អន្លង់ផ្សោតកាំពី កោះព្រហ្មចារី និងរមណីយដ្ឋានទឹកនៅតាមជួរទន្លេមេគង្គ-កាំពី គឺជារមណីយដ្ឋាននៅតាមបណ្តោយទន្លេមេគង្គ និងជាតំបន់សក្តានុពលទេសចរណ៍សម្រាប់ខេត្តក្រចេះ។ អន្លង់ផ្សោតកាំពី ស្ថិតនៅភូមិកាំពី ឃុំសំបុក ស្រុកចិត្របុរី ខេត្តក្រចេះ ជាកន្លែងសម្រាប់មើលផ្សោតសំខាន់មួយប្រចាំប្រទេសកម្ពុជា ដែលមានចម្ងាយប្រមាណជា១៥គីឡូម៉ែត្រពីក្រុងក្រចេះ។
ក្នុងទឹកមុខមិនសូវស្រស់ស្រាយ ស្របពេលដែលស្ថានភាពលក់ដូរមិនសូវដាច់ អ្នកស្រី ឈ្នាង សាលេន អាយុ៦៥ឆ្នាំ ជាអាជីវករលក់ណែមត្រីនៅរមណីយដ្ឋានទឹកជួរទន្លេមេគង្គ-កាំពី លើកឡើងថា ការលក់ដូរនៅតំបន់រមណីយដ្ឋានជួរទន្លេមេគង្គ-កាំពី មិនសូវមានមនុស្សដូចមុនទេ។
អ្នកស្រីថ្លែងថា៖ «ការលក់ដូរមិនសូវមានមនុស្សទេ មានតែមុនចូលឆ្នាំមកតិចតួចលក់បានខ្លះៗ សម្រាប់ទំនិញមិនជាថ្លៃទេទៅកន្លែងណាក៏អ៊ីចឹងដែរ គ្រាន់តែនៅទីនេះសេដ្ឋកិច្ចម្នាក់ៗត្អូញថាគ្មានលុយ អ៊ីចឹងគ្នាមិនសូវមកដើរលេងទេ។ កន្លែងនេះភាគច្រើនអ្នកភ្នំពេញឧស្សាហ៍មកញ៉ាំបាយ មិនថាអ្នកទៅមណ្ឌលគិរី ឬរតនៈគិរី ហើយគេចូលទៅជិះទូកមើលផ្សោតហើយក៏ទៅៗ [ភ្នំពេញ]»។
អង្គុយលក់អន្សមអាំងក្រោមដើមឈើធំមួយ មានសភាពស្ងាត់កណ្តាលសហគមន៍កាំពី អ្នកស្រី ស៊ុន ហ៊ាន វ័យ៧៧ឆ្នាំ និយាយថា ក្នុងមួយរយៈចុងក្រោយនេះ អ្នកស្រីលក់ដូរមិនសូវដាច់ ដោយសារខ្វះកន្លែងអង្គុយបែបកម្សាន្តសម្រាប់ភ្ញៀវទេសចរណ៍។
អ្នកស្រីនិយាយថា៖ «មានតែកន្លែងលេង បើគេអត់ឱ្យយើងធ្វើរោងនៅទន្លេគេមានអីលេង? បើយើងធ្វើកញ្ចុះនៅតាមមាត់ច្រាំង មានអីគេអង្គុយលេង»។
ទោះបីតំបន់ទេសចរណ៍តាមដងទន្លេមេគង្គទាំងនេះនៅជិតក្រុងក្រចេះក៏ដោយ ប៉ុន្តែកង្វះកន្លែងអង្គុយកម្សាន្ត តម្លៃម្ហូបអាហារ និងកង្វះការផ្សព្វផ្សាយ បណ្តាលឱ្យមិនសូវមានភ្ញៀវទេសចរមកកម្សាន្តច្រើន ក្រៅតែពីអំឡុងពេលបុណ្យជាតិសំខាន់ៗ។ កង្វះភ្ញៀវទេសចរ ធ្វើឱ្យអាជីវករលក់ដូរដូចជាអ្នកស្រី ឈ្នាង សាលេន និងអ្នកស្រី ស៊ុន ហ៊ាន ត្រូវប្រឈមនឹងបញ្ហាជីវភាព។
លោក ចាន់ សុគន្ធី ប្រធានមន្ទីរទេសចរណ៍ខេត្តក្រចេះយល់ឃើញមិនខុសគ្នាដែរថា ភ្ញៀវទេសចរភាគច្រើន ចុះទូកមើលផ្សោតនៅអន្លង់កាំពី ហើយក៏ធ្វើដំណើរហួសចេញទៅ។ ប៉ុន្តែក្នុងរយៈពេលថ្មីៗកន្លងមកនេះ ស្ថានភាពទេសចរណ៍មានភាពប្រសើរឡើង ដោយខេត្តក្រចេះមានតំបន់ទេសចរណ៍ផ្សេងទៀតច្រើនជាង២០កន្លែង ដូចជារមណីយដ្ឋានទឹកជួរទន្លេមេគង្គ-កាំពី កោះទ្រូង កោះព្រហ្មចារីយ៍ជាដើម។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «បើអ៊ឹចឹង ដូចជាជួយឱ្យភ្ញៀវគាត់ស្នាក់នៅកាន់យូរ អាចពន្យារពេលនៃការស្នាក់របស់ភ្ញៀវកាន់តែយូរ។ អ៊ីចឹងយ៉ាងហោចយើងទទួលបានភ្ញៀវគាត់ស្នាក់ហ្នឹង យ៉ាងតិច១យប់អីដែរ»។
តាមកញ្ញា អ៊ឹម រចនា អ្នកនាំពាក្យក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ បានប្រាប់ Newsroom Cambodia តាមប្រព័ន្ធតេឡាក្រាមថា ផ្សោតទន្លេមេគង្គមានចំនួនប្រហាក់ប្រហែល ៩០ ក្បាលក្នុងអន្លង់កាំពីខេត្តក្រចេះ និងខេត្តស្ទឹងត្រែង។ កញ្ញាថា ចំនួនផ្សោតនេះក៏នៅតែបន្តកើនឡើងក្នុងរយៈពេល២ឆ្នាំចុងក្រោយ។
យោងតាមគេហទំព័រផ្លូវការរបស់ក្រសួងព័ត៌មាន ដែលចេញផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៣ បានបញ្ជាក់ថាអន្លង់ផ្សោតកាំពីដែលបង្កើតឡើងកាលពីចុងឆ្នាំ១៩៩៩នោះ ជាអន្លង់មួយធំជាងគេក្នុងចំណោមអន្លង់ ៥ផ្សេងទៀតក្នុងខេត្តក្រចេះ។ អន្លង់កាំពីនេះ មានផ្សោតប្រមាណជាង ៣៩-៤០ក្បាល។
តម្លៃអាហារថ្លៃ
ស្ថិតលើផ្លូវខេត្តលេខ ៣៧៧ នៅចម្ងាយប្រមាណជា១គីឡូម៉ែតពីអន្លង់ផ្សោតកាំពី ជាតំបន់រមណីយដ្ឋានទឹកជួរទន្លេមេគង្គ-កាំពី។ រមណីយដ្ឋានទឹកជួរទន្លេមេគង្គ-កាំពី មានប្រជុំកោះតូចៗ ឆ្នេរខ្សាច់ និងជ្រលងទឹកហូរ។ ភ្ញៀវនិយមមកកម្សាន្តទីនេះ នារដូវប្រាំង គឺចាប់ពីខែមករា ដល់ខែឧសភា ពិសេសនៅរដូវបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ និងបុណ្យចូលឆ្នាំ ចិន-វៀតណាម។ នេះបើយោងគេហទំព័រផ្លូវការរបស់រដ្ឋបាលខេត្តក្រចេះ។
សម្រាប់អ្នកស្រី ឈ្នាង សាលេន ជាអាជីវករម្នាក់នៅរមណីយដ្ឋានទឹកជួរទន្លេមេគង្គ-កាំពីដដែល លើកឡើងថា តម្លៃទំនិញ ម្ហូបអាហារ និងសេវាកម្មផ្សេងៗក្នុងរមណីយដ្ឋាននេះមានតម្លៃសមរម្យទៅ តាមទីផ្សារ។
អ្នកស្រីបន្តថា៖ «ម្ហូបអាហារដូចមិនថ្លៃទេ ត្រីគេទិញមកហ្នឹង វាមិនចំណេញកប់ក្តោងណាស់ណាទេ ល្មម ប្រាំម៉ឺនហ្នឹង គឺតម្លៃសមល្មមហើយ កន្លែងណាក៏អ៊ីចឹងដែរ ភ្ញៀវខ្លះគាត់ថាគាត់ដើរលេងគ្រប់ខេត្តដូចតែគ្នាទេ [តម្លៃ]»។
លោកស្រី ឆាយ ស៊ីវលីន ប្រធានសមាគមទេសចរណ៍កម្ពុជាប្រាប់ Newsroom Cambodia តាមបណ្តាញសង្គមតេឡេក្រាមថា បើធៀបតម្លៃអាហារក្នុងស្តង់ដារហាងអាហារដូចគ្នាជាមួយនឹងប្រទេសជិតខាងនោះ យើងឃើញថាតម្លៃអាហារក្នុងស្រុកមានតម្លៃថ្លៃជាងបន្តិចមែន។
លោកស្រីបញ្ជាក់ថា៖ «ជាក់ស្តែងយើងមើលឃើញហើយ មូលហេតុដែលថ្លៃដើមថ្លៃហ្នឹង គឺដោយសារតែការដឹកជញ្ជូនរបស់យើងនឹងវាថ្លៃ ហើយសេវាកម្មនានាហ្នឹងក៏ថ្លៃទៀត»។
លោក ចាន់ សុគន្ធី ប្រធានមន្ទីរទេសចរណ៍ខេត្តក្រចេះ បានប្រាប់ Newsroom Cambodia ថា កន្លងមកមន្ទីរបានចុះអប់រំដល់អាជីវករតាមសារាចររបស់ក្រសួងពីតម្លៃ សេវាកម្ម និងអនាម័យសុខភាព ជាពិសេសអំឡុងពេលជិតដល់ពិធីបុណ្យធំៗ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ពិសេសនៅពេលដល់កម្មវិធីបុណ្យឈប់សម្រាកធំៗ ចូលឆ្នាំចិន ឆ្នាំខ្មែរ ភ្ជុំអីហ្នឹង គឺយើងតែងតែចុះធ្វើការហ្នឹង។ ប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនធំហើយបានចូលរួម នៅតែមួយចំនួនតូចទេដែលមិនបានចូលរួម»។
យោងតាមអត្ថបទចុះផ្សាយដោយ RFA កាលពីឆ្នាំ២០១៦ ភ្ញៀវទេសចរមកកម្សាន្តនៅរមណីយដ្ឋានទឹកជួរទន្លេមេគង្គ-កាំពី ខេត្តក្រចេះ ក៏ធ្លាប់ត្អូញត្អែរពីតម្លៃម្ហូបអាហារនេះដែរ។
ក្រោយត្រឡប់ពីការទស្សនាសត្វផ្សោតមេគង្គវិញ អ្នកនាង Severia Bel វ័យ៣០ឆ្នាំ ជនជាតិលីទុយអានី (Lithuania) ដែលបច្ចុប្បន្នជាអ្នកកាសែតនៅចក្រភពអង់គ្លេសប្រាប់ Newsroom Cambodia ថា ការចាយវាយនៅតាមកន្លែងកម្សាន្តក្នុងខេត្តក្រចេះគឺមានតម្លៃសមរម្យ។ អ្នកនាងអាចទទួលយកបានដោយសារតម្លៃ និងការចាយវាយអាចខុសគ្នាទៅតាមប្រទេសនីមួយៗ។ អ្នកនាងបន្ថែមថា អ្នកនាងមិនទាន់ត្រូវគេកេងចំណេញទេតាំងពីមកដល់កម្ពុជា។
អ្នកនាងបញ្ជាក់ក្នុងន័យដើមជាភាសាអង់គ្លេស និងប្រែសម្រួលជាភាសាខ្មែរថា ៖ «ខ្ញុំគិតថាតម្លៃចាយវាយ មានភាពសមរម្យ។ ទោះបីជាវាពិបាកកំណត់ថាតម្លៃប៉ុន្មានសមរម្យ ដោយសារតែប្រទេសផ្សេងគ្នាមានតម្លៃការចាយវាយខុសគ្នា»។
កង្វះការផ្សព្វផ្សាយ និងព័ត៌មានពីការធ្វើដំណើរ
កំពុងតែលេងទឹកហូរយឺតៗត្រឹមស្មងជើងអមជាមួយតន្ត្រីឮតិចៗ កំដរបរិយាកាសយ៉ាងសប្បាយជាមួយនឹងមិត្តភ័ក្រ្ត៤នាក់លើកោះព្រហ្មចារីយ៍ ដែលត្រូវធ្វើដំណើរពីអន្លង់ផ្សោតកាំពី តាមទួកប្រហែលជា៣០នាទីពីអន្លង់ផ្សោតកាំពីនោះ លោក សឿន ពិសិដ្ឋ វ័យ២៣ឆ្នាំ ជាជំនួយការហិរញ្ញវុត្ថុប្រចាំឃុំសំបុក ស្រុកចិត្របុរី ខេត្តក្រចេះ និងជាភ្ញៀវទេសចរមកកម្សាន្តនាចុងសបា្តហ៍ប្រាប់ថា បញ្ហាកង្វះការផ្សព្វផ្សាយពីតំបន់ទេសចរណ៍ក្នុងខេត្តក្រចេះ ជាហេតុធ្វើឱ្យមិនសូវមានភ្ញៀវទេសចរមកកម្សាន្ត។
លោកលើកឡើងថា៖ «អ៊ីចឹងខ្ញុំសូមឱ្យប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយទាំងអស់មកជួយផ្សព្វផ្សាយ [ពីតំបន់ទេសចរណ៍អន្លង់ផ្សោតកាំពីនេះ]»។
លោកបន្តថាក្រោយមាន «បុណ្យភូមិមានជើង» អំឡុងពេលចូលឆ្នាំខ្មែរ លោកសង្កេតឃើញថា ភ្ញៀវទេសចរកើនឡើង រួមទាំងការផ្សព្វផ្សាយនៅតាមបណ្តាញសង្គមមានចំនួនច្រើនជាងមុន ។
លោកស្រី ឆាយ ស៊ីវលីន ប្រធានសមាគមទេសចរណ៍កម្ពុជាលើកឡើងដែរថា ទោះបីជាមានទិន្នន័យពីកន្លែងកម្សាន្តក្នុងខេត្តក្រចេះលើប្រព័ន្ធអនឡាញក៏ដោយ តែពេលខ្លះទិន្នន័យនោះចាស់ពេកមិនបានធ្វើបច្ចុប្បន្នភាព ឬបង្ហោះឡើងវិញ ដែលជាមូលហេតុពិបាករកទិន្នន័យពីតំបន់ទេសចរណ៍ក្នុងខេត្តនេះ។
បើតាមរបាយការណ៍ចំនួនអ្នកទេសចររបស់ក្រសួងទេសចរណ៍សម្រាប់ខេត្តក្រចេះ នាថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរក្នុងឆ្នាំ២០២៤ មានចំនួនទេសចរណ៍សរុបប្រមាណជា ៥១ ០៥២នាក់ តែឆ្នាំ២០២៣ មានចំនួនត្រឹមតែ ៦ ១៥២នាក់។
អ្នកនាង Severia Bel ជាភ្ញៀវទេសចរណ៍បរទេសបន្តថា ព័ត៌មានពីកន្លែងទេសចរណ៍នៅកម្ពុជាលើប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិតមានភាពប្រសើរជាងមុន ប៉ុន្តែសម្រាប់ការធ្វើដំណើរទៅកាន់ខេត្តមួយចំនួន អ្នកនាងជួបផលវិបាកក្នុងការកក់សំបុត្រឡានក្រុង ឬវិធីសាស្ត្រធ្វើដំណើរផ្សេងទៀតលើប្រព័ន្ធអ៊ិនធឺណិត។
អ្នកនាងបន្ថែមថា ទោះបីជាក់ស្តែងមិនពិបាកក្នុងការធ្វើដំណើរក្នុងកម្ពុជា ប៉ុន្តែវាជំរុញឱ្យអ្នកផ្សេងទៀតមានភាពស្ទាក់ស្ទើរក្នុងការធ្វើដំណើរមកកម្ពុជា ជាពិសេសការធ្វើដំណើរម្នាក់ឯង។
អ្នកនាងបានលើកឡើងជាភាសាអង់គ្លេស និងប្រែសម្រួលជាភាសាខ្មែរថា៖ «ពេលខ្ញុំចង់មកលេងកម្ពុជា កន្លែងខ្លះខ្ញុំមិនអាចស្វែងឡានក្រុងបានលើប្រព័ន្ធអ៊ិនធឺណិត ប៉ុន្តែពេលខ្ញុំមកដល់ជាក់ស្តែង វាមិនដូចការគិតទេ។ វាមានភាពងាយស្រួល ក៏ប៉ុន្តែបើគ្មានព័ត៌មានលើប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិតទេ ព្រោះអាចបង្កការភ័យព្រួយសម្រាប់អ្នកដំណើរដែរ»។
យោងតាមគេហទំព័រផ្លូវការរបស់ BOOKMEBUS.com ដែលជាគេហទំព័រផ្លូវសម្រាប់កក់សំបុត្រឡានធ្វើដំណើរក្នុងប្រទេសកម្ពុជាបង្ហាញថា ការរើសការធ្វើដំណើរពីភ្នំពេញទៅក្រចេះ មានក្រុមហ៊ុនដឹកអ្នកដំណើរ៣ដែលអាចកក់សំបុត្រឡានបានតាមប្រព័ន្ធអ៊ិនធឺណិតបាន។
លោក តុប សុភ័ក្រ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងទេសចរណ៍ប្រាប់ Newsroom Cambodia ថា ក្រសួងបានបង្កើតឱ្យមានរថយន្តផ្សេងៗសម្រាប់ដឹកអ្នកទេសចរណ៍ក្នុងការដើរលេងតាមខេត្តនីមួយៗនៅកម្ពុជា។ លោកថា ក្រុមហ៊ុនឯកជននីមួយៗគឺសុទ្ធតែមាន App (កម្មវិធី)ផ្ទាល់ខ្លួន ហើយក្រុមហ៊ុនដឹកអ្នកដំណើរក្នុងស្រុកមានចំនួនច្រើន គ្មានអី្វដែលគួរបារម្ភនោះទេ។
លោកថ្លែងថា៖ «ចំពោះការរៀបចំក្នុងការប្រមូលផ្តុំព័ត៌មានហ្នឹង យើង [ក្រសួង] ក៏អនុវត្តរបៀបនេះ [កក់តាម App] វាក៏ជាឌីជីថលដែរ ព្រោះអ្នកទេសចរណ៍គាត់អាចឆែកបាន។ យើងមានព័ត៌មានទូលំទូលាយពិតមែន តែយើងមិនមែនប្រមូលផ្តុំនៅក្នុងដុំអីតែមួយ ឯព័ត៌មានរបស់យើងគឺទូលំទូលាយ ការធ្វើដំណើរយើងឆែកក្នុងប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត គឺឃើញមានហូរហែ»។
តាមលោកស្រីឆាយ ស៊ីវលីន ប្រធានសមាគមទេសចរណ៍កម្ពុជាវិញយល់ឃើញថា ការលក់សំបុត្រឡានតាមកម្មវីធី ឬប្រព័ន្ធអនឡាញរបស់ក្រុមហ៊ុនដឹកអ្នកដំណើរក្នុងស្រុកនៅមានកម្រិតនៅឡើយ ដូច្នេះភ្ញៀវទេសចរ ពិបាកក្នុងការស្វែងរកសំបុត្រ ជាពិសេសមិនដូចនៅក្រៅប្រទេស។
លោកស្រីលើកឡើងថា៖ «បើសួរថាគ្រាប់គ្រាន់ហើយនៅ? មិនទាន់គ្រាប់គ្រាន់ទេ ដោយសារតែក្រុមហ៊ុនតិចនៅឡើយទេ មានតែក្រុមហ៊ុនធំៗប៉ុន្មានក្រុមហ៊ុន ដែលគាត់មានលទ្ធភាពក្នុងការវិនិយោគទៅលើ Digitalization (ប្រព័ន្ធឌីជីថល)ហ្នឹង»។
ជំនួយពីរដ្ឋាភិបាលលើវិស័យទេសចរណ៍
ខេត្តក្រចេះ ស្ថិតនៅភាគឦសាននៃកម្ពុជា មានចម្ងាយ ៣៤០គម ពីរាជធានីភ្នំពេញតាមផ្លូវជាតិលេខ៧ ឆ្លងកាត់ស្រុកស្នួល ចម្ងាយ ២៥០គម ពីរាជធានីភ្នំពេញតាមផ្លូវជាតិលេខ៧៣ ឆ្លងកាត់តាមស្រុកតំបែរ និងស្រុកឆ្លូង និងចម្ងាយ ២២០គម តាមផ្លូវទឹកទន្លេមេគង្គ។
យោងតាមការចេញផ្សាយរបស់ក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូននៅថ្ងៃទី២៥ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៤ គម្រោងលើកកម្រិតគុណភាព និងជួសជុលថែទាំផ្លូវសំខាន់០២ខែ្ស ផ្លូវខេត្តលេខ ៣៧៧ និង ៣៧៧A មានប្រវែងសរុបជិត ៤៩គ.ម ក្នុងខេត្តក្រចេះ សម្រេចបាន ២២% នៅត្រឹមខែមករា ឆ្នាំ២០២៤។
សម្រាប់អ្នកស្រី ឈ្នាង សាលេន ជាអាជីវករលក់ណែមត្រីនៅរមណីយដ្ឋានទឹកជួរទន្លេមេគង្គ-កាំពី ចង់ឱ្យរាជរដ្ឋាភិបាលជួយរៀបចំសណ្តាប់ធ្នាប់រមណីយដ្ឋានទឹកជួរទន្លេមេគង្គ-កាំពីឱ្យមានភាពងាយស្រួយដើម្បីបង្កើនភ្ញៀវទេសចរនៅតំបន់នេះ។
បើតាមលោកស្រី ឆាយ ស៊ីវលីន ជាប្រធានសមាគមន៍ទេសចរណ៍កម្ពុជាលើកឡើងថា ក្នុងស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចធ្លាក់ចុះនេះ រដ្ឋាភិបាលគួរតែមានវិធានការណ៍ជួយវិស័យឯកជន ដែលជាអ្នករងផលប៉ះពាល់ មិនត្រឹមតែខេត្តសៀមរាបប៉ុណ្ណោះទេ ខេត្តផ្សេងៗទៀតដូចជាក្រចេះ ស្ទឹងត្រែងជាដើម។ អ្នកស្រីថា រដ្ឋាភិបាលគួរបញ្ចេញហិរញ្ញប្បទាន ដើម្បីវិស័យទេសចរណ៍នៅក្នុងខេត្តមួយចំនួនដើម្បីអាចស្រោចស្រង់អាជីវកម្មរបស់ពួកគេ ទើបអាចទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរបាន។
អ្នកស្រីបន្ថែមថា៖ «សូម្បីតែខេត្តសៀមរាបដែលយើងគិតថារាជរដ្ឋាភិបាលមានឆន្ទៈក្នុងការជួយខេត្តសៀមរាបនូវវិស័យទេសចរណ៍ ហើយ ប៉ុន្តែជាក់ស្តែងហិរញ្ញប្បទានហ្នឹងក៏មិនទាន់បានដល់វិស័យឯកជនដែរ។ ដោយហេតុថាការកម្ចីមិនទាន់មកដល់វាមានលក្ខខណ្ឌក្នុងការធ្វើកម្ចីតឹងតែងពេក មើលទៅគ្មានអ្វីសម្របសម្រួល និងលើកទឹកចិត្តដល់វិស័យឯកជនសោះ»។
