សាលាឧទ្ធរណ៍តំបន់ព្រះសីហនុ នឹងប្រកាសសាលដីកានៅដើមខែវិច្ឆិកាខាងមុខនេះជុំវិញបណ្ដឹងទាស់ប្រឆាំងសាលក្រមសាលាដំបូងខេត្តកោះកុងដែលសម្រេចចោទប្រកាន់អ្នកភូមិពីបទ«ញុះញង់ និងបរិហារកេរ្តិ៍ជាសាធារណៈ» ទាក់ទិនជម្លោះដីធ្លីជាមួយអ្នកដែលមានប្រវត្តិទំនាស់ដីឈ្មោះ ហេង ហ៊ុយ។
អ្នកនាំពាក្យសាលាឧទ្ធរណ៍តំបន់ព្រះសីហនុ លោក លឹម ស៊ីណាត បានប្រាប់គេហទំព័រ Newsroom Cambodia នៅថ្ងៃទី២៦ តុលា ថាក្រោយបញ្ចប់សវនការនៅព្រឹកនេះ ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាជំនុំជម្រះ លោក សួន សំណាង បានសម្រេចកំណត់យកថ្ងៃទី ១១ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៣ ជាថ្ងៃដែលត្រូវប្រកាសសាលដីកាក្នុងសំណុំរឿងព្រហ្មទណ្ឌមួយនេះ។
លោកបន្តថា៖ «រឿងនេះជម្រះហើយ[ព្រឹកនេះ] គេលើកទៅប្រកាសទៅថ្ងៃទី ១១ ខែវិច្ឆិកា [ឆ្នាំ២០២៣] វេលាម៉ោង៨ព្រឹក»។
កាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៣ តុលាការខេត្តកោះកុង បានសម្រេចចោទប្រកាន់សកម្មជនដីធ្លីចំនួន៩នាក់ ក្រោមបទចោទ «បរិហារបង្កាច់កេរ្តិ៍ និងញុះញង់ឱ្យប្រព្រឹត្តអំពើបង្កឱ្យមានភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខសង្គម» តាមបញ្ញតិ្តមាត្រា ៣១១, ៣១២, ៤៩៤ និង៤៩៥ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌប្រព្រឹត្តនៅ ខេត្តកោះកុង។ដោយមិនសុខចិត្តចំពោះការកាត់ក្ដីរបស់សាលាដំបូងខេត្តកោះកុង តំណាងសហគមន៍ដីធ្លីឈ្មោះ«សហគមន៍១៩៧» បានសម្រេចចិត្តដាក់ពាក្យបណ្ដឹងប្រឆាំងនឹងសាលក្រមនេះ ដើម្បីទាមទារឱ្យសាលាឧទ្ធរណ៍តំបន់ព្រះសីហនុ ជួយផ្តល់នូវយុត្តិធម៌។
តំណាងសហគមន៍ដីធ្លីមួយរូបដែលរងការចោទប្រកាន់ អ្នកស្រី ដេត ហ៊ួ និយាយថា ក្នុងសវនការព្រឹកនេះ មេធាវីដើមបណ្ដឹងបានលើកយកភស្តុតាងមួយចំនួន ដែលអ្នកស្រីយល់ថា ពុំអាចបញ្ជាក់ថា ដីកំពុងមានទំនាស់ជារបស់ លោក ហេង ហ៊ុយ នោះទេ។
អ្នកស្រីអះអាងថា ឯកសារជាច្រើនរបស់មេធាវីដើមបណ្ដឹង បានបង្ហាញថា ដីរបស់លោក ហេង ហ៊ុយ កំពុងកាន់កាប់នេះស្ថិតក្នុងភូមិឈូក ដែលវាផ្ទុយពីដីកំពុងមានទំនាស់គឺស្ថិតនៅក្នុងភូមិតានី ឃុំជីខលើ ស្រុកស្រែអំបិល ខេត្តកោះកុង ។
អ្នកស្រីនិយាយថា៖ «ជាក់ស្ដែងពលរដ្ឋពួកខ្ញុំបាត់បង់ដីនៅភូមិតានី ដីដែលលោក ហេង ហ៊ុយបានអនុក្រឹត ស្ថិតនៅភូមិឈូកទេ។ តែលោក ហេង ហ៊ុយ បានយកដីពួកខ្ញុំនៅភូមិតានី ចឹងអត់មានភស្តុតាងណាមួយដែលថា លោក ហេង ហ៊ុយ មានបណ្ណកម្មសិទ្ធិនៅភូមិតានី អត់មានទេ»។
តំណាងសហគមន៍ដីធ្លី១៩៧ រូបនេះ ទទូចឱ្យចៅក្រមនៃសាលាឧទ្ធរណ៍ទម្លាក់បទចោទប្រឆាំង អ្នកតស៊ូមតិរឿងដីធ្លីទាំង៩នាក់ ដែលអ្នកស្រីចាត់ទុកថា តុលាការខេត្តកោះកុងបានកាត់ក្ដីដោយអយុត្តិធម៌។
អ្នកស្រីបន្តថា៖«ខ្ញុំសង្ឃឹមថាតុលាការនឹងទម្លាក់បទចោទនិងផ្ដល់សិទ្ធិសេរីភាពជូនពួកខ្ញុំហើយសម្ដេច[លោក នាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន ម៉ាណែត] នឹងដោះស្រាយបញ្ហាដីជូនពួកខ្ញុំ» ។
មិនខុសគ្នាទេ តំណាងសហគមន៍ដីធ្លី ៩៩៥ លោក ហាន ទៀត ដែលចូលរួមស្ដាប់សវនការដោយផ្ទាល់ និយាយថា ពលរដ្ឋសហគមន៍ជិត១០០នាក់បានមកគាំទ្រតំណាងរបស់ពួកគេនៅមុខតុលាការព្រឹកនេះ។
លោកបន្តថា៖« (មូលហេតុមកគាំទ្រ) ពួកគាត់អត់មានកំហុស ពួកគាត់គ្រាន់តែទាមទារសិទ្ធិរបស់ពួកគាត់។ តុលាការ កាត់ក្ដីឱ្យពួកគាត់ទាំងអយុត្តិធម៌ឱ្យ បាត់បង់ដីធ្លីហើយ សាលាដំបូងកាត់ទោសគាត់ទៀត វាអត់ត្រឹមត្រូវ» ។
កន្លងមក តំណាង«សហគមន៍១៩៧ » ធ្លាប់បានច្រានចោលការចោទប្រកាន់ ថាពួកគេបានបរិហារកេរ្តិ៍ លើដើមបណ្ដឹងឈ្មោះ ហេង ហ៊ុយ ឬធ្វើសកម្មភាពណាមួយ ដែលបង្កឱ្យមានភាពវឹកវរដល់សន្តិសុខសង្គម ដូចនៅក្នុងសាលក្រមរបស់តុលាការខេត្តកោះកុង។
ចំណែក នាយកទទួលបន្ទុកកិច្ចការទូទៅ នៃអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូ(Licadh) លោក អំ សំ អាត ទាមទារឱ្យសាលាឧទ្ធរណ៍ទម្លាក់បទចោទប្រកាន់លើសកម្មជនដីធ្លីទាំងនេះ ដោយលោកយល់ថា សកម្មភាពរបស់សកម្មជនដីធ្លីនេះ គ្រាន់តែព្យាយាមរកដំណោះស្រាយជុំវិញបញ្ហាដីធ្លីរបស់ពួកគេប៉ុណ្ណោះ។
លោកបន្តថា៖ «[ការកាត់ក្ដីរបស់តុលាការខេត្តកោះកុង]នោះគឺជាការដាក់បន្ទុក និងគម្រាមកំហែងលើ[…]សហគមន៍ដីធ្លីទាំងនោះបន្ថែមទៀត ដោយពួកគាត់គ្រាន់តែទាមទាររកដំណោះស្រាយបញ្ហាដីធ្លីរបស់ពួកគាត់។[…] ដូច្នេះខ្ញុំសង្ឃឹមថាសាលាឧទ្ធរណ៍ព្រះសីហនុនឹងច្រានចោលសាលក្រមសាលាដំបូងខេត្តកោះកុង»។
គេហទំព័រ Newsroom Cambodia ពុំអាចសូមការបញ្ជាក់បានទេ ទាំងអភិបាលស្រុកស្រែអំបិល លោក ជា ច័ន្ទកញ្ញា និងអភិបាលខេត្តកោះកុង លោកស្រី មិថុនា ភូថង ដោយទូរស័ព្ទចូលជាច្រើនដង តែពុំមានអ្នកទទួល។ចំណែក លោក ហេង ហ៊ុយ ដែលជាដើមបណ្តឹងនៅក្នុងសំណុំរឿងព្រហ្មទណ្ឌមួយនេះ ក៏ពុំអាចស្វែងរកប្រភព ដើម្បីស្នើសុំការបំភ្លឺបានដែរ គិតត្រឹមថ្ងៃព្រហស្បត្តិ៍នេះ។
ជុំវិញទំនាស់ដីធ្លីនេះ គេសង្កេតឃើញថា ទីតាំងដីមានទំនាស់ដែលស្ថិតនៅភូមិតានី ឃុំជីខលើ ស្រុកស្រែអំបិល ខេត្តកោះកុង បានបន្តអូសបន្លាយជិត ២០ឆ្នាំមកហើយ តាំងពីឆ្នាំ២០០៧ ដល់ពេលបច្ចុប្បន្ន។ពលរដ្ឋចំនួន១៩៧ គ្រួសារ ដែលមានទំនាស់ដីធ្លីចំនួន ១២០០ ហិកតារ ជាមួយក្រុមហ៊ុនឧកញ៉ា លី យ៉ុងផាត់ និងលោក ហេង ហ៊ុយ ក្រោមរូបភាពអភិវឌ្ឍន៍ដំណាំអំពៅលើដីសហគមន៍ នៅមិនទាន់អាចរកច្រកចេញបាននៅឡើយ។
ចំណែកអាជ្ញាធរ និងភាគីពាក់ព័ន្ធតែងបដិសេធជារឿយៗ ពីការចោទប្រកាន់របស់ពលរដ្ឋ ដែលលើកឡើងថាការតស៊ូមតិរបស់ពួកគេ មិនដែលទទួលបានការការពារ និងដោះស្រាយដោយសន្តិវិធីពីអាជ្ញាធរម្តងណាឡើយ។ផ្ទុយទៅវិញកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ពួកគេ ដែលការពារដីធ្លី តែងទទួលរងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ និងគំរាមកំហែងពីអាជ្ញាធរជាបន្តបន្ទាប់៕
