សមភាពយេនឌ័រ នៅតែជាប្រធានបទដែលមានការជជែកច្រើននៅកម្ពុជា។ បើតាមគោលដៅអភិឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាពទី៥ (SDG5) បង្កើតឡើងដើម្បី «សម្រេចសមភាពយេនឌ័រ និងបង្កើតភាពអង់អាចដល់ស្រ្តី និងក្មេងស្រីទាំងអស់ដោយមិនលើសពីឆ្នាំ២០៣០» តាមរយ:ការលុបបំបាត់រាល់ទម្រង់នៃការរើសអើងប្រឆាំងនឹងស្រ្តី និងក្មេងស្រី។ ការលើកកម្ពស់សមភាពយេនឌ័រ និងបង្កើតភាពអង់អាចដល់ស្រី្ត តាមរយ:ការអប់រំ ការងារ និងភាពជាតំណាងរបស់ស្រី្តនៅក្នុងវិស័យនយោបាយ គឺជាជំហ៊ានដ៏សំខាន់មួយដើម្បីជួយពន្លឿនការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព។
ខាងក្រោមនេះជាកិច្ចសម្ភាសរវាងអ្នកស្រី ប្រាក់ ច័ន្ទភស្តា មន្រ្ដីកម្មវិធីជាន់ខ្ពស់ផ្នែកតស៊ូមតិ និងបណ្ដាញនៅអង្គការយេនឌ័រ និងអភិវឌ្ឍន៍ដើម្បីកម្ពុជា ហៅកាត់ថា GADC ជាមួយកញ្ញា ណឺ មិនា ជាសិក្ខាកាមរបស់ Newsroom Cambodia៖
Q៖ ជម្រាបសួរអ្នកស្រី!
A៖ ចាស ជម្រាបសួរ!
Q៖ ជាដំបូងនាងខ្ញុំសុំឱ្យអ្នកស្រីពន្យល់ថា តើអ្វីជាសមភាពយេនឌ័រ?
A៖ សមភាពយេនឌ័រគឺជាអ្វីដែលមនុស្សគ្រប់ចម្រុះភាពទទួលបានឱកាស ការទទួលបាន និងលទ្ធផល។
Q៖ តើសមភាពយេនឌ័រនៅកម្ពុជាមានស្ថានភាពបែបណា?
A៖ បើតាមមើលឃើញនិងធ្វើការ សមភាពយេនឌ័រនៅកម្ពុជា រាជរដ្ឋាភិបាលបានខិតខំ និង យកចិត្តទុកដាក់ពីមួយជំនាន់ទៅមួយជំនាន់មានភាពប្រសើរ។ តែភាពប្រសើរជាងមុនហ្នឹងឃើញថានៅតែមានបញ្ហាប្រឈម ជាពិសេសជនដែលងាយរងគ្រោះដូចជាស្រ្តី កុមារ និងមនុស្សគ្រប់ចម្រុះភាពមួយចំនួននៅតែមានការរើសអើង តែយើងក៏សរសើរចំពោះកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដែលទាក់ទងទៅនឹងរដ្ឋាភិបាល។ ហើយថ្មីៗនេះ បើយើងមើលពីលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតរបស់រដ្ឋាភិបាលឃើញថាចំនួនស្រ្តីដែលជាថ្នាក់ដឹកនាំមានការថយចុះ ប៉ុន្តែរដ្ឋាភិបាលនៅតែខិតខំប្រឹងប្រែងដើម្បីឆ្លើយតប មួយវិញទៀតតាមគោលការណ៍រដ្ឋាភិបាលទាក់ទងនឹងអភិបាលរងស្រុក ឬខេត្ត មិនថាស្រី្ត និងបុរសអាណត្តិពីរឆ្នាំត្រូវការផ្លាស់ប្តូរ ដើម្បីកុំឱ្យអត្រាបោះបង់ជាថ្នាក់ដឹកនាំរបស់ស្រ្តីមានការកើនឡើង។
Q៖ បើនិយាយពីសមភាពយេនឌ័រ តើមានបញ្ហាអ្វីខ្លះដែលកំពុងកើតឡើងនៅកម្ពុជា?
A៖ បើយើងមើលពីរូបភាពទាក់ទងនឹងការចូលរួមរបស់ស្រី្ត និងមនុស្សគ្រប់ចម្រុះភាពនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា គឺពិតជាស្មើគ្នាមែន បើយើងមើលទៅលើឱកាស គឺមានឱកាសស្មើគ្នា បើយើងមើលទៅលើការទទួលបានកន្លែងខ្លះក៏យើងឃើញថាទទួលបានឱកាស តែបើយើងមើលពីលទ្ធផលយើងអត់ដឹងថាតើប្រាកដថាការដែលគាត់ទទួលបានឱកាស ការដែលគាត់ទទួលធ្វើហ្នឹងលទ្ធផលវាយ៉ាងម៉េច។
ឧទាហរណ៍ឥឡូវហ្នឹងទាក់ទងនឹងចំនួនស្រ្តីចូលរួមក្នុងវិស័យការងារបើមើលពីសន្ទុះគឺមានការកើន ជាក់ស្ដែងក្នុងវិស័យរោងចក្រវាយនភណ្ឌស្រ្តីមានច្រើនណាស់ ហេតុអ្វីយើងថាអត់ទាន់មានសមភាពយេនឌ័រ ប៉ុន្តែបើយើងមើលស្រ្តីមានចំនួនច្រើនមានទាំងឱកាស ការទទួលបាន និងមើលទៅលើលទ្ធផលថា តើចំនួនស្រ្តីដែលច្រើនហ្នឹងមានតួរនាទីទៅលើអី ហើយបើយើងមើលពីតួនាទីដែលជាថ្នាក់សម្រេចចិត្ត ឬក៏ជាថ្នាក់ដែលធំៗជានរណា។ អ៊ីចឹងកន្លែងហ្នឹងយើងមើលឃើញថាភាគច្រើនស្រ្តីដែលគាត់ចូលក្នុងវិស័យកាត់ដេរមានច្រើនមែន តែបើយើងមើលពីថ្នាក់សម្រេចចិត្តធំៗ ជាផ្នែកបច្ចេកទេស ឬជាប្រធានភាគច្រើនជាបុរស ត្រង់កន្លែងហ្នឹងយើងមិនបាច់មើលអីច្រើន មើលតែកន្លែងតូចៗហ្នឹង ទាក់ទងនឹងស្រ្តីក្នុងភាពជាអ្នកដឹកនាំវិស័យនយោបាយគឺនៅមានកម្រិតនៅឡើយ។
Q៖ តើនៅពេលដែលមានបញ្ហាប្រឈមពាក់ព័ន្ធនឹងសមភាពយេនឌ័រនៅតែបន្តកើតមានតើវាធ្វើឱ្យប៉ះពាល់អ្វីខ្លះដល់សង្គម?
A៖ បញ្ហាដែលប្រឈមពាក់ពន្ធ័នឹងសមភាពយេនឌ័រនៅកម្ពុជា នៅតែមានហើយបើនិយាយគឺមិនសំដៅលើតែបុរសស្រ្តីនៅក្នុងសង្គមទេតែយើងនិយាយពីមនុស្សគ្រប់ចម្រុះភាព ចំពោះការឆ្លើយតបនិងកំណត់តម្រូវការមិនទាន់មានភាពទូលំទូលាយទេ ការងារដែលទាក់ទងទៅនឹងសមភាពយេនឌ័រជាការងារដែលត្រូវការពេលវេលាហើយត្រូវធ្វើរារហូតមិនមែនដូចការងារធម្មតាដែលដាក់គោលដៅទៅបានផលនោះទេ។ ការងារនេះវាទាក់ទងនឹងការកែប្រែឥរិយាបទនិងការគិតរបស់មនុស្សហើយត្រូវការពេលវេលា គ្រប់ពេលដែលយើងចាប់ផ្តើមធ្វើ បញ្ហាថ្មីៗចូលមករហូត អ៊ីចឹងយើងត្រូវសិក្សាពីបញ្ហាហ្នឹងហើយត្រូវដឹងថាដោះស្រាយបែបណា។
Q៖ តើអ្នកស្រីគិត ថាអ្នកពាក់ព័ន្ធ ជាពិសេសរដ្ឋាភិបាលគួរធ្វើបែបណាដើម្បីជំរុញឱ្យសមភាពយេនឌ័រនៅកម្ពុជាកាន់តែប្រសើរឡើង?
A៖ បើនិយាយពីតួរនាទីរបស់រដ្ឋាភិបាល មើលពីកាតព្វកិច្ចរដ្ឋភាគីគឺមានបីចំណុច ការការពារ ការគោរព និងបំពេញ។ អ៊ីចឹងយើងជាប្រទេសរដ្ឋហត្ថលេខីនៃអនុសញ្ញា ឬក៏កតិកាសញ្ញាជាច្រើន ជាក់ស្តែងពាក់ព័ន្ធនឹងអនុសញ្ញាស្តីពីការលុបបំបាត់ការរើសអើងលើស្រ្តី និងក្មេងស្រី ទោះបីរដ្ឋាភិបាលបានខិតខំប្រឹងប្រែងប៉ុន្តែគម្លាតរវាងសមភាពក្នុងសង្គមនៅតែជាបញ្ហា។ ដូចនេះយើងត្រូវការធ្វើការទាំងអស់គ្នាព្រោះពាក់ព័ន្ធទាំងសង្គមស៊ីវិលទាំងយុវជន និងរាជរដ្ឋាភិបាល ហើយត្រូវធ្វើការរួមគ្នាដើម្បីធ្វើម៉េចឱ្យសម្រេចគោលដៅដែលយើងបានកំណត់តាមគោលការណ៍អភិវឍ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព អេស ឌី ជី (SDG) ដែលសម្រេចបានសមភាពយេនឌ័រនិងផ្តល់សិទ្ធិអំណាចដល់ស្រ្តី និងក្មេងស្រី នៅក្នុងឆ្នាំ២០៣០ ហើយភាគីទាំងអស់គឺសំខាន់។
Q៖ ជាចុងក្រោយ ក្នុងនាមអ្នកស្រីជាអ្នកលើកកម្ពស់ខាងសមភាពយេនឌ័រ តើអ្នកស្រីចង់ឃើញស្ថានភាពសមភាពយេនឌ័រនៅកម្ពុជាទៅជាយ៉ាងណាវិញ?
A៖ ចំពោះខ្ញុំផ្ទាល់ពិតជាចង់់ឱ្យប្រទេសកម្ពុជាយើងគឺជាប្រទេសដែលមានសមភាពយេនឌ័រ បានន័យថាដឹងពីបញ្ហារបស់មនុស្សគ្រប់ចម្រុះភាព ដឹងពីតម្រូវការហើយធ្វើការដោះស្រាយឆ្លើយតបទាំងអស់គ្នា នៅពេលដែលប្រទេសយើងមានសមភាពយេនឌ័រ ទាក់ទងនឹងការអភិវឌ្ឍធនធានមនុស្ស ទាំងការងារក៏មានភាពប្រសើរឡើងតាមហ្នឹងដែរ។ ឥឡូវនេះពីសម័យកាលមួយទៅសម័យកាលមួយឃើញថាមានការផ្លាស់ប្តូរ ហើយសង្ឃឹមថាប្រទេសកម្ពុជាយើងនឹងសម្រេចសមភាពយេនឌ័រឆាប់ៗ។
Q៖ អរគុណអ្នកស្រី!
A៖ ចា៎ អរគុណ៕
