អ្នកវិភាគ និងអ្នកឃ្លាំមើលសង្គម បង្ហាញក្តីបារម្ភអំពីគុណភាពកងទ័ព បន្ទាប់ពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានបង្ហោះសារថានឹងផ្តល់ក្របខ័ណ្ឌជូនដល់សាច់ញាតិបង្កើតរបស់យោធិនពលី ២០នាក់ ក្នុងឧបទ្ទវហេតុផ្ទុះគ្រាប់ នៅយោធភូមិភាគទី៣ ដោយមិនបានឆ្លងកាត់ការប្រលង និងការសិក្សារៀនសូត្រ។
កាលពីថ្ងៃទី៦ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានបង្ហោះសារលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោកថា លោកនឹងផ្តល់ក្របខ័ណ្ឌជូនដល់សាច់ញាតិបង្កើតរបស់យោធិនពលីទាំង២០នាក់ ក្នុងឧបទ្ទវហេតុផ្ទុះគ្រាប់ នៅយោធភូមិភាគទី៣ ឱ្យចូលបម្រើក្នុងជួរកងយោធពលខេមរភូមិន្ទដើម្បីបានបន្តវេនពីឪពុក។
ការបង្ហោះសាររបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីលោកបានឃើញសារបង្ហោះរបស់លោក ជាសំណាង រស្មីសត្យា ជាកូនបង្កើតរបស់វរសេនីយ៍ទោ ជា សំណាង ជាយោធិនដែលបានពលី ក្នុងឧបទ្ទវហេតុផ្ទុះគ្រាប់ ដែលស្នើសុំក្របខ័ណ្ឌពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ដើម្បីបានចូលបម្រើក្នុងជួរកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ បន្តវេនពីឪពុក។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបញ្ជាក់ថា៖ «មិនត្រឹមតែសម្រាប់ក្មួយប្រុស រស្មីសត្យា តែម្នាក់ទេ ខ្ញុំនឹងផ្តល់ក្របខ័ណ្ឌជូនដល់សាច់ញាតិបង្កើត របស់យោធិនពលីទាំង ២០នាក់ (អាចជាកូន ជាចៅ ឬជាបងប្អូនបង្កើត និងអាចជាស្រី ឬជាប្រុសក៏បាន) ដើម្បីអាចបានចូលបម្រើក្នុងជួរកងទ័ពបន្តវេនពីឳពុក ឬបងប្អូនរបស់គាត់»។
លោកបណ្ឌិត មាស នី អ្នកសិក្សាពីការវិវត្តសង្គមលើកឡើងថា ការបញ្ចូលគ្រួសាររបស់យុទ្ធជនពលីមកនេះ គឺជាការលើកទឹកចិត្ត ប៉ុន្តែលោកថា រដ្ឋាភិបាលគួរគិតពីសមត្ថភាពនិងគុណភាពកងទ័ពទាំងមូល។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «អ្វីដែលខ្ញុំមានការព្រួយបារម្ភ វា [ការផ្តល់ក្របខណ្ឌ] ខ្លាចថារឿងអស់ហ្នឹង វាក្លាយជាប្រពៃណីមួយធម្មតា ឱ្យតែមានបងប្អូន ឬសាច់ញាតិណាមួយស្លាប់ គឺអ្នកមួយទៀតអាចនឹងឡើងទៅជំនួសបានអ៊ីចឹង»។
លោកបន្ថែមថា ការផ្តល់ក្របខណ្ឌនេះ ហាក់ស្ថិតក្នុងទិដ្ឋភាពនយោបាយ ជាជាងទិដ្ឋភាពតម្រូវការផ្នែកបច្ចេកទេស ដែលរួមមានទាំងការបញ្ចូលមន្ត្រីឱ្យចូលរួមជីវភាពនយោបាយក្នុងគណបក្សកាន់អំណាចកន្លងមក។
លោកថ្លែងថា៖ «នៅពេលយើងទទួលក្នុងន័យនយោបាយ ថាតើវាប៉ះពាល់ដល់កម្រិតស្ថាប័ននីមួយៗរបស់ប្រទេសកម្រិតណា។ ឧទាហរណ៍ថា មនុស្សដែលយើងបញ្ចូលទៅនឹងថាតើមានសមត្ថភាពក្នុងការធ្វើការទៅតាមតួនាទីដែលខ្លួនឯងទទួលថ្មីដែរឬអត់?»។
ចំណែកលោក អុឹម នរិន្ទ នាយកកម្មវិធីនៃអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជាយល់ឃើញថា ការបញ្ចូលគ្រួសាររបស់យោធិនពលី អាចជាការតបស្នងសម្រាប់អ្នកដែលបានពលីជីវិត ប៉ុន្តែលោកបារម្ភថាអាចប៉ះពាល់ដល់សមត្ថភាពរបស់នាយទាហាន។ លោកថា រដ្ឋាភិបាលគួរជួយសាច់ញាតិជអ្នកពលីជួយក្នុងរូបភាពផ្សេង ដូចជាឧបត្ថម្ភទៅដល់គ្រួសារ ឬដំឡើងគោរមងារ ឬគ្រឿងអស្សរិយស ដែលគេធ្លាប់បានផ្តល់ឱ្យអអ្នកស្លាប់នាពេលកន្លងមក។
លោកថ្លែងថា៖ «ប្រសិនជាយើងជ្រើសរើស ដោយមិនមានលក្ខណៈសម្បត្តិ និងគុណសម្បត្តិត្រឹមត្រូវទេ អាចធ្វើឱ្យសមត្ថភាពរបស់នាយទាហានយើងក៏អាចធ្លាក់ចុះដែរ កាលធ្វើបែបហ្នឹង ប្រសិនបើប្រតិបត្តិ អនុវត្តន៍ទ្រង់ទ្រាយធំទៅ អញ្ចឹងបានន័យថា យើងជ្រើសរើសមនុស្សដែលមិនមានទឹកចិត្តច្បាស់លាស់ ហើយមិនមានលក្ខណៈសម្បត្តិគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីទទួលធ្វើកិច្ចការហ្នឹង»។
លោក ប៉ែន បូណា អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលលើកឡើងថា ការផ្តល់ក្របខ័ណ្ឌជូនដល់សាច់ញាតិបង្កើតរបស់យោធិនពលីទាំង ២០នាក់ គឺជាគុណធម៌របស់ថ្នាក់ដឹកនាំ ដែលយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះគ្រួសារយោធិនដែលបានពលីជីវិត។ លោកថា លោកសោកស្ដាយចំពោះការលើកឡើងរបស់អ្នកវិភាគណាមួយដែលលើកឡើងពីការបារម្ភទាំងនោះ។
លោកថ្លែងប្រាប់ Newsroom Cambodia តាមរយៈប្រព័ន្ធតេឡេក្រោមថា៖ «ពាក្យផ្តល់ក្របខណ្ឌពិសេស ទាល់តែក្នុងករណីពិសេស ពិសេសគឺចឹង ដូចដែលយោធិន២០នាក់ហ្នឹង គឺពិសេសហើយ អាហ្នឹងគឺយោងលើគុណធម៌ ប្រជាពលរដ្ឋទូទាំងប្រទេស គេអបអរសាទរ គេកោតសរសើរគុណធម៌សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ប៉ុន្តែម៉េចក៏មានអ្នកវិភាគអីចេញមកភ្លាវខុសគេអញ្ចឹង»។
លោកបន្ថែមថា នៅពេលដែលជនណាម្នាក់ចូលជាយោធិនក្នុងក្របខ័ណ្ឌពិសេសអ្វីក៏ដោយ គឺនឹងត្រូវទទួលបានការបណ្តុះបណ្តាលចំណេះជំនាញ ហើយកិច្ចការទាំងនោះជាសមត្ថកិច្ចរបស់ក្រសួងការពារជាតិ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ប្រសិនបើយោធារបស់កម្ពុជាអត់មានសមត្ថភាពទេ មិនអាចស្វែងរកសន្តិភាព មិនអាចការពារសុខសន្តិភាព សុវត្ថិភាពជូនប្រទេសបានដូចសព្វថ្ងៃទេ សូមឱ្យអ្នកវិភាគទាំងអស់ហ្នឹង យល់ដឹងពីរឿងហ្នឹងផងបាទ»។
គួរបញ្ជាក់ថា ឧបទ្ទវហេតុផ្ទុះគ្រាប់នៅទីបញ្ជាការយោធភូមិភាគ៣ នៅខេត្តកំពង់ស្ពឺ កើតឡើង កាលពីថ្ងៃទី២៧ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ នៅទីបញ្ជាការយោធភូមិភាគទី៣ ក្នុងខេត្តកំពង់ស្ពឺ ត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលអះអាងថា គឺជាបញ្ហាបច្ចេកទេស ដោយសារប្រភេទអាវុធជាតិផ្ទុះចាស់ៗ ខូចគុណភាព រួមជាមួយអាកាសធាតុក្តៅ។ ក្នុងហេតុការណ៍នោះ បានបណ្តាលឱ្យយោធិនចំនួន២០នាក់ ទទួលមរណៈភាព៕