គណបក្សដើម្បីកម្ពុជាបានកំណត់ជាផ្លូវការហើយ ដោយជ្រើសរើសខែមិថុនាខាងមុខនេះ ជាការចេញដំណើរក្នុងការរៀបចំសមាជវិសាមញ្ញរបស់ខ្លួន ដើម្បីជ្រើសរើសក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំគណបក្ស និងកំណត់ពីរបៀបវារៈនយោបាយ ក្នុងការត្រៀមខ្លួនបម្រើឱ្យការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ និងការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្រ្ត សម្រាប់ឆ្នាំ២០២៧ និងឆ្នាំ២០២៨។
ថ្លៃងនៅព្រឹកថ្ងៃទី២៣ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ នេះលោក ឯម សុខសុវណ្ណ ប្រធានគណបក្សដើម្បីកម្ពុជា បានប្រាប់គេហទំព័រ Newsroom Cambodia ថាគណបក្សថ្មីថ្មោងមួយនេះ បានកំណត់រួចហើយ ដោយជ្រើសរើសថ្ងៃធើ្វសមាជវិសាមញ្ញនៅថ្ងៃទី០៩ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ នៅរាជធានីភ្នំពេញ។ដោយឡែក ចំពោះការជ្រើសរើសមេដឹកនាំដោយរបៀបណានោះ គឺមិនទាន់អាចផ្តល់ព័ត៌មានលម្អិតបានទេ ព្រោះអាស្រ័យលើការសម្រេចចិត្តរួមពីអង្គសមាជ ជាមុនសិន។
លោកបន្តថា៖«ជម្រាបទាំងអស់តែម្តងទៅវាទាក់ទងនៅរបៀបវារៈនៃអង្គសមាជជាមួយរបៀបវារៈនៃការធើ្វគោលនយោបាយសំរាប់ការដាក់ចេញឆ្ពោះទៅការបោះឆ្នោត២០២៧ ២០២៨» ។
គណបក្សដើម្បីកម្ពុជា ត្រូវបានក្រសួងមហាផ្ទៃទទួលចុះបញ្ជីជាផ្លូវការនៅក្នុងបញ្ជីឈ្មោះគណបក្សនយោបាយ នៅក្រសួងមហាផ្ទៃ កាលពីថ្ងៃទី៩ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤។ទីស្នាក់ការកណ្តាលគណបក្សនេះ ស្ថិតនៅក្នុងភូមិភូមិព្រៃល្ង សង្កាត់ចោមចៅទី២ ខណ្ឌពោធិ៍សែនជ័យ រាជធានីភ្នំពេញ។
បើតាមលោក ឯម សុខសុវណ្ណ សំរាប់បេក្ខភាពដែលឈរជាប្រធានគណបក្សថ្មីថ្មោងមួយនេះ គឺមានតែលោក ឯម សុខវណ្ណ ម្នាក់ទេដោយមិនមានបេក្ខជនណាផ្សេង ត្រូវចូលរួមប្រកួតប្រជែងឡើយ។ហើយក្នុងពេលជាមួយគ្នា គណបក្សក៏នឹងជ្រើសរើសអនុប្រធានគនបក្សដែរ។ក្រៅពីនេះ ចំពោះរបៀបវារៈនៃកម្មវិធីនយោបាយវិញ សមាជវិសាមញ្ញនេះនឹងមិនរៀបចំក្នុងថ្ងៃតែមួយទេ។បន្ថែមពីលើនេះ ក្រោយបិទបញ្ចប់កម្មវិធី គណបក្សននឹងរៀបចំសន្នីសិទ្ធកាសែត បញ្ជាក់ពីគោលជំហរ ក្នុងការចូលរួមប្រកួតប្រជែងការបោះឆ្នោតទាំងថ្នាក់ឃុំសង្កាត់ និងថ្នាក់ជាតិក្នុងពេលខាងមុខ។
បើទោះបែបណាអ្នកនាំពាក្យគណបក្សកាន់អំណាចលោក សុខ ឥសាន ស្វាគមន៍ចំពោះវត្តមានគណបក្សថ្មីថ្មោងនេះ ហើយចំពោះគណបក្សកាន់អំណាចនៅតែចាត់ទុកសកម្មភាពចូលរួមរបស់គណបក្សនយោបាយមិនថាថ្មី ឬចាស់ទេ គឺជាការឆ្លុះបញ្ចាំងឱ្យឃើញពីការបើកទូលាយនៃសេរីភាពខាងនយោបាយដែលកម្ពុជាកំពុងតែអនុវត្ត។ជាងនេះទៀត គណបក្សគ្រប់គ្រងអំណាច មិនខ្វល់ចំពោះលទ្ធផលនៅពេលខាងមុខទេព្រោះបក្សកាន់អំណាចមានពិសោធន៍គ្រប់គ្រាន់ និងមានកម្មវិធីនយោបាយប្រាកដនិយម។
បើតាមអ្នកនយោបាយចាស់វស្សារូបនេះ អ្វីដែលការព្រួយបារម្ភនោះ ថាតើគណបក្សនីមួយៗ មានសមត្ថពេញលេញហើយឬនៅក្នុងការកៀរគរ អ្នកគាំទ្រឱ្យជឿទុកចិត្ត និងផ្តល់ក្តីសង្ឃឹមបាន។
លោកបន្តថា៖ «ខ្ញុំយល់ថាអស់លោកអ្នកបង្កើតគណបក្សនយោបាយសុទ្ធតែយល់ដឹងហើយច្បាប់ អ្វីទៅដែលហៅថាច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយ អ្វីទៅច្បាប់ស្តីពីការបោះឆ្នោតអាហ្នឹងអនុវត្តតាមគោលការណ៍ត្រឹមត្រូវ។ទីពីខិតខំធើ្វសកម្មភាពដើម្បីមហាជនមូលដ្ឋានទាក់ទាញប្រជាពលរដ្ឋបើគាត់ធើ្វបានល្អអាហ្នឹងមានការគាំទ្រពីប្រជាពេលតែបើគាត់ធ្វើមិនបានល្អទេច្បាស់ជាមិនមានការគាំទ្រពីប្រជាជនទេហើយបើគ្មានការគាំទ្រពីប្រជាពលរដ្ឋគាត់ក៏មិនអាចឈ្នះឆ្នោតបានដែរ ហើយក៏មិនមានសមាសភាពគណបក្សគាត់នៅក្នុងរដ្ឋភាពដែលហើយកុំបន្ទោសអ្នកដទៃថាការបោះឆ្នោតមិនប្រព្រឹត្តទៅដោយសេរីភាព និងយុត្តិធម៌ »។
គេសង្កេតឃើញថា ក្រសួងមហាផ្ទៃធ្លាប់សម្រេចច្រានចោលការស្នើសុំចុះឈ្មោះដើមរបស់គណបក្សថ្មីថ្មោងមួយនេះចំនួន២ដងរួចមកហើយ។កាលពីខែកញ្ញា និងខែតុលា ឆ្នាំ២០២៣ ក្រសួងមហាផ្ទៃបានជំទាស់ដោយមិនផ្តល់ការចុះបញ្ជីឱ្យគណបក្ស «អាយ៉ងខ្មែរ និងគណបក្សខ្ញុំបម្រើខ្មែរ» ដែលជាឈ្មោះដើមរបស់គណបក្សដើម្បីកម្ពុជានេះទេ។បើតាមសេចក្តីសម្រេចរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ បញ្ជាក់ថា ការបដិសេធនេះដោយផ្អែលើបទប្បញ្ញតិ្ត និងច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយ។
ឆ្លើយតបរឿងនេះអ្នកប្រឹក្សាយោបល់ផ្នែកអភិវឌ្ឍន៍ផ្នត់គំនិត និងស្រាវជ្រាវ លោក សេក សុជាតិ យល់ឃើញថា សម្រាប់បរិបទសព្វថ្ងៃនេះ ការយកឈ្នះគណបក្សកាន់អំណាច វាមិនមែនជារឿងងាយស្រួលទេ។លោកបន្តថា គណបក្សទាំងបង្កើតថ្មី និងចាស់ក្តី ប្រសិនបើខ្វះធនធាន និងយុទ្ធសាស្រ្តនយោបាយហើយ កម្រនឹងយកឈ្នះបក្សគ្រប់គ្រងអំណាចបានឡើយ។ជាងនេះទៀត អ្វីដែលកាន់តែយ៉ាប់យឺន គឺនៅត្រង់ថាប្រសិនបើបក្សនយោបាយដែលបង្កើតឡើងហើយ ហើយគ្មានកម្មវិធីនយោបាយពិតប្រាកដ ឬទិសដៅដែលត្រូវចេញដំណើរទេ នោះវារឹតតែពិបាកយកប្រៀបលើដៃគូប្រកួតថែមទៀត។
លោកបន្តថា៖«សំរាប់ខ្ញុំគឺជារឿងធម្មតាទេព្រោះអ្នកដែលមានសន្តានចិត្តចង់ធើ្វនយោបាយហើយ ចង់ជួយសង្គមពួកគាត់តែបង្កើតគណបក្សនយោបាយហើយកៀរគរអ្នកដែលមានឆន្ទ:ដូចគ្នាៗចូលរួមប្រកួតប្រជែងដណើ្តមអំណាចដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហា និងដឹកនាំប្រទេសជាតិ។តែសំរាប់ខ្ញុំយល់ថាគណបក្សនយោបាយដែលមិនមានឈ្មោះ មិនមានចក្ខុវិស័យ មិនមានធនធានមនុស្ស មិនមានលទ្ធភាពគ្រប់គ្រាន់គឺមិនអាចប្រកួតប្រជែងជាមួយ គណបក្សកាន់អំណាចបានទេ។យើងដឹងហើយថាប្រសិនជាគណបក្សនយោបាយមួយមិនមានលក្ខណ:សម្បត្តិគ្រប់គ្រាន់ហើយគ្មានមធ្យោបាយណាដែលអាចទៅប្រកួតប្រជែងជាមួយ គណបក្សកាន់អំណាចបានទេនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានាពេលបច្ចុប្បន្នហ្នឹង» ។
បច្ចុប្បន្ន មានគណបក្សប្រមាណ៤៥ គណបក្សនយោបាយ ដែលមានឈ្មោះក្នុងបញ្ជីឈ្មោះគណបក្សនយោបាយ នៃក្រសួងមហាផ្ទៃ។បើទោះជាតួលេខ នៃគណបក្សនយោបាយមានការកើនឡើងបែបនេះ ក៏កម្ពុជាកំពុងតែប្រឈមនឹងការរិះគន់ពីសហគមន៍ជាតិ និងអន្តរជាតិថា ស្ថានភាពសេរីភាពនយោបាយ និងសិទ្ធិជាមូលដ្ឋានរបស់ពលរដ្ឋកម្ពុជា មិនមានភាពល្អប្រសើរ។
គេសង្កេតឃើញថា ក្រោយពីគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ ត្រូវបានតុលាការកំពូលរំលាយ នៅអំឡុងឆ្នាំ២០១៧ តួអង្គសំខាន់ៗដទៃទៀត រួមមានប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលជាដើម ត្រូវបង្ខំចិត្តបិទទ្វារជាបន្តបន្ទាប់ ព្រោះតែមិនអាចបំពេញការងាររបស់ខ្លួនបាន។មិនតែប៉ុណ្ណោះ សកម្មជននយោបាយ ក្រុមអ្នកការពារបរិស្ថាន និងសហគមន៍ដីធ្លី ក៏ត្រូវជាប់បណ្តឹងតាមផ្លូវតុលាការ និងធ្វើទុក្ខបុកម្នេញជាហូរហែ ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ក្រោមបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌផ្សេងៗ៕
