រដ្ឋាភិបាលបានប្រកាសអំពីមហិច្ឆតាកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធតាមព្រំដែន ខណៈអំពាវនាវឲ្យសាធារណៈជននៅគ្រប់មជ្ឃដ្ឋានចូលរួមចំណែក ក្នុងការការពារមាតុភូមិ និងបុព្វហេតុជាតិមួយនេះ។
សេចក្តីជូនដំណឹងរបស់ខុទ្ទកាល័យនាយករដ្ឋមន្រ្តី ដែលចេញនៅថ្ងៃទី២៦ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤នេះ បានឲ្យដឹងថាការបង្កើត «មូលនិធិកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធតាមព្រំដែន» ធ្វើឡើងក្នុងគោលបំណង ដើម្បីកៀរគរថវិកាបន្ថែមសម្រាប់កសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនានា តាមបណ្ដោយព្រំដែន ព្រមទាំងដើម្បីផ្ដល់ឱកាសឱ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរគ្រប់មជ្ឈដ្ឋានក្នុង និងក្រៅប្រទេសបានចូលរួមចំណែកដោយផ្ទាល់ជាមួយរដ្ឋាភិបាល។
តាមរយៈសារមួយនៅក្នុងបណ្តាញសង្គម លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត កាលពីព្រឹកមិញនេះ ក៏បានជម្រុញឲ្យប្រជាពលរដ្ឋចូលរួមឲ្យបានផុសផុលតាមការស្ម័គ្រចិត្ត សំដៅរួមគ្នាក្នុងធ្លុងសាមគ្គីជាតិខ្មែរ ដើម្បីថែរក្សាសុខសន្តិភាព អធិបតេយ្យភាពជាតិ និងបូរណភាពទឹកដី ជាពិសេសវាជាការជំរុញការអភិវឌ្ឍតាមតំបន់ព្រំដែនឱ្យបានកាន់តែរឹងមាំ និងប្រកបដោយចីរភាព។
ប្រភពបន្តថា៖ «រួមគ្នាកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធតាមបណ្តោយព្រំដែនរបស់យើង តាមរយៈ មូលនិធិកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធតាមព្រំដែន។[…] សូមបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទាំងក្នុងនិងក្រៅប្រទេសចូលរួមអោយបានច្រើនកុះករ ដើម្បីជាស្មារតីជាតិខ្មែរក្នុងការចូលរួមពង្រឹងនិងអភិវឌ្ឍតំបន់ព្រំដែនរបស់យើង»។
លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានបង្កើតមូលនិធិនេះឡើងកាលពីថ្ងៃទី២២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤កន្លងទៅនេះ គឺជ្រើសរើសចំថ្ងៃនៃខួបមួយឆ្នាំនៃការឡើងកាន់ដំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីរបស់លោក។
លោក ប៉ែន បូណា អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលបានថ្លែងឲ្យដឹងនារសៀលនេះថា គំនិតផ្តួចផ្តើមនេះគឺផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់នៅក្នុងការកសាងខ្សែក្រវ៉ាត់ព្រំដែន ហើយមូលនិធិនេះនឹងក្លាយជាមធ្យោបាយមួយដែលអនុញ្ញាតិឲ្យប្រជាពលរដ្ឋអាចរួមចំណែកដោយផ្ទាល់បាន។
លោកបន្តថា៖ «រដ្ឋាភិបាលបានធ្វើហើយ ធ្វើតាំងពីយូរហើយក្នុងការកសាងក្រវ៉ាត់ព្រំដែន ប៉ុន្តែពេលនេះរាជរដ្ឋាភិបាលដោយឃើញថាមានបងប្អូនជាច្រើនចង់ចូលរួមចំណែកជានិមិត្តរូបនៅក្នុងការស្រឡាញ់ទឹកដី ក៏លោកបានប្រកាសឲ្យប្រជាពលរដ្ឋយើងចូលរួមបរិច្ចាកតាមសទ្ធា តាមលទ្ធភាព ដើម្បីឲ្យទាំងអស់គ្នាមានចំណែកនៅក្នុងការចូលរួមអភិវឌ្ឍន៍នៅក្នុងតំបន់ព្រំដែន »។
ស្រដៀងគ្នានេះដែរ ប្រធានវិទ្យាស្ថានប្រជាធិបតេយ្យកម្ពុជា គឺលោក ប៉ា ចាន់រឿន ទទួលស្គាល់ថាមូលនិធិនេះនឹងដើរតួសំខាន់នៅក្នុងការរួមចំណែករក្សាស្ថេរភាពនៅតាមតំបន់ព្រំដែន។
លោកបន្តថា៖ «ខ្ញុំសាទរចំពោះការបង្កើតមូលនិធិកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធព្រំដែនកម្ពុជា ព្រោះវាជាយន្តការមួយដើម្បីកៀរគរធនធានដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅតាមព្រំដែន ដែលកំពុងតែខ្វះខាតនាពេលបច្ចុប្បន្ន។ […] គម្រោងអភិវឌ្ឍន៍នេះក៏វាជាចំណែកមួយនៅក្នុងការលើកកម្ពស់សកម្មភាពនៃការការពារព្រំដែនផងដែរ »។
តែទោះជាយ៉ាងនេះក្តី អ្នកវិភាគបញ្ហាសង្គមរូបនេះយល់ឃើញថា ការដាក់ចេញនូវផែនការចំណាយច្បាស់លាស់ពីសំណាក់រដ្ឋាភិបាលគឺជាប្រការចាំបាច់ នៅក្នុងការធានាឲ្យបាននូវការចាយវាយប្រកបដោយប្រសិទ្ធិភាព តម្លាភាព និងគណនេយ្យភាព។
លោកបន្តថា៖ «ដើម្បីធានាថាធនធានដែលបានប្រមូលពីប្រជាពលរដ្ឋតាមរយៈមូលនិធិនេះប្រើប្រាស់ចំគោលដៅ និងមានប្រយោជន៍រួមសម្រាប់ជាតិ រដ្ឋាភិបាលគួរតែលើកជាគម្រោងជាក់លាក់ និងដាក់ចេញជាយន្តការនៅក្នុងការចាយវាយប្រកបដោយតម្លាភាព និងគណនេយ្យភាពខ្ពស់ដែរ»។
ហាក់មិនខុសគ្នាទេ លោក សេក សុជាតិ អ្នកប្រឹក្សាយោបល់ផ្នែកអភិវឌ្ឍន៍ផ្នត់គំនិត និងការស្រាវជ្រាវ លើកឡើងថា រដ្ឋាភិបាលត្រូវតែបង្ហាញនូវផែនការឲ្យបានច្បាស់លាស់ចំពោះមុខនៃការប្រើប្រាស់កញ្ចប់ថវិការដែលទទួលបាន ដើម្បីធានាថាការចូលរួមរបស់ពលរដ្ឋពិតជាសម្រាប់បុព្វហេតុជាតិពិតប្រាកដមែន។
លោកបន្តថា៖ «ខ្ញុំយល់ថារាជរដ្ឋាភិបាលគួរតែមានផែនការឲ្យបានច្បាស់លាស់ ត្រូវបង្ហាញថាការកសាងហ្នឹង កសាងយ៉ាងម៉េច? ត្រូវការថវិការប៉ុន្មាន? រាជរដ្ឋាភិបាលមានកញ្ចប់លុយប៉ុណ្ណា? ហើយចង់ឲ្យពលរដ្ឋចូលរួមប៉ុណ្ណា? […] ទាំងនេះគឺដើម្បីឆ្លុះបញ្ចាំងពីការទទួលខុសត្រូវ នៅពេលដែលប្រជាពលរដ្ឋចូលរួមជាថវិការហើយ ថវិការទាំងនោះនឹងត្រូវបានប្រើប្រាស់ប្រកបដោយតម្លាភាព »។
រីឯលោក រ៉ុង ឈុន ទីប្រឹក្សាគណបក្សកម្លាំងជាតិ បានប្រាប់គេហទំព័រ Newsroom Cambodia នារសៀលនេះថា ការចូលរួមចំណែករបស់ប្រជាពលរដ្ឋមិនមែនជាកាតព្វកិច្ចនោះទេ បើទោះបីជាមូលនិធិនេះនឹងមានផលជះជាវិជ្ជមានដល់កម្ពុជាទាំងមូលក៏ដោយ។
លោកបន្តថា៖ «ចំពោះការសាងសង់ផ្លូវក្រវ៉ាត់ព្រំដែននៅក្នុងតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍នេះ យើងគាំទ្រ បើបានធ្វើរបងថែមទៀតវាកាន់តែប្រសើរ។ […] ហើយទាក់ទងនឹងទៅនឹងការប្រមូលមូលនិធិ វាមិនមែនជាកាតព្វកិច្ចរបស់ពលរដ្ឋទេ វាជាកាតព្វកិច្ចរបស់រដ្ឋនៅក្នុងការរ៉ាប់រងការចំណាយ យើងមិនដឹងថាមូលហេតុអីបានជារដ្ឋប្រកាសឲ្យប្រជាពលរដ្ឋចូលរួម ព្រោះពួកគេបានបំពេញកាតព្វកិច្ចនៅក្នុងការបង់ពន្ធរួចសព្វបែបយ៉ាងហើយ »។
របាយការណ៍របស់រដ្ឋាភិបាលបង្ហាញថារហូតមកដល់ពេលនេះ កម្ពុជាបានកសាងផ្លូវតាមបណ្តោយព្រំដែនជាមួយប្រទេសជិតខាងមាន វៀតណាម ថៃ និងឡាវ ក្នុងនោះព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាម កសាងផ្លូវបានជិត ៦៨៧គីឡូម៉ែត្រ (៦៨៦.៩៦គីឡូម៉ែត្រ) លើផែនការសរុប១០៦៦គីឡូម៉ែត្រ។
ហាក់មិនខុសគ្នាទេ លោកបណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ អ្នកវិភាគឯករាជ្យ សាទរចំពោះគំនិតផ្តួចផ្តើមនៅពេលនេះរបស់រដ្ឋាភិបាល។ប៉ុន្តែអ្នកវិភាគចាស់វស្សារូបនេះ យល់ឃើញថា ការស្ថាបនាផ្លូវនៅតាមខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែននេះ នៅមិនទាន់គ្រប់គ្រាន់នៅឡើយទេ ប្រសិនបើគេមិនកសាងរបងដ៏រឹងម៉ាំតាមរយៈលំហូរចំនួនពលរដ្ឋទៅរស់នៅ និងបង្កើនការវិនិយោគទេ ការធ្វើផ្លូវនេះប្រហែលជាគ្មានប្រសិទ្ធភាពប៉ុន្មាននោះដែរ។
តាមរយៈសារដែលបង្ហោះនៅលើបណ្តាញសង្គមហ្វេស៊បុក នៅថ្ងៃនេះ លោកបណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ មើលឃើញថា មធ្យោបាយដែលមានប្រសិទ្ធិភាពមួយទៀត គឺផ្តល់អាទិភាពខ្ពស់ចំពោះពលរដ្ឋដែលគ្មានលំនៅឋានពិតប្រាកដ ឱ្យទៅរស់នៅតាមខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែន។
លោកបន្តថា៖«អបអរសាទរគម្រោងសាងសង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធការពារព្រំដែន។តែគួរមានគម្រោងទា ក់ទាញមនុស្សឲ្យទៅនៅ និងអភិវឌ្ឍន៍តំបន់ព្រំដែន គឺយកមនុស្សទៅទប់មនុស្សពីប្រទេសជិតខាង ។ជាពិសេសទាក់ទាញ និងជួយមនុស្សអត់ដីធ្លីពីតំបន់ផ្សេងៗ។តាមពិតមានវិធានការណ៍ផ្សេងៗទៀត ដើម្បីជួយពង្រឹងព្រំដែន »៕
