ក្រុមសហជីព និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលដែលទ្រទ្រង់សិទ្ធិកម្មករចំនួន១៧ស្ថាប័ន នៅថ្ងៃនេះបានជំរុញឱ្យក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈរួមទាំងភាគីសហជីពរោងចក្រ ត្រូវទទួលខុសត្រូវចំពោះការធ្វើឱ្យខាតបង់ផលប្រយោជន៍របស់កម្មករ និងបញ្ឈប់រាល់ទម្រ់ងនៃការរើសអើងសហជីពមូលដ្ឋាន។
តាមរយៈសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ខ្លួន ដែលចេញនៅថ្ងៃទី១២ មិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ នេះ ក្រុមសហជីព និងសង្គមស៊ីវិលទាំងនោះ លើកឡើងថា ពួកគេស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាលតាមរយៈក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈជួយអន្តរាគមន៍ និងទទួលយកអ្នកស្រី កូលាប ដែលជាតំណាងឱ្យសហជីពមូលដ្ឋាន បានចូលធ្វើការឡើងវិញ។
លិខិតបន្តថា៖ « ការបញ្ឈប់អ្នកស្រីកូលាប ដែលទើបក្លាយជាប្រធានសហជីពជាប់ឆ្នោតថ្មីៗ គឺជាការរំលោភបំពានយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់សិទ្ធិសេរីភាពក្នុង ការបង្កើតសហជីព ដើម្បីការពារសិទ្ធិកម្មករស្របច្បាប់នៅកន្លែងការងារ »។
បន្ថែមពីលើនេះទៀត សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមបន្តថា អ្នកស្រី រឿន កូលាប ត្រូវបានភាគីរោងចក្រឈ្មោះ សេងបូហ្គាមិន (ខេមបូឌា) បញ្ឈប់ដោយគ្មានមូលហេតុ និងខុសច្បាប់ កាលពីថ្ងៃទី៣០ មិថុនា ឆ្នាំ២០២៣។លើសពីនេះទៀត ចាប់តាំងពីថ្ងៃបញ្ឈប់ មកដល់ពេលនេះមានរយៈពេលជាង១ឆ្នាំហើយ តែយុត្តិធម៌សម្រាប់ប្រធានសហជីពមូលដ្ឋានរូបនេះ នៅមិនទាន់ទទួលបានដំណោះស្រាយនៅឡើយទេ។មិនតែប៉ុណ្ណោះ ការបញ្ចប់ការងារនេះ នៅក្រោយពេលអ្នកស្រី រឿន កូលាប ទើបបោះឆ្នោតជាប់ធ្វើជាប្រធានសហជីពមូលដ្ឋានថ្មីៗ ដែលក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល ចាត់ទុកថា ករណីនេះគឺជាការរំលោភសិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការបង្កើតសហជីពធ្ងន់ធ្ងរ។
ក្រុមសហជីពដែលជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលអន្តរាគមន៍ ក្នុងវិវាទការងារនេះមានដូចជា សហជីពសេរីកម្មករ នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា (FTUWK) សម្ព័ន្ធសហជីពកម្ពុជា (CATU) សហព័ន្ធសហជីពកម្មករនិយោជិតវិស័យទេសចរណ៍កម្ពុជា អង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូ និងអង្គការសង់ត្រាល់ ជាដើម។
អ្នកស្រី រឿន កុលាប ដែលអះអាងថាបានទទួលរងភាពអយុត្តិធម៌ប្រមាណ១ឆ្នាំមកហើយនេះ និយាយថា ការដាក់ពាក្យបណ្តឹងនេះ គឺដោយសារតែអ្នកស្រីមានការឈឺចាប់ក្រោយពេលដែលរូបអ្នកស្រី ត្រូវភាគីរោងចក្របញ្ឈប់ការងារដោយគ្មានមូលហេតុសមរម្យ។
អ្នកនិយាយថា៖«អានឹងវាជាការរើសអើងខាងក្រុមហ៊ុន ខ្ញុំគិតថាគាត់មិនត្រូវមានការរើសអើងសហជីពនោះទេព្រោះថានៅពេលដែលមានការសហជីពនៅក្នុងរោងចក្រវាជាកម្លាំងមួយរបស់កម្មករ ពួកគាត់មានចិត្តក្នុងការតវ៉ាពេលដែលបើប្រាក់ខែមានការទាមទារសុំច្បាប់មានផ្ទៃពោះអីចឹងមានន័យថាច្បាប់ពិសេសនឹងហា ប្រសិនជាមិនមានសហជីពកទាំងពីការតវ៉ាប្រាក់ខែបាត់លុយយើងមានការសួរនាំបើមិនមានសហជីពវាធ្វើឲ្យពិបាក[ដល់កម្មករ]»។
ចំណែក ប្រធានសហជីពសេរីកម្មករ នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា អ្នកស្រី ទូច សើ បានប្រាប់ Newsroom Cambodia ថាស្ថានភាពការបង្កើតសហជីព នៅរោងចក្រតែងតែរើសអើងពីពីសំណាក់និយោជកនៅពេលដែលបង្កើតសហជីពមិនស្វាគមន៍ក្នុងការបង្កើតសហជីពកន្លែងធ្វើការងារនោះទេ។ផ្ទុយទៅវិញប្រសិនជាខាងរោងចក្រជាអ្នកបង្កើតសហជីពដោយខ្លួនឯងវិញគឺរោងចក្រមិនមានការរើសអើងក្នុងការបង្កើតសហជីពនៅក្នុងរោងចក្រនោះទេ។
អ្នកស្រីបន្តថា៖«ប្រសិនជាយើងបង្កើតសហជីពបាន[នៅកន្លែងធ្វើការងារ]យើងការពារសិទ្ធិទៅលើកម្មករគឺដូចជា លុយប្រាក់ខែ លុយការងារថែមម៉ោង លុយអីក៏ដោយមិនអាចបាត់បាននោះទេ បាត់តែ១០០លុយខ្មែរ ១០០០រៀល ក៏កម្មករអាចប្តឹងមកក្នុងសហជីបនឹងដើម្បីឲ្យតវ៉ាឲ្យគាត់កន្លែងនេះ ហើយដែលពួកគាត់ចង់មានការកេងប្រវ័យលុយរបស់កម្មករគឺគាត់មិនចង់ឲ្យមានសហជីពនៅខាងក្រៅនោះទេ»។
កាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៣ កម្មករនិយោជិតប្រចាំនៅរោងចក្រ សេងបូហ្គាមិន (ខេមបូឌា) បានបោះឆ្នោតផ្តល់សេចក្តីទុកចិត្ត ឱ្យធ្វើជាប្រធានសហជីពមូលដ្ឋាន ប្រចាំនៅក្នុងរោងចក្រនេះ។
ជុំវិញករណីមួយនេះ គេហរទំព័រ Newsroom Cambodia បានព្យាយាមជាច្រើនដងដែរ ដើម្បីស្នើសុំការបំភ្លឺពីភាគីរោងចក្រ សេងបូហ្គាមិន (ខេមបូឌា) ប៉ុន្តែភាគីតំណាងរោងចក្រ បានបដិសេធក្នុងការផ្តល់ការព័ត៌មានលម្អិត ដោយទម្លាក់ការទទួលខុសត្រូវពីមួយទៅមួយ នៅថ្ងៃទី១២ មិថុនា នេះ។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ លោក កត្តា អ៊ន ប្រាប់ថាជុំវិញករណីនេះនាយកដ្ឋានដោះស្រាយវិវាទនៃក្រសួងការងារបានទទួលពាក្យបណ្ដឹងពីអ្នកស្រី រឿន កូលាប រួចហើយកាលពីមួយឆ្នាំមុន ហើយក៏បានផ្សះផ្សារួចហើយដែរ។ប៉ុន្តែភាគីវិវាទមិនទទួលយកដំណោះស្រាយ ក្រោមការសម្របសម្រួលរបស់ក្រសួងការងារកាលពីខែ សីហា ឆ្នាំ២០២៣។
លោកបន្តថា៖«ដូច្នេះ ករណីនេះពុំមែនជាការរើសអើងសហជីពដូចការលើកឡើងរបស់លោកស្រីឡើយ ប៉ុន្តែគឺជាការបង្កើតសហជីពដោយពុំបានបំពេញកាត្វកិច្ចជូនដំណឹងស្ដីពីការបង្កើតសហជីពទៅក្រុមហ៊ុន និងចម្លងជូនក្រសួងការងារឱ្យបានត្រឹមត្រូវតាមស្មារតីនៃច្បាប់ស្ដីពីសហជីព។ នៅថ្ងៃផ្សះផ្សាលោកស្រីក៏បានទទួលស្គាល់ថា លោកស្រីពិតជាបានផ្តិតមេដៃលាឈប់ពីការងារនៅថ្ងៃទី៣០ ខែមិថុនាឆ្នាំ២០២៣ និងបានទទួលប្រាក់ទូទាត់បញ្ចប់កិច្ចសន្យាការងាររួចហើយ» ។
បញ្ញត្តិមាត្រា ២៦៧ នៃច្បាប់ស្តីពីការងារ លើកឡើងថាហាមឃាត់រាល់ទម្រង់ នៃការរើសអើងសហជីព ដែលរួមមាន ការពិន័យ ការផ្តាច់កិច្ចសន្យាការងារ។ដោយឡែក បញ្ញត្តិមាត្រា ៤៣ នៃច្បាប់ស្តីពីសហជីពវិញ បានកំណត់ថា បេក្ខជនដែលជាប់ឆ្នោតជាថ្នាក់ដឹកនាំសហជីព ត្រូវទទួលបានការការពារពិសេស ហើយរាល់ការបញ្ឈប់បេក្ខជនណាម្នាក់ លុះត្រាតែមានការយល់ព្រមពីអធិការកិច្ចការងារ។
លើសពីនេះទៀត បញ្ញត្តិមាត្រា៦៣ នៃច្បាប់ស្តីពីសហជីព បញ្ជាក់ថាមិនត្រូវអនុញ្ញាតឱ្យបញ្ចប់ ឬយកហេតុផលនៃការមិនបន្តកិច្ចសន្យាចំពោះកម្មករដែលចូលរួមក្នុងសកម្មភាពសហជីពនោះឡើយ។
បើជាបែបណា សម្រាប់អ្នកស្រី រឿន កូលាប វិញ មកដល់ពេលនេះ អ្នកស្រីអះអាងថា ក្រោយការបណ្តេញចេញពីររោង អ្នកស្រីរកការងាថ្មីមិនទាន់បាននៅឡើយទេ។មិនតែប៉ុណ្ណោះ អ្នកស្រីត្រូវចិញ្ចឹមកូនបីនាក់នៅក្នុងបន្ទុក ទាំងលើថ្លៃចំណាយផ្សេងៗ និងជីវភាពប្រចាំថ្ងៃថែមទៀតផង។
អ្នកស្រីនិយាយថា«ខ្ញុំសុំសំណូមពរទៅកាន់ក្រសួងពាក់ពន្ធ័ការងារ ដូចជាមន្ត្រីការងារដែលជាអ្នកមើលការងារកម្មករទាំងអស់ជួយគិតគូរទៅដល់រឿងក្តីរបស់ខ្ញុំផងដើម្បីឲ្យខាងតុលាការ ជួយជម្រុញឲ្យតុលាការផ្តល់ជាយុទ្ធិធម៍មកកាន់ខ្ញុំមកចូលធ្វើការនៅកន្លែងនឹងវិញ»៕
