ក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ មានយុវជនមួយចំនួននិយមប្រើប្រាស់ភាសាឡាតាំងជាសំនៀងខ្មែរ ក្នុងការប្រាស្រ័យទាក់ទងគ្នាតាមបណ្ដាញសង្គម ជំនួសឲ្យការសរសេរតួរអក្សរខ្មែរ។
ខណៈដែលយុវជនមួយក្រុមប្រើប្រាស់អក្សរឡាតាំងជាសំនៀងខ្មែរ ក៏មានយុវជនមួយក្រុមទៀតបាននិងកំពុងព្យាយាមលើកកម្ពស់អក្សរខ្មែរផងដែរ តាមរយៈការផ្សព្វផ្សាយ និងការប្រើប្រាស់នូវភាសាជាតិរបស់ខ្លួន។
នេះនាំឲ្យមានទស្សនៈពីរផ្ទុយគ្នា ក្នុងចំណោមយុវជនដែលកំពុងតែកើតមានឡើងនៅតាមបណ្ដាញសង្គមនានា។
ក្នុងកិច្ចសម្ភាសន៍ជាមួយ ភិន រតនា នន់ រិទ្ធី និង គីម ស៊ីនៀន ដែលជាសិក្ខាកាម Newsroom Cambodia យុវជនចំនួនមានការយល់ឃើញលើប្រធានបទនេះខុសៗគ្នា។
សំនួរចំនួន២ ដូចខាងក្រោមនេះ ត្រូវបានសួរទៅពួកគាត់៖
១. តើអ្នកមានទស្សន:យ៉ាងណាចំពោះការសរសេរអក្សរឡាតាំងជាសំនៀងខ្មែរ ជំនួសឲ្យការសរសេរអក្សរខ្មែរដែលជាអក្សរសាស្រ្តជាតិ?
២. តើអ្នកគាំទ្រឲ្យមានការសរសេរបែបនេះបន្តទៀត ឬយ៉ាងណា?
ហេង សៀកមុង(ឆ្វេង) និង យី ដឹកហាន់ (ស្ដាំ) រូបភាពដោយ៖ នន់ រិទ្ធី
យី ដឹកហាន់ និស្សិតសាកលវិទ្យាល័យ
«សម្រាប់ខ្ញុំ ខ្ញុំគិតថា គួរតែសរសេរ ៥០/៥០ អីចឹងទៅ ដូចនិយាយខាងដើមដែរ សម័យឥឡូវជាសម័យកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ យើងក៏គួរតែដើរតាមហ្នឹងទៅ។ ហើយនៅពេលទៅមុខទៀត វាក៏មិនជាថ្វីប៉ុន្មានដែរ វាសំខាន់នៅលើយើង ថាយើងត្រូវប្រើជាអក្សរខ្មែរ ឬជាឡាតាំងសូរសព្ទខ្មែរ។ វាមិនអីទេ»។
ហេង សៀកមុង និស្សិតសាកលវិទ្យាល័យ
«ខ្ញុំគិតថា វាមិនសូវជាបញ្ហាប៉ុន្មាននោះទេ អាហ្នឹងវាស្រេចទៅលើបុគ្គលខ្លួនយើងម្នាក់ៗ ថាយើងត្រូវឆាតបែបម៉េចៗ។ បើគាត់ចង់សរសេរលឿន គាត់ត្រូវធ្វើការផ្លាស់ប្តូរទៅតាមបែបការវិវឌ្ឍន៍របស់សង្គមយើងបច្ចុប្បន្ន។ ដូចគាត់ (យី ដឹកហាន់) និយាយអីចឹង វាងាយស្រួលយល់ និងលឿនជាងការសរសេរជាអក្សរខ្មែរ ហើយអ្នកឆាតជាមួយយើង ក៏មានភាពងាយស្រួលដែរ ដូចជាមិត្តភក្តិរបស់យើង ឬអ្នកផ្សេងៗជាដើម»។
«ចំណែកផលប៉ះពាល់ដល់អក្សរសាស្រ្តខ្មែរវិញ ខ្ញុំគិតថា វានឹងមិនផ្ដល់ផលប៉ះពាល់អីខ្លាំងនោះទេ ព្រោះអីក្មេងដែលគ្រប់អាយុ គឺគ្រួសារគាត់មានលទ្ធភាពបញ្ជូនគាត់ឲ្យចូលរៀន ហើយពេលចូលរៀនពួកគេ នឹងរៀនអក្សរ ឬស្រៈខ្មែរមុនហើយ មិនមែនអក្សរឡាតាំងនោះទេ»។
….
(កណ្ដាល) កញ្ញា លឹម ឡាយហៀង និងមិត្តភក្តិ រូបភាពដោយ៖ ភិន រតនា
កញ្ញាលឹម ឡាយហៀង និស្សិតឆ្នាំទី១ ផ្នែកទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៅសាកលវិទ្យាល័យបញ្ញាសាស្រ្ត៖
«សម្រាប់ខ្ញុំវិញ បើមានអ្នកណាឆាតមកសរសេរជាឡាតាំង ខ្ញុំនឹងតបជាភាសាឡាតាំង តែបើសរសេរជាភាសាខ្មែរ ខ្ញុំនឹងតបជាភាសាខ្មែរវិញ បើជាភាសាអង់គ្លេសវិញ ខ្ញុំក៏តបដូចគ្នាតាមកាល:ទេស:។ ហើយបើតាមគំនិតខ្ញុំ យើងជាជនជាតិខ្មែរអីចឹង ការសរសេរ ប្រើប្រាស់ជាភាសាខ្មែរ វាពិតជាមានសារ:សំខាន់ខ្លាំងណាស់។ ខ្ញុំក៏ធ្លាប់សរសេរជាឡាតាំងដែរ ព្រោះវាមានភាពងាយស្រួល ឡាតាំងពុំចាំបាច់ត្រូវដាក់ជើងដូចភាសាខ្មែរ សរសេរជាឡាតាំងអាចនិយាយបានថាវាលឿនជាង»។
«ប្រសិនបើការប្រើប្រាស់ឡាតាំងសំនៀងជាស៊ីងខ្មែរកាន់តែច្រើនពេញបណ្ដាញសង្គម ពេញទូទាំងស្រុកខ្មែរទៅ នោះអនាគត នឹងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ខ្លាំង អាចថាអក្សរខ្មែរយើង នឹងអាចបាត់បង់ ហើយជំនួសដោយអក្សរស៊ីញខ្មែរជាភាសាអង់គ្លេសវិញ»។
«សម្រាប់ខ្ញុំ ខ្ញុំគិតថាអត់ចង់ឲ្យមានការប្រើប្រាស់អញ្ជឹងទេ ព្រោះអីជាបទពិសោធន៍ខ្ញុំផ្ទាល់ ពេលដែលខ្ញុំប្រើប្រាស់អក្សរឡាតាំងជាសំនៀងខ្មែរច្រើន នាំឲ្យខ្ញុំភ្លេចពាក្យខ្មែរថាត្រូវសរសេរយ៉ាងម៉េច អាហ្នឹងវាពិតជាធ្ងន់ធ្ងរមែនទែន។ ខ្ញុំគិតថាការកាត់បន្ថយ ឬក៏មិនឲ្យមានការសរសេរបែបហ្នឹងតែម្តង គឺកាន់តែល្អ»។
….
ព្រះតេជគុណឆាត សីហាក់ នៅក្នុងហាងកាហ្វេមួយក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ រូបភាពដោយ៖ ភិន រតនា
ព្រះតេជគុណឆាត សីហាក់ សមណនិស្សិត មកពីសាកលវិទ្យាល័យន័រតុន៖
«តាមគំនិតអាត្មា ពេលឃើញគេប្រើអក្សរឡាតាំងភាគច្រើន គឺអាត្មាមានអារម្មណ៍ថាអស់សង្ឃឹមលើយុវជនខ្មែរ ដែលបែរមកនិយម សរសេរជាអក្សរឡាតាំង។ ប៉ុន្តែបើក្រឡែកមើលមកប្រទេសយើង គឺយើងមានអក្សរជាតិរបស់យើងគឺអក្សរខ្មែរ ក៏ប៉ុន្តែពួកគាត់បែរជាអត់យកមកប្រើវិញ»។
«ពួកគាត់ចាប់ផ្ដើមប្រើជាអក្សរឡាតាំងពេលដែលគាត់ដឹងក្ដី ឬចូលវ័យជំទង់ៗ អញ្ចឹងទៅវានាំឲ្យបាត់បង់អក្សរខ្មែរយើង ឬអក្សរជាតិរបស់យើង ដែលអ្នកប្រាជ្ញពីមុនៗ ដូចជាសម្ដេចជួន ណាត គឺលោកប្រឹងប្រែងណាស់ ធ្វើម៉េចឲ្យមានអក្សរជាតិយើងជារបស់ខ្លួនឯង»។
«និយាយទៅបើយុវជន ឬប្រជាជនខ្មែរ និយមប្រើជាអក្សរឡាតាំង វានឹងធ្វើឲ្យបាត់បង់ភាសារបស់យើង ឬក៏អត្តសញ្ញាណជាតិរបស់យើង»។
….
កញ្ញា ពុត សុភាណា(ខាងស្ដាំ) នៅលើបង់មួយជាមួយមិត្តភក្តិរបស់កញ្ញាក្នុងសួនច្បារវត្តបុទុមវតី រូបភាពដោយ៖ នន់ រិទ្ធី
កញ្ញាពុត សុភាណា សិស្សថ្នាក់ទី១២ ពីវិទ្យាល័យប៉ុនរ៉ានីផ្សារដើមថ្កូវ៖
«ខ្ញុំគិតថា ការប្រើអក្សរឡាតាំងជាសំនៀងខ្មែរ អាចថាវាស្រួលម្យ៉ាងដែរ តែបើគិតទៅការសរសេរជាឡាតាំងច្រើន យូរទៅនឹងនាំឲ្យអក្សរសាស្រ្តខ្មែរយើងធ្លាក់ចុះ លែងមានអ្នកប្រើ កូនខ្មែរលេងសូវស្គាល់។ ដូចពេលអត់រៀនឥលូវអីចឹង (ក្នុងពេលកូវីដ១៩) នាំឲ្យយើងភ្លេចរបៀបសរសេរពាក្យខ្មែរ បុកជើងមិនត្រូវអីចឹង»។
«វាអាចប៉ះពាល់ច្រើន ទីមួយ កូនខ្មែរជំនាន់ក្រោយអត់អាចស្គាល់ ហើយក៏អត់សូវប្រើ ហើយអក្សរសាស្រ្តធ្លាក់ចុះហ្មង។ ជាក់ស្ដែងដូចបច្ចុបន្ន ភាគច្រើនគេសរសេរជាឡាតាំងអង់គ្លេស ហើយប្រសិនបើគេមិនសរសេរ គេផ្ញើសារជាសម្លេង (send ជា voice) ហើយអ្នកលក់តាមអនឡាញខ្លះសរសេរជាស៊ីញទៀត និយាយទៅគឺភាគច្រើនសរសេរជាឡាតាំងតែម្ដង»។
….
និស្សិតចាន់ មាន រូបភាពដោយ៖ ភិន រតនា
ចាន់ មាន និស្សិតឆ្នាំទី១ ផ្នែកគ្រប់គ្រង ពីសាកលវិទ្យាល័យជាតិគ្រប់គ្រង៖
«ចំពោះមតិផ្ទាល់ខ្លួនខ្ញុំ ការសរសេរអង់គ្លេស ស៊ីញខ្មែរហ្នឹង វានឹងមានផលប៉ះពាល់ដល់អក្សរសាស្រ្តខ្មែរ អាចនឹងខូចអត្តសញ្ញាណជាតិខ្មែរនៅថ្ងៃអនាគត អាចនឹង (ធ្វើឲ្យ) អក្សរសាស្រ្តខ្មែរបាត់បង់នៅរយ:ពេលវែងខាងមុខ បើខ្មែរយើងមិនចូលរួមថែរក្សា»។
«ខ្ញុំមិនចង់ឲ្យយុវជនខ្មែរមានការសរសេរបែបហ្នឹងទេ ខ្ញុំចង់ឲ្យយើងរួមគ្នាអភិរក្សអក្សរខ្មែរឡើងវិញ។ កត្តាសំខាន់ដែលយើងគួរចូលរួមអភិរក្សហ្នឹង ដោយសារតែយើងជាជនជាតិខ្មែរ យើងត្រូវតែស្រឡាញ់អក្សរសាស្រ្ត ស្រឡាញ់ទឹកដី ស្រឡាញ់នូវអ្វីដែលដូនតាយើងបន្សល់ទុក បានខំថែរក្សា និងលើកតម្កើងការពារ»។
«យើងមានតែចូលរួមផ្សព្វផ្សាយ អរិយធម៌យើងឲ្យបរទេសបានដឹង មិនមែនត្រូវលុបបំបាត់ ឬប្រើអក្សរភាសាដទៃដែលនាំឲ្យកូនខ្មែរកាន់តែភ្លេចគិតពីអក្សរសាស្រ្តជាតិនោះទេ»៕
