ខែមីនា និងខែមេសា ជារៀងរាល់ឆ្នាំ គឺជាពេលដែលលោក លន់ រ៉ូ កសិករក្នុងឃុំឆ្នុកទ្រូ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំងត្រូវប្រមូលផលល្ពៅដែលលោកបានដាំ។ ជាទូទៅ ពេលដែលប្រមូលផល គឺជាពេលដែលលោក លន់ រ៉ូ និងគ្រួសារសប្បាយរីករាយ ប៉ុន្តែនៅឆ្នាំនេះ ការប្រមូលផលល្ពៅរបស់លោកបែរត្រូវអស់សង្ឃឹម ដោយសារតម្លៃធ្លាក់ចុះខ្លាំងត្រឹម២០០ ទៅ៣០០រៀលក្នុងមួយគីឡូក្រាម។
ឆ្លើយឆ្លងតាមទូរស័ព្ទជាមួយ Newsroom Cambodia នៅថ្ងៃទី៣០ ខែមីនា លោក លន់ រ៉ូ និយាយថា៖ «ឆ្នាំនេះចុះថោក [ដំណាំ] អញ្ចឹងមានអ្វីទៀត [គ្មានលុយ] សងការលុយគេអត់រួចហ្នឹងណា អ្នកខ្លះរត់ចោលទៅ អ្នកខ្លះដាក់ចោល អ្នកខ្លះរត់ទៅស៊ីឈ្នូលគេ បើ១គីឡូ២០០រៀល សាំងមួយលីត្រ មួយកាន៤-១០ម៉ឺន ដំណាំថោក យើងបេះទៅលក់មួយគីឡូ២០០-៣០០រៀល ឈ្នួលកម្មករលីសែង បេះ នៅថ្លៃបើកទៅលក់ ថ្លៃសាំងហ្នឹងទៀត មានតែអស់លុយផ្ទះទៀតអ្នកខ្លះ»។
កសិករវ័យ៣៥ឆ្នាំ ដែលកំពុងធ្វើចំការជាមួយភរិយារូបនេះ បានបន្តទាំងសំឡេងសោះកក្រោះថា ការដាំល្ពៅមិនមែនត្រឹមតែចំណាយលើគ្រាប់ពូជ ជី ថ្នាំ ប្រេងសាំង ប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែដំណាំល្ពៅ នេះគឺត្រូវការការថែរទាំ និងយកចិត្តទុកដាក់យ៉ាងខ្លាំង ដើម្បីអាចទទួលបានផល។ លោកថា លោកបានជួលដីដាំដំណាំល្ពៅនេះប្រមាណជា២ហិចតា ដែលតម្លៃជួលជាង១លានរៀល ក្នុងមួយហិកតា ប៉ុន្តែការប្រមូលផលស្ទើតែមិនគ្រប់ថ្លៃជួលដីផង។
លោក លន់ រ៉ូ ដែលមានកូន៣នាក់ក្នុងបន្ទុកផងនោះបន្ថែមថា កូនរបស់លោកអាចនឹងត្រូវឈប់រៀន ប្រសិនបើតម្លៃល្ពៅរបស់លោកនៅបន្តចុះថ្លៃខ្លាំងបែបនេះ។
«បើរៀនទៀតមានលុយពីណាឱ្យកូនរៀនទៀតបើអស់លុយហើយម្នាក់ៗ ខាតច្រើនណាស់។ កសិករឆ្នាំនេះ ម្នាក់ៗខាតច្រើនមែនទែន វាមិនដែលប្រទះបែបហ្នឹង អត់ដែលមានតម្លៃដល់ប៉ុណ្ណឹងទេ ហើយថាអត់ចង់ប្រមូលផលតែម្តង ចង់ទុកចោលម៉ង បើដល់ហ្នឹងមួយគីឡូ២០០រៀលហើយ»។
មិនមែនតែលោក លន់ រ៉ូ ម្នាក់នោះទេដែលប្រឈមនឹងបញ្ហាជីវភាព និងជំពាក់ធនាគារដោយសារតែតម្លៃល្ពៅ និងបន្លែផ្សេងទៀតធ្លាក់ចុះខ្លាំង ប៉ុន្តែកសិករមួយចំនួនទៀតនៅក្នុងឃុំឆ្នុកទ្រូ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ក៏ប្រឈមនឹងបញ្ហាដូចគ្នាផងដែរ។
កសិករមួយរូបទៀត លោក យាន វុធថា ដែលកំពុងបេះផ្លែល្ពៅជាមួយប្រពន្ធកូននៅចំការក៏បានត្អូញត្អែរតាមទូរស័ព្ទប្រាប់ Newsroom Cambodia ថា លោកនៅតែបន្តបេះផ្លែល្ពៅលក់ ដើម្បីសន្សំសងធនាគារ ដែលលោកបានខ្ចីដើម្បីយកមកដាំល្ពៅ។
«ខ្ញុំខ្ចីប្រហែល២ពាន់ដុល្លា មួយខែបើឡើងការ (ការប្រាក់) ជាង១០ម៉ឺន។ បើត្រឹមតែបង់ការបន្តិចបន្តួចបាន បើទាំងដើមទាំងការ យ៉ាប់ណាស់អូនអើយ យ៉ាប់ពិបាកនឹងទប់ដែរហ្នឹងណា ទាល់តែយើងមានកម្មវិធីដើររកនេះ ដើររកនោះ យ៉ាប់ដែរណាអូន និយាយរួមទៅពិបាក ទាំងភិត ទាំងភើយ ការហូបចុកត្បិតត្បៀត មិនហ៊ានទេ ទុកលុយសន្សំឡើងការអញ្ចឹងទៅ»។
បុរសវ័យ៣៨ឆ្នាំរូបនេះបន្តថា តម្លៃល្ពៅដែលលោកដាំនៅពេលនេះ ស្ទើរតែមិនរួចកម្លាំងពលកម្មនោះទេ ដោយមួយគីឡូត្រឹមតែ២០០រៀល ហើយតម្លៃអាចដល់១០០រៀល និងបោះចោលក្នុងចំការខ្លះក៏មាន។
«ពេលខ្លះ ម៉ូយខ្លះ គ្នាមើលទៅខ្ចិលលើកថ្លឹងរញ៉េរញ៉ៃក៏ម៉ៅលើទូកអញ្ចឹងទៅ ម៉ូយខ្លះមានកម្មករ អីចឹងទៅក៏រើសថ្លឹង រើសលេខ១ លេខ២ លេខ៣ អញ្ចឹងទៅ។ ហើយលេខ១ បាន២០០រៀល លេខ២ បាន១៥០រៀល លេខ៣បានមួយគីឡូ១០០រៀល ហើយថាលែងយកតូចៗអស់ទៀត ហើយរើសយកតែស្អាតៗពណ៌ខៀវ ដល់ពេលយើងក្រហមអញ្ចឹងទុកចោលចំការ»។
លោក យន់ វុធថា បានអំពាវនាវឲ្យរដ្ឋាភិបាល និងអ្នកពាក់ព័ន្ធជួយរកទីផ្សារផលិតផលកសិកម្មឱ្យទទួលបានតម្លៃសមរម្យឡើងវិញ។
«សូមជួយប្រជាកសិករដែលដាំដំណាំដូចជាល្ពៅ ត្រឡាច ត្រសក់ បន្លែបង្ការទាំងអស់ សូមឱ្យជួយរកទីផ្សារខ្លះ ឱ្យមានកម្រៃសមរម្យដើម្បីប្រជាកសិករទាំងអស់គ្នា មើលទៅតម្លៃចុះថោកពេក ពិបាកក្នុងការទទួលស្គាល់ណាស់ ពិបាកក្នុងការទទួលយកបាន ណាមួយបងៗអ្នកទន្លេទាំងអស់ហ្នឹង ជំពាក់បំណុលខាងអង្គការ អញ្ចឹងទៅណាមួយការចំណាយចាយវាយទៅក្រុមគ្រួសារផង»។
ចំណែកកសិករដាំល្ពៅមួយរូបទៀត លោក ស៊ុយ ផេង លើកឡើងថា លោកព្រួយបារម្ភអំពីបញ្ហាបំណុលសងដូចគ្នា ដោយសារតម្លៃល្ពៅថោកខ្លាំង។
«ព្រួយបង បើល្ពៅថោកលក់មួយជើងអត់បាន លុយមួយលានផង ទៅមួយសារៗបានលុយ២០ម៉ឺន ៣០ម៉ឺន ទៅទប់ម៉េចឈ្នះ»។
លោក លោក សាំង គឹមស៊ន មេឃុំឆ្នុកទ្រូ ប្រាប់ Newsroom Cambodia នៅថ្ងៃទី៣១ ខែមីនានេះថា កសិករឆ្នាំនេះលក់មិនបានលុយទេ សឹងតែមិនតែរួចដើមតែម្តង ដោយសារជំងឺកូវីដ១៩ ធ្វើឱ្យផលិតផលកសិកម្មសម្បូរពេញកន្លែងលក់នៅឃុំឆ្នុកទ្រូ។
«ត្រសក់ស្រូវ ល្ពៅ ឪឡឹក នៅគរពេញហ្នឹងកូនក្មួយអើយ […] ដើមអស់២ទៅ៣លានរៀលទៅ លក់អត់ទាន់បាន១លានផងក្នុងមួយចំការៗ។ បើឆ្នាំក្រោយនៅតែកូវីដអុកឡុកអីចឹងទៀត ចេញមិនរួច ធ្វើអ្វីមិនរួច ប្រហែលជាបន្ថយការដាំដុះអញ្ចឹង ចាំមើលនៅស្រូវ៣០០ហិចតាជាងមិនដឹងគេឱ្យមួយគីឡូប៉ុន្មានទេ កំពុងតែគិតគ្នា»។
ប្រធានសម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជា លោក ថេង សាវឿន បានប្រាប់ Newsroom Cambodiaថា កសិផលរបស់កសិករមិនមែនធ្លាក់ចុះតែពេលសម័យកូវីដ១៩នេះទេ ប៉ុន្តែលោកថា រាល់រដូវកាលប្រមូលផល តម្លៃតែងតែធ្លាក់ចុះ។
«ខ្ញុំមើលឃើញឱ្យតែរដូវប្រមូលផល មិនថាកម្ពុជារាល់ថ្ងៃរងផលប៉ះពាល់ដោយសារកូវីដ១៩ទេ ស្ទើរតែរៀងរាល់ឆ្នាំទៅហើយ ឱ្យតែរដូវកាលប្រមូលផលមកដល់ យើងឃើញថាមានបញ្ហានៃការធ្លាក់ចុះតម្លៃហ្នឹង គឺកើតមានឡើងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ការដាំដុះ ការលក់ដូររបស់ប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងតំបន់នៅក្នុងការដាំដុះបន្លែហ្នឹង ហើយមិនមែនតែល្ពៅនោះទេ ហើយយើងមើលឃើញថាយន្តការនៃការដោះស្រាយហាក់បីដូចជាមិនដំណើរទៅមុខសោះ ហើយបញ្ហានេះកើតមានដដែលៗ»។
លោក ថេង សាវឿន ក៏បានជំរុញឲ្យអាជ្ញាធរ គិតគូររកវិធីសាស្រ្តល្អៗក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈម ពិសេសរឿងតម្លៃឱ្យកសិករទទួលបានកម្រៃសមរម្យ។
«ខ្ញុំគិតថា រដ្ឋក៏ដូចជាមន្ទីរកសិកម្មខេត្តកំពង់ឆ្នាំងត្រូវតែជួយអន្តរាគមន៍ ស្វះស្វែងរកវិធីសាស្រ្តយ៉ាងដូចម្តេច ឬក៏ផ្សព្វផ្សាយកែច្នៃយ៉ាងដូចម្តេចឱ្យផលិតផលដែលជាល្ពៅរបស់កសិករហ្នឹង អាចលក់បានតម្លៃសមរម្យ ឬក៏ធ្វើចលនាឱ្យពលរដ្ឋក្នុងស្រុក ជួយទិញល្ពៅដើម្បីធ្វើជាដំណាប់ ឬក៏កែច្នៃផលិតផលហ្នឹងឱ្យបានល្អផងដែរ»។
ប្រធានមន្ទីរកសិកម្មខេត្តកំពង់ឆ្នាំង លោក ងិន ហ៊ន បានប្រាប់ Newsroom Cambodia នៅថ្ងៃទី៣១ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២១នេះថា ការធ្លាក់ថ្លៃល្ពៅនេះគឺមកពីពិបាកក្នុងការនាំចេញទៅប្រទេសជិតខាង និងដោយសារបញ្ហាជំងឺកូវីដ១៩។
«នៅដើមសប្តាហ៍នេះយើងមានដំណាំល្ពៅ ដែលអ្នកភូមិឆ្នុកទ្រូ តាមដងទន្លេ គាត់ដាំនៅក្នុងកោះប្រហែលជាខ្ទង់៧០ ទៅ៨០ហិចតាហ្នឹង ល្ពៅមានការធ្លាក់ថ្លៃមកដល់២៥០ ទៅ៣០០រៀលមួយគីឡូ ហើយឆ្នាំ២០២០ វាបាន៧០០ ទៅ១០០០រៀល ដោយសារឆ្នាំនេះការនាំចេញ វាពិបាកបន្តិច នាំចេញទៅប្រទេសវៀតណាម និងប្រទេសថៃ ដោយសារជួបវិបត្តិកូវីដ»។
ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ឲ្យតែរដូវប្រមូលផលដំណាំ ឬបន្លែផ្សេងៗ គេតែងសង្កេតឃើញកសិផលទាំងនោះមានតម្លៃថោក រហូតពេលខ្លះកសិករត្រូវទុកចោលមិនកាត់លក់ក៏មាន។
ក្រឡេកទៅមើលលោក លន់ រ៉ូ វិញ លោកនៅបន្តត្អូញត្អែរដា ប្រសិនបើតម្លៃបន្លែដែលលោកដាំនៅតែថោកបែបនេះ នោះលោកនឹងទៅស៊ីឈ្នួលធ្វើការឱ្យគេវិញម្តង ដើម្បីទប់ទល់ជីវភាព និងបង់សងធនាគារ។
«ឆ្នាំនេះមានតែខាតដើម ខាតការអត់រលីងហើយ ឱ្យតែអ្នកដាំដំណាំ ខាតទាំងអស់ម្នាក់ៗ ហើយមានអ្វីទៅសងគេ បើចំការចុះថោក មានតែរត់ចោល អស់រលីងម្នាក់ៗហ្នឹងណា៎ ទៅគ្នាច្រើនដែរហ្នឹងណា រត់ទៅដេរ រត់ទៅស៊ីឈ្នួលគេតគ្នា បោសថ្នល់ បោសអញ្ចឹងទៅ អ្នកខ្លះកាប់ដី កាប់រណ្តៅ កាប់តាមគេតាមឯងទៅ នៅពេលនេះ»៕
