fbpx
Home Blog

ក្រសួងមួយចំនួន​បង្ហោះសកម្មភាពចុះជួយបក្សប្រជាជនកម្ពុ​ជា​លើហ្វេសប៊ុកផ្លូវការរបស់ខ្លួន

នៅមុនពេលការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាង​រាស្រ្តអាណត្តិទី៧ ខែ​កក្កដា ឆ្នាំ២០២៣ កាន់តែជិតចូលមកដល់ គេសង្កេតឃើញថា ក្រសួង ស្ថាប័នខ្លះដែលជាសេនាធិការរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល ក្រោមការដឹកនាំរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បាន​បង្ហោះ​ពី​សកម្មភាពចុះមូលដ្ឋាន និងខ្លឹមសារនានា​ នៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុកផ្លូវការរបស់ខ្លួន ដែល​បង្ហា​ញ​ពីសមិទ្ធផលរបស់គណបក្សកាន់អំណាច និង​បាន​អំពាវនាវឱ្យប្រជាពលរដ្ឋបោះឆ្នោតឱ្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។

ក្រសួង ស្ថាប័នរដ្ឋទាំងនោះ មានដូចជា ក្រសួងការពារជាតិ ដែលមាន លោក ទៀ បាញ់ ជារដ្ឋមន្រ្តី និង​ក្រសួងមុខ​ងារ​សាធារណៈ​ ដែលដឹកនាំដោយលោករដ្ឋមន្រ្តី ព្រុំ សុខា។

ជាក់ស្តែង កាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣ ទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់ក្រសួងមុខងារសាធារណៈ បានបង្ហោះរូបភាពដែលបង្ហាញ​ពី​លោក ព្រុំ សុខា ដែលគេដឹងថាជាប្រធានក្រុមការងារគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាថ្នាក់កណ្តាល ចុះជួយមូលដ្ឋានខេត្តក្រចេះ។ 

កំពុងឈរថ្លែងក្នុងពិធីដាក់បញ្ចូលសមាជិកថ្មីរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងសម្ពោធដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ក្លោងទ្វារនិងរបងទីស្នាក់ការគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាឃុំ២ធ្នូ ស្រុកស្នួល ខេត្តក្រចេះ។ រូបភាពដែលបង្ហោះលើទំព័រហ្វេសប៊ុកផ្លូវការរបស់ក្រសួងនោះ បានរំលេចនិមិត្តសញ្ញារបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាលើផ្ទាំងប៉ាណូ អាវ និងមួករបស់អ្នកចូលរួមជាច្រើន។

សារដែលបង្ហោះសរសេរថា៖ «ក្នុងឱកាសនោះ ឯកឧត្តមរដ្ឋមន្ត្រីប្រធានក្រុមការងារខេត្តក្រចេះ បានក្រើនរំលឹកប្អូនៗ យុវវ័យជំនាន់ក្រោយថា បើទោះបីពេលវេលាបានកន្លងផុតទៅយ៉ាងយូរប៉ុណ្ណាក្តី ពោលគឺតាំងពីមុនកំណើតប្អូនៗទៅទៀតក៏ដោយក្តី ការចងចាំជាប់ជានិច្ចនូវព្រឹត្តិការណ៍សច្ចធម៌ប្រវត្តិសាស្ត្រកម្ពុជា នឹងក្លាយជាតម្លៃថ្លៃថ្លានៃគុណប្រយោជន៍សម្រាប់អនាគតរបស់ប្អូនៗ។ មនុញ្ញផលនៃម្លប់សុខសន្តិភាព និងការអភិវឌ្ឍដែលសង្គមជាតិ និងយើងទាំងអស់ទទួលបាននៅពេលបច្ចុប្បន្ន និងទៅអនាគត ច្បាស់ប្រាកដជាកើតចេញពីលទ្ធផលនៃការតស៊ូមុះមុត ប្រកបដោយវីរភាព និងពលីកម្មរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដែលមានសម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោជាប្រមុខ»។

ក្រៅពីការបង្ហោះរូបភាពជាមួយនឹងខ្លឹមសារដែលសំដៅលើសមិទ្ធផលរបស់បក្សកាន់អំណាច ក្រសួងមុខងារសាធារណៈ ថែមទាំងបង្ហោះជាឃ្លីបវីដេអូ រៀបរាប់ពីសកម្មភាពរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ចុះសួរសុខទុក្ខប្រជា​ពលរដ្ឋទៀត​ផង។

ចំណែក​ ទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់ក្រសួងការពារជាតិ បានបង្ហោះរូបភាពមួយកាលពីថ្ងៃទី៣០​ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣ ដោយបង្ហាញ​ពីវត្តមានរបស់លោកស្រី ម៉ែន សំអន ឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងទំ​នាក់​ទំនង​ជាមួយ​រដ្ឋសភា ព្រឹទ្ធសភា និងអធិការកិច្ច ក្នុងពិធីកាត់ខ្សែបូរសម្ពោធដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់អគារស្នាក់ការគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងសមិទ្ធផលនានានៅស្រុកចន្ទ្រា ខេត្តស្វាយរៀង។

សារដែលត្រូវបានបង្ហោះនោះបានសរសេរថា៖ «លោកជំទាវកិត្តិសង្គហបណ្ឌិត ម៉ែន សំអន បានអំពាវនាវដល់បងប្អូនទាំងអស់គ្នាត្រូវ៖ […]ទី៦៖ រួមគ្នានាំជីដូន ជីតា ឪពុក ម្តាយ បងប្អូនញាតិសណ្ដាន អ្នកភូមិជាមួយទៅបោះឆ្នោតជូនគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា សម្រាប់នីតិកាលទី៧ នៅថ្ងៃ២៣ កក្កដា ២០២៣ ខាងមុខនេះ»។

អ្នកនាំពាក្យក្រសួងមុខងារសាធារណៈ លោក ឈឿន ប៊ុណ្ណារ័ត្ន ពុំបានថ្លែងបញ្ជាក់ជុំវិញមូលហេតុដែលក្រសួងមុខងារសាធារណៈ បង្ហោះសកម្មភាពរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានេះ​ឡើយ គ្រា​ន់តែ​ឆ្លើយតបថា រាល់សកម្មភាពរបស់​លោក ព្រុំ សុខា រដ្ឋមន្រ្តីនៃក្រសួងមុខងារសាធារណៈ គឺមានគោលបំណងបម្រើប្រជាពលរដ្ឋ និង​ដោះ​ស្រាយ​បញ្ហាប្រឈម​នានាដែលកើតមានឡើងនៅតាមមូលដ្ឋាន។

ចំណែកអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការពារជាតិ លោក ឈុំ សុជាតិ មានប្រសាសន៍ថា លោកពុំទាន់មានយោបល់អ្វីទាក់ទិននឹងការ​បង្ហោះរូបភាពគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់ក្រសួងការពារជាតិឡើយ ដោយរង់ចាំការពិនិត្យមើល​ជាមុន។

លោក សុជាតិ បញ្ជាក់ថា៖ «ខ្ញុំអត់ទាន់បានមើលផេក [Page] ខ្ញុំផង ចាំខ្ញុំមើលសិន អត់ទាន់មានខមិន[យោបល់] អីចាំខ្ញុំមើលសិន»។

ទាក់ទិននឹងករណីនេះ អ្ន​កសិក្សាផ្នែកច្បាប់លោក វន់ ចាន់ឡូត ថ្លែងថា ជាគោលការណ៍នៃច្បាប់ពាក់ព័ន្ធនានាតម្រូវ​​ឱ្យមន្រ្តីរាជការនៅដាច់ដោយឡែកពីគណបក្សនយោបាយណាមួយ ដោយមិនត្រូវធ្វើសកម្មភាព ឬបង្ហាញការគាំទ្រជាសាធារណៈដែល​អាចប៉ះពាល់ដល់អព្យាក្រឹតរបស់មន្រ្តីរដ្ឋាភិបាល។

លោក ចាន់ឡូត មានប្រសាសន៍ថា៖ «ព្រោះវាប៉ះពាល់ដល់អព្យាក្រឹតភាព ហើយបើកាលណាអ្នកទាំងអស់ហ្នឹងមានទំនោរ​ទៅកាន់​បក្សណាមួយហើយ មានន័យថា វាពាក់ព័ន្ធនឹងការរើសអើង ឬប៉ះពាល់ទៅដល់គណបក្សដទៃឯទៀតដែលមិនកាន់អំណាច។ ចឹងវាប៉ះពាល់ដល់ដំណើរប្រជាធិបតេយ្យ ហើយនឹងការធានាបានអព្យាក្រឹតភាព ដូចជាការមិនរើសអើងផ្នែកនយោបាយ»។ 

អ្នកស្រាវជ្រាវ​ពីការអភិវឌ្ឍ​សង្គម លោកបណ្ឌិត មាស នី មានប្រសាសន៍ថា នៅក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យ​ ច្បាប់​បានកំណត់​យ៉ាងច្បាស់ពីអ្វីដែលហៅថារដ្ឋាភិបាល និង​គណបក្សនយោបាយ។ លោកបន្ថែមថា ការប្រើយុទ្ធសាស្ត្រដើម្បីកេងចំណេញ​ផ្នែកនយោបាយរបស់គណបក្សណាមួយ គប្បីធ្វើឡើងឱ្យស្របតាមច្បាប់។

លោកនិយាយថា៖ «នៅពេលយើងនៅជាគណបក្សនយោបាយ គឺយើងមានស មានខ្មៅ បានន័យថា យើងមានបក្សយើង បក្សគេ ក៏ប៉ុន្តែនៅពេលគណបក្សណាមួយឡើង​ទៅកាន់អំណាច គឺគណបក្សបក្សនោះដឹកនាំប្រទេស កាលណាយើង​ដឹកនាំប្រទេសយើងមានតួនាទីគ្រប់គ្រង»។ 

លោក កន សាវាង្ស អ្នកសម្របសម្រួលផ្នែកតស៊ូមតិនៅគណៈកម្មាធិការដើម្បីការ​បោះឆ្នោត​ដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា (ខុមហ្វ្រែល) មានប្រសាសន៍ថា ការប្រើប្រាស់ធនធានរដ្ឋដើម្បីគាំទ្រ និងឃោសនាឱ្យគណបក្សនយោបាយណាមួយ គឺជាការរំលោភលើច្បាប់។

មាត្រា ៣៧ នៃច្បាប់ស្ដីពីសហលក្ខន្តិកៈមន្រ្តីរាជការស៊ីវិល ចែងថា​ មន្រ្តីរាជការត្រូវមានអព្យាក្រឹតភាពក្នុងសកម្មភាពការងារ និងហាមឃាត់ដាច់ខាតនូវការប្រើប្រាស់មុខងាររបស់ខ្លួន និងសម្ភារៈរបស់រដ្ ឋដើម្បីបម្រើសកម្មភាពនយោ​បាយ ដូច​ជា ​ធ្វើការ​ដើម្បីផលប្រយោជន៍ដល់បេក្ខជននយោបាយ ឬប្រឆាំងនឹងបេក្ខជននយោបាយណាមួយ ធ្វើការដើម្បីផលប្រយោជន៍គណបក្សនយោបាយ ឬប្រឆាំងនឹងគណបក្សនយោបាយណាមួយ ហើយការប្រព្រឹត្តផ្ទុយនឹងមាត្រានេះចាត់ទុកជាកំហុស និងការឆ្គាំឆ្គងក្នុងវិជ្ជាជីវៈ៕

កម្រងរូបភាព៖ មុខរបរលក់ដូងនៅរាជធានីភ្នំពេញ

លោក ចំ រើន អាយុ ៣៥ឆ្នាំ ជាអាជីវករលក់ដូង នៅម្តុំអគារភ្នំពេញសេនធឺរ (Phnom Penh Center) ក្នុងរាជធានី​ភ្នំពេញ​។ លោក ចំ រើន បានប្រកបមុខរបរលក់ដូងនេះ​ជាង១០ឆ្នាំមកហើយ។ លោក​បាន​ទទួល​ទិញ​ផ្លែដូងបោះដុំ​ពីឈ្មួញកណ្តាលដែលបានដឹកផ្លែដូងមកពីខេត្តកំពត និងខេត្តកោះកុង យក​មកលក់ឱ្យលោក។  លោកត្រូវក្រោកពីម៉ោង ៦ព្រឹកជា​រៀងរាល់ថ្ងៃ​ ហើយ​បាន​ចាក​ចេញ​ពីផ្ទះ​របស់​​លោក​នៅសង្កាត់បឹងកេងកង ខណ្ឌបឹងកេងកង ដើម្បី​​​ទៅ​ល​ក់ដូងនៅ​ម្តុំអគារ​ភ្នំពេញសេនធឺ (Phnom Penh Center) ចាប់​ពីម៉ោង ៦ព្រឹក រហូតដល់ម៉ោង៤​ រសៀល។

ខាង​ក្រោម​នេះ​គឺ​ជា​កម្រងរូប​ភាព​នៃ​សកម្មភាពមុខ​របរ​លក់ដូង​របស់​លោក​​៖​

លោក ចំ រើន កំពុងកាប់ផ្លែដូងលក់ជូនអតិថិជន នាម៉ោង១០:៣០នាទីព្រឹក ថ្ងៃទី​២៥ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។​​​ (រូបភាព: ទេព សួគានី)
លោក ចំ រើន កំពុងកាប់ផ្លែដូងលក់ជូនអតិថិជន នាថ្ងៃទី​២៥ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។​​​ (រូបភាព: ទេព សួគានី)
អតិថិជនកំពុងទិញទឹកដូងរបស់លោក ចំ រើន នាម៉ោង១០:៣០នាទីព្រឹក នៅថ្ងៃទី​២៥ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព: ទេព សួគានី)
លោក ចំ រើន កំពុងដួសសាច់ដូងដាក់ចូលទៅក្នុងកែវ ដើម្បីលក់ជូនអតិថិជន នាម៉ោង១០:៣០​នាទី​ព្រឹក នៅថ្ងៃទី​២៥ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។​​​ (រូបភាព: ទេព សួគានី)
អតិថិជនកំពុងទិញដូងរបស់លោក ចំ រើន នាម៉ោង១០:៣០នាទីព្រឹក នៅថ្ងៃទី​២៥ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤​។ (រូបភាព: ទេព សួគានី)
ផ្លែដូងទាំងធ្លាយរបស់លោក ចំ រើន ទុកសម្រាប់កាប់លក់ជូនអតិថិជន នាម៉ោង១០:៣០នាទីព្រឹក នៅថ្ងៃទី​​២៥ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤​។ (រូបភាព: ទេព សួគានី)
ផ្លែដូងដែលបានកាប់រួច និងក្លាសេក្នុងធុងទឹកកករបស់លោក ចំ រើន ដើម្បីទុកសម្រាប់លក់​ជូន​អតិថិជ​ន នាម៉ោង១០:៣០​នាទី​ព្រឹក នៅថ្ងៃទី​២៥ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។​​​ (រូបភាព: ទេព សួគានី)
លោក ចំ រើន អង្គុយចាំលក់ដូងជូនអតិថិជនលើរ៉ឺម៉កលក់ដូងរបស់គាត់ នាម៉ោង១០:៣០​នាទី​ព្រឹក នៅថ្ងៃទី​២៥ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។​​​ (រូបភាព: ទេព សួគានី)

កម្មករ​រោង​ចក្រ ML នៅក្រុង​ប៉ោយប៉ែត​​ប្រមូលផ្ដុំ​តវ៉ាជាថ្មី ក្រោយថៅកែបើកប្រាក់ខែយឺ​ត​យ៉ាវជាញឹកញាប់ 

កម្មករកម្មការិនី​ប្រមាណ​ជាង ៤០០នាក់ ធ្វើការ​​នៅ​រោងចក្រកាត់ដេរសម្លៀកបំពាក់ អិម អិល(ML) បានម្រមូលផ្ដុំគ្នាជាថ្មីនៅ​មុខរោងចក្រ នាថ្ងៃទី២៥ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤នេះ ដើម្បីតវ៉ាទាមទារប្រាក់ខែ ដោយសារមានការបើកប្រាក់ឈ្នួល​យឺត​យ៉ាវ​ញឹក​ញាប់។ 

លោក គឹម តូនិច អះអាងជាកម្មករធ្វើការ​​នៅ​រោងចក្រ ML បាន​​​​​​ឱ្យដឹងថា ពួកគាត់​បានប្រមូលផ្តុំគ្នា តវ៉ានៅមុខ​រោងចក្រ អិមអិល អ៊ិនធីមេត អឹភែរឹល (ML Intimate Apparel) ដោយហេតុថា ក្រុមហ៊ុនបានលើកថ្ងៃបើកលុយឱ្យ​កម្មករ​ជាងមួយខែមក​ហើយ គិតពីពាក់កណ្តាលខែមីនា មក​ដល់​ពាក់កណ្តាលខែមេសានេះ។ លោកបន្តថា ក្រុមហ៊ុន​បានលើកថ្ងៃបើកលុយឱ្យ​កម្មករជាច្រើនលើក​ច្រើនសារមកហើយ ដោយ​បាន​ប្រើពាក្យដោះសារដដែលៗថាមក​ពី​បញ្ហា​នេះ បញ្ហា​នោះ ដោយមិនមានការទទួលខុសត្រូវ។ 

លោក តូនិច និយាយថា៖ «ផលប៉ះពាល់ គឺប៉ះពាល់ដល់កម្មករគ្រប់គ្នា បញ្ហាធំ​គឺបង់​អង្គការហ្នឹងតែម្តង​ បញ្ហាធំជាង​គេ។ គាត់ជំពាក់​អង្គការលើសថ្ងៃបើកលុយ តែលើសថ្ងៃបង់ គឺគេពិន័យចឹងហើយគាត់[កម្មករ]ត្អូញត្អែរ​​គ្រប់​គ្នាគ្រប់​កម្មករទាំងអស់ មិនថាតែរូបខ្ញុំ រូបកម្មករដទៃទៀត»។ 

ប្រធានសហព័ន្ធសហជីព​កំលាំងសាមគ្គីកម្មករកម្ពុជាប្រចាំរោងចក្រML លោក បាន វណ្ណៈ បានលើកឡើងថា មូលហេតុ​ដែលកម្មករធ្វើកូដកម្ម ដោយសារតែខាងរោងចក្រសន្យា​ថា​ នឹង​បើកប្រាក់ឈ្នួល​ឱ្យ​កម្មករ​នៅល្ងាចថ្ងៃទី២៤ ខែមេសា​ ម្សិលមិញនេះ ប៉ុន្តែ​បែរជាមិនគោរពសន្យា ជាហេតុធ្វើ​ឱ្យ​កម្មករ​ប្រមូលផ្តុំ​តវ៉ា​។

លោក វណ្ណៈ បន្តថា ក្នុងអំឡុងពេលតវ៉ានោះ កម្មករ​បាន​ស្នើឱ្យមានការ​ដោះស្រាយ​វិវាទការងារនេះ​ចំនួន ៣​ចំណុច ក្នុងនោះមាន ទី១ ស្នើឱ្យ​ក្រុមហ៊ុន​បើកប្រាក់ខែ និង​ប្រាក់​អត្ថប្រយោជន៍ផ្សេងៗឱ្យ​បានទៀងទាត់ ទី២ ស្នើ​ឱ្យ​​ក្រុម​ហ៊ុន​​កុំមាន​ការបន្ថែម​ម៉ោង​លើស​ពី​ម៉ោង​៦ល្ងាច ដោយ​ការបន្ថែមម៉ោងត្រូវធ្វើ​ឡើង​ដោយការស្ម័គ្រចិត្ត និង​ទី៣ ស្នើឱ្យ​ក្រុម​ហ៊ុនជួយ​ណែនាំ​ដល់​​ប្រធានផ្នែកដែលជេរប្រមាថ​​កម្មករកម្មការិនី។

ប្រធានមន្ទីរ​ការ​ងារ និង​បណ្ដុះបណ្ដាល​វិជ្ជាជីវៈ​ខេត្ត​បន្ទាយមានជ័យ លោក នួន ស៊ី​ណា មានប្រសាសន៍ថា ជុំវិញវិវាទការងារនៅរោងចក្រ​​ ML នេះ ក្រុមការងារ​របស់មន្ទីរ បាន​ទៅសម្របសម្រួល​រកដំណោះស្រាយ​រួច​ហើយ ដោយ​​​​ខាងភាគីរោង​ចក្រ បានយល់ព្រមបើកប្រាក់ឈ្នួលជូនកម្មករ​ ហើយកម្មករ​ក៏បានចូលធ្វើការ​វិញនៅព្រឹក​ថ្ងៃដដែលនេះ។ 

លោកបន្ត​​ថា៖« បើសិនជានិយោជិតគាត់មានបញ្ហាអីកើតឡើង គឺគាត់មិនបាច់ប្រជុំគ្នាទេ គាត់​អាច​ដាក់​ពាក្យ​មក​មន្ទីរការងារ រឺក៏ផ្តល់ដំណឹងមកមន្ទីរការងារ ដើម្បីឱ្យ​បានដឹង គឺយើង​ខាងមន្ទីរការងារនឹងទៅដោះស្រាយ អាហ្នឹងដូចជាការដាក់ពាក្យបណ្តឹងចឹង ក្នុងករណីគាត់[កម្មករ]ធ្វើកូដកម្មចឹង វាធ្វើឱ្យ​ប៉ះពាល់ទាំងសងខាង​ ទាំង​​ខាង​និយោជក ក៏ដូចជាបងប្អូនកម្មករនិយោជិតដែរ ព្រោះថ្ងៃធ្វើកូដកម្ម គឺបងប្អូនកម្មករនិយោជិតគាត់​មិនទទួលបាននូវប្រាក់ខែ​នៅថ្ងៃគាត់​ធ្វើកូដកម្មនោះទេ»។ 

អ្នក​គ្រប់គ្រង​កម្មវិធី​ការងារ​នៃ​មជ្ឈមណ្ឌល​សម្ព័ន្ធភាព​ការងារ និង​សិទ្ធិមនុស្ស​របស់​អង្គការ​សង់ត្រាល់​ លោក ឃុន ថារ៉ូ យល់​ថា ការ​មិន​បើក​ប្រាក់ឈ្នួលជូ​នកម្មករឱ្យបាន​ទៀងទាត់ ជាការមិនគោរពច្បាប់ការងារ និងធ្វើ​ឱ្យប៉ះ​ពាល់​ដល់​ជីវភាពរបស់កម្មករនិយោជិត។ 

លោក​ថា៖ «បើយើងនិយាយអំពីគោលការណ៍ច្បាប់នេះ ជាការអនុវត្តមិនត្រឹមត្រូវរបស់និយោជក នេះជាកំហុសធ្ងន់ ចាត់ថ្នាក់ថា​ជាកំហុសធ្ងន់​របស់​និយោជក ខណៈពេលដែល​មាន​ការពន្យារពេល​នៅក្នុងការបើកប្រាក់ឈ្នួលជូនកម្មករនិយោជិត ហើយវាមែនជាលើកទីមួយទេ នៅក្រុមហ៊ុនMLនេះ មានករណីរំលោភបំពានសិទ្ធិការងារច្រើន​ណាស់ ជាពិសេសទាក់ទងទៅនឹងការបញ្ឈប់ថ្នាក់ដឹកនាំសហជីព ការបន្តនូវការប្រើប្រាស់កិច្ចសន្យារយៈពេលខ្លី ហើយនិងទម្រង់នៃការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញទៅដល់សកម្មជន និងថ្នាក់ដឹកនាំសហជីព»។ 

ជាមួយគ្នានេះ​ដែរ​ លោក ឃុន ថារ៉ូ ក៏បាន​ស្នើឱ្យក្រសួងការងារ ឬស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ​ ធ្វើអធិការរកិច្ចពិសេស នៅរោងចក្រ ML នេះ ដើម្បីឱ្យក្រុមហ៊ុនមានការគោរពតាមកាតព្វកិច្ចរបស់ខ្លួន។ 

កាលពីថ្ងៃទី៨ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៣ កម្មករ​​ធ្វើ​ការ​​នៅ​រោងចក្រកាត់ដេរសម្លៀកបំពាក់ អិម អិល(ML)នេះ បានប្រមូល​​ផ្ដុំគ្នាតវ៉ា​នៅ​មុខរោងចក្រម្តងរួចមកហើយ ក្រោយពីរោងចក្របាន​ពន្យាពេល​បើកប្រាក់ឈ្នួល​ជូន​កម្មករ។ ក្នុងការតវ៉ានៅពេលនោះ ​ពួកគេបាន​​​ទាមទារឱ្យថៅកែបើកប្រាក់ខែឱ្យបាន​ទៀង​ទាត់ ផ្ដល់​ប្រាក់​រង្វាន់ និងត្រូវ​អនុញ្ញាតឱ្យ​​កម្មករ​​សម្រាកថ្ងៃបុណ្យជាតិ ទៅតាមច្បាប់ស្តីពីការងារ៕

របាយការណ៍​៖ ឆ្នាំ២០២៣មានការកើនឡើងនូវ​ហេតុការណ៍រឹត​ត្បិត និងការ​រំលោភបំពានសេរីភាពមូលដ្ឋាន

របាយការណ៍ប្រចាំឆ្នាំរបស់​អង្គការសង្គមស៊ីវិល​​ដែលធ្វើការផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សចំនួន៣ បាន​រកឃើញថា នៅ​ក្នុង​​ឆ្នាំ២០២៣ មានការកើនឡើងជាង១០ភាគរយនៃហេតុការណ៍រឹតត្បិត និងរំលោភបំពានសេរីភាពមូលដ្ឋាន​បើធៀបនឹង​ឆ្នាំ២០២២។

តាមរយៈរបាយការណ៍រួមគ្នាមួយប្រចាំឆ្នាំ២០២៣ ស្តីពីការឃ្លាំមើលសេរីភាពមូលដ្ឋាននៅកម្ពុជា ដែលរៀបចំ​ដោយ​គម្រោង​ឃ្លាំមើលសេរីភាពមូលដ្ឋានរបស់សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍នៅកម្ពុជា(ADHOC) មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CCHR) និងមជ្ឈមណ្ឌលសាមគ្គីភាព(Solidarity Center) ចេញផ្សាយនៅថ្ងៃទី២៤ ខែមេ​សា ឆ្នាំ២០២៤ បានឱ្យដឹងថា មានការកើនឡើង១១ភាគរយនៃហេតុការណ៍រឹតត្បិត និងរំលោភបំពានសេរីភាពមូលដ្ឋានបើប្រៀបធៀបនឹងឆ្នាំ២០២២។

សេរីភាពជាមូលដ្ឋាន​ដែលអង្គការទាំងនោះបាន​ផ្តោតទៅលើមានចំនួន៣ គឺសេរីភាពខាងសមាគម សេរីភាពខាងការ​បញ្ចេញមតិ និងសេរីភាពខាងការជួបប្រជុំ។ របាយការណ៍ដដែល បង្ហាញថា ការអនុវត្ត​សេរីភាព​ជា​មូលដ្ឋាន​ដោយសន្តិវិធី បានជួបប្រទះការរឹតត្បិត​កាន់តែខ្លាំងឡើងៗ​ដូចជា ការប្រែប្រួលផ្នែក​ច្បាប់​ រួមមានច្បាប់​បោះឆ្នោតដែលបានធ្វើវិសោធនកម្ម ក្នុងអំឡុងពេល​នៃការបោះឆ្នោត​ជាតិឆ្នាំ២០២៣។

របាយការណ៍ក៏​បានបង្ហាញនូវរបក​គំហើញសំខាន់ៗចំនួន៤ រួមមាន ទី១ មាត្រា១៤២ នៃវិសោធនកម្មច្បាប់បោះឆ្នោត​កំណត់គោលដៅទៅលើអ្នកគាំទ្រនយោបាយជំទាស់ពីការអនុវត្តសេរី ភាពខាងការបញ្ចេញមតិដោយសន្តិវិធី និងការមិនអនុវត្តស្របតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ ទី២ ​ពលរដ្ឋកាន់តែច្រើនឡើងបង្ហាញពីការធ្លាក់ចុះការអនុវត្តសេរីភាពមូលដ្ឋានរបស់ខ្លួន អ្នកសម្តែងមតិផ្នែកនយោបាយជំទាស់​បានក្លាយជាគោលដៅរងគ្រោះ និងទទួលរងនូវការយាយីតាមផ្លូវច្បាប់។ ទី៣ ការយល់ដឹងរបស់សាធារណជនអំពីសេរីភាពមូលដ្ឋានបានថយចុះ ពលរដ្ឋបានកើនឡើង​ភាពភ័យខ្លាចពីផលវិបាកនៅពេលអនុវត្តសេរីភាពទាំងនេះ និងទី៤ អង្គការសង្គមស៊ីវិល និងសហជីពនៅតែមិន​ត្រូវ​បានមើលឃើញថាជាភាគីពាក់ព័ន្ធដ៏មានសារៈសំខាន់ ទោះបីជាមានការបង្កើនកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយ​រដ្ឋាភិបាលក៏ដោយ។

ប្រភពដដែលបញ្ជាក់ថា៖ «ពលរដ្ឋត្រូវបានទទួលរងសកម្មភាព រំលោភបំពាន ការរឹតត្បិត និងការឃ្លាំមើល នៅពេលអនុវត្តសេរីភាពមូលដ្ឋានរបស់ខ្លួនក្នុងកម្រិតមួយខ្ពស់ជាងឆ្នាំមុនៗ[…]ការកើនឡើងនៃហេតុការណ៍នេះ គឺពុំមានអ្វីគួរឱ្យភ្ញាក់ផ្អើលនោះទេ ពោលគឺកើតឡើងដោយសារតែការបង្ក្រាបទៅលើអ្នកនយោបាយជំទាស់ ក្នុងអំឡុង​ពេលបោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំ២០២៣»។

បើតាម​របាយការណ៍របស់សង្គមស៊ីវិលទាំង៣ស្ថាប័ន​​ នៅ​ក្នុង​ចំណោម​ហេតុការណ៍​ចំនួន​៦៣៣ ហេតុការណ៍ពាក់​ព័ន្ធនឹងសេរីភាពមូលដ្ឋាន ដែលបានកត់ត្រានៅក្នុងឆ្នាំ២០២៣ ក្នុងនោះមានហេតុការណ៍ចំនួន ២៥៥​ករណី ជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការរឹតត្បិត​យ៉ាងតិចមួយ និង ៣៧៧ ជាប់ពាក់ព័ន្ធករណីរំលោភបំពានមានយ៉ាងតិចមួយ។

អ្នកសម្របសម្រួលគម្រោងសេរីភាពមូលដ្ឋាននៃមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា(CCHR) លោកស្រី ប្រាក់ ចាន់ម្លី បាន​ប្រាប់ Newsroom Cambodia នៅថ្ងៃ២៥ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤នេះ​ថា ករណីរឹតត្បិតសេរីភាពមូលដ្ឋានរបស់​ពលរដ្ឋ គឺកើតមានឡើងអំឡុងពេលបោះឆ្នោត ដែលជាពលពលរដ្ឋ និងគណបក្សនយោបាយ ព្រម​ទាំងសង្គម​ស៊ីវិលផ​ង​នោះ អនុវត្តនូវសិទ្ធិមូលដ្ឋានរបស់ខ្លួន។

លោក​ស្រីមានប្រសាសន៍ថា៖ «ហេតុការណ៍ទាំងអស់នេះ ច្រើនកើតឡើង​ដោយសារតែវាជាពេលវេលា​មួយ​នៅក្នុង​ការរៀបចំបោះឆ្នោតជាតិ ចឹងហើយប្រជាពលរដ្ឋឬក៏អ្នកនយោបាយហ្នឹង នៅក្នុងអំឡុងពេលហ្នឹង គាត់អាចអនុវត្តនូវសេរីភាពមូលដ្ឋានរបស់ពួកគាត់ រួមមានដូចជា សេរីភាពប្រជុំ ឬក៏បញ្ចេញមតិជាដើម ឬក៏ការធ្វើសកម្ម​ភាព​របស់​សមាគម ឬគណបក្សនយោបាយ ចឹងហើយនៅពេលដែលប្រជាពលរដ្ឋគាត់​ចាប់ផ្តើមអនុវត្ត​សេរីភាពរបស់​គាត់ នៅពេលនោះដែរ ក៏យើងរកឃើញមាននូ​វការរឹតត្បិត ឬក៏ការរំលោភបំពានទៅលើការអនុវត្តសេរីភាពរបស់​ពួក​គាត់»។

លោកស្រី ប្រាក់ ចាន់ម្លី បន្តថា រូបភាពនៃការរឹតត្បិត ឬក៏ការរំលោភបំពានសិទ្ធិមូលដ្ឋាន រួមមាន ការឃ្លាំមើលពីសំណាក់​អាជ្ញាធរ​នៅពេលមានការជួបជុំ ការ​ថត​រូប និងការកោះហៅទៅសាកសួរជាដើម។

លោកស្រីថ្លែងថា៖ «យើងរកឃើញមានការឃ្លាំមើលពីខាងសំណាក់អាជ្ញាធរ ទៅលើការអនុវត្ត​សកម្មភាពរបស់អង្គការសមាគម​ ដែលគាត់ធ្វើសកម្មភាព ឬក៏បើកវគ្គបណ្តុះបណ្តាលអីចឹង ហើយក៏មានអាជ្ញាធរគាត់មក​ឃ្លាំមើល​ ឬក៏មកថតរូបកិច្ចប្រជុំ ឬក៏វគ្គបណ្តុះបណ្តាលនៅទីកន្លែងឯកជន​របស់អង្គការសង្គមស៊ីវិល ហើយ​យើង​ក៏ឃើញ​មាន​ការ​ទទួល​រង​នូវទណ្ឌកម្មផ្នែកព្រហ្មទណ្ឌ ដូចជា ការចាប់ខ្លួន ការកោះហៅទៅសាកសួរ ដោយ​សា​រ​តែការអនុវត្ត​សេរីភាពទាំង៣​​នឹងផងដែរ»។

ករណីនេះ លោក​ស្រី ប្រាក់ ចាន់ម្លី ស្នើឱ្យ​អ្នកអនុវត្តច្បាប់ពិចារណាធ្វើបែបណាកុំឱ្យមានការរឹតត្បិត ឬការគាបសង្កត់ដល់ពលរដ្ឋ សង្គមស៊ីវិល និងអ្នកសារព័ត៌មាន ក៏ដូចជាអ្នកនយោបាយ ដើម្បីធានាថាពួកគេ​​​អាចអនុវត្តសិទ្ធិរបស់ពួកគេបានស្របទៅតាមច្បាប់។

កញ្ញា មាន លីសា សកម្មជនចលនាមាតាធម្មជាតិ មានប្រសាសន៍ថា កន្លងមក សកម្មជនបរិស្ថាន ក៏ដូចជាអ្នកការពារ​សិទ្ធិមនុស្ស ព្រមទាំងប្រជាពលរដ្ឋ​រងគ្រោះដោយសារដីធ្លីជាដើមនោះ ពិត​ជា​បាន​រង​នូវការ​​រឹត​ត្បិត​សេរីភាព​ជា​មូលដ្ឋាន​ និងត្រូវបាន​អាជ្ញាធរ​ឃ្លាំមើល​សកម្មភាពរបស់ពួកគេជាប្រចាំ​ ដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សន្តិភាពផ្លូវចិត្ត​ផងដែរ។

កញ្ញា​ថា៖ «យើងដឹងហើយថា យើងរស់នៅក្នុងប្រទេសដែលអត់មាននីតិរដ្ឋ​ គ្មានការគោរពសិទ្ធិ​ទាល់តែសោះហ្នឹង ទាក់ទ​ងជាមួយនឹងសេរីភាពដើរហើរមួយចំនួន ដែលយើង​ជាសកម្មជន យុវជន និងជាពិសេសអ្នកដែលការពារសិទ្ធិមនុស្ស អ្នកការពារធនធានធម្មជាតិ​ ដែលពួកគាត់ធ្វើដំណើរ ក៏ត្រូវបានរឹតត្បិត មានន័យថា ចុះ​ទៅតំបន់​ព្រៃ ឬក៏ចុះទៅតំបន់ការពារធម្មជាតិនានា ដើម្បីអនុវត្ត​នូវសិទ្ធិរបស់ពួកគាត់​ក្នុងកិច្ចការពារបរិស្ថានហ្នឹង ក៏ត្រូវ​បានរឹតត្បិតយ៉ាង​ឃោឃៅច្រើនដែរ»។

ជុំវិញរឿងនេះ អ្នកនាំពាក្យរាជរដ្ឋាភិបាល លោក ប៉ែន បូណា មានប្រសាសន៍ថា ស្ថានភាពនៃការអនុវត្តសិទ្ធិសេរីភាពនៅប្រទេសកម្ពុជា មិនបានធ្លាក់ចុះដូចរបាយការណ៍នេះ​ទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ លោកថា ចំនួនអ្នកបំពានច្បាប់មាន​ការកើនឡើងទៅវិញទេ។

លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «សិទ្ធិសេរីភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ការបញ្ចេញមតិនយោបាយអីហ្នឹង គឺអត់មានថយចុះទេ ប៉ុន្តែអ្វីដែលអាចកើតឡើង គឺអ្នកបំពានច្បាប់ អ្នកបញ្ចេញមតិដោយរំលោភសិទ្ធិអ្នកដទៃ រំលោភក្រមសីលធម៌ហ្នឹង​អាច​កើន ចឹងយើងត្រូវបែងចែងឱ្យ​ច្បាស់រវាងពីរហ្នឹង បើសិនជាការបញ្ចេញមតិក្នុងក្របខណ្ឌរង្វង់ច្បាប់ក្នុងការ​គោរពសិទ្ធិអ្នកដទៃ ប្រទេសកម្ពុជាយើងហ្នឹង វាបរបូណ៍ហូរហៀរ អត់មានពីណាទៅធ្វើអីទេ កុំឱ្យ​​តែធ្វើ​ខុសច្បាប់​ កុំឱ្យ​តែទៅ​បំពារបំពានអ្នកដទៃ អាហ្នឹងគេមានវិធានការណ៍»។

របាយការណ៍ប្រចាំ២០២២ ស្តីពី ការឃ្លាំមើលសេរីភាពមូលដ្ឋាននៅកម្ពុជា ដែលចេញដោយអង្គការ​-សមាគម​ទាំង​៣ដដែលនេះ កាលពីខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣ បានកត់ត្រាហេតុការណ៍សរុបចំនួន ៥៦៦​ករណី ទាក់ទងនឹងការអនុវត្តសេរីភាពមូលដ្ឋានក្នុងឆ្នាំ២០២២។ ក្នុងចំណោមនោះមាន ៣៥៤ ករណី បង្ហាញថា មានការរឹតត្បិតឬការរំលោភសេរីភាពមូលដ្ឋានយ៉ាងហោចណាស់មួយករណី។

របាយការណ៍នោះ បន្តថា​ ហេតុការណ៍ពាក់ព័ន្ធនឹងការរឹតត្បិត ឬការរំលោភសេរីភាពមូលដ្ឋាន ត្រូវបានកត់ត្រានូវ គ្រប់​រាជធានី-ខេត្តនៃប្រទេសកម្ពុជា ក៏ប៉ុន្តែករណីភាគច្រើន កើតឡើងនៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ដោយ​មាន​ហេតុការណ៍​ចំនួន ២៨៧ ករណី​ត្រូវបានកត់ត្រា៕

គណបក្សGDP ស្នើ​ដោះលែង​កញ្ញា​ឈឹម ស៊ីថរ ខណៈ​កញ្ញា​ទ​ទួល​បាន​ពាន​​រង្វាន់Per Anger Price 2024

គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន (GDP) ទាមទារឱ្យមានការ​ដោះលែង កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ  និង​អ្នកដឹកនាំសហជីពផ្សេងទៀតដែលកំពុងជាប់ឃុំ និងទម្លាក់ចោលបទចោទប្រកាន់​ទាំងអស់​ទៅលើពួកគេ​​ ក្រោយពីប្រធាន​សហជីព​នៅ​ក្រុមហ៊ុន​ណាហ្គា​រូបនេះ ​បានទទួលពានរង្វាន់ ភើអែងហ្គើឆ្នាំ២០២៤ (Per Anger Price 2024) ពីរដ្ឋាភិបាល​ស៊ុយអែត។​

សេចក្តីថ្លៃងការណ៍​របស់​គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ​មូលដ្ឋាន ចុះថ្ងៃទី២៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ បាន​លើកឡើង​ថា ថ្មីៗនេះ កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ ប្រធានសហជីព​ទ្រទ្រង់​សិទ្ធិការងារបុគ្គលិកកម្មក​រ​ខ្មែរ នៅក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ បានទទួលពានរង្វាន់ Per Anger Price 2024 ជាពាន​រង្វាន់​ដែលរដ្ឋាភិបាល​នៃប្រទេសស៊ុយអ៊ែត ផ្តល់ជូនអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ ហើយ​ការទទួលបានពានរង្វាន់នេះ ជាភស្តុតាង​មួយដែលបង្ហាគពីការប្តេជ្ញាចិត្ត​របស់កញ្ញា ដែលបាន​ពុះពារ​រកយុត្តិធម៌ ការពារសិទ្ធិកម្មករ និងលើកកម្ពស់​ប្រជាធិបតេយ្យនៅ​កម្ពុជា។

តែយ៉ាងណា គណបក្សនេះ បង្ហាញការសោកស្តាយ ដែលកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ នៅជាប់ពន្ធ​នាគារ​​ដោយ​អយុត្តិធម៌ ដែលមិនអាចធ្វើដំណើរទៅប្រទេស​ស៊ុយអ៊ែត ដើម្បីទទួលពានរង្វាន់បាន។ ករណីនេះ គណបក្ស​ប្រជាធិបតេយ្យ​មូលដ្ឋាន បានទាមទារ​ស្ថាប័នមានសមត្ថកិច្ច​ដែល​​​ពាក់ព័ន្ធ ពិចារណា​​ដោះលែងកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ និងអ្នកដឹកនាំសហជីពផ្សេងទៀត ដែលកំពុងជាប់ឃុំ​នៅក្នុងពន្ធនាគារ​ជាបន្ទាន់ និង​ទម្លាក់ចោលបទចោទប្រកាន់ទាំងអស់​ទៅលើពួកគេ។

គណបក្ស​នេះ បានគូសបញ្ជាក់ថា៖ «ការឃុំឃាំងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស​ សិទ្ធិការងារ​នៅក្នុង​ពន្ធ​នាគារ​បែបនេះ ជាការ​រំលោភបំពាន​យ៉ាងធ្ងន់​លើគោលការណ៍សេរីភាពបង្កើត​សមាគម និង​សិទ្ធិបញ្ចេញមតិ ដែលជាមូលដ្ឋានគ្រឹះនៃលទ្ធិ​​ប្រជាធិប​តេយ្យ»។

ប្រធាន​គណៈកម្មាធិការ​ដោះស្រាយវិវាទ និងវិន័យនៃ​គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូល​ដ្ឋាន លោក ធូក បូណា មាន​ប្រសាសន៍នៅថ្ងៃទី២៥ ខែមេសានេះថា ការ​បន្តឃុំខ្លួន​កញ្ញា ឈឹម ស៊ី​ថរ ក៏ដូចជាតំណាងសហជីពផ្សេង​ទៀត ជាការបង្ហាញពីការរឹតត្បិត​សេរីភាពបញ្ចេញ​មតិ និង​សិទ្ធិការងារ ខណៈពួកគេ​ជាតំណាងកើត​ចេញពីការផ្តល់សេចក្តីទុកចិត្ត​ពីសំណាក់កម្មករ ក្នុងការ​ជជែកចរចាជាមួយនិយោជក ជុំវិញបញ្ហាវិវាទការងារ និងការលើកកម្ពស់លក្ខខណ្ឌការងារ​ជាដើម។​

លោកថ្លែង​ថា៖​​ «​​ការឃុំខ្លួននេះ ធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិកម្មករ រារាំងសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ និងរារាំងសមត្ថភាពរបស់សហជីព ដែលជា​តំណាង​នៃ​សមាជិករបស់ខ្លួនប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព និង​ប៉ះពាល់ដល់​ដំណើរការ​នៃ​លទ្ធិប្រជាធិប​តេយ្យ ដូចបានធានាដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ ប្រសិនបើសកម្មជននៅតែជាប់គុក វាបង្ហាញថា កម្ពុជាមិននៅលើផ្លូវឆ្ពោះទៅរក​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដនោះទេ។ ការដោះលែងដោយឥតលក្ខខណ្ឌ កញ្ញា ស៊ីថរ គឺជាជំហានឆ្ពោះទៅកាន់ កម្ពុជា​ ជាប្រទេសមួយដែលការជំទាស់ដោយ​សន្តិភាព និង​ត្រូវបានគោរព»

Newsroom Cambodia មិនអាចសុំការអត្ថាធិប្បាយជុំវិញករណីនេះ ពី​​អ្នកនាំពាក្យសាលា​ដំបូង​រាជធានីភ្នំពេញ លោក អ៊ី រិន្ទ បាន​ទេ។

ចំណែក អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក គឹម សន្តិភាព មានប្រសាសន៍ថា ​បុគ្គល​ទាំង​ឡាយណា​​​​ដែល​​ប្រព្រឹត្ត​​ខុស​​ច្បាប់ ហើយសំណុំរឿង​ក្តីរបស់ពួកគេស្ថិតនៅក្នុងដៃតុលាការ គឺ​មាន​​តែ​​​តុលាការ​ទេ​ដែលមានឆន្ទានុសិទ្ធិ​ក្នុង​ការ​​សម្រេច ហើយ​ពួកគេ​អាច​ស្វែងរក​អ្នក​ជំនាញ​ផ្នែក​ច្បាប់ ដើម្បីជួយការពារក្តីរបស់ពួកគេ​បាន។

លោកបានថ្លែងថា៖​​ «​​មិនមែនជាការត្រូវពិចារណារបស់ក្រសួងយុត្តិធម៌ទេ​ គឺការ​​ដែលបុគ្គលមួយ គាត់កំពុងតែប្រព្រឹត្តខ្លួនឱ្យ​​វាពាក់ព័ន្ធទៅនឹងបញ្ហាសំណុំរឿងក្តីនៅតុលាការ វាជាសិទ្ធិសម្រេចរបស់ស្ថាប័នតុលាការ ចឹងរឿងអ្នកដែលកំពុងសិ្ថតនៅចំណាត់ការរបស់ស្ថាប័នតុលាការ​ ខ្ញុំថាគ្មាន​ជម្រើស​អ្វីដែលល្អជាងស្វែងរកនូវអ្នកជំនាញផ្នែកច្បាប់ មេធាវីដែលពូកែៗទៅជួយការពារគាត់ចុះ »

នាយក​ទទួលបន្ទុកកិច្ចការទូទៅនៃអង្គការ​ការពារសិទ្ធិមនុស្ស​​​​លីកាដូ លោក អំ សំអាត មាន​ប្រសាសន៍ថា ការស្នើសុំឱ្យ​មានការ​ដោះលែងបុគ្គលណាម្នាក់នោះ ជាសិទ្ធិ និងសេរីភាពរបស់បុគ្គល គណបក្ស ​ឬស្ថាប័នណា​មួយ ខណៈដែលពួកគេមើល​ឃើញ​ថា កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ ជា​សកម្ម​ជន​ការ​ពារ​សិទ្ធិ​មនុស្ស សិទ្ធិសហជីព និង​សិទ្ធិកម្មករយ៉ាងសកម្ម។

លោកយល់​ឃើញដែរថា ការបន្តឃុំខ្លួនកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ ហាក់មិនមានផលចំណេញណា​មួយ​​សម្រាប់កម្ពុជា​នោះទេ។

លោកបន្ត​ថា៖​​ «កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ គួរទទួលបានការលើកទឹកចិត្ត មិនគួរត្រូវបានរងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ ការចាប់ខ្លួន ការចោទប្រកាន់ និងកាត់ទោសដាក់ពន្ធនាគារនោះទេ។ សហគមន៍អន្តរជាតិ ក៏​ដូចជារដ្ឋាភិបាលស៊ុយអ៊ែត ដែលមើលឃើញពីគំរូវីរភាពនៃការការពារសិទ្ធិមនុស្ស សិទ្ធិសហជីព សិទ្ធិកម្មករ របស់កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ ទើបគេប្រគល់ពានរង្វាន់សិទ្ធិមនុស្សដល់គាត់»

លោក អំ សំអាត បន្ថែម​​ថា៖​​ «របាយការណ៍របស់សហគមន៍អន្តរជាតិ និងអង្គការសហប្រជាជាតិ បានលើកឡើងកាព្រួយបារម្ភពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា និងមានការរិះគន់លើការធ្លាក់ចុះនូវស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស និងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើសកម្មជនការពារសិទ្ធិមនុស្ស សកម្មជនសហជីព សកម្មជនបរិស្ថាន សកម្មជនគណបក្សនយោបាយ សកម្មជនធ្វើការងារសង្គម ក្នុងនោះគេក៏បានទាមទារឱ្យដោញលែង កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ និងសកម្មជនផ្សេងទៀតផងដែរ»។

កាលពី​អំឡុងឆ្នាំ២០២២ ​កញ្ញា​ ឈឹម ស៊ីថរ ​ត្រូវ​បានសមត្ថកិច្ច​​​ចាប់​ខ្លួន ​ហើយ​បញ្ជូន​​ទៅ​តុលាការ ​បន្ទាប់​ពី​កញ្ញា​​បាន​ដឹកនាំ​ការ​ធ្វើ​កូដកម្ម​ ​ទាម​ទារ​ឱ្យ​​ក្រុម​ហ៊ុន​កាស៊ីណូ​ណាហ្គា​វើលដ៍ ទទួល​​យក​​បុគ្គលិក​​ជា​ច្រើន​រយ​នាក់​ចូល​ធ្វើការ​វិញ​ និង​ផ្តល់​អត្ថ​ប្រយោជន៍​ផ្សេង​ទៀត​ដល់​បុគ្គ​លិក​ ដែល​ត្រូវ​បាន​បណ្តេញ​ចេញ​ពី​ការងារ​ទាំង​បង្ខំ។ កញ្ញាត្រូវបានសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំ​ពេញ សម្រេចផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារ​ចំនួន ២ឆ្នាំ ពីបទ «ញុះញង់បង្កឱ្យមានភាពវឹកវរធ្ងន់​ធ្ងរ​ដល់សន្តិសុខសង្គម»។

កញ្ញា​ឈឹម ស៊ីថរ​ ស្ថិត​ក្នុង​ចំណោម​ថ្នាក់​ដឹក​នាំ ​និង​តំណាងសហជីព​ណាហ្គា​វើលដ៍​ចំនួន​៩​នាក់ ​ដែល​ត្រូវ​បាន​តុលាការ​ចោទ​ប្រកាន់ក្នុង​សំណុំ​រឿងញុះ​ញង់ ​ខណៈ​​សមាជិក​សហ​ជីព​ចំនួន ​៨​នាក់ទៀត ​​ត្រូវ​បាន​តុលាការ​កាត់​ទោស​ឱ្យ​ជាប់​ពន្ធ​នាគារ​ម្នាក់ៗ​​ចន្លោះ​ពី ​១ឆ្នាំ​​ទៅ​១​ឆ្នាំ​កន្លះ ពី​បទ​ល្មើស​ដូចគ្នា។

គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា ការទទួលបាន​​​ពាន​រង្វាន់ Per Anger Price 2024 ជាពានរង្វាន់លេចធ្លោ​លើក​ទី២ហើយ ដែលកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ បានទទួលពីប្រទេស​ប្រជាធិបតេយ្យ ខណៈ​កាល​ពី​ឆ្នាំ​២០២២ កញ្ញាក៏ទទួលបានពាន​រង្វាន់​​​អ្នក​ការពារ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ប្រចាំ​ឆ្នាំ​២០២២​ ពី​ក្រសួង​ការ​បរទេស​សហ​រដ្ឋ​អាមេរិកផងដែរ៕​

កម្រងរូបភាព៖ ​​ពិព័រណ៌​រូបថត​បច្ចុប្បន្ន​ស្តី​អំពី​ «ការ​ក្រឡេក​មើល​របប​សាធារណ​រដ្ឋ​ខ្មែរ»

មជ្ឈមណ្ឌលបុប្ផាណា​​រៀប​ចំ​​ពិព័រណ៌​រូបថត​បច្ចុប្បន្ន​ស្តី​អំពី​ «ការ​ក្រឡេក​មើល​របប​សាធារណ​រដ្ឋ​ខ្មែរ» ជាការដាក់តាំង​​​ពិព័រណ៌រូបថតដែលបានមកពីប្រាំមួយប្រភពផ្សេងៗគ្នា ពីឆ្នាំ ១៩៧០ ដល់ឆ្នាំ ១៩៧៥ ។ ការដាក់​ពិព័រណ៌នេះ​បើក​ឱ្យ​ចូល​ទស្សនាដោយ​​សេរី​ចាប់ពី​ថ្ងៃទី​២២ខែមីនា​ ឆ្នាំ២០២៤ ដល់​ថ្ងៃទី២៧ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។​

យុវតីម្នាក់កំពុង​ថតរូប​ភាពដែលបាន​ដាក់​បង្ហាញ​នៅមជ្ឈមណ្ឌលបុប្ផា​នា​ ថ្ងៃទី​២៤ ខែ​មេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (ថតដោយ​៖ ណឺ មិនា)
រូបថតកាល​ពី​សម័យ​សាធារណរដ្ឋ ថ្ងៃទី​២៤ ខែ​មេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (ថតដោយ​៖ ណឺ មិនា)
យុវជនម្នាក់​កំពុង​មើល​រូបថត​ដែល​បាន​ដាក់​តាំង​ ថ្ងៃទី​២៤ ខែ​មេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (ថតដោយ​៖ ណឺ មិនា)
យុវជនម្នាក់កំពុង​មើល​រូបថត​ដែល​បង្ហាញ​អំពី​ការ​សម្តែង​របាំ​ ថ្ងៃទី​២៤ ខែ​មេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (ថតដោយ​៖ ណឺ មិនា)
យុវជនពីរនាក់កំពុង​មើល​រូបថតកាល​ពី​សម័យ​សាធារណរដ្ឋ ថ្ងៃទី​២៤ ខែ​មេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (ថតដោយ​៖ ណឺ មិនា)
រូបថតដែលបង្ហាញ​កាល​ពី​សម័យ​សាធារណរដ្ឋ ថ្ងៃទី​២៤ ខែ​មេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (ថតដោយ​៖ ណឺ មិនា)

កម្រងរូបភាព៖ មុខរបរ​លក់​ពោត​ស្ងោរ

ក្រៅ​ពី​ធ្វើ​​​ស្រែ​​ចំការ ប្រជាជនកម្ពុជា​មួយ​ចំនួន​​មាន​មុខ​របរ​ផ្សេង​​ទៀត​​ដើម្បី​រក​​ចំណូល​​បន្ថែម ​ទ្រទ្រង់​​ជីវភាព​​គ្រួសារ​​។ មុខរបរ​​ទាំង​​នោះ​​មាន​​ដូច​ជា​​ចិញ្ចឹម​​សត្វ ​នេសាទ ធ្វើ​ស្រែ​​ប្រាំ​ង​ ឬ​លក់​​បន្លែ​ផ្លែ​​ឈើ​ជា​ដើម​។ ចំណែក​ ​លោកស្រី ផុន យ៉ា អាយុ​ ៣៤ឆ្នាំ មក​ពី​ស្រុក​​កំពង់​​ត្របែក ខេត្ត​ព្រៃវែង​ និង​ស្វាមី លោក​ ម៉ៅ សុធា អាយុ ៣៧ឆ្នាំ មក​​ពី​​ស្រុក​​កំពង់​​ត្របែក​ ខេត្ត​​ព្រៃវែង បាន​​ប្រកប​របរ​លក់​​ពោត​​​ចាប់​​តាំង​​ពី​ឆ្នាំ​២០០៩មក​។ ​ពួក​គាត់ធ្វើ​ស្រែ​តែមួយ​ដង​ក្នុង​​មួយ​ឆ្នាំ​ ដូច្នេះ​ពួក​គាត់​បានរើស​យក​របរ​លក់​ពោត​ជា​ការងារ​បន្ថែមបន្ទាប់ពីធ្វើ​ស្រែ​រួច។

ខាង​ក្រោម​នេះ​គឺ​ជា​កម្រងរូប​ភាព​នៃ​សកម្មភាពមុខ​របរ​លក់​ពោត​របស់ពួក​គាត់​៖​

លោក​ស្រី ផុន យ៉ា និងលោក​ ម៉ៅ សុធា កាត់​ក្បាល​ពោត​ និង​បក​សម្បក​ពោត​ ថ្ងៃទី២៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព៖ ប៉ោក​ លក្ខិណា)
លោក​ ម៉ៅ សុធា រៀប​ពោត​ក្នុង​ឆ្នាំង​ ថ្ងៃទី២៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព៖ ប៉ោក​ លក្ខិណា)

លោក ម៉ៅ សុធា បង់អំបិលស្ងោរពោត ថ្ងៃទី២៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព៖ ប៉ោក លក្ខិណា)

លោក​ ម៉ៅ សុធា បន្ថែមអុសដុតស្ងោរពោត​ ថ្ងៃទី២៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព៖ ប៉ោក​ លក្ខិណា)
ចង្ក្រាន​ស្ងោរពោត ថ្ងៃទី២៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព៖ ប៉ោក​ លក្ខិណា)
 លោក​ ម៉ៅ សុធា ស្រង់ពោត​ ថ្ងៃទី២៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព៖ ប៉ោក​ លក្ខិណា)
ពោតប៉ារ៉ា និងពោតក្រហម​ដែល​ស្ងោរឆ្អិន ថ្ងៃទី២៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព៖ ប៉ោក​ លក្ខិណា)
លោក​ ម៉ៅ សុធា ចងពោតដែលរៀបរួច​ ថ្ងៃទី២៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព៖ ប៉ោក​ លក្ខិណា)
លោក​ ម៉ៅ សុធា លក់ពោត​ ថ្ងៃទី២៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព៖ ប៉ោក​ លក្ខិណា)
លោក​ស្រី ផុន យ៉ា ឈរលក់ពោត ថ្ងៃទី២៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព៖ ប៉ោក​ លក្ខិណា)

កម្រងរូបភាព៖ អាជីវករលក់បន្លែនៅសួនកុមារ ខណ្ឌពោធិ៍សែនជ័យ

អ្នកស្រី កឹង ស្រីមុំ មកពីខេត្តតាកែវ ជាអ្នក​លក់​បន្លែ​នៅ​បរិវេណផ្សារ​​មួយ​នៅ​ម្តុំ​សួន​កុមារ ខណ្ឌ​ពោធិ៍សែនជ័យ រាជធានី​ភ្នំពេញ។ អ្នកស្រី​ក្រោក​ពីដំណេក និង​ចេញ​ពីផ្ទះ​នៅ​ម៉ោង២:៤០នាទី ដើម្បី​​ទៅ​ទិញ​បន្លែ​នៅ​ផ្សារ​ជិត​ផ្ទះ ក្នុង​ខេត្តតាកែវ​ ហើយ​ចេញ​ដំណើរ​តាមរយៈ​រថយន្ត​ឈ្នួល​ទៅ​​​រាជធានី​ភ្នំពេញ។ អ្នកស្រី​បាន​ជួល​ម៉ូតូ​កង់បី​​ដើម្បី​ដឹក​បន្លែបន្ត​ពី​រថយន្ត​ឈ្នួល​ទៅ​​កន្លែង​លក់បន្លែនៅផ្សារ​ម្តុំ​សួនកុមារ ខណ្ឌពោធិ៍សែនជ័យ រាជធានីភ្នំពេញ ។ អ្នកស្រី​លក់​ជា​រៀងរាល់​ថ្ងៃ​ក្នុង​អំឡុង​ពេល​ព្រឹក ចាប់ផ្ដើម​​ពី​ម៉ោង​៦:៣០នាទី ដល់​ពេល​រសៀល ម៉ោង១២:០០នាទី ទើប​ត្រឡប់​ទៅ​ផ្ទះវិញ។​

អ្នកស្រី កឹង ស្រីមុំ​ កំពុងលក់​បន្លែ​នៅ​បរិវេណផ្សារ​​ជិត​​សួន​កុមារ​​ ក្នុងខណ្ឌ​ពោធិ៍សែន​ជ័យ​ រាជធានីភ្នំពេញ​។ (ថតរូប៖ កញ្ញា កេង ចាន់នូ)
អ្នកស្រី កឹង ស្រីមុំ កំពុង​​លក់​ផ្លែ​ឪឡឹកទៅឱ្យអតិថិជន កាល​​ពី​ថ្ងៃ​ទី២៤ ខែ​មេសា​​ ឆ្នាំ​២០២៤។ (ថតរូប៖ កញ្ញាកេង ចាន់នូ)
អ្នកស្រី​ កឹង ស្រីមុំ ​កំពុង​លក់​បន្លែ​​នៅ​​ផ្សារ​​ម្តុំ​សួនកុមារ​ ក្នុង​ខណ្ឌពោធិ៍សែនជ័យ​​រាជធានីភ្នំពេញ​ កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​​២៤ ​ខែមេសា ឆ្នាំ​២០២៤។ (ថតរូប៖ កញ្ញាកេង ចាន់នូ)
អ្នកស្រី​ កឹង ស្រីមុំ ​កំពុង​លក់​បន្លែ​​នៅ​​ផ្សារ​​ម្តុំ​សួនកុមារ​ ក្នុង​ខណ្ឌពោធិ៍សែនជ័យ​​ រាជធានីភ្នំពេញ​ កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​​២៤ ​ ខែមេសា ឆ្នាំ​២០២៤។ (ថតរូប៖ កញ្ញាកេង ចាន់នូ)
អ្នកស្រី កឹង ស្រីមុំ កំពុងលក់​ត្រកួន​និង ត្រសក់ ​​​​​នៅផ្សារ​ម្តុំ​​សួនកុមារ ខណ្ឌពោធិ៍សែនជ័យ ​ រាជធានីភ្នំពេញ កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​២៤​ ខែមេសា ឆ្នាំ​២០២៤។​ (ថតរូប៖ កញ្ញា កេង ចាន់នូ)
អ្នកស្រី កឹង ស្រីមុំ កំពុងហុចបន្លែឱ្យអ្នកទិញ ​​​​​នៅផ្សារ​ម្តុំ​​សួនកុមារ ខណ្ឌពោធិ៍សែនជ័យ ​ រាជធានីភ្នំពេញ កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​២៤​ ខែមេសា ឆ្នាំ​២០២៤។​ (ថតរូប៖ កញ្ញា កេង ចាន់នូ)

កម្រងរូបភាព៖ អាជីវករលក់ត្រីនៅផ្សារលើខេត្តកំពង់ឆ្នាំង

អ្នកស្រី សេត ម៉ារីយ៉ាន អាយុ៤៣ឆ្នាំ ជាអាជីវករលក់ត្រីនៅផ្សារលើ​ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង។ អ្នកស្រីប្រកបរបរនេះយូរឆ្នាំមកហើយ។ អ្នកស្រីត្រូវក្រោកពីម៉ោង២ ទៅ៣​ទាបភ្លឺ​ជា​រៀងរាល់ថ្ងៃ​ដើម្បី​ទៅ​ទិញ​ត្រី​នៅ​ផែ​ត្រី​មាត់​ទន្លេ​ផ្សារ​ក្រោម​ មកលក់នៅផ្សារលើ ចាប់ពីម៉ោង៥ព្រឹករហូតដល់ម៉ោង១២​ថ្ងៃត្រង់។

អ្នកស្រី សេត ម៉ារីយ៉ាន កំពុងធ្វើត្រីលក់ជូនអតិថជន នាថ្ងៃទី​១៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព: ឈួន ចាន់រស្មី)
អតិថិជនកំពុងទិញត្រីរបស់អ្នកស្រី សេត ម៉ារីយ៉ាន នាម៉ោង៥:៣០នាទីព្រឹក នៅថ្ងៃទី​១៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព: ឈួន ចាន់រស្មី)
អតិថិជនកំពុងទិញត្រីរបស់អ្នកស្រី សេត ម៉ារីយ៉ានាម៉ោង៥:៣០នាទីព្រឹក នៅទី​១៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព: ឈួន ចាន់រស្មី)
អ្នកស្រី សេត ម៉ារីយ៉ានកំពុងធ្វើត្រីឱ្យអតិថិជននាម៉ោង៥:៣០នាទីព្រឹក នៅទី​១៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព: ឈួន ចាន់រស្មី)
អ្នកស្រី សេត ម៉ារីយ៉ាន ធ្វើត្រីលក់ជូនអតិថិជន នាម៉ោង៥:៣០នាទីព្រឹក នៅទី​១៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព: ឈួន ចាន់រស្មី)
ត្រីងៀត និងត្រីធ្វើរួចរបស់អ្នកស្រី សេត ម៉ារីយ៉ាន នាថ្ងៃទី​១៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព: ឈួន ចាន់រស្មី)
អ្នកស្រី សេត ម៉ារីយ៉ាន ទិញពីផែត្រីមាត់ទន្លេផ្សាក្រោមមកលក់ចន្លោះពី​៧០ ទៅ៨០គីឡូ​ក្រាម​ ក្នុងនោះ មានត្រីទន្លេត្រីចិញ្ចឹម និងត្រីបែ កាលពី​ថ្ងៃទី​១៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព: ឈួន ចាន់រស្មី)

ការនាំចូលប្លាស្ទិកមកកម្ពុជា​ថយចុះ៧៥% ក្នុងត្រីមាសទី១ ឆ្នាំ២០២៤  

ការនាំចូលប្លាស្ទិកមកកម្ពុជាក្នុងត្រីមាសទី១ ឆ្នាំ២០២៤ មានចំនួន​ជាង​​ ២១ ​៤៩0 គីឡូក្រាម ថយចុះ៧៥% បើធៀបនឹង​ពេល​ដដែល​កាលពីឆ្នាំ២០២៣។​ នេះបើតាម​សារបង្ហោះលើ​ទំព័រ​ហ្វេសប៊ុករបស់ក្រសួងបរិសា្ថន។​

ក្នុង​សារដែល​បង្ហោះ​លើ​ទំព័រហ្វេសប៊ុក​ក្រសួង​បរិស្ថាន​​កាល​ពីថ្ងៃទី១០ ខែមេសា ឆ្នាំ​២០២៤​បញ្ជាក់ថា​ មាន​ក្រុមហ៊ុន​តែមួយ​ប៉ុណ្ណោះ​ដែល​បាន​​នាំ​ចូល​ថង់​ប្លាស្ទិក​ប្រើប្រាស់ទូទៅ សរុប​ចំនួន ១២ ៣៣៦, ៣៨ គីឡូក្រាម។ ហើយ​​ការ​នាំ​ចូល​​ថង់​​ប្លាស្ទិក​សម្រាប់​បម្រើ​សង្វាក់​ផលិត​កម្ម មានក្រុមហ៊ុនចំនួន​២ ទទួលបានការអនុញ្ញាត​ពី​ក្រសួង​បរិស្ថាន ក្នុង​បរិមាណចំនួន ៩ ១៥២,៤៤ គីឡូក្រាម​។ សម្រាប់​ត្រីមាសទី១ ឆ្នាំ២០២៣ ការនាំចូលប្លាស្ទិកសរុប​ទាំងពី​រ​ប្រភេទ​​មានចំនួន ៨៤​ ៨៧៧,៣៨គីឡូក្រាម។  

យោង​តាមការ​រាយការណ៍របស់​​ UNDP ក្នុងរាជធានី​​ភ្នំពេញតែមួយ ថង់​ប្លាសិ្ទក​ចំនួន​១០​លាន​ថង់ ត្រូវបានប្រើប្រាស់ជារៀងរាល់​ថ្ងៃ។ ការប្រើប្រាស់ថង់ប្លាសិ្ទកនេះ ស្ថិត​ក្នុង​រូបភាព​ជា​អាជីវកម្ម​លក់ដូរតូចធំ ដូចជាហាងលក់សម្លៀកបំពាក់ តូបអាហារជាដើម។ អាជីវកម្មទាំងនោះ​ ជំរុញឱ្យមានការ​ប្រើថង់ប្លាស្ទិកតម្លៃថោក ដើម្បីខ្ចប់ទំនិញ​ ឬបម្រើសេវាកម្មរបស់ខ្លួន។

ក្នុង​សារដែល​បង្ហោះ​លើ​ទំព័រហ្វេសប៊ុក​ក្រសួង​បរិស្ថាន​ដដែល បាន​ស្រង់​សម្តី​របស់​​លោក​ អ៊ាង សុផល្លែត រដ្ឋ​មន្រ្តី​ក្រសួង​បរិស្ថាន​​ថា ការថយចុះនេះ​ជាសញ្ញា​​វិជ្ជ​​មានបង្ហាញ​ថា​​ កា​រ​អប់រំ​ផ្សព្វផ្សាយ​​ពី​ការ​​អនុវត្ត​យុទ្ធនាការ​កាត់​បន្ថយ​ការប្រើ​ប្លាស្ទិក កន្លង​មក​ទទួល​បាន​ជោគ​ជ័យ​។

អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន លោក ខ្វៃ អាទិត្យា ប្រាប់ Newsroom Cambodia បន្ថែម​ថា ការ​ថយ​ចុះ​ការនាំ​ប្លាស្ទិក​​នេះ​កើតចេញពីយុទ្ធនាការ​កាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ប្លាស្ទិករបស់ក្រសួង ក្រោ​ម​ប្រធាន​បទ «ថ្ងៃនេះ ខ្ញុំមិនប្រើថង់ប្លាស្ទិកទេ» និងការ​ផ្លាស់ប្តូរផ្នត់គំនិត​លើ​ការប្រើប្រាស់​បា្លស្ទិក​​របស់​​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​​​។

លោក ខ្វៃ អាទិត្យា បន្ថែម​ថា៖ «យើងឃើញថាជោគជ័យដោយសារតែ​មាន​ការកែប្រែ ផ្នត់​គំនិត ការឈប់ប្រើប្រាស់ថង់ប្លាស្ទិកនេះ បានន័យថា ប្រជាពលរដ្ឋបានជ្រួតជ្រាប។ តាមរយៈ​នេះ គាត់មានការគិតគូរចំពោះសុខភាព គិតគូរចំពោះបរិស្ថាន អ៊ីចឹងហើយការបញ្ជាទិញ ឬ​ការប្រើប្រាស់អីហ្នឹង មានការថយចុះ»។

ចលនា​​កាត់បន្ថយ​​ការប្រើ​ប្រាស់​ប្លាស្ទិក​ក្រោម​ប្រធាន​បទ «ថ្ងៃនេះ ខ្ញុំ​មិន​ប្រើ​ថង់​ប្លាស្ទិក​ទេ​» នេះ​ ​ត្រូវ​បាន​ក្រសួង​បរិស្ថាន​ប្រកាស​​​ចាប់​ផ្តើ​មតាំង​ពីថ្ងៃទី​​១​ ខែកញ្ញា​ ឆ្នាំ​២០២៣​​។ ​

​បើ​តាម​គេហទំព័រ​របស់ UNDP ប្លាស្ទិក​ចំនួន​​ ៤៣០ លាន​តោនត្រូវបាន​ផលិត​ជាប្រចាំឆ្នាំ​ជុំវិញ​ពិភពលោក។ ប្លាសិ្ទក​ មានផ្ទុក​​សារធាតុ​គីមី​ច្រើន​ជាង​១៣,០០០ ប្រភេទ​ដែលមាន​ផលប៉ះពាល់​ដល់​សុខភាពមនុស្ស​ និងធម្មជាតិ​។ សារធាតុ​គីមីនេះ អាចលេច​ចេញពី​ប្លាស្ទិក​ទៅកាន់​ដី​ ខ្យល់ និង​ទឹក​ ទៅ​តាមដំណាក់​កាល​នីមួយ​ៗ​នៃ​វដ្តជីវិត​របស់​បា្លស្ទិក៕

អាជ្ញាធរបង្ក្រាប និងដុតកម្ទេចសាច់បង្កកនាំចូលខុសច្បាប់ជាង៤តោន

អគ្គនាយកដ្ឋានគយនិងរដ្ឋាករកម្ពុជា សហការជាមួយសមត្ថកិច្ចពាក់ព័ន្ធ បានបង្ក្រាប និងដុតកម្ទេច​ចោល​នូវ​បំណែក​​សាច់​នាំ​ចូល​ខុស​ច្បាប់និងខូចគុណភាព​​ជាង ៤តោន​ ខណៈ​សង្គមស៊ីវិល ជំរុញឱ្យ​អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច​ចាត់វិធាន​ការ​ទៅលើ​អ្នកនាំចូល និងអ្នកនៅពីក្រោយ​ការនាំចូល​ខុសច្បាប់​ទាំងនោះ ដើម្បីទប់ស្កាត់បញ្ហានេះកុំឱ្យកើតឡើង​ជាបន្តបន្ទាប់ទៀត។

តាមរយៈទំព័រហ្វេសប៊ុកផ្លូវការរបស់អគ្គនាយកដ្ឋានគយនិងរដ្ឋាករកម្ពុជា(General Department of Customs and Excise) នៅថ្ងៃទី២៣ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ បានឱ្យដឹងថា អគ្គនាយកដ្ឋានគយនិងរដ្ឋាករកម្ពុជា បានសហការជាមួយសមត្ថកិច្ចពាក់ព័ន្ធ បង្ក្រាបបំណែកសាច់នាំចូលខុសច្បាប់ចំនួន ២ ករណី ដោយរឹបអូសបាន​បំណែក​សាច់​ចំនួន ៤ ៥៥០គីឡូក្រាម ដែលនាំចូលគ្មានឯកសារ វេចខ្ចប់គ្មានអនាម័យ និងដឹកជញ្ជូន​មិនត្រឹម​ត្រូវ​តាមស្តង់​ដានាំឱ្យ​ខូចគុណភាពមិនអាចប្រើប្រាស់បាន។

ប្រភពដដែលបន្តថា ករណីទាំង២ដែលបង្ក្រាបបាននោះ រួមមាន ការបង្ក្រាប​​សាច់ក្របីបង្កកចំនួន ៣ ៥០០ គីឡូក្រាម បង្កប់ជាមួយទំនិញផ្សេងតាម​រថយន្តដឹកអ្នកដំណើរ ៣​គ្រឿង ចូលតាម​ច្រករបៀងក្នុងស្រុកស្វាយជ្រុំ ខេត្តស្វាយរៀង កាលពីយប់ថ្ងៃទី២២ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ រីឯករណីទី២ សមត្ថកិច្ចបង្ក្រាបបាន និងដុតកម្ទេច​ចោល​នូវ​​ជើងទា ពោះគោ ជើងជ្រូក និងគ្រឿងក្នុងជ្រូកចំនួន ១ ០៥០ គីឡូក្រាម ដឹកដោយរ៉ឺម៉កម៉ូតូតាមច្រករបៀងក្នុងក្រុងប៉ោយប៉ែត ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ កាលពីយប់ថ្ងៃទី២២ ខែមេសា ដដែលនោះ។

Newsroom Cambodia មិនអាចសុំការអធិប្បាយបន្ថែម​ជុំវិញ​ករណីនេះ ពីលោក គុណ ញឹម ប្រតិភូរាជរដ្ឋាភិបាល ទទួលបន្ទុកជាអគ្គនាយក នៃអគ្គនាយកដ្ឋានគយនិងរដ្ឋាករកម្ពុជាបានទេ នៅរសៀលថ្ងៃទី២៤ ខែមេសានេះ។

ប្រធាន​មជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋ​ដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ និងសន្តិភាព លោក យង់ គិមអេង មានប្រសាសន៍ថា បញ្ហា​នាំចូល​សាច់​បង្កកខុសច្បាប់ តែងតែកើតមានឡើងដដែលៗ ដោយលោកថា បញ្ហានេះអាចបណ្ដាលមកពីមន្ត្រីមួយចំនួន​ឃុបឃិត​ជាមួយ​ឈ្មួញ​ទើបអាចនាំចូលបាន។

លោកបានបន្តថា៖ «ខ្ញុំថាបញ្ហាសាច់បង្កកហ្នឹង ដែលឱ្យមានការនាំចូលដោយចេះតែនាំចូលបានបន្តបន្ទាប់ហ្នឹង រឿង​នេះប្រហែលជាស្ថាប័នដែលទទួលបន្ទុក ក្នុងការគ្រប់គ្រងការនាំចូលទាំងអស់ហ្នឹង ត្រូវធ្វើអធិការកិច្ចមើលឡើងវិញ អំពីមន្ត្រីរបស់ខ្លួននៅតាមច្រកចូលមួយៗថាតើបានអនុវត្តតួនាទីភារកិច្ចបានច្បាស់លាស់ទេ? ឬក៏មានអំពើគប់គិត​​ណាមួយដែ​ល​ជាការសម្រួលឱ្យមានការនាំសាច់បង្កកខុសច្បាប់ហ្នឹង​ចូល ដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់សុខភាព​ដល់​ពលរដ្ឋ»។

ករណីនេះ លោក យង់ គឹមអេង យល់ថា អាជ្ញាធរគួរបង្ក្រាបទាំង​អ្នកនាំចូលសាច់បង្កកខុសច្បាប់ទាំងនោះ​ផង និង​អ្នកនៅពីក្រោយផង ទើបអាចបញ្ចប់បញ្ហានាំចូលសាច់បង្កកខុសច្បាប់បាន។

លោកថា៖ «អ៊ីចឹងខ្ញុំថាបើសិនបើមានករណីបែបនោះ ត្រូវចាត់វិធានការលើមន្ត្រី អាហ្នឹងគឺបាត់ហើយ អាចនឹងលែង​មាន​បញ្ហាហ្នឹងកើតឡើង។ ប៉ុន្តែបើសិនជាយើងគ្រាន់តែចាប់ៗ ប៉ុន្តែយើងអត់បានរកឱ្យឃើញថា​នរណានៅពីក្រោយ នរណាអ្នកកាន់អាហ្នឹងនៅតែអញ្ចឹង បញ្ហាហ្នឹងវាវិលវល់អត់ចប់។ អ៊ីចឹងខ្ញុំសំណូមពរឱ្យរដ្ឋាភិបាល​លោក​គួរតែមានវិធានការជាក់លាក់ ហើយធ្វើការបង្ក្រាបទាំងអ្នកដែលនាំចូលទាំងអ្នកនៅពីក្រោយខ្នង»។

បើតាមអគ្គនយាកដ្ឋាន​គយ និងរដ្ឋាករកម្ពុជា គិតត្រឹមថ្ងៃទី១០ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ មានតែក្រុមហ៊ុនចំនួន ៤០ ប៉ុណ្ណោះត្រូវបានទទួលស្គាល់ថា ជាក្រុមហ៊ុនមានគុណវុឌ្ឍិក្នុងការនាំចូលមុខទំនិញសាច់បង្កក ដោយក្រុមហ៊ុនទាំងនោះត្រូវនាំចូលសាច់បង្កកតាមច្រកទ្វារកំពង់ផែរអន្តរជាតិក្រុងព្រះសីហនុ កំពង់ផែរអន្តរជាតិភ្នំពេញ ច្រកទ្វារព្រំដែនអន្តរជាតិប៉ោយប៉ែត ច្រកទ្វារព្រំដែនអន្តរជាតិបាវិត ច្រកទ្វារព្រំដែនអន្តរជាតិដូង និងច្រកទ្វារអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិ។

ចំណែក​​របាយការណ៍បូកសរុបការងាររបស់ក្រសួងកសិកម្ម នៅឆ្នាំ២០២៣ និងទិសដៅ​ឆ្នាំ​២០២៤ បានឱ្យដឹងថា នៅឆ្នាំ២០២៣ ផលិតកម្ម​សត្វ​ក្នុង​ស្រុក​អាចផ្គត់ផ្គង់​សាច់បាន​ប្រមាណ​ ៣២០ពាន់​តោន ស្មើនឹង៩៨ភាគរយនៃតម្រូវការសរុប។ ប្រភពដដែលបន្តថា បរិមាណសាច់ដែលខ្វះខាត ត្រូវបាន​នាំចូលពីបរទេស ដើម្បីបំពេញតម្រូវការសម្រាប់ម្ហូបអាហារ និងធ្វើជាវត្ថុធាតុដើម​ផលិត​ចំណី​សត្វលម្អ​ ដូចជា ឆ្កែ និងឆ្មាជាដើម។ 

ដើម្បីបំពេញតម្រូវការ កម្ពុជាបាននាំចូលសាច់ និងផលិតសត្វសរុប ៩,២៥ពាន់តោន ក្នុងនោះ​មាន​ជ្រូកកណ្ដុល ៣ពាន់ក្បាល ពពែ៣៣៦ក្បាល ចៀម ៤០០ក្បាល មាន់សាច់​រស់ ៣,៥៥លានក្បាល ទាសាច់រស់ ១៧០ពាន់ក្បាល (៤,៤៩ពាន់តោន) និងសាច់ចម្រុះ រួម​មាន ​សាច់​ជ្រូក ចៀម ក្ងាន ក្រួច គោ ក្របី ប្រហិត សាច់ក្រក ​និង​ផលិតផល​សត្វ សរុបចំនួន (៤,៧៦ពាន់តោន)។

កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៤ ក្រសួងកសិកម្ម និងក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម បានចេញ​ប្រកាសរួមគ្នា ដោយ​ផ្អាក​ការ​នាំចូលគ្រឿងក្នុង និង​បំណែក​នៃសាច់បង្កក ចាប់ពីថ្ងៃទី១២ ខែមីនា ដល់​ថ្ងៃទី១២ ខែ​កញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤៕

សមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ​​ស្នើ​រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាជួយដល់​​ព្រះសង្ឃ និងស​កម្មជន​ខ្មែរ​ក្រោម ដែល​កំពុង​ជាប់​ឃុំ​​នៅ​វៀត​​ណាម

សមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោម​ដើម្បី​សិទ្ធិ​មនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍ និងពលរដ្ឋ ព្រមទាំងព្រះសង្ឃប្រមាណ ១០០អង្គ/នាក់ បាន​ប្រមូលផ្តុំ និងដាក់ញត្តិ​ទៅក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា ស្នើ​ឱ្យមានការ​​អន្តរាគមន៍ទៅរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ឱ្យ​ដោះលែង​ព្រះសង្ឃ និងសកម្មជនខ្មែរក្រោមជាង១០អង្គ/នាក់ ដែលកំពុងជាប់ឃុំនៅប្រទេសវៀតណាម​។

ការប្រមូលផ្តុំនេះ បានធ្វើឡើង​នៅ​​វត្តសាមគ្គីរង្ស៊ី ខណ្ឌមានជ័យ រាជធានីភ្នំពេញ នៅព្រឹកថ្ងៃទី២៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤​នេះ។

ប្រធាន​សមាគម​ខ្មែរ​កម្ពុជា​ក្រោម​ដើម្បី​សិទ្ធិមនុស្ស និង​អភិវឌ្ឍន៍ លោក សឺន ជុំជួន មាន​ប្រសាសន៍ថា ការប្រមូលផ្តុំដោយសន្តិវិធីនេះ ធ្វើឡើង​ក្នុងគោលបំណងស្នើឱ្យ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា ជួយអន្តរាគមន៍ទៅ​រដ្ឋាភិបាល​វៀតណាម ដោះលែង​ព្រះសង្ឃ និងសកម្មជនខ្មែរក្រោមចំនួន ១៣អង្គ/នាក់ ដែលកំពុងជាប់ឃុំនៅវៀតណាម ឱ្យ​មានសេរីភាពវិញ ខណៈលោកថា ការចាប់ពួកគាត់ឃុំខ្លួននោះ ជារឿងអយុត្តិធម៌។

លោកថ្លែងថា៖ «ការចាប់ខ្លួននេះ មានការផ្ដន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារ គឺវាផ្ទុយទៅនឹងគោលការណ៍សិទ្ធិមនុស្ស។ គេអនុលោមទៅតាមច្បាប់របស់គេមែន ប៉ុន្តែច្បាប់ហ្នឹងវាមិនមានលក្ខណៈទូលំទូលាយ នៅក្នុងការផ្ដល់សិទ្ធិសេរីភាពដល់​ជនជាតិដើមដែលជាខ្មែរក្រោមជាដើម។ អ៊ីចឹងទៅ យើងគិតថា ជារឿងភាព​អយុត្តិធម៌មួយសម្រាប់ពួកគាត់ ហើយនៅក្នុងដំណាក់កាលនៃសវនាការជំនុំជម្រះហ្នឹង ក៏មិនមាន​មេធាវី​សម្រាប់​ការ​ពារ​ពួក​គាត់ អាហ្នឹង​ជារឿង​អយុត្តិធម៌មួយដែលមិនអាចទទួលយកបាន»។

ក្រៅពីនោះ លោកថា ការប្រមូលផ្តុំ និងដាក់ញត្តិនេះ ក៏ជាការស្នើដល់​អង្គការសហប្រជាជាតិ ជំរុញ​ទៅ​រដ្ឋាភិបាល​វៀតណាម ឱ្យគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ជាពិសេសពលរដ្ឋខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ពីព្រោះប្រទេសវៀតណាម នឹងរាយ​ការណ៍​ពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅក្នុងប្រទេសរបស់ខ្លួន ទៅអង្គការសហប្រជាជាតិ នៅ​ខែឧសភា ឆ្នាំ​២០២៤​​​ខាង​មុខ​នេះ។

លោក សឺន ជុំជួន សង្ឃឹមថា៖ «អង្គការសហប្រជាជាតិ នឹងលើកបញ្ហារបស់យើងដាក់ទៅរាជរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ដើម្បីឱ្យ​​​រាជរដ្ឋាភិបាលរៀតណាម គោរពសិទ្ធិមនុស្សមកលើខ្មែរក្រោម ហើយនឹងបន្ធូរបន្ថយ​នូវការរឹត​ត្បិត​សិទ្ធិ​សេរីភាព​ផ្សេងៗ​មកលើខ្មែរក្រោម»។

លោក ថាច់ ចន្ទ្រា ជាប្រជា​ពលរដ្ឋម្នាក់​ដែលបានចូលរួម​សម្ដែងមតិ នៅព្រឹកមិញដែរនោះ មានប្រសាសន៍ថា ពលរដ្ឋខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដែលរស់នៅប្រទេស​វៀតណាម បានរងនូវការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ និងរឹតត្បិតសេរីភាព​ផ្សេង​ៗ ពីសំណាក់អាជ្ញាធរ​វៀត​ណាម។ ករណីនេះ លោក​ស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក៏ដូចជាបណ្តាស្ថានទូតនានាប្រចាំ​នៅ​ប្រទេស​វៀតណាម ជួយ​ជំរុញ​ និងដាក់សម្ពាធទៅលើរដ្ឋាភិបាល​វៀតណាម ដើម្បី​ឱ្យ​មាន​ដំណោះស្រាយទៅលើបញ្ហាចាប់ខ្លួន​ពលរដ្ឋ និង​ព្រះសង្ឃ​កម្ពុជាក្រោមនេះ។

លោកថា៖ «វាអាស្រ័យលើរដ្ឋាភិបាល[កម្ពុជា] ធ្វើការទូតជាមួយរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ទី១។ ទី២ វាអាស្រ័យលើក្រសួងការបរទេសហ្នឹង​ គាត់ដាក់ញត្តិទៅដល់ស្ថានទូត ស្ថានកុងស៊ុលបរទេសនៅស្រុកខ្មែរ ដើម្បីដាក់​គំនៀប​ឱ្យ​រដ្ឋាភិបាល​វៀត​ណាម ហើយ​ប្រសិន​ជាពួ​កគាត់ជួយអាហ្នឹង ខ្ញុំមាន​សង្ឃឹម​ ដោយសារ​ថា​រដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ក៏មិន​មែន​នៅ​ក្រៅសង្វៀន​ច្បាប់​នៅក្នុង​សហគមន៍​អន្តរជាតិ។ ខ្ញុំគិតថា ការទូតទាំង​អស់​ហ្នឹង​ អាចគាប​សង្កត់រដ្ឋាភិបាលវៀតណាមកាន់តែខ្លាំងទៅ ពួកគាត់នឹងចូលរួមដោះស្រាយយើងហើយ»។

Newsroom Cambodia មិនអាចសុំការអត្ថាធិប្បាយជុំវិញករណីនេះ ពី​លោក ជុំ សន្ទរី អ្នក​នាំ​ពាក្យ​​ក្រសួង​​ការ​បរទេស​​កម្ពុជា និងតំណាងស្ថានទូតវៀតណាមប្រចាំ​នៅកម្ពុជា បានទេ នៅរសៀលថ្ងៃទី២៤ ខែ​មេសានេះ។

ការប្រមូលផ្តុំ និង​ដាក់ញត្តិរបស់ពលរដ្ឋ ព្រះសង្ឃ និង​សមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោមដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍នេះ ធ្វើឡើង​ក្រោយពីមានការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មាន​ជាបន្តបន្ទាប់ពីការ​ចាប់ខ្លួនព្រះសង្ឃ និង​សកម្មជនខ្មែរ​កម្ពុជា​ក្រោម​ជាបន្តបន្ទាប់។

បើតាម​សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់​សមាគមន៍ខ្មែរកម្ពុជាក្រោមដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍ ចុះថ្ងៃទី២៧ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ គឺ​អាជ្ញាធរប្រទេសវៀតណាម បានចាប់ផ្សឹកព្រះចៅអធិការវត្តទ្រនុំសេក ព្រះនាម ថាច់ ច័ន្ទតារា និងចាប់ខ្លួនលោក គឹម ឃីម កាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ ដោយចោទពីបទ «កេង​ផលប្រយោជន៍​ពី​សេរីភាពប្រជាធិបតេយ្យ ដើម្បីរំលោភលើផលប្រយោជន៍រដ្ឋ សិទ្ធិ និងផលប្រយោជន៍ស្របច្បាប់របស់អង្គការ និងបុគ្គល»។ ប្រភពដដែលបន្តថា ក្រៅពីនោះ អាជ្ញាធរ​វៀតណាម ក៏បាន​​​ចាប់​ខ្លួន លោក ថាច់ វាសនា សកម្មជនផ្នែកសាសនា ដោយ​ចោទ​ពីបទ «ការចាប់ខ្លួន ឃាត់ខ្លួន ឬឃុំខ្លួនមនុស្សដោយខុសច្បាប់» ប្រព្រឹត្តកាលពីថ្ងៃទី២២ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៣ ពេលលោកចេញអន្តរាគមន៍លើក្រុមក្មេងទំនើងដែលចូលលុកលុយវត្តអារាម។

​នាយក​ទទួល​​បន្ទុក​កិច្ច​ការ​ទូទៅ​នៃ​អង្គការ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​លីកាដូ លោក អំ សំអាត សង្កេតឃើញថា មាន​ការផ្សព្វ​ផ្សាយ​​ជាបន្តបន្ទាប់​ ពីការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ ការគំរាម​កំហែង ​និង​ការរំលោភបំពាន​សិទ្ធ​មួយចំនួន​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរក្រោម ពីសំណាក់អាជ្ញាធរ​វៀតណាម។

លោក​បន្តថា៖ «នៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ បានទទួលស្គាល់ខ្មែរដែលរស់នៅក្នុងប្រទេស និងក្រៅប្រទេស គឺ​ជា​ខ្មែរដូច​គ្នា ដូច្នេះកម្ពុជាមានសិទ្ធិក្នុងការស្នើសុំ ឬសុំកិច្ចការពារប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ដូចវៀតណាម​ធ្លាប់​ស្នើសុំ​កម្ពុជាចំពោះ​ប្រជាពលរដ្ឋវៀតណាម ដែលរស់នៅលើទឹកដីកម្ពុជា គ្រាន់តែខុសគ្នាត្រង់វៀតណាមអនុវត្តច្បាប់វៀតណាម ឯកម្ពុជាអនុវត្តច្បាប់កម្ពុជា តែទោះយ៉ាងណា​ក៏ឈរលើគោលការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស។ កម្ពុជា​មាន​សិទ្ធិ​ស្នើ​សុំទៅ​ប្រទេស​វៀត​ណាម​ដូច​ប្រទេស​ផ្សេងៗ ក្នុងពិភពលោក គេធ្វើចំពោះប្រជាពលរដ្ឋគេដែរ»៕

លោក ហ៊ុន សែន យល់ព្រមទទួលការអភ័យទោសពីលោក ជា ប៉ូច និង​គ្រោងឱ្យមេធាវីដកពាក្យបណ្តឹងពីតុលាការ

ប្រធានគណបក្សប្រជាជន​កម្ពុជា លោក ហ៊ុន សែន បាន​យល់ព្រម​ទទួល​យកការ​សុំអភ័យទោស​ពី លោក ជា ប៉ូច អតីត​មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃអតីត​​គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ ហើយ​លោក​នឹង​​ឱ្យមេធាវីរបស់លោក ដក​ពាក្យបណ្តឹងចេញពីតុលាការដើម្បីបញ្ចប់រឿងក្តីឱ្យបានឆាប់។

យោងតាមសំណេរនៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុកផ្លូវការរបស់លោក កាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ លោក ហ៊ុន សែន ប្រធានគណបក្ស​ប្រជាជនកម្ពុជា និងជាប្រធានព្រឹទ្ធសភា បាន​លើក​ឡើង​ថា ក្រោយ​ទទួលបានលិខិត​រួច លោក​យល់ព្រមទទួលយកការសុំអភ័យទោស​ ពីលោក ជា ប៉ូច ហើយ​លោកនឹង​ឱ្យ​មេធាវី​ដកពាក្យបណ្តឹងចេញពីតុលាការ ដើម្បីបញ្ចប់​រឿងក្តីនេះឱ្យបានឆាប់។

លោកបន្តថា រូបលោកនឹងទទួលយកការសុំទោស និងលើកលែងទោស​ចំពោះ​​មនុស្ស​​ផ្សេងទៀត ដែលទទួលកំហុស និង​ប្រកាសផ្តាច់ខ្លួន​ជនក្បត់បីជំនាន់​ (ទំន​ងជាសំដៅទៅមេដឹកនាំ​នយោបាយប្រឆាំង លោកសម រង្ស៊ី) ប៉ុន្តែ​លោក​នឹង​អត់ឱនឱ្យជនណា ឬក្រុមណាដែលបន្តដើរ​តាមជនក្បត់បីជំនាន់នោះឡើយ។

ក្នុងសំណេរដដែលនោះ លោក ហ៊ុន សែន បានបញ្ជាក់​ថា៖ «យើងនឹង​បន្តប្រើផ្លូវច្បាប់ ដើម្បីចាត់​កា​រ​លើ​ក្រុមណា ឬបុគ្គលណា ដែល​ជេរប្រមាថមួលបង្កាច់មកលើគណបក្ស ឬមកលើខ្ញុំ​តទៅទៀត ដោយគ្មានការលើកលែង។ យើងមិនអាចអត់ឱនឱ្យ​​បានទេ ចំពោះ​ជន​​ណា​ឬ​ក្រុមណា​ក៏ដោយ មិនថាខ្មែរ ឬបរទេស ដែលចង់ដុតផ្ទះយើង ដើម្បីចំអិនពងមាន់របស់អ្នកបានឡើយ»។

ប្រធានក្រុមមេធាវីរដ្ឋាភិបាល និងជាមេធាវីតំណាងឱ្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា​​ លោក គី​​ តិច​ មានប្រសាសន៍នៅថ្ងៃទី២៤ ខែមេសានេះថា រូបលោកបានទទួលការណែនាំពីប្រធានគណបក្ស​រួចហើយ ហើយ​បាននិងកំពុងរៀបចំនីតិវិធី​ក្នុងកា​រដកពាក្យបណ្តឹង​ពីតុលាការ។

លោក​បាន​ថ្លែង​ថា៖ «ខ្ញុំបានទទួលការណែនាំ ចំណាត់ការតាមផ្លូវច្បាប់ បាននិងកំពុងអនុវត្ត»

កាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៣ លោក ជា ប៉ូច អតីត​តំណាងរាស្ត្រ​មណ្ឌល​ព្រៃវែង និងកំពត​នៃអតីត​គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ បានផ្ញើជូនលោក ហ៊ុន សែន ប្រធានព្រឹទ្ធសភា និងជាប្រធានក្រុមឧត្តម​ប្រឹក្សាផ្ទាល់ព្រះមហាក្សត្រ ដោយ​បង្ហាញពីការសោកស្តាយ​ចំពោះ​សកម្ម​ភាព​ និងការប្រើ​ប្រាស់ពាក្យពេចន៍មួយចំនួន​របស់ខ្លួន ដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ដំណើរការ​អភិវឌ្ឍ សន្តិភាព ស្ថេរភាព និងគោលនយោបាយ​នានារបស់រដ្ឋាភិបាល ជាពិសេសធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់លោក ហ៊ុន សែន។

លិខិតដដែលរបស់លោក ជា ប៉ូច បានលើកឡើង​​បន្តថា រូបលោក បានសម្រេច​ចិត្តផ្តាច់ខ្លួន​ចេញ​ពីលោក សម រង្ស៊ី និងឈប់ធ្វើសកម្មភាពនយោបាយ​ជាមួយ​ក្រុមអតីត​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​ ព្រមទាំងគណបក្ស​ភ្លើងទៀន និងគណបក្ស​ដែលមាននិន្នាការ​ប្រឆាំង​ផងដែរ។

លោក ជា ប៉ូច បានបញ្ជាក់ក្នុងលិខិតថា៖ «ខ្ញុំបាទសូម​គោរពស្នើសុំសម្តេចតេជោ មេត្តាអធ្យាស្រ័យ និងសុំឱ្យតុលាការ​លើកលែង​ការចោទប្រកាន់ដល់រូបខ្ញុំបាទ ចំពោះទង្វើដែល​ខ្ញុំបាទ​បានប្រព្រឹត្តខុសក្នុងរយៈពេល​កន្លងទៅ»។

Newsroom Cambodia មិនអាចសុំការអត្ថាធិប្បាយបន្ថែមជុំវិញករណីនេះ ពីលោក ជា ប៉ូច បាននោះទេ។

សាស្ត្រា​ចារ្យ​វិទ្យាសាស្ត្រ​នយោបាយ​ លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា យល់ថា របថនយោបាយ​នៅកម្ពុជា ដែលឈានដល់ដំណាក់កាលនេះ អាចបណ្តាលមកពីអ្នកនយោបាយ​ទាំង២ប៉ូល រវាង​លោក ហ៊ុន សែន និងលោក សម រង្ស៊ី មិនអាចរកចំណុចរួមគ្នាបាន ទើបឈាន​ដល់​ការអនុវត្ត​​យន្តការធ្វើឱ្យភាគីម្ខាង​ទាល់ច្រក និងរកមធ្យោបាយ​ចុះចូល។ 

លោកថ្លែង​ថា៖ «ខ្ញុំគិតថា ការយល់​ព្រមរបស់​លោក ហ៊ុន សែន ពាក់ព័ន្ធនឹងអតីតគណបក្សប្រឆាំង​ហ្នឹង គឺជាយន្ត​ការនៃការអនុវត្ត​​នយោបាយ IF (Isolate and Finish) មានន័យថា ធើ្វឯកោ​ហើយបញ្ចប់ លោក សម រង្សី យន្តការហ្នឹងមានប៉ុន្នឹង ធ្វើឱ្យ​ក្រុមនយោបាយគណបក្សប្រឆាំង គាត់ទល់ដៃទល់ជើង ដើម្បីរកមធ្យោបាយចុះចូល នេះជាយន្តការដែលយើងមើលឃើញ​នៅក្រៅឆាក ប៉ុន្តែ​នៅពីក្រោយឆាក​ប្រហែលជាមាន​រឿងរ៉ាវពិបាកជាងហ្នឹង បានជាអ្នក​នយោបាយទំាងអស់នេះ ដែលកន្លងមកសុទ្ធតែជា​អ្នកស្រួចស្រាវខាងជាមួយ​ លោក សម រង្សី សុំចុះចូលនេះ»។

តែយ៉ាងណា លោកថា ការអនុវត្ត​នយោបាយ​បែបនេះ មិនមែនជាគំរូល្អដល់​អ្នកនយោបាយ​ជំនាន់​ក្រោយ​នោះទេ។

លោកថា៖ «ខ្ញុំគិតថា នយោបាយនេះ គឺ​ដោយសារតែអ្នកនយោបាយពីប៉ូល គឺ​លោក សម រង្ស៊ី និង​លោក ហ៊ុន សែន មកដល់របថនេះ ប្រហែលរកចំណុចមួយ​មិនអាចរកចំណុចរួមគ្នាបាន​ហើយ​ ចឹង​ការធើ្វនយោបាយផ្តាច់ផ្តិលនេះ គឺ​ជានយោបាយទឹកឡើងត្រីស៊ីស្រមោច វាមិនជាទម្លាប់ ឬក៏គំរូល្អដល់អ្នកនយោបាយជំនាន់ក្រោយទេ»។

ប្រធាន​មជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ និងសន្តិភាព លោក យង់ គិមអេង​ មាន​ប្រសាសន៍​​​ថា បញ្ហានយោបាយ​នៅ​កម្ពុជា ត្រូវបានគេ​មើលឃើញថាមានភាពស្មុគស្មាញ ​និង​​ពិបាក​ទស្សន៍ទាយ​ជាមុនបាន។ តែយ៉ាងណា លោកយល់ថា ជារឿងល្អមួយ​ដែលអ្នកនយោ​បាយ​​មានការ​យោគយល់​គ្នា និងសម្របសម្រួលគ្នា ដើម្បី​ឱ្យ​មានភាពចម្រុះ​ខាងនយោ​បាយ​នៅក្នុងសង្គមកម្ពុជា។ ​

លោកបន្តថា៖ «យើងដឹងហើយថា ទោះបីជាអ្នកដែលមានគំនិតខុសគ្នាក៏ដោយ ក៏មានគោលដៅតែមួយគត់ គឺដើម្បីគិតអំពីផលប្រយោជន៍ស្រុកទេស បានន័យថា អ្នកដែលមានគំនិតខុសគ្នា គឺជាទូទៅនៅក្នុងនយោបាយប្រជាធិបតេយ្យ គេមិនចាត់ទុកគ្នាជាសត្រូវទេ គេចាត់ទុកជាមិត្ត ប៉ុន្តែគ្រាន់តែទាស់គ្នាលើសំដី លើទស្សន: ប៉ុន្តែមិនមែនទាស់គ្នា ចាត់​ទុកគ្នាជាសត្រូវ​​ដែលមិនអាចជួបមុខគ្នា ធើ្វការជាមួយគ្នាបាននោះ​ទេ។​ ចឹង​ការឆ្លើយឆ្លងតាមលិខិត ការមានការយោគ​យល់​ស្រុះ​ស្រួល​នេះ ខ្ញុំថាជារឿងមានសំខាន់ សង្ឃឹមថា អាចនឹងមានការផ្តល់នូវការអធ្យាស្រ័យសំរាប់​សកម្មជន និង​​អ្នកនយោបាយផ្សេងៗទៀត ដើម្បីធើ្វឱ្យ​​មានភាពចម្រុះកាន់តែរស់រវើកនៃ​នយោបាយកម្ពុជា នាថ្ងៃអនាគត»

កាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៣ លោក ជា ប៉ូច ធ្លាប់​បាន​ចេញលិខិត​សុំទោស​ទៅ​លោក ហ៊ុន សែន ជាសាធារណៈម្តងរួចហើយ ដោយ​លោកទទួលស្គាល់កំហុស​នូវអ្វីដែល​លោក​បាននិយាយថា «គោលដៅ​ខ្ញុំ​គឺ​ទម្លាក់​លោក​ ហ៊ុន សែន ឱ្យ​បាន​»។ ក្នុងលិខិត​នោះ លោក ​ជា ប៉ូច​ ​បានពន្យល់​លោក​ ហ៊ុន​ សែន ​ថា​ ការថ្លែង​របស់​លោកកាល​ពី​អំឡុង​ខែ​មីនា​ ឆ្នាំ​ ២០២៣​ ក្នុង​កិច្ច​ប្រជុំ​ពង្រឹង​សកម្មជន​នៅ​ទី​ស្នាក់ការ​គណបក្ស​ភ្លើង​ទៀន​ រាជធានី​ភ្នំពេញ​នោះ​ គឺ​ខ្វះការ​ពិចារណា​ និង​និយាយ​ដោយ​មិន​បាន​គិត​វែង​ឆ្ងាយ​។ តែយ៉ាងណា ភ្លាម​ៗ​ក្រោយ​ពី​ទទួល​បាន​លិខិត​របស់​លោក​ ជា ប៉ូច នាអំឡុង​ពេល​​នោះ​ លោក​ ហ៊ុន សែន​ បាន​ច្រានចោល​​មិន​ទទួ​ល​ការ​សុំទោស​ពី​អ្នក​នយោបាយ​ជំទាស់រូប​នោះ​​ឡើយ​ ដោយ​​ផ្តល់​​ហេតុផលថា​ លោក​ ជា ប៉ូច ជា​មនុស្ស​មិន​សូវ​មានភាព​ស្មោះត្រង់ ហើយ​នៅ​តែ​មាន​ទំនាក់​ទំនង​ជាមួយ​ជន​ក្បត់​ជាតិបីជំនាន់៕

ក្រសួងបរិស្ថាននឹងធ្វើការបំពាក់ឧបករណ៍ស្វ័យប្រវត្តិនៅតាមរោងចក្រសហគ្រាសក្នុងយុទ្ធនាការសម្អាតទន្លេ

ក្រសួងបរិស្ថាន នឹងធ្វើការបំពាក់ឧបករណ៍ស្វ័យប្រវត្តិនៅតាមបណ្តារោងចក្រសហគ្រាស​ សម្រាប់​ការត្រួត​ពិនិត្យ​គុណភាពទឹក​មុន​នឹង​បង្ហូរ​ចេញ ដើម្បីជាការរួមចំណែកកាត់បន្ថយការបង្ហូរកាកសំណល់​រាវកខ្វក់​ទៅក្នុងទឹកទន្លេ និងជាផ្នែកមួយនៃយុទ្ធនាការសម្អាតទន្លេរបស់ក្រសួងផង​ដែរ។

អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន លោក ខ្វៃ អាទិត្យា បានថ្លែងឱ្យដឹង​នៅថ្ងៃទី២៣ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤នេះ​ថា ឧបករណ៍ដែលត្រៀមនឹងបំពាក់នៅតាមរោងចក្រសហគ្រាសនេះ មានឈ្មោះថា «ឧបករណ៍ស្វ័យ​ត្រួត​ពិនិត្យ» ដែលមានសមត្ថភាពត្រួតពិនិត្យទឹកកខ្វក់​ដែលអាចហូរចូលទៅក្នុងទន្លេ។

លោក​មានប្រសាសន៍ថា៖ «វាអាចត្រួតពិនិត្យការ​បញ្ចេញទឹកកខ្វក់ចូលទៅក្នុងទឹកទន្លេតាមរយៈ​អូរ ប្រឡាយ​នានា។ […] នេះគឺជាផ្នែកមួយនៃយុទ្ធនាការសម្អាតទន្លេ ដែលដាក់ចេញក្រោមគំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់រដ្ឋមន្ត្រី ដើម្បីធានាឱ្យ​​មានទឹកស្អាតជានិច្ច​ នៅក្នុងការបម្រើសេចក្តីត្រូវការរបស់ប្រជាពលរដ្ឋប្រកប​ដោយសុខភាពល្អ»។

លោកបន្តថា ក្រសួងក៏បាន​រៀបចំឱ្យ​រោងចក្រសហគ្រាស ជាពិសេសរោងចក្រដែលប្រើប្រាស់ទឹកច្រើន ដូចជា រោង​ចក្របោក​គក់ ជ្រលក់ក្រណាត់ និងរោងចក្រវាយនភណ្ឌមួយចំនួនទៀត ត្រូវតែដាក់បំពាក់ឧបករណ៍​នេះ។

លោកថា៖ «យើងលើកទឹកចិត្តឱ្យ​រោងចក្រទាំងអស់បំពាក់ឧបករណ៍ទាំងនេះ ដោយសារតែវាមានតម្លៃថោកសមរម្យ ជាមួយនឹងគុណប្រយោជន៍ដ៏ច្រើនដល់សង្គមជាតិ ជាពិសេសចូលរួមកាត់បន្ថយការបំពុកនានា ដែលធ្វើឱ្យ​កម្ពុជាស្អាតទាំងអស់គ្នា។ […] ទិន្នន័យដែលបានផ្តល់ដោយឧបករណ៍នេះ​ គឺ​ផ្តល់ឱ្យ​ឃើញជាក់ស្តែង នៅក្រសួងបរិស្ថាន យើងអាច​មើលឃើញអំពីកំហាប់នៃគុណភាពទឹក មុននឹងអនុញ្ញាតឱ្យ​បង្ហូរចេញ»។

ពាក់ព័ន្ធនឹងកិច្ចការនេះដែរ លោក ខ្វៃ អាទិត្យា បន្តថា ឧបករណ៍ស្វ័យប្រវត្តិនេះ ​នឹងជួយសម្រួលដល់ក្រុមការងារជំនាញផងដែរ ដោយមិនទាមទារឱ្យ​មានការចុះអធិការកិច្ចជាប្រចាំនៅតាមរោងចក្រសហគ្រាសទៀតនោះទេ ខណៈ​ម្ចាស់រោងចក្រ ក៏មិនចាំបាច់ធ្វើរបាយការណ៍ជាប្រចាំជូនដល់ក្រសួងតាមតម្រូវការនីតិវិធីទៀតនោះទេ។​

លោក​បន្តទៀតថា កិច្ចការនេះស្ថិតក្នុងមុំមួយក្នុងចំណោមមុំទាំងបីនៃយុទ្ធសាស្ត្រចក្រា ដែល​ផ្តោត​សំខាន់​​លើ​ភាពស្អាត ភាពបៃតង និងចីរភាព។ ភាពស្អាតទៀតសោតនោះ សំដៅលើបីផ្សេងៗគ្នារួមមាន ភាពស្អាតលើគោក ភាពស្អាតក្នុងទឹក និងភាពស្អាតលើអាកាស។

លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «កន្លងមកនេះ​ យើងបានតម្រូវឱ្យ​​រោងចក្រសហគ្រាស ធ្វើការគ្រប់គ្រងនិងបញ្ចេញទឹកកខ្វក់តាមរយៈការរៀបចំជាបទដ្ឋានបច្ចេកទេស ដើម្បីធ្វើឱ្យ​ការបន្សុតប្រតិកម្មក្លាយជាទឹកស្អាត ហើយបានយើងបញ្ចេញតាមរយៈការសាងសង់អាងបច្ចេកទេសអីជាដើម ដែលមានការបំពាក់ឧបករណ៍ត្រួតពិនិត្យមួយចំនួនដែរ ប៉ុន្តែយើងត្រូវពង្រឹងបន្ថែមទៀត»។

អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថានរូបនេះ ក៏បានអំពាវនាវ និងលើកទឹកចិត្តដល់ប្រជាពលរដ្ឋទូទៅ ជាពិសេសម្ចាស់រោងចក្រសហគ្រាស ចូលរួមគិតគូទៅលើបញ្ហាបរិស្ថាន និងធនធានធម្មជាតិ ដោយគ្រប់គ្រងឱ្យ​​បានល្អនៅក្នុងការបញ្ចេញកាកសំណល់ ការ​ទុក​ដាក់​សំរាម និង​សហការជាមួយក្រសួងបរិស្ថាននៅក្នុងការ​បំពាក់ឧបករណ៍ស្វ័យត្រួតពិនិត្យ ដើម្បីបញ្ជៀសការបង្ហូរទឹកបំពុលចូលទៅក្នុងទឹកទន្លេ។

គួរឲ្យដឹងផងដែរថា បន្ទាប់ពីទទួលបានជោគជ័យក្នុងជំហានទី១នៃការកាត់បន្ថយសំណល់ប្លាស្ទិកនៅលើគោក កាលពីថ្ងៃទី១ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤កន្លងទៅ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន លោក អ៊ាង សុផល្លែត បាន​ប្រកាស​ដាក់​ចេញ​នូវយុទ្ធនាការសំអាតបឹង​ទន្លេសាប ដើម្បីការពារត្រីដែលជាប្រភពអាហារូបត្ថម្ភដ៏សំខាន់ ដែលបានផ្គត់ផ្គង់អាហារដល់ប្រជាជនកម្ពុជាប្រមាណ ៧លាននាក់។

បើតាមការឱ្យ​​ដឹងពីរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន កន្លងមក ទន្លេសាប បាន​ទទួលរងការបោះសំរាម-ប្លាស្ទិកចូលយ៉ាងច្រើន។ ការលើកឡើងបែបនេះ គឺបន្ទាប់ពីលោកបានចុះត្រួតពិនិត្យមើល សកម្មភាព​សម្អាតដង​ទន្លេសាប នៅ​មុខព្រះបរមរាជវាំង រាជធានីភ្នំពេញ ដោយម៉ាស៊ីនប្រមូល​សំរាមលើផ្ទៃទឹក របស់ក្រុមហ៊ុន Everwave កាលពីថ្ងៃ​ទី២០ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤។

លោក អ៊ាង សុផល្លែត មានប្រសាសន៍ថា៖ «យុទ្ធនាការសម្អាតលើផ្ទៃទឹ​ក គឺ​សម្អាតថង់ប្លាស្ទិកលើផ្ទៃទឹក ទប់​ស្កាត់​មិន​ឱ្យ​ហូរ​ចូល​ទន្លេ​សាប តែ​ម្តង ដែល​ជា​អាទិភាព​ចម្បង។ […] ក្រសួងបរិស្ថាន ចង់​ឱ្យត្រីជា​ប្រភពប្រូតេអ៊ីនរបស់​ប្រជាជន​យើង ដែល​អាច​ចិញ្ចឹម​ជីវិ​ត​បានប្រមាណ ៧លាននាក់ នៅគង់​វង្ស»។

នាយក​ប្រតិបត្តិ​នៃ​បណ្តាញ​យុវជន​កម្ពុជា លោក ហេង គីម​ហុង ​សាទរចំពោះ​វិធាន​ការ​​នេះ ប៉ុន្តែ​លោក​ក៏​​បាន​បង្ហាញ​ការ​ព្រួយ​បារម្ភ​ដែរថា អាចនឹងមានចន្លោះប្រហោង​ដែល​មន្ត្រីខិល​ខូច​អាចនៅតែឆ្លៀតឱកាស​​នៅក្នុងការប្រព្រឹត្តិអំពើពុករលួយ ដើម្បីទាញយកផលប្រយោជន៍បុគ្គល។

លោក​ថា៖ «វិធាន​ការ​ហ្នឹង​ល្អ ដើម្បីចូលរួមការពារកុំឱ្យ​មានការហូរសាយ​ភាយ​សារធាតុ​គីមី​អី​ចូល​ទៅក្នុង​ទឹក វាល្អក្នុងការការពារទប់ស្កាត់បម្រែបម្រួលសុខុមាលភាពទន្លេ ហើយនឹង​ប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីនៅក្នុង​ទន្លេផងដែរ។ […] ប៉ុន្តែទន្ទឹម​ជាមួយ​នឹង​ឧបករណ៍ហ្នឹង ក៏ត្រូវតែធានាឱ្យ​បានពីគុណភាពមន្ត្រីដែរ កុំ​ឱ្យ​មន្ត្រីរបស់យើងគាត់ កន្លែងណា​មាន​ការ​បង្ហូរ​ទឹក​ដែល​គាត់​ដឹង​ទៅ វា​ទៅ​ជាឱកាស​នៅ​ក្នុង​ការប្រ​ព្រឹត្តិ​អំពើ​ពុក​រលួយ​អី​ផ្សេងៗ​ ត្រូវ​តែ​មាន​ការអនុ​វត្តកាតព្វកិច្ចដោយអាក់ខានពុំបានអាហ្នឹង​បាន​ល្អ»។

លោក​ក៏បាន​អំពាវនាវឱ្យ​មាន​ការចាត់វិធានការឱ្យ​បានល្អ និងមិនលើកលែងដល់បុគ្គលទាំងឡាយណាដែលប្រព្រឹត្តិផ្ទុយនឹងច្បាប់ ដែលមិនអនុញ្ញាតឱ្យ​នរណាម្នាក់ឆ្លៀតយកឪកាសនៃការអនុវត្តគោលនយោ​បាយល្អប្រសើររបស់រាជរដ្ឋាភិបាល ទៅធ្វើជាឧបករណ៍បម្រើផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន។

ចំណែក លោក អាត់ ធន់ ប្រធានសហភាពការងារកម្ពុជា (CLC) ក៏បានបង្ហាញពី​ការ​គាំទ្រ​របស់លោក​ចំពោះការ​ដាក់ចេញនូវគ្រោងការ​សកម្មភាពទប់ស្កាត់ការបំពុលប្រភពទឹក ខណៈ​លោកបានកត់សម្គាល់ឃើញថាកន្លងមកមានការបំពុលច្រើន។

លោកថា៖ «ខ្ញុំគិតថា វាជាការល្អដែលក្រសួងបានដាក់ចេញនូវវិធានការមួយនេះ ព្រោះកន្លងមកមានក្រុមហ៊ុនផ្ដេសផ្តាសច្រើនណាស់ ដែលបានបង្ហូរទឹកកខ្វក់ចូលទៅក្នុងប្រភពទឹក ដែលហូរចូលទៅក្នុងទន្លេ ហើយបង្កឱ្យ​​មានការបំពុលទឹក ហើយវាមានការប៉ះពាល់បរិស្ថាន​ខ្លាំង​ណាស់»។

លោកក៏បានជំរុញ​ និង​លើកទឹកចិត្តឱ្យ​​រោងចក្រសហគ្រាសទាំងអស់ ចូលរួមក្នុងការការពារប្រភពទឹកស្អាត តាម​រយៈការសហការនៅក្នុងការបំពាក់ឧបករណ៍ស្វ័យត្រួតពិនិត្យ ដើម្បីធានាឱ្យ​​បាន​នូវសុខុមាល​ភាព​ទឹក​ស្អាតសម្រាប់ការប្រើប្រាស់ប្រកបដោយចីរភាព។

សូមបញ្ជាក់ផងដែរថា យុទ្ធនាការសម្អាតទន្លេនឹងអូសបន្លាយរហូតដល់ឆ្នាំ២០២៨ ដែលរួមមានប្រតិបត្តិការសំអាតតាមដងទន្លេមេគង្គ ទន្លេសាប និងទន្លេបាសាក់ ព្រមទាំងកម្មវិធីអប់រំដែលផ្តោតលើ​ការ​យល់ដឹ​ង​អំពី​ការ​ទុកដាក់សំរាមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ​ក្នុង​មូល​ដ្ឋាន ក្នុង​ភូមិសាស្រ្តចម្បង​​របស់​រាជធានីភ្នំពេញ និងខេត្តជាប់ដងទន្លេ។

កាលពី​ឆ្នាំ២០២២ កម្ពុជាក៏បានអនុវត្តយុទ្ធនាការសម្អាតទន្លេមេគង្គ ដើម្បីសោភណភាព​ទីក្រុង ដោយ​​​ប្រើប្រា​ស់​ទូក​ប្រមូល​សំរាម​ បំពាក់បច្ចេកវិទ្យាថ្មីរបស់អាល្លឺម៉ង់ ដែល​មាន​សមត្ថភាពអាចប្រមូលទិន្នន័យទីតាំងដែល​មាន​សំរាម​បាន​រហ័ស តាមរយៈដ្រូន និងកាមេរ៉ា ដែលមានសមត្ថភាពប្រមូលសំរាម​​ក្នុងទឹកបានប្រមាណ ២០តោនក្នុងមួយថ្ងៃ៕

កម្រង​រូបភាព៖ អ្នកស្រី វ៉ាន់ ស៊ាប ពេញ​ចិត្តនឹង​​​អាជីពជាអ្នកបោស​សំរាម

អ្នកស្រី វ៉ាត់ ស៊ាប​ មានអាយុ៥៨ឆ្នាំ​ មានកូនចំនួន​ ៧នាក់ សព្វថ្ងៃជា​អ្នកបោស​សម្អាត​ម្នាក់​ក្នុង​រាជ​ធានី​​ភ្នំពេញ​។ អ្នកស្រី​ប្រកប​របរ​នេះ​អស់​រយៈពេល​២០ឆ្នាំ​មកហើយ ចំពោះ​អាជីពនេះ​​អ្នកស្រី​និយាយថា៖ «ខ្ញុំពេញចិត្ត​ការងារ​មួយនេះ​ ឱ្យ​តែមាន​​ការងារ​ធ្វើ​ ឯផលវិបាក​វិញ​គ្មានទេ​ មាន​តែ​ពាក្យ​មើល​ងាយ​ពី​មនុស្សមួយចំនួន​»។

អ្នកស្រី វ៉ាត់ ស៊ាប កំពុង​ចេញ​ដំណើរ​ទៅ​បោស​សម្អាត​នៅ​មុខ​បរិវេណ​ព្រះ​បរម​រាជ​វាំង ថ្ងៃទី១៩ ខែមេសា ឆ្នាំ​២០២៤​។ (ថតដោយ៖ ណឺ មិនា)
អ្នកស្រី វ៉ាត់ ស៊ាប កំពុង​បើក​មាត់​ថង់​រៀប​ចំ​ដាក់​សំរាម​ ថ្ងៃទី១៩ ខែមេសា ឆ្នាំ​២០២៤​។ (ថតដោយ៖ ណឺ មិនា)
អ្នកស្រី វ៉ាត់ ស៊ាប ញញឹម​ខណៈកំពុង​បោសសំរាម នៅថ្ងៃទី១៩ ខែមេសា ឆ្នាំ​២០២៤​។ (ថតដោយ៖ ណឺ មិនា)
អ្នកស្រី វ៉ាត់ ស៊ាប កំពុង​បោស ​និងប្រមូល​​សំរាម​ ថ្ងៃទី១៩ ខែមេសា ឆ្នាំ​២០២៤​​។ (ថតដោយ៖ ណឺ មិនា)
អ្នកស្រី វ៉ាត់ ស៊ាប បែងចែក​សំរាម​ដាក់ក្នុង​រទេះសំរាម ថ្ងៃទី១៩ ខែមេសា ឆ្នាំ​២០២៤​។ (ថតដោយ៖ ណឺ មិនា)
អ្នកស្រី វ៉ាត់ ស៊ាប កំពុងធ្វើ​ដំណើរ​ទៅ​​បោស​សំរាម​មួយកន្លែងទៀត​ ថ្ងៃទី១៩ ខែមេសា ឆ្នាំ​២០២៤​។​ (ថតដោយ៖ ណឺ មិនា)
អ្នកស្រី វ៉ាត់ ស៊ាប ​បន្ត​បោស​សម្អាត​នៅ​មុខ​ព្រះ​បរម​រាជ​រាំង​ ថ្ងៃទី១៩ ខែមេសា ឆ្នាំ​២០២៤​។​ (ថតដោយ៖ ណឺ មិនា)
អ្នកស្រី វ៉ាត់ ស៊ាប ​ធ្វើ​ដំណើរដើម្បី​​យក​សំរាម​ទៅ​ចោល ​និង​សម្រាក​អាហារ​ថ្ងៃ​​ត្រង់​ ថ្ងៃទី១៩ ខែមេសា ឆ្នាំ​២០២៤​។ (ថតដោយ៖ ណឺ មិនា)

កម្រង​រូបភាព​៖ ​​​​ប្រជាពលរដ្ឋសុំទឹក​ចេញ​ពី​អណ្តូង​​១,០០០​ឆ្នាំ​​លើ​ភ្នំ​​គូលែន​

អណ្តូង​​​១,០០០​ឆ្នាំ​ ​ស្ថិតនៅ​​​​ឃុំខ្នងភ្នំ ស្រុកស្វាយលើ ខេត្តសៀមរាប ក្បែរ​​វត្ត​ព្រះអង្គ​​ធំលើភ្នំគូ​លែន​។ ភ្ញៀវទេសចរណ៍​​អាចធ្វើ​​ដំណើរ​ដោយ​ថ្មើរជើងតាម​​ផ្លូវ​ដី​​ប្រហែល​ជា​១០នាទី​ពី​​វត្ត​ព្រះ​អង្គធំដើម្បីទៅដល់អណ្តូង​​​។ ប្រជាពលរដ្ឋទៅទីនោះ​​ដើម្បី​​ទទួលយក​ទឹក​​ដែល​ពួកគេ​​ជឿថា​​ជា​ទឹក​ស័ក្តិ​សិទ្ធិ​ អាច​ព្យាបាល​​រោគា​ផ្សេងៗ និង​ជួយ​ឱ្យ​មាន​សិរី​សួស្តី​​។

ប្រជាពលរដ្ឋ​កំពុង​ធ្វើដំណើរ​ទៅកាន់​អណ្តូង​១០០ឆ្នាំ​ ដែល​ស្ថិតនៅ​​​​ឃុំខ្នងភ្នំ ស្រុកស្វាយលើ ខេត្តសៀមរាប នាថ្ងៃទី១៥ ខែ​មេសា ឆ្នាំ២០២៤ (រូបភាព៖ ហុង សេងលី)
សកម្មភាព​ប្រជាពលរដ្ឋ​ មក​សុំ​ទឹកពី​អណ្តូ​ង​១០០០ឆ្នាំ ដែល​ស្ថិតនៅ​​​​ឃុំខ្នងភ្នំ ស្រុកស្វាយលើ ខេត្តសៀមរាប នាថ្ងៃទី១៥ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ (រូបភាព៖ ហុង សេងលី)
ស្រី្តម្នាក់កំពុង​តែ​កាន់​ដបត្រង​ទឹកពី​អណ្តូង​១០០០ឆ្នាំ ដែល​ស្ថិតនៅ​​​​ឃុំខ្នងភ្នំ ស្រុកស្វាយលើ ខេត្តសៀមរាប នាថ្ងៃទី១៥ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព៖ ហុង សេងលី)
លោកអាចារ្យកំពុងច្រកទឹក​ដាក់​ដប​ ពី​អណ្តូង​១០០០ឆ្នាំ​ ដែល​ស្ថិតនៅ​​​​ឃុំខ្នងភ្នំ ស្រុកស្វាយលើ ខេត្តសៀមរាប នាថ្ងៃទី១៥ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព៖ ហុង សេងលី)
ផ្តិលទឹកតូចៗ សម្រាប់​ដាក់​ទឹក​ចេញពីអណ្តូង​១០០០ឆ្នាំ ​ដែល​ស្ថិតនៅ​​​​ឃុំខ្នងភ្នំ ស្រុកស្វាយលើ ខេត្តសៀមរាប​ ដើម្បី​ចែក​ជូន​ដល់​ប្រជា​ពលរដ្ឋ ​នាថ្ងៃទី១៥ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព៖ ហុង សេងលី)
បុរស​ម្នាក់កំពុង​កាន់​ដប​ទឹក​សុទ្ធ​ ដើម្បី​ច្រក​ទឹក​ចេញពី​អណ្តូង​១០០០ឆ្នាំ​ ដែល​ស្ថិតនៅ​​​​ឃុំខ្នងភ្នំ ស្រុកស្វាយលើ ខេត្តសៀមរាប​ នា​ថ្ងៃទី១៥ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ (រូបភាព៖ ហុង សេងលី)
ប្រជាពលរដ្ឋ​ប្រុស​ស្រី​ កំពុង​ទទួល​ទឹក​ចេញ​អណ្តូល​១០០០ឆ្នាំ ដែល​ស្ថិតនៅ​​​​ឃុំខ្នងភ្នំ ស្រុកស្វាយលើ ខេត្តសៀមរាប​​​ នា​ថ្ងៃទី១៥ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ (រូបភាព៖ ហុង សេងលី)

រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន អំពាវនាវឱ្យបញ្ឈប់ជាបន្ទាន់​នូវសកម្មភាព​បំពាន​ដី​ព្រៃរបស់​រដ្ឋ

រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន អំពាវនាវជាថ្មី​ឱ្យបញ្ឈ​ប់​​​ជា​បន្ទាន់ នូវសកម្មភាពកាប់រានទន្រ្ទានដីព្រៃ របស់​រដ្ឋ​ដោយ​ខុស​ច្បាប់ ខណៈរាជរដ្ឋាភិបាល​កំពុង​អនុវត្តយ៉ាងតឹងរ៉ឹងនូវវិធានការច្បាប់។

ការអំពាវនាវនេះ បានធ្វើឡើង​ក្នុងសិក្ខាសាលាថ្នាក់ជាតិ ស្ដីពី ការវិនិយោគលើការបន្ស៊ាំ​នឹងការ​ប្រែប្រួល​អាកាសធាតុ តាមរយៈការស្ដារតំបន់ទេសភាពកសិអេកូឡូស៊ី នៅថ្ងៃទី២២ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ នៅរាជធានី​ភ្នំពេញ។ នេះបើតាម​ការផ្សព្វផ្សាយក្នុងបណ្តាញសង្គមហ្វេស​ប៊ុក​របស់ក្រសួងបរិស្ថាន។

ក្នុងសិក្ខាសាលានោះ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន លោក អ៊ាង សុផល្លែត បាន​លើកឡើង​ថា រដ្ឋាភិបាល​ក្នុងនីតិកាលទី៧នេះ បាន​អនុវត្ត​យ៉ាងតឹងរឹងនូវវិធានការច្បាប់ ប្រកបដោយតម្លាភាព និងប្រសិទ្ធភាព ក្នុងការ​ទប់ស្កាត់ និងបង្ក្រាបបទល្មើស​ធនធានធម្មជាតិ និងការទន្ទ្រានដីព្រៃ​របស់រដ្ឋដោយខុសច្បាប់។ លោកបន្តថា ជាក់ស្តែងនាពេលថ្មីៗនេះ ក្រោមកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាង​ក្រសួង មន្ទីរពាក់ព័ន្ធ អ្នកច្បាប់ សមត្ថកិច្ច កងរាជអាវុធហត្ថលើផ្ទៃប្រទេស និងអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ បាន​​បង្ក្រាបជាច្រើនករណី និងបានដកហូតយកដីព្រៃត្រឡប់​ជូនរដ្ឋវិញជាច្រើនហិកតា។

លោកបានគូសបញ្ជាក់ថា៖ «សូមបញ្ឈប់ជាបន្ទាន់នូវសកម្មភាពកាប់រានទន្រ្ទានដីព្រៃរបស់រដ្ឋដោយខុសច្បាប់ ពីព្រោះទង្វើបំពាននេះ មិនអាចលាក់កំបាំងបានទេ។ […] យើងរួមគ្នាឆ្ពោះទៅមុខ ដើម្បីពង្រីកគម្របព្រៃឈើឱ្យ​បានជាង ៦០% នៅឆ្នាំ២០៥០ ហើយយើងទាំងអស់គ្នាអាចធ្វើ​បាន»។

អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន លោក ខ្វៃ អាទិត្យា មាន​ប្រសាសន៍នៅថ្ងៃទី២៣ ខែមេសា​នេះថា កាគ្រប់​គ្រង ការ​ពារ និង​ទប់ស្កាត់ការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ និងការទន្រ្ទានព្រៃ​របស់រដ្ឋ​នេះ ជា គោល​នយោបាយ​របស់​រាជរដ្ឋាភិបាល ដែលបានដាក់ចេញ និងបាននិងកំពុងអនុវត្ត​។ លោក បន្ត​​ថា កន្លងមក រដ្ឋាភិបាលបានដាក់ចេញនូវយន្តការចម្បងចំនួន៤ រួម​មាន ការអនុវត្តច្បាប់ ១០០ភាគរយដោយ​មិនលើកលែងចំពោះជនល្មើសដែលបំពានធនធានធម្មជាតិ, ពង្រឹងការការពារធនធានធម្មជាតិជាមួយថ្នាក់ខេត្ត​, សហការជាមួយអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ និងកង​រាជអាវុធហត្ថ ដើម្បីពង្រឹងការគ្រប់គ្រង និងជំរុញ​ឱ្យមានការដាំដើមឈើ ដើម្បី​បង្កើនគម្រប​ព្រៃឡើងវិញ។

លោកបានគូសបញ្ជាក់​ថា៖​ «កន្លងមក កម្ពុជារបស់​យើង​ មាន​ការ​គ្រប់​គ្រង​បរិស្ថាន និង​ធនធានធម្មជាតិនេះ បានល្អប្រសើរ ជាពិសេស​យើង​បាន​មើលឃើញការកើនឡើងនៃតំបន់ការពារធម្មជាតិរបស់យើង ដែលនៅក្នុងឆ្នាំ​១៩៩៣ មកដល់ឆ្នាំ២០២៣ គឺកើនឡើងពី ២៣កន្លែង​ទៅ ៧៣​កន្លែង ហើយនៅក្នុងនោះផ្ទៃដីរបស់យើងគឺមានទៅដល់ ៧លានហិក​តា​ជាង​ ស្មើ​នឹង ៤១% នៃផ្ទៃដីប្រទេស»។

នាយកប្រតិបត្តិអង្គការ​​បណ្តាញយុវជនកម្ពុជា​ លោក ហេង គីមហុង សង្កេត​ឃើញថា តំបន់ការ​ពារ​ព្រៃ​ធម្មជាតិ​ ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា នៅតែបន្តប្រឈម​នឹងការកាប់បំផ្លាញព្រៃ​ឈើ និង​ការ​ទន្ទ្រានដីរដ្ឋដោយ​ខុសច្បាប់។

លោកថា៖​ «យើងឃើញថា ស្ថានភាពតំបន់អភិរក្សនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា នៅតែរងការគំរាមកំហែងពីការកាប់បំផ្លាញ ជាពិសេស​ព្រៃឈើនៅតាមតំបន់ការពារធម្មជាតិ រួមមាន ព្រៃឡង់ ព្រៃ​ព្រះរកា និងព្រៃនៅភាគឥសាននៃប្រទេសកម្ពុជា គឺស្ថិតនៅក្នុងស្ថានភាពគំរាមកំហែងធ្ងន់ធ្ងរ ដែលយើងមានការព្រួយបារម្ភ»។

ករណីនេះ លោកបានជំរុញ​ឱ្យ​ក្រសួង​ជំនាញ និង​អាជ្ញាធរ​មូល​ដ្ឋាន ត្រូវបង្កើនកិច្ចសហប្រតិ​បត្តិ​ការទប់​ស្កាត់​​ និងត្រូវអនុវត្តច្បាប់ឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព ជាជាងការអំពាវនាវ​ឱ្យ​​បញ្ឈប់​​ការទន្ទ្រាន​ដី​រដ្ឋ។


លោកថ្លែង​ថា៖ «យើងមានច្បាប់ មានទម្លាប់ យើងមានច្បាប់តំបន់ការពារ យើងមានក្រមបរិស្ថាន អនាគតដែល​នឹង​អនុវត្ត​នៅពេលដ៏ខ្លី មានវិធានការ​ពាក់ព័ន្ធផ្សេងៗទៀតជាច្រើន អញ្ចឹងបើសិនជាយើងគ្រាន់តែអំពាវនាវ គឺធ្វើឡើង​ច្រើន​ឆ្នាំម​ក​​ហើយ តែដីរដ្ឋ ដីអី​ហ្នឹង​អស់ហើយ។ […] អញ្ចឹងហើយមានតែការអនុវត្តច្បាប់ទេ យកច្បាប់យកទៅអនុវត្តទៅ ទប់ស្កាត់​ទៅ បើសិនជាអ្នកណាពាក់ព័ន្ធអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានពាក់ព័ន្ធ ត្រូវតែទទួលខុសត្រូវដូចគ្នាហ្នឹង ទាំងអ្នកទន្រ្ទាន ទាំង​អាជ្ញាធរ​ពាក់​ព័ន្ធ​នៅមូលដ្ឋាន មិនអាចឱ្យអ្នកណាម្នាក់រួចផុតពីការទទួលខុសត្រូវ»។

កាលពីអំឡុងចុងខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤នេះ ក្នុងទិវា​ព្រៃឈើ​ពិភពលោកខួបលើកទី១៣ ក្រុម​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​ដែល​ធ្វើការ​ក្នុង​វិស័យ​បរិស្ថានចំនួន ៧ស្ថាប័ន ក៏បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម ដោយលើកឡើង​ថា និន្នាការ​នៃ​ការទន្ទ្រាន​ដី​យក​មក​ធ្វើ​ជា​កម្ម​សិទ្ធិ​ឯកជន​ ដោយ​​ខុស​​ច្បាប់​ បាន​បន្ត​គំរាម​កំហែង​យ៉ាង​ធ្ងន់ធ្ងរ​បន្ថែម​ទៀត​ ដល់​តំបន់​​ព្រៃ​​ឈើ​ តំបន់​ការ​ពារ​​ធម្មជាតិ​ តំបន់​ព្រៃ​លិច​ទឹក​នៃ​បឹង​ទន្លេ​សាប និង​ព្រៃ​សហគមន៍​។

​​​ករណីនេះ ពួកគេ​បាន​អំពាវនាវឱ្យ​​រដ្ឋាភិបាល​ បើកលំហសេរីភាព​ឡើងវិញ ឱ្យ​​​ពលរដ្ឋ​នៅ​តាម​សហគមន៍​ ក៏ដូចជាអង្គការសង្គមស៊ីវិល ​អាច​ចូល​ល្បាត​ព្រៃ​ឡើង​វិញដោយ​ «​សេរី​ និង​គ្មាន​ការ​​គំរាម​កំហែង​ និង​បំភិត​បំភ័យ​ក្នុង​គ្រប់​រូបភាព​» ដើម្បីការពារព្រៃឈើ ដីព្រៃ និងធនធានធម្មជាតិ៕

Latest News