fbpx
Home Blog Page 135

Prisoners’ Families Worry About Conditions in Overcrowded Jails as Officials Acknowledge Rising Pressure From Drug Crackdown

Prisoners’ families say they can spend up to hundreds of dollars a month trying to keep their relatives in overcrowded jails healthy — driving some families into debt — as officials acknowledge that the nationwide drug crackdown is putting heavy pressure on the country’s prisons and courts.

Last month, authorities announced another rise in drug-related arrests for the first half of the year — claiming that the closure of clubs amid coronavirus was making drug users easier to find — putting more suspects into Cambodia’s notoriously overcrowded prisons.

Kol Sat, whose husband has been imprisoned in Phnom Penh’s Prey Sar for over a year, said her husband was struggling with high blood-pressure, and she worried he wouldn’t survive on standard prison food.

“I go to see him once a week to send food, vegetables and meat,” Sat said.

Between the prison expenses, rent and not having her husband to earn money, she has needed to take out loans to survive, she said.

“[I’m] borrowing more money to pay expenses,” she said.

Sat asked that the name of her husband, who is a politician, not be used for fear of retribution.

During the height of coronavirus-related lockdowns, Prey Sar was closed to visitors, and Sat was unable to visit her husband in person. Nevertheless, she still delivered food every week via prison guards, she said.

Another woman, a shoe seller in O’Russey Market, said she had an uncle in prison for drug-related crimes for more than five years. He was over 60 years old, and was often sick, she said.

“I have to send money to him every month — sometimes $50, sometimes $100-200, or more when he is sick,” she said. “If I don’t give it he will die, with nothing to eat. He will die.”

The food provided by the prison was “pig food,” and “no one is treated well without money,” said the woman, who asked not to be named for fear her uncle would face worse treatment.

A woman with a 18-year-old grandson in prison gave a similar account.

“He gets only two meals a day and his mother always sends money every month to buy food, drinks, and paid for a fan in his cell,” she said, requesting anonymity for similar reasons.

The grandson, also in jail for drug-related crimes, could buy items such as energy drinks inside, but they were twice as expensive as outside prison, she said.

Meas Vyrith, secretary-general of the National Authority for Combating Drugs, said drug arrests had significantly increased in the first of half of this year compared to the year prior.

He said part of the reason for the increase was coronavirus: With clubs and bars closed, drug use was more out in the open, he claimed.

“The increase in drug crackdowns in the first half of this year is due to the fact that, during Covid-19 period, all clubs and bars were closed, so the drug users came out and the authorities could find them,” Vyrith said.

Vyrith acknowledged that the drug crackdown was leading to prison overcrowding.

“More than 50 percent of inmates in the prisons are criminals involved in drug offenses, which is one of the reasons for the overcrowding,” he said. Nevertheless, he said the arrests were necessary to maintain public order.

“The crackdown on drug offenses must be taken seriously, because when they get out of prison they will be more active,” he said.

Justice Ministry spokesman Chin Malin said the ministry’s campaign, starting this year, to accelerate court processing was not about letting prisoners walk free.

“The campaign to resolve the congestion of this case is not a campaign to release 10,000 prisoners, it is a campaign to expedite the court process, and to get the cases done quickly and issue a final verdict as soon as possible,” he said.

Nevertheless, speeding up the process could help with the overcrowding, he said.

“If there is a final verdict, the prison can move him from one place to another that is less overcrowded,” Malin said. Not all verdicts would require a prison sentence, he added.

Malin acknowledged that the nationwide drug campaign was putting pressure on the justice system. “It has not yet responded to the growth of cases from the drug prevention and suppression campaign,” he said.

But the construction of new prisons, legal reforms, and several other initiatives were working to reduce overcrowding both in the short and long term, he said.

Am Sam Ath, monitoring manager at rights group Licadho, said the overcrowding of prisons had become a health issue.

“There are only [meant to be] 10 people in a cell, but due to the overcrowding, it houses up to 30 people, which makes prisoners sleep close to each other, sleeping on their side,” Sam Ath said. “The crowding can cause anxiety, high blood pressure and heart attacks. If there is an infection, it can be contagious.”

Soeng Senkaruna, spokesman for rights group Adhoc, said he also wanted to see a review of the food given to prisoners.

A report by Amnesty International has claimed that the government’s anti-drug campaign is causing human rights violations without reducing drug use and related harms.

ក្រុមគ្រួសារអ្នកទោសបារម្ភពីសុខភាពក្នុងពន្ធនាគារដែលចង្អៀតណែន ខណៈមន្រ្តីរដ្ឋាភិបាលទទួលស្គាល់ការកើនឡើងសម្ពាធពីការបង្ក្រាបគ្រឿងញៀន

(ភ្នំពេញ): ក្រុម​គ្រួសារ​របស់​អ្នក​កំពុង​ជាប់​ឃុំ​និ​យាយ​ថាពួកគេ​អាច​ចំណាយ​ប្រាក់រាប់រយ​ដុល្លារ​ក្នុង​មួយខែ​ ដើម្បី​​​ផាសុកភាព​​​សាច់ញាតិ​របស់​ពួកគេ​នៅ​ក្នុង​ពន្ធនាគារ​ដែល​​​មាន​​ភាព​ចង្អៀត​​​ណែន ស្រប​ពេ​លមន្ត្រី​រដ្ឋាភិបាល​ទទួល​ស្គាល់​ថា ការបង្ក្រាប​គ្រឿង​ញៀន​​ទូទាំ​ង​​ប្រទេស ​កំពុង​ដាក់​សម្ពាធ​យ៉ាងខ្លាំង​ទៅ​​លើ​​ពន្ធនាគារ និង​​តុលាការ​​របស់​​ប្រទេស​នេះ​។

កាលពី​ខែមិថុនា​ អាជ្ញាធរ​​បាន​ប្រកាស​អំពី​ការកើនឡើង​នៃ​ការចាប់​ខ្លួន​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​គ្រឿង​ញៀន​​​សម្រាប់​ឆមាស​ទី​១​នៃ​ឆ្នាំនេះ​ដោ​យអះ​អាង​ថា ការបិទ​ក្លឹប​កំសាន្ត និង​រង្គសាល​​ផ្សេងៗ ចំ​ពេល​​ផ្ទុះ​ជំងឺ​កូវីដ​១៩​ ​ធ្វើ​ឲ្យ​សមត្ថកិ​​ច្ច​ងាយស្រួល​ក្នុង​ការស្វែង​រក​មុខ​សញ្ញា​អ្នក​ជួញដូរ​​គ្រឿង​ញៀន ​ជា​ហេតុធ្វើ​ឱ្យ​មាន​ភាព​ចង្អៀត​ណែន​ក្នុង​ពន្ធនាគារ។

អ្នកស្រី កុល សាត ភរិយា​របស់​អ្នក​​ជាប់​ពន្ធនាគារ​នៅព្រៃស​ រាជធានីភ្នំពេញ​ម្នាក់ ​និយាយ​ថា ស្វាមី​របស់​អ្នក​ស្រី​​ដែល​កំពុង​ជាប់​ឃុំ​​អស់​រយៈពេល​ជាង​មួយឆ្នាំមក​ហើយនោះ​ ​កំពុង​មាន​ជំងឺ​លើស​ឈាម។ អ្នក​ថា អ្នកស្រី​បារម្ភ​ថា ស្វាមី​របស់​អ្នកស្រី​នឹង​មិន​អាច​រស់​បាន​ដោយ​សារ​របប​អាហារ​ក្នុង​ពន្ធនាគារ​គ្មាន​ស្តង់ដារ​​។

«ខ្ញុំទៅ​ជួបគាត់​ម្តង​ក្នុង​មួយ​សប្តាហ៍ ដើម្បី​ផ្ញើរ​ម្ហូប បន្លែ និង​សាច់​ឱ្យ​គាត់ ព្រោះ​សុខភាព​គាត់​មិ​ន​ល្អ»។

អ្នកស្រី​ថា រវាង​ការចំណាយ​ក្នុង​ពន្ធនាគារ ការជួល​ផ្ទះ អ្នកស្រី​ចាំបាច់​ត្រូវ​ខ្ចី​ប្រាក់​បន្ថែម​ទៀត​ដើម្បី​រស់។

«ខ្ញុំ​បាន​ខ្ចីលុ​យគេ​បន្ថែម​ទៀត ព្រោះ​ការចំណាយ​ច្រើន»។

អ្នកស្រី សាត បានស្នើ​សុំថា​ ឈ្មោះ​ប្តី​របស់​អ្នកស្រី ដែល​ជា​អ្នក​នយោបាយ​មួយ​រូប​ មិន​ត្រូវ​បាន​ប្រើ​ជា​​ការសង​សឹក​។

ក្នុង​អំឡុង​ពេល​នៃ​ការឆ្លង​រីករាល​ដាល​នៃ​ជំងឺកូវីដ១៩​ក្នុង​ប្រទេស​កាន់​តែ​កើន​ឡើង ព្រៃស​ត្រូវ​បាន​ផ្អាក​មិន​ឱ្យ​សាច់​ញាតិ​បងប្អូន​ចូលសួរ​សុខទុក្ខ​អ្នក​ជាប់​ឃុំ​ឡើយ ហើយ​អ្នកស្រី សាត ក៏​មិន​អាច​ទៅ​ជួប​ស្វាមី​របស់​អ្នកស្រី​ផ្ទាល់​បាន​ដែរ។ ទោះយ៉ាងណា​អ្នកស្រី​នៅ​តែ​ផ្តល់​អាហារ​ជា​រៀងរាល់​សប្តាហ៍ ​តាមរយៈ​មន្ត្រី​ពន្ធនាគារ។

ស្ត្រី​ម្នាក់​ទៀត​ដែល​ជា​អ្នក​លក់ស្បែក​ជើង​នៅ​ផ្សារ​អូរឫស្សី ប្រាប់ Newsroom Cambodia ដោយ​សុំ​មិនបញ្ចេញ​ឈ្មោះ​​ថា នាង​​មាន​ពូម្នាក់​កំពុ​ង​ជាប់​ក្នុង​ពន្ធនាគារ​អស់​រយៈ​ពេ​លជាង​៥​ឆ្នាំមក​ហើយ​ ពី​បទ​ជួញដូរ​គ្រឿងញៀន​។ នាង​ថា គាត់​មាន​អាយុ​ជាង​៦០​ឆ្នាំ ហើយ​ជារឿ​យៗ​គាត់តែង​តែ​ឈឺ។

«ខ្ញុំ​ត្រូវ​ផ្ញើរ​ប្រាក់​ទៅ​គាត់​រាល់​ខែ​ ពេលខ្លះ​៥០​ដុល្លារ ពេលខ្លះ​១០០​ដុល្លារ ២០០​ដុល្លារ ឬ ច្រើន​ជាង​នេះ​ ពេល​គាត់​ឈឺ»។

នាង​បន្ថែម​ថា៖ «ប្រសិនបើ​ខ្ញុំ​មិន​ជួយ​ទេ គាត់​នឹង​ស្លាប់​ដោយ​គ្មាន​អ្វី​បរិភោគ»។

នាង​បារម្ភ​ថា ​ពូ​របស់​នាង​ថា​​ប្រឈម​បញ្ហា​សុខភាព​កាន់​តែ​ធ្ងន់ធ្ងរ ដោយសារ​តែ​អាហារ​ក្នុង​ពន្ធនាគា​រ​នោះហា​ក់បី​ដូចជា​អាហារ​ដាក់​ឱ្យ​ជ្រូក​ស៊ី។

«គ្មាននរណាម្នាក់ត្រូវបានគេព្យាបាលដោយគ្មានប្រាក់នោះទេ»។

ស្រ្តី​ចំណាស់​​​ម្នាក់​ដែល​មាន​ចៅប្រុស​អាយុ​១៨ ឆ្នាំ កំពុង​ស្ថិត​ក្នុង​ពន្ធនាគារ​ បាន​ប្រាប់​ពី​រឿងរ៉ាវ​ស្រដៀង​គ្នា​នេះ​ដែរ។

អ្នកស្រីប្រាប់ Newsroom Cambodia ដោយ​សុំ​មិន​បញ្ចេញ​ឈ្មោះ​ថា៖ «ចៅរបស់​ខ្ញុំ​ទទួល​បាន​អាហារ​ពីរ​ពេល​ក្នុង​មួយ​ថ្ងៃ ហើយ​ម្តាយ​របស់​គាត់​តែង​តែផ្ញើ​ប្រា​ក់ជា​រៀងរាល់​ខែ​ដើម្បី​ទិញ​ម្ហូប​ភេសជ្ជៈ និង​បង់​លុយ​ថ្លៃ​ទឹក​​ ថ្លៃ​កង្ហារ ក្នុង​បន្ទប់​របស់​គាត់​ឱ្យ​ទៅ​អ្ន​ក​យាម​គុក»។

អ្នកស្រីបន្ត​ថា ចៅប្រុស​របស់​អ្នកស្រី​ជាប់​ពន្ធនាគារ​ពី​បទ​ប្រើប្រាស់​គ្រឿងញៀន ហើយ​ទំនិញ​ក្នុង​ពន្ធនាគារ​មាន​តម្លៃ​ថ្លៃជា​ងខាងក្រៅ​ទ្វេរ​​ដង​។

លោក មាស វីរិទ្ធ អគ្គលេខាធិការ​នៃអាជ្ញាធរជាតិ​ប្រយុទ្ធ​ប្រឆាំង​គ្រឿង​ញៀន មាន​ប្រសាសន៍​ថា ការចាប់​ខ្លួន​អ្នក​ជួញដូរ និង​អ្នក​ប្រើប្រាស់​គ្រឿង​ញៀន បាន​កើន​ឡើង​គួ​រ​ឱ្យ​កត់​សម្គាល់​នៅ​ក្នុង​ឆមាស​ទីមួយ​នៃ​ឆ្នាំនេះ បើ​ប្រៀប ធៀប​ទៅ​នឹង​ឆ្នាំ​មុន។ លោក​បន្ថែម​ថា មូលហេតុ​នៃ​ការកើនឡើង​បទល្មើស​គ្រឿងញៀន​នេះ​គឺ​ការឆ្លង​ជំងឺ​កូវី​ដ១៩ ដែល​តម្រូវឱ្យក្លឹបកំសាន្ត និង​រង្គសាល​ផ្សេងៗ​បិទ​ទ្វារ ហើយ​ការប្រើប្រាស់​គ្រឿងញៀន​កាន់​តែ​មាន​លក្ខណៈ​បើក​ចំហរ​នៅ​ខាងក្រៅ​ ទើបកម្លាំង​សមត្ថកិច្ច​អាច​បង្ក្រាប​បាន​ច្រើន។

លោក វីរិទ្ធ ​មាន​ប្រសាសន៍​ថា៖ «ការកើន​ឡើង​នៃ​ការបង្ក្រាប​គ្រឿងញៀន​នៅ​ក្នុង​ឆមាសទី​១ នៃ​ឆ្នាំ​នេះ គឺ​ដោយសារ​តែ​នៅ​ក្នុង​អំឡុង​ពេល​កូវីដ​១៩ គ្រប់​ក្លឹប​កំសាន្ត និង​រង្គសាល​ត្រូ​វ​បាន​បិទទ្វារ​ ដូច្នេះ​អ្នក​ប្រើគ្រឿ​ងញៀន​បាន​ចេញ​មកខាងក្រៅ ហើយ​អាជ្ញាធរ​ងាយស្រួល​ក្នុង​ការ​ចាប់​មុខ​សញ្ញា»។

លោក វីរិទ្ធ បាន​ទទួល​ស្គាល់​ថា ការបង្ក្រាប​គ្រឿងញៀន​នេះ​កំពុង​នាំ​ឱ្យ​មាន​អ្នកទោស​លើស​ចំណុះ​នៅ​ក្នុង​ពន្ធនាគារ។

លោកបញ្ជាក់ថា៖ «អ្នក​ទោស​ជាង​៥០​ភាគរយ នៃ​អ្នកទោស​នៅ​ក្នុង​ពន្ធនាគារ គឺជា​ឧក្រិដ្ឋជន​ដែល​ជាប់​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​បទល្មើស​គ្រឿង​ញៀន ដែល​ជា​ហេតុផល​ធ្វើ​ឱ្យ​មាន​ភាព​ចង្អៀត​ណែន​ក្នុង​ពន្ធនាគារ»​។

ទោះយ៉ាងណា​​លោក​ថា ការចាប់ខ្លួន​គឺ​ចាំបាច់​ដើម្បី​រក្សា​សណ្តាប់ធ្នាប់​សាធារណៈ។

លោក​ថា៖ «ការបង្ក្រាប​បទល្មើស​គ្រឿងញៀន​ត្រូវ​តែ​យក​ចិត្ត​ទុកដាក់​ខ្លាំង ពី ព្រោះ​នៅ​ពេល​ពួកគេ​ចេញ​ពី​ពន្ធនាគារ​ ពួកគេ​នឹង​ធ្វើ​សកម្មភាព​ខ្លាំង​ជាង​មុន»។

អ្នកនាំពាក្យ​ក្រសួង​យុត្តិធម៌ លោក ជិន ម៉ាលីន មាន​ប្រសាសន៍​ថា យុទ្ធនាការ​របស់​ក្រសួង​ដែល​ចាប់ផ្តើម​ក្នុង​ឆ្នាំនេះ គឺ​ដើម្បីព​ន្លឿនដំណើរការ​តុលាការ មិនមែន​ដោះលែង​អ្នក​ទោស​ឱ្យ​ដើរ​ចេញ​ដោយ​សេរី​នោះទេ​។

លោក​​ថា៖ «យុទ្ធនាការ​ដោះស្រាយ​ភាព​កកស្ទះ​សំណុំ​រឿង មិនមែន​ជា​យុទ្ធនាការ​ដោះលែង​អ្នក​ទោស​​១​ម៉ឺ​ននាក់​ទេ វា​គឺជា​យុទ្ធនាការ​មួយ​ដើម្បី​ពន្លឿន​នីតិវិធី​តុលាការ និង​ដើម្បី​ធ្វើឱ្យ​រឿង​ក្តី​នេះ​បាន​ឆាប់​រហ័ស និង​ចេញ​សាលក្រម​ស្ថាពរ​បាន​ឆាប់​បំផុត»។

ទោះបីជាយ៉ាងណា ការបង្កើន​ល្បឿន​ដោះស្រាយ​ការកកស្ទះ​សំណុំ​រឿង​នេះ ក៏​អាច​កាត់បន្ថយ​ភាព​ចង្អៀត​ណែន​ក្នុង​ពន្ធនាគារ​បាន​ខ្លះដែរ។​

លោក ម៉ាលីន បញ្ជាក់ថា៖ «ប្រសិនបើ​មាន​សាលក្រម​ចុងក្រោយ ខាង​ពន្ធនាគារ​អាច​ផ្លាស់ប្តូរ​គា​ត់​ពី​កន្លែង​មួយ​ទៅ​កន្លែង​មួយ ដែល​មិន​សូវ​មាន​ភាព​ចង្អៀត​ណែន»។

លោក​បាន​បន្ថែម​ថា៖​ «មិនមែន​សាលក្រម​ទាំងអស់​តម្រូវ​ឱ្យ​មាន​ការជាប់ពន្ធនាគារ​នោះ​ទេ គឺ​អាស្រ័យទៅ​តាម​ប្រភេទ​សំណុំរឿង និង​ស្ថានភាព​ជាក់ស្តែង​នៃ​កំហុស​នីមួយៗ»។

លោក​បាន​ទទួល​ស្គាល់​ថា យុទ្ធនាការ​ប្រយុទ្ធ​ប្រឆាំង​គ្រឿងញៀន​ទូទាំ​ង​ប្រទេស កំពុង​ដាក់​សម្ពាធ​លើ​ប្រព័ន្ធ​យុត្តិធម៌។

លោកបញ្ជាក់ថា៖ «វា​មិន​ទាន់​បាន​ឆ្លើយ​តប​ទៅ​នឹង​ការកើនឡើង​នៃ​យុទ្ធនាការ​បង្ការ និង​បង្ក្រាប​គ្រឿង​ញៀន​នៅ​ឡើយ​ទេ ប៉ុន្តែ​ការកសាង​ពន្ធនាគារ​ថ្មី​បន្ថែម​ទៀត និង​កំណែ​ទម្រង់​ច្បាប់​ជាច្រើន កំពុង​តែ​ផ្តួចផ្តើម​ដែល​មាន​រយៈពេល​ខ្លី និង​រយៈពេល​វែង ដើម្បី​កាត់​បន្ថយ​ភាព​ចង្អៀត​ណែន​ក្នុង​ពន្ធនាគារ»។

លោក អំ សំអាត នាយករង​ទទួល​បន្ទុក​ផ្នែកឃ្លាំមើល​សិទ្ធិ​មនុស្ស​នៃ​អង្គការ​លីកាដូ លើកឡើង​​ថា ចំនួន​អ្នក​ទោសច្រើន​ហួស​ហេតុ​នៅ​ក្នុង​ពន្ធនាគារ​បាន​បង្ក​ទៅ​ជា​បញ្ហា​សុខភាព​។

លោកថា៖ «ក្នុង​បន្ទប់​មួយ​ដាក់​បាន​តែ​១០​នាក់​ប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែ​ដោយសារ​តែ​ភាព​ចង្អៀត​ណែន គេអា​ច​ដាក់​ដល់​ទៅ​៣០​នាក់ ដែល​ធ្វើ​ឱ្យ​អ្នក​ទោស​ដេក​ផ្អៀង​ខ្លួន​ ហើយ​ខ្លះ​ទៀត​ផ្លាស់​ប្តូរ​វេន​គ្នា​សម្រាក ហើយ​ការប្រមូល​ផ្តុំ​គ្នាច្រើ​ន​ហួស អាច​បង្ក​ឱ្យ​មាន​បញ្ហា​ថប់​បារម្ភ លើស​សម្ពាធ​ឈាម និង​គាំង​បេះដូង បើសិន​មាន​ជំងឺ​ឆ្លង គឺវា​អាច​ងាយ​នឹង​ឆ្លង​បន្ត​គ្នា»។

លោក​ ស៊ឹង សែនករុណា អ្នកនាំពាក្យ​​សមា​គម​​ការពារ​​សិទ្ធិ​​មនុស្ស​អាដហុក លើកឡើង​ថា៖ «យើង​​ចង់​ឱ្យ​​មាន​ការត្រួតពិនិត្យ​ពី​ខាង​ក្រសួង​សុខាភិបាល​ដែរ អំពី​ស្តង់ដារ​នៃ​ការរស់នៅ​របស់​អ្នក​ទោស ដើម្បី​ឱ្យគា​ត់​មាន​សុខភាព​ល្អ និ​ង​របប​អាហារ​របស់​គាត់​បាន​គ្រប់គ្រាន់»។

របាយការណ៍របស់អង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ បញ្ជាក់​ថា យុទ្ធនាការ​ប្រយុទ្ធ​ប្រឆាំង​គ្រឿងញៀន​រប​ស់​រដ្ឋាភិបាល កំពុង​បណ្តាល​ឱ្យ​មាន​ការរំលោភ​សិទ្ធិ​មនុស្ស ដោយ​មិនមែន​កាត់បន្ថយ​ការប្រើប្រាស់​គ្រឿងញៀន និង​ជួញដូរ​គ្រឿងញៀន​នោះឡើ​យ៕​

សង្គមស៊ីវិលចំនួន៨០ ស្នើរដ្ឋាភិបាលឲ្យដកសិទ្ធិក្រុមហ៊ុនឯកជនដែលអភិវឌ្ឍន៍កោះកុងក្រៅ

អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​ចំនួន​៨០​ បាន​អំពាវនាវ​ទៅ​កាន់​រដ្ឋាភិបាល​ឱ្យ​ដក​សិទ្ធិ​ក្រុមហ៊ុន​ឯកជន​មួយ​ចេញ​ពី​ការអភិវឌ្ឍ​នៅ​តំ​បន់​កោះកុង​ក្រៅ ដោយ​​ថា ​ការអភិវឌ្ឍ​នោះ​មាន​ការគំរាម​គំហែង​យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ​ដល់​ធនធាន​ធម្មជាតិ ។

សេចក្តី​ថ្លែងការណ៍​រួម​ចេញ​ផ្សាយ​ថ្ងៃទី៣១ ​ខែ​កក្កដា ​របស់​ក្រុម​យុវជន ក្រុម​សង្គម​ស៊ីវិល និង​សហគមន៍​ចំនួ​ន​៨០​ស្ថាប័ន​រួម​មាន​ ចលនា​​យុវជន​មាតា​ធម្មជាតិ​  បណ្តាញ​យុវជន​កម្ពុជា និង​អង្គការលីកាដូជាដើម បានស្នើរទៅកាន់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាឱ្យដកសិទ្ធិក្រុមហ៊ុនអេស អ៊ី ហ្ស៊ិ​ត ខូ​អិ​លធី​ឌី (KOH KONG S E ZCO., LTD.) ចេញពីការអភិវឌ្ឍន៍នៅតំបន់កោះកុង​ក្រៅ​ទាំងមូល​។

ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍​នោះ​សរសេរថា៖ «ការផ្ដល់​​សិទ្ធិ​​ឱ្យ​ទៅ​​ក្រុមហ៊ុន​​មួយ​នេះ​​ដើម្បី​​អភិ​វ​ឌ្ឍ​ន៍​កោះកុង​​ក្រៅ និង​​អាច​​ផ្ដល់​​ជា​ការ​គំរាម​​គំហែង​​យ៉ាង​ធ្ងន់ធ្ងរ​​ដល់​​ធនធាន​​ធម្មជាតិ​​នៅ​លើ​​កោះ​និង​​ជីវៈ​ចម្រុះ​​ក្នុង​​សមុទ្រ ការកាប់​បំផ្លាញ​​ព្រៃឈើ ការ​បរបាញ់​​សត្វព្រៃ ការសាងសង់​​អគារ​​លើ​ឆ្នេរ​សមុទ្រ ការបង្ហូរ​​ទឹក​​កខ្វក់​​ចូល​​សមុទ្រ ការបាត់បង់​​សោភ័ណភាព​​ធម្មជាតិ​​នៃ​​កោះ និង​ការបាត់​បង់​​ប្រយោជន៍​​ស​ម្រា​​ប់​​ប្រជាជន​​ខ្មែរ​​ទាំង​មូល»។

សកម្មជន​ចលនា​យុវជន​មាតា​ធម្មជាតិ កញ្ញា ឡុង រស្មី បាន​ឱ្យ​ដឹង​ថា ក្រុមហ៊ុន អេស អ៊ី ហ្ស៊ិ​ត គឺជា​របស់​លោក​ឧកញ៉ា លី យ៉ុងផាត់ ដែលកញ្ញា​ថា ​កន្លង​មក​​ការអភិវឌ្ឍ​របស់​ឧកញ៉ា​រូបនេះ​មិន​បាន​ផ្តល់​ផល​ចំណេញ​ដ​ល់​ប្រជាពលរដ្ឋ​នោះ​ទេ។

កញ្ញាបន្ត​ថា កញ្ញា​​​ព្រួយបារម្ភ​​ចំពោះ​ការយក​​តំបន់​​កោះកុង​​ក្រៅ​​ទៅ​​អភិវឌ្ឍន៍ ថា​អាច​នឹង​មាន​ការ​កាប់​បំផ្លាញ​ព្រៃឈើ បាត់បង់​ជម្រក​សត្វព្រៃ និង​ការ​បំពុល​បរិស្ថាន​ដោយ​ទឹក​កខ្វក់​ជា​ដើម។

រស្មី​បន្ថែម​ថា ក្រុម​កញ្ញា​នឹង​បន្ត​សកម្មភាព​ទាមទារ​ឱ្យ​មាន​ការដក​សិទ្ធិ​ក្រុមហ៊ុន​នេះ​ចេញ បើ​រដ្ឋាភិបាល​មិន​មាន​ចំណាត់ការទេ​នោះ។

កញ្ញា​បញ្ជាក់​ថា៖ «យើង​មាន​ការព្រួយ​បារម្ភ​ថា អាច​នឹង​មាន​ការកាប់​បំផ្លាញព្រៃឈើច្រើ​ន​ ហើយ​នឹង​មាន​ការសង់​អគាររំលោភ​លើ​ដី​ឆ្នេរ អាច​នឹង​មាន​ការបង្ហូរ​ទឹក​លូ​ចូល​ក្នុង​សមុទ្រ ហើយ​និង​ការសង់​អ​គារ​ធ្វើអីៗ។​ ទាំងអស់​ហ្នឹង​អាច​នឹងប្រើ​គ្រឿង​ចក្រ​ ធ្វើ​ឲ្យ​មាន​ប៉ះពាល់​ទៅ​ដល់​សត្វ​ដែល​រស់នៅ​លើហ្នឹង​»។

នាយករង​ទទួល​បន្ទុក​ផ្នែកឃ្លាំមើល​សិទ្ធិ​មនុស្ស​នៃ​អង្គការ​លីកាដូ លោក អំ សំអាត លើក​ឡើង​ថា លោក​គាំទ្រ​ចំ​ពោះ​ការអភិវឌ្ឍ​ ប៉ុន្តែ​លោក​ថា ការអភិវឌ្ឍ​ទៅ​លើ​តំបន់​កោះកុង​ក្រៅ គួរ​តែ​ផ្តល់​សិទ្ធិ​ឱ្យ​សហគមន៍​នៅ​តំបន់​នោះ​ជាអ្នក​ធ្វើ​វិញ ដើម្បី​បង្កើត​ជា​តំបន់​ទេសចរណ៍ ជា​ជាង​ការប្រគល់​ទៅ​ឱ្យ​ក្រុមហ៊ុន​ដើម្បី​អភិវឌ្ឍន៍។

លោក សំអាត មាន​ប្រសាសន៍​ថា​​៖ «យើង​មិន​ជំទាស់​ទេ​ការអភិវឌ្ឍ​ ប៉ុន្តែ​ការអភិវឌ្ឍ​វា​មិនមែន​តែ​ដើម្បី​ប្រគល់​ឱ្យ​ទៅ​លើក្រុមហ៊ុន​អភិវឌ្ឍន៍​ទេ។ យើង​អាច​ធ្វើការ​អភិរក្ស​ហើយ​ប្រគល់​ទៅ​ឱ្យ​សហគមន៍​មូលដ្ឋាន​គាត់​ធ្វើការអភិវឌ្ឍ​ ហើយ​រដ្ឋ​ជា​អ្នក​ជួយ​រៀបចំ​បន្ថែម​ទៅ​ជា​តំបន់​អេកូ​ទេសចរណ៍ ឬ​​ក៏​ជីវៈចម្រុះ​ដើម្បី​ទទួល​ភ្ញៀវ​ទេសចរណ៍​ក៏សំខាន់​ដែរ​សម្រាប់​ធ្វើកា​រ​អភិវឌ្ឍ​»។​

អ្នកនាំពាក្រក្រសួងបរិស្ថានលោក នេត្រ ភក្រ្តា ប្រាប់ Newsroom Cambodia តាម​បណ្តាញ​សង្គម​តេលេក្រាម​​នៅ​ថ្ងៃ​ចន្ទ​នេះ​ថា  ថា ការទាមទារ​របស់​ក្រុម​សង្គម​ស៊ីវិល​ទាំង​នោះ គឺជា​ចេតនា​នយោបាយ​ទុច្ចរិត។ លោក​ថា ពួកគេ​មាន​បំណង​បង្ក​ចលាចល​ដល់​សង្គម​​ ក្រោម​រូបភាព​ជា​អ្នក​ស្រលាញ់​បរិស្ថាន។

លោក​បញ្ជាក់​ថា៖  «ការធ្វើ​យុទ្ធនាការ​ណាមួយ​ដោយ​យក​បញ្ហា​បរិស្ថាន​មក​ធ្វើ​ជា​លេស​ក្នុង​ការញុះញង់​បង្ក​ គឺជា​​របៀបវារៈ​នយោបាយ​ទុច្ចរិត ហើយ​ពួកគេ​មិន​គួរ​មាន​ជំងឺ​តួឯក​ថា​មាន​តែ​ខ្លួ​ន​ជា​អ្នក​ស្រលាញ់​បរិស្ថាន និង​ធនធាន​ធម្មជាតិ​ឡើយ»។

កាល​ពី​ថ្ងៃទី៤ ខែមិថុនា រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​បាន​សម្រេច​បង្កើត​គណៈកម្មការ​មួយ​ដែល​មាន​រដ្ឋមន្រ្តី​ក្រសួង​បរិស្ថាន​លោក សាយ សំអាល់ ជាប្រធាន​ដើម្បី​ត្រួតពិនិត្យ​ការអភិវឌ្ឍ​របស់​ក្រុមហ៊ុន អេស អ៊ី ហ្ស៊ិ​ត ទៅ​លើ​តំបន់​កោះកុង​ក្រៅ​ទាំង​មូល។

បើតាម​លោក នេត្រ​ ភក្រ្តា គណៈកម្មការ​​ដែ​ល​បង្កើត​​ដោយ​​រដ្ឋាភិបាល កំពុង​​ត្រួត​ពិនិត្យ​​អំពី​ផល​​ប៉ះពាល់​​របស់​​ក្រុមហ៊ុន ដើម្បី​កំណត់​តំបន់​សម្រាប់​អភិរក្ស និង​តំបន់​ដែល​ត្រូវ​អភិវឌ្ឍន៍។ លោក​បន្ថែម​ថា ក្រសួង​បរិស្ថាន​បាន​សហការ​ជាមួយ ក្រសួង​២ទៀត រួមមាន​ក្រសួង​កសិកម្ម​រុក្ខា​ប្រមាញ់ និង​នេសាទ រួម​ជា​មួយ​ក្រសួង​ធនធានទឹក និង​ឧតុនិយម ដើម្បី​កំណត់​តំបន់​នោះ។

សម្រាប់​កញ្ញា ឡុង រស្មី ដែល​ជា​យុវជន​មាតាធម្មជាតិ លើកឡើង​ថា កញ្ញា​នៅ​តែ​ទាមទារ​​ឱ្យមាន​ការដក​អាជ្ញា​បណ្ណ​ចេ​ញ​ពី​ក្រុមហ៊ុន បើទោះ​បីជា រដ្ឋាភិបាល​បាន​បង្កើត​គណៈកម្មការ​ដើម្បី​ត្រួត​ពិនិត្យ​ក៏​ដោយ។ កញ្ញា​ថា រហូត​មក​ដល់​ពេល​នេះ​គណៈកម្មការ​នោះ​មិន​បាន​បង្ហាញ​ព័ត៌​មាន​ជាសាធារណៈ​ប្រាប់​ពលរដ្ឋ​ជា​នោះ​ទេ​ ហើយ​ថា​ កញ្ញា​មិន​ទុកចិត្ត​គណៈកម្មការ​ដែល​រដ្ឋាភិបាល​បង្កើត​នោះ​ឡើយ។

កញ្ញានិយាយ​ថា៖ «និយាយរួម​ទៅ​គឺ​យើង​អត់​មាន​ការទុកចិត្ត​ជាមួយ​នឹង​ការបង្កើត​គណៈ​កម្ម​ការ​​ហ្នឹង​មក​ទេ​ ហើយ ការ​ធ្វើការ​របស់​គាត់​ចាប់​ពីថ្ងៃ​បង្កើត​ដល់​ឥឡូវ​យើង​ ក៏​មិន​ដឹង​ថា​គាត់​​ធ្វើអី​​បា​​ន​ខ្លះ ព្រោះថា គ្មាន​ការ​បង្ហោះជា​ព័ត៌មាន​ដល់​បងប្អូន​ប្រជាពលរដ្ឋ​ឱ្យ​បាន​ឃើញ»។

កាល​ពី​ថ្ងៃទី៣ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២០ អាជ្ញាធរ​​ក្នុង​​ខេត្ត​កោះកុង​​បាន​ចាប់​យកកង់​របស់​​ក្រុម​សកម្មជន​បរិស្ថាន ក្នុង​​ពេល​​ដែល​​ពួកគេ​​ធ្វើ​​យុទ្ធនាការ​​ជិះ​​ក​ង់ពី​ខេត្តកោះកុង មកភ្នំពេញ​ក្នុង​គោល​បំណង​​យក​ញ្ញត្តិ​ជូនលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី​ ដើម្បី​ដាក់តំបន់​កោះកុង​ក្រៅ​ជា​តំបន់​អភិរក្ស​ធម្មជាតិ​​ផងដែរ។

បើតាម​​គេហទំព័រ​​របស់​មន្ទីទេសចរណ៍​ខេត្តកោះកុង​​ កោះកុង​ក្រៅ​ជា​កោះធំ​ជាងគេ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា ហើយ​​ខ្ពស់​​ជាង​គេ​​ក្នុ​ង​តំបន់​​ឈូង​​សមុទ្រ​ថៃ។ កោះនេះ​មាន​ផ្ទៃដី​សរុប ១០៣​គីឡូម៉ែត្រ​ការ៉េ និង​មាន​ទទឹង​៧គីឡូ​ម៉ែត្រ បណ្តាយ​ប្រហែល​២២​គីឡូម៉ែត្រ៕

ការប្រើជីគីមីច្រើនហួសកម្រិតធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់គុណភាពដី និងសុខភាពមនុស្ស

ការប្រើប្រាស់​ជី​គីមី​ច្រើន​ហួស​កម្រិត និង​ការបំផ្លាញ​សត្វ​ល្អិត​ក្នុង​ដី​ ធ្វើឲ្យ​ដី​ខូច​គុណ​ភាព​មិន​អាច​ដាំដុះ​កើត និង​ប៉ះពាល់​សុ​ខភាព​អ្នកដាំ និង​អ្នក​បរិភោគ​យ៉ាង​ធ្ងន់ធ្ងរ​ ក្នុង​ពេល​​បច្ចុប្បន្ន និង​ទៅអនាគត​​។ នេះ​បើ​តាមការ​លើកឡើង​របស់​អ្នកជំនាញ។

លោក សម ​វិទូ ទីប្រឹក្សាឯករាជ្យ ​​និង​ជាប្រធាន​ពិគ្រោះយោបល់​ផ្លាស​អេជ្ជ​ លើកឡើង​ថា ការ​ប្រើ​គីមី​ច្រើន​​លើ​ដី​ និងការ​មិន​​ផ្តល់​សារធាតុ​សរីរាង្គទៅ​ដី​វិញ ធ្វើឲ្យ​ដី​ងាប់ ដែល​មិន​អាច​ ផ្តល់​ជីវជាតិ​អ្វី​ទៀត​ដល់​រុក្ខជាតិ។ ចំណែក​ថ្នាំ​ពុល​​គី​មី​ គឺ​ជា​​គីមី​​សំយោគ​​មិន​​ងាយ​​រលាយ​​ក្នុង​​ធម្មជាតិ​​​ ប៉ុន្តែ​​កសិករ​​​ស្ទើរ​តែ​​ទាំងអស់​​ប្រើ​​ជី​គីមី​ ជីបំប៉ន​ដី​ទ្រាប់​បាត និង​ប្រើ​ថ្នាំ​សម្លាប់​សត្វ​ល្អិត​ផ្សេងៗ​​​​​ដើម្បី​ធ្វើ​ឲ្យ​ដំណាំ​ឆាប់ធំ ដោយ​​ខុស​បច្ចេកទេស​។ ​

«ពេលគាត់​ប្រើ​ជី​គីមី និង​ថ្នាំពុល​តាមចំ​ណេះ​គាត់​ផ្ទាល់ និង​ធ្វើ​តាម​គ្នា ពេលខ្លះ​គាត់​ប្រើ​លើស​ដែល​មិន​គួរ​ទទួល​យក​បាន​ សត្វ​ល្អិត​ពុល​ប៉ុណ្ណា​ មនុស្ស​ពុល​ប៉ុណ្ណឹង​ដែរ»។

លោក​បន្ថែម​ថា នៅ​ពេល​ដី​ប្រែជា​រឹង​ប្រៀប​​ដូចជា​ថ្ម ឬ​ខ្សាច់ មិន​អាច​ដាំដុះ​បាន​ ធ្វើឲ្យ​តំបន់នោះ​ក្លាយ​ជា​វាល​រហោ​ដ្ឋាន ឬ​វាល​ខ្សាច់ ដោយសារ​ពលរដ្ឋ​មិន​ថែរ​ទាំ​ដី​។

«តំបន់​វាលខ្សាច់​សាហារ៉ា​កាល​ពី​សម័យ​កកើត​ផែនដី ជា​តំបន់​ដែល​សំបូរ​​ព្រៃឈើ​ជាងគេ ​ប៉ុន្តែ​ក្រោយ​មក​​ពី​​ការ​កាប់​បំផ្លាញ​ព្រៃឈើ ការដាំដុះ​អត់​ផ្តល់​​សរីរាង្គ​ដល់​ដី​វិញ ការសាងសង់ និង​ការប្រើប្រាស់ដី​​​ហួស​កម្រិត ដី​ក្លាយ​ជា​ដី​ដែល​អត់​ដាំ​ដុះលែង​បាន។ តំបន់​ណា​ក៏​ដូចគ្នា បើ​ដី​ងាប់​ហើយ ទោះ​ប្រើ​សារធាតុ​គីមី ឬ​ផ្តល់​សារធាតុ​សរីរាង្គ​ដើម្បី​បន្ត​ វា​ត្រូវ​ការ​កែ និង​ត្រូវ​ការ​រយៈពេល​យូរ​មែន​ទែន»។

លោក​បន្តថា ដើម្បី​ឲ្យ​ដី​រស់ យើង​ត្រូវ​រក្សា​ដី​ឲ្យ​មាន​សត្វ​ល្អិត និង​ ដំដំណាំ​ចម្រុះ​មាន​មើម​ផ្លែ​ ស្លឹក ដើម្បី​ឲ្យ​មាន​ជីវជាតិ​ច្រើន​មុខ។​

ចំណែក​ លោក ថេង​ សាវឿន ប្រធាន​សម្ព័ន្ធ​សមាគម​កសិករ លើកឡើង​ថា កាដាំដុះ​ដំណាំ​កសិករ​ប្រមាណជា​៣០ ទៅ​៣៥​ភាគ​រយ ដាំដុះ​​ដំណាំ​នៅ​តាម​តំបន់​ទំនាប និង​តំបន់​មាន​ទឹក​គ្រប់គ្រាន់​​។ ប៉ុន្តែ​លោក​ថា បើទោះបីជា​ការ​ដាំ​ដុះ​របស់​កសិករ​នៅ​រដូវ​វស្សា​ មាន​កាកើន​ឡើន​ដោយសារ​មាន​ទឹក​គ្រប់គ្រាន់ ប៉ុន្តែនៅ​តែ​​មិន​អាច​ផ្គត់ផ្គង់​តម្រូវ​ការ​ទីផ្សា​ក្នុង​ស្រុក​បាន​នៅ​ឡើយ។

លោក​បន្ត​ថា បច្ចេកទេស​ដាំដុះ​របស់​ប្រជាជា​កសិករ​នៅ​មាន​កម្រិត មិន​បាន​ធ្វើ​តាម​បច្ចេក​ទេស​​ដោយ​ធ្វើ​តែ​តាម​ទំនៀម​ទម្លាប់។ ចំណែក​​ការប្រើប្រាស់​ជី​គីមី​មាន​កម្រិត​ច្រើន​ភាគរយ ស្ទើរ​គ្រប់​តំបន់​ទាំងអស់​ដី​ ជាហេតុ​ធ្វើ​ឲ្យ​ដី​ធ្លាក់​ គុណភាព​ដោយសារ​ការប្រើប្រាស់​ជាតិ​គីមី​ច្រើន​ ដើម្បីបានទិន្នផល​ខ្ពស់​។

លោក ថេង សាវឿន បន្ថែម​ថា កន្លង​មក​​រដ្ឋាភិបាល បាន​អំពាវនាវ​កុំ​ឲ្យ​ប្រើប្រាស់​ជី​គីមី ក៏ប៉ុន្តែ​វិធានការ​របស់​រដ្ឋ​នៅ​មិន​ទាន់​មាន​ប្រសិទ្ធភាព​នៅឡើយ ដោយ​លោក​ថា ត្រូវ​ទាមទារ​ឲ្យ​មាន​ការ​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​ខ្លាំង​ក្នុង​ការផ្សព្វផ្សាយ​ដល់​កសិករ​ឲ្យ​ដឹង​ពី​ប៉ះពាល់​ដល់​អ្នកប្រើ និង​អ្នក​បរិភោគ ប៉ះពាល់​ដល់​សេដ្ឋកិច្ច​ទាំង​ប្រាក់​កាក់​របស់​កសិករ ការ​ចំណាយ​លើ​ជី និង​ថ្នាំ​ព្យា​បាលជំងឺ និង​ត្រូវ​ជំរុញ​ឲ្យ​​អ្នក​​បរិភោគ​​គាំទ្រផ​លិត​ផល​អត់​គីមី។

«ចង់ឲ្យ​រាជ​រដ្ឋា​ភិបាល​ធ្វើ​យ៉ាងម៉េច​រៀបចំ​ឲ្យ​មាន​យុទ្ធការ​ច្បាស់​លាស់​ក្នុង​ការផ្សព្វ​ផ្សាយ​ពី​ផល​ប៉ះពាល់ និង​ជួយ​វិធីសាស្រ្ត​ផ្លាស់ប្តូរ​ឥរិយាបទ​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ​ឲ្យ​កសិករ​បោះបង់​ការប្រើប្រាស់​ជី​គីមី​មក​ធ្វើការ​ដាំ​ដុះ ឬ​ដាំ​តាម​ធម្មជាតិ មាន​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយ​ថ្នាក់​មូលដ្ឋាន​ជាដើម​អញ្ចឹង»។​

អ្នកស្រី សាត អង្កាសា  អ្នកសម្រប​សម្រួល​គម្រោ​ង​របស់​អង្គការ​សេដាក​ មាន​ប្រសាសន៍​ថា បន្លែ​ចែកចេញ​ជា​៣​ប្រភេទ គឺ​បន្លែ​គីមី​ បន្លែសុវ​ត្ថិភាព​ ​និង​បន្លែ​សរីរាង្គ។ អ្នកស្រី​បន្ត​ថា

បន្លែ​​គីមី​ប៉ះពាល់​​ខ្លាំង​ដល់​សុខភាព​ ដែល​អាច​បង្ក​ឲ្យ​មាន​ជំងឺរាគ បង្កឲ្យ​មាន​មេរោគ​ក្នុង​ឈាម ធ្វើឲ្យ​​ឡើង​ខ្លាញ់ លើស​ឈាម​ និង​មាន​បញ្ហា​គ្រប់​យ៉ាង​ក្នុង​រាងកាយ​ទាំង​ពេល​បច្ចុប្បន្ន និង​អនាគត។

«ថ្នាំពុល​សម្លាប់សត្វល្អិត​សុទ្ធ​តែ​មាន​ជាតិ​វិទ្យុសកម្ម​របស់​វា​កម្រិតខ្ពស់ កម្រិត​មធ្យម និង​កម្រិតទាប ប៉ុន្តែ​យើង​ប្រើ​អាទាប​អត់​បាន​ទៀត​ទេ បាញ់​ទៅ​អត់​ស្លាប់ ​​អញ្ចឹង​គេ​ប្រើ​អាខ្លាំង»។

អ្នកស្រី​បន្ថែម​ថា បន្លែ​ខ្លះ​​ដាំ​ទុក​លក់​ក្នុង​ស្រុក​ផ្សេង និង​សម្រាប់​នាំចេញ ទៅលក់​នៅ​ក្រៅ​ប្រទេស​ផ្សេង។ អ្នកស្រី​ថា ពេលយើង​នាំចូលមិន​បាន​ត្រួត​ពិនិត្យ​ត្រឹមត្រូវ ហើយ​យក​មក​បរិភោគ នោះ​ជាតិ​​គីមី​ដែឡ​មាន​ក្នុង​បន្លែ​ទាំងនោះ ធ្វើ​ឲ្យ​ប៉ះពាល់​អាក្រក់​​ដល់​សុខភាព​​។

«បើនាំចេញ​គេ​ប្រើ​រហូត​ដល់​ថ្ងៃ​ប្រមូល​ផល​យក​មក ហើយ​បន្ទាប់​មក​ទៀត​គេ​បាញ់​ថ្នាំ​ទុក​ឲ្យ​បាន​យូរ គេ​បាញ់​ថ្នាំ​ពង្រីក​វា​អញ្ចឹង​ ពេល​យើង​ញ៉ាំចូល​ខ្លួន​ទៅ​វា​ក៏​អាច​រីករួម​អញ្ចឹង។ ជាតិ​គីមី​ទាំងអស់​ហ្នឹង​ពេល​យើង​ប្រើ​សុទ្ធ​តែ​ប្រើ​ម៉ាស់​ ចុះ​ពេល​យើង​ញ៉ាំ​ចូល​ដល់​ក្រពះ​ពោះវៀន​យើង?»។​

អ្នកស្រីបន្ថែម​ថា បន្លែ​សុវត្ថិភាព​គេ​ប្រើ​ថ្នាំ​គីមី​តាម​កម្រិត​ស្តង់​ដារ ដើម្បី​បរិភោគ​ទៅ​មិន​ប៉ះពាល់​ដល់​សុខភាព​ ដូចជា​ការ​ប្រើ​​ជី​គីមី​រយៈពេល​ត្រឹម​​តែ​១៥​​ថ្ងៃ ចំណែក​១៥ថ្ងៃ​ទៀត​អត់​​ប្រើ​ទេ​ ដើម្បី​ឲ្យ​អស់​ជាតិ​ថ្នាំ​ ទើប​កាត់​មក​លក់។​ អ្នកស្រី​ថា នៅ​ពេល​ប្រើ​ជាតិ​គីមី​ច្រើនយូរ​ទៅ​នឹង​​ធ្វើ​ឲ្យ​​មាន​​បញ្ហា​​ដល់​​ប្រព័ន្ធ​​ឈាម ​​ថ្លើម និង​​​ក្រពះ​​ជាដើម​។

«ដូច​ឥឡូវ​យើង​មាន​ជំងឺ​លើស​ឈាម​តាំង​ពីអាយុ​សាម​ជាង ​សែ​ជាង​ មាន​ជំងឺ​​ស្ទះខ្លាញ់​​សសៃ​ឈាម​​មា​ន​​គ្រប់​​សព្វ»។

«សរីរាង្គ​តាំងពី​ដើម​ដល់​ប្រមូល​ផល​គឺ​អត់​ប្រើ​អី​ហ្នឹង ប្រើធម្មជាតិ​សុទ្ធសាត​ ទាំង​​ថ្នាំ​បាញ់​សត្វ​ល្អិត​ និង​ថ្នាំ​ពូជ​ធ​ម្មជាតិ ញ៉ាំទៅ​​អ​ត់​មាន​ប៉ះពាល់​សុខភាព​ទេ​​​​។ ការញ៉ាំ​រក​ប្រភព​កន្លែង​ណា​ដែល​ទុក​ចិត្ត។​ បន្លែ​ធម្មជាតិ​មិនមាន​រូបរាង​ល្អ​ទេ»។

អ្នកដាំបន្លែនៅ​ខេត្ត​កំពង់​ស្ពឺ​ម្នាក់​ឈ្មោះ ទូច និយាយ​ថា  លោក​ដាំ​បន្លែ​ច្រើន​មុខ​សម្រាប់​ផ្គត់​ផ្គង់​​ទីផ្សារ​ ដោយ​​មាន​​ម៉ូយ​មក​យកដល់កន្លែងទៅលក់បន្តនៅផ្សារនានា។ លោក​​បន្ត​ថា ​បន្លែ​ដែល​លោក​ដាំ គឺ​លោក​​ដាក់​ជីគីមី និង​ថ្នាំបាញ់​សម្លាប់​​សត្វល្អិត​ច្រើន​ប្រភេទ​មាន​បាញ់ និង​គ្រាប់​ដែល​ទិញ​ពី​ផ្សារ។ លោក​ដាក់​​​ជីបំប៉ន​​បាញ់​​ថ្នាំ​​សម្លាប់​​ដង្កូវ និង​សត្វល្អិត និង​ថែរទាំ​ការពារ​រោគ​ផ្សេងៗ​លើ​ដំណាំ​តាំងពី​ដាំ​ដំបូង​ក្នុង​ដី រហូត​​មាន​ផ្លែ ឬ​បន្លែ​ធំ​គ្រប់គ្រាន់​សម្រាប់​បេះ​ទៅ​លក់ និង​បាញ់​ថ្នាំឲ្យ​ឆាប់​លូតលាស់​ល្អ និង​ចេញ​ផ្លែ​តាម​កំណត់​ហើយ​រលោង​ស្អាត តាម ធម្មជាតិ និង​តម្រូវ​​ការ​​ទីផ្សារ។

«បាន​ផ្លែ​​យើ​ង​​បាញ់​​ទៀត ការពារ​ដង្កូវ​ ហើយ​បំប៉ន​វា​ឲ្យ​​ល្អ បា​​ញ់​ថ្នាំ​​បំប៉ន​​ផ្លែ​​ទៅ​​ ហ្នឹង​ហើយ។ យើង​មើល​ល្មម​បេះ​យើង​បេះ​វា​ទៅ​៣​ទៅ៤​ថ្ងៃ​យើង​បាញ់​ទៀត​ទៅ ព្រោះ​ថ្នាំ​បាញ់​ឲ្យ​ល្អ​យើង​បាញ់​ឲ្យ​ល្អ​ផ្លែ​សំខាន់​បាញ់​ឲ្យ​រលោង​ផ្លែ​ឲ្យ​ខៀវ​ធម្មជាតិ។ បើដី​ថ្មី​បាច​កំបោរ​សម្លាប់​មេរោគ​ទៅ​អត់​អី​ទេ»។

លោក​បន្ថែម​ថា៖ «២ហិតតា​​ប្រើ​អស់​ប្រហែល​១បេ តម្លៃជាង​១០ម៉ឺន​រៀល​ពេល​ខ្វះ​ទិញ​ថែម​ទៀត ឬមា​នសត្វ​ល្អិត​ច្រើន​»។ លោក​ថា៖ «បើអត់​បាញ់​ស្មៅវា​​ងាប់​ដំណាំ​ ខ្ញុំដឹង​ថា​ប្រើ​គីមី​វា​ប៉ះពាល់​សុខភាព ប៉ុន្តែ​មិន​ដឹង​ធ្វើ​ម៉េច»។

ចំណែកអ្នក​ដាំ​បន្លែ​ម្នាក់​ទៀត​នៅ​ខេត្ត​កំពង់​ស្ពឺ ថ្លែង​ដោយ​សុំ​មិន​បញ្ចេញ​ឈ្មោះ​ថា ប្រសិន​បើ​ដាំ​មិន​ប្រើ​​ជីគីមីលាយ នោះ​​ផលិតផល​នឹង​មិន​ទាន់​គេ​នោះ​ទេ​។ លោក​បន្ត​ថា លោក​ប្រើ​ជី​ធម្មជាតិ ​និ​ង​លាយ​ជី​គីមី​ខ្លះ ហើយ​បាញ់​ថ្នាំ​សម្លាប់​ស្មៅ ​ដោយសារកាត់ស្មៅ​មិន​ទាន់។

ឆ្លើយតបនិងការខ្លាចប៉ះពាល់សុខភាពគាត់មានប្រសាសន៍ថា លោក​មិន​ហ៊ាន​ចូល​ជិត​ដំណាំ​ទេ ដោយ​ឲ្យ​កម្មក​ធ្វើ និង​ពាក់ម៉ាស់ ហើយ​បាញ់​ពី​លើ​ខ្យល់។

«ដំបូង​អត់​ចង់​បាញ់​ទេ តែ​កាត់​មិន​ឈ្នះ​ កាត់​អាមុខ​ អាក្រោយ​ដុះ​មក​ទៀត ហើយឥឡូវ​បាញ់ហើយ​​វាល​ល្វឹង ​តែ​យើង​កុំ​បាញ់​ឲ្យ​ត្រូវ​ដាំណាំ»។

បើ​តាម​របាយការណ៍​​ស្រាវជ្រាវ​​របស់​មជ្ឈមណ្ឌល​សិក្សា​គោល​នយោបាយ (CPS) ចេញ​កាល​ពី​ឆ្នាំ​២០១៦ បង្ហាញថា កម្ពុជា​នាំចូល​បន្លែ​ពី​ក្រៅ​ប្រទេស​មក​ចាក់​បំពេញ​តម្រូវ​ការទីផ្សារ​ក្នុង​ស្រុក​ចន្លោះ​ពី​២០០តោន ទៅ​៤០០តោន​ក្នុង​មួយ​ថ្ងៃ ដែល​ភាគច្រើន​នាំ​ចូល​ពី​ប្រទេស​ចិន វៀតណាម និងថៃ។ របាយការណ៍ដដែល​បញ្ជាក់​ថា កម្ពុជា​ចំណាយ​ជាង​២០០​លាន​ដុល្លារ សម្រាប់​ទិញ​បន្លែ​ពី​ក្រៅ​ប្រទេស​មក​ផ្គត់ផ្គង់​តម្រូវការ​ក្នុង​ស្រុក៕​​

រយៈពេលបួនខែ ពលករកម្ពុជាជាង១០ម៉ឺននាក់បានត្រឡប់មកកម្ពុជាវិញក្នុងអំឡុងកើតមានជំងឺកូវីដ

(ភ្នំពេញ)៖ ពលករ​កម្ពុជា​ជាង​១០​ម៉ឺននាក់ ដែល​ចំណាក​ស្រុក​ទៅធ្វើការ​នៅក្រៅប្រទេស ​បាន​វិល​ត្រឡប់​មក​​កម្ពុជា​​វិ​ញ​ ក្រោយ​ប្រទេស​ទាំង​នោះ​​កំពុង​រិត​បន្តឹង ឬ​បិទ​ប្រទេស ដើម្បី​កាត់​បន្ថយ​ការឆ្លង​​ជំងឺ​កូវីដ​១៩។ នេះ​​បើ​​តាម​ការ​បញ្ជាក់​​របស់​លោក​​ ស ខេង រដ្ឋមន្ត្រី​​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ និង​ជា​ប្រធាន​គណៈកម្មាធិការ​ជាតិ ប្រយុទ្ធ​ប្រឆាំង​អំពើ​ជួញដូរ​មនុស្ស។

លោក ស ខេង ថ្លែង​បែប​នេះ​ក្នុង​សិក្ខាសាលាពិគ្រោះយោបល់ថ្នាក់ជាតិលើកទី២ ស្តីពី​កតិកា​សញ្ញា​ពិភព​លោក​សម្រាប់​ទេសន្តរ​​ប្រវេសន៍​​ដោយ​សុវត្ថិភាព រៀបរយ និង​ស្របច្បាប់ កាល​ពី​ថ្ងៃទី៣០​ ខែកក្កដា។ ​

លោក​លើកឡើងថា ​​ចាប់ពីថ្ងៃទី២១ ខែមីនា រហូតដល់ថ្ងៃទី២៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២០ មាន​ពលករ​កម្ពុជា​ដែល​វិល​ត្រឡប់​ពី​ការធ្វើ​ទេសន្តរ​ប្រវេសន៍ ក្នុង​អំឡុង​រាត​ត្បាត​ជំងឺ​កូវីដ​១៩ មាន​ប្រមាណ ១០,៣០០០​នាក់។ លោក​​ថា  អាជ្ញាធរ​ក៏​បាន​ជួយ​សង្គ្រោះ​ពលក​រ​ដែល​វិល​ត្រឡប់​មកវិញ ដោយ​ព្យាយាម​ឆ្លង​ដែន​​ខុស​ច្បាប់ និង​តាម​ច្រក​មិន​ផ្លូវ​ការ ទៅ​កាន់​ប្រទេស​ទាំង​នោះ​វិញ​ផង​ដែរ។​​

លោក ស ខេង បន្ថែមថា ក្នុង​អំឡុង​ស្ថានភាព​ជំងឺ​កូវីដ​១៩​បែបនេះ នឹង​មិន​អាច​បញ្ចប់​ដោយ​ឆាប់​នោះ​ទេ ហើយ​ថា ករណី​នេះ​ក៏​អាច​អូសប​ន្លាយ​បន្ត​ទៀត​ក្នុង​រយៈពេល​វែង ដែល​ចាំបាច់​ត្រូវ​មាន​កិច្ចការពារ​ពលករ និង​ទេសន្តរ​ប្រវេសន៍​ គឺជា​កិច្ចការ​ដ៏​ចាំបាច់​ដែល​ត្រូវ​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​ឱ្យ​បាន​ខ្លាំងក្លា​ពី​ប្រទេស​ដើម និង​ប្រទេស​គោល​ដៅ​។

«នៅ​ក្នុង​ដំណាក់​កាល​បច្ចុប្បន្ន ការធ្វើ​ទេសន្តរ​ប្រវេសន៍ រឹតតែ​ត្រូវ​ប្រឈម​យ៉ាង​ខ្លាំង ដោយ​ហេតុ​ថា ការរាត​ត្បាត​នៃ​ជំងឺ​កូវីដ១៩ នៅមិ​នទាន់​ស្ងប់ស្ងាត់​នៅឡើ​យ ព្រម​ជាមួយ​គ្នា​នេះ ប្រទេស​មួយ​ចំនួន​បាន​និងកំ​ពុង​តែកើនឡើងនូវចំនួនអ្នកឆ្លងថ្មី យ៉ាង​ច្រើន​លើស​លប់​ជារៀង​រាល់ថ្ងៃ ស្ថាន​ភាព​នេះ»។

លោក ឌី ថេហូយ៉ាង មន្ត្រីកម្មវិធីនៃអង្គការសង់ត្រាល់​លើក​ឡើង​ថា​ ប្រជាពល​រដ្ឋ​កម្ពុជា ដែល​ធ្វើ​ទេសន្ត​រ​ប្រវេសន៍​ភាគច្រើន​ខ្វះ​ការងា​រ​ធ្វើ​​នៅ​​ស្រុក​ខ្មែរ ជាហេតុ​ត្រូវ​មាន​​​ការ​ពិចារណា​ទៅ​លើ​ឱកាសការងារ​នៅក្នុងស្រុក កុំផ្តល់ឱ​កាស​ឱ្យ​ជ​ន​បរទេស ខណៈពេល​ដែល​ប្រជាពលរដ្ឋ​ខែ្មរ​ ទៅ​ចំណាក​ស្រុក​ទៅ​រក​ការងារ​នៅស្រុក​គេ។

លោក​បញ្ជាក់​ថា៖ «រដ្ឋ​ត្រូវ​តែ​អនុវត្ត​យន្តការ​គាំពារសង្គម​នៅ​ពេល​ដែល​គាត់​ត្រឡប់​មក​វិញ នៅ​ពេល​ដែល​គាត់​ធ្វើការងារ​របស់​គេ ហើយ​យក​អា​ជំ​នាញ​របស់​គាត់​​បម្រើការ​នៅ​ស្រុក ដើម្បី​ចូលរួម​អភិវឌ្ឍន៍​ប្រទេស​ ក៏ដូចជា​ប្រាក់​ចំណូល​សម្រាប់​មក​ពី​ស្រុក​គេ​មក​ខ្មែរ​វិញ»។ ​​

បើតាម​របាយ​ការណ៍​លទ្ធ​ផល​​នៃ​​សន្និបាត​​បូ​កសរុប​​ការងារ​​របស់​​ក្រសួង​​ការងារ​ និង​​បណ្តុះ​បណ្តាល​​វិជ្ជាជីវៈ ​ចេញ​​កាល​ពីថ្ងៃទី​១៣ ​ខែ​មីនា​ឆ្នាំ​២០១៨​ បង្ហាញ​ថា ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុ​បាន​ផ្តល់​សេវា​ស្វែងរក​ការងារធ្វើ​នៅ​ក្រៅ​ប្រទេស​ដល់​ពលរដ្ឋចំនួន​ជាង​១,២​លាន​នាក់។ ​ក្នុង​ចំណោម​ពលករ​ទាំង​​១,២​​លាន​​នាក់​​នោះ ​កម្ពុជា​​​បាន​​បញ្ជូន​​ពលករ​​ទៅ​​ប្រទេស​​ថៃ​​ចំនួន​​ជាង​១​លាន​នាក់​ ​កូរ៉េ​ខាង​ត្បូង​ចំនួ​ន​​៤​ម៉ឺន​នាក់​ ​ជប៉ុន​ចំនួន​​៦​ពាន់​​នាក់ ​ម៉ាឡេស៊ី​​ចំនួន​​៣​ម៉ឺននាក់​ ​​សិង្ហ​បុរី​​ជិត​​៥០០​​នាក់ ​និង​តំបន់​​រដ្ឋបាល​​ពិសេស​ហុងកុង​​ចាប់ផ្ដើម​ទទួល​​ពល​ការិនី​​ចំនួន​​១៥​នាក់៕

អ្នកសេដ្ឋកិច្ចបារម្ភថា កម្ពុជាអាចខាតបង់ច្រើនជាងចំណេញក្នុងការចុះកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីជាមួយចិន

(ភ្នំពេញ​): អ្នកជំនាញ​​ផ្នែក​​សេដ្ឋកិច្ច​​លើក​​ឡើង​​ថា កម្ពុជា​​នឹង​​ខាត​បង់​​ប្រយោជន៍​​ជាច្រើន​​ប្រសិន​បើ​មិន​​មាន​​គោល​​នយោបាយ​​ច្បាស់​លាស់​​ក្នុង​​ដំណើរ​ការ​​ធ្វើ​​ពាណិជ្ជ​កម្ម​សេរី​​ បន្ទាប់ពី​ការចុះ​កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​ពាណិជ្ជកម្ម​សេរី​ជាមួយ​ប្រទេស​ចិន។

មន្រ្តី​រដ្ឋាភិបាល​ប្រកាស​ថា កិច្ច​ព្រមព្រៀង​ពាណិជ្ជ​កម្ម​សេរីរវាង​​កម្ពុជា-ចិន​ ទើប​​នឹង​​ត្រូវ​​បាន​បិទ​បញ្ចប់​សព្វ​គ្រប់​នូវ​ដំណាក់​ការ​ចរចា​​តាក់​តែង​ ដែល​​ត្រូវ​ចំណាយ​ពេល​៦​ខែ ​ហើយ​ប្រទេស​ទាំង​ពីរ​គ្រោង​នឹង​ចុះ​ហត្ថលេខា​ជា​ផ្លូវការ ​នៅ​ខែ​សីហា​ខាង​មុខ​។

លោក ឆេង គឹមឡុង នាយក​​​​មជ្ឈ​មណ្ឌល​​នវានុវត្តន៍​​ផ្នែក​​អភិបាល​​កិច្ច និង​ប្រជា​ធិបតេយ្យ​របស់​វិទ្យាស្ថាន​​ចក្ខុ​វិស័យ​​អាស៊ី ​​លើក​​ឡើង​​ថា ការចុះ​កិច្ច​​ព្រមព្រៀង​​ពាណិជ្ជកម្ម​​សេរី​​ជាមួយ​​ចិន​​​ កម្ពុជា​​អាច​នឹង​រង​ផល​ប៉ះពាល់​ដល់​ការនាំចូល​ផលិតផល​ពី​ប្រទេស​ចិន​ច្រើនលើ​ស​លប់ ដែល​ជា​ហេតុអាច​​ធ្វើ​ឲ្យ​សេដ្ឋកិច្ច​កម្ពុជា​ធ្លាក់​ចុះ។ លោក​បន្តថា ការចុះ​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​នេះ មិន​សូវ​ជា​ផ្តល់​ផល​ចំណេញ​ដល់​កម្ពុជា​ប៉ុន្មាន​នោះ​ទេ តែលោក​​ថា វា​ជា​ការព្រួយ​បារម្ភ​ពី​ការនាំចូល​ផលិតផល​​ច្រើន​​សន្ធឹក​​សន្ធាប់​​​ពី​​ប្រទេស​​ចិន ខណៈ​​ដែល​​ច្រក​​ពាណិជ្ជកម្ម​​បើក ហើយ​​ការនាំ​ចូល​​ផលិត​ផល​នានា មិនមាន​ការបង់​ពន្ធ។

លោក​ថា៖​ «ការ​ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​មាន​ពាណិជ្ជកម្ម​សេរី​ជាមួយ​ចិន​​ នឹង​​នាំឲ្យ កម្ពុជា​នឹង​ទទួល​នូវ​ទំនិញ​ចិន​ច្រើន​ភ្លូក​ទឹក​ភ្លូក​ដី មាន​ន័យ​ថា ទំនិញ​ទាំងអស់​​នោះ​នឹ​ង​មិន​ជាប់​ពន្ធ […] អញ្ចឹង​ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​ទីផ្សារ​កម្ពុជា​ក្លាយ​ជា​ទីផ្សារ​មួយ​ដែល​ស្រូប​ដោយ​ទំនិញ​ចិន ជា​ជាង​ទំនិញ​កម្ពុជា​នាំ​ចេញ​ទៅ​​ក្រៅ»។

លោក គឹមឡុង​​ បន្ថែម​ថា ក្រសួង​ពាក់ព័ន្ធ​នានា ​គួរ​តែ​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​ក្នុង​​ការបណ្តុះ​បណ្តាល​ក្រុមហ៊ុន​ក្នុង​ស្រុក ក្នុង​ការផ្តល់​ការ​ទំនុក​បម្រុង និង​លើក​ទឹក​ចិត្ត​ក្នុង​ការផលិត​ផលិត​ផល ប្រកប​ដោយ​អនាម័យ និង​ប្រសិទ្ធភាព ហើយ​រក​ទីផ្សារ​​ដើម្បី​នាំចេញ​ទៅ​ប្រទេស​ក្នុង​តំបន់ និង​ក្នុង​ពិភ​ពលោក។​

លោកបន្តថា៖ «ខ្ញុំលើកទឹកចិត្តឲ្យរដ្ឋាភិបាលគិតគូរទៅដល់ ការវិនិយោគក្រុមហ៊ុនក្នុងស្រុក ការផ្តល់ជាការគាំទ្រផ្នែកបច្ចេក​ទេស និងការជួយជ្រោមជ្រែងជាប្រព័ន្ធណាមួយពីរដ្ឋាភិបាល ពីក្រសួងដែលពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ដូចជា​ក្រសួង​ពាណិជ្ជកម្ម ក្រសួង​កសិកម្ម និង​ក្រសួង​សេដ្ឋកិច្ច»។

លោក ង៉ែត​ ជូ អ្នកជំនាញ​ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច ប្រាប់ Newsroom Cambodia ថា ការ​ចុះ​កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​ពាណិជ្ជកម្ម​សេរី​ជាមួយចិន (​FTA) កម្ពុជា​មិន​សូវ​ជា​មាន​ផល​ចំណេញ​ប៉ុន្មាន​ទេ ដោយសារ​តែ​ពាណិជ្ជកម្ម​នៅ​កម្ពុជា​មិន​ទាន់​មាន​ទំហំ​ធំ​នៅ​ឡើយ ខណៈ​ប្រទេស​ចិន​​នាំចូលទំនិញ​​មក​កម្ពុជា​​មាន​​ចំនួន​​ច្រើន​គួរ​ឲ្យ​កត់​សម្គាល់។

លោក​ថា៖ «យើងមានឱនភាព​ពាណិជ្ជកម្ម​ ដោយសារ​ការនាំចេញ​វា​តិច​ជាង​ការនាំ​ចូល។ នាំ​ចូល​​មក​​៧ដង​​នៃ​ការ​នាំ​​ចេ​ញ​​រប​ស់​​យើង អញ្ចឹងហើយយើងខាតរយៈពេលខ្លី»។

លោកបន្ថែមថា ការ​ចុះ​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​នេះ​មាន​ភាព​ប្រថុយ​ចំណេញ​​ និង​ថា ភាព​ប្រថុយ​ចំណេញ​នេះ​អាច​ប្រសើរ​ឡើង​បន្តិច​ប្រសិន​បើ​រដ្ឋាភិបាល​ពង្រឹង​សមត្ថភាព​របស់​សហគ្រាស​ក្នុង​ស្រុក​ដើម្បី​នាំចេញ។

លោក មាស នី អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវ​ពីការ​អភិវឌ្ឍ​សង្គម​លើក​ឡើង​ថា មក​ទល់​ពេល​នេះ លោក​មិន​ទាន់​ឃើញ​កម្ពុជា​បញ្ចេញ​គោល​ន​យោបាយ ដើម្បី​ការពារ​ផល​ប្រយោជន៍​ខ្លួន​ឯង​បន្ទាប់ពី​ការចុះ​កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​ពាណិជ្ជ​កម្ម​សេរី​នៅ​ឡើយ​ទេ។ លោក​បន្ត​ថា បើ​កម្ពុជា​មិនមាន​គោល​នយោបាយ​ច្បាស់លាស់​ក្នុង​ការធ្វើ​ពាណិជ្ជកម្ម​សេរី និង​ការការពារ​ផល​ប្រយោជន៍​រួម​ទេ ប្រជា​ពលរដ្ឋ​អាច​នឹង​ប្រឈម​ការធ្វើ​ជា​កម្មករ​របស់​បរទេស​លើ​ទឹកដី​ខ្លួន​ឯង។

លោក​មាន​ប្រសាសន៍​ថា៖ «កម្ពុជា​ ក្នុង​នាម​ជា​ប្រទេស​តូច គួរ​តែ​បង្ហាញ​នូវ​គោល​នយោបាយ​ច្បាស់​លាស់​​​​​ថា​ ​តើ​គោល​នយោបាយ​អ្វីខ្លះ​ដែល​កម្ពុជា​មាន ដើម្បី​ការពារ​ផល​ប្រយោជន៍​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​​ខ្លួន​ឯង ការពារ​សេដ្ឋកិច្ច​របស់​​ខ្លួន​ឯង កុំ​​ឲ្យ​​វា​​មាន​​ភាព​​លើស​​លុប ​ដោយសារ​​តែ​​ការ​ធ្វើ​ជំនួញ​​ជាមួយ​​ប្រទេស​​មួយ​​ដែល​​គេ​​ជា​​ប្រទេស​​អ្នក​មាន»។

លោកបន្តថា៖ «បើសិនជា​យើង​គ្មាន​គោល​នយោបាយ​ការពារ​ផល​ប្រយោជន៍​ខ្លួន​ឯង ឲ្យ​ច្បាស់​លាស់​ទេ ពលរដ្ឋ​កម្ពុជា​នឹង​គ្រាន់​តែ​ក្លាយ​ជា​ពលករ​របស់​ក្រុមហ៊ុន​របស់​ចិន ឬ​ក៏​អាច​គ្រាន់តែ​ធ្វើ​ជា​កម្មករ​របស់​គេ​ដូច​ដែល​យើង​ទៅ​ធ្វើ​កម្មករ​នៅ​ថៃ ប៉ុន្តែ​ម្តង​នេះ​យើង​អាច​នឹង​ធ្វើ​ពលករ​នៅ​លើ​ទឹកដី​ខ្លួន​ឯង»។

ចំណែក​លោក គី សិរីវឌ្ឍន៍​ អ្នកជំ​នាញផ្នែ​ក​សេដ្ឋកិច្ច ប្រាប់ Newsroom Cambodia ថា ការនាំ​ចេញ​​ផលិត​ផល​​កម្ពុជា​ទៅ​ប្រទេសចិន​បាន​តិចតួច ដោយសារ​ផលិតផល​របស់​កម្ពុជា​ មិន​ត្រូវ​ស្តង់​ដារ​ និង​មាន​តម្លៃ​ថ្លៃជា​ងទីផ្សារ​នៅ​ប្រទេស​ចិន។

លោកថា៖ «ទំនិញរបស់យើងនាំទៅចិនអត់បាន ដោយសារអី ដោយសារ​តែ​ទីមួយ​យើង​ផលិត​អត់​ត្រូវ​ស្តង់​ដារ​របស់​គេ ទីពីរ​យើង​នាំ​ទៅ​ចិន​មិន​បាន ដោយសារ​តែ​ថ្លៃ​ដើម​ខ្ពស់​ជាង​ចិន»។

យ៉ាងណាក្តី លោក សុខ សុភ័ក្រ្ត រដ្ឋលេខាធិការ​ក្រសួង​​ពាណិជ្ជ​កម្ម ថ្លែង​ក្នុង​សន្និសីទ​កាសែត​មួយ​ កាលពី​ថ្ងៃទី២៨ ខែ​កក្កដា នៅទីស្តីការ​គណៈរដ្ឋមន្រ្តី​ថា ​កិច្ចព្រមព្រៀង​នេះ​មាន​សារសំខាន់​​ណាស់​​សម្រាប់​កម្ពុជា ហើយ​ផ្តោត​លើ​ការវិនិ​យោគ​​លើ​ការចូល​មក​វិនិយោគ និង​នាំចេញ​ទៅ​វិញ និង​បង្កើត​ការងារ​ដល់​ប្រជាពលរដ្ឋ និង​បង់​ពន្ធ​ជូន​រដ្ឋ​កម្ពុជា។

លោកថា៖ «នេះ​ជា​ឱកាស​កម្រមាន​ណាស់ កិច្ច​ព្រមព្រៀង​នេះ​ជា​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​ប្រវត្តិសាស្រ្ត​ទីមួយ ដែល​កម្ពុជា​បាន​ធ្វើ​ទ្វេរ​ភាគី មិនមែន​ជា​កិច្ចព្រមព្រៀង​ធម្មតា​ទេ គេ​ហៅថា​កិច្ចព្រម​ព្រៀង​ពាណិជ្ជកម្ម​សេរី​ទ្វេរ​ភាគី ហើយ​ដែល​មាន​លក្ខណៈ​គ្រប់​ជ្រុង​ជ្រោយ ហើយ​បាន​ផ្តល់​ផល​ប្រយោជន៍​ដល់​កម្ពុជា​ច្រើន​ណាស់»។

លោក​បន្ថែម​ថា៖ «វិនិយោគ​នេះ​គឺ​យើង​ផ្តោត​លើ​អ្វី​ដែល​ចូល​ម​ក​វិនិយោគ ហើយ​ជំរុញ​ការនាំ​ចេញ​ទៅ​វិញ ហើយ​បង្កើត​ការងារ​ធ្វើ ហើយ​បង់​ពន្ធ​បង់​ដារ​ឲ្យ​ប្រទេស​យើង ហើយ​យើង​អាច​បង្កើត​មុខ​របរ​ផ្សេងៗ​ដែលគាំពារដោយវិនិយោគគេចូលមក»។

បើតាម​​លោក សុខ សុភ័ក្ត្រ ក្នុង​ឆ្នាំ២០១៩ កម្ពុជានាំចេញ​ផលិតផល​ទៅ​ប្រទេស​ចិន​ប្រមាណ ១ពាន់​លាន​ដុល្លារ និង​ការនាំចូល​ផលិតផល​ពី​ប្រទេស​ចិន​មក​កម្ពុជាមា​នប្រមាណ​ជិត ៧ពាន់​លាន​ដុល្លារ៕

ទោះបី​មាន​សុទិដ្ឋិនិយម​ពី​សន្ទុះ​នៃ​សេដ្ឋកិច្ច តែ​អ្នកវិភាគ​លើក​ឡើង​ថា ការងើប​ឡើង​វិញ​នៃ​សេដ្ឋកិច្ច​កម្ពុជា​ត្រូវ​ចំណាយ​ពេល​មិន​តិច​ជាង​១២​ខែ​ទៀត

(ភ្នំពេញ)៖ ក្រុម​អ្នក​សេដ្ឋកិច្ច​បាន​លើក​ឡើង​ថា កម្ពុជា​អាច​ចំណាយ​ពេល​យ៉ាង​ហោច​ណាស់​រហូត​ដល់​ចុង​ឆ្នាំ​២០២១ ដើម្បី​ស្តារ​សេដ្ឋកិច្ច​ប្រទេស​នេះ​ឡើងវិញ​ពី​ផល​ប៉ះពាល់​នៃ​ជំ​ងឺ​កូវីដ ខណៈ​ដែល​អ្នក​ដែល​គ្មាន​ការងារ​ធ្វើ​ជាច្រើន​ ទំន​ង​ជា​ជួប​ផល​លំបាក​ក្នុង​ការស្វែង​រក​ការងារ និងការ​​សម្រប​ខ្លួន​ទៅ​នឹង​ការពិត​ថ្មី​នេះ។​

ចំនួន​អ្នក​ឆ្លង​ជំងឺ​កូវីដ​១៩​ ជាង​១៦លា​ន​ករណី​នៅ​ទូទាំង​ពិភពលោក បាន​បណ្តាល​ឲ្យ​មាន​ការបិទ​ការធ្វើ​ដំណើរ​អន្តរជាតិ និង​កាត់បន្ថយ​ការធ្វើ​ពាណិជ្ជកម្ម​ចាប់​តាំង​ពី​មាន​ការរីក​រាល​ដាល​នៃ​ជំងឺ​រាតត្បាត​នៅ​ដើម​ឆ្នាំ​នេះ ដែល​ជា​កត្តា​បណ្តាល​ឱ្យ​មាន​ការធ្លាក់​ចុះ​សេដ្ឋកិច្ច​យ៉ាង​ធ្ងន់ធ្ងរ​នៅ​ទូទាំង​ពិភពលោក។ វិស័យ​ទេសចរណ៍ និង​ការនាំ​ចេញ​ផលិតផល​ក្នុង​វិស័យ​កាត់ដេរ ដែល​ជា​វិស័យ​ចម្បងៗ ​ក្នុង​ការ​ជំរុញ​កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច​នៅ​កម្ពុជា បាន​ទទួល​រងផល​ប៉ះពាល់​យ៉ាង​ធ្ងន់ធ្ងរ រីឯ​ការងារ​ជាង​១លាន​កន្លែង​កំពុង​ស្ថិត​ក្នុង​ការប្រឈម។ នេះ​បើយោង​តាម​ការ​ព្យាករណ៍។

លោក ង៉ែត ជូ អ្នក​ជំនាញ​ហិរញ្ញវត្ថុ និង​ជា​វិនិយោគិន បាន​លើក​ឡើង​ថា ការងើប​ឡើង​វិញ​នៃ​សេដ្ឋកិច្ច​ពិភពលោក ទំនង​ជា​នឹង​ចាប់ផ្តើម​ឡើងវិញ​ នៅពេល​ដែល​វ៉ាក់សាំង​​ការពារ​វីរុស​កូរ៉ូណា​ត្រូវ​បាន​​គេ​រក​ឃើញ និង​ចែកចាយ​ទូទាំង​ពិភ​ព​លោក ដែល​យ៉ាង​ហោច​ណាស់​ក៏​ត្រូវការ​ពេល​រហូត​ដល់​ពាក់​កណ្តាល​ឆ្នាំ​២០២១​ដែរ។​ នេះ​មាន​ន័យ​ថា ការនាំចេញ​របស់​កម្ពុជា​នឹង​ងើប​ឡើង​វិញ​នៅ​ចុង​ឆ្នាំ២០២១ ទោះបី​ស្ថិត​ក្នុង​សេណារីយ៉ូ​ប្រកប​ដោយ​ភាព​សុទិដ្ឋិនិយម​ក៏​ដោយ។​ 

លោក​ជូ​មាន​ប្រសាសន៍​ថា ផល​ប៉ះពាល់​នៃ​ជំងឺ​កូវីដ​១៩​មក​លើ​សេដ្ឋកិច្ច នៅ​តែ​មាន ហើយ​ការងារ​របស់​ប្រជាជន​កម្ពុជា​​នៅ​តែ​បន្ត​ធ្លាក់​ចុះ ដរាប​ណា​មេរោគ​នេះ​នៅ​តែ​បន្ត​កើត​មាន​នៅ​ក្នុង​ពិភពលោក។

លោក​បាន​ដាក់​ចេញ​នូវ​សេណារីយ៉ូ​ចំនួន​ពីរ ទីមួយគឺ​ជំងឺ​នៅ​តែ​បន្ត​មាន​រហូត​ដល់​៤ ទៅ ៥ឆ្នាំ​ទៀត​បើ​តាម​ការព្រមាន​របស់​អង្គការ​សុខភាព​ពិភពលោក។ ទីពីរ​គឺ ជំងឺ​នៅ​តែ​បន្ត​រហូត​ដល់​វ៉ាក់សាំង​នៃ​ជំងឺ​នេះ​ត្រូវ​បាន​គេ​ចែកចាយ​នៅ​ដំណាច់​ឆ្នាំ ដូច​ដែល​របាយការណ៍​មួយ​ចំនួន​នៅ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​បាន​ព្យាករណ៍​ទុក។

លោក​ជូបន្ថែម​ថា បើ​សំណាង​ល្អ នៅ​ចុង​ឆ្នាំ​នេះ​គេ​អាច​នឹង​រក​ឃើញ​វ៉ាក់សាំង​ដោយ​មាន​ប្រសិទ្ធភាព តែ​ត្រូវ​ចំណាយ​ពេល​ប្រមាណ​ជា​កន្លះ​ឆ្នាំ​ក្នុង​ការចែក​ចាយ​វ៉ាក់សាំង​នេះ​ទូទាំង​ពិភពលោក។ 

លោក​ថា៖ «ដូច្នេះ​សេដ្ឋកិច្ច (ពិភពលោក) អាច​ចាប់ផ្តើម​ស្ទុះ​ឡើង​វិញ​នៅ​ពាក់​កណ្តាល​ឆ្នាំ​២០២១ ហើយ​តម្រូវការ​នាំ​ចេញ​អាច​នឹង​ងើប​ឡើង​វិ​ញ​នៅ​ចុង​ឆ្នាំ២​០២១។ ដូច្នេះ​សេដ្ឋកិច្ច​របស់​ប្រទេស​កម្ពុជា​អាច​នឹង​ងើប​ឡើង​វិញ​នៅ​ចុង​ឆ្នាំ២០២១ ឬ​ដើម​ឆ្នាំ២០២២​ឯណោះ»។

លោក សេង ទិត្យ សាស្រ្តាចារ្យ​សេដ្ឋកិច្ច​វិទ្យា នៃ​វិទ្យាស្ថាន​ជាតិ​ពាណិជ្ជសាស្រ្ត​ ក្នុង​រាជធានី​ភ្នំពេញ​យល់ស្រប​ទៅ​នឹង​រយៈពេល​នៃការអូស​បន្លាយ​នេះ។ លោក​ថា ការរាល​ដាល​នៃ​ជំងឺ​នេះ​បា​នបង្ក​ឱ្យ​មាន​ការបាត់បង់​ការងារ​យ៉ាង​ច្រើន រោងចក្រ​មួយ​ចំនួន​បាន​បិទទ្វារ ហើយ​តម្រូវ​ការ​នៃ​ការបញ្ជា​ទិញ​មាន​ការធ្លាក់​ចុះ ដែល​រឿង​ទាំងអស់​នេះ​ត្រូវ​ការពេល​វេលា​ដើម្បី​ស្តារ​ឲ្យ​ងើប​ឡើង​វិញ។

លោក សេង ទិត្យ មានប្រសាសន៍​ថា៖ «វិស័យ​ដែលទា​ក់ទិន​នឹង​សេវាកម្ម​ ដូចជា​ទេសចរណ៍ សណ្ឋាគារ កាស៊ីណូ និង​ខារ៉ាអូខេ​ជាដើម គឺ​ទទួល​រង​ផល​ប៉ះពាល់​ខ្លាំ​ង នឹង​ធ្វើ​ឲ្យ​បាត់បង់​ការងារ​ជាច្រើន។ វិស័យ​ហិរញ្ញវត្ថុ និង​ធនាគារ​ក៏​នឹង​អាច​ទទួល​រង​ផល​ប៉ះពាល់​ផង​ដែរ បើ​វា​អូស​បន្លាយ​កាន់​តែ​វែង»។

លោក​បន្ថែម​ថា៖ «ខ្ញុំ​គិត​ថា​សេ​​ដ្ឋកិច្ច​អាច​នឹង​ទទួល​រង​ការប៉ះពាល់​ រហូ​ត​ដល់​វ៉ាក់​សាំង ឬ​ថ្នាំ​ព្យាបាល​​ជំងឺ​នេះ​ត្រូវ​បាន​គេ​រកឃើញ​ដោយ​ជោគជ័យ ដែល​យ៉ាង​ហោច​ណាស់​ក៏​រហូត​ដ​ល់​ឆ្នាំ​២០២១​ដែរ»។

ឧបសគ្គ​សម្រាប់​ជីវភាព​ប្រចាំ​ថ្ងៃ

លោក ផុន ម៉ូនីហ្សា អាយុ​៣០ឆ្នាំ ជា​អតីត​បុគ្គលិក​ក្រុមហ៊ុន​ទេសចរណ៍​ស្រីរ័ត្ន​ធួរ​អ៊ែន​ត្រាវែល បាន​និយាយ​ថា លោក​ត្រូវ​បង្ខំ​ចិត្ត​មក​ធ្វើការងារ​ផ្សេង​ក្រៅ​ពីវិស័យ​ដែល​ខ្លួន​ធ្លាប់​មាន​បទ​ពិសោធន៍​កន្លង​មក ចាប់​តាំង​ពីលោក​បាត់បង់​ការងារ​ពី​ខែ​មេសា​មក។ លោក​​បន្ត​ថា លោក​បាន​ព្យាយាម​ប្រឡូក​​ក្នុង​​ការងា​​រ​អចលនទ្រព្យ (ភ្នាក់ងារ​លក់​ដី​ឡូត៍) ប៉ុន្តែ​មាន​អតិថិជន​តិចតួច​ណាស់​ដែល​ម​ក​ទិញ​ដី​ឡូត៍​ក្នុង​ស្ថានភាព​សេដ្ឋកិច្ច​ធ្លាក់​ចុះ​បែប​នេះ។ ឪ

ម៉ូនីហ្សា ​បាន​និយាយ​ថា៖ «ខ្ញុំ​លក់​មិន​ដាច់​ទាល់​តែ​សោះ» ។

លោក​បន្ថែម​ថា សព្វថ្ងៃ​មាន​តែ​ចំណាយ​លើ​ថ្លៃ​សាំង​រថយន្ត​ដើម្បី​ជូន​ភ្ញៀវ​ទៅ​មើល​ដី តែ​ចំណូល​ពី​ការលក់​វិញ​គឺ​សូន្យ​​។ លោក​ក៏​បាន​ឆ្លៀត​ពេល​ចាប់ផ្តើម​ធ្វើ​ជា​អ្នក​ដឹក​ឥវ៉ាន់​តាម​ម៉ូតូ​ឲ្យ​អ្នក​លក់​ឥវ៉ាន់​តាម​អនឡាញ (online) ដោយ​សង្ឃឹម​ថា យ៉ាង​ហោច​ណាស់​អាច​ជួយ​សម្រួល​ក្នុង​ការសង​ត្រឡប់​ទៅ​លើ​កម្ចី​ធនាគារ​។ 

លោក ​ម៉ូនីហ្សា បញ្ជាក់​ថា៖ «ការងា​រនេះ​គ្រាន់​តែដើ​ម្បី​រក​ប្រាក់​បន្ថែម​សម្រាប់​បង់​រំលោះដី​ដែល​ខ្ញុំ​បាន​ទិញ​មុន​ពេល​កូវីដ​ប៉ុណ្ណោះ»។ ខ្ញុំ​ប្រហែលត្រូវខ្ចីលុយពីបងប្អូនរបស់ខ្ញុំ ឬ​លក់​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​របស់​ខ្ញុំ​ដើម្បី​សង​ថ្លៃ​ដី​ដែល​ខ្ញុំ​បាន​ទិញ ប្រសិនបើ​ខ្ញុំ​មិន​អាច​រក​ការងារ​ថ្មី​ក្នុង​ពេល​ពីរ ទៅ​បី​ខែ​ទៀត»។

យុវជន ង៉ែត សុផានិត អាយុ​២០​ឆ្នាំ ជា​បុគ្គលិក​ផ្នែក​ឆុង​កាហ្វេ​ក្នុង​ហាង​កាហ្វេ​មួយ​ឈ្មោះថា​ម៉ូម៉ូ ក្នុង​រាជធានី​ភ្នំពេញ​​លើក​ឡើង​ថា លោកព្រួយបារម្ភ​ថា លោក​អាច​នឹង​ក្លាយ​ជា​ជន​រងគ្រោះ​នៃ​​ភាព​អត់​ការងារ​ធ្វើ​ក្នុង​ពេល​ឆាប់ៗ​នេះ។ លោក​​ថា អតិថិជន​ដែល​មក​ពិសារ​នៅ​កន្លែង​នេះ មាន​ប្រហែល​តែ​ពាក់​កណ្តាល​ប៉ុណ្ណោះ​នៃ​ចំនួន​ដែល​ធ្លាប់​មក​។

សុផានិត​ និយាយ​ថា៖ «ហាង​កាហ្វេ​ដែល​ខ្ញុំ​ធ្វើការ​ស្ងាត់​ណាស់​។ ថៅកែ​ខ្ញុំ​មិន​បាន​កាត់​ប្រាក់​ខែ​ទេ ប៉ុន្តែ​ប្រសិនបើ​ស្ថានភាព​នេះ​នៅ​តែ​បន្ត​យូរ​ទៀត ខ្ញុំ​ពិត​ជា​មាន​ការព្រួយ​បារម្ភ​ណាស់​ថា ហាង​របស់​ខ្ញុំ​នឹង​ត្រូវ​បិទទ្វារ ហើយ​ខ្ញុំ​នឹង​បាត់បង់​ការងារ​មិន​ខាន»។

លោក ង៉ែត​ ជូ អ្នកជំនាញហិរញ្ញវត្ថុ មា​ន​ប្រសាសន៍​ថា ភាព​អត់ការងារ​ធ្វើ​ និង​បំណុល នឹង​ក្លាយ​ជា​ឧបសគ្គ​ប្រឈម​ពីរ​សម្រាប់​ប្រជាជន​កម្ពុជា​ក្នុង​ឆ្នាំ​ខាង​មុខ។

លោក ជូ មាន​​ប្រសាសន៍​​ថា៖ «ទោះចង់​ ឬ​មិ​ន​ចង់ ការអូស​បន្លាយ​ដ៏​យូរ​នេះ​អាច​ធ្វើ​ឲ្យ​អ្នក​ដែល​បាត់បង់​ការងារ​មួយ​ចំនួន ធ្វើការ​លក់​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ដើម្បី​ទ្រទ្រង់​ជីវភាព​រស់នៅ ឬ​ទូទាត់​បំណុល​ដែល​ខ្លួន​ជំពាក់​គេ»។

បុគ្គលិក ឬ​កម្មករ​ជា​ស្ត្រី​ដែល​ធ្លាប់​ធ្វើ​ការងារ​ក្នុង​រោងចក្រ (ជាង​៤០០​រោងចក្រ ត្រូវ​បាន​បិទ​ទ្វារ ឬ​ផ្អាក​សង្វាក់​ផលិតកម្ម ដែល​បាន​ធ្វើ​ឱ្យ​ការងារ​ប្រមាណ​១៥០.០០០​កន្លែង​​ត្រូវ​​បាត់​បង់) អាច​មក​ធ្វើកា​រងារ​ជា​មេផ្ទះ (កូន​កាំបិត ឬ​ចុងភៅ) ឬ​អ្នក​មើលថែ​រ​ទាំ​កូន​ចៅ​ឱ្យ​គេ។ ពួកគាត់​អាច​នឹង​ទទួល​បាន​ប្រាក់ខែ​មួយ​ចំនួន ហើយ​ទទួល​បាន​ការស្នាក់​នៅ និង​ការហូប​ចុក​គ្រប់គ្រាន់ ដូច្នេះ​យ៉ាង​ហោច​ណាស់ «ពួកគេ​នឹង​មិនជួប​បញ្ហា​កង្វះ​អាហារូបត្ថម្ភ​ទេ»។

លោក​បាន​បន្ត​ថា សម្រាប់​បុគ្គលិក ឬ​កម្មក​រ​ប្រុសៗ​ដែល​បាត់បង់​ការងារ ត្រូវ​ត្រឡប់​ទៅ​ធ្វើ​ការងារ​កសិកម្ម ដូចជា​ដាំ​ដំណាំ និង​ចិញ្ចឹម​សត្វ (ដូចជា​កង្កែប ត្រី និង​បង្កង​ជាដើម)។ ចង់​មិន​ចង់ «បើ​អ្នក​ដែល​អាច​បត់បែន​បាន គួរ​តែ​ធ្វើ​វា»។

កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែក្នុងការស្តារសេដ្ឋកិច្ចឡើងវិញ

លោក វង្សី វិស្សុត រដ្ឋលេខាធិការ​ប្រចាំការ​នៃ​ក្រសួង​សេដ្ឋកិច្ច និង​ហិរញ្ញវត្ថុ និង​ជា​អនុប្រធាន​ឧត្តម​ក្រុម​ប្រឹក្សា​សេដ្ឋកិច្ច​ជាតិ មាន​ប្រសាសន៍​ក្នុង​សន្និសីទ​សារព័ត៌មាន កាល​ពី​ដើម​ខែ​កក្កដានេះ​ថា កម្ពុជា​​នឹង​មាន​ចំណាយ​កាន់​តែ​ច្រើន បើទោះបី​ជា​ចំណូល​ជាតិ​មាន​ការធ្លាក់​ចុះ​ក៏​ដោយ។

លោកបញ្ជាក់​ថា៖ «ក្នុង​ឆ្នាំ​២០២១ យើង​នឹង​ចំណាយ​លុយ​ច្រើន។ ចំណូល​របស់​ជាតិ​ក្នុង​ឆមាស​ទី១ ឆ្នាំ​២០២០​នេះ ភាគច្រើន​បាន​មក​ពី​ខែ​ចាស់ គឺ​៤​ខែ​ដំបូង ខណៈ​ពេល​ដែល ២ខែ​ចុងក្រោយ​នេះ​មាន​ការធ្លាក់​ចុះ​ខ្លាំង។ ដូច្នេះ មូលដ្ឋាន​សម្រាប់​ការប្រមូល​ពន្ធ​នៅ​ឆ្នាំ​ក្រោយ​នឹង​មិនមាន​ភាព​ប្រសើរ​ទេ ពីព្រោះ​អាជីវកម្ម​មួយ​ចំនួន​បាន​បិទ ហើយ​មួយ​ចំនួន​ទៀត​មិន​មាន​ប្រាក់​ចំណេញ»។

ទោះយ៉ាងណា រដ្ឋាភិបាល​​នឹ​ង​បញ្ចេញ​ថវិការ​ប្រមាណ​១,​២​ពាន់​លាន​ដុល្លារ តាមរយៈ​ជំនួយ​សង្គ្រោះ និង​ការបន្ធូរ​បន្ថយ​ពន្ធ ដើម្បី​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​ធ្លាក់​ចុះ​នេះ។

គម្រោង​ចំណាយ​នេះ​រួម​មាន​ ចំណាយ​អន្តរាគមន៍ (បណ្តុះ​បណ្តាល​ជំនាញ សាច់ប្រាក់​ពលកម្ម និង​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​ប្រជាជន  ឬ​ជំនួយ​សង្គម) និង​ការផ្តល់​ឥណទាន​៦០០​លាន​ដុល្លារ។ លោក​មាន​ប្រសាសន៍​បន្ថែម​ថា គោលដៅ​ចម្បង​គឺ​ធ្វើ​យ៉ាងណា​ជួយ​ប្រជាជន និង​អាជីវកម្ម «ឲ្យ​រស់​សិន»។

លោក វិស្សុត មាន​ប្រសាសន៍​ទៀត​ថា៖ «គ្មាន​នរណា​អា​ច​ទាយ​បាន​ទេ​ថា ផល​ប៉ះពាល់​នេះ​នឹង​មាន​រយៈពេល​យូរ​ប៉ុណ្ណា ឬ​មាន​ទំហំ​ប៉ុណ្ណា​នោះ​ទេ ពីព្រោះ​ជំងឺ​នេះ​វា (unprecedented) មិន​ធ្លាប់​មាន​ពី​មុន​មក»។ លោក​បន្ថែម​ទៀត​​ថា តាម​​ការព្យាករណ៍ សេដ្ឋកិច្ច​​កម្ពុជា​​អាច​​នឹង​ធ្លាក់​​ចុះ​​ពី​១,៩ ទៅ​៥ភាគរយ នៅ​ក្នុង​ឆ្នាំ​នេះ។

អ្នកនាំពាក្យ​ក្រសួង​ការងារ លោក ហេង សួរ លើកឡើង​ថា រោងចក្រ​ជាង​៤០០ បាន​ផ្អាក​សង្វាក់​ផលិតកម្ម ហើយ​៨៣ បាន​បិទ​ទ្វារ។

លោកថា៖ «បើ​គ្មាន​វិធានការ​ដ៏​ស័ក្តសិទ្ធ​ពី​រាជ​រដ្ឋាភិបាល និង​ក្រសួង​សេដ្ឋកិច្ច​ទេ​នោះ ការបាត់បង់​នឹង​កាន់​តែ​ច្រើន»។

ផលប៉ះពាល់​ដ៏​ធ្ងន់ធ្ងរ​មក​លើ​សេដ្ឋកិច្ច

យោងតាមរបាយការណ៍ចុងក្រោយរបស់ធនាគារពិភពលោកស្តីពីបច្ចុប្បន្នភាពសេដ្ឋកិច្ចម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា វិបត្តិ​ពិភពលោក​បង្ក​ការ​គំរាម​កំហែង​យ៉ាង​ខ្លាំង​ដល់​ការអភិវឌ្ឍ​របស់​ប្រទេស​កម្ពុជា ដែល​មាន​ប្រវត្តិ​រីក​ចម្រើន​ក្នុង​រយៈពេល​៣០​ឆ្នាំ​នេះ។ វិស័យ​ចម្បងៗ​ចំនួន​៣​ដែល​រង​ផល​ប៉ះពាល់​ខ្លាំង គឺ​វិស័យ​ទេសចរណ៍ ការនាំ​ចេញ​​ផលិត​ផល​រោងចក្រ និង​វិស័យ​សំណង់ ដែល​វិស័យ​ទាំង​នេះ​បាន​រួម​ចំណែក​ជាង​៧០ភាគរយ​នៃ​កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច និង​៣៩,៤ភាគរយ នៃ​ការងារ​សរុប ក្នុង​ឆ្នាំ​២០១៩។

របាយការណ៍​នោះ​បាន​សរសេរ​ថា៖ «ការធ្លាក់​ចុះ​ដ៏​ធ្ងន់ធ្ងរ​នៃ​វិស័យ​សំខាន់ៗ​នេះ បាន​ធ្វើ​ឱ្យ​ប៉ះពាល់​ដល់​កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច និង​ធ្វើ​ឱ្យ​ការងារ​យ៉ាង​ហោច​ណាស់​ចំនួន ១,៧៦​លាន​កន្លែង ត្រូវ​ប្រឈម​នឹង​ហានិភ័យ»។

លោក សេង​ ទិត្យ សាស្រ្តាចារ្យ​សេដ្ឋកិច្ច​វិទ្យា មាន​ប្រសាសន៍​ថា បុគ្គល​គ្រប់​រូប ឬ​គ្រួសារ​នីមួយៗ ពិត​ជា​អាច​ចូលរួម​ចំណែក​ក្នុង​ការស្តារ​សេដ្ឋកិច្ច​ឡើង​វិញ ដោយ​ពួកគេ​ត្រូវ​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​ចំពោះ​សុ​ខភាព​របស់​ពួក​គេ​ជា​មុន​សិន។

លោក​មាន​ប្រសាសន៍​ថា៖ «ដំបូង​យើង​ត្រូវ​រក​មធ្យោបាយ​ដោះស្រាយ៖ ត្រូវ​ថែររក្សា​សុខភាព និង​ចូលរួម​ការពារ​ខ្លួន​កុំ​ឲ្យ​ឆ្លង​ជំងឺ​នេះ»។ លោក​ក៏​បាន​ផ្តល់​យោបល់​ផង​ដែរ​ថា យើង​ត្រូវ​បែរ​ឆ្ពោះ​ទៅ​រ​​ក​វិស័យ​កសិកម្ម។ 

ទោះជាយ៉ាងនេះ​ក្តី លោក ង៉ែត ជូ អ្នកជំនាញ​ហិរញ្ញវត្ថុ​មិន​សូវ​ជា​មាន​សុទិដ្ឋិនិយម​ចំពោះ​រឿង​នេះ​ឡើយ។ លោក​គិត​ថា ប្រហែល​ជា​នឹង​មិនមាន​គ្រួសារ និង​បុគ្គល​ឯកជន​ច្រើន​ទេ​ដែល​អាច​ចូលរួម​ចំណែក​ក្នុង​ការស្តារ​សេដ្ឋកិច្ច​ឡើង​វិញ ខណៈ​ពេល​ខ្លួន​កំពុង​ប្រឈម​នឹង​វិបត្តិ​ពិភពលោក​នេះ​នៅ​ចំពោះ​មុខ។

លោក ង៉ែត ជូ មាន​ប្រសាសន៍​ថា៖ «បើ​ទាក់ទង​នឹង​គ្រួសារ និង​បុគ្គល​ឯកជន ពួកគេ​អាច​ចូលរួម​ចំណែក​បាន​តិចតួច​ណាស់​ក្នុ​ងការ​ស្តារ​សេដ្ឋកិច្ច​ឡើងវិញ ដោយសារ​កម្ពុជា​ពឹង​ផ្អែក​លើ​ការនាំ​ចេញ និង​ការទៅ​ធ្វើ​ការងារ​នៅ​បរទេស»។ ជា​ឧទាហរណ៍ បើ​យើង​​ពិនិត្យ​មើល​ការបាត់បង់​ការងារ​នៅ​ប្រទេស​ថៃ គឺ​មាន​អត្រា​ខ្ពស់ នេះ​បញ្ជាក់​ថា​ឱកាស​កាងារ​មាន​តិចតួច​ណាស់​សម្រាប់​ការធ្វើ​ចំណាក​ស្រុក​ទៅ​រក​ការងា​រ​នៅ​ក្រៅ​ប្រទេស។

លោកមា​ន​ប្រសាសន៍​បន្ថែ​ម​ថា៖ «ការបង្វែរ​ទៅ​រក​ការងារ​ផ្សេង គឺ​មាន​តែ​វិស័យ​កសិកម្ម​ទេ​ដែល​អាច​ស្រូប​បាន (ពលកម្ម) ហើយ​ក៏​មាន​ឧបសគ្គ​ច្រើន​ទៀត ដោយសារ​អ្នក​ធ្លាប់​ធ្វើការ​ក្រៅ​ពី​វិស័យ​កសិកម្ម​ អាច​នឹង​លំបាក​ងាក​មក​រក​វិស័យ​នេះ​វិញ​»៕

សង្គមស៊ីវិលថា ការតែងតាំងកូនប្រុសរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ ជារដ្ឋលេខាធិការក្រសួងតែមួយ បង្ហាញពីកង្វះតម្លាភាព

(ភ្នំពេញ)៖ បន្ទាប់ពី​សារព័ត៌មាន​ក្នុង​ស្រុក​មួយ​ចំនួន​បាន​ផ្សព្វផ្សាយ​អំពី​ការ​តែង​តាំង​​កូនប្រុស​របស់​លោក អ៊ុក រ៉ាប៊ុន ​រដ្ឋមន្ត្រី​​ក្រសួង​​អភិវឌ្ឍន៍​​ជនបទ ធ្វើ​ជា​រដ្ឋលេខាធិការ​ក្នុង​ក្រសួង​ជាមួយ​គ្នា ត្រូវ​បាន​អ្នក​ឃ្លាំ​មើល​​សង្គម​យល់​ឃើញ​​​ថា នេះ​ជា​ការ​បង្ហាញ​អំពី​កង្វះ​តម្លា​ភាព​ក្នុង​ការ​តែងតាំង​មន្រ្តី ក្នុង​ជួរ​រដ្ឋា​ភិបាល។​

ក្នុង​ព្រះរាជ​ក្រឹត្យ​ចុះ​ថ្ងៃទី២៣ ​ខែកក្កដា ព្រះ​មហាក្សត្រ​បាន​តែងតាំង​​​លោក អ៊ុក ពញ្ញា ជា​រដ្ឋ​លេខា​ធិការ​​​ក្រសួង​​​អភិវឌ្ឍន៍​​ជន​បទ។ ​សារព័ត៌មាន​ក្នុង​ស្រុក​​មួយ​ចំនួន​បាន​ផ្សាយ​ថា រដ្ឋលេខាធិការ​ថ្មីរូប​​នេះ​ត្រូវ​ជា​កូនប្រុរស​របស់​​លោក អ៊ុក រ៉ាប៊ុន ដែល​មាន​តូនាទី​ជា​រដ្ឋមន្រ្តី​​នៃ​ក្រសួង​មួយ​នេះ​ផ្ទាល់​។

ប្រធាន​កម្មវិធី​នៃ​អង្គការ​តម្លាភាព​កម្ពុជា​​ លោក អ៊ឹម នរិន្ទ លើកឡើង​ថា ការដាក់​បញ្ចូល​ក្រុម​គ្រួសារ​​របស់​មន្រ្តី​ខ្លួនឯង​ក្នុង​ជួរ​រដ្ឋាភិបាល បង្ហាញ​អំពី​កង្វះ​តម្លា​ភាព​ និង​​បង្ហាញ​អំពី​ទំនាស់​ផល​ប្រយោជន៍​ក្នុង​​ស្ថាប័ន​។​

លោកបញ្ជាក់​ថា៖ «វា​គាប់​ជួន​ពេក​ ដោយសារ​ឳពុក​នៅ​ហ្នឹង ហើយ​កូនឡើង​តួនាទី​នៅ​គៀក​ក្បែរ​ឳពុក​តែ​ម្តង។​អ្វី​បែប​ហ្នឹង​យើង​គិត​ថា​មិន​សូវ​ជា​ល្អ​ទេ។ យើង​ដឹង​ស្រាប់​ហើយ​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​របស់​យើង គឺ​ទាក់ទង​ការបង្ហាញ​តម្លាភាព ការជ្រើសរើស​ដែល​ផ្តោត​ទៅ​លើ​សមត្ថភាព។ លក្ខណៈ​គុណ​ស​ម្បត្តិ​​ហ្នឹង​ អ​ត់មាន​បង្ហាញ​ច្បាស់​លាស់​ទេ»។​

លោក នរិន្ទ បន្ថែម​ថា ការជ្រើសរើស​បុគ្គល​ណាម្នាក់​មក​កាន់​មុខ​តំណែង ណាមួយ ត្រូវ​ជ្រើសរើស​ប្រកប​ដោយ​លក្ខណៈ​សម្បត្តិ ពេញ​លេញ​ ជាជាង​ការឡើង​មក​កាន់​តំណែង​ទាំង​នោះ​តាមរយៈ​ខ្សែស្រឡាយ។ លោកថា ពលរដ្ឋ​កម្ពុជា​គ្រប់រូប​គួ​រតែ​មា​នឱ​កាស​សម្រេច​ក្តី​ស្រមៃរៀ​ងៗ​ខ្លួន។

លោក​បន្ថែមថា៖ «យើង​​សង្ឃឹម​​ថា រាជ​​រដ្ឋាភិបាល​​ត្រូវ​​គិ​តគូរ​​ឡើងវិញ ​ទោះ​បី​ជា​មាន​​ដាក់​បញ្ចូល​​គេ​ហៅ​​ថា​អ្នក​ជំនាន់​ក្រោយ យើ​ង​មិន​បដិសេធ​ទេ ដំណើរ​ការនៃ​ការដាក់​បញ្ចូល​គួរ​តែ​មាន​លក្ខណៈ​ប្រកួត​ប្រជែង ឲ្យ​​បាន​ទូលំ​ទូលាយ ហើយ​តម្លាភាព​ទៅ​លើ​សមត្ថភាព»។

រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​អភិវឌ្ឍន៍​ជនបទ​លោក អ៊ុក រ៉ាប៊ុន បដិសេធ​មិនធ្វើ​អត្ថា​ធិប្បាយ ដោយ​គ្រាន់តែ​និយាយ​យ៉ាង​ខ្លី​ថា៖ «សួររដ្ឋាភិបាល ខ្ញុំអត់ដឹងទេ»។

អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល លោកផៃ ស៊ីផាន ​មានប្រសាសន៍​ថា រដ្ឋមន្រ្តីនៃ​ក្រសួង​ណាមួយ មានសិទ្ធិ​​តែង​តាំង​នរណាម្នាក់​ដើម្បី​ធ្វើ​ការងារ​ជាមួយ​គ្នា។ លោក​បន្តថា មន្ត្រី​ដែល​ជ្រើសរើស​ដោយ​រដ្ឋមន្រ្តី​នៃ​ក្រសួង​ណាមួយ មិន​ត្រូវ​បាន​ឆ្លងកាត់​ការ​ប្រឡង​ប្រជែង​នោះ​ឡើយ​ ដោយថា ពួកគេ​ជា​មន្ត្រី​នយោ​បាយ ។

លោកបញ្ជាក់​ថា៖ «ការតែងតាំង​​ជា​​បុព្វសិទ្ធិ​​ដែ​ល​បង្ហាញ​អំពី​សមត្ថភាព ​និង គុណ​វឌ្ឍន៍​របស់​បុគ្គល​ណាមួយ​ ហើយ​បុគ្គល​ហ្នឹង​គេ​មិន​រើស​អើង​ជា​កូន ជា​ចៅ ជា​ក្មួយ​ទេ ការតែងតាំង​ហ្នឹង។ ការតែង​តាំង​ហ្នឹង​ជា​មន្ត្រី​នយោបាយ មិនមែន​ជា​មន្រ្តី​ក្នុង​ប្រអប់​ទេ»។

ប្រធាន​កម្មវិធី​នៃ​អង្គការ​តម្លាភាព​កម្ពុជា​​ លោក អ៊ឹម នរិន្ទ បញ្ជាក់ថា ​ក្នុង​រយៈពេល​៣ឆ្នាំ​ចុងក្រោយ​នេះ ពោល​គឺ​ចាប់​ពី​ឆ្នាំ២០១៨​មក មាន​ការចាត់​តាំង​ខ្សែ​ស្រឡាយ​ ក្រុម​គ្រួសារ​មន្រ្តី​​មួយ​ចំនួន​​ជាប្រព័ន្ធ និងស្ទើរ​តែ​គ្រប់​ក្រសួង៕​

ទាហានមួកខៀវ អ.ស.ប. ៤នាក់ ក្នុងចំណោម៨០នាក់ ដែលត្រឡប់ពីប្រទេសម៉ាលី រកឃើញមានជំងឺកូវីដ១៩

(ភ្នំពេញ)៖ ក្រុម​ទាហាន​មួកខៀវ​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​ចំនួន​បួ​ន​នាក់ ក្នុង​ចំណោម​៨០​នាក់ ដែល​ត្រឡប់​មក​ពី​ប្រទេស​ម៉ាលី​​ រក​ឃើញ​មាន​ផ្ទុក​វិជ្ជមាន​ជំងឺកូវីដ​១៩ បន្ទាប់​ពី​ពួកគេ​មក​ដល់​កម្ពុជា​កាល​ពី​ថ្ងៃ​១០ ខែកក្កដា និង​កំពុង​ត្រូវ​បាន​ដាក់​ឲ្យ​នៅ​ដាច់​ដោយ​ឡែក។  នេះ​បើ​តាម​សេចក្តី​ជូន​​ដំណឹង​​របស់​ក្រសួង​​សុខា​ភិបាល​​កម្ពុជា។​

សេចក្តី​ជូន​​ដំណឹង​​របស់​ក្រសួង​​សុខា​ភិបាល​​កម្ពុជា​ចេញ​នៅ​ថ្ងៃទី​២៩ ខែ​កក្កដា នេះ​បញ្ជាក់​ថា នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២៨ ខែ​កក្កដា ក្រសួង​សុខា​ភិបាល​បានរកឃើញអ្នកឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩​ចំនួ​ន​៧​នាក់ ក្នុង​នោះ​៤​នាក់​ ​​មកពីប្រទេស​ម៉ាលី និង​៣​នាក់​ទៀត​មក​ពី​ប្រទេស​ឥណ្ឌូនេស៊ី​។ ក្រសួង​បន្ថែម​ថា បុរស​៤​នាក់​ដែល​មក​ពី​ប្រទេស​ម៉ាលី គឺជា​ក្រុម​ទាហាន​មួកខៀវ​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​ ដែល​ទើប​ត្រឡប់​មក​ដល់​កម្ពុជាវិញ​​កាល​ពី​ថ្ងៃទី​១០ ខែ​កក្កដា ជាមួយ​ទាហានមួក​ខៀវ​ចំនួន​៧៦​នាក់​ទៀត។

ក្រសួង​បញ្ជាក់​ថា៖ «ពួកគាត់​ជា​ក្រុមមួក​ខៀវអង្គការសហប្រជាជាតិ ដែលសរុបមាន​៨០នាក់ បានវិលត្រឡប់មកពីប្រទេសម៉ាលី កាលពីថ្ងៃទី១០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២០។ ក្រៅពីអ្នកជំងឺ ក្រុម​នេះ​ត្រូវ​បាន​បន្ត​ដាក់​ឲ្យ​ធ្វើ​ចត្តាឡីស័ក​ [នៅដាច់ដោយឡែក] នៅមណ្ឌល​កង​ទ័ព​អង្គការ​សហ​ប្រជា​ជាតិ​នៅ​ខេត្ត​កំពង់​ស្ពឺ»។

ក្នុង​សេចក្តី​ជូន​ដំណឹង​របស់​ក្រសួង​សុខាភិបាល​ដដែល​បញ្ជាក់​ថា ក្រៅពី​ទាហាន​មួកខៀវ​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​ទាំង​៤​នាក់ នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២៨​ ខែ​កក្កដា នេះ កម្ពុជា​ក៏​បាន​​​រក​ឃើញ​មាន​អ្នក​ឆ្លង​ជំងឺ​នេះ​ចំនួន​៣​នាក់​ផ្សេងទៀត ដែលជា​បុរស​ខ្មែរ​​ធ្វើ​ដំណើរ​មក​ពី​ប្រទេស​ឥណ្ឌូនេស៊ី ជាមួយ​អ្នកដំណើរ​ចំនួន​​៥៦​នាក់​ផ្សេងទៀត កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី២៣ ខែ​កក្កដា​។  អ្នកដំណើរ​ដែល​មាន​លទ្ធផល​តេស្ត​អវិជ្ជ​មាន​​​វីរុស​កូវីដ១៩ ត្រូវ​បាន​បន្ត​ដាក់​ឲ្យ​ធ្វើ​ចត្តាឡីស័ក​នៅ​មណ្ឌល​កងទ័ព​អាកាស​ រាជធានី​ភ្នំពេញ​។

គិតត្រឹមនៅថ្ងៃទី២៩ ខែកក្កដា នេះ កម្ពុជា​មាន​អ្នក​ឆ្លង​ជំងឺ​កូវីដ​១៩​សរុប ចំនួន២២៣​នាក់ ក្នុង​នោះ​ អ្នកព្យាបាលបាន​​ជាសះស្បើយ​ចំនួន​១៥៤នាក់ និង​អ្នក​ដែល​កំពុង​សម្រាក​ព្យាបាល​មាន​ចំនួន​៧៧​នាក់។

រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា​នៅ​សប្តាហ៍​នេះ បានសម្រេច​ផ្អាកជើង​ហោះហើរ​​ពី​ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី និង​ឥណ្ឌូ​នេស៊ី​ជាបណ្តោះអាសន្ន ចាប់ពីថ្ងៃទី០១ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២០ បន្ទាប់​ពី​រក​ឃើញអ្នកមាន​ផ្ទុក​ជំងឺ​កូវីដ​១៩ ធ្វើ​ដំណើរ​មក​ពី​ប្រទេស​ទាំង​ពីរ​នេះ​ជាបន្ត​បន្ទាប់៕​

ក្រសួងសុខាភិបាល៖ ការមើលរំលងការចម្លងវីរុសកូរ៉ូណា គឺជាគ្រោះថ្នាក់បំផុតសម្រាប់ថ្ងៃឈប់សម្រាកខាងមុខ

(ភ្នំពេញ)៖ ក្រសួងសុខាភិបាល បន្ត​អំពាវនាវ​ឱ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ទាំងអស់ អនុវត្ត​ការការពារ​ជំងឺ​កូវីដ១៩ឱ្យ​បាន​ខ្ជាប់ខ្ជួន ជាពិសេស​នៅ​ថ្ងៃ​ឈប់​សម្រាក​ចំនួន​០៥ថ្ងៃ​ខាងមុខ បើ​ទោះ​បី​​​កម្ពុជា​មិន​ទាន់​​មាន​ករណី​ឆ្លង​ក្នុងសហគមន៍។

កាលពីថ្ងៃទី១៧ ខែកក្កដា កន្លងទៅនេះ ក្រសួងសុខាភិបាល ​ជូនដំណឹងដល់សាធារណៈជន សម្រាប់​ថ្ងៃឈប់សម្រាកចំនួន០៥ថ្ងៃ គឺនៅថ្ងៃទី១៧ ដល់ថ្ងៃទី២១ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២០ ដែល​ជា​ការ​ឈប់​សម្រាក ដើម្បីសងថ្ងៃឈប់សម្រាកការងាររបស់មន្ត្រីរាជការ និយោជិត កម្មករ ក្នុង​ពិធី​បុណ្យ​ចូល​ឆ្នាំថ្មីប្រពៃណីជាតិ បន្ទាប់​ពី​រដ្ឋាភិបាល​បាន​លើក​ការឈប់​សម្រាក​​ កាល​ពី​ថ្ងៃទី១៣ ដល់ថ្ងៃទី១៦ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២០ កន្លងទៅដោយសារបញ្ហាកូវីដ១៩។

ក្នុង​សេចក្តី​ជូន​ដំណឹង​របស់​ក្រសួងសុខាភិបាល​ចេញ​នៅ​ថ្ងៃ​២៧ ខែ​កក្កដា ឆ្នាំ​២០២០ ​ឲ្យ​ដឹង​ថា ការអនុញ្ញាត​ឱ្យ​ឈប់សម្រាកក្នុងរយៈពេលយូរ​ ប្រជាពលរដ្ឋ នឹង​អាច​ធ្វើដំណើរ​ទៅ​ជួបជុំ​ក្រុម​គ្រួសារ​នៅ​ស្រុក​កំណើត ឬ​ក៏​អាច​ដើរ​លេង​កំសាន្ត​ផង​ដែរ ដូ​ច្នេះ​ក្រសួងណែនាំ​ដល់​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​ទាំងអស់ បន្ត​អនុវត្ត​ការការពា​រ​ការ​ចម្លង​​​ជំងឺ​កូវីដ១៩​ឱ្យ​បាន​ខ្ជាប់​ខ្ជួន ទៅ​តាម​ការណែនាំ​របស់​ក្រសួង។

ក្រសួង​បញ្ជាក់​ថា៖ «យើង​មិន​ត្រូវ​មាន​ការធ្វេស​ប្រហែស ដោយ​ត្រូវ​ការពារ​ខ្លួន តាម​ការណែនាំ​ឱ្យ​បាន​ត្រឹមត្រូវ ហើយ​មិន​ត្រូវ​មើល​រំលង​នូវ​លទ្ធភាព​នៃ​ការចម្លង​រហ័ស​នៃ​វីរុស​ដ៏​កាច​សាហាវ​នេះ ដែល​នឹង​អាច​កើត​មាន​គ្រប់​ពេល​វេលា គ្រប់​កាលៈទេសៈ និង​គ្រប់​ទីកន្លែង​ទាំងអស់»។

នាយិការ​ប្រតិបត្តិ​អង្គការឆេក (CHEC) លោក​​ស្រី កាសែម កុលណារី ​លើកឡើងថា ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ត្រូវ​យកចិត្ត​ទុក​ដាក់​​​ថែរទាំ​សុខភាព​​ដើម្បី​ឱ្យ​ផុ​ត​ពី​ការឆ្លង​ជំងឺ​កូវីដ​១៩​ មិនត្រូវ​មាន​ការធ្វេស​ប្រហែស និង​​​ត្រូវ​​ធ្វើ​​តាម​​ការណែនាំ​​របស់​​ក្រសួង​សុខាភិបាល​។ លោកស្រី​បន្ថែមថា ក្នុង​ពេល​មាន​ការ​​​ឈប់​សម្រាក​ជំនួស​ថ្ងៃ​បុណ្យ​ចូលឆ្នាំ​ ក្រសួងបា​ន​​ផ្សព្វផ្សាយ​ឱ្យ​ពលរដ្ឋ​បាន​ច្រើន នូវ​វិធី​បង្ការ​ជំងឺ​កូវីដ​១៩ តាមរយៈ​ទូរទស្សន៍ និង​វិទ្យុ កុំ​ឱ្យ​មាន​ការឆ្លង​ទៅ​ដល់​សហគមន៍។

លោកស្រីបញ្ជាក់ថា៖ «ប្រជាពលរដ្ឋ​ត្រូវ​ចូលរួម​ក្នុង​ការទប់ស្កាត់​នៃ​ការចម្លង​ជំងឺ​កូវីដ​១៩​ហ្នឹង យើង​ត្រូវ​ចូលរួម​អនាម័យ មាន​ការពាក់​ម៉ាស​ឱ្យ​បាន​ខ្ជាប់​ខ្ជួន កុំ​ធ្វេស​ប្រហែស យើង​ត្រូវ​អនុវត្ត​ជា​ប្រចាំ ត្រូវ​រក្សា​គ​ម្លាត​»។

បើ​តាមសេចក្តីប្រកាស​ព័ត៌មានរបស់ក្រសួងសុខាភិបាល​ គិត​ត្រឹម​ថ្ងៃ​ទី២៨ ខែ​កក្កដា ឆ្នាំ​២០២០ ចំនួន​អ្នក​ឆ្លង​ជំងឺ​កូវីដ​១៩​សរុប ​មាន​២២៦​នាក់ ក្នុង​នោះ​ព្យាបាល​ជា​សះ​ស្បើយ​ចំនួន១៤៧នាក់​​ និង​កំពុង​សម្រាក​ព្យាបាល​នៅ​មន្ទីរពេទ្យ​រដ្ឋ​មាន​ចំនួន​៧៧នាក់៕​

Olympic Stadium Reopens to the Public

Olympic Stadium will immediately be reopened to the public, allowing exercise on its grounds, the Ministry of Education, Youth and Sport announced today.

The announcement, made this morning in a statement by Education Minister Hang Chuon Naron, said public areas would once again be made available for exercise, almost four months after the stadium was closed out of coronavirus concerns.

Last week, the stadium’s management told Newsroom that they had already sought permission to reopen, but were waiting for a reply. A notice on the gate from April 7 had announced the stadium’s temporary closure.

This evening, most fences set up around the stadium remained in place, but people were allowed in at the main gate. A parking attendant said the fences would be removed “in a few more days.”

Several people walked and jogged around the stadium’s grounds, which remained relatively empty on the first evening of reopening.

Nouv Vanna, a Daun Penh district resident, said he was eager to return to the stadium for exercising.

The announcement had come as a surprise, he added.

“I welcome it and I’m happy about the reopening, and for people to have more space to exercise and reduce stress,” Vanna said.

In his announcement, Chuon Naron asked people to practice public-health precautions as the coronavirus pandemic continued to spread worldwide:

  • Always clean hands with soap or alcohol, wear masks and measure your temperature.
  • Keep a distance of at least 1.5 meters between one another.
  • Spray down sites with disinfectant.

Cambodia has recorded 226 cases of coronavirus but with no official deaths, while globally more than 16 million people have been infected, leading to about 650,000 deaths.

Even Optimistically, Cambodia’s Economic Recovery Will Take Over 12 Months, Economists Say

Economists say it could take at least until the end of next year for the Cambodian economy to recover from the impacts of Covid-19, with unemployed people likely to struggle to find jobs and adapt to new realities.

More than 16 million cases of coronavirus worldwide have shut down international travel and reduced trade since the pandemic’s outbreak in the beginning of this year, causing a severe global downturn. Cambodia’s tourism and garments exports — among the country’s major growth drivers — have been hit hard, and more than 1 million jobs are at risk by one estimate.

Ngeth Chou, a finance specialist and investor, said the recovery of the global economy would likely only start once a vaccine was widely available — mid-2021 at the earliest, meaning Cambodian exports would only recover at the end of 2021 even in an optimistic scenario.

Chou said the impact of Covid-19 on the Cambodian economy and employment would continue to be felt as long as the virus persisted worldwide.

He put forward two scenarios: in the first, that the disease continues for four to five years, as the World Health Organization has warned; in the second, that a vaccine is ready by the end of the year, as some reports out of the U.S. have predicted.

Even in the latter case, a vaccine’s distribution would take about half a year, he said. “So the economy should begin a recovery in the middle of 2021, and export demand may resume at the end of 2021. So Cambodia’s economy should be back to normal by the end of 2021 or early 2022.”

Seng Tith, an economics professor at the National Institute of Business in Phnom Penh, agreed with the timeline.

The pandemic has caused widespread job losses, factory closures and a decline in demand, all of which will take some time to restore.

“Many business activities related to the service sector, including tourism, hotels, casinos and karaoke [parlors], pose the greatest threats to employment. The finance and banking sectors will be also affected after the impact continues for long time,” Tith said.

“And I think that these impacts could continue until a vaccine is successfully distributed or medication for this virus is found, and it will span at least through 2021.”

Daily Struggles

Phon Monisa, a 30-year-old former employee of Srey Rath Tour & Travel, said he has been forced to tackle unfamiliar work since he lost his job in April.

He has tried his hand at real estate, but few people are buying plots of land. “Unfortunately, I have been unable to sell any,” Monisa said.

There is only the expense of fuel to take clients out to see the land, and no earnings from sales, he said.

Monisa has also started to do motorbike deliveries for online sellers. He hopes it will at least be enough to pay the bank.

It was “just to earn more money for paying off the debt for the land that I bought before the Covid situation,” he said. “I may have to borrow money from my relatives or sell my property to pay off the land I bought if I cannot find a new job in the next few months.”

Nget Sophanith, a 20-year-old barista at Momo Café in Phnom Penh, said he was worried he would soon also become a victim of growing unemployment. There were only about half the customers the shop used to have, he said.

“My café has been very quiet,” Sophanith said. “My boss hasn’t cut my salary, but if this situation continues for a long time, I am really worried that my shop will close and I will lose my job.”

Chou, the finance specialist, said joblessness and debt would be two major struggles for Cambodians in the coming year.

“No matter whether they want to or not, this long duration will force people [who lost their jobs] to sell their property to support themselves and pay off their debts,” Chou said.

Women formerly at garment factories — more than 400 of them have closed or suspended production, leading to 150,000 job losses — could look to work as maids and nannies. They would be paid and fed, so at least “they won’t encounter the malnutrition issue,” he said.

Men, meanwhile, would likely need to leave the city and return to their home provinces to plant crops, breed livestock or catch animals like frogs, fish and shrimp, he said. They would need to be “adaptable and flexible.”

Guidance around changing careers, possibly provided by the government, would help. The unemployed cannot wait for their old jobs to return, Chou said.

Stimulus Efforts

Vongsey Vissoth, vice-chairman of the Supreme National Economic Council, spoke at a press conference earlier this month that 2021 would be about fiscal stimulus even as government revenues plummeted.

“[In] 2021, we will spend a lot of money,” Vissoth said. “The revenue from this first semester of 2020 was mainly covered by the first four months, while for the last two months it has significantly declined. So the basis for tax collection next year will not be good, because businesses won’t be profitable and some of them have shut down.”

The government will nevertheless distribute $1.2 billion through tax relief and aid to deal with the downturn, he said.

Stimulus projects would include skills training, social assistance and $600 million in credit for loans. The goal was to help people and businesses “survive,” he said.

“We can’t predict how long and how big the impacts will be, or how long this pandemic will continue, because [the pandemic] has been unprecedented,” Vissoth said, adding that the Cambodian economy is forecast to shrink 1.9 to 5 percent this year.

Labor Ministry spokesman Heng Sour said more than 400 factories have suspended production and 83 have shut down.

“Without an effective measure from the Royal Government and Economy Ministry, the loss will be much greater,” Sour said.

‘Greatest Threat’

According to the World Bank’s latest Economic Update for Cambodia, the global crisis poses the greatest threat to Cambodia’s development in the 30 years of its modern history. The three most affected sectors — tourism, manufacturing exports, and construction — contributed more than 70 percent of growth and 39.4 percent of total paid employment in 2019.

“The collapse of growth drivers has hurt economic growth and put at least 1.76 million jobs at risk,” the report says.

Tith, the economics professor, said households should take health precautions seriously if they want to contribute to an economic recovery.

“First, we should find a solution: Take care of our health and prevent ourselves from infection,” he said, also suggesting boosting agricultural production.

However, Chou, the finance specialist, painted a bleaker picture. He doubted there was much Cambodians could do in the face of a global crisis.

“In terms of households and individuals, they can contribute very little to the growth of the economy, because Cambodia is relying on exports and overseas migrant work,” he said. The high unemployment rate in Thailand, for example, meant there were few opportunities for migration and remittances.

“As for the diversification of other jobs, only the agricultural sector can absorb [the jobless], but there will be a lot of obstacles as those who used to work outside this sector may find it difficult to return.”

Risk of Disease, Food Shortages, Fish Extinctions as Mekong Faces Severe Drought: Researcher

A regional researcher has warned that the current drought around the Mekong River could cause a spread of disease and insects and devastation for fish species and food sources.

Ix Hour, a drought management specialist for the intergovernmental Mekong River Commission, told a meeting last week that the effects of drought were wide-ranging, affecting both people and nature.

“Droughts significantly affect the environment, water consumption, agriculture, animal health, biodiversity, community wells, navigation on waterways,” Hour said. Forest fires, insect swarms, diseases due to decreased hygiene and other effects were also likely, he said.

A lack of fresh water could draw salt water into farmland, devastating crops, he added.

Cambodia faced a severe drought in 2016 and again last year, causing irrigation channels to dry up. According to the Water Resources Ministry, Mekong water levels are again virtually as low as last year’s, far below average.

Hour said climate change was causing historic droughts to happen with greater frequency.

Aside from the amount of rainfall, underground water, water management policies and land use could also contribute to drought. Drought was typically measured by rainfall, river flows and soil moisture, he said at the meeting, which was organized by the Cambodian Journalists Alliance.

Water Resources Ministry spokesman Chan Yutha told Newsroom that rainfall had been insufficient early this month, but forecasts were better for the coming weeks.

The government had prepared reservoirs to make sure people had enough water despite the low levels of rain, he said.

“We started our interventions using machines to dig channels … in affected areas,” Yutha said.

Agronomist Yang Saing Koma, who is a founder of the Grassroots Democracy Party, said reservoirs and dams were crucial for farmers to survive periods of drought.

“If we don’t have a dam — and no water — there is no way to farm,” he said.

Sek Romdoul, a famer in Kompong Cham province, said he was struggling with both fishing and farming due to low river levels.

Fewer crops were growing and they were lower quality. “Some people have stopped for a period,” he said.

Without rainfall, some farmers near him were trying to truck in water for their fields, Romdoul said.

Meas Moa, an organic farmer in Takeo province, said he needed some rain soon. He grew 20-30 types of vegetables, but ponds were dry and he had no options, he said.

“I can’t even pump water from the well because there’s no water anywhere.”

របាយការណ៍៖ ពលរដ្ឋ​ជាង​១លាន​នាក់​នៅ​ភ្នំពេញ​នឹង​ត្រូវ​ប្រឈមការជន់​លិចនៃ​ទឹក​ជំនន់ ប្រសិនបើ​លុប​បឹង​ទំពុន

(ភ្នំពេញ): របាយការណ៍​ថ្មី​មួយ​បាន​បង្ហាញ​ថា ប្រជាជន​កម្ពុជា​​ជាង​១​​លាន​នាក់​​កំពុង​ប្រឈម​នឹង​ការកើន​ឡើង​នូវ​ទឹក​ជំនន់ និង​មាន​មនុស្ស​ជាង​មួយ​ពាន់​គ្រួសារ​ទៀត​កំពុង​ប្រឈម​នឹង​ការបណ្តេញ​​ចេញ បាត់បង់​ប្រាក់​ចំណូល និង​អសន្តិ​សុខ​ស្បៀង​ដោយ​សារ​គម្រោង​អភវិឌ្ឍន៍​​ផ្សេងៗ​​​កំពុង​ធ្វើ​ឱ្យ​ប៉ះពាល់​តំបន់​បឹង​ទំពុន។​

បើ​​តា​ម​របាយ​ការណ៍​ស្រាវជ្រាវ​មាន​ចំណង​ជើង​ថា «ការបាត់បង់​បឹង​ទំពុន» ចេញ​នៅ​ថ្ងៃទី២៧ ខែ​កក្កដា​នេះ​បញ្ជាក់​ថា ប្រជាពលរដ្ឋ​ជាង​មួយ​លាន​នាក់ កំពុង​ប្រឈម​នឹង​ផល​ប៉ះពាល់​ធ្ងន់ធ្ងរ​នៅ​តំបន់​បឹង​ទំពុន ឬ​ជើក​ឯក និង​បង្ក​អសន្តិ​សុខ ខណៈ​ដែល​ក្រុមហ៊ុន​អាយ អិន ជីហូលឌីង (ING Holding​) និង​សាជីវកម្ម​ឯកជន​ផ្សេងៗ​ទៀត​ដូចជា​ក្រុមហ៊ុន​ ជីព​ម៉ុង​អ៊ី​អន​ម៉ល អ័រ​គីដេ​វីឡា និង​គម្រោង​ផ្សេងៗ​ទៀត​កំពុង​ដំណើរ​ការ​សាងសង់។

របាយការណ៍​នេះ​ធ្វើ​ឡើងរួមគ្នា​​ដោយ​ អង្គការ​សម្ព័ន្ធ​ខ្មែរ​ជំរឿន និង​ការពារ​សិទ្ធិមនុស្ស​លីកាដូ (LICADHO) បណ្តាញ​យុវជន​កម្ពុជា (CYN) អង្គការ​សមធម៌​កម្ពុជា (EC) និង​អង្គការ​សមាគម​ធាង​ត្នោត (STT)។

របាយការណ៍​នោះ​​បញ្ជាក់​ថា តាមរយៈ​ការស្ទង់​មតិ​របស់​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​ដែល​ធ្វើការ​លើ​សិទ្ធិ​មនុស្ស និង​បរិស្ថាន​ជាមួយ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ចំនួន៤៦៩​គ្រួសារ​ ដែល​កំពុង​រស់​នៅ និង​ប្រើប្រាស់​តំបន់​បាន​បង្ហាញ​ថា ផល​​ប៉ះពាល់​គួរ​ឲ្យ​ព្រួយ​បារម្ភ​ក្នុង​តំបន់​បឹង​ទំពុន ​ក្នុង​ផ្ទៃ​ក្រឡា​ប្រមាណ​១,៥០០​ហិកតា ដែល​កំពុង​ជួយ​ទ្រទ្រង់​ដល់​ជីវភាព​រស់នៅ​របស់​សហគមន៍​មូលដ្ឋាន និង​ដើរ​តួនាទី​យ៉ាង​សំខាន់​ក្នុង​ការគ្រប់​គ្រង​កាក​សំណល់ និង​ការពារ​ទឹក​ជំនន់​នៅ​ក្នុង​រាជធានី​ភ្នំពេញ។

របាយការណ៍​ខាង​លើ​បញ្ជាក់​ថា៖ «​បើ​គ្មាន​តំបន់​បឹង​ទាំង​នោះទេ​ ប្រជាជន​ជាង​មួយ​លាន​នាក់​នៅ​រាជធានី​ភ្នំពេញ​នឹង​ប្រឈម​ការកើន​ឡើង​ទឹ​កជំនន់​»។ របាយការណ៍​ខាងលើ​បញ្ជាក់​បន្ថែម​ថា៖ «​បើ​ការអភិវឌ្ឍ​របស់​ឯកជន​នៅ​តែ​បន្ត នឹង​បណ្តាល​ឲ្យ​បាត់បង់​នូវ​មុខរបរ​ចិញ្ចឹម​ជីវិត និង​មនុស្ស​ជាង​មួយ​ពាន់​គ្រួសារ​ទៀត​ត្រូវ​បាន​បង្ខំ​ឲ្យ​ចាកចេញ​ពី​លំនៅដ្ឋាន​របស់​ពួកគេ»។

លោក អំ សំអាត នាយករង​ទទួល​បន្ទុក​ផ្នែក​ឃ្លាំមើល​សិទ្ធិ​មនុស្ស​​នៃ​អង្គការ​លីកាដូ លើក​ឡើង​ថា​​ បច្ចុប្បន្ន​បឹងទំពុន​ជាកន្លែង​មួយ​ដែល​ជួយ​សម្រួល​លូ​ទឹក​ស្អុយ​ពី​រាជធានី​ភ្នំពេញ និង​ជា​បឹង​​ធម្មជាតិ​មួយ​ដែល​មាន​ជីវៈចម្រុះ​ ដែល​បាន​ជួយ​សម្រួល​ជីវភាព​ដល់​ប្រជាពលរដ្ឋ​ដែល​រស់នៅ​ក្បែរ​នោះ។ លោកបន្តថា លោក​មាន​ការព្រួយ​បារម្ភ​ក្នុង​ការលុប​បឹង​ជា​បន្តបន្ទាប់ ថា​អាច​ផ្តល់​ផល​ប៉ះពាល់​ដ​ល់​បរិស្ថាន និង​ប្រជាពលរដ្ឋ។

លោក​បញ្ជាក់​ថា៖ «យើង​ចេញ​របាយការណ៍​នេះ​ដើម្បី​ធ្វើ​យ៉ាងម៉េច ឲ្យ​អាជ្ញាធរ​ពាក់ព័ន្ធ​ទាំងអស់​គិតគូរ​ពិចារណា​ឲ្យ​បាន​ដិត​ដល់ ធ្វើម៉េច​កុំ​ឲ្យ​ប៉ះពាល់​ការរស់នៅ​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ។ ធ្វើ​យ៉ាងម៉េច​ការអភិវឌ្ឍគឺ​ដើម្បី​ប្រទេស និង​ប្រជាពលរដ្ឋ អីចឹង​បើសិនជា​ការអភិវឌ្ឍ ធ្វើ​យ៉ាង​ម៉េច​កុំ​ឲ្យ​ប៉ះពាល់ស​ម្រាប់​ពួកគាត់»។

លោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យ​ក្រសួង​រដ្ឋាភិបាល​មាន​ប្រសាសន៍​​ថា​ ការចេញ​របាយការណ៍​របស់​សមាគម​ធាងត្នោត​ថា​ការ​លុប​បឹង​នោះ​ធ្វើ​ឲ្យ​ប៉ះពាល់ និង​ជនលិចមនុស្សរាប់លាននាក់ គឺ​មិន​ត្រឹមត្រូវ។ លោក​ថា សាលា​រាជធានី​ភ្នំពេញ​បាន​ជីក​ប្រឡាយ ដើម្បី​បញ្ជៀស​ទឹក​ទៅ​តាម​ប្រភព​ផ្សេងៗ​ទៀត និង​ដាក់​លូ​រួចរាល់​ទើប​មាន​ការអភិវឌ្ឍ​តំបន់​នោះ។ លោលបន្ថែម​ថា ការអភិវឌ្ឍ​នៅ​តំបន់​បឹង​ទំពុន​ជា​រឿង​ប្រក្រតី ហើយ​ថា បាន​ជួយ​សេដ្ឋកិច្ច​កម្ពុជា​ និង​ផ្តល់​ពន្ធ​ជូន​រដ្ឋ។​

លោកបញ្ជាក់ថា៖ «​រឿង​សេដ្ឋកិច្ច​ដូចជា​មិន​ប៉ះពាល់​អី ក្រៅពី​យើង​បង្កើត​ទឹ​ក​ដី​បឹង​ហ្នឹង ក្លាយ​ជា​ដី​ដែល​តម្រូវ​ឲ្យ​មាន​ការបង់​ពន្ធ​ចូល​រដ្ឋ ហើយ​កាត់​បន្ថយ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ក្រីក្រ​របស់​យើង។ ដូច្នេះ​ផល​វា​បាន​ម​ក​ពី​ដី​ហ្នឹង​ច្រើន​ជាង​ការបាត់បង់​ផល​ទៅ​វិញ។ ដូច្នេះ​កាលណា​មាន​ការអភិវឌ្ឍ​មាន​​ការបង់​ពន្ធ ​ហើយ​កាលណា​​មាន​ការបង់ពន្ធ​មាន​ចំណូល​ដល់​រដ្ឋ​ រដ្ឋ​នឹង​កាត់​បន្ថយ​អាច​ជួយ​ដល់​ជន​ក្រីក្រ និង​ជន​ងាយ​រងគ្រោះ »។

ក្នុង​របាយការណ៍​របស់​សមាគម​ធាងត្នោត​ចេញ​កាល​ពីខែ​ធ្នូ ឆ្នាំ​២០១៩ អំពីបឹងចុង​ក្រោយ​ក្នុង​​រាជធានី​ភ្នំពេញ រក​ឃើញ​ថា​ បឹង​ធម្មជាតិ​នៅ​រាជធានី​ភ្នំពេញ ចំនួន១៦ ត្រូវ​បាន​លុប​ទាំង​ស្រុង​ ហើយ​បឹង​ចំនួន​ ១០ទៀត កំពុង​ចាក់​លុប​ខ្លះៗ។ ក្នុង​នោះ​មាន​បឹង​មួយ​ចំនួន​ ដែល​ការពារ​ដោយ​អនុក្រឹត្យ​ កំពុង​ប្រឈម​ការ​ចាក់​លុប​ដូច​គ្នា​ដែរ។

របាយការណ៍​នោះ​បញ្ជាក់​ថា ការ​ចាក់​លុប​បឹង​ធម្មជាតិ​ទាំង​នេះ បាន​បង្ក​ផល​ប៉ះ​ពាល់​ផ្នែក​បរិស្ថាន​ធ្ងន់ធ្ងរ​ និង​បង្ហាញ​នូវ​ផល​អវិជ្ជមាន​ដ៏​អាក្រក់​ ដូចជា​ទឹក​ជំនន់​ ការ​បំពុល​បរិស្ថាន​ និង​ការ​ថយ​ចុះ​មច្ឆាជាតិ​ ជាពិសេស ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ជា​ច្រើន​ពាន់​គ្រួសារ​ត្រូវ​បាន​បណ្ដេញ​ចេញ​ពី​លំនៅឋាន​ ឬ​ប្រឈម​ការ​គំរាម​កំហែង​ពី​ការ​បណ្ដេញ​ចេញ​នៅ​ថ្ងៃ​ខាង​មុខ៕​

ពលរដ្ឋជាង៥៣ម៉ឺនគ្រួសារទើបទទួលបានប្រាក់ឧបត្ថម្ភក្នុងអំឡុងពេលជំងឺកូវីដ១៩

គិត​ត្រឹម​ថ្ងៃ​ទី​២៤ ខែកក្កដា គ្រួសារ​​ដែល​មាន​បណ្ណ​ក្រីក្រ​​ចំនួន​ជាង​៥៣ម៉ឺនគ្រួសារ ទទួល​​បាន​​ប្រាក់​​ឧបត្ថម្ភ​​ពី​រដ្ឋាភិបាល​ក្នុងអំឡុង​ពេលជំងឺកូវីដ១៩ សរុប​ជា​​ទឹក​ប្រាក់​ប្រមាណជា​​​២៣​លាន​ដុល្លារ​អាមេរិក​។

បើតាម​សេចក្តី​ជូន​ដំណឹង​របស់​ក្រសួង​សង្គម​កិច្ច និង​អតីត​យុវជន​នីតិ​សម្បទា ចេញ​​នៅ​ថ្ងៃទី​២៤​ ខែ​កក្កដា ឆ្នាំ​២០២០​ ​បង្ហាញ​ថា គ្រួសារ​ក្រីក្រ​ដែល​ទទួល​បាន​ប្រាក់​ឧបត្ថម្ភ​សរុប​​មាន​ចំនួន​​៥៣០,៨៣៨​គ្រួសារ គិត​ជា​សមាជិក​មាន​ចំនួន​២,១៥៣,១១៤នាក់ ក្នុងនោះបានបែង​ចែក​ជា​ពីរ​កម្រិត​ គឺ​គ្រួសារ​ក្រីក្រ​​កម្រិត១មានចំនួន១៩៨,៦៣១ និង​គ្រួសារក្រីក្រ​កម្រិត២​មាន​ចំនួន ៣៣២,២០៧ គ្រួសារ។

គ្រួសារក្រីក្រទាំង​ជាង​៥៣​ម៉ឺន​គ្រួសារ​នោះ បាន​ទទួលសាច់​​ប្រាក់​ពី​រដ្ឋាភិបាល តាមរយៈ​កម្មវិធី​ឧបត្ថម្ភ​សាច់ប្រាក់​ជូន​គ្រួសារ​ក្រីក្រ និង​ពលរដ្ឋ​ងាយ​រងគ្រោះ​អំឡុង​ការ​កើត​មាន​​ជំងឺកូវីដ១៩ ដែលគិតជា ទឹកប្រាក់​ចំនួន ៩៤,៥៥,១៨៧៦,០០០  (កៅសិបបួនប៊ីលាន ប្រាំ​រយ​ហាសិប​មួយ​លាន ប្រាំបី​រយ​ចិត​​សិប​ប្រាំមួយពាន់រៀល​គត់)  ឬ​​ស្មើ​នឹង​ប្រមាណជា​២៣​លាន​ដុល្លារ​អាមេរិក​។

សេចក្តី​ជូន​ដំណឹង​នោះ​​សរសេរ​ថា ៖ «ចំពោះ​គ្រួសារ​ដែល​បាន​ផ្ទៀងផ្ទាត់​នៅ​ដើម​ខែ​មិថុនា​រួច​ហើយ សូម​អញ្ជើញ​ទៅ​បើក​នៅ​បញ្ជរវីង​ណាមួយ ដោយ​មិន​តម្រូវ​ឲ្យ​មក​សាលាឃុំ​សង្កាត់​សា​​ជា​ថ្មី​នោះ​ទេ»។

ចំណែក​ឯគ្រួសារ​ដែល​ទើប​តែ​ទទួល​បាន​បណ្ណ​សមធម៌​ថ្មី ត្រូវ​ទៅ​ផ្ទៀងផ្ទាត់​ឈ្មោះ​នៅ​តាម​សាលា​ឃុំ សង្កាត់​ណាមួយ​ជាមុន​សិន ដើម្បី​ទទួល​ប្រាក់​ឧបត្ថម្ភ ដោយ​ក្រសួង​ទុក​រយៈពេល​៣០ថ្ងៃ គិតចាប់​ពីថ្ងៃទី​២៥​ ខែកក្កដា នេះ​តទៅ។

បើតាម​លោក​នាយករដ្ឋមន្រ្តី​ហ៊ុន សែន ការផ្តល់​ប្រាក់​ឧបត្ថម្ភនេះ ធ្វើ​ឡើង​ជា​ជុំៗ គឺ​ជុំ​នីមួយៗ​មាន​រយៈពេល​២ខែ ហើយ​ប្រសិន​បើ​២​ខែ​កន្លង​ផុតទៅ​ ស្ថានភាព​ជំងឺ​កូវីដ​១៩​នៅតែ​មិន​មាន​ភាព​ធូរស្រាល នោះ​ការផ្តល់​ប្រាក់​ឧបត្ថម្ភ​នឹង​បន្ត​ធ្វើ​ទៅ​ជុំទី២ ហើយ​បន្តទៅជុំបន្តបន្ទាប់ទៀត​។ ប៉ុន្តែ ប្រសិនបើ​ស្ថានភាព​ជំងឺ​កូវីដ១៩​នេះ​ធូរស្រាល ​នោះ​រដ្ឋាភិបាល​នឹង​បញ្ឈប់​កម្មវិធី​ផ្តល់​ប្រាក់​ឧបត្ថម្ភ​នេះ។​

នាយកប្រតិបត្តិសម្ពន្ធគណនេយ្យភាព​ក​ម្ពុ​ជា​លោក សន ជ័យ លើក​ឡើង​ថា លោក​គាំទ្រ​នូវ​វិធានការ​​របស់​រដ្ឋាភិបាល​ដែល​បាន​ដាក់​ចេញ​​កម្មវិ​ធីនេះ។ ប៉ុន្តែ​លោក​ថា ក្នុងការ​ផ្តល់​សាច់​ប្រាក់​ជុំ​ទី​១នេះ ​លោក​ឃើញ​មានការ​​រិះ​គន់​លើ​​​ភាពមិនប្រក្រតី​មួយ​ចំនួន​។

លោកបញ្ជាក់ថា៖ «មាន​ការរិះគន់​ទៅ​លើ​លក្ខណៈ​សម្បត្តិ​ពលរដ្ឋ​ខ្លះ​ដែល​គេ​ហៅ​ថា​មិនមែន​ជា​អ្នក​ក្រ​ពិត​ប្រាកដ ហើយ​គាត់បែរ​ជា​បាន​ទទួល​នូវ​បណ្ណ​​សមធម៌។ នេះ​ជា​ភាព​ចម្រូង​ចម្រាស់​មួយ​នៅ​ក្នុង​នីតិវិធី​នៃ​ការទទួល​បាន​បណ្ណសមធម៌​សម្រាប់​អ្នក​ក្រីក្រ ឬ ពលរដ្ឋ​ដែល​ងាយ​រងគ្រោះ​ក្នុង​ប្រភេទ​ទី១ និង​ទី២»។

លោក សន ជ័យ បន្ថែម​ថា រដ្ឋាភិបាល​គួរ​ផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មាន​ឱ្យ​បាន​ទូលំ​លាយ​ជាង​នេះ និង​កែ​លម្អរ​នូវ​នីតិវិធី​មួយ​ចំនួន​នៅ​ដំណាក់​កាលទី២ ដើម្បី​ផ្តល់​បណ្ណ​សមធម៌​ជូន​ពលរដ្ឋ​ដែល​ក្រីក្រ​ដោយសារ​ជំងឺ​កូវីដ១៩ ពិត​ប្រាកដ។

លោក​មាន​ប្រសាសន៍​ថា៖ « យើង​ក៏​ចង់​ឃើញ​នៅ​វិធាន​ការបន្ទាប់​ដើម្បី​ឲ្យ​មាន​ការផ្តល់​ទៅ​ដល់​អ្នក​ដែល​ងាយ​រងគ្រោះ​ដំណាក់​កាល​ទី២ ​ជាពិសេស គឺ​ក្រុម​ដែល​ទើប​តែ​រងគ្រោះ​ដោយសារ​តែ​កូវីដ​១៩​ហ្នឹង»។​

កាល​ពីថ្ងៃទី​២៤ ខែមិថុនា រដ្ឋាភិបាល​​បាន​​ប្រកាស​ដាក់​​ឱ្យ​​ប្រើប្រាស់​​ជា​ផ្លូវ​ការ​​នូ​វ​​កម្មវិធី​​ឧបត្ថម្ភ​សាច់​ប្រាក់​​ជូន​គ្រួសារ​ក្រីក្រ​ និង​​ងាយ​រងគ្រោះ ​ក្នុង​អំឡុង​​ពេល​​ប្រយុទ្ធ​​នឹង​​ជំងឺ​កូវីដ​១៩ ដល់​ពលរដ្ឋ​​ចំនួន​​​​ជាង​៥៦​ម៉ឺន​គ្រួសារ​​។ កម្មវិធី​នេះត្រូ​វ​បាន​ក្រសួង​សង្គម​កិច្ច ចាប់ផ្តើម​អនុវត្តន៍​កាល​ពីថ្ងៃទី២៥ ខែមិថុនា កន្លង​ទៅ៕

More Cambodians Are Traveling Locally as Foreign Tourism Plummets, Industry Says

Tourism businesses say they are seeing increases in Cambodian travelers in recent weeks as they attempt to recover from the coronavirus-driven drop in visitor arrivals.

According to the Tourism Ministry’s latest statistics report, there were just over 14,000 foreign tourists in May, down from more than 570,000 a year earlier — a 97 percent fall.

International travel has been locked down around the world to try to prevent the spread of the coronavirus, which has infected 15 million and killed 640,000 so far, according to the World Health Organization.

Cambodian tourists also dropped 74 percent in May compared to a year earlier, but the lesser decline means they now make up 94 percent of all tourists, up from 59 percent.

Chhay Sivlin, president of the Cambodia Association of Travel Agents, said the number of local travelers was now growing “from week to week.”

“The most visited destinations for local people are coastal areas, mountain areas and ecotourism sites,” Sivlin said. Cultural sites such as Angkor Archaeological Park in Siem Reap, however, were generally only seeing visitors from nearby areas, she said.

People had been isolating themselves in recent months to help prevent the spread of the virus, and were now beginning to feel more confident about going out, she said.

The industry hoped to also see regional tourism restored soon, she added.

“We recently had a meeting with Asian leaders for both the private sector and the state to discuss cooperation on the first steps to boost Asian tourism,” Chivlin said. “To restore tourism, we are pushing in the region first.”

Sem Im, head of the popular Trapeang Sangkae Ecotourism Community in Kampot province, said July had seen a resurgence of local tourists, especially from Phnom Penh and Kandal province.

Weekends were especially busy, with 700 to 800 visitors each day, Im said.

“Most visitors come to visit for the boat cruise,” he said.

Ly Ratana, manager of the Daung TE resort, another well-known destination in Kampot, said local tourism usually drops off after May due to the start of the rainy season, but this year there had been a rise instead.

Many of the local visitors were choosing to travel within the country because their plans to travel abroad had been canceled, Ratana said.

He added that most tourism businesses had coronavirus precautions in place, and visitors were happy to comply. “People are more aware of coronavirus, and they know what they need to do to protect themselves.”

There have been 225 cases of coronavirus in Cambodia as of Monday, with 82 of them currently active. A man died in a quarantine center last week after he tested negative for coronavirus, and the death was attributed to “exhaustion.”

Latest News