fbpx
Home Blog Page 113

Voxpop: គុណសម្បត្តិ និងគុណវិបត្តិរបស់សិស្សវិទ្យាល័យជុំវិញការសិក្សាតាមអនឡាញ

ការ​រាតត្បាត​នៃជំងឺ​កូ​វីដ​១៩ ​បាន​បង្ខំឱ្យ​ប្រព័ន្ធ​អប់រំ​នៅ​កម្ពុជាចាំ​បាច់​ត្រូវ​បន្ត​ការ​សិក្សា​ពី​ចម្ងាយ និងការ​សិក្សា​តាម​ប្រព័ន្ធ​អេឡិច​ត្រូនិច ឬអន​ឡាញ​។ ក៏​ប៉ុន្តែ​ការ​សិក្សា​តាម​អន​ឡាញ​នេះធ្វើ​ឱ្យសិស្សានុសិស្សមួយចំនួនហាក់មានភាពលំបាកជាខ្លាំងក្នុងការក្រេបជញ្ជក់យកចំណេះដឹងពីសំណាក់លោកគ្រូ អ្នកគ្រូ។

នៅថ្ងៃទី១១ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២១ សិក្ខាកាមសារព័ត៌មាន Newsroom Cambodia បានសម្ភាសន៍សិស្សានុសិស្ស និងនិស្សិតមួយចំនួនអំពីការយល់ឃើញទៅលើ «ការសិក្សាតាមប្រព័ន្ធអេឡិចត្រូនិច ឬអនឡាញ ថាតើមានផលលំបាក និងផលចំណេញអ្វីខ្លះតាមរយៈការសិក្សាពីចម្ងាយនេះ»។

សិស្សានុសិស្ស និងនិស្សិត ដែលត្រូវបានសម្ភាសដោយសារព័ត៌មាន Newsroom Cambodia បានលើកឡើងអំពីការសិក្សាតាមប្រព័ន្ធអេឡិចត្រូនិច ឬអនឡាញនេះផ្សេងៗពីគ្នា។

ឆេង សាវតី

យុវតី ឆេង សាវតី ជាយុវសិស្សវិទ្យាល័យមួយស្ថិតនៅជាយក្រុងភ្នំពេញមួយ វតី មានដើមកំណើតនៅឃុំតាម៉ៅ ស្រុកព្រែកប្រសព្វ ខេត្តក្រចេះ។​ ទៅថ្ងៃអនាគត វតីចង់ក្លាយទៅជាវិជ្ជបណ្ឌិតដែលមានក្រមសីលធម៌ និងមានវិជ្ជាជីវៈច្បាស់លាស់ម្នាក់ តាមរយៈការជ្រើសរើសសិក្សាផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រពិត។ សាវតី យល់ឃើញថា រវាងការ​សិក្សាផ្ទាល់នៅសាលា និងសិក្សាតាមប្រព័ន្ធអេឡិចត្រូនិច ឬអនឡាញ គឺសិក្សានៅសាលាផ្ទាល់មានភាពល្អប្រសើរជាង ព្រោះងាយស្រួលសួរគ្រូនៅពេលដែលមិនយល់ពីមេរៀន ។

យុវតី រូបនេះក៏បានបន្ថែមថា៖ «លោកគ្រូអ្នកគ្រូត្រូវពន្យល់មួយៗ បង្រៀនធ្វើយ៉ាងណាឱ្យសិស្សដែលរៀនខ្សោយទៅជាមធ្យម មធ្យមទៅល្អបង្គួរ ល្អបង្គួរទៅល្អ ល្អទៅល្អឥតខ្ចោះ»។ ជាមួយគ្នានោះដែរ វតី​ចង់ឱ្យលោកគ្រូអ្នកគ្រូដាក់កិច្ចការផ្ទះឱ្យសិស្សធ្វើជារៀងរាល់ថ្ងៃ ដើម្បីពង្រឹងសមត្ថភាពរបស់សិស្ស កំឡុងពេលសិក្សាតាមប្រព័ន្ធអេឡិចត្រូនិច ឬអនឡាញនេះ»។

ជាសំណូមពរ សាវតី ចង់ឱ្យក្រសួងអប់រំ បើកឱ្យមានការប្រឡងសញ្ញាបត្រទុតិយភូមិ ឬបាក់ឌុប និងមាននិទ្ទេសធម្មតាឡើងវិញក្នុងឆ្នាំសិក្សា២០២១ខាងមុខនេះ ព្រោះដើម្បីងាយស្រួលដាក់អាហាររូបករណ៍ និងដឹងពីសមត្ថភាពរបស់ខ្លួនផងដែរ។

ស៊ឺយ សុជា

ស៊ឺយ សុជា ជាយុវសិស្សវិទ្យាល័យព្រះស៊ីសុវត្ថិ រាជធានីភ្នំពេញ សុជា មានដើមកំណើតនៅស្រុកស្ទោង ខេត្តកំពង់ធំ ហើយបច្ចុប្បន្នយុវសិស្សរូបនេះស្នាក់នៅជាមួយបងប្អូនក្បែរសាលារបស់គេផ្ទាល់ ទៅថ្ងៃអនាគត យុវសិស្សរូបនេះចង់ក្លាយជាអ្នកព័ត៌មានវិទ្យាមានឥទ្ធិពលក្នុងប្រទេសកម្ពុជាម្នាក់ តាមរយៈការជ្រើសរើសសិក្សាផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រពិត។

យុវសិស្សរូបនេះលើកឡើងថា ការពារការឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩ ជារឿងសំខាន់បំផុត កំឡុងពេលសិក្សាតាមអនឡាញ  ព្រោះការទៅរៀនផ្ទាល់នៅសាលាយើងតែងតែមានការពិក្សាជាមួយមិត្តភក្តិ ដែលជាហេតុធ្វើឱ្យមានការប្រមូលផ្តុំគ្នាច្រើន ។

សុជាបន្ថែមថា៖ «ចំណេញពេលវេលាច្រើន និងកាត់បន្ថយចំណាយទៅលើការជិះកង់បី ឬ Pass App»។

យុវជនដែលមានសម្បុរស្រអែម រាង​ខ្ពស់ស្រឡះរូបនេះ បានចូលរួមជាគំនិតដូចនេះថា ប្រសិនបើយើងចង់ឱ្យការរៀនតាម​អន​ឡាញ​មានប្រសិទ្ធភាព៖ «យើងត្រូវតែស្វែងរកកន្លែងដែលសម្បូរអ៊ីនធឺណេត ព្យាយាមស្តាប់គ្រូពន្យល់ដោយយកចិត្តទុកដាក់ និងស្វែងរកកន្លែងណាដែលមិនមានសម្លេងរំខាន»។

ភឿន ផាន់នី

កញ្ញា ភឿន ផាន់នី ជានិស្សិតថ្នាក់ឆ្នាំមូលដ្ឋាននៃសាកលវិទ្យាល័យមួយក្នុងរាជធានី​ភ្នំពេញ។ និស្សិតរូបនេះមានដើមកំណើតក្នុងឃុំចំបក់ ស្រុកព្រែកប្រសព្វ ខេត្តក្រចេះ ទៅថ្ងៃអនាគត ផាន់នី ចង់ក្លាយទៅជាគ្រូបង្រៀនលើមុខវិជ្ជាភាសាខ្មែរម្នាក់ ។

មានសម្បុរស្រអែម កែវភ្នែកធំៗ ផាន់នី គឺជានិស្សិតថ្មីថ្មោងម្នាក់ទើបប្រឡងជាប់សញ្ញាបត្របាក់ឌុប ឬសញ្ញាបត្រទុតិយភូមិ ដោយ​ក្រសួងតម្រូវឱ្យជាប់ដោយស្វ័យប្រវត្តិ និងមិនមាននិទ្ទេស។ តាមរយៈការសិក្សានៅថ្នាក់មហាវិទ្យាល័យកន្លងមក និស្សិតរូបនេះក៏ធ្លាប់ត្រូវបានគេរើសអើង និងមិនសូវឱ្យតម្លៃពីសំណាក់មិត្តភក្តិមួយចំនួនខ្លះផងដែរ។

កញ្ញា ភឿន ផាន់នី យល់ឃើញដូចទៅនឹងអ្វីដែលយុវសិស្ស ឆេង សាវតី លើកឡើងដែរ ដែលថា នៅក្នុងឆ្នាំ២០២១ ខាងមុខនេះ «ខ្ញុំចង់ឃើញក្រសួងបើកឱ្យមានការប្រឡងថ្នាក់ជាតិជាធម្មតាឡើងវិញ»។

សេត ស៊ីរ៉ា

កញ្ញា សេត ស៊ីរ៉ា ជានិស្សិតឆ្នាំទី២ នៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទនីតិសាស្រ្ត និងវិទ្យាសាស្ត្រសេដ្ឋកិច្ច សិក្សាលើជំនាញ​រដ្ឋបាលអប់រំ។ ស៊ីរ៉ា ជានិស្សិតប្រឡងជាប់សញ្ញាបត្របាក់ឌុប មុនមួយឆ្នាំនៃការអនុញាតិឱ្យសិស្សទាំងអស់សិក្សាក្នុងឆ្នាំ ២០២០-២០២១ ជាប់ដោយស្វ័យប្រវត្តិ ។

យុវនិស្សិត សេត ស៊ីរ៉ា យល់ឃើញថា តាមរយៈក្រសួងអប់រំ អនុញ្ញាតឱ្យសិស្សថ្នាក់ទី១២ទាំងអស់ ជាប់ដោយស្វ័យប្រវត្តិ និងគ្មាននិទ្ទេសបែបនេះ វាជាផលវិជ្ជមានសម្រាប់សិស្សានុសិស្សមួយចំនួនផងដែរដូចជា មិនខាតពេលវេលាច្រើន អាចមានឱកាសក្នុងការរៀនបន្តទៀតជាដើម។

បន្ថែមពីការយល់ឃើញរបស់ស៊ីរ៉ា យុវនិស្សិតរាងស្តើង សម្បុរសណ្ដែកបាយរូបនេះក៏បានជជំរុញលើកទឹកចិត្តប្អូនៗសិស្សា​នុ​សិស្សជំនាន់ក្រោយគិតគូរលើមុខជំនាញ ឬចំណង់ដែលខ្លួនចង់បន្តសិក្សានៅថ្នាក់មហាវិទ្យាល័យផងដែរ។

កញ្ញាលើកឡើងថា៖ «ការជ្រើសរើសជំនាញហ្នឹង វាជារឿងមួយដ៏សំខាន់ក្នុងការសិក្សាសម្រាប់សិស្សនិស្សិតជៀសវាងការមានវិប្បដិសារីនៅថ្ងៃក្រោយ»៕​

Q & A៖ ការដាំបន្លែលើទឹក និងទីផ្សារ​បន្លែ​បច្ចុប្បន្ន​

អ្នកស្រី ម៉ាង ផាវីណា ជាម្ចាស់កសិដ្ឋានដាំបន្លែលើទឹក (Hydroponic)​ មួយដែលមានឈ្មោះ Hydroponic in Cambodia & Kannika Modern Farm។ អ្នកស្រី​កើត​ក្នុង​ឆ្នាំ​១៩៦៩ ហើយ​គ្រួសារ​អ្នកស្រីបានចេញទៅរស់នៅប្រទេសថៃ​តាំងពីអ្នកស្រី​មាន​​អាយុ​៦​ឆ្នាំ​ដោយសារ​សង្គ្រាម​ និង​បាន​ត្រឡប់​មកវិញនៅឆ្នាំ១៩៩៣។

Q: តើបងចាប់ផ្ដើមអាជីវកម្មនេះបានរយ:ពេលប៉ុន្មានឆ្នាំហើយ?

A: ចូលឆ្នាំហ្នឹងឆ្នាំទី៩។​ ខ្ញុំចាប់ផ្ដើមបើកហាងនៅថ្ងៃទី១២ ខែ០២ ឆ្នាំ២០១២ ប៉ុន្តែ​ដំបូង​គឺ​យើង​ដាំលេង ដាំអីនៅផ្ទះនិង ធ្វើមុននឹងប្រហែល១ឆ្នាំហើយ។

Q: តើមូលហេតុអ្វីដែលជំរុញបងឱ្យងាកមកដាំបន្លែលើទឹកបែបនេះ?

A: ដំបូងខ្ញុំធ្វើជា hobby ដូចថាយើងធ្វើលេង ខ្ញុំមានផ្ទះហើយផ្ទះចាក់សាបទាំងអស់ដល់​ពេលចាក់​សា​បទាំងអស់ទៅដាំបន្លែអីក៏អត់បាន ហើយតាមការពិតទៅខ្ញុំមានមិត្តភ័ក្រ្តគាត់ដាំHydroponic ហ្នឹងនៅថៃយូរហើយ ហើយគាត់ឱ្យខ្ញុំចូលមានភាគហ៊ុនជាមួយគាត់១៥% យើងក៏ដាំអីអត់បានចឹងយើងក៏សាកដាំ Hydro ។​​​​​​​ យើងក៏យកឈុតដាំធ្វើខ្លួន​​​​​​​​​​​​​​​​ឯង ដាក់ដាំនៅផ្ទះណាអូន ហើយ​ដល់ពេលហើយយើងក៏អត់ដឹងថាមានមនុស្សចាប់អារម្មណ៍ច្រើន​ ខ្ញុំអត់ដឹងថានៅស្រុកខ្មែរអត់មាន។ ដល់ពេលយើងដាំហើយ ​កាលហ្នឹងខ្ញុំធ្វើការនៅស្ថានទូត​ថៃ ហើយលោកជំទាវអគ្គរាជទូតពាណិជ្ជកម្មថៃក៏ឱ្យយោបល់ថា នៅស្រុកខ្មែរអត់ទាន់មានអ្នកណាមានទេហើយយើងក៏ចេះតែបង្ហោះក្នុងហ្វេសប៊ុកនឹង ក៏មានពួក NGO ពួកអង្គការគាត់ចាប់អារម្មណ៍ច្រើនមកសូមមើល ខ្ញុំនៅជាមួយខាងពាណិជ្ជកម្មថៃដែរគាត់ឱ្យយោបល់ថា ឱ្យបើកអាជីវកម្មអាជីព ណាច៎ា ក៏ចាប់ផ្ដើមបើកចាប់តាំងពីពេលនោះមក។

Q: តើបងមើលឃើញយ៉ាងណាចំពោះការដាំបន្លែលើទឹកបែបនេះ​ ផ្ដល់ផលប្រយោជន៍អ្វីខ្លះដល់អ្នកញ៉ាំ?

A: សម្រាប់ខ្ញុំតាំងពីដំបូងយើងកុំនិយាយថាយើងបើកហាងលក់អីណា សម្រាប់យើងដែលដាំលេងខ្លួនឯងនោះគឺ បើអ្នកមានការងារធ្វើជាប់លាប់វាជាកំសាន្តរបស់យើងមួយដូចរដូវកាលកូវីដនេះយើងចេញទៅណាអត់កើតពេលយើងដាំបន្លែលេងបែបនេះទៅវាបានស្អំចិត្ត និងលំហែខួរក្បាលដែរ។ ហើយយើងក៏មានមោទនភាពចំពោះ​​ដែលដាំបានព្រោះយើងដឹងថាវាជាបន្លែសុវត្ថិភាព ហើយយើងក៏មិនដឹងថាបន្លែដែលទិញពីផ្សារគេដាំយ៉ាងម៉េចដាក់អ្វីខ្លះអំឡុងពេលដាំ មានបាញ់ថ្នាំ ឬអត់។

Q: តើបងយល់យ៉ាងណាដែរចំពោះទីផ្សារបន្លែដែលបងកំពុងតែដាំ (ធំទូលាយ ឬអត់)?

A: ចំពោះរឿងទីផ្សារវិញ យើងកំពុង​តែ​មាន​ការបារម្ភ​ជាខ្លាំងយើងក៏មានក្រុមមួយរបស់យើងគ្នាប្រហែល២០០នាក់ ដែលកំពុងជជែកពិភាក្សាគ្នាដើម្បីបង្កើតសហគមន៍ដើម្បីអាចបន្តទៅមុខបាន។ បើដូចនៅផ្សារថៃគេដាក់ផ្លាកនៅលើបន្លែគេតែម្ដងដូចជា នេះជាបន្លែ Organic នេះជាបន្លែសុវត្ថិភាព នេះជាបន្លែធម្មតាអីជាដើមបន្លែដួចគ្នាប៉ន្តែតំលៃខុសគ្នា។​ហើយនេះជាទីផ្សារសេរីដូច្នេះអ្នកទិញគេសំឡឹងមើលតំលៃមួយណាគេអាចទិញបាន ប៉ុន្តែនៅយើងអ្នកទិញវាយតំលៃស្មើគ្នានិងរបស់នាំចូលពីក្រៅទាំងអស់។ គេថាបន្លែនាំពីចិន វៀតណាមលក់២០០០៛បានហើយគាត់ព្យាយាមទំលាក់តំលៃយើងដែលបន្លែរបស់យើងដាំក្នុងមុងដាំអត់មានបាញ់ថ្មាំចឹងលទ្ធផលវាអត់ដូចរបស់គេទេ។ដូចពេលបច្ចុប្បន្នក៏មានក្រុមហ៊ុនចិនជួលកសិករខ្មែរដាំបន្លែដែរដូច្នេះវាមានការជ្រេតំលៃយើងអស់ហើយណាអូន។ត្រង់នេះខ្ញុំក៏ចង់ឪ្យរដ្ឋាភិបាលជួយដែរ។

Q: តើបងមើលឃើញយ៉ាងណាចំពោះបន្លែទូទៅនៅក្នុងស្រុក?

A: ទីមួយទាក់ទងនិងកសិកររបស់យើងគឺពួកគាត់អត់យល់ដឹងអំពីទីផ្សារទេ ឃើញ​អ្នកណា​ដាំ​អី​គាត់​ដាំ​តាមគ្នាទាំងអស់។ ដូច្នេះបើត្រូវការគឺត្រូវការចំណេះដឹងផ្នែកទីផ្សារឱ្យបានល្អ។ ទីពីរគឺទាក់ទងនិងការដាំដំណាំណាដែលស្រួលៗនិងមានគេដាំច្រើនហើយ។ ហើយគួរកុំដាំបន្លែតែមួយមុខដាំលាយគ្នា និងបន្លែដែលមានតម្លៃខ្ពស់ក្នុងទីផ្សារ ព្រោះបើគេសង្កត់តម្លៃយើងណាមួយយើងមានរបស់ផ្សេងសម្រាប់លក់។

Q: តើបងមានសំនូមពរអ្វី ឬផ្ដាំផ្ញើដល់ប្រជាជនខ្មែរដែរ ឬទេ?

A: ខ្ញុំយល់ថាបងប្អូនមានចំណូលខុសគ្នា ប៉ុន្តែគួរគិតដល់សុខភាពផង បើយើងទិញបន្លែដែលអត់ដឹងប្រភពច្បាស់លាស់យើងអាចទិញបន្លែថោកហូបបាន តែដល់ពេលយើងមើល​ឃើញយូរអង្វែងទៅ ពេលមានជំងឺឈឺអីនិងយើងក៏មើលអស់លុយច្រើនដែរ។ ពេលចឹងខ្ញុំសូមសំណូមពរឱ្យជួយទិញបន្លែកសិករខ្មែរយើង និងជួយថែសុខភាពយើងដែរ។ ដូច្នេះចង់ឱ្យត្រឡប់មកទិញបន្លែផ្លែឈើក្នុងស្រុកវិញ។

Q: ជាចុងក្រោយខ្ញុំសូមអរគុណបងស្រីដែលចំណាយពេលវេលាជាមួយប្អូន។

A: ចាស​ អរគុណប្អូនដែលចាប់អារម្មណ៍កន្លែងបង បើមានចម្ងល់អីទៀតអាចសួរបងបាន៕​

Q&A៖ សារព័ត៌មានឌីជីថល ខេមបូណូមីស រំពឹងថាអាចជួយឲ្យពលរដ្ឋដឹងពីសេដ្ឋកិច្ចបានច្រើន

លោកថៃ សុធា ជា​​សហស្ថាបនិក​ និងជា​​ប្រធាន​គ្រប់គ្រងទូទៅ​​​សារព័ត៌មាន​ឌីជីថល ខេមបូណូមីស។ លោក​បានផ្តល់សម្ភាសដល់លោកឈាន សៅវ័ន ដែលជាសិក្ខាកាមព័ត៌មាន Newsroom Cambodia ដោយនិយាយអំពីការបង្កើត «ខេមបូណូមីស» ឡើង។

Q: ជម្រាបសួរ​លោក​ ថៃ សុធា!

A: បាទ! ជម្រាបសួរ។

Q: តើ​ខេមបូណូមីស (Cambonomist) ជាអ្វី?

A: ខេមបូណូមីស បង្កើតឡើង​ដំបូង​កាលពី​៤ឆ្នាំមុន ដោយសហស្ថាបនិក​ ៤រូបដោយ​ក្នុង​នោះ​ម្នាក់​ជាអ្នកជំនាញ​ផ្នែក IT និង​បីនាក់​ទៀតជា​អ្នកកាសែត​ដែល​មានបទពិសោធន៍ច្រើន​ឆ្នាំ​និង​ច្រើន​វិស័យ​នៃ​ព័ត៌មាន រាប់តាំងពី​កាសែត​បោះពុម្ព ទូរទស្សន៍ និង​អនឡាញ។ ដំបូង​ឡើយខ្ញុំ​អាច​និយាយ​បានថា ខ្ញុំ​ជា​មេគំនិត ពីព្រោះ​កាលណោះ​ខ្ញុំ​លាឈប់ពីស្ថាប័ន​ទូរទស្សន៍ធំ​មួយ មក​ធ្វើការងារ​​ជា​អ្នកកាសែត​ freelance ផង ហើយ​ក៏​បាន​បបួល​​មិត្ត​ភក្ដិ​ជាសហស្ថាបនិក​មករួមគ្នា​បង្កើត​ជា​ ខេមបូណូមីស នេះឡើង។

Q: ហេតុអ្វី​បានជាបង្កើត​ស្ថាប័ន​ ខេមបូណូមីស នេះឡើង ?

A: ខ្ញុំ​ និងសហស្ថាបនិក​ដទៃទៀត​មាន​គំនិតគិតថា នៅកម្ពុជា​យើង មិនសូវ​សម្បូរ​ព័ត៌មាន​សេដ្ឋកិច្ច​ទេ។ មាន​មួយចំនួន គេធ្វើតែរឿង​សេដ្ឋកិច្ច​បែប​ដំណឹង គេ​បោះពុម្ព​ជា​កាសែត។ ហើយ​ទូរទស្សន៍វិញ សឹង​តែ​ពិបាក​រក​ដំណឹង​សេដ្ឋកិច្ច​ត្រឹមត្រូវ​ ច្បាស់លាស់​ ស៊ីជម្រៅណាស់ ។ សម្បូរ​តែ​ដំណឹង​សេដ្ឋកិច្ច​បែប​សម្ពោធ​ហាង​សម្ពោធ​ក្រុមហ៊ុន ឬ​ផលិតនេះ​នោះ ។ល។ មួយវិញទៀត ខ្ញុំ​ចូលចិត្ត​អាន​ព័ត៌មាន​សេដ្ឋកិច្ច​នៅ​លើ​ CNBC Bloomberg Economist Business Insider ជាដើម ហើយ​ក្នុងចំណោម​នេះខ្ញុំចូលចិត្តជាងគេ គឺ​អត្ថបទ​របស់ទស្សនាវដ្ដី Economist។

ដូច្នេះ ខ្ញុំ​គិតថា យើង​គួរតែមាន​សារព័ត៌មាន​អនឡាញ​ជាភាសា​ខ្មែរ​មួយ ដែលផ្ដោត​លើ​ផ្នែក​សេដ្ឋកិច្ច សហគ្រិន​ ធុរជន​ល្បីៗ​ និង​វិនិយោគិន។ បើនិយាយ​ពី​ទស្សនវិស័យរបស់​ខេមបូណូមីស គឺយើង​ចង់​ក្លាយ​ជា The Economist of Cambodia ដូច្នេះ​ហើយ​ សូម្បីតែឈ្មោះ ក៏​ខ្ញុំ​និង​សហស្ថាបនិកគិតចេញពី​គំនិតនេះដែរ ទើបយើងដាក់ថា Cambonomist ចង់បានន័យថា Cambodia Economist ឬ The Economist of Cambodia នេះ​ឯង។

យើង​មិនដល់គេទេ យើងតូច​ណាស់ ប៉ុន្តែ យ៉ាង​ណា​ក៏ដោយ នេះ​ជា​មហិច្ឆតា​របស់​យើង ដែល​ចង់​ក្លាយ​ដូចគេ​ហ្នឹង។ ធ្វើ​អ្វីក៏ដោយ​យើងត្រូវមាន​មហិច្ឆតា។ យើងចង់​ក្លាយដូច​ Economist ប៉ុន្តែ ទោះបាន​ត្រឹមពាក់កណ្ដាល​គេ ក៏​យើង​ខ្លាំងដែរ។ ហេតុ​ផល​មួយទៀតដែល​យើង​បង្កើត​ខេមបូណូមីស ដោយសារ​យើង​ជឿជាក់ថា ពីនេះតទៅ គឺ​ជា​យុគ​សម័យ​ព័ត៌មាន​ឌីជីថល (អនឡាញ)នេះ​ឯង។

នៅ​លើ​អនឡាញ (ឌីជីថល) ហ្នឹង យើង​ធ្វើ​អ្វី​ក៏បានដែរ ដូចជា ផ្សាយអត្ថបទ រូបភាព សំឡេង វីដេអូ និយាយរួមទៅ ឌីជីថល ឬអនឡាញនេះ គឺ យើងធ្វើកាសែត​ក៏បាន ធ្វើទូរទស្សន៍​ក៏បាន ធ្វើ​វិទ្យុ​ក៏បាន វា​ធំទូលាយ​ខ្លាំងណាស់។ ហើយ​អ្នក​អាន​អ្នកទស្សនា​ទៀត​សោត មាន​ប្រមាណ ១០លាននាក់ជាង (បើ​គិត​តាម​ចំនួន​អ្នក​ប្រើ​ហ្វេសប៊ុក ឬអ៊ីនធើណិត)។ ដូច្នេះ វិសាលភាព​គឺវាធំធេងណាស់។

Q: ដោយសារ​ខេមបូណូមីសផ្ដោត​សំខាន់​ទៅលើ​រឿង​សេដ្ឋកិច្ច តើ​គួរធ្វើ​យ៉ាងណា​ឲ្យ​ប្រជាជន​យល់ដឹង​កាន់​តែច្បាស់​លើ​រឿងសេដ្ឋកិច្ច និងអាច​ផ្ដល់​សារសំខាន់​អ្វី​ខ្លះ​ដល់​ពួកគាត់?

A: ច្បាស់ណាស់ គឺ​យើង​និយាយ​ខ្លីថា យើង​ជាសារព័ត៌មាន​សេដ្ឋកិច្ច​ឌីជីថលមានន័យថា យើងជា​សារព័ត៌មានឌីជីថល​ដែល​ផ្ដោត​សំខាន់​លើ​ប្រធានបទ​សេដ្ឋកិច្ចហើយ​ពាក្យ​សេដ្ឋកិច្ច​ហ្នឹង​វាទូលំ​ទូលាយ​ណាស់ យើងធ្វើ​មិន​អស់ទេ។ សព្វថ្ងៃ យើង​ផ្សាយ​រឿង​សេដ្ឋកិច្ច​ក្នុង​តំបន់​ សេដ្ឋកិច្ច​ពិភព​លោក​ និង​សេដ្ឋកិច្ច​ប្រទេស​កម្ពុជា។

នៅស្រុកគេ តួយ៉ាងស្រុកថៃ វៀតណាម និង​ស្រុក​ឯទៀតៗក្បែរខាង​កម្ពុជា យើងផ្សាយ​អំពី​ធុរកិច្ច​វិនិយោគ និងការរកស៊ី​នៅស្រុកគេ ពីអាជីវកម្មតូច ដល់​ក្រុមហ៊ុន​ខ្នាតយក្ស តើ​គេកំពុងធ្វើអី ធ្វើដល់ណា ការនាំចេញ​នាំចូលគេ​យ៉ាងម៉េច? ទីផ្សារគេ​នៅទីណាខ្លះ ? ធុរជនគេ វិនិយោគិន​គេធ្វើ​អ្វី​ខ្លះ ប្រជាជនគេ​រកស៊ី​អ្វីខ្លះ ។ល។

នៅ​កម្រិត​ពិភពលោក យើង​ផ្សាយ​ព័ត៌មាន​អំពី​សុខភាពសេដ្ឋកិច្ច​របស់​ប្រទេស​មហាអំណាចធំៗ ដែល​វា​មាន​ផល​ប៉ះពាល់​ដល់​សេដ្ឋកិច្ច​ពិភព​លោក​ទាំងមូល ដូចជា​ សង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មចិន​ អាមេរិក។

ក្នុងកាលៈទេសៈ​បច្ចុប្បន្ន យើង​ក៏ផ្ដោត​លើ​បញ្ហា​កូវីដ ១៩ដែរ ទៅ​លើ​ជ្រុង​នៃការវិវឌ្ឍថ្មីៗ​ទាក់ទង​នឹង​វ៉ាក់សាំង វិធានការ និងយុទ្ធសាស្ត្រ​ដោះស្រាយបញ្ហា​របស់​ប្រទេសនីមួយៗ វិធានការ​ស្ដារ និងជួយសេដ្ឋកិច្ចក្នុង​អំឡុងពេល​វិបត្តិ​កូវីដ ១៩។ រីឯ​នៅកម្ពុជាវិញ យើងផ្ដោត​លើ​កសិកម្មច្រើន​​ខ្លាំងដែរ ដោយ​ផ្សាយ​អំពី​បញ្ហា​ទីផ្សារ​របស់​កសិករ ដំណោះស្រាយរបស់រដ្ឋាភិបាល។

យើង​ផ្សាយ​អំពី​ការវិនិយោគទូទៅ​ អំពី​វិស័យអចលនទ្រព្យ និង​សុខភាព វិស័យនេះយើង​ផ្សាយ​ពីការនាំចេញនាំចូល​ ចំណូល​ពន្ធគយ ពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគី យើងផ្សាយ​ពី​វិស័យធនាគារ​និងហិរញ្ញ​វត្ថុ។ ទន្ទឹម​នឹង​នេះ យើងក៏ផ្សាយ​អំពីគំនិត​អាជីវកម្ម គន្លឹះ​ក្នុងការរកស៊ី​ ។ល។ និង។ល។ ផងដែរ ដោយ​យើង​ធ្វើ​កិច្ចសម្ភាសន៍ពិសេស​ជាមួយធុរជន​ល្បីៗ តួអង្គសំខាន់ៗ​ក្នុង​វិស័យ​សេដ្ឋកិច្ច និងមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល​ជាន់ខ្ពស់ជាច្រើន។

ហើយពិសេស​បំផុតនោះ ខ្ញុំចង់​បញ្ជាក់​បន្តិចថា យើង​ជា​សារព័ត៌មាន​ឌីជីថល ដែល​ផ្ដោត​លើ​ការផ្សាយ​ជាវីដេអូ ពោលប្រៀបបីដូច​ជាទូរទស្សន៍អ៊ីចឹងដែរ គ្រាន់តែយើងគ្មាន​អង់តែន ។ យើងមាន​កម្មវិធីដំណឹង​សេដ្ឋកិច្ច​រាល់ព្រឹក​ ដែលផ្សាយ​ផ្ទាល់ទៅលើបណ្ដាញ​សង្គម​ហ្វេសប៊ុក​ និងយូធូប។   

Q: តើ​ខេមបូណូមីស ជួប​បញ្ហា​ប្រឈម​អ្វី​ខ្លះ​នៅ​ពេល​ដែលបង្កើត​ដំបូង? ព្រោះ​ជាស្ថាប័ន​ដែល​ផ្ដោត​សំខាន់​ខ្លាំង​លើ​រឿងសេដ្ឋកិច្ច​បែប​ហ្នឹង?

A: បញ្ហា​ប្រឈម​វា​រាប់មិនអស់ទេ។ យើងចាប់ផ្ដើម​ដោយគ្មាន​ចំណាយលុយកាក់អ្វីទេ។ ខ្ញុំ និងសហស្ថាបនិកពីរនាក់ទៀតជាអ្នកកាសែត យើង​ផលិត​មាតិកា​ព័ត៌មាន រីឯ​មិត្តយើងម្នាក់ទៀត គាត់​បង្កើត​វិបសាយ ផេកហ្វេសប៊ុក និងYouTube រួចហើយ​យើង​ខំ​ផលិត​ព័ត៌មាន​ល្អៗផ្សាយទៅ។

ពីដំបូង​ យើង​ចេះតែខំធ្វើទៅដោយ​គ្មាន​ដើមទុនអ្វីទេ ប្រើ​កម្លាំង​ ប្រើ​ពេលវេលា​របស់​យើងទាំងអស់គ្នា។បន្ទាប់មក មានអ្នកអានច្រើនគួរសម យើងក៏រកបាន​ការផ្សាយ​ពាណិជ្ជកម្ម មានន័យថា យើងមាន​លុយ​ខ្លះ យើង​ក៏​ពង្រីក​ចំនួន​អ្នក​សរសេរអត្ថបទ ផលិតវីដេអូ កាត់តវីដេអូ ជាដើម។ គិតមើលទៅ លំបាកយ៉ាងម៉េច?

គ្មានអ្នកណាចង់ធ្វើការឲ្យ​យើងទេ បើ​យើងគ្មាន​លុយ​ផ្ដល់​ប្រាក់ខែ​ឲ្យគេ​ផងហ្នឹង។ មានតែធ្វើ​ខ្លួនឯង ពេល​មានលុយ ទើប​យើង​អាច​រក​មនុស្ស​បានបន្ថែម​ឲ្យជួយ​ធ្វើការងារ។ បញ្ហាមួយទៀត ខ្ញុំគិតថាវាជារឿងទូទៅទេ គឺ យើងផ្សាយដំណឹង​ ឬព័ត៌មាន​ត្រឹមត្រូវ​តាមវិជ្ជាជីវៈ ហើយ​ផ្សាយ​ច្រើន តែទៅលើ​សេដ្ឋកិច្ច​អីហ្នឹង​មិនសូវមានអ្នកមើល អ្នកអានទេ ។ គេចូលចិត្ត​អាន​ឬមើល​គេ​ផ្សាយ​ផ្ទាល់ពីនេះ​ពីនោះជាង។

យើង​ដឹង​ហើយ​ជួនកាលមនុស្ស​ម្នាក់​អង្គុយ​ liveហែកកេរ្តិ៍អ្នកនេះអ្នកនោះ គេមើលច្រើនណាស់។ អានេះ​ជារឿងទូទៅ។ ប៉ុន្តែ ខ្ញុំជឿជាក់ថា យូរៗទៅ នឹងមានមនុស្ស​កាន់តែច្រើនឡើងដែល​ងាកមកអានឬទស្សនា​ព័ត៌មាន​ដែលត្រឹមត្រូវ​តាម​វិជ្ជាជីវៈ​ និងច្បាស់លាស់ ។

Q: តើ​យល់​ឃើញ​យ៉ាងណា​ដែរ​លើ​វិស័យ​សារព័ត៌មាន​សព្វថ្ងៃ ? ហើយ​តើ​គួរធ្វើ​យ៉ាង​ណា​ដើម្បី​ឲ្យ​ស្ថាប័ន​អ្នកសារព័ត៌មាន​មួយនេះ ប្រកប​ដោយ​ក្រម​សីលធម៌ និង​មាន​វិជ្ជាជីវៈ ?

A: ចំពោះខ្ញុំ និយាយ​ពីវិស័យ​សារព័ត៌មាន​សព្វថ្ងៃ កាសែត ទស្សនាវដ្ដី​បោះពុម្ព​ជា​ក្រដាស គឺ​ក្លាយ​ជារឿង​អតីត​កាលទៅហើយ បិទសឹងតែអស់​ទាំងស្រុង​ហើយ ។ ទូរទស្សន៍វិញ ក៏សឹងតែ​គេលែងមើល​ព័ត៌មាន​ដែរ នៅសល់អ្នកមើល​កម្មវិធីកម្សាន្ត​ មើលកុន​អាចថា​នៅមានអ្នកមើល​ច្រើន (នេះជាការយល់ឃើញ​ផ្ទាល់​ខ្លួន​របស់ខ្ញុំ)។

នេះ​យើង​និយាយ​ពី​មធ្យោបាយ​នៃការផ្សាយព័ត៌មាន។ ដោយឡែក ចំពោះ​អ្នកសារ​ព័ត៌មាន​វិញ ​ខ្ញុំយល់ថា យើង​មាន​សេរីភាព​ដោយ​អន្លើ មានន័យថា បើ​យើង​ផ្សាយ​រឿង​កម្សាន្ត រឿង​សង្គម​ធម្មតាៗ មិនប៉ះពាល់ដល់​អ្នកណា ឬ​មិន​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​នយោបាយអី យើង​ផ្សាយ​បានដោយសេរី ។

យើង​ឃើញ​ហើយ​អ្នកណាៗក៏​អាច​បើក​វិបសាយ​ សារព័ត៌មាន​អនឡាញ​បានដែរ។ ប៉ុន្តែ បើ​ជាព័ត៌មាន​បែប​ស៊ើបអង្កេត​អំពីករណី​បទល្មើស​ព្រៃឈើ​ធំៗ ការរំលោភដីធ្លី សិទ្ធិមនុស្សធំៗ​អី​ លែង​សូវមាន​អីអាន​ហើយ នៅសល់តែសារព័ត៌មាន​ពីរបីស្ថាប័ន​ប៉ុណ្ណោះដែល​ផ្សាយរឿងរសើបៗ​ទាំងនេះ។

ចំពោះ​គុណភាព​វិញ នៅ​លើ​អនឡាញ ឬវិស័យ​សារព័ត៌មាន​ឌីជីថល​ ឬអនឡាញនេះ គឺ​នៅខ្វះ​គុណភាព​ និង​ភាព​វិជ្ជាជីវៈ​ត្រឹម​ត្រូវ​ហ្នឹង​ច្រើនណាស់ ហើយ​ម្យ៉ាង​​ អ្នក​មើលអ្នកអាន​ក៏​មិនមាន​ចំណេះដឹង​ផ្នែក​ឌីជីថល ឬ​យើង​ហៅថា digital media literacy អីដែរ។

ភាគច្រើន គាត់មើលមិនដឹងថាព័ត៌មានហ្នឹង​មានវិជ្ជាជីវៈត្រឹមត្រូវ ឬអត់​ផង​ទេ។ ដូច្នេះ សរុប​មកវិញ មានតែអ្នកសារព័ត៌មានដែល​បាន​ទទួល​ការបណ្ដុះបណ្ដាល​ត្រឹមត្រូវ និងមាន​វិជ្ជាជីវៈខំប្រឹងធ្វើការងារទៅ ដើម្បីរក្សា​គុណភាពនិងវិជ្ជាជីវៈ និង​ខំផ្សាយ​នូវអ្វីដែល​ពិត​ច្បាស់លាស់ និង​គោរព​ក្រមសីលធម៌វិជ្ជាជីវៈ ខ្ញុំគិតថា យូរៗទៅ មនុស្ស​ម្នា​អ្នកអានអ្នកមើល​ហ្នឹង​មាន​ការយល់ដឹង​ច្រើន ពួកគាត់​គង់តែនឹង​បោះបង់ចោលសារព័ត៌មានអនឡាញជជុះ (គ្មានវិជ្ជាជីវៈ) ងាក​មក​អាន​ព័ត៌មាន​ដែល​ច្បាស់លាស់​និងមាន​វិជ្ជាជីវៈ​មិនខានឡើយ។

មួយវិញទៀត ខ្ញុំជឿជាក់ថា ក្រុមហ៊ុនធំៗ អ្នកផ្សាយ​ពាណិជ្ជកម្ម​ធំៗ ក៏នឹងជួយ​គាំទ្រ​ដល់សារព័ត៌មាន​ដែលមានវិជ្ជាជីវៈ​ ដើម្បី​ពួកយើងអាចពង្រីក​និង​បំពេញ ការងារ​បាន​កាន់តែ​ច្រើនថែមទៀត សម្រាប់បម្រើ​ដល់អ្នកអាននិងមហាជន ។ ខ្ញុំគិតថា នៅពេល​ណា មហាជន សង្គម ធុរជន​ អ្នកនយោបាយ គាំទ្រ​សារព័ត៌មានដែលមានវិជ្ជាជីវៈ ពេលនោះ​ហើយ​ដែល​ឥទ្ធិពល​នៃសារព័ត៌មានគ្មានវិជ្ជាជីវៈ វា​នឹង​ថមថយ​ចុះដោយ​ឯកឯង​៕

បុរសជនជាតិខ្មែរ អាយុ៥០ឆ្នាំ ជាករណីស្លាប់ដោយកូវីដដំបូងគេ ក្នុងកម្ពុជា

បុរសជនជាតិខ្មែរម្នាក់ អាយុ៥០ឆ្នាំ បានស្លាប់ដោយសារកូវីដ១៩ ជាករណីស្លាប់លើកដំបូងគេ ក្នុងប្រទេសកម្ពុជានៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី១១​ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២១។

ក្រសួងសុខាភិបាលបានឱ្យដឹងថា នៅថ្ងៃទី១១ ខែមីនាឆ្នាំ២០២១ វេលាម៉ោង១០:៤០នាទីព្រឹក មានបុរសជនជាតិខ្មែររូបនេះបានទទួលមរណៈភាពដោយសារកូវិដ ១៩ នៅមន្ទីពេទ្យខ្មែរ សូវៀត។

ក្រសួងបានបញ្ជាក់ទៀតថា សពខាងលើមានទីលំនៅក្នុងសង្កាត់ចាក់អង្រែ ខណ្ឌមានជ័យ រាជធានីភ្នំពេញ
ដែលជាអ្នកបើកបររថយន្តឱ្យថៅកែចិនក្នុងខេត្តព្រះសីហនុ ហើយបានពិនិត្យឃើញមានវិជ្ជមានកូវីដ ១៩ នៅថ្ងៃទី២៧ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២១ ដែលពាក់ព័ន្ធព្រឹត្តិការណ៍២០កុម្ភៈ។

សូមបញ្ជាក់ថា អ្នកឆ្លងជំងឺកូវីដ ១៩ ព្រឹត្តិការណ៍សហគមន៍២០កុម្ភៈ មកដល់ថ្ងៃទី១១ ខែមីនានេះមានចំនួនសរុប ៦៥២នាក់​ រួមមានស្រ្តីចំនួន៣១៧នាក់ និងបុរសចំនួន៣៣៥នាក់។ ហើយចំនួនអ្នកឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩សរុបចំនួន១១៦៣នាក់ អ្នកព្យាបាលជាសះស្បើយចំនួន៤៩៩នាក់ អ្នកកំពុងសម្រាកព្យាបាលចំនួន៦៦៤នាក់៕

ក្រសួង​រកឃើញករណី​​កូវីដថ្មីចំ​នួន ៦៤ ខណៈអ្នកឆ្លងសរុបទូទាំងប្រទេសឡើងដល់ ១១២៤នាក់

ក្រសួង​សុខាភិបាលបាន​​ប្រកាស​ថា គិតត្រឹមម៉ោង៧ព្រឹកថ្ងៃទី១០ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២១នេះ មាន​ករណី​ឆ្លង​ជំងឺ​កូវីដ ១៩​​ថ្មី ចំ​នួន ៦៤នាក់ ជាតួរលេខស្ថិតក្នុងចំណោមតួរលេខខ្ពស់បំផុតមិនធ្លាប់មានពីមុន ហើយ​សុទ្ធតែពាក់ព័ន្ធ​​​នឹងព្រឹត្តិការណ៍​សហគមន៍​២០កុម្ភៈ ខណៈអ្នកឆ្លងសរុបទូទាំងប្រទេសបានឡើងដល់ ១១២៤នាក់។

ក្នុង​សេចក្តីជូនព័ត៌មានរបស់ក្រសួងសុខាភិបាលនេះ មានករណីជាសះស្បើយចំនួន១១នាក់ នៅថ្ងៃទី០៩ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២១។

របាយការណ៍ដដែលនេះបានបង្ហាញថា ក្នុងចំណោមករណីវិជ្ជមានកូវីដ ១៩ ចំនួន៦៤នាក់ គឺ​
សុទ្ធតែជា​អ្នក​ពាក់ព័ន្ធ​​ព្រឹត្តិការណ៍​សហគមន៍​២០កុម្ភៈ​ ក្នុងនោះជនជាតិខ្មែរមានចំនួន ៣៩នាក់
ជនជាតិវៀតណាមចំនួន ២នាក់ និងជនជាតិចិនចំនូន ២៣នាក់។

ចំពោះខេត្តដែលមានការពាក់ព័ន្ធព្រឹត្តិការណ៍២០កុម្ភៈ នេះរួមមាន រាជធានីភ្នំពេញ ខេត្តកណ្តាល ក្រុងព្រះសីហនុ ខេត្តព្រៃវែង និងខេត្តសៀមរាប។

សូមបញ្ជាក់ថា អ្នកឆ្លងជំងឺកូវីដ ១៩ ព្រឹត្តិការណ៍សហគមន៍២០កុម្ភៈ មកដល់ថ្ងៃទី១០ ខែមីនានេះ មានចំនួនសរុប៦១៣នាក់​ រួមមានស្រ្តីចំនួន ២៩៥នាក់ និងបុរសចំនួន៣១៨នាក់។ ហើយចំនួនអ្នកឆ្លងជំងឺកូវីដ ១៩ សរុបចំនួន ១១២៤នាក់ អ្នកព្យាបាលជាសះស្បើយចំនួន ៤៧៧នាក់ អ្នកកំពុងសម្រាកព្យាបាលចំនួន ៦៤៧នាក់៕

Q & A ជាមួយនិស្សិតអក្សរសាស្ត្រខ្មែរអំពីគុណសម្បត្តិ និងគុណវិបត្តិនៃមុខវិជ្ជានេះ

កញ្ញាមាស​ គឹមធួន សិក្ខាកាមសារព័ត៌មាន Newsroom Cambodia បានធ្វើបទសម្ភាសន៍ជាមួយលោកលីម អាស៊ីគីន និស្សិតឆ្នាំទី៤ផ្នែកអក្សរសាស្ត្រខ្មែរនៅសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ ព្រមទាំងបង្រៀនប្អូនៗនិស្សិតឆ្នាំទី១ លើមុខវិជ្ជាតែងនិពន្ធក្នុងជំនាញអក្សរសាស្ត្រខ្មែរ ហើយលោកក៏ជាអនុប្រធានសមាគមវិទ្យាសាស្ត្រស្រាវជ្រាវនិងកិច្ចការសង្គម​។

​​កិច្ចសម្ភាសន៍ជាមួយលោកលីម អាស៊ីគីន ដែលជាប្រធានការិយាល័យសិក្សានៅសាលាអន្តរជាតិប្រាយឡៃធ៏​ ផងដែរ បានផ្តោតលើប្រធានបទអក្សរសាស្ត្រខ្មែរ គុណសម្បត្តិ និងគុណវិបត្តិអក្សរសាស្ត្រខ្មែរ។

Q: សួស្តីបង​ ហេតុអ្វីបានជាបងចាប់យកជំនាញអក្សរសាស្រ្តខ្មែរ? តើវាបានផ្តល់នូវផលប្រយោជន៍អ្វីខ្លះដល់បង?

A: ទាក់ទងនឹងអក្សរសាស្ត្រខ្មែរ បើនិយាយមែនទែនសម្រាប់ខ្ញុំផ្ទាល់ពីដើមឡើយ ក៏ខ្ញុំមិនគិតថាខ្ញុំចាប់យកជំនាញនេះដែរ ប៉ុន្តែអ្វីដែរសំខាន់គឺវាមានកត្តាផ្សេងៗធ្វើអោយខ្ញុំមកសិក្សានៅជំនាញនេះ។ កត្តាទី១ ខ្ញុំមើលឃើញថាប្រទេសកម្ពុជាយើងខាងផ្នែកវិស័យអក្សរសាស្រ្តក៏ដូចជាផ្នែកអក្សរសិល្ប៍ គឺនូវមានការខ្វះខាត ដែលត្រូវការឲ្យយើងទាំងអស់គ្នាចូលរួមក្នុងនាមជាកូនខ្មែរគ្រប់រូប មានន័យថាអក្សរសាស្ត្រ អក្សរសិល្ប៍គ្រប់ប្រទេសទាំងអស់គេមានហើយសុទ្ធតែសំខាន់។

ក្នុងនាមយើងជាយុវជនយើងអាចនិយាយបានថាប្រសិនបើយើងចាប់យកជំនាញមួយហ្នឹងទៅយើងអាចយកអក្សរសិល្ប៍ អក្សរសាស្ត្រយកទៅអភិវឌ្ឍន៍ខ្លួនមានន័យថាគឺបានជួយលើកស្ទួយតាមរយៈការសរសេរ ផ្សព្វផ្សាយទៅដល់ប្រជាពលរដ្ឋក៏ដូចជាយុវជនផ្សេងៗទៀតដែលគាត់មានជំនាញផ្សេង ដែលពួកគាត់មិនសូវដឹងទាក់ទងនឹងជំនាញមួយនេះគឺយើងអាចផ្សព្វផ្សាយឱ្យពួកគាត់បានដឹង និងដើម្បីឲ្យមានភាពទូលំទូលាយ។

សម្រាប់ខ្ញុំមូលហេតុដែលខ្ញុំចាប់យកជំនាញមួយនេះគឺ ទីមួយអាចនិយាយបានថាស្រលាញ់ ប៉ុន្តែមិនស្រលាញ់​ខ្លាំងនោះទេ ទីពីរគឺខ្ញុំចង់ឱ្យប្រទេសកម្ពុជារបស់យើងពោរពេញទៅដោយអ្នកដែលចេះសរសេរអក្សរខ្មែរបានត្រឹមត្រូវ ហើយអ្វីដែលសំខាន់គឺចង់ជួយសង្គ្រោះអក្សរជាតិយើងហ្នឹងឯង។

Q: តើជំនាញអក្សរសាស្ត្រខ្មែរនេះផ្តល់គុណសម្បត្តិ និងគុណវិបត្តិអ្វីខ្លះ?

A:ទាក់ទងជាមួយអក្សរសាស្រ្តខ្មែរ បើនិយាយពីគុណសម្បត្តិ ជាមួយការសិក្សាស៊ីជម្រៅ ឬចេះស្ទាត់ជំនាញ គឺទីមួយយើងអាចក្លាយជាគ្រូបង្រៀនអក្សរសាស្រ្តភាសាខ្មែរ ទីពីរយើងអាចយកជំនាញរបស់យើងនឹងយកទៅប្រើប្រាស់ប្រចាំថ្ងៃដូចជាការសរសេរ ការផ្សព្វផ្សាយនានា ជាពិសេសអ្នកខាងសារព័ត៌មាន គឺចាំបាច់ណាស់ត្រូវតែចេះនូវអក្សរសាស្ត្រនេះឯង មិនអាចសរសេរផ្តេសផ្តាស ប៉ាតណាប៉ាតណីដោយមើលមិនយល់ ស្តាប់មិនកើតនោះទេ ទីបី យើងអាចចងក្រងសៀវភៅ ធ្វើជាឯកសារទុកឲ្យក្មេងៗជំនាន់ក្រោយ ដូចយើងបានដឹងហើយកន្លងទៅឯកសារនៅប្រទេសកម្ពុជាយើងវាខ្វះខាតច្រើនណាស់ ហើយរាល់ថ្ងៃភាគច្រើនយើងមានតែឯកសារបារាំង ដូចជាសិលាចារឹកខ្លះដែលបារាំងបានបកប្រែមក​ឱ្យ បើខ្មែរយើងខ្លួនឯងវិញមិនទាន់ឃើញមានអ្នកណាខ្នះខ្នែងទៅលើរឿងអស់ហ្នឹងច្រើន ចឹងអក្សរសាស្រ្តខ្មែរបើនិយាយឲ្យមែនទែនទៅគឺមានគុណសម្បត្តិច្រើនព្រោះមែកធាងវាច្រើន មានទាំងភាសាវិទ្យា សង្គមវិទ្យា ប្រវត្តិសាស្រ្ត និងអក្សរសិល្ប៍ជាដើម។

បើនិយាយពីគុណវិបត្តិវិញ​ សម្រាប់អ្នកសិក្សាអក្សរសាស្ត្រខ្មែរគឺខ្វះខាតឯកសារក្នុងកាសិក្សារស្រាវជ្រាវ ហើយការសិក្សាអក្សរសាស្រ្តនេះគឺទាមទារឲ្យយើងអានសៀវភៅឲ្យច្រើន ដែលធ្វើឱ្យអ្នករៀនពិបាកខ្លះដែរ ពីព្រោះអក្សរសាស្ត្រខ្មែរមិនដូចរូប គណិត គីមីទេដែលត្រូវមានរូបមន្តដើរនោះទេ។

Q:តើអ្វីទៅជាគ្រឹះសំខាន់បំផុតសម្រាប់អ្នកសិក្សាអក្សរសាស្រ្តខ្មែរ?

A: គ្រឹះសំខាន់បំផុតសម្រាប់អ្នកសិក្សាអក្សរសាស្រ្តខ្មែរគឺការស្រាវជ្រាវ ការសិក្សាអំពីឬសគល់នៃពាក្យ ឬឯកសារមួយចំនួន ហើយឧស្សាហ៍អាន បើយើងខ្វះការអានវាពិបាក អ្នកប្រវត្តិសាស្ត្រ អ្នកអក្សរសាស្រ្តគឺទាមទារការអានឱ្យបានច្រើនដើម្បីឲ្យដឹងច្បាស់ទៅលើអក្សរសាស្រ្តជាតិ។ ហើយគ្រឹះដែលសំខាន់បំផុតរបស់អ្នកសិក្សាអក្សរសាស្រ្តខ្មែរគឺការអាន មើល គិត ពិចារណា មិនថាមុខវិជ្ជាមួយណាទេគឺត្រូវមាន សុ ចិ បុ លិ។ យើងពុំអាចរៀនច្បោលៗបានទេហើយអ្វីដែលសំខាន់គឺត្រូវមានទឡ្ហីករណ៍លក្ខណៈវិទ្យាសាស្រ្ត មិនមែនអាងតែវិទ្យាសាស្រ្តសង្គមឆ្លើយប៉ាតណាប៉ាតណី គេសួរមកឆ្លើយច្បោលៗលំៗបាននោះទេ។

Q: សម្រាប់ជំនាញអក្សរសាស្ត្រខ្មែរពេលដែលបញ្ចប់ឆ្នាំសិក្សា តើយើងអាចបម្រើការងារអ្វីបាន?

A: នៅពេលរៀនចប់បរិញ្ញាប័ត្រផ្នែកអក្សរសាស្រ្តខ្មែរ ចេញទៅរកការងារធ្វើយើងមិនផ្តោតខ្លាំងទៅលើគ្រូបង្រៀននោះទេ។ ជាក់ស្តែងបច្ចុប្បន្នអ្នកដែលរៀនអក្សរសាស្ត្រខ្មែរ ជាទូទៅគាត់ធ្វើជាអ្នកនិពន្ធ នាយកនិពន្ធ បណ្ណាធិការ គ្រូបង្រៀន ពិធីករឬពិធីការនី អ្នកសារព័ត៌មាន អ្នករដ្ឋបាល មន្ត្រីក្របខ័ណ្ឌនៅតាមក្រសួងស្ថាប័ននានា ឬអាចក្លាយទៅជាអ្នកសរសេររឿង ឬប្រលោមលោក ឬជាអ្នកវិភាគសង្គមទូទៅ។

Q: ជាចុងក្រោយតើបងមានសំណូមពរ និងមតិយោបល់អ្វីខ្លះផ្តាំទៅដល់ប្អូនៗនិស្សិតឆ្នាំក្រោយៗ?

A: ក្នុងនាមខ្ញុំជានិស្សិតអក្សរសាស្ត្រគឺខ្ញុំសូមអំពាវនាវ និងសំណូមពរដល់ក្មេងៗដែលគាត់ស្រលាញ់ចូលចិត្តជំនាញមួយនេះ ព្រោះថាការរៀនអក្សរសាស្ត្រមិនអាចចេះតែរៀនៗបាននោះទេ ទាល់តែស្រលាញ់ មាននិស្ស័យ ហើយមានការតាំងចិត្តណាស់ទើបអាចរៀនបាន ម្យ៉ាងទៀតមិនមែនតែអក្សរសាស្ត្រខ្មែរទេរៀនអ្វីក៏ដោយ គ្រប់មុខជំនាញទាំងអស់គឺត្រូវផ្តោតហើយស្រលាញ់ណាស់​ ព្រោះអ្វីដែលយើងរៀនអត់ស្រលាញ់ចូលចិត្តគឺពិបាកធ្វើចិត្តទទួលយកណាស់ ទាល់តែស្រលាញ់ប្តូរផ្តាច់ ធ្វើម៉េចទាល់តែរៀនឲ្យស៊ីជម្រៅ ពិស្តារទៅលើអស់ហ្នឹងបានយើងអាចទៅចាប់យកមុខជំនាញផ្សេងៗបាន នេះជាការយល់ឃើញរបស់ខ្ញុំ។

Q: អរគុណច្រើនបង សម្រាប់ការចំណាយពេលវេលាដ៏មានតម្លៃរបស់បងក្នុងការចែករំលែកបទពិសោធន៍ និងការយល់ឃើញលើការរៀនអក្សរសាស្រ្តខ្មែរនេះដល់ប្អូន ជាពិសេសយុវជនជំនាន់ក្រោយ។​ អរគុណច្រើន ជម្រាបលាបង៕

Blog: អក្សរគេមិនសូវស្គាល់ ប៉ុន្តែនៅមានប្រើប្រាស់

អក្សរ «ឝ» និង​ «ឞ‌» ជាតួព្យញ្ជនៈរាប់បញ្ចូលជាមួយព្យញ្ជនៈផ្សេងទៀត(ទាំង ៣៣តួ របស់ខ្មែរបច្ចុប្បន្ន)  ក្នុងការកត់ត្រាភាសាសំស្ក្រឹតនៅកម្ពុជាសម័យបុរាណ។

ភាសាសំស្ក្រឹត​ គឺជាភាសាមួយ ដែលគ្មាន​អក្សរដើម​សម្រាប់​កត់​ត្រា​​​ទេ។ ដូច្នេះដើម្បីសិក្សាភាសានេះ គេយកប្រព័ន្ធអក្សរផ្សេងមកកត់ត្រា ជាអាទិ៍ អក្សរទេវនាគរី (អក្សរមួយប្រភេទ ដែលគេនិយមកត់ត្រាភាសាសំស្ក្រឹតនៅប្រទេសឥណ្ឌា) អក្សរឡាតាំង ព្រមទាំងអក្សរខ្មែរជាដើម ។ល។

ក្នុងការកត់ត្រាភាសាសំស្ក្រឹតសម័យអតីតកាល ខ្មែរប្រើព្យញ្ជនៈលើសពីចំនួនព្យញ្ជនៈបច្ចុប្បន្នពីរតួគឺ ឞ និង ឝ (ឯកសារខ្លះថាមាន «ព្ន» ទៀត)។ «ឞ» ហៅថា ស-ប  និង «ឝ» ហៅថា ស-គ  ដែលមានសូរប្រហាក់ប្រហែស នឹង «ស» យើងប្រើសព្វថ្ងៃ ឬហៅថា ស-ល ភាគច្រើនសរសេរក្នុងភាសាសំស្រ្កឹត ឧទាហរណ៍៖ មនុឞ្យ ឝិឞ្យានុឝិឞ្យ បឝ្ចិម ព្រះឱឞ្ឋ ឦឝាន ឬ ភាឞា ជាដើម។ បច្ចុប្បន្នប្ដូរមកជា៖ មនុស្ស, សិស្សានុសិស្ស, បស្ចិម, ព្រះឱស្ឋ ឦសាន ឬភាសាវិញ។

ចំណែកវចនានុក្រម សម្ដេចព្រះសង្ឃរាជជួន ណាត ក៏បានបញ្ជាក់ប្រាប់ផងដែរថា «ពាក្យណា ដែលមានដើមកំណើតជាភាសាសំស្ក្រឹត ត្រូវប្រើអក្សរ ឝ និង ឞ នោះ យើងប្រើអក្សរ ស នេះ ជំនួសដូចគ្នាទាំងអស់ តាមទម្លាប់ ដែលខ្មែរប្រើក្លាយមកយូរហើយ ប៉ុន្ដែយើងបានដាក់ប្រាប់ក្នុងវង់ក្រចក () ជាតួ ឝ និង ឞ ឲ្យឃើញពិតតាមកំណើតដើម»។

អ្នកសិក្សាសិលាចារិកបានបញ្ជាក់ថា ព្យញ្ជនៈទាំងពីរខាងលើនេះ គេឃើញមានប្រើត្រឹមសតវត្សទី១៧ ហើយមកដល់ គ.ស. ១៧៤៧ គេមិនឃើញមានប្រើទៀតទេ។ ដោយគេប្រើតួអក្សរ «ស» តែមួយជំនួសទាំងអស់វិញ។

យោងតាមសៀវភៅ វេយ្យាករណ៍ភាសាខ្មែរ «Grammaire de la langue khmère» បោះពុម្ពក្នុងឆ្នាំ១៩១៥ លោកហ្ស៊ក ម៉ាស្ពេរ៉ូ (Georges Maspero) បានលើកឡើងអំពីប្រវត្តិសាស្ត្រអក្សរខ្មែរ ថាមានកំណើតមកពីឥណ្ឌាភាគខាងត្បូង ព្រមទាំងបង្ហាញតារាងការវិវឌ្ឍ នៃភាសាខ្មែរ ថាបានវិវឌ្ឍ ១០លើករួចមកហើយ (សូមអានសៀវភៅខាងលើ ដើម្បីស្វែងយល់បន្ថែម)។

បច្ចុប្បន្ន​អក្សរ​ ឝ ឞ‌ មិនមានរាប់បញ្ចូលក្នុងព្យញ្ជនៈផ្លូវការប្រើប្រាស់សព្វថ្ងៃឡើយ។ ប៉ុន្តែក៏នៅមានបញ្ចូលក្នុងក្ដារចុចខ្មែរយូនីកូដ និងក្ដារចុច google ជំនាន់ថ្មីសម្រាប់ទូរសព្ទទំនើប ដើម្បីងាយស្រួល ប្រើប្រាស់ឲ្យបានទូលំទូលាយ សម្រាប់ការសរសេរពាក្យសំស្ក្រឹតតាមសិលាចារិកបុរាណ និងសិក្សារៀនសូត្រ ឬហេតុផលលើសពីនេះទៀត។

នៅក្នុងក្ដារចុចខ្មែរយូនីកូដ ដើម្បីវាយព្យញ្ជនៈ «ឝ» ត្រូវប្រើគ្រាប់ចុច Alt ខាងស្ដាំ និងគ្រាប់ចុច K ហើយដើម្បីវាយ «ឞ» ត្រូវប្រើគ្រាប់ចុច Alt ខាងស្ដាំនិងគ្រាប់ចុច B។

សូមបញ្ជាក់ថា ការលើកឡើងខាងលើ គឺគ្រាន់ជាការចែករំលែកនូវអ្វីដែលបានដឹងដ៏តិចតួចស្ដួចស្ដើង មិនមែនជាការស្រាវជ្រាវជាក់លាក់អ្វីឡើយ ដើម្បីជាការបង្ហាញ ចៀសវាងអ្នកមិនបានដឹងអាចឆ្ងល់ ឬយល់ច្រឡំ ហើយនៅមានចំណុចផ្សេង ឬលក្ខណៈពិសេសរបស់ភាសាខ្មែរច្រើនទៀត ដែលអស់លោកអ្នកនាង នៅតែអាចសិក្សាស្រាវជ្រាវ តាមរយៈសៀវភៅរបស់អ្នកប្រាជ្ញទាំងជាតិ និងបរទេស ដែលបានបង្ហាញច្បាស់លាស់ក្នុងផ្នែកភាសាវិទ្យានេះ៕

Blog: សៀវភៅល្អជាមិត្តរបស់យុវជនក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍សង្គម

សៀវភៅមានក្រដាសរាប់រយសន្លឹក ហើយនៅក្នុងក្រដាសទាំងអស់នោះ មានលាយលក្សណ៍ជាអក្សរ ដែលកើតចេញពីគំនិតនិងទស្សនៈរបស់អ្នកសរសេរ ឬអ្នកនិពន្ធ ហើយបង្កើតបានជាសៀវភៅថ្មីមួយក្បាល។ សៀវភៅល្អក៏ជាប្រភេទអាហារជំនួយរបស់ខួរក្បាល ដែលធ្វើអោយខួរក្បាលមានសុខភាពល្អ និងស្រស់ស្រាយ។ ដូច្នេះហើយបានជាយើងអាចនិយាយបានថាសៀវភៅជាមិត្តដ៏ល្អចំពោះយុវជន។

យុវជនគឺជាកម្លាំងស្នូលរបស់សង្គម ហើយយុវជនជាធនធានដ៏សំខាន់របស់ប្រទេសជាតិ ឬជាសរសរទ្រូងរបស់ជាតិ ព្រោះយុវជនជាអ្នកបន្តវេនសង្គម។ បើសង្គមពុំសូវសម្បូណ៌អ្នកបន្តវេនទេ សង្គមនោះក៏អាចឱនថយភាពរីកចម្រើននៃសង្គមជាតិផងដែរ។

ការអានសៀវភៅច្រើនក៏អាចចេះសម្លឹងមើលឃើញសង្គមដោយប្រើការគិតបែបវិជ្ជមាន មិនជ្រុលនិយមពេកគឺជាផ្នែកមួយនៃការកសាងខ្លួនឯង និងអាចចូលរួមចំណែកក្នុងការសាងសង្គមជាតិប្រកបដោយចក្ខុវិស័យខ្ពស់និងវែងឆ្ងាយតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យ សេរី។

ការមានគំនិតអភិវឌ្ឍខ្លួនដោយការអានសៀវភៅច្រើន គឺជាចំណុចចាប់ផ្តើមដ៏សំខាន់ ព្រោះវាបាននាំមកនូវថាមពលក្នុងការផ្លាស់ប្តូរខ្លួនឯងទៅកាន់ផ្លូវល្អ មានសមត្ថភាពប្រឈមនឹងបញ្ហា និងឧបសគ្គនានា ហើយវានឹងអាចជួយឲ្យយើងបោះជំហានទៅមុខបានសម្រេចតាមការប្រាថ្នាចង់បានរបស់យុវជនក្នុងទិសដៅរួមមួយ។

យុវជនមិនត្រូវចុះចាញ់ចំពោះការអានសៀវភៅឡើយ បើទោះជាស្ថិតនៅក្នងស្ថានការណ៍លំបាកនិងធុញថប់ ឬធុញទ្រាន់បែបណាក៏ដោយ អានុភាពនៃការអានសៀវភៅនឹងជួយបង្កើនកម្លាំងចិត្តដល់អ្នកនិងអាចជាមិត្តដ៏ល្អក្នុងការកំដរអ្នកជារៀងរហូត។

«សត្រូវរបស់យុវជនពិតប្រាកដគឺសេចក្តីខ្ជិលច្រអូស ឬអវិជ្ជា ហើយមិត្តដ៏ល្អនិងទីពឹងរបស់យុវជនពិតប្រាកដគឺសេចក្តីឧស្សាហ៍ព្យាយាម ឬបញ្ញា»។

ការព្យាយាមរៀនសូត្រប្រៀបបានដូចជាដង្ហើមជីវិតរបស់យុវជននិងសង្គមជាតិផងដែរ ដោយយើងមិនអាចរស់គ្មានខ្យល់ដកដង្ហើមគឺរៀនសូត្រនោះទេ ការបញ្ចប់ថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រ អនុបណ្ឌិត បណ្ឌិត មិនមានន័យថា យើងចេះដឹងសព្វគ្រប់ហើយត្រូវឈប់រៀននោះដែរ បើយើងមិនព្រមអាន ឬ សិក្សាស្រាវជ្រាវបន្ថែម នោះស្មើនឹងយើងយល់ព្រមឈប់អភិវឌ្ឍខ្លួនឯងនិងសង្គម។

សៀវភៅជាប្រភពនៃចំណេះដឹង និងជាដៃគូឬជាមិត្តល្អដែលមិនអាចខ្វះបាន ជាពិសេសសម្រាប់អ្នកដែលចង់អភិវឌ្ឍខ្លួននិងមានទឹកចិត្តចង់ចូលរួមអភិវឌ្ឍន៍សង្គមជាតិ។ សៀវភៅជាឃ្លាំង និងជាផ្នែកមួយនៃចំណេះដឹងហើយយើងគ្រប់គ្នាសុទ្ធតែអាចទទួលបានចំណេះដឹងទាំងនេះតាមរយៈនៃការអានសៀវភៅច្រើន។

ការចំណាយពេលវេលាអានសៀវភៅច្រើនរបស់យុវជនគឺដើម្បីអភិវឌ្ឍសមត្ថភាពខ្លួននិងអភិវឌ្ឍន៍មាតុភូមិប្រកបដោយសក្តានុពល និងតម្លាភាពបែបប្រជាធិបតេយ្យ។

«យុវជនត្រូវគិតបែបនេះថាកុំទាន់ចង់ទទួលផលស្រូវនៅថ្ងៃដែលយើងទើបស្ទូង វានឹងផ្ដល់ផលឱ្យយើងនៅពេលក្រោយ»។ គំនិត សកម្មភាព លទ្ធផល ជាចំណុចសំខាន់សម្រាប់ធ្វើឱ្យជីវិតយុវជននិងសង្គមជាតិកាន់តែប្រសើរឡើង។

សម្រាប់អ្នកដែលមិនធ្លាប់អានសៀវភៅ ឬមិនចូលចិត្តអាន គប្បីបង្កើតទម្លាប់អានខ្លះ ដើម្បីខ្លួនឯង គ្រួសារ និងសង្គមជាតិ៕

Vox Pop: យោបល់យុវវ័យអំពីការប្រែក្លាយភូមិព្រែកកាត់ នៅតាខ្មៅទៅជាតំបន់ទេសចរណ៍ធម្មជាតិ

ប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនរស់នៅក្នុងភូមិព្រែកកាត់ សង្កាត់តាក្តុល ក្រុងតាខ្មៅ ខេត្តកណ្តាល បានយល់ឃើញថាភូមិរបស់ពួកគាត់មានសក្តានុពលខ្លាំង ដោយសារមានផ្លូវ២ខ្សែ អមជាមួយទឹកស្ទឹងព្រែកត្នោត បូករួមជាមួយប្រជាជនប្រកបរបរដាំកូនឈើ នឹងកូនផ្កាលក់ ដែលអាចបង្កើតទៅជាតំបន់អេកូទេសចរណ៍ក្នុងការទាក់ទាញភ្លៀវទេសចរណ៍ ឬអ្នកភ្នំពេញមកលំហែកាយនាពេលចុងសប្តាហ៍បាន ដើម្បីបន្ធូរបន្ថយភាពតានតឹង។

កាលពីថ្ងៃទី០៦ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២១ Newsroom Cambodia បានសម្ភាសន៍យុវជនមួយចំនួនអំពីការយល់ឃើញពីលើទាក់ទងនឹងភូមិព្រែកកាត់ ថាតើអាចក្លាយជាតំបន់អេកូទេសចរណ៍បានឬទេ។

យុវជនដែលត្រូវបានសម្ភាសន៍ដោយ Newsroom Cambodia បាននិយាយពេលថ្មីៗនេះថា ប្រសិនបើភូមិព្រែកកាត់អាចក្លាយជាតំបន់អេកូទេសចរណ៍ ពិតជាល្អមែនទែន ព្រោះអាចបង្កើនការងារដល់ប្រជាជនក្នុងភូមិនិងយុវជនបានច្រើន ហើយអាចប្រែក្លាយតំបន់មួយនេះឱ្យមានភាពស្រស់ស្អាត និងទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរណ៍។  

លោកផាន់ ផាដេត

លោកផាន់ ផាដេត ជាយុវជនម្នាក់រស់នៅក្នុងភូមិព្រែកកាត់ បានយល់ឃើញថា តំបន់ព្រែកកាត់នេះអាចជាតំបន់អេកូទេសចរណ៍បាន ដោយសារមានស្ទឹងព្រែកត្នោតមួយដែលភ្ជាប់ជាមួយទន្លេបាសាក់ ហើយគំនិតមួយនេះលោកបានយល់ឃើញតាំងពីយ៉ូរណាស់មកហើយ។  

លោកបានបន្ថែមថា៖ «យើងអាចធ្វើជាទេសចរណ៍តាមរយះជិះទូកកំសាន្ត ឬក៏ផ្សារទឹក គឺវាអាចស្អាត ហើយឥឡូវមានហាងកាហ្វេជិតៗនឹង ដែលមានការដេគ័រស្អាត ធម្មជាតិ បើនិយាយរួមនៅភ្នំពេញចង្អៀត យើងអាចមកទីនេះបានដើម្បីលំហែខួរក្បាល គឺស្រួលមែនទែន»។  

លោកបន្តទៀតថា ដើម្បីធ្វើទេសចរណ៍ហ្នឹងបាន គឺទាល់តែមានការចូលរួមទាក់ទងការគ្រប់គ្រងសំរាម រៀបចំប្រព័ន្ធលូឱ្យបានត្រឹមត្រូវដើម្បីរំដោះទឹកភ្លៀង នឹងកុំបង្ហូរលូទឹកស្អុយចូលក្នុងទៅក្នុងស្ទឹងជាដើម ហើយអ្នកដែលពាក់ព័ន្ធចូលរួមគឺរួមមានអាជ្ញាធរថ្នាក់ក្រោមដល់ថ្នាក់លើ ប្រជាពលរដ្ឋ និងយុវជនផ្ទាល់តែម្តង។

លោកលើកឡើងថា ៖ «ភូមិឃុំយល់ល្អ គួរតែបង្កើតជាកម្មវិធីស្ម័គ្រចិត្តសម្រាប់យុវជន ដោយឱ្យយុវជនរៀបចំគម្រោង ហើយអាជ្ញាធ័រត្រួតពិនិត្យលើការងារ ខ្ញុំគិតថាក្មេងៗអាចធ្វើបានហើយ ក្មេងៗគឺធ្វើបានច្រើន»។

ហើយគម្រោងក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍ភូមិឃុំមួយនេះ លោកបានយល់ឃើញថា វាមិនមានការចំណាយថវិកាច្រើននោះទេ គ្រាន់តែមានជំនួយបន្តិចបន្តួចជាការលើកទឹកចិត្តដល់យុវជន ក្នុងការធ្វើការងារមួយហើយម្យ៉ាងដើម្បីឱ្យយុវជនបានលុយបន្តិចបន្តួចទៅរៀនផងដែរ ជាជាងឱ្យពួកគាត់ទំនេរ កុំឱ្យពួកគាត់មានពេលអង្គុយជក់បារី ផឹកស្រា ឬពេលខ្លះអាចឈានដល់ការប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀនទៀត។

លោកផាន់ ផាដេតក៏បានយល់ឃើញថា ការបង្កើតតំបន់នេះទៅជាអេកូទេសចរណ៍ គឺទី១ ប្រជាជនអាចបង្កើនចំណូល តាមរយៈការរកស៊ីតូចៗលក្ខណៈគ្រួសារ ទី២ លើកមុខមាត់វិស័យទេសចរណ៍ តាមរយៈអេកូទេសចរណ៍ នឹងអាចពង្រឹងដល់សេដ្ឋកិច្ចខេត្តទាំងមូលតែម្តង។ 

កញ្ញាពេជ្រ ស៊ីយ៉ា

កញ្ញាពេជ្រ ស៊ីយ៉ា  ជាម្ចាស់ហាងកាហ្វេមួយកន្លែងក្នុងភូមិព្រែកកាត់ សង្កាត់តាក្តុល ក្រុងតាខ្មៅ នឹងជាគ្រូបង្រៀនភាសាបារាំងម្នាក់ បានលើកឡើងថា បើតំបន់នេះអាចក្លាយជាតំបន់អេកូទេសចរណ៍ គាត់ពិតជាសប្បាយចិត្តមែនទែន ពីព្រោះយើងក្រុងតាខ្មៅមិនឆ្ងាយពីភ្នំពេញប៉ុន្មាននោះទេ ហើយប្រជាជនភាគច្រើនប្រកបរបរដាំដើមឈើ ចឹងពេលចូលមកក្នុងភូមិគឺមានពណ៌បៃតង នឹងប្លែកអារម្មណ៍តែម្តង។

កញ្ញាបន្តថា៖ «ប្រសិនបើកន្លែងនឹងយើងអភិរក្សបានយូររហូត បងគិតថាល្អណាស់ ព្រោះអីបើសិនជាមានអ្នកដែលនៅភ្នំពេញ គាត់ធុញទ្រាន់នឹងជីវិតនៅភ្នំពេញរាល់ថ្ងៃ ហើយសៅរ៍ ឬអាទិត្យ​អី​ដែលគាត់សម្រាក គាត់អាចជិះមកលេង ឬយើងអាចបង្កើតជារមណីដ្ឋានសម្រាប់អេកូទេសចរណ៍ គឺវាល្អសម្រាប់អ្នកជិតៗហ្នឹង ដោយគាត់មិនបាច់ប្រឈមមុខនឹងការដើរចេញទៅខាងក្រៅឆ្ងាយៗ​ពេក គឺល្អម៉ង ហើយណាមួយអាចជួយឱ្យក្មេងៗ ឬអ្នកនៅម្តុំហ្នឹងគាត់មានគំនិតជួយថែរក្សា ឬយល់ដឹងពីអ្វីដែល​ជាពាក្យថាអេកូសម្រាប់ប្រទេសយើងផង»។ 

កញ្ញាពេជ្រ ស៊ីយ៉ាក៏បានលើកឡើងស្រដៀងគ្នាជាមួយលោកផាន់ ផាដេតផងដែរ ដោយចង់ឱ្យភូមិរបស់គាត់អាចអភិវឌ្ឍន៍ដូចស្រុកបន្ទាយស្រី នៅខេត្តសៀមរាបអញ្ចឹង។

កញ្ញាបន្តទៀតថា៖ «ភូមិឃុំទើបអាចអភិវឌ្ឍន៍បាន ពីព្រោះយើងមិនអាចអភិវឌ្ឃន៍ម្នាក់ឯង ឬបងម្នាក់ឯងជាម្ចាស់ផ្ទះនៅហ្នឹង មិនអាចអភិវឌ្ឍន៍បានទេ បើយើងធ្វើម្នាក់ឯងគឺអត់កើតទេ ទាល់តែមេឃុំ មេភូមិ»។

កញ្ញាបន្ថែមទៀតថា តំបន់នេះ ភ្ញៀវអាចមកស្នាក់នៅ ហើយគាត់អាចជិះកង់ដើរលេងក្នុងភូមិ ដោយសារអ្នកភូមិមួយប៉ែកនេះគឺដាំកូនឈើ ដែលមានលក្ខណៈពណ៌បៃតង ហើយនៅខាងភូមិព្រែកឡុង គាត់ដាំដំណាំ។

កញ្ញាបន្ថែមថា៖ «ចឹងយើងអាចបង្កើតជាសហគមន៌មួយសម្រាប់ទេសចរណ៍ភូមិយើង ចឹងយើងជួយគ្នាបានច្រើន ក្មេងៗមួយចំនួនគាត់អាចបង្កើតរបរថ្មី ដូចជាធ្វើអ្វីដែលពាក់ព័ន្ធជាមួយនឹងស្នាដៃយើង ឧទាហរណ៍ដូចជា ខ្សែដៃក៏ជាភ្ញៀវទេសចរណ៏គាត់ចូលចិត្តដែរ ហើយយើងអាចបង្ហាញពីផ្ទះខ្មែរយើង ឧបមាថាជាផ្ទះឈើ ឬផ្ទះបុរាណ ហើយអាចឱ្យពួកគាត់រៀនធ្វើម្ហូបខ្មែរជាដើម»។

កញ្ញាពេជ្រ ស្រីយ៉ាបានមើលឃើញថា ប្រសិនបើកន្លែងនេះអាចបង្កើតបានជាអេកូទេសចរណ៏មែន ប្រជាជនយើងនៅម្តុំនេះ គាត់អាចមានមុខរបរថ្មី​ក្រៅពីមុខរបរប្រចាំថ្ងៃរបស់គាត់ ហើយអ្នកខ្លះក៏គាត់មិនចាំបាច់ចេញពីផ្ទះទៅធ្វើការស្រុកគេដែរ អញ្ចឹងយើងចំណេញច្រើន គឺគាត់អាចនៅជាមួយគ្រួសារ ហើយអាចរកលុយបាន ដោយមានទេសចរណ៍ចូលមកទីនេះទៀត។

យុវជនឈាង ស្រេង

យុវជនឈ្មោះ ឈាង ស្រេង មានអាស័យដ្ឋាននៅរាជធានីភ្នំពេញ នឹងជាភ្ញៀវដែលចូលចិត្តមកញុំាកាហ្វេនៅក្នុងភូមិព្រែកកាត់នេះ បានលើកឡើងថា ដោយសារតែតំបន់នេះជាតំបន់បៃតង ហើយគាត់ជាអ្នកចូលចិត្តធម្មជាតិ ហើយម្យ៉ាងហាងកាហ្វេ La Table Café ជាកន្លែងមួយសម្រាក​និងកាត់បន្ថយភាពតានតឹងពីការងារ និងគ្រួសារជាដើម ដែលកន្លែងនេះបានផ្តល់អារម្មណ៍ ស្រួលខួរក្បាល ឬលំហែខួរក្បាលបានល្អច្រើនជាងនៅផ្ទះ ឬនៅកន្លែងផ្សេងៗ ពីព្រោះតំបន់នេះ មានធម្មជាតិច្រើន។

យុវជននេះយល់ឃើញថា ប្រសិនបើតំបន់នេះអាចក្លាយជាតំបន់អេកូធម្មជាតិ វាល្អដែរ សម្រាប់ប្រជាជនអាចរកចំណូលបន្ថែមបាន។

យុវជនឈាង ស្រេងបានបន្តថា៖ «តំបន់នេះមានធម្មជាតិស្រាប់ កាលណាយើងកែឆ្នៃ ឱ្យល្អជាងហ្នឹង គេដឹងលឺច្រើនចឹងកន្លែងហ្នឹងរឹតតែល្អតែម្តង»។     

យុវជន នាង ហ៊ូសេន

យុវជននាង ហ៊ូសេន  មានអាស័យដ្ឋាននៅរាជធានីភ្នំពេញ ហើយមូលហេតុដែលគាត់ចូលចិត្តមកភូមិព្រែកកាត់នេះ ទីមួយចំណង់ចំនូលចិត្តរបស់គាត់ចូលចិត្តញុំាកាហ្វេ ហើយគាត់ធ្លាប់ញុំាកាហ្វេនៅហាងក្នុងរាជធានីភ្នំពេញដែរ ប៉ុន្តែគាត់ចូលចិត្តមកទីនេះ ដោយសារគាត់យល់ឃើញថាទីនេះប្លែកពីភ្នំពេញ ព្រោះនៅភ្នំពេញការដេគ័រហាង និងការញាំកាហ្វេ វាដដែលៗ ចឹងមកទីនេះមានលក្ខណៈទេសភាព ហើយគាត់ចូលចិត្តទេសភាព បែបស្ងប់ស្ងាត់ ហើយម្យ៉ាងគាត់ក៏ជាមនុស្សចូលចិត្តអានសៀវភៅផងដែរ។

យុវជនរូបនេះបានយល់ថាល្អ ប្រសិនបើតំបន់នេះបង្កើតទៅជាកន្លែងអេកូទេចរណ៍បានមែន។ យុវជនរូបនេះបានបន្តថា៖ «តំបន់នេះគឺអ្នកភ្នំពេញចូលចិត្តមក គាត់ធ្វើការស្ត្រេស គាត់ចូលចិត្តមកបោះតង់ជាដើម»។

យុវត្តីគង់ សុខហេង


យុវត្តីគង់ សុខហេង អាយុ១៨ឆ្នាំ ជាសិស្សម្នាក់រៀននៅក្រុងតាខ្មៅ បានប្រាប់ថាពីមូលហេតុដែលគាត់ចូលចិត្តមកអង្គុយលេងហាងកាហ្វេនៅភូមិព្រែកកាត់នេះថាគឺដោយសារទីនេះមានទេសភាពស្អាត ស្ងប់ស្ងាត់ ដែលធ្វើឱ្យមានអារម្មណ៍ល្អ ហើយភាគច្រើនយុវត្តីរូបនេះចូលចិត្តមកអង្គុយលេងពេលទំនេរពីការសិក្សា ជាមួយមិត្តភ័ក្រ្ត។

«ម៉ោងទំនេរខ្ញុំចូលចិត្តមកអង្គុយលេង គឺទីនេះមានទេសភាពស្អាត  ហើយស្ងាត់ស្រួលអង្គុយរៀន»

តាមយុវត្តីរូបនេះ ប្រសិនបើតំបន់នេះក្លាយជាតំបន់អេកូទេចរណ៍ គឺគិតថាល្អ៕ 

Q & A ជាមួយគង់ រស្មី ភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យស្ត្រីអំពីវិស័យអចលនទ្រព្យ ផលលំបាក និងភាពជាស្ត្រីក្នុងវិស័យនេះ

គង់ រស្មី ជាស្ត្រីមួយរូបដែលបានបញ្ចប់ការសិក្សាមកពីខេត្តព្រៃវែង និងកំពុងបម្រើការងារសម្រាប់ក្រុមហ៊ុនអចលនទ្រព្យធំពីរ នៅកម្ពុជា។ គង់ រស្មីបានផ្តល់សម្ភាសដល់លោកណាន់ សំណាង សិក្ខាកាមព័ត៌មាន Newsroom Cambodia កាលពីពេលថ្មីៗនេះ អំពីវិស័យអចលនទ្រព្យ ផលលំបាក និងភាពជាស្ត្រីក្នុងវិស័យនេះ។

Q:​ តើកត្តាអ្វីខ្លះបណ្តាលអោយរស្មីចង់ចូលធ្វើការងារក្នុងវិស័យមួយនេះ?

A: សម្រាប់នាងខ្ញុំ កត្តាបណ្តាលអោយចូលរួមក្នុងវិស័យអចលនទ្រព្យ គឺនាងខ្ញុំអាចស្វែយរកចំណូល… ទី២ ជាការងារដែលខ្ញុំអាចម្ចាស់ការលើខ្លួនឯង ទី៣ ស្វែងរកអចលនទ្រព្យដ៍ល្អសម្រាប់ខ្លួនឯង និងមនុស្សដែលខ្ញុំស្គាល់

Q: តើរស្មីគិតថាវិស័យនេះមានអត្ថប្រយោជន៏យ៉ាងណាខ្លះដែរសម្រាប់ក្នុងនាមជាស្រ្តីមួយរូប?

A: ក្នុងនាមជាស្ត្រីម្នាក់ក្នុងវិស័យអចលនទ្រព្យ អ្វីដែលជាអត្ថប្រយោជន៍សម្រាប់ខ្ញុំគឺ ខ្ញុំមានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយភ្ញៀវ និង​ មានភាពទាក់ទាញ។

Q: តើមានផលលំបាកអ្វីខ្លះដែរសម្រាប់ការប្រកបការងារនេះកន្លងមក?

A: ផលលំបាកដែលជាស្ត្រីក្នុងវិស័យនេះគឺមានច្រើន​ ទី១ ពិបាកក្នុងការធ្វើការងារឆ្ងាយ និង​ពេលជួបភ្ញៀវពេលយប់

Q: ដើម្បីចង់អភិវឌ្ឍក្នុងវិស័យនេះ​ ក្នុងនាមជាស្ត្រីម្នាក់មានប្រសាសន៌អ្វីខ្លះចង់ផ្តាំផ្ញើ?

A: សម្រាប់ខ្ញុំដើម្បីចូលរួមអោយស្ត្រីក្នុងវិស័យនេះមានការអោយតម្លៃខ្ពស់ ខ្ញុំសូមអោយស្ត្រីខ្លួនឯងផ្ទាល់ មានការអភិវឌ្ឍន៍ខ្លួនឯងអោយបានច្បាស់លាស់ទៅលើគម្រោង​ និងការងាររបស់ខ្លួន ហើយសម្រាប់មនុស្សទូទៅអោយតម្លៃទៅលើស្ត្រីអោយបានស្ត្រីអោយបានច្រើន ព្រោះស្ត្រីជាមនុស្សស្រីដែលពូកែមិនចាញ់បុរសនោះទេ​ អរគុណច្រើន៕

ខេមបូចា ទទូចដល់រដ្ឋាភិបាលឲ្យធានាសេរីភាព និងសិទ្ធិទទួលបានព័ត៌មានរបស់អ្នកសារព័ត៌មានទាំងអស់ដោយមិនរើសអើង

សមាគមសម្ព័ន្ធអ្នកសារព័ត៌មានកម្ពុជា (ខេមបូចា) បានទទូចដល់រដ្ឋាភិបាលឲ្យធានាសេរីភាព និងសិទ្ធិទទួលបានព័ត៌មានរបស់អ្នកសារព័ត៌មានទាំងអស់ដោយមិនរើសអើង​។

យោងតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ខេមបូចា អ្នកសារព័ត៌មាន និងស្ថានប័នមួយចំនួនត្រូវបានអាជ្ញាធរ និងមន្រ្តីពិធីការបានហាមឃាត់មិនឲ្យចូលយកព័ត៌មាន និងថតរូបទេក្នុងនោះរួមមាន វិទ្យុសំឡេងសហរដ្ឋអាមេរិក (VOA) ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានរ៉យទ័រ (Reuters) ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានអេភី (AP) វីអូឌី (VOD) ខេមបូណូមីស (Cambonomist) ថ្មីៗ (Thmey Thmey) និងខេមបូចាញូស៍(CamboJa News) ។ល។

ដោយឡែកអ្នកសារព័ត៌មានមកពីស្ថាប័នសារព័ត៌មានស្និតនឹងរដ្ឋាភិបាលដូចជាសារព័ត៌មាន Fresh News ទូរទស្សន៍ជាតិកម្ពុជា(ទទក) ទូរទស្សន៍បាយ័ននិងទូរទស្សន៍ CNC ត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យយកព័ត៌មាន។

នាយកប្រតិបត្តិខេមបូចា លោក ណុប វី បានមានប្រសាសន៍ថា ស្ថាប័នសារព័ត៌មាននីមួយៗកំពុងដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការផ្តល់ព័ត៌មានដល់អ្នកអាន អ្នកស្តាប់ និងអ្នកទស្សនាផ្សេងៗពីគ្នា ជាពិសេសក្នុងស្ថាប័នដែលកម្ពុជាកំពុងទទួលបានវ៉ាក់សាំងការពារជំងឺកូវីដ១៩។ ការហាមឃាត់អ្នកសារព័ត៌មានពីការទទួលបានព័ត៌មានដោយសេរី គឺអាចធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិទទួលបានព័ត៌មានរបស់ប្រជាពលរដ្ឋដែលជាអ្នកអាន អ្នកស្តាប់ និងអ្នកទស្សនា។

លោកបានបន្ថែមថាខេមបូចាដែលមានសមាជិក សមាជិកា និងក្រុមប្រឹក្សាភិបាលជាអ្នកសារព័ត៌មានជាង១០០នាក់ កំពុងចូលរួមយ៉ាងសកម្មជាមួយរដ្ឋាភិបាលដើម្បីលើកកម្ពស់សេរីភាព និងសិទ្ធិទទួលព័ត៌មានរបស់ប្រជាពលរដ្ឋជាពិសេសអ្នកសារព័ត៌មាន។

លោកផៃ ស៊ីផាន់ អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានប្រាប់មក Newsroom Cambodia ថានេះជាការរៀបចំដោយខាងពិធីការ ដែលមិនបានឲ្យចូលជាសាធារណៈ ដោយប្រៀបធៀបជាមួយនឹងការយកព័ត៌មាននៅសេតវិមាន (White House) នៅអាមេរិក។

«នៅឯសហរដ្ឋអាមេរិកក៏គេមានកាតចូលទៅប្រជុំដែរ បើអត់គេអត់ឲ្យចូលទេ។ ហើយការប្រជុំហ្នឹងគេឡាយផ្ទាល់ឲ្យថែមទៀតដែរតើ មិនមែនជាការបិទសិទ្ធិទេ អ្នកនិយាយហ្នឹងគាត់និយាយអត់បានពិចារណា អត់ដូចអ្នកសារព័ត៌មានប៉ុន្មាននាក់ដែលអាចចូលទៅប្រជុំ និងទៅស្តាប់ការប្រជុំរបស់គណៈរដ្ឋមន្ត្រីគេមានចំនួនរបស់គេ ហើយមានអ្នកជំនាញរបស់គេ គេត្រួតពិនិត្យមើល វាធំបំផុតគឺសុវត្ថិភាព ហើយខាងអង្គរក្ស ឬខាងពិធីការគេចាត់ចែងការងារអញ្ចឹងឯង»។

លោកបានបញ្ជាក់បន្ថែមថាខាងព័ត៌មានអាចសរសេរសំបុត្រដាក់ពាក្យទៅខាងពិធីការរបស់សម្តេច ដើម្បីបញ្ជាក់ថាមកពីស្ថាប័នណាដើម្បីសុំការអនុញ្ញាត៕

Q & A ជាមួយលោកម្ចាស់ប៉ែន ដារ៉ូ អំពីសៀវភៅ«វិធីបកសករាជពិស្តារ»

លោកម្ចាស់ប៉ែន ដារ៉ូ បានរៀបរៀងសៀវភៅមួយក្បាលក្រោមចំណងជើងថា «វិធីបកសករាជពិស្តារ» ហើយព្រះអង្គក៏ជាសមណនិស្សិតនៃសាកលវិទ្យាល័យបញ្ញាសាស្ត្រកម្ពុជា ព្រមទាំងបានជាប់អាហារូបករណ៍សិក្សាផ្នែកព្រះពុទ្ធសាសនា នៅពុទ្ធិកមហាវិទ្យាល័យសិង្ហបុរី (Buddhist College of Singapore) កាលពីចុងឆ្នាំ២០២០។

សព្វថ្ងៃនេះព្រះអង្គកំពុងគង់នៅវត្តថាន់ សង្តាក់ទន្លេបាសាក់ ខណ្ឌចំការមន រាជធានីភ្នំពេញ ហើយកំពុងតៀម និងផ្សព្វផ្សាយសៀវភៅ «វិធីបកសករាជពិស្តារ» ដែលជាស្នាដៃដំបូងរបស់ព្រះអង្គទៅដល់មជ្ឍដ្ឋានទូទៅដោយធម៌ទាន។

Q: អ្វីទៅដែលហៅថាសៀវភៅវិធីបកសករាជពិស្តារ?

A: សៀវភៅវិធីបកសករាជពិស្តារ គឺជាសៀវភៅក្បួនច្បាប់យល់ដឹងអំពីអាយុកាលនៃព្រះពុទ្ធសាសនា ដែលព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធទ្រង់សម្តែងទុកថាសាសនារបស់តថាគត គឺប្រតិស្ឋានចំនួន ៥០០០ឆ្នាំបន្ទាប់ពីតថគតចូលព្រះបរិព្វានទៅ។ ហើយសៀវភៅនឹងពន្យល់លម្អិតអំពីរបៀបរាប់ថ្ងៃ ខែ ឆ្នាំរបស់ព្រះពុទ្ធសាសនា អញ្ចឹងរាប់ថ្ងៃ ខែ ឆ្នាំគឺរាប់ថាតើរហូតមកដល់ថ្ងៃនឹង ព្រះសាសនកាលកន្លងទៅបានប៉ុន្មានថ្ងៃ ប៉ុន្មានខែ ប៉ុន្មានឆ្នាំហើយ ហើយនៅសល់ប៉ុន្មានថ្ងៃ ប៉ុន្មានខែ ប៉ុន្មានឆ្នាំទៀត បើយើងគិតមកដល់ថ្ងៃនឹង។

Q: តើមានធាតុសំខា​ន់អ្វីខ្លះនៅក្នុងសៀវភៅនេះ?

A: ធាតុសំខាន់របស់សៀវភៅខ្ញុំព្រះករុណាអាត្មាបែងចែកជាប្រាំមួយចំណុចសំខាន់គឺ៖ ទី១ របៀបដឹងព្រះពុទ្ធសាសនកាលផ្នែកបច្ចុប្បន្ន ទី២ របៀបដឹងព្រះពុទ្ធសាសនកាលផ្នែកអតីត ទី៣ របៀបដឹងព្រះពុទ្ធសាសនកាលផ្នែកអនាគត ទី៤ យល់ដឹងអំពីអធិកមាស អធិកវិរៈ និងអធិកសុរទិន ទី៥ យល់ដឹងផ្នែកសំខាន់ៗបកសករាជជាភាសាបាលី និងជាខេមរភាសា ទី៦ យល់ដឹងរបៀបថ្ងៃខែឆ្នាំតាមបែបចន្ទគតិ សុរិយគិត និងកាលបរិច្ឆេទគម្រប់បួសភិក្ខុ។

Q:តើលោកម្ចាស់មានគោលបំណងអ្វីខ្លះដែលអាចជំរុញឱ្យរៀបរៀងសៀវភៅនេះឡើង?

A: ដោយខ្ញុំករុណាអាត្មាភាពយល់ឃើញថានេះគឺជាសៀវភៅបែបក្បួនច្បាប់មួយ ដែលពុទ្ធបរិស័ទគួរចេះដឹងឲ្យបានគ្រប់ៗគ្នា។ ព្រោះយើងជាអ្នកកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនា យើងត្រូវដឹងថាអាយុរបស់ព្រះពុទ្ធសាសនា ថាតើកន្លងទៅបានប៉ុន្មានថ្ងៃ ខែ ឆ្នាំ និងនៅសល់ប៉ុន្មានថ្ងៃ ខែ ឆ្នាំទៀត នេះគឺមានប្រយោជន៍មែនទែនសម្រាប់យើងជាពុទ្ធសាសនិកជន។ ម្យ៉ាងចង់ថែរក្សាក្បួនច្បាប់បុរាណ ដែលអ្នកប្រាជ្ញខ្មែរយើងពីជំនាន់ដើមមកបានបន្សល់ទុក ដោយឡែកបច្ចុប្បន្នយើងមានការខ្ជះខ្ជាយបន្តិចសម្រាប់ក្បួនច្បាប់ទាំងអស់នេះ គឺចេះចាំតែមាត់ទេ សព្វថ្ងៃនេះ។ ដូច្នេះខ្ញុំករុណាអាត្មាភាពនឹកឃើញថា ប្រសិនបើយើងចេះចាំតែមាត់ចឹង ថ្ងៃណាមួយយើងនឹងភ្លេច កាលណាយើងភ្លេចអ្នកជំនាន់ក្រោយ មិនបានរៀនបន្តពីយើងទេ ប្រាកដជាបាត់បង់ហើយ។

ដូច្នេះមានគំនិតរៀបរៀងសៀវភៅនេះឡើង ទុកជាក្បួនច្បាប់ជាឯកសារ កម្កល់ទុកសម្រាប់ពុទ្ធបរិស័ទរៀនសូត្រចេះចាំពីមួយជំនាន់ទៅមួយជំនាន់ ដើម្បីថែរក្សាវិធីរាប់អាយុកាលព្រះពុទ្ធសាសនា។ ចំណុចមួយទៀតនោះ គឺបានសបញ្ជាក់ឱ្យយើងគិតពិចារណានៅក្នុងផ្លូវជីវិតរបស់យើងថា សូម្បីតែអាយុព្រះពុទ្ធសាសនាដែលមានគម្រប់ ៥០០០ឆ្នាំ នឹងក៏គង់អស់ទៅជាក់ជាពុំខាន។

អញ្ចឹងយើងគួរគប្បីគិតថា អាយុរបស់មនុស្សលោកយើងក៏អស់ទៅជាធម្មតាដូចគ្នា ពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ ពីមួយខែទៅមួយខែ ពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ គឺពិតជាលឿនមែនទែន។ អញ្ចឹងពុទ្ធបរិស័ទនៅពេលដែលចេះចាំវិធីរៀប ឬដឹងអាយុព្រះពុទ្ធសាសនានឹងគួរគប្បីគិតអំពីអាយុរបស់ខ្លួនឯង តើថាយើងបានធ្វើអីខ្លះហើយ? នៅក្នុងជីវិតរបស់យើង មិនយូរមិនឆាប់យើងនឹងស្លាប់ពីលោកនេះទៅ។ អញ្ចឹងនៅពេលដែលយើងដឹងថា អាយុរបស់យើងមិនស្ថិតស្ថេរបែបនេះ តើយើងគួរធ្វើអ្វី? ចំណុចតែមួយយើងត្រូវធ្វើ គឺសេចក្តីល្អ។

Q: តើលោកម្ចាស់នឹងយកសៀវភៅនេះទៅផ្សព្វផ្សាយនៅក្នុងសង្គម ឬយុវជនដោយរបៀបណាដែរ?

A: វិធីសាស្ត្រក្នុងការផ្សព្វផ្សាយមជ្ឈដ្ឋានខាងក្រៅ គឺជាក់ស្តែងទៅសៀវភៅនេះរៀបរៀងឡើងផ្តោតសំខាន់លើព្រះសង្ឃតែម្តង ព្រោះបើនិយាយនៅក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា ព្រះសង្ឃជាថ្នាក់លើ ឬថ្នាក់ដឹកនាំពីព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ។ អញ្ចឹងខ្ញុំករុណាផ្សព្វផ្សាយផ្តោតសំខាន់លើព្រះសង្ឃ ហើយវិធីផ្សព្វផ្សាយទៅដល់ព្រះសង្ឃ ឱ្យបានសិក្សារៀនសូត្រនៅសៀវភៅនេះបានច្រើន។

តាមរយៈប្រគេនសៀវភៅនេះដល់សាលាពុទ្ធិកបឋមសិក្សាក្តី អនុវិទ្យាល័យក្តី វិទ្យាល័យក្តី គឺប្រគេន និងតម្កល់ទុកក្នុងបណ្តាល័យនៅតាមសាលានានា។ ម្យ៉ាងអាចប្រគេនមួយក្បាលៗផ្ទាល់ដល់ព្រះសង្ឃ ហើយនឹងធ្វើសិក្ខាសាលាខ្លីដើម្បីពន្យល់ពីសៀវភៅនឹង ថាតើយើងគួរតែរៀនចាប់ពីណាទៅណា ធ្វើមិញរៀនឲ្យឆាប់ចេះ?។ ចំណុចចុងក្រោយ ខ្ញុំករុណាមានគំនិតចង់ស្នើទៅក្រសួងធម្មការ និងសាសនា ឬថ្នាក់លើ ដើម្បីបញ្ចូលនៅក្បួនច្បាប់ការបកសករាជនឹងទៅក្នុងកម្មវិធីសិក្សាបែបព្រះពុទ្ធសាសនា នៅក្នុងសាលាពុទ្ធិក៕

តម្លៃប្រេងឥន្ធនៈខែមីនាឡើងថ្លៃ ខណៈអ្នកប្រើប្រាស់ថាឡើងចំពេលលំបាករកចំណូលដោយសារកូវីដ

ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មបានប្រកាសកាលពីពេលថ្មីៗនេះថា​ តម្លៃប្រេងឥន្ធនៈនាខែមីនា មានតម្លៃថ្លៃជាងខែកុម្ភៈ ខណៈពេលដែលអ្នកប្រើប្រាស់មួយចំនួនថាការឡើងនេះកើតឡើងចំពេលដែលពួកគាត់មានការលំបាកក្នុងការរកប្រាក់ចំណូលដោយសារតែជំងឺរាតត្បាតកូវីដ ១៩។

បើយោងទៅតាមសេចក្តីជួនដំណឹងរបស់ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម តម្លៃលក់រាយប្រេងឥន្ធនៈសម្រាប់អនុវត្តចាប់ពីថ្ងៃទី០១ ដល់ ថ្ងៃទី១៥ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២១ លក់ក្នុងតម្លៃ ៣.៧០០រៀល/លីត្រ សម្រាប់សាំងធម្មតា EA92 និង ៣.៣៥០រៀល/លីត្រ សម្រាប់ប្រេងម៉ាស៊ូត។

កញ្ញាទួន ស្រីវីន មានអាយុ ២២ឆ្នាំជានិស្សិតម្នាក់នៅក្នុងភ្នំពេញ បានប្រាប់មកកាន់សិក្ខាកាមNewsroom Cambodia ថា «ថ្លៃ ពីព្រោះរយៈពេលកូវីដ រកចំណូលមិនសូវបាន»។

លោកសម្បតិ្ត អាយុ៥៦ឆ្នាំ ដែលជាអ្នករត់កង់បីប្រមាណជាង១០ឆ្នាំនៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ បាននិយាយាថា «តាំងពីមានកូវីតមក ខ្ញុំរកមិនសូវបានទេ ពេលខ្លះមានភ្ញៀវ ពេលខ្លះក៏អត់ហើយ ពេលនេះសាំងឡើងថ្លៃទៀត  គេមិនសូវជិះកង់បីទេ ភាគច្រើនគេជិះកង់បីឥណ្ឌា ដែលគេចាក់ហ្គាសដែលជាផលប៉ះពាល់សម្រាប់ខ្ញុំ»។

លោកក៏បានបន្ថែមទៀតថា លោកគ្មានលុយណាទៅបង់រំលស់កង់បីឥណ្ឌាដូចគេ បើឥឡូវរកមិនសូវបានផង។

ក្រសួងពាណិកម្មបានបញ្ជាក់ផងដែរថា មិនមែនជាអ្នកកំណត់ថ្លៃលក់រាយប្រេងឥន្ធនៈនៅកម្ពុជាទេ គឺក្រសួងគ្រាន់តែស្រង់តម្លៃឡើង ចុះនៃប្រេងតាមទីផ្សារអន្តរជាតិ មកគណនាតាមប្រកាសដូចមានក្នុងឯកសារយោងតែប៉ុណ្ណោះ៕

កូនសត្វផ្សោតកំណើតថ្មីមួយក្បាល ត្រូវបានគេប្រទះឃើញនៅឯជម្រកធម្មជាតិ កាំពី

កូនសត្វផ្សោតកំណើតថ្មីមួយក្បាលបន្ថែមទៀត ត្រូវបានគេប្រទះឃើញហែលជាមួយសត្វផ្សោតពេញវ័យ ៤ក្បាលផ្សេងទៀត នៅឯជម្រកធម្មជាតិ កាំពី កាលពីថ្ងៃទី៥ មីនា ដែលនេះជាកំណត់ត្រាកំណើតកូនផ្សោតថ្មីទី២ នាប៉ុន្មានខែ ដើមឆ្នាំ ២០២១នេះ។ នេះយោងតាមក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវសត្វផ្សោតទន្លេមេគង្គ នៃរដ្ឋបាលជលផល និងអង្គការមូលនិធិសកលសម្រាប់ការអភិរក្សធនធានធម្មជាតិ (WWF-Cambodia)។

យោងតាមហ្វេសប៊ុកអង្គការខាងលើ មកទល់នឹងថ្ងៃទី៥ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២១នេះ ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវ បានប្រទះឃើញកំណើតកូនសត្វផ្សោតថ្មីចំនួនពីរលើក។ កូនផ្សោតទី១ ប្រទះឃើញនៅជម្រកធម្មជាតិ នៃខេត្រស្ទឹងត្រែង កាលពីចុងសប្ដាហ៍កន្លងទៅ និងទី២នេះ នៅជម្រកធម្មជាតិ កាំពី ខេត្រក្រចេះ។

អង្គការលើកឡើងបន្ថែមថា «ព្រឹត្តិការណ៍ទាំងពីរនេះ គឺជាការលើកទឹកចិត្តខ្លាំងបំផុតមួយដល់ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវ ក្នុងការបន្ដតាមដានស្ថានភាព និងកំណត់អត្តសញ្ញាណសត្វផ្សោត នៅតំបន់ទន្លេមេគង្គ» ។

ទន្ទឹមនឹងដំណឹងរំភើបនេះ ក៏នៅតែមានការព្រួយបារម្ភពីសត្វផ្សោត​​​ ផងដែរ ដោយពួកវា នៅតែអាចរងគ្រោះ ងាយស្លាប់ជាបន្ដបន្ទាប់ ដោយសារតែជាប់មងអ្នកនេសាទ និងការនេសាទដោយប្រើឧបករណ៍ច្បាប់ហាមឃាត់ ដែលសុទ្ធសឹងជាមូលហេតុចម្បងៗ ដែលបណ្ដាលឱ្យ ផ្សោតពេញវ័យស្លាប់ ​ហើយចាំបាច់ត្រូវអនុវត្ត ជាបន្ទាន់នូវវិធានការរួមគ្នា ឱ្យខ្លាំងបន្ថែមទៀត ដើម្បីការពារសត្វផ្សោតទន្លេមេគង្គ ឱ្យរួចពីការបាត់បង់​ នេះបើតាមសារបង្ហោះដោយអង្គការដដែល។

អង្គការបន្ដបន្ថែមថា «ការចូលរួមការពារសត្វផ្សោត ឱ្យនៅគង់វង្ស គឺមានសារសំខាន់ណាស់ មិនត្រឹមតែសម្រាប់ផ្សោតខ្លួនវាប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្ដែថែមទាំង មានអត្ថប្រយោជន៍ ដល់ទន្លេទាំងមូល រាប់បញ្ចូលទាំងហ្វូងត្រី ដែលត្រូវបានអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រប៉ាន់ប្រមាណថា មានចំនួនជាង ១,១០០​ប្រភេទ និងប្រព័ន្ធជីវៈអេកូឡូស៊ីដ៏សម្បូរបែបដទៃទៀត នៅក្នុងទន្លេនេះ»។

គួរឱ្យដឹងថា សត្វផ្សោតនៅកម្ពុជា ដែលគេរាប់បញ្ចូលជាសត្វជិតផុតពូជនេះ មាននៅតំបន់ទន្លេមេគង្គផ្នែកខាងលើ ពោលគឺខេត្រ ក្រចេះ និងស្ទឹងត្រែង និងម្ដងម្កាលធ្លាប់ឃើញហែលដល់ទន្លេមេគង្គក្នុងខែត្រ​ត្បូងឃ្មុំ និងកំពង់ចាម។

បើតាមរបាយការណ៍ជំរឿនសត្វផ្សោត ឆ្នាំ២០២០ ចំនួនសត្វផ្សោតសរុប មានត្រឹម ៨៩ក្បាលប៉ុណ្ណោះ ដែលកំពុងរស់នៅក្នុងទន្លេមេគង្គ។ កាលពីឆ្នាំ២០២០ ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវ បានកត់ត្រាកូនសត្វផ្សោតចំនួន ៩ក្បាល ខណៈកូនផ្សោតចំនួន​ ១៣ក្បាល​ត្រូវបានកត់ត្រាក្នុងឆ្នាំ ២០១៩៕​

Blog: មានហេតុផលល្អ ៗ ជាច្រើនក្នុងការបរិច្ចាគឈាម

និយាយតាមបែបវិទ្យាសាស្ត្រ កោសិកាគ្រាប់ឈាម ក្នុងខ្លួនមនុស្ស ផ្សំពីសមាធាតុ ៤សំខាន់ៗគឺ ប្លាស្មា កោសិកាឈាមក្រហម កោសិកាឈាមស និងប្លាកែត។ ឈាម មានតួនាទី ដឹកនាំអុកស៊ីសែន និងសារធាតុចិញ្ចឹម បង្កើតឲ្យមានកំណកឈាម ដឹកនាំកាកសំណល់ទៅតម្រងនោម និងថ្លើម គ្រប់គ្រងសីតុណ្ហភាព ក្នុងរាងកាយជាដើម។

ជាទូទៅ កោសិកាគ្រាប់ឈាម អាចរស់បានជាមធ្យមក្នុងចន្លោះ ១២០ថ្ងៃ ឬ ៣ខែ ហើយកោសិកាឈាម នឹងត្រូវកកើតឡើងវិញ តាមរយៈការបរិភោគអាហារទ្រទ្រង់ផ្សេងៗប្រចាំថ្ងៃ។

បច្ចុប្បន្ន បើទោះជាមាន ការចូលរួមផ្ដល់ឈាម និងផ្សព្វផ្សាយពី ការផ្ដល់ឈាមបានច្រើនគួរសមហើយ ប៉ុន្ដែនៅតែឃើញមាន ការប្រកាសរកឈាមបន្ទាន់ជាហូរហែ។

ប្រជាពលរដ្ឋមួយភាគ មិនបានស្វែងយល់ឱ្យច្បាស់ពីការផ្ដល់ឈាម និងនៅតែបន្ដយល់ខុសថា ការផ្ដល់ឈាមមិនមែនជារឿងអាទិភាពចាំបាច់ ថែមទាំងមានទស្សនៈបន្លាចផ្សេងៗ ដែលមិនមែនជាការពិត ដូចជា ផ្ដល់ឈាមទៅប៉ះពាល់សុខភាព ជារឿងគួរខ្លាចជាដើម។

នេះក៏ដោយសារ ចំនួនអ្នកមានទម្លាប់ផ្ដល់ឈាម​នៅតិចតួច និងកម្រិតការយល់ដឹង និងស្វែងយល់ឱ្យច្បាស់ពីការបរិច្ចាគឈាម នៅមិនទាន់ទូលំទូលាយនៅឡើយ។

ការបរិច្ចាគឈាម ដោយស្ម័គ្រចិត្ត និងទៀងទាត់ ជារឿងដ៏ប្រសើរ និងគួរលើកទឹកចិត្ត។​​​ ដូចបានរៀបរាប់ខាងលើ ការផ្ដល់ឈាម គឺមិនប៉ះពាល់ដល់សុខភាពឡើយ ។ ដល់អាយុកាល កោសិកាគ្រាប់ឈាមនឹងងាប់ ហើយកកើតឡើងវិញ ដូចទៅនឹងការផ្ដល់ឈាម ផ្ដល់ហើយ ឈាមនឹងកកើតមកវិញ។

ហេតុអី យើងគួរបង្កើតទម្លាប់ផ្ដល់ឈាម និងបរិច្ចាគឈាមឱ្យបានទៀងទាត់?

ទឹកចិត្ត ជាអ្នកចូលរួមធ្វើអំពើល្អ និងចែករំលែកដល់សង្គម គឺគ្មានបំណងចង់បានការតបស្នងអីមកវិញឡើយ។ ប៉ុន្ដែជាការពិត បញ្ហាអាចកើតឡើងគ្រប់ពេល ដោយយើងមិនអាចដឹងមុនទាំងអស់ទេ ហើយការផ្ដល់ឈាមស្ម័គ្រចិត្ត និងទៀងទាត់ ប្រៀបដូចមានបណ្ណធានាមួយ ដែលយើងអាចជួយមនុស្សជុំវិញខ្លួន ពេលពួកគេត្រូវការ ឬមានបញ្ហាបានគ្រប់ពេល។

ក្នុងន័យនេះចង់និយាយថា ​កុំចាំតែពេលមានបញ្ហា ទើបរត់រកបងប្អូនឲ្យទៅផ្ដល់ឈាម ឬត្រូវប្រកាសរកឈាមជាបន្ទាន់ជាដើម!  និយាយឲ្យចំ ការផ្ដល់ឈាមស្ម័គ្រចិត្ត មានប្រយោជន៍ពេលយើងមានបញ្ហាបន្ទាន់ គឺអាចដោះដូរឈាម ពីមន្ទីរពេទ្យបានដោយគ្រាន់តែបង្ហាញកូនសៀវភៅការបរិច្ចាគឈាម។ នេះអាចកាត់បន្ថយ ឬបំបាត់អំពើលក់ដូរឈាមដោយអំពើពុករលួយ។

ឈាម ពិតជាអាចស្រោចស្រង់ជីវិតមនុស្សបាន!​ ផ្ដល់ឈាម គឺជាផ្នែកមួយ នៃការសង្គ្រោះជីវិតមនុស្ស។ ផ្ដល់ឈាម មិនប៉ះពាល់ដល់សុខភាពទេ! ពេលផ្ដល់ឈាម គ្រូពេទ្យនឹងត្រួតពិនិត្យសុខភាពជាមុនសិន បើសុខភាពប្រក្រតី ល្អគ្រប់លក្ខខណ្ឌ នោះយើងអាចបរិច្ចាគឈាមបាន។ បន្ទាប់ពីផ្ដល់ឈាម យើងក៏អាចដឹងពី លទ្ធផលធ្វើតេស្តឈាម លើមេរោគជាច្រើនប្រភេទ ដែលផ្ដល់ដោយមជ្ឈមណ្ឌលផ្ដល់ឈាម ជាសម្ងាត់។

មនុស្សភាគច្រើន អាចបរិច្ចាគឈាមបាន ប្រសិនបើយើងមានស្ថានភាពសុខភាពល្អ មានអាយុចន្លោះ១៨ ដល់ ៦៥ឆ្នាំ ទម្ងន់ ៥០ គីឡូឡើងទៅ (ស្ត្រីកំពុងពរពោះ ឬកំពុងបំបៅបោះកូន មិនទាន់អាចផ្ដល់ឈាមទេ)។ បុរសជាមធ្យមអាចផ្ដល់ឈាមរៀងរាល់ ៣ខែម្ដង ចំណែកស្ត្រី ៣​​ ទៅ ៥ខែម្ដង។

សូមចូលរួមបង្កើតទម្លាប់ធ្វើអំពើល្អ ចែករំលែកក្ដីស្រឡាញ់ ដោយផ្ដល់ឈាម ផ្ដល់ឈាម គឺផ្ដល់ជីវិត និងអាចធ្វើឱ្យចិត្តយើងស្រស់ថ្លា។ ចែករំលែកការផ្ដល់ឈាមរបស់អ្នក និងជួយជំរុញចិត្តអ្នកផ្សេងទៀត ឱ្យចាប់ផ្ដើមបង្កើតទម្លាប់ចូលរួមផ្ដល់ឈាម ដោយស្ម័គ្រចិត្ត៕

Blog: ការបន់ស្រន់ទីកន្លែងមានមនុស្សច្រើនអាចជួយឲ្យមានការរាលដាលកូវីដ

បើទោះបីប្រទេសកម្ពុជាមានអ្នកកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនារហូតទៅដល់ប្រមាណ ៩៥ភាគរយក៏ដោយ ជំនឿនៃការបន់ស្រន់លើរូបសំណាក់ ឬលើរឿងរាវអបិយជំនឿមួយចំនួននៅតែមានប្រជាប្រិយភាពសម្រាប់ប្រជាជនខ្មែរខ្លះ។ ទ្រឹស្តីព្រះពុទ្ធសាសនាបានបង្រៀនថា ជំនឿគ្មានហេតុផលអាចធ្វើឱ្យមនុស្សបាត់បង់សតិ និងបញ្ញា។

មួយរយៈចុងក្រោយនេះ​ ប្រទេសកម្ពុជាកំពុងប្រឈមនឹងវិបត្តិជំងឺកូវីដ១៩ ដែលក្រសួងសុខាភិបាលរួមជាមួយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានប្រកាស និងអំពាវនាវឱ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរអនុវត្តនូវវិធានការ ៣ការពារ និង៣កុំ ជាដើម ។

ក្រឡេកមើលប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរមួយចំនួនខ្លះវិញ ហាក់ប្រងើយកន្តើយជាមួយនឹងវិធានការរបស់លោកនាយរដ្ឋមន្ត្រី ក៏ដូចជាក្រសួងសុខាភិបាល ដូចជា អុជធូបបន់ស្រន់សុំសេចក្ដីសុខនៅទីសាធារណៈ មកទទួលទឹកមន្តជារៀងរាលថ្ងៃសីលជាដើម។

កង្វះខាតនៃការចូលរួមរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរ អាចធ្វើឱ្យវិបត្តិជំងឺកូវីដ១៩ កាន់តែរីកធំធាត់ឡើង ពីព្រោះអាចជួយអោយមានចម្លងមេរោគកូវីដ ១៩ ដោយសារមិនមានគម្លាតសង្គម។

ព្រះអង្គដងកើ គឺជាទីកន្លែងដ៏ពេញនិយមបំផុតសម្រាប់ប្រជាជនខ្មែរខ្លះក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ អញ្ជើញមកអុជធូបបន់ស្រន់ និងធ្វើអ្វីៗផ្សេងៗមួយចំនួនទៀត។

ក្នុងនាមខ្ញុំជាពលរដ្ឋខ្មែរមួយរូប ខ្ញុំគ្រាន់តែចង់ឱ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទូទៅ ពិចារណាឱ្យបានល្អិតល្អន់ មុននឹងជឿទៅលើជំនឿអ្វីមួយ ដោយត្រូវឆ្លងកាត់បញ្ញារបស់យើងជាចាំបាច់ ព្រោះថាប្រសិនបើការជឿទាំងអស់នោះ ដោយមិនបានឆ្លងកាត់ខួរក្បាលរបស់យើងទេ វាអាចប្រែជំនឿទាំងអស់នោះទៅជាជំនឿដែលគ្មានហេតុផល៕

Latest News