fbpx
Home Blog Page 18

បទយកការណ៍៖ គ្រូបង្រៀននៅតាមសាលារដ្ឋនៅតែបង្ហាញក្តីបារម្ភចំពោះសុខភាពក្រោយកម្តៅធ្លាក់ចុះ

ស្របពេលមានសេចក្តីជូនដំណឹងថ្មីស្តីពីការធ្លាក់ចុះនៃការកើនឡើងនៃកម្តៅ សម្រាប់ក្រុមគ្រូបង្រៀ​ន​នៅ​តា​​ម​​គ្រឹះស្ថានសិក្សារដ្ឋ នៅតែដាក់ក្តីបារម្ភចំពោះមុខ គឺការប្រែប្រួលអាកាស​ធាតុ និងការវា​​យលុ​កនៃ​​ក​​​ម្តៅ​ខុសពីធម្មតា ក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។

ក្រសួងធនធានទឹក និងឧតុនិយម បានចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ខ្លួន កាលពីថ្ងៃអាទិត្យកន្លងទៅ ដោយបញ្ជាក់ថា ស្ថានភាពអាកាសធាតុ នឹងវិលមករកប្រក្រតីវិញក្នុងកម្រិត៣៩ អង្សាសេ ចាប់ពីថ្ងៃទី៥ ដ​ល់​ថ្ងៃទី៧ ឧសភា។​​

​ផ្ទុយពីនេះ សម្រាប់សិស្សានុសិស្ស និង​គ្រូបង្រៀន​មួយ​ចំនួន បានបង្ហាញការយល់ឃើញស្របគ្នាថា ការបន្ត​​វា​យលុកកម្តៅជាប់ៗគ្នា ក្នុងរយៈពេលចុងក្រោយនេះ បានបង្កើតទៅជាបរិបថថ្មីមួយសម្រាប់ក​​ម្ពុជា។ពួ​ក​​គា​​​ត់ចាត់ទុកថា ការផ្តាស់ប្តូរអាកាសធាតុខុសពីធម្មតា ដែលពុំធ្លាប់មាននេះ បានបង្កើតជាក្តី​ព្រួយបារម្ភស​ម្រា​​ប់​​សុខភាពប្រចាំថ្ងៃ។

​ក្រសួង​ធនធាន​ទឹក និង​ឧតុនិយម​កាល​ពី​ដើម​ខែ​មីនា​បាន​ប​ញ្ជា​ក់​ថា​ ប្រទេស​កម្ពុជា​នឹង​ទទួល​រងនូវ​បា​តុភូ​ត​​អែល​នីញ៉ូ​ (El Niño) ដែល​នឹង​ប្រឈម​នូវ​អាកាសធាតុ​ក្តៅ​ហើយ​ស្ងួត ​ចាប់​ពី​ខែ​មីនា ​ដល់​ខែ​ឧសភា ទើបវិល​​ទៅរកសីតណ្ហភាពធម្មតាវិញ។

កញ្ញា ស៊ីណា សុធីតា គ្រូបង្រៀន​មុខវិជ្ជា​គណិតវិទ្យា នៃ​អនុវិទ្យាល័យ​កោះអន្លង់ចិន​ប្រាប់ Newsroom Ca​m​​​bodia ថា ក្នុង​អំឡុងនៃការ​កើនឡើង​កម្តៅនេះ​វា​បាន​បង្ក​ឱ្យមាន​​ផល​ប៉ះពាល់​មួយ​ចំនួន​ទៅ​កាន់​សិស្ស និង​គ្រូបង្រៀន ក៏​ដូចជា​ប៉ះពាល់​ទៅ​ដល់​លទ្ធផល​នៃ​ការ​សិក្សា​របស់​សិស្ស​ដែរ។

កញ្ញា​ថ្លែង​ថា៖ «ចំពោះ​បញ្ហា​សុខភាព​យើង​ដឹង​ហើយ​ខែ​ក្តៅ​ប៉ះពាល់​ម៉េច​ខ្លះ? ពេល​រៀន​ត្រូវ​ក្តៅ​អី​វា​ពិបាក​វា​សឺៗ ឈរ​បង្រៀន​វា​ពិបាក ហើយ​ភាគច្រើន​កូន​សិស្ស​បង​គាត់​ក្តៅ​ខ្លួន​ឈឺ​ក្បាល គាត់​មក​រៀន​អត់​កើត​គាត់​សុំ​ច្បាប់។ បើ​ទាក់​ទងនឹង​បញ្ហា​លទ្ធផល​នៃ​ការ​សិក្សា​ដឹង​ស្រាប់​ហើយ អាកាសធាតុ​ក្តៅ​កូនសិស្ស​រៀនៗ​វា​បែក​ញើស​ពី​ខាង​ក្នុង​មក​ទោះ​ដាក់​កង្ហា​ម៉េច​ក៏ដោយ អ៊ីចឹង​វា​ប៉ះពាល់​សតិ​អារម្មណ៍​ខួរ​ក្បាល​របស់​គាត់​មិន​ចាប់​មេរៀន​បាន​ដូចមុន​ទេ »។

យ៉ាងណាមិញ គ្រូបង្រៀន​មុខវិជ្ជា​គណិតវិទ្យារូបនេះ ​បញ្ជាក់​ដែរ​ថា ដោយសារ​តែ​សិស្ស​ដែល​កញ្ញា​បង្រៀន​ជា​សិ​​ស្ស​​ស្ថិត​ក្នុង​ថ្នាក់​មធ្យម​សិក្សា ដូច្នេះ​ពួកគេ​ទាំងនោះ​មាន​ការ​យល់​ដឹង​ខ្លះៗ​ពី​វិធីសាស្ត្រ​ការពារ​ខ្លួន​ក្នុង​អំឡុ​​​ង​ពេល​ឡើង​កម្តៅ​ខ្លាំង។កញ្ញា ស៊ីណា សុធីតា បន្ត​ទៀត​ថា ដោយសារ​តែ​អាកាសធាតុ​ប្រែប្រួល គណៈ​​​គ្រ​​ប់​​​គ្រង​ក៏​សម្រេច​ផ្អាក​ម៉ោង​សិក្សា​បន្ថែម​នា​ពេល​រលៀស ដោយតម្រូវឱ្យពួកគេមករៀនមួយពេល គឺពេលព្រឹក។

កញ្ញា​និយាយ​ថា៖ «ហើយ​ណាមួយ​កាត់​បន្ថយ​ម៉ោង​សិក្សា​ទៀត ដោយសារ​ភាគច្រើន​ឆ្លង​ម៉ោង​ទៅ​ពេល​ថ្ងៃ​ដូចជា​២ថ្ងៃ​ដែរ ប៉ុន្តែ​ឥឡូវ​ផ្អាក​ហើយ​យើង​មក​រៀន​តែ​ព្រឹកៗ »។

បើតាម គ្រូ​គណិតវិទ្យា​ដដែល​ក៏​ស្នើ​ឱ្យ​សិស្សានុសិស្ស​បន្ត​ធ្វើ​ស្វ័យ​សិក្សា​ដោយ​ខ្លួនឯង​នៅ​តាម​ផ្ទះ ក្នុង​ពេល​ដែល​មាន​ការ​កាត់​បន្ថយ​ម៉ោងសិក្សា ដើម្បី​ជួយ​ឱ្យ​លទ្ធភាព​នៃ​ការ​សិក្សា​របស់​សិស្ស​ពុំ​សូវ​មាន​ការ​ថមថយ​ចុះ។

មិនខុសគ្នាដែរ អ្នកគ្រូ​ យ៉េង ថាន្នី គ្រូ​បង្រៀន​កម្រិត​មត្តេយ្យ​មសិក្សា​នៅ​សាលា​បឋម​សិក្សា​ភូមិ​កណ្តាល​ ស្ថិត​ក្នុង​ខេត្ត​បាត់ដំបង​ ប្រាប់​ Newsroom Cambodia ថា ក្នុង​ស្ថានភាព​​សីតុណ្ហភាព​កើន​កម្តៅ​វា​គឺ​ជា ការ​រំ​​ខាន​មួយ​ដែល​ប៉ះពាល់​ទៅ​ដល់​ការ​បង្រៀន​របស់​អ្នកគ្រូ​ ជួប​ការ​ពិបាក​ច្រើន​បូក​រួម​ទាំង​ការ​ប៉ះពាល់​ដល់​កា​​រ​​​សិក្សា​របស់​សិស្សានុសិស្ស​តូចៗ​ផង។

អ្នក​គ្រូ​បញ្ជាក់​ថា​៖«ក្តៅ​ខ្លាំង​ពេក​ទោះបី​ គាត់​ពាក់​មួក​ពាក់​អាវ​ក្រាស់​ម៉េច​ក៏​ដោយ ក៏​ខ្យល់​បក់​មក​ភាយ​ដោ​យ​ចំហាយ​ក្តៅ​ខ្លាំង​ហ្នឹង​ ធ្វើ​ឱ្យ​គាត់​[សិស្ស]រសេះរសោះ​ហត់​ដល់​ពេល​ចូល​ក្នុង​ថ្នាក់​ទៀត​ សូម្បី​តែ​កង្ហារ ឬ​ក៏​ខ្យល់​បក់​ចូល​ក៏​មាន​សីតុណ្ហភាព​ក្តៅ​ អ៊ីចឹង​ធ្វើ​ឱ្យ​គាត់​ពិបាក​ផ្តោត​អារម្មណ៍​ក្នុង​ការ​រៀន​ជា​មួយ​យើង។ ជា​គ្រូ​ក៏​ដូច​គ្នា​ដែរ ពីមុន​មក​មាន​កម្លាំង​បង្រៀន​ណាស់​ បង្រៀន​លាស់ៗ ដល់​ពេល​ធាតុ​អាកាស​ប្រែ​ប្រួល​អ៊ីចឹង អត់​កម្លាំង​មិន​ដឹង​បាត់​ទៅ​ណា​អស់​ទេ »។

គ្រូ​បង្រៀន​រូប​នេះ​ គាំទ្រ​ចំពោះ​ការ​លើក​ឡើង​របស់​លោក​នាយករដ្ឋ​មន្រ្តី​ ហ៊ុន ម៉ាណែត ក្នុង​ការ​ផ្អាក​ការ​សិ​ក្សា​​ដល់​សិស្ស ​ខណៈ​សីតុណ្ហភាព​កើន​កម្តៅ​លើស​ពី​៤០អង្សាសេ ក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។ អ្នកគ្រូ​ថា បើ​ទោះ​​​បី​ជា​ការ​ផ្អាក​នេះ​ធ្វើ​ឱ្យ​សិស្ស​ខាកខាន​នូវ​មេរៀន​មួយ​ចំនួន​ក៏​ពិត​មែន តែ​វា​ប្រសើរ​ជាជាង​បង្ខំ​ចិត្ត​ប​​ង្រៀ​​ន​​ពួកគេ​ ទាំង​អាកាស​ធាតុ​មិន​អំណោយ​ផល ដែល​អាច​បង្ក​ជា​ការ​ប៉ះពាល់​ដល់​សុខភាព​សិស្ស​និង​គ្រូ​។

ប្រភពបន្តថា៖«អ្នក​ខ្លះ​គាត់​មាន​ការ​យល់​ឃើញ​ថា ការ​ផ្អាក​ការ​សិក្សា​បណ្តោះ​អាសន្ន​ហ្នឹង​គឺ ខាត​ ព្រោះ​រាល់​ថ្ងៃ​យើង​បង្រៀន​តិច​ម៉ោង​ ម៉ោង​សិក្សា​វា​៤ម៉ោង​។ បើ​យើង​ផ្អាក​ទៀត​ធ្វើ​ឱ្យ​កុមារ​ខាក​ការសិក្សា​។តែ​បើ​យើង​គិត​ឱ្យ​ស៊ី​ជម្រៅ​ទៅ​ ស្រប​ទៅ​នឹង​សីតុណ្ហភាព​ក្តៅ​សព្វ​ថ្ងៃ​ បើ​យើង​នៅ​តែ​ជម្នះ​ទៀត​ វា​នឹង​បង្ក​ផល​ប៉ះពាល់​ខ្លាំង​ជាង​ហ្នឹង​ទ្វេរ​ដង​ ប៉ះពាល់​ទាំង​សុខភាព​បញ្ញា និង​សុខភាព​រាងកាយ​របស់​ក្មេង​ហ្នឹង »។

កំពុង​ដើរ​ត្រឡប់​ទៅ​ផ្ទះ​តាម​ផ្លូវ​កម្តៅហួតហែង ​ដោយ​នៅក្នុងដៃយួរទឹក​ដប​ធំ​មួយ​ដបផង ​យុវជន ភក្តី វិច្ឆិកា អាយុ ១៧ឆ្នាំ ដែលកំពុងសិក្សា​ថ្នាក់​ទី១០ នៃ​វិទ្យាល័យ​ ហ៊ុន ​សែន ​បុរី​១០០ខ្នង ក្នុង​រាជធានី​ភ្នំពេញ​ ប្រាប់​Newsroom Cambodiaនៅ ​ថា ឥឡូវ​ដោយ​សារតែ​មើល​ឃើញ​ថា កម្តៅ​វា​កើន​ឡើង​ ខាង​សាលា​បាន​កាត់​បន្ថយ​ម៉ោង​សិក្សា​ខ្លះ​ដើម្បី​កុំ​ឱ្យ​សិស្សប្រឈម​នឹង​កម្តៅ​​។ វិច្ឆិកា បន្ត​ថា ជា​រៀងរាល់​ថ្ងៃពេល​មក​សាលា​រៀន​​រូបគេ​តែងតែ​យក​ទឹក និង​ក្រដាស​ជូន​មាត់​​មក​​តាម​ខ្លួន​ជា​ប្រចាំ ដើម្បី​ការ​ពារ​សុខភាព​ទប់ទល់​នឹង​អាកាស​ធាតុដែលចេះតែបន្តឡើងកម្តៅខុសពីធម្មតាដូចនេះ។

ប្រភពបន្ត​ថា៖«ចំពោះ​ខ្ញុំ​តែ​ម្តង ខ្ញុំ​យក​ទឹក​និ ង​ក្រដាស​ជូត​មាត់​ជាប់​ខ្លួន​តែ​ម្តង»។

ទោះ​ជា​យ៉ាង​ណា​ សិស្ស​​ថ្នាក់​ទី១០​រូប​ថា អាកាស​ធាតុក្តៅ​បែប​នេះ​សម្រាប់​សិស្ស​ដែល​រៀន​ក្នុង​កម្រិត​អនុ​វិទ្យាល័យ វិទ្យាល័យ និង​និស្សិត​ គឺ​មិន​សូវ​មាន​បញ្ហា​ប្រឈម​ខ្លាំង ឬ​ងាយ​នឹង​ចាញ់កម្តៅ​ទេ ព្រោះ​ពួកគេ​អាច​ចេះ​ការ​ពារ​ខ្លួនឯង​បាន​។ ប៉ុន្តែ​យុវជន​រូប​នេះ​ថា បើ​ក្មេងៗ​តូចៗ​ដូច​ជា​ ថ្នាក់​បឋម​ពិសេស​ថ្នាក់​មតេ្តយ្យ​សិក្សា​វិញ​ ពួក​គេ​អាច​នឹង​ប្រឈម​ចំពោះសុខភាព ​នៅ​ពេល​រៀន​​ ខណៈ​អាកាស​ធាតុ​ក្តៅ​បែប​នេះ។

ប្រភពបន្តថា​៖«ខ្ញុំ​គិត​ថា​ ព្រោះ​គាត់​នៅ​ក្មេង​ ហើយ​បរិយាកាស​បច្ចុប្បន្ន​វា​ក្តៅខ្លាំង​ឡើង​ដល់​៤០អង្សាសេ​  យើ​​​ង​មនុស្ស​ធំ​ក្តៅ​ប៉ុណ្ណឹង​ហើយ ហើយ​គ្នា​ក្មេង​ទៀត​អាច​នឹង​ក្តៅ​ជាង​យើង​»។

ហាក់មិនខុសគ្នាប៉ុន្មានទេ ​យុវតី ខាន់ ធីតា សិស្ស​ថ្នា​ក់​ទី​៩ នៃ​អនុ​វិទ្យាល័យ ហ៊ុន ​សែន​ បុរី១០០ខ្នង​ ក៏និយាយដែរថា បើ​ទោះ​បី​ជា​លោក​គ្រូ​អ្នកគ្រូ​បាន​បន្ថយ​ម៉ោង​បង្រៀន​ដើម្បី​បង្ការ​ដល់​សិស្ស​ពី​អាកាសធាតុ​ក្តៅ​ក៏​ពិត​មែន​ ក៏​យុវតី​រូប​នេះ​ថា ខ្លួន​នៅ​តែ​ប្រឈមនឹងបរិយាកាស​ក្តៅ​នេះ​ដដែលទេ។​

ប្រភពបន្តថា៖«ខ្ញុំ​រៀន​ថ្នាក់​ជាន់​លើ​ ដល់​ពេល​ឡើង​កាំ​ជណ្តើរ​ទៅ​វា​ឆាប់​ហត់ ហើយ​ឆាប់​បែក​ញើស​ ពិបាក​ដង្ហើម​ហ្មង។ ខ្ញុំ​ញ៉ាំ​ទឹក​ហើយ​នៅ​តែ​​ស្រេក​ទៀត ព្រោះ​​ខ្វះ​ជាតិ​ទឹក»។

ចំណែក អ្នកស្រី សុផុន លីមួយ ដែលត្រូវជា​អាណាព្យាបាល​សិស្ស​កម្រិត​មតេ្តយ្យ​សិក្សា​ម្នាក់​ ក្នុង​ខេត្ត​បាត់ដំបង​ លើកឡើងថារាល់ថ្ងៃ​អ្នក​ស្រី​មាន​កូនប្រុស​២នាក់នៅ​ក្នុង​បន្ទុក។ប៉ុន្តែកូនប្រុសច្បងដែ​លមានអាយុ​​៣​​ឆ្នាំ​​ អ្នកស្រី​បាន​បញ្ជូនឱ្យ​ទៅ​រៀន​ថ្នាក់​មតេ្តយ្យ​កម្រិត​ទាបទៅហើយ​ នៅ​សាលា​បឋម​សិក្សា​ អូរ​អន្លក់ ។

បើតាមអ្នកស្រី សុផុន លីមួយ ស្របពេលអាកាធាតុកំពុងតែក្តៅហែងបែបនេះ នឹងបណ្តាលឱ្យស្បែក​របស់​កុមារ​ងាយ​ប្រឈម​នឹង​បញ្ហា​ដូច​ជា ឡើង​រមាស់ រោល រលោក និង​ឆាប់​គ្រុនជាដើម។ ជាក់​ស្តែង​អ្នកស្រី​ថា កូ​ន​របស់​អ្នកស្រី​ផ្ទាល់​កំពុង​ឡើង​រមាស់​ រោល​ក្រហម​ពេញ​ខ្លួន ដែល​បណ្តាល​មក​ពី​ហប់​បែក​ញើស​ ព្រោះ​អា​​កាស​ធាតុ​ក្តៅ។

ប្រភពបន្តថា​៖«ថ្ងៃ​មិញ​ពេលក្តៅ​ខ្លាំង​ ពេល​មកពី​រៀន​វិញ​ ដោះខោ​អាវ​ដោះ​អី​ចេញ​[ខ្នង]ឡើង​ក្រហម​ពេញ​ខ្លួន​…បើ​ដូច​បង​មួយ​នោះ កូន​គាត់​រៀន​ពេល​ថ្ងៃ ទៅ​រៀន​ក្តៅ​អ៊ីចឹង​ទៅ​វា​លេង​អី​ផង​វា​ឆាប់​បែក​ញើស វា​ឡើង​ពងក្រហមៗ​ហ្នឹង​ វា​អេះ​ទៅ​រមាស់ ទៅ​ជា​ក្លាយមេរោគ​អី​វា​ឆ្លង​ចូល​តាម​កន្ទួល​ក្រហម​ហ្នឹង​ ជា​មួយធូលី​ពេល​ប៉ះ​ជា​មួយ​ស្បែក​។ ឥឡូវ​ឡើង​ពងបែក​ពេញ​ខ្លួន​និង​មាត់ ហើយ​ឥឡូវ​យក​ទៅ​ពេទ្យ។ អាណិត​មែន​ទែន»។

ក្រសួង​អប់រំ យុវជន និង​កីឡា កាល​ពី​ថ្ងៃទី​៣០ ខែមេសា កន្លង​ទៅ​បាន​ចេញ​សេចក្តី​ណែនាំ​មួយ​ដើម្បី​បង្ការ​ទប់​ស្កាត់​ហានិភ័យ និង​ចៀសវាង​ជំងឺ​ផ្សេងៗ ដែល​អាច​ប៉ះពាល់​ដល់​សុខភាព ការ​រៀន​សូត្រ​របស់​សិស្ស និង​ការ​បំពេញ​ការងារ​របស់​គ្រូបង្រៀន ដោយ​បាន​ផ្លាស់​ប្តូរ​ម៉ោង​ចេញ-ចូល​រៀន​ពី​ម៉ោង​៧ ដល់​ម៉ោង​១០​សម្រាប់​ថ្នាក់​ពេល​ព្រឹក និង​ម៉ោង​២ ដល់​ម៉ោង​៤​សម្រាប់​ថ្នាក់​ពេល​រសៀល។

ក្រសួង​អប់រំ​បញ្ជាក់​ក្នុង​សេចក្តី​ណែនាំ​ទៀត​ថា សិស្សានុសិស្ស​ត្រូវ​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​សម្រាក​រយៈពេល​១៥​នាទី​ក្នុង​មួយ​ម៉ោង​សិក្សា គ្រឹះស្ថាន​សិក្សា​នីមួយៗ​ត្រូវ​ត្រៀម​ទឹក​សម្រាប់​គ្រូបង្រៀន​ និង​សិស្ស​ប្រើប្រាស់ ព្រមទាំង​ណែនាំ​សិស្ស​ឱ្យ​យក​ទឹក​ឆ្អិន​ពី​ផ្ទះ​មក​ទទួលទាន។ ក្រសួង​អប់រំ​បន្ថែម​ថា ក្នុង​ករណី​សីតុណ្ហភាព​ឡើង​កម្តៅលើស​ពី​ការ​គ្រប់គ្រង គ្រឹះស្ថាន​សិក្សា​មាន​សិទ្ធិ​ក្នុង​ការ​សម្រេច​តាម​ស្ថានភាព​ជាក់​ស្តែង។

ស្របពេលជាមួយគ្នានេះដែរ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន ម៉ាណែត លើក​ឡើង​ថា​ គណៈ​គ្រប់​គ្រង​សាលា​នីមួយៗ​ជា​ ពិសេស​តាម​សាលា​បង្រៀន​ក្មេងៗ​អាច​ផ្អាក​ការ​សិក្សា​បាន ​ប្រសិន​បើ​ថ្ងៃ​ណា​​កើន​ឡើង​កម្តៅ​លើ​​​ស​​ពី​៤០ អង្សាសេ​។ថ្លែងនៅចំពោះមុខ កម្មករនិយោជិត នៅកំពង់ផែស្វយ័ត ក្រុងព្រះសីហនុ កាលពីថ្ងៃ​​ទី​​១ ឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត អះអាងថា ដើម្បីបញ្ចៀសបញ្ហា ការសិក្សានឹង​​ត្រូវ​​ផ្អា​ក ជា​​ប​​ណ្តោះ​អាសន្ន ដោយយោងលើភាពចាំបាច់ ក្នុងការការពារសុខភាពសាធារណៈរបស់សិស្សានុសិស្ស។

លោក​បន្តថា៖«បើចាំ​បាច់​គឺ​ ប្រគល់​សិទ្ធិ​ឱ្យ​គណៈគ្រប់គ្រង​ បើសិន​ជា​ក្តៅ​ខ្លាំង​លើស​៤០អង្សាសេ ហើយ​សាលា​មិន​អំណោយ​ផល​អាច​មាន​សិទ្ធិ​ផ្អាក​ការសិក្សា​ថ្ងៃ​នោះ​កុំ​ឱ្យ​នៅ​អង្គុយ ព្រោះ​ខ្ញុំ​ឃើញ​ម្សិល​មិញ​តាម​សាលា​កន្លែង​ខ្លះ​តាម​ហ្វេសប៊ុក​កន្លែង​ខ្លះ​សិស្ស​ត្រូវ​ដាក់​យក​កន្សែង​ត្រជាក់​ជ្រលក់​ទឹក​យក​មក​ដាក់​លើ​ក្បាល​ នៅ​អង្គុយ​រាប់​ម៉ោង​មិន​ល្អ​ទេ »។

ប្រធាន​សមាគម​គ្រូបង្រៀន​កម្ពុជា​ឯករាជ្យ ​អ្នកស្រី​ អ៊ុក ឆាយ៉ាវី លើក​ឡើង​ថា បញ្ហា​សុខភាព​របស់​សិស្ស​គឺ​ជា​រឿង​សំខាន់​មួយ​ក្នុង​អំឡុង​ពេល​អាកាសធាតុ​ប្រែប្រួល និងចេះតែបន្ត​ឡើង​កម្តៅ​បែបនេះ ពីព្រោះ​វា​អាច​នឹង​ប៉ះពាល់​ដល់​ការ​សិក្សា​របស់​ពួកគេ​។ អ្នកស្រី​បន្ត​ថា សាលារៀន​ក្នុង​ទីក្រុង​ភាគច្រើន​ពុំ​សូវ​មាន​ដើមឈើ​ដែល​អាច​កាត់​បន្ថយ​កម្តៅ ឬ​នាំ​ឱ្យ​ខ្យល់​បក់​ក្នុង​បរិវេណ​សាលា​ឡើយ។

អ្នកស្រី​ថ្លែង​ថា៖ «ដោយ​ឡែក​តំបន់​ដូចជា​នៅ​ភ្នំពេញ​អី​កន្លែង​ខ្លះ​គឺ​អត់​មាន​ដើមឈើ​អី​ដែល​គួរ​ឱ្យ​នាំ​ខ្យល់​អី​ត្រជាក់​ទេ គឺ​ហាក់បី​ដូចជា​ក្តៅ​ហែង​សម្រាប់​សិស្សានុសិស្ស សម្រាប់​គ្រូ​បង្រៀន​ប្រឈម​នឹង​បញ្ហា​សុខភាព​របស់​គាត់»។

ជុំវិញ​បញ្ហា​នៃ​ការ​ផ្អាក និង​ផ្លាស់​ម៉ោង​សិក្សា ប្រធាន​សមាគម​គ្រូបង្រៀន​ឯករាជ្យ​រូបនេះ​យល់​ឃើញ​ថា ដើ​​ម្បី​​​​ចៀសវាង​ផលប៉ះពាល់​ដល់​ការ​សិក្សា​របស់​សិស្ស ក្រសួងអប់រំ​គួរ​​មាន​ការ​សិក្សា​តាម​ប្រព័ន្ធ​អនឡាញ​ប​​ន្ថែ​​​​​ម​ពី​គ្រូបង្រៀន ដោយ​អ្នកស្រី​ថា បើទោះបី​ជា​មាន​ការ​ផ្លាស់​ម៉ោង​សិក្សា​ក៏​ពិត​មែន ក៏​គ្រូបង្រៀន និង​សិ​​ស្ស​​​គឺ​ត្រូវ​ធ្វើ​ដំណើរ​ចន្លោះ​ម៉ោង​ដែល​កំពុង​ក្តៅ​ដដែល។

អ្នកស្រី​ថ្លែងថា៖ «គួរតែ​ពួកគាត់​រៀន​តាម​អនឡាញ​ត្រូវ​រៀន​តាម​អនឡាញ​ខ្លះ​ទៅ ដោយ​សារ​តែ​យើង​ឃើញ​ហើយ​ការ​ធ្វើ​ដំណើរ​ទៅ​រៀន និង​ទៅ​បង្រៀន​នេះ​គឺ​ក្តៅ​ខ្លំាង​ណាស់។ នេះ​គ្រាន់​តែ​ជា​ការ​ធ្វើ​ដំណើរ​ផង ចុះ​ទម្រាំ​យើង​ចូល​ដល់​ក្នុង​ថ្នាក់ ដែល​មាន​បន្ទប់​សាលារៀន​ខ្លះ​គាត់​បាំង​ស័ង្កសី»។

ស្រដៀងគ្នានេះដែរ ប្រធាន​មជ្ឈមណ្ឌល​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​ដើម្បី​អភិវឌ្ឍន៍​ និង​សន្តិភាព​លោក ​យង់ គីមអេង​ យល់ឃើញ​ថា បញ្ហា​កើន​ឡើង​កម្តៅ និង​បម្រែ​បម្រួល​អាកាសធាតុ​នេះ​មិនមែន​កើត​មាន​​តែ​​កម្ពុជាទេ។​ក្នុង​​ន័​យនេះ ការ​ផ្អាក ឬ​បន្ថយ​ម៉ោង​សិក្សា​នៅ​តាម​សាលារៀន​របស់​ក្រសួង​អប់រំ​គឺ​ជា​ជម្រើស​មួយ​ល្អ​ក្នុង​ការការ​ពារ​សុខភាព​របស់​សិស្សានុសិស្ស ពីព្រោះ​កាល​ណា​ពួកគេ​ស្ថិត​នៅ​ក្រោម​កម្តៅ​ខ្លាំង​វា​នឹង​បង្ក​ឱ្យ​ពួកគេ​មាន​ជំងឺ​ផ្សេងៗ​ជាដើម។

លោក​បន្ត​ថា៖ «អ៊ីចឹង​កម្តៅ​ហ្នឹង​អាច​បណ្តាល​ឱ្យ​គាត់​ឈឺ អាច​បណ្តាល​ឱ្យ​គាត់​មាន​បញ្ហា​សុខភាព​ធ្ងន់ធ្ងរ អ៊ីចឹង​ការ​ការពារ​អាយុ​ជីវិត​របស់​សិស្ស​និស្សិត របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ​គឺ​សំខាន់​ចាំបាច់។ ខ្ញុំ​ថា​ការ​ចេញ​វិធានការ​របស់​ក្រសួង​ក៏​ដូចជា​រដ្ឋាភិបាល​ ខ្ញុំ​ថា​ជា​រឿង​មួយ​ល្អ​ដើម្បី​ការពារ​កុំ​ឱ្យ​យុវជន កុំ​ឱ្យ​និស្សិត កុមារ​គ្នា​រងគ្រោះ​ដោយសារ​តែ​ការ​ឡើង​កម្តៅ​នេះ »។

លោក យង់ គីមអេង ក៏​ជំរុញ​ឱ្យ​សាលារៀន​នីមួយៗ​ផ្តល់​ទឹក​ស្អាត​ប្រើប្រាស់ និង​សម្រាប់​បរិភោគ​សម្រាប់​សិ​​ស្ស​​​​ក្នុង​អំឡុង​មាន​ការ​កើន​ឡើង​កម្តៅដែរ។ជាងនេះទៀត ការ​ផ្តល់​សិទ្ធិ​ក្នុង​ការ​សម្រេច​នៅ​តាម​គ្រឹះស្ថាន​ពី​ក្រ​​សួង​អប់រំ​គួរ​តែ​មាន​ការ​ណែនាំ​បន្ថែម​ពី​ក្រសួង ដើម្បី​ឱ្យ​គណៈ​គ្រប់គ្រង​សាលារៀន​អាច​មាន​លទ្ធភាព​ប្រ​​សើ​រ​ក្នុង​ពេល​ដែល​ខ្លួន​ធ្វើការ​សម្រេច​ចិត្ត៕

ក្រសួងការងារអះអាងថាកំពុងស្វែងរកតម្រុយជនឆបោកប្រាក់ពីសមាជិក.ប.ស.ស

មន្រ្តីនាំពាក្យក្រសួង និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវ: អះអាងថាខ្លួនកំពុងស្វែងរកតម្រុយជ​នឆបោកលុយ​ ពីស​មា​ជិ​​កបេ​ឡាជាតិរបបសន្តិសង្គមដែលហៅកាត់ថា ប.ស.ស តាមប្រព័ន្ធប្រតិបត្តិ​ការរប​ស់​​ធ​​​​នាគារឯ​​កជ​​ន​​មួ​​យក្នុងទំហំទឹកលុយជាច្រើនលានរៀល។

ថ្លែងប្រាប់គេហទំព័រ Newsroom Cambodia នៅថ្ងៃទី៦ ឧសភា នេះ លោក កត្តា អន អ្នកនាំពាក្យក្រ​សួង​​កា​​រងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ លើកឡើងថា នៅចំពោះមុខនេះស្ថាប័នជំនាញរបស់ក្រសួងសាម៉ី កំពុ​​ង​​​បើ​​​​កការស៊ើបអង្កេតស្វែងរកតម្រុយ ដើម្បីកំណត់មុខសញ្ញាជនឆបោក។លោក​បន្តថាក្រៅពីធ្វើការទៅតា​ម​​ជំ​​នា​​ញហើយ កិច្ចការបន្ទាន់ទៀតនេះ គឺក្រសួងការងារបានចេញសារ ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយ និងសារអបរំឱ្យ​​ពលរដ្ឋ​បា​នស្វែងយល់ពីបទល្មើសតាមបច្ចេកវិទ្យា ក្រោមរូបភាពផ្សេងៗថែមទៀត។

បើទោះជាបែបណា អ្នកនាំពាក្យរូបនេះ នៅមិនទាន់បានទម្លាយពីព័ត៌មានលម្អិតនៃផែនការស្រាវជ្រាវ ត្រូវ​​ធ្វើ​​ឡើងដោយរបៀបណា ហើយលទ្ធផលអាចនឹងចេញនៅពេលណាឱ្យប្រាកដនៅឡើយដែរ។

លោកបន្តថា៖ «ក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ បានសហការជាមួយអគ្គនាយកដ្ឋានបច្ចេកវិទ្យាឌីជីថល និងផ្សព្វផ្សាយអប់រំ នៃក្រសួងមហាផ្ទៃ ដើម្បីស្រាវជ្រាវរកមុខសញ្ញា ចាត់ចែងទៅតាមផ្លូវច្បាប់។សមត្ថកិច្ចកំពុងស៊ើបអង្កេត សង្ឃឹមថានឹងចាប់ខ្លួនជនល្មើសឆាប់ៗ»

តាមរយៈព័ត៌មានដែលផ្តល់ឱ្យដោយក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ បង្ហាញថា គិតត្រឹមថ្ងៃទី៦ ឧសភានេះ សមាជិកនៃបេ​ឡា​​ជា​​​​តិរបបសន្តិសុខ​សង្គម នៃក្រសួងការងារត្រូវចាញ់បោកលុយអស់ចំនួន ៦​​៥​៥.២០០រៀល។

លើសពីនេះទៀត រូបភាពនៃ​កា​​រឆ​​បោកទាំង៤ករណីតា​មរូបភាពនេះ គឺតា​​ម​​រយៈ​ការអូសទាញឱ្យបង់​​វិ​​​ភាគ​ទា​ន និងមានករណីផ្សេងទៀត ប៉ុន្តែជនឆបោក បោកប្រាស់មិនបានស​​ម្រេ​ច នៅពេលសមាជិក បានសួរ​​ព័ត៌​​មានមកបេឡាជាតិរបបសន្តិសុខសង្គមមុន និងទាន់ពេលវេលា។ភ្លាមៗ ការផ្ទេរសាច់ប្រាក់តាម​​​រយៈប្រ​ព័​​ន្ធប្រតិបត្តិការ ធនាគារ អេស៊ីល៉ីដា ក៏ត្រូវជាប់គាំង។

ទាក់ទិនរឿងនេះ បេឡាជាតិរបបសន្តិសុខសង្គម នៃក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ បានចេញសេ​​ចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ខ្លួន កាលពីថ្ងៃទី៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ ដោយបញ្ជាក់ថា ថ្មីៗនេះមានក​​រណី​ឆបោកទៅលើសមាជិក ប.ស.ស. តាមរយៈបង់ភាគទាន ដោយជនឆបោកបានផ្ញើសារទៅសមាជិក ប.ស.ស. ដោយផ្ទាល់ និងបានបញ្ចុះបញ្ចូលឱ្យសមាជិក ប.ស.ស. បង់ប្រាក់មកគណនីធនាគាររបស់ខ្លួន​​។

បេឡាជាតិសន្តិសុខសង្គមបញ្ជាក់បន្ថែមតាមន័យដើមថា៖ «ក្នុងករណីមានចម្ងល់ផ្សេងៗ ឬមានការសង្ស័​​យ​​​​ណាមួយ សូមលោកអ្នកខលមកលេខ ១២៨៦ ឬ ១២៩៧ ឬអាចឆាតមកកាន់ Facebook Page ប.ស​​.ស. ឬតាមរយៈ Telegram Group ផ្លូវការរបស់ ប.ស.ស. »។

យ៉ាងនេះក្តី គេហទំព័រ Newroom Cambodia នៅមិនទាន់ស្វែងរកការឆ្លើយតបជុំវិញករណីនេះ ពីសមាជិ​​ក​​បេ​​ឡាជាតិរបបសន្តិសុខសង្គម (ប.ស.ស)បាននៅឡើយទេ គិតត្រឹមថ្ងៃទី៦ ឧសភានេះ។

ចំណែក អ្នកប្រឹក្សាយោបល់ នៃអង្គការអភិវឌ្ឍន៍ផ្នត់គំនិត លោក សេក សុជាតិ យល់ឃើញថាករណីឆបោ​​កនេះស្ថាប័នជំនាញមានក្រសួងមហាផ្ទៃជាដើម គួរសិក្សាស្វែងយល់ឱ្យបានល្អិតល្អន់ ដើម្បីកំណត់មុខ​​ស​​ញ្ញា​​ជនល្មើស។ជាងនេះទៀត ត្រូវរកឃើញថាតើក្រុមនេះមានចេតនាបែបណា ក្នុងការឆបោក ដែលជា​​​ករ​​ណី​​ថ្មីមួយទៀត ឈានដល់មន្រ្តីរដ្ឋាភិបាលបែបនេះកើត។

លោកបន្តថា៖ «ខ្ញុំគិតថាអាជ្ញាធរគួរតែចាត់វិធានការគួរតែធើ្វការ ស៊ើបអង្កេតស៊ីជម្រៅដើម្បីពិនិត្យមើលទៅ​​លើបញ្ហាទាំ​​ងអស់ហ្នឹងតើបញ្ហាទាំងអស់ហ្នឹងវាកើតឡើង បានយ៉ាងមិចហើយអ្វីជាចេតនាក្រុមដែលបា​​នរៀ​បចំផែ​​នកា​រលម្អិតនឹងស៊ីជម្រៅបែបហ្នឹងបាទ»។

បេឡាជាតិរបបសន្តិសុខសង្គម បានចេញសារអប់រំ ដោយបញ្ជាក់ថាសម្រាប់សមាជិក ប.ស.ស. ដែលជាបុគ្គលស្វ័យនិយោជន៍ រាល់ពេលបង់ភាគទានមក ប.ស.ស. ត្រូវរកមើលពាក្យ «ប.ស.ស.» បង់ភាគទានស្វ័​​យ​និយោជន៍ ឬជាភាសាអង់គ្លេស “NSSF Self Employed” ។ក្រៅពីនេះប្រសិនបើពេលចុចបង់ភាគទាន តែមិនមានឃើញឈ្មោះដូចការណែនាំនេះទេ គឺមិនមែនជាគណនីរបស់ ប.ស.ស. ឡើយ។ករណីនេះ អាច​​កា​​រឆបោករបស់ក្រុមជនអនាមិក៕

ពលរដ្ឋខណ្ឌដង្កោជាង១០០គ្រួសារទទូចសុំប្លង់ដីលំនៅដ្ឋានដែលរស់នៅប្រមាណ៤០ឆ្នាំ

ពលរដ្ឋរស់នៅសង្កាត់ជើងឯក ខណ្ឌដង្កោ ប្រមាណ៨០នាក់តំណាងឱ្យពលរដ្ឋ១០១គ្រួសារ បន្តទទូចឱ្យរដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញធ្វើប្លង់កម្មសិទ្ធិដីលំនៅដ្ឋានជូនពួកគេដែលរស់នៅប្រមាណ៤០ឆ្នាំមកនេះ ក្រោយសុំការអន្តរាគមន៍ពីអាជ្ញាធរខណ្ឌ និងក្រុងជាច្រើនលើកច្រើនសារ ប៉ុន្តែមិនទទួលបានលទ្ធផល។

ប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅសហគមន៍ដូនឱ សង្កាត់ជើងឯក នៅព្រឹកថ្ងៃទី០៦ ខែឧសភានេះ បានប្រមូលផ្តុំគ្នា​ដាក់​លិ​ខិតនៅមុខសាលារាជធានីភ្នំពេញ ដើម្បីជំរុញឱ្យលោក លោក ឃួង ស្រេង ដោះស្រា​យដីលំ​នៅ​ឋាន​ស​ម្រា​​ប់ពួកគេ។បើទោះបែបណា រដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញ បានបើកផ្លូវឱ្យតំណាងពលរដ្ឋ​ចំនួន៥នាក់ចូលទៅ​ដាក់​លិខិត។

អ្នកស្រី អាន សុខឃីម ដែលអះអាងថាជាតំណាពលរដ្ឋម្នាក់ក្នុងចំណោម៤នាក់ផ្សេងទៀត ដែលបានចូល​ទៅ​​​ដាក់លិខិត​​ បានឱ្យដឹងថា ពួកគេបានដាក់សំណើររួចហើយ នៅព្រឹកថ្ងៃទី៦ឧសភានេះ។ប៉ុន្តែមិនបាន​​ជួ​ប​​លោក ឃួង ស្រេង ដោយផ្ទាល់ទេ។ជាមួយគ្នានេះ អ្នកស្រីបន្ថែមថា គោលបំណងនៃការដាក់សំណើជាថ្មីនេះ គឺដើម្បីឱ្យរដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញពន្លឿនការធ្វើប្លង់កម្មសិទ្ធិដីលំនៅដ្ឋានឱ្យពួកគេទាំង១០១គ្រួសារ ដែ​​លភាគច្រើនរស់នៅតាំងពីឆ្នាំ១៩៨២ និង១៩៨៣មក។

អ្នកស្រីថ្លែងថា៖«ខ្ញុំ និងអ្នកភូមិ មកជួបនឹងមន្ត្រីសាលាក្រុង(ភ្នំពេញ) ជំរុញឱ្យគាត់ពន្លឿន និងស្នើសុំមន្ត្រីដែ​លពាក់ព័ន្ធ ជំនាញផ្នែកធ្វើឯកសារ សូមឱ្យគាត់ជួយពន្លឿនការធ្វើបណ្ណកម្មសិទ្ធិឱ្យលឿនជូនប្រជាព​ល​រដ្ឋ ដោយសារពួកគាត់មានផលលំបាកច្រើន»។

បន្ថែមលើនេះ ពលរដ្ឋវ័យ៣៩ឆ្នាំរូបនេះ ដែលរស់នៅក្នុងសហគមន៍នោះជិត១០ឆ្នាំឱ្យដឹងទៀ​​តថា ពួកគេក៏ចង់ឱ្យអាជ្ញាធរក្រុងភ្នំពេញបញ្ជាក់ពីពេលវេលាជាក់លាក់នៃការវាស់វែង និងធ្វើប្លង់កម្មសិទ្ធិដី​ធ្លី​​។មិនតែ​​ប៉ុ​​ណ្នោះ​អ្នកស្រីក៏ធ្លាប់មកដាក់សំណើផ្ទាល់ទៅសាលាក្រុងចំនួន៣ដងរួចមកហើយដែរ។លើសពីនេះទៅ​​ទៀ​​ត ក្រោយដាក់សំណើររួច ពលរដ្ឋតែងសាកសួរតាមទូរសព្ទញឹកញាប់ តាំងពីឆ្នាំ២០២០មក។ប៉ុន្តែអាជ្ញាធរក្រុ​ងបានអះ​អា​ង​ម្តងហើយម្តងទៀតថា នឹងប្រជុំដោះស្រាយលើករណីនេះ។

ហាក់មិនខុសគ្នាទេ ពលរដ្ឋម្នាក់ទៀត អ្នកស្រី ជ្រុន គឹមសាន បានឱ្យដឹងដែរថា ការដាក់លិខិតនៅថ្ងៃទី០៦ ខែឧសភានេះ ក៏មន្ត្រីតំណាងសាលាក្រុងដែលចេញមកទទួលសំណើអះអាងថា លោក ឃួង ស្រេង នឹងរៀ​ប​ចំកិច្ចប្រជុំនាថ្ងៃទី០៧ ខែឧសភាស្អែកនេះ។

អ្នកស្រីបន្តថា៖«គាត់(មន្ត្រីតំណាង)ថាគាត់គ្រាន់តែនិយាយថា គាត់គ្រាន់តែជាអភិបាលរងក្រុងទេ។ គាត់ថាអភិបាលក្រុងនឹងដាក់ប្រជុំស្អែក គាត់ប្រាប់អ៊ីចឹង[…]គាត់ថាខានស្អែកចាំខលមក បើអត់មានដំណោះស្រាយទៀត គាត់ថាឱ្យយើងឡើងមកទៀត »។

ទោះជាបែបនេះក្តី ស្ត្រីវ័យ៤០ឆ្នាំរូបនេះហាក់មិនមានជំនឿចិត្តថា អាជ្ញាធរក្រុងភ្នំពេញនឹងអាចប្រជុំរកដំ​​ណោះស្រាយដូចការសន្យានោះឡើយ ដោយសំអាងលើការសន្យាបែបនេះជាច្រើនដងមកហើយ ប៉ុន្តែមិនដែលមានលទ្ធផលឡើយ ក្រៅពីឱ្យពួកគាត់ព្យាយាមម្តងហើយម្តងទៀត ជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ។

អ្នកស្រីបន្តថា៖«ខ្ញុំអត់មានជឿជាក់ទេ បើគាត់នៅតែសន្យាអត់មានឱ្យទំនុកចិត្តខ្ញុំផង នៅតែមកអ៊ីចឹងថា ស្អែកដាក់ការប្រជុំ តេមកអ៊ីចឹងថា​ អាទិត្យក្រោយប្រជុំ។ អាទិត្យក្រោយមកទៀតអ៊ីចឹងថា​ អាទិត្យក្រោយមួយទៀតប្រជុំ។ នៅតែអ៊ីចឹងរហូត ឱ្យព្យាយាមរហូត ខ្ញុំអត់ដឹងព្យាយាមម៉េចទៀត ព្យាយាម៤ឆ្នាំ​ អ្នកខ្លះអស់អង្ករហូបហើយ»។

បន្ថែមលើនេះ អ្នកស្រី គឹមសាន បានឱ្យដឹងថា បច្ចុប្បន្នពួកគាត់កាន់តែជួបផលលំបាកច្រើន ដោយសារមិ​ន​អាចចាក់ដី ឬធ្វើផ្ទះថ្មីបាន ដោយសារគ្មានប្លង់កម្មសិទ្ធិនោះ។ បញ្ហានេះ បានធ្វើឱ្យពួកគាត់ងាយប្រ​​ឈមនឹ​ងទឹកជំនន់ ព្រោះតែដីផ្ទះទាប ក្រោយក្រុមហ៊ុនឯកជនមួយដែលអ្នកស្រីមិនស្គាល់ឈ្មោះបានចាក់ដីខ្ពស់ជុំវិញផ្ទះរបស់ពួកគាត់។អ្នកស្រីក៏ងឿងឆ្ងល់ថា ក្រុមហ៊ុនឯកជននោះទើបតែមកចាក់ដីលុបបឹងជើងឯកសោះ ស្រាប់តែមានប្លង់កម្មសិទ្ធិ ខណៈពួកគាត់រស់នៅយូរឆ្នាំតជំនាន់ បែរជាមិនទទួលបានប្លង់កាន់កាប់។

ឆ្លើយតបរឿងនេះ អភិបាលសាលារាជធានីភ្នំពេញ លោក ឃួង ស្រេង អះអាងថា ជុំវិញករណីនេះ លោកបានបញ្ជាឱ្យមន្ត្រីរបស់លោកដោះស្រាយហើយ។លោកថ្លែងការពារថាដីនៅតំបន់នោះមានភាពមិនប្រក្រតី ដូច្នេះត្រូវការសិក្សាឱ្យបានល្អិតល្អន់ជាមុនសិន។ដោយឡែកបច្ចុប្បន្នដីស្របច្បាប់នៅរាជធានីភ្នំពេញ អា​​ជ្ញា​​​​​ធរបានធ្វើប្លង់កម្មជូនពលរដ្ឋ ហាក់រួចរាល់ទៅហើយ។

លោកបញ្ជាក់ថា៖«ខ្ញុំសូមជម្រាបថាគាត់ស្នាក់នៅហ្នឹងមិនប្រក្រតី អ៊ីចឹងត្រូវការសិក្សាបន្ថែម។ បើសិនជាសុំប្រទានកម្មក៏ត្រូវតែមើលសិក្សាឱ្យច្បាស់លាស់ថាត្រូវប្រទានកម្មគាត់យ៉ាងម៉េច! ប៉ុន្តែបើប្រទានកម្មដើម្បីបិទច្រមុះប្រឡាយ ខ្ញុំអត់អាចប្រទានកម្មជូនបានទេ »។

ចំណែក នាយកទទួលបន្ទុកកិច្ចការទូទាំង នៃអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូ (Licadho) លោក អំ សំ អាត សង្កេតឃើញថា ជាហូរហែរដ្ឋាភិបាលតែងធ្វើអនុប្រយោគពីសាធារណៈរបស់រដ្ឋទៅដីឯកជនរបស់រដ្ឋ ។ដូច្នេះលោកក៏ជំរុញឱ្យរដ្ឋគិតគូរដល់ការផ្តល់ប្លង់កម្មសិទ្ធិដល់ប្រជាពលរដ្ឋដែលរស់នៅ និងអាស្រ័យផលដែរ ដើម្បីឱ្យមានតម្លាភាព។

លោកបន្តថា៖«ទោះបីជាពីមុនគាត់រស់នៅលើដីរដ្ឋក៏ដោយ ប៉ុន្តែនៅពេលដែលរដ្ឋគិតគូរធ្វើការអភិវឌ្ឍន៍ ហើយនិងផ្តល់ដីរដ្ឋទៅធ្វើអនុប្រយោគដីរដ្ឋទៅជាឯកជន ហើយផ្តល់ឱ្យទៅឯកជនធ្វើជាកម្មសិទ្ធិ ក៏គួរតែគិតពីពលរដ្ឋដែលរស់នៅ និងអាស្រ័យផលជាយូរមកហើយ ឱ្យទទួលបានកម្មសិទ្ធិនឹងគេដែរ ដើម្បីកាត់បន្ថយនូវជម្លោះដីធ្លី ក៏ដូចជាផលលំបាកសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋ »។

ក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ កាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២០ ក៏ធ្លាប់បានណែនាំឱ្យអភិបាលរាជធានីភ្នំពេញ លោក ឃួង ស្រេង ពិនិត្យ និងដោះស្រាយករណីនេះដែរ ក្រោយពីមានប្រជាព​ល​រដ្ឋ​៥៦គ្រួសារ ស្នើសុំប្លង់កម្មសិទ្ធិដីលំនៅដ្ឋាន៕

សង្គមស៊ីវិល​ស្នើ​ឱ្យមានការ​​ដោះលែងកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ និងសមាជិក​សហជីពណាហ្គាវើលដ៍ផ្សេងទៀត​

ក្រុមអង្គការ​​​​សង្គមស៊ីវិល សហជីព និង​សហគមន៍ចំនួន៥០ស្ថាប័ន ស្នើឱ្យមាន​ដោះ​លែ​ង ថ្នាក់ដឹកនាំសហជីព​ណាហ្គា​វើលដ៍ កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ និងសមាជិក​សហជីពផ្សេង​ទៀត ឱ្យមាន​សេរីភាពវិញ និងបញ្ឈប់នូវការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញផ្សេងៗទៅលើពួកគេ​។

យោងតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមរបស់ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល សហជីព និងសហគមន៍ ស្តីពី ចុះថ្ងៃទី០៦ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ បាន​បង្ហាញការ​​​​សោកស្តាយ​យ៉ាង​ខ្លាំង​​ចំពោះ​​ការប្រកាស​សាលដីកា​របស់​តុលាការ​កំពូល​​​ ​ដែល​បាន​តម្កល់​សេចក្តី​សម្រេច​ផ្តន្ទាទោស​អតីត​និង​បច្ចុប្បន្ន​​ជា​ថ្នាក់​ដឹកនាំ​ ​និង​សមាជិក​សហជីព​ទ្រទ្រង់​សិទ្ធិ​ការ​ងារ​​បុគ្គលិក​កម្មករ​ខ្មែរ​នៃ​ក្រុមហ៊ុន​ណា​ហ្គាវើ​ល​ដ៏ ហើយ​មកដល់ពេលនេះ​ ​អាជ្ញាធរ​ ​និង​តុលាការ​ ​នៅតែ​មិនទាន់​អាច​ផ្តល់​នូវ​យុត្តិធម៌​ជូន​ពួកគេ​​​នៅឡើយ​​។

ករណីនេះ ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល សហជីព និង​សហគមន៍ ស្នើ​ដល់អាជ្ញាធរ​ដោះលែង​កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ ដោយឥតលក្ខខណ្ឌ និងផ្តល់នូវសេរីភាពពេញលេញ​ដល់ជនជាប់ចោទ​ផ្សេង​ទៀត អាចរស់នៅដោយមិនមានការភ័យខ្លាចពីការ​ចាប់ដាក់ពន្ធនាគារ ឬការធ្វើទុក្ខ​បុក​ម្នេញ​ណាមួយ​។

សេចក្តី​​ថ្លែងការណ៍រួមនោះ បញ្ជាក់ថា៖ «នេះ​​​គឺជា​មធ្យោបាយ​មួយ​ចុងក្រោយ​ ​ដើម្បី​ផ្តល់​នូវ​ដំណោះស្រាយ​​ចំពោះ​​ការចោទប្រកាន់​ ​និង​ការ​ធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ​ដោយ​មិន​ត្រឹមត្រូវ ​ទៅ​​​លើ​សមាជិក​សហជីព​មួយ​​ចំនួន​ ​ដែល​កំពុង​​តស៊ូ​មតិ​ដើម្បី​សិទិ្ធ​កម្មករ​​។​ ​អាជ្ញាធរ​ត្រូវតែ​គោរព​សិទិ្ធ​សេរីភាព​ជា​មូលដ្ឋាន​របស់​កម្មករ​និយោជិត​ ​និង​ឈប់​ចាត់​ទុក​សកម្មភាព​អហិង្សា​របស់​សហជីព​ ​ជា​បទល្មើស​ព្រហ្មទណ្ឌ»​។​

​កាលពី​​ថ្ងៃ​ទី​​០​៣​ ​ខែ​ឧសភា​ ឆ្នាំ២០២៤ ​តុលាការ​កំពូល​ ​បាន​ប្រកាស​សាលដីកា​ ​ដោយ​តម្កល់​សេចក្ដី​សម្រេច​សាលាដំបូង​រាជធានី​ភ្នំពេញ​ ​ដែល​ផ្តន្ទាទោស​ដាក់​ពន្ធ​នាគា​រលើ​ជនជាប់ចោទ​ចំនួន​ ​៨​រូប​ ​ដែល​ជា​អតីត​ ​និង​បច្ចុប្បន្ន​ថ្នាក់​ដឹកនាំ​ ​និង​សមាជិក​សហជីព​ណា​ហ្គាវើ​ល​ដ៏​។​ ​អ្នក​ទាំងនោះ​ត្រូវ​បាន​សាលាដំបូង​រាជធានី​ភ្នំពេញ​ ​ផ្តន្ទាទោស​ដាក់​ពន្ធ​នាគា​រ​រយៈពេល​ពី​ ​១​​ឆ្នាំ​ ​ដល់​ ​២​​ឆ្នាំ​ ​ហើយក្នុងនោះ​​កញ្ញា​ ឈឹម ​ស៊ី​ថ​រ​ ​ជា​ជនជាប់ចោទតែ​​ម្នាក់​​ប៉ុណ្ណោះ​ ​ក្នុង​ចំណោម​ជនជាប់ចោទ​ទាំងនោះ​ ​ដែល​កំពុង​អនុវត្ត​ទោស​​​ក្នុង​ពន្ធ​នាគា​រ​។

​​សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម​របស់សង្គមស៊ីវិល យល់ថា ការសម្រេច​របស់តុលាការកំពូល ​នឹង​ធ្វើ​ឱ្យ​​កញ្ញា​ ​ឈឹម ស៊ី​ថ​រ​ ​បន្ត​ជាប់ពន្ធនាគារ​ដដែល​ ​និង​អាច​ធ្វើ​ឱ្យ​អាជ្ញាធរ​ចាប់​បញ្ជូន​ខ្លួន​ជនជាប់​ចោទ​ចំនួន​ ​៥​​​នាក់​​​ផ្សេងទៀត​ ​ទៅកាន់​ពន្ធ​នាគា​រ​ភ្លាម​ៗ​។

​បើតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម ក្រៅពី​ទទួលរង​ការ​រំលោភបំពាន​តាមរយៈ​ប្រព័ន្ធ​តុលាការ​ ​សមាជិក​ ​និង​ថ្នាក់​ដឹកនាំ​សហជីព​ណា​ហ្គាវើ​ល​ដ៏​ ​ក៏​ទទួលរង​ការ​រំលោភបំពាន​តាម​គ្រប់រូប​ភា​ពពីក​ង​សន្តិសុខ​ ​និង​អាជ្ញាធរ​រាជធានី​ភ្នំពេញ​ ហើយ​សកម្មភាព​ទាំងនេះ​ ​បាន​បង្ហាញ​ថា​អាជ្ញាធរ​ព្យាយាម​បំភិតបំភ័យ​ ​គំរាមកំហែង​ ​រំលោភបំពាន​ ​និង​ធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ​លើ​កូដករ​ដែល​ធ្វើ​កូដកម្ម​ដោយ​អហិង្សា​ ​ជាជាង​ជួយ​ដោះស្រាយបញ្ហា​ដែល​សហជីព​ ​និង​សហ​ព័ន្ធ​សហជីព​កំពុង​ជួបប្រទះ​ ​ដើម្បី​ធ្វើ​ឱ្យ​ប្រសើរ​ឡើង​នូវ​លក្ខខណ្ឌ​ការងារ​ល្អ​ប្រសើរ​។

នាយកទទួលបន្ទុកកិច្ចការទូទៅ​នៃអង្គការសិទ្ធិមនុស្ស​​លីកាដូ លោក អំ សំអាត មាន​ប្រសាសន៍​ថា កន្លងមក ទាំងក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្ស​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ អង្គការ​ជាតិនិង​អន្តរជាតិ ក៏បានទាមទារដល់តុលាការ និងរដ្ឋាភិបាល​ ដោះលែង និងទម្លាក់ចោល​ការ​ចោទ​ប្រកាន់លើកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ និងសមាជិកសហជីព​ណាហ្គាវើលដ៍ផ្សេងទៀតផងដែរ ដោយ​ពួក​គេ​មើលឃើញ​សកម្មភាព​របស់ពួកគេ​ធ្វើឡើង​ដើម្បីសិទ្ធិការងារ និងសហជីព។​

លោកបន្តថា ដើម្បីជៀសវាងការរិះគន់ធ្ងន់ធ្ងរបន្ថែមទៀត រដ្ឋាភិបាល គួររកមធ្យោបាយសមស្របណាមួយ ដើម្បីដោះលែងកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ និងសមាជិកសហជីពណាហ្គាវើលដ៏ផ្សេង​​ទៀត​ឱ្យមានសេរីភាពពេញលេញឡើងវិញ។

លោកលើកឡើងថា៖ «សាលដីកាតុលាការកំពូលជាសាលដីកាចុងក្រោយ និងបិទផ្លូវតវ៉ាតាមនីតិវិធីតុលាការ  ប៉ុន្តែក៏នាំឱ្យមានការរិះគន់ថាសាលដីកានេះ ជាសារមួយជះឥទ្ធិពលមិនល្អសម្រាប់សិទ្ធិមេដឹកនាំសហជីព សមាជិកសហជីព និងសិទ្ធិការងារ របស់សហជីពណាហ្គាវើលដ៏ ក៏ដូចសហជីពផ្សេងទៀត ដែលគេអាចចាត់ទុកថាជាការគំរាម​កំហែង ការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ និងបំភិតបំភ័យដល់មេដឹកនាំសហជីពណាហ្គាវើលដ៏ និងសិទ្ធិការងារ»។

Newsroom Cambodia មិនអាចសុំការអត្ថាធិប្បាយពីលោក​ស្រី ម៉ៅ ធីតា អ្នកនាំពាក្យតុលាការកំពូល និង​លោក គឹម សន្តិភាព អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌​បានទេ នៅថ្ងៃចន្ទនេះ។

អ្នកនាំពាក្យរាជរដ្ឋាភិបាល លោក ប៉ែន បូណា​​ មានប្រសាសន៍​​ថា ការចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍​របស់អង្គការសង្គមស៊ីវិល គឺជាសិទ្ធ និងសេរីភាពរបស់ពួកគេ​​ ប៉ុន្តែ​ការទាមទារឱ្យដោះលែង​ជនជាប់ចោទ​ណាម្នាក់នោះ ជារឿងដែលមិនគប្បី។

លោកលើកឡើងថា៖ «ការចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់អង្គការសង្គមស៊ីវិល គឺជាសិទ្ធរបស់គាត់ ថ្លែងការណ៍​អ្វីក៏បានដែរ ឱ្យតែស្ថិតនៅក្រមខណ្ឌច្បាប់ ប៉ុន្តែការចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍​ ហើយទាមទារឱ្យដោះលែងអ្នកនេះ ដោះលែងអ្នកនោះគឺជារឿងមួយដែលមិនគួរគប្បី ពីព្រោះការកាត់សេចក្តីរឿងអ្នកណាមានទោស អ្នកណាមិនមានទោស ត្រូវចោទប្រកាន់ ឬត្រូវដោះលែង ជាឆន្ទានុសិទ្ធរបស់តុលាការតែម្នាក់គត់ អត់មាននរណាមកអាចបញ្ជាតុលាការបានទេ ចឹងសូមឱ្យអង្គការសង្គមស៊ីវិលមើលចំណុចហ្នឹងផង»។

កាលពី​ថ្ងៃទី៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ ស្ថានបេសកកម្មអចិន្ត្រៃយ៍នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ប្រចាំអង្គការសហប្រជាជាតិ និងអង្គការអន្តរជាតិនានា នៅទីក្រុងហ្សឺណែវ ក៏​បានចេញសេច​ក្តីថ្លែងការណ៍ព័ត៌មាន ដោយ​បដិសេធទាំងស្រុង​ចំពោះ​ការ​អត្ថាធិប្បាយ​របស់អ្នកនាំពាក្យនៃការិយាល័យអង្គការសហប្រជាជាតិទទួល​បន្ទុក​សិទ្ធិ​មនុស្ស លោក Jeremy Laurence ពាក់ព័ន្ធនឹង​ការតម្កល់បទចោទប្រកាន់​លើ​ កញ្ញា ​ឈឹម ស៊ីថរ របស់តុលាការកម្ពុជាផងដែរ​​។

សេចក្តីថ្លែងការណ៍ព័ត៌មានបន្តថា កញ្ញា​ ឈឹម ស៊ីថរ និងអ្នកផ្សេងទៀត បានធ្វើកូដកម្មជាច្រើន​ខែ​ដោយ​ខុស​ច្បាប់ និងមានការឧបត្ថម្ភគាំទ្រពីបរទេស​កាលពីចុងឆ្នាំ២០២១ ហើយ​ត្រូវបានតុលាការ​កាត់ទោស​ពី​បទ ញុះញង់ឱ្យប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋ ឬបង្កភាពវឹកវរដល់សន្តិសុខ​សង្គម ដែលត្រូវបានផ្តន្ទាទោស ស្របតាមបញ្ញត្តិមាត្រា​៤៩៤ និង​៤៩៥ នៃ​ក្រម​ព្រហ្ម​ទណ្ឌ។

សេចក្តីថ្លែងការណ៍​ព័ត៌មានបន្តថា៖ «ការអំពាវនាវឱ្យដោះលែងលោកស្រី ឈឹម ស៊ីថរ ជាបន្ទាន់ ឬអាជ្ញាធរឱ្យលុបចោលការផ្តន្ទាទោសទាំងអស់ គឺជាការមើលងាយដល់សមត្ថកិច្ច និងសុច្ចរិតភាពរបស់តុលាការកម្ពុជា។ សេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការ គឺផ្អែកលើភស្តុតាងរឹងមាំជាក់ស្តែង និងស្របតាម​នីតិវិធីដ៏ត្រឹមត្រូវបំផុត»។

កាលពី​ខែ​ឧសភា​ ​ឆ្នាំ​២​០​២​៣​ ​សាលាដំបូង​រាជធានី​ភ្នំពេញ​ ​បាន​សម្រេច​ផ្តន្ទាទោស​ថ្នាក់​ដឹក​នាំ​ ​និង​​សមាជិក​សហជីព​ចំនួន​ ​៩​​នាក់​ ​ពី​បទ ​ញុះញង់​​។​ ​ការ​ផ្តន្ទាទោស​នេះ​ ​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​កូដកម្ម​អហិង្សា​របស់​សហជីព​ដែល​ជំទាស់​នឹង​ការបញ្ឈប់​បុគ្គលិក​ទ្រង់ទ្រាយ​ធំ​របស់​ក្រុមហ៊ុន​កា​ស៊ី​ណូ​ណា​ហ្គាវើ​ល​ដ៏​។​ ​ជនជាប់ចោទ​ ​៨​នាក់​ ​ក្នុងចំណោម​អ្នក​ទាំងនោះ​ បាន​ប្តឹងឧទ្ធរណ៍​ ​ប៉ុន្តែ​សាលាឧទ្ធរណ៍​បាន​សម្រេច​តម្កល់​សេចក្តី​សម្រេច​របស់​សាលាដំបូង​ កាលពី​ខែ​តុលា​ ​ឆ្នាំ​២​០​២​៣​។​

ជនជាប់ចោទ​ចំនួន​ ​៩​រូប​ ​ត្រូវ​បាន​ចាប់ខ្លួន​កាលពី​ចុង​ឆ្នាំ​២​០​២​១​ ​និង​ដើម​ឆ្នាំ​២​០​២​២​ ​និង​ត្រូវ​ឃុំ​ខ្លួន​ជា​​បណ្តោះអាសន្ន​រង់ចាំ​សវនាការ​ ​មុន​ពេល​តុលាការ​ដោះលែង​ពួកគេ​ឱ្យ​នៅ​ក្រៅ​ឃុំ​ក្នុង​ខែ​មីនា​ ​ឆ្នាំ​២​០​២​២​។​ កញ្ញា​ ​ស៊ី​ថ​រ​ ​ត្រូវ​បាន​ចាប់ខ្លួន​ម្តងទៀត​កាលពី​ខែវិច្ឆិកា​ ​ឆ្នាំ​២​០​២​២​ ​ក្រោយពេល​កញ្ញា​ត្រឡប់មក​ពី​ចូលរួម​កិច្ចប្រជុំ​សហ​ព័ន្ធ​សហជីព​អន្តរជាតិ​នៅ​ប្រទេស​អូស្ត្រាលី​៕​ ​

រដ្ឋាភិបាល សាងសង់ថ្នាលបណ្តុះកូនឈើខ្នាតធំបំផុតនៅខេត្តត្បូងឃ្មុំ ដែលអាច​បណ្តុះកូនឈើជាង១លានដើម​ក្នុង​១ឆ្នាំ

ក្រសួងបរិស្ថាន បានផ្តួចផ្តើមការសារសង់ថ្នាលបណ្តុះកូនឈើថ្នាក់តំបន់ដំបូងគេបំផុតនៅកម្ពុជា ដែលមាន​សមត្ថភាពផលិតកូនឈើប្រមាណជាង ១លានដើមក្នុង១ឆ្នាំ ដោយ​គ្រោង​នឹង​លេច​ចេញជារូបរាង នៅក្នុងខេត្តត្បូងឃ្មុំ។

ថ្នាលបណ្តុះកូនឈើ​នេះ ស្ថិតនៅ​ក្នុងឃុំព្រះធាតុ ស្រុកអូរាំងឪ ខេត្តត្បូងឃ្មុំ ត្រូវបានប៉ាន់ស្មានថា អាចផ្គត់ផ្គង់កូនឈើប្រចាំឆ្នាំបាន​ប្រហែល ១លាន ២សែន​ដើម និងជាថ្នាលដែលបានបំពាក់ដោយប្រព័ន្ធស្រោចស្រពស្វ័យប្រវត្ត ដើរដោយថាមពលព្រះអាទិត្យ។ នេះបើតាមការដឹងក្នុងទំព័រហ្វេសប៊ុក​របស់​ក្រសួងបរិស្ថាន។

ប្រភពដដែល បន្តថា ថ្នាលបណ្តុះកូនឈើខ្នាតតំបន់នេះ នឹងជួយពង្រីកវិសាលភាពព្រៃឈើកម្ពុជា តាមរយៈការរួមចំណែកដាំពីប្រជាពលរដ្ឋ​​ ឈានឆ្ពោះទៅជាប្រទេសអព្យាក្រឹតកាបូន និងពង្រីកវិសាលភាពព្រៃឈើជាង ៦០% នៅឆ្នាំ២០៥០ ស្របតាមយុទ្ធសាស្ត្រចក្រាវិស័យបរិស្ថានឆ្នាំ ២០២៣-២០២៨ របស់រាជរដ្ឋាភិបាល ដើម្បីធានាដល់កិច្ចការពារ ថែរក្សា និងអភិរក្សធនធានធម្មជាតិ ដែលមាននៅក្នុងតំបន់ការពារធម្មជាតិទូទាំងប្រទេសចំនួន ៧៣តំបន់ និង គ្របដណ្តប់លើផ្ទៃដីជាង ៧លានហិកតាស្មើនឹង៤០% នៃផ្ទៃដីប្រទេស។

អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន លោក ខ្វៃ អាទិត្យា បានថ្លែងនៅថ្ងៃទី០៦ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤នេះ​ថា គម្រោងនេះ ​នឹងចាប់ផ្តើមការសាងសង់នៅក្នុងរយៈពេលដ៏ឆាប់ខាងមុខ តែលោកមិនទាន់អាចបញ្ជាក់ពីកាលបរិច្ឆេទច្បាស់លាស់បាននៅឡើយទេ។ ​លោកបន្តថា គម្រោងនេះ កំពុងស្ថិតក្រោមការសិក្សា ទាំងការចំណាយ និងបច្ចេកទេសនៅក្នុងការសាងសង់។

អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថានរូបនេះ បានឱ្យដឹងទៀត​​ថា ក្រសួងបានបណ្តុះកូនឈើបានជាង ១លានដើម​រួចមក​ហើយ ដែលស្របទៅតាមយុទ្ធនាការចែកកូនឈើយ៉ាងតិច ១លានដើមក្នុង១ឆ្នាំ ដែលបានដាក់ចេញដោយក្រសួងបរិស្ថាន កាលពីថ្ងៃទី១០ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៣ ហើយ​​គិតត្រឹមខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ ក្រសួងបាន​ចែកចាយកូនឈើប្រមាណជាង ២០ម៉ឺនដើម រួចមកហើយ។

លោកបញ្ជាក់ថា៖ «បច្ចុប្បន្នយើងបានបណ្តុះ និងបានលូតលាស់បានជាង១លានដើមរួចហើយ នៅតាមរោងបណ្តុះកូនឈើនានានៃមន្ទីរ​បរិស្ថាននៅតាមខេត្ត […] យើងបានចែកជាបណ្តើរៗ បានជាង២០ម៉ឺនដើម ដល់ប្រជាពលរដ្ឋយកទៅដាំតាមសាលរៀន វត្តអារាម ទីសាធារណៈ និងដាំស្តារព្រៃនៅតាមសហគមន៍»។

លោកបានបន្ថែមថា ដើម្បីធានាឱ្យ​​បាននូវនិរន្តរភាពក្នុងការយុទ្ធនាការ«ពន្លកបៃតង» ក្រសួងក៏មានគម្រោងបង្កើតស្ថានីយបណ្តុះកូនឈើខ្នាតតំបន់​ចំនួន៥កន្លែង ដោយក្នុងនោះមាននៅខេត្តសៀមរាប កំពង់ស្ពឺ កោះកុង ត្បូងឃ្មុំ និងមណ្ឌលគីរី។

គិតត្រឹមខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ ស្ថានីយ៍បណ្តុះកូនឈើសរុបទូទាំងប្រទេស បានបណ្តុះកូនឈើសរុបចំនួន ១ ១៤៤ ៥៤៧ ដើម និងមានការឧបត្ថម្ភផ្ទាល់ពីរដ្ឋមន្ត្រីកក្រសួងបរិស្ថាន លោក អ៊ាង សុផល្លែត ចំនួន ៣៧០ ០០០ ដើម។

ដោយឡែក នៅថ្ងៃទី១០ ដល់ថ្ងៃទី១៦ ខែកក្កដា ខាងមុខនេះ​ ក្រសួងបរិស្ថានគ្រោង​​ធ្វើយុទ្ធនាការមួយនៅមុខទីស្តីការ​ក្រសួង ដោយ​ចែកកូនឈើដោយឥតគិតថ្លៃជូនដល់ប្រជាពលរដ្ឋ។

លោក អូត ឡាទីន មន្ត្រីសម្របសម្រួលគម្រោងនៃសមាគមបណ្តាញយុវជនកម្ពុជា បាន​សាទរ​ចំពោះការ​យកចិត្តទុកដាក់របស់ក្រសួង​ចំពោះការបង្កើនគម្របព្រៃឈើនៅកម្ពុជា។ តែទន្ទឹមនឹងការសាទរនេះ លោក​ក៏បានបង្ហាញពីក្តីកង្វល់ផងដែរ ដោយសារតែលោកសង្កេតឃើញ​បទល្មើសព្រៃឈើនៅតែមានចំនួនច្រើន។

លោកក៏បានស្នើឱ្យរាជរដ្ឋាភិបាល ក៏ដូចជាក្រសួងបរិស្ថាន​​ បន្តជំរុញ និងរឹតបន្តឹងការអនុវត្តគោលនយោ​បាយ​ឱ្យបានកាន់តែតឹងរឹងបន្ថែមទៀត ព្រមទាំង​​ពន្យល់ប្រជាពលរដ្ឋឱ្យ​មានការយល់ដឹងស៊ីជម្រៅពីសារប្រយោជន៍នៃព្រៃឈើ ធ្វើយ៉ាងណាឱ្យ​ពួកគាត់ដាំហើយ មើលថែទាំ ដើម្បីធានាឱ្យ​ការដាំដើមឈើទាំងអស់បានទទួលជោគជ័យ។

លោកបន្តថា៖ «យើងថែទាំព្រៃឈើចាស់ផង ហើយយើងក៏ដាំបន្ថែមផង។ […] ការបណ្តុះកូនឈើ ខ្ញុំគិតថាវាជាជំហានដំបូង ដែលជាសញ្ញាបង្ហាញថាយើងចាប់ផ្តើមខ្វាយខ្វល់ពីធនធានធម្មជាតិ តែជាក្តីបារម្ភមួយទៀតដែរ ដោយសារប្រជាពលរដ្ឋគាត់មានការស្រឡាញ់ដើមឈើ តែគាត់អត់សូវចូលរួមចំណែកនៅក្នុងការថែរក្សាទេ»។

នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំពេញអង្គគណៈរដ្ឋមន្ត្រី កាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ លោក​​នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ក៏បានស្នើឱ្យ​ក្រសួងបរិស្ថានចែកកូនឈើដោយឥតគិតថ្លៃ និងឱ្យ​បានច្រើនតាមតែអាចធ្វើបានទៅដល់ប្រជាពលរដ្ឋ ព្រមទាំងបានណែនាំឱ្យ​អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ បំផុសចលនាដាំដើមឈើឱ្យ​បាន​ទូលំទូលាយ ដើម្បីបង្កើនស្មារតីស្រឡាញ់ធម្មជាតិ កាត់បន្ថយកម្តៅ និងការពារបរិស្ថាន៕

អាជ្ញាធរនៅបន្តគំរាមចាប់ខ្លួនពលរដ្ឋដែលរត់ចូលព្រៃក្នុងជម្លោះដីធ្លីនៅខេត្តព្រះវិហារ

ប្រជាពលរដ្ឋដែលរត់ភាសន៍ខ្លួនចូលព្រៃពីការតាមប្រមាញ់របស់អាជ្ញាធរ និងកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធក្នុង​​ជ​​ម្លោះ​​ដីធ្លីនៅ​​​ខេ​ត្តព្រះវិហារ បានចាក់ចេញពីព្រៃមកវិញហើយ ប៉ុន្តែពួកគេអះអាងថាក្រុមអ្នកតស៊ូមតិដើ​ម្បីដីធ្លី​នៅ​តែ​​ត្រូវរង់ការគំរាមកំហែងតាមចាប់ខ្លួននៅឡើយ។

ពលរដ្ឋដែលអះអាងថារងគ្រោះនៅស្រុកគូលែន ខេត្តព្រះវិហារ លោក ចឹក វ៉ាត លើកឡើងនៅថ្ងៃនេះថា អាជ្ញាធរមិនទាន់បញ្ឈប់តាមចាប់ខ្លួនប្រជាពលរដ្ឋនៅឡើយនោះទេ។លោកស្នើឱ្យអាជ្ញាធរបញ្ឃប់ការចោទប្រ​​កា​ន់​​ម​កលើប្រជាពលរដ្ឋ និងរៀបចំកន្លែងសមស្របជូនពួកគេដែលរងគ្រោះដោយដីធ្លីវិញផង។

លោកបន្តថា៖ « ខ្ញុំសំណូមពរឱ្យអាជ្ញាធរជួយរៀបចំដីធ្លីឱ្យប្រជាពលរដ្ឋ និងសូមកុំឱ្យមានការតាមដាន ឈប់ចោទប្រកាន់មកលើប្រជាពលរដ្ឋទៅ សម្រាប់ខ្ញុំផ្ទាល់ចោទថាខ្ញុំមានគ្រឿងញៀន មានគ្រាប់បែកមានអី ថាខ្ញុំមេប៉ះបោរ មេអី ខ្ញុំមេប៉ះបោរអីខ្ញុំ ខ្ញុំអត់មានគ្រឿងញៀន មានគ្រាប់បែកអីហ្នឹង ខ្ញុំគ្មានទេ ឈប់ចោទខ្ញុំទៅ ខ្ញុំអ្នកអត់អ្នកឃ្លានទេ »។

ស្រដៀងគ្នានេះដែរ ពលរដ្ឋរងគ្រោះនៅខេត្តព្រះវិហារម្នាក់ទៀត អ្នកស្រី ច្រឹប បានឱ្យដឹងនៅពីព្រឹកថ្ងៃទី៦ ខែឧសភា នេះថា អ្នកស្រីមិនបានទៅរស់នៅកន្លែងដើមរបស់អ្នកស្រីវិញទេ  ក្រោយវិលត្រឡប់ពីការលាក់ខ្លួ​ននៅ​​ក្នុ​ង​ព្រៃមួយរយៈពេលកន្លងទៅនេះ។អ្នកស្រីបន្តថា ក្រុមអ្នករត់ភាសន៍ខ្លួនសុទ្ធតែ​មិនអាចចូលស្រុកកំណើ​តវិ​​ញ​​​​បាន ដោយអាជ្ញាធរចោទប្រកាន់ថា​មាននិន្នាការប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាល ជាពិសេសដីផ្ទះរបស់អ្នកស្រី​មាន​​ទំ​ហំ​ធំផង ហេតុនេះគឺជាមុខសញ្ញាដែលត្រូវគេចោទ និងបិទផ្លូវមិនឱ្យវិលចូលស្រុកវិញកើត។

បើតាមអ្នកស្រី ច្រឹប ដោយគ្មានជម្រើសណាដែលល្អជាងនេះ និងដើម្បីសុវត្ថិភាពផង រូបគេសុខចិត្តស្វែ​ងរក​​កា​​រ​ងា​រធ្វើនៅទីតាំងផ្សេងវិញ ខណៈអ្នកភូមិផ្សេងទៀតក៏ត្រូវបង្ខំចិត្តធ្វើជនអន្តប្រវេសន៍ទៅស្រុកថៃក៏មានដែរ។

អ្នកស្រីបន្តថា៖ « ផ្ទះខ្ញុំធំជាងគេ គេអត់ឱ្យខ្ញុំចូលវិញទេ ខ្លាចខ្ញុំទាមទារផ្ទះសម្បែងខ្ញុំមកវិញ បើសិនជាគេដោះដូរឱ្យខ្ញុំ ដីកន្លែងណាក៏ខ្ញុំយកដែរ ខ្ញុំសំណូមពរឱ្យបានដីផ្ទះខ្ញុំវិញឱ្យបានរស់នៅសមរម្យ និងសូមឈប់តាមចា​ប់​ខ្ញុំទៀតទៅ ព្រោះខ្ញុំមិនបានប្រឆាំងនឹងរាជរដ្ឋាភិបាល ប៉ុន្តែគាត់មិនមានដំណោះស្រាយអីបានខ្ញុំសូម បើខ្ញុំមិ​នក្រោកឈរ ខ្ញុំពឹងអី ខ្ញុំអស់គ្មានសល់អ្វីទេ »។

កាលពីថ្ងៃទី១២ មេសា ឆ្នាំ២០២៣ សាលាដំបូងខេត្ត​ព្រះវិហារ​បាន​ដោះលែង​ពលរដ្ឋ​ប្រមាណ៣០ នាក់ ឱ្យ​​នៅ​​​ឃុំបណ្តោះអាសន្ន។ការផ្តល់សេរីភាពដែលស្ថិតក្រោមការរិះគន់ ដ៏ចម្រូងចម្រាស់​ពីក្រុមអង្គការមិនមែន​​រដ្ឋា​​​ភិបា​លនេះ ក្រោយអ្នកភូមិ ត្រូវឃុំខ្លួនជាង១ខែនៅក្នុងពន្ធនាគារខេត្តព្រះវិហារ។

ពលរដ្ឋដែលទំនាស់ដីធ្លីជាមួយក្រុមហ៊ុន សិលាដាម៉ិច(Seila Damex) ស្ថិតនៅក្នុងឃុំស្រយង់ ស្រុកគូលែន ខេត្តព្រះវិហារ ចោទប្រកាន់ថា អាជ្ញាធរបានចុះបង្រ្កាប់ ដុតផ្ទះសំបែង និងបណ្តេញពួកគេចេញដោយបង្ខំ កា​​ល​ពីថ្ងៃទី៦ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣។ក៏ប៉ុន្តែ កាលពីថ្ងៃទី១២ មីនា អភិបាលខេត្តព្រះវិហារលោគ គីម រឹទ្ធី បានប្រ​​កា​​ស​កាត់ឆ្វេលដីជាង១ពាន់ហិកតារ និងធ្វើប្លង់រឹងជូនពលរដ្ឋ១៥០គ្រួសារ។បើទោះបែបណា ការប្រកា​​ស​​ផ​ង និងបង្ហោះតាមទំព័រហ្វេសប៊ុកនេះ មិនដឹងថាតើដីទំហំជាង១ពាន់ហិកតារ នៅក្បែរដីក្រុមហ៊ុន សិលា​ដា​​ម៉ិ​​ច ដែលរដ្ឋបាលខេត្តកាត់ឆ្វេលនោះ ក្រុមពលរដ្ឋដែលរងការបង្រ្កាប់ដោយហិង្សា អាចនឹងទទួល​​បានដែ​​រឬ​​យ៉ា​ងនោះទេ។

មិនខុសគ្នាទេ ពលរដ្ឋម្នាក់ទៀតដែលថ្លែងសុំមិនបញ្ជេញឈ្មោះ ហើយធ្លាប់ត្រូវបានអាជ្ញាធរចាប់ខ្លួនដែរឱ្យដឹងថារូបលោកមិនបានទៅរស់នៅផ្ទះដូចមុនទៀតនោះទេ ព្រោះអាជ្ញាធរហាមឃាត់មិនឱ្យចូល ហើយបច្ចប្បន្ន​​លោ​​​​ករស់នៅខេត្តផ្សេងមួយទៀតដើម្បីមានសុវត្ថិភាព។

លោកបន្តថា៖ « អត់ឱ្យយើងទៅរស់នៅលើដីនោះទៀតទេ ប្រសិនបើយើងទៅទៀត គេនឹងចាប់យើងទៅវិញហើយ គេនឹងបូកទោសយើងដែលព្យួរទុកហ្នឹងហើយអត់ឱ្យយើងមានសកម្មភាពចូលរួមផ្តល់ជាសារព័ត៌មាន អត់ឱ្យខមិនលើវិដេអូពាក់ព័ន្ធ បើមិនអីចឹងទេ គេគំរាមយើងថានឹងចាប់យើងទៅវិញ »។

លើសពីនេះ លោកស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាលផ្តល់ជាដីកម្មសិទ្ធិផ្ទាល់ខ្លួនសម្រាប់រូបលោកអាចស្នាក់នៅបានសមរម្យ​ ដូ​​ច​​​មុនវិញផង។

លោកបន្តថា៖ « ឱ្យរាជរដ្ឋាភិបាលជួយយកចិត្តទុកដាក់ សម្រាប់អ្នកដែលមានបញ្ហាបង្ក្រាបដីហ្នឹង សូមឱ្យគាត់ផ្តល់ដីកន្លែងណាមួយមិនមែនជាដីដែលបង្ក្រាបលើកមុន សម្រាប់ពួកយើងទាំងអស់គ្នា ដោយសារពួកយើងទាំងអស់គ្នានេះ គឺអត់មានពិតប្រាកដមែន អាជ្ញាធរក៏គាត់បានដឹងលឺ ក៏គាត់ទទួលស្គាល់ សូមឱ្យមានដីកម្មសិទ្ធិមានផ្ទះសម្បែង កម្មសិទ្ធផ្ទាល់ខ្លួនឱ្យកក់ក្តៅ »។

ពលរដ្ឋដែលរត់ភាសន៍ខ្លួនចូលព្រៃ គេចចេញពីការតាមប្រមាញ់របស់អាជ្ញាធរ បានអះអាងថាពួកគេបានវិលត្រ​​ឡប់ចូលស្រុកវិញអស់ហើយ ប៉ុន្តែអ្នកទាំងនោះមិនបានទៅតាំងទីលំនៅក្នុងភូមិកំណើតវិញទេ។អ្នកខ្លះខ្វែ​​ង​រកការងារធ្វើនៅកន្លែងផ្សេង ហើយអ្នកខ្លះទៀតចាក់ចេញទៅប្រទេសជិតខាងកម្ពុជាជាដើម។

បើទោះជាបែបណា អភិបាលរងខេត្តព្រះវិហារ លោក ណុប វុធ្ធី ចោទប្រកាន់ពលរដ្ឋដែលរងកា​របង្រ្កាប់​កាល​ពី​​​ដើមខែ មីនាថាគឺសុទ្ធតែអ្នកមកតាំងទីលំនៅខុសច្បាប់។មិនតែប៉ុណ្ណោះពួកគេ មានដីធ្លី និងលំនៅឋាន​ពិ​ត​ប្រា​កដរួចទៅហើយ ប៉ុន្តែនេះគឺជាក្រុមចលនាប៉ះបោរ និងបំផុសឱ្យមានសកម្មភាពប្រឆាំងអាជ្ញាធរ។

លោកបន្តថា៖ «ពលរដ្ឋទាំងនោះមិនមែនអត់ដីធ្លីទេ គាត់មានផ្ទះមានសម្បែងត្រឹមត្រូវ ហើយគាត់សុទ្ធតែអា​​ណាធិបតេយ្យមកតាមពួកដែលបំបះបំបោរឱ្យពួកគាត់មកចាប់ដី យកដីដែលជាដីរដ្ឋចុះបញ្ជីរួចហើយ អីចឹងគាត់អត់មានត្រូវការមកទារសំណង ទារអីខាងយើងទេ ព្រោះពួកគាត់សុទ្ធតែមានដី មានធ្លីនៅស្រុកកំណើតពួកគាត់អស់ហើយ […] គាត់មករំលោភបំពានដីរដ្ឋដែលបានចុះបញ្ជីរួចហើយ មិនមែនគាត់សុខៗ ដើរមកយកដីគ្រប់គ្នា​ អីចឹងប្រទេសជាតិលែងមានច្បាប់អស់ហើយ យើងត្រូវការអនុវត្តច្បាប់ទាំងអស់គ្នា ហើយគាត់សុទ្ធតែមានផ្ទះសម្បែងរបស់គាត់ត្រឹមត្រូវនៅស្រុកកំណើតរបស់គាត់ » ។

សម្រាប់ នាយក​ប្រតិបត្តិ​ នៃអង្គការ​ពន្លក​ខ្មែរ ប្រចាំខេត្តព្រះវិហារ លោក ប៉ឹក សោភ័ណ ប្រាប់គេហទំព័រ Ne​​w​s​r​oom Cambodia ថាប្រជាពលរដ្ឋដែលត្រូវបានដោះលែងដោយអាជ្ញាធរ មិនបានទៅរស់នៅលើទឹកដីរបស់ខ្លួននោះទេ ព្រោះទីតាំងនោះត្រូវបានអាជ្ញាធរហាមឃាត់មិនឱ្យចូលទៅរស់នៅ ហើយលោកក៏មិនដឹងថាអា​​ជ្ញា​ធរដោះស្រាយដីនៅតំបន់ណាដោះដូរជូនពួកគាត់នោះដែរ។លោកថាអាជ្ញារធរគួរស្វែងរកកន្លែងណាសមរម្យជូនប្រជាពលរដ្ឋ ព្រោះប្រជាពលរដ្ឋទាំងនោះគ្មានទីពឹងនោះទេ។

លោកបន្តថា៖ « បើបានដោះលែងពួកគាត់ទាំងអស់នោះហើយ គួរតែលៃលករកមើលដីសម្បទានសង្គមកិច្ចណាមួយដែលអាចផ្តល់ឱ្យគាត់រស់នៅបានក្រៅពីជម្លោះហ្នឹង ដើម្បីកុំឱ្យពួកគាត់ប្រឈមទាំងសងខាង ទោះ​​បីថាគាត់មកពីខេត្តផ្សេងក៏ដោយ ក៏អាជ្ញាធរខេត្តផ្សេងបានចាត់ទុកពួកគាត់រស់នៅខេត្តផ្សេងរួចទៅហើយ ហើ​​​​យអាជ្ញាធរខេត្តព្រះវិហារក៏បានចាត់ទុកប្រជាពលរដ្ឋមកពីខេត្តផ្សេង ដូច្នេះពួកគាត់រារែកទាំងសង​​ខាង ត្រូវ​​​បានគេទាត់ចោលទាំងសងខាង អត់មានទីលំនៅអីស្នាក់នៅ »​។

អង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូ (Licadho) បានឱ្យដឹងថា កាលពីថ្ងៃទី៦ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ កងកម្លាំង​ប្រ​​ដាប់​អាវុធ​មួយ​ក្រុម ​ដូចជា​កង​រាជ​អាវុធហត្ថ​ ​និង​មន្ត្រី​នគរបាល​ជាច្រើន​នាក់​ ​រួម​និង​មន្ត្រី​រដ្ឋបាល​ព្រៃឈើ​មួ​​យ​​ចំនួន​ ​បាន​ប្រមូលផ្តុំ​គ្នា​​ ​ដើម្បី​ការ​ពារ​​ដីធ្លី​ដែល​កំពុង​មាន​ជម្លោះ​នៅ​ក្នុង​ខេត្ត​ព្រះវិហារ​ ​ហើយបាន​បាញ់​គ្រា​​ប់​​​ពិតប្រឆាំងអ្នកភូមិ​ និង​ចាប់​ខ្លួន​ពលរដ្ឋ​មួយ​ចំនួនថែមទៀត៕

ផ្ទះ​ពលរដ្ឋ​ជាង​១០០​ខ្នង​ រង​ការខូចខាតដោយខ្យល់​កន្រ្តាក់​ខណៈមានភ្លៀង​រយៈពេល​ប៉ុន្មាន​ថ្ងៃ​នេះ

បន្ទាប់​ពី​មាន​ភ្លៀង​ធ្លាក់​រយៈ​ពេល​ប៉ុន្មាន​ថ្ងៃជាប់ៗគ្នា​ចុង​ក្រោយ​នេះ​មន្រ្តី​ជាន់​ខ្ពស់​នៃ​គណៈកម្មាធិការ​គ្រប់គ្រង​គ្រោះ​​មហន្តរាយ​លើក​ឡើង​ថា ផ្ទះ​ពលរដ្ឋ​ជាង​១០០​ខ្នង​ ត្រូវ​​ខូចខាត​ដោយ​សារ​ខ្យល់​កន្រ្តាក់។

អ្នក​នាំ​ពាក្យ​នៃ​គណៈកម្មាធិការ​គ្រប់គ្រង​គ្រោះ​មហន្តរាយ លោក​ សុទ្ធ គឹមកុល​មុនី ប្រាប់​ Newsroom Ca​m​b​o​d​i​a នៅ​ព្រឹក​ថ្ងៃ​ចន្ទ​នេះ​ថា លំនៅ​ដ្ឋាន​របស់​​ប្រជាពលរដ្ឋ​ត្រូវ​រង​ការ​ប៉ះពាល់​ដោយ​សារ​តែ​មាន​ខ្យល់​កន្រ្តាក់​ ពេល​ភ្លៀ​​ង​​ធ្លាក់​កាល​ពី​ពេល​ថ្មីៗ​នេះ ទាំង​នៅ​តាម​បណ្តា​ខេត្ត​មួយ​ចំនួន និង​រាជធានីភ្នំពេញ​ផង​។

លោក​បន្តថា៖«តាម​តួលេខ​ដែល​យើង​ទទួល​បាន​ពី​គណៈ​កម្មា​ធិការ​គ្រប់​គ្រង​គ្រោះ​មហន្តរាយ​ខេត្ត​ មក​ដល់​ថ្ងៃ​នេះ​គឺ​បាន​ប៉ះពាល់​ជាង​១០០​ខ្នង​ហើយ។ ជា​មួយ​នេះ​ដែរ ក៏​បាន​ធ្វើ​ឱ្យ​ខូច​ខាត​ជាង៣០​ខ្នង នេះ​ទិន្នន័យ​បឋម​ដែល​យើង​ទទួល​បាន ហើយ​នៅ​ខេត្ត​មួយ​ចំនួនទៀត​មិន​ទាន់​បាន​រាយ​ការណ៍​មក​គណៈកម្មាធិការ​ជាតិ​គ្រប់​គ្រង​គ្រោះ​មហន្តរាយ​»

លោក​ឱ្យ​ដឹង​ទៀត​ថា ក្នុង​ចំណោម​ផ្ទះ​ដែល​រង​ការ​ប៉ះពាល់​ជាង​១០០​ខ្នង​ ក្នុង​ហេតុ​ការណ៍​ខ្យល់​កន្ត្រាក់នេះ​ លោក​ថា​ ក្នុង​នោះ​មាន​ផ្ទះ​៣០​ខ្នង​ត្រូវ​​ខូច​ខាត​ទាំង​ស្រុង ប៉ុ​​ន្តែមិនបណ្តាលឱ្យ​ប៉ះពាល់ដល់អាយុជីវិតមនុស្ស និងសត្វ​​ទេ​​។

លោកបន្ត​ថា​៖«ជា​បឋម​នេះ​ យើង​បាន​ទទួល​ទិន្នន័យ​ការ​ខូច​ខាត​ ប៉ះ​ពាល់​ផ្ទះ  របើក​ដំបូល​អី​ផ្សេងៗ​នេះ​ គឺ​ជាង​១០០ខ្នង ហើយ​ខូច​ខាត​ទាំង​ស្រុង​គឺ​ជាង​៣០​ខ្នង។ ជា​មួយ​គ្នា​នេះ​ បញ្ហា​ផ្គរន្ទះ​បាន​កើត​មាន បាន​បង្ក​ឱ្យ​ឆេះ​ផ្ទះ​ពលរដ្ឋ​យើង​១ខ្នង និង​ងាប់​គោរ​១ក្បាល។ ប៉ុន្តែ​ករណី​ទាំង​ពីរ​នេះ​មិន​បាន​បណ្តាល​ឱ្យ​មាន​មនុស្ស​ស្លាប់​ទេ​ »។

ក្នុង​ពេល​មាន​បញ្ហា​​កើត​​ឡើង អ្នក​នាំ​ពាក្យ​គណៈកម្មាធិការ​ជាតិ​គ្រប់​គ្រង​គ្រោះ​មហន្តរាយ​រូប​នេះ​ថា ជា​ការ​ឆ្លើយ​ត​ប​​បន្ទាន់​ក្នុង​ការ​ជួយ​សង្គ្រោះ​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​កង​កម្លាំង​ប្រដាប់​អាវុធ​ទាំង​បី​ប្រភេទ​គឺ​មាន​តួនាទី​ក្នុង​ការ​ចុះ​ជួយ។ ក្រៅ​​​ពី​នេះ​ក៏​មាន​កង​កម្លាំង​អាជ្ញាធរ​នៅ​តាម​មូលដ្ឋាន​ជួយអន្តរាគមន៍​ បូក​រួម​ទាំង​ក្រុម​កាក​បាត​ក្រហម​កម្ពុជា​ដែល​មាន​ទីតាំង​តាម​ស្រុក​ខេត្ត​ទាំង​អស់​នោះ​ទៀតផង។

យ៉ាងនេះក្តី លោក យង់ គិមអេង ប្រធាន​មជ្ឈមណ្ឌល​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​ដើម្បី​អភិវឌ្ឍន៍ និង​សន្តិភាព ប្រាប់​ New​sr​o​om Cambodia នៅ​ថ្ងៃ​ចន្ទ​នេះ​ថា នៅ​ពេល​មាន​គ្រោះ​មហន្តរាយ​កើត​ឡើង​ ​ ក្រៅពី​ការ​​ជួយ​សង្គ្រោះ​ពី​​ក្រុម​អាជ្ញាធរ​ អ្នក​ដែល​មាន​តួនាទី​សំខាន់​ជាង​គេ​​ក្នុង​ការ​ជួយ​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​ គឺ​មាន​តែ​គណៈក​ម្មាធិការ​គ្រប់​គ្រង​គ្រោះ​មហន្តរាយទេ ដែលដើរតួនាទីសំខាន់ក្នុងរឿងនេះ។

លោក​បន្ត​ថា៖«ចំពោះ​បញ្ហា​គ្រោះ​មហន្តរាយ​ដែលកើត​ឡើង​ យើង​ឃើញ​ថា​ អ្នក​ដែល​សំខាន់​ទី​មួយ​គឺ​ គណៈកម្មាធិការ​គ្រប់​គ្រង​គ្រោះ​មហន្តរាយ​ ដែល​ជា​អ្នក​ត្រូវ​ជួយ​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​។ បើសិន​ជា​មាន​ទឹក​ជំនាន់​យ៉ាង​ណា​គឺ​ត្រូវ​ជួយ​សង្គ្រោះ​អាយុ​ជីវិត​របស់​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​។ អាជ្ញាធរ​ជួយ​ធ្វើ​ម៉េច​ នៅ​ពេល​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​ខូច​ខាត​ផ្ទះ​សម្បែង​ ខូច​ខាតអីហ្នឹង គាត់​ត្រូវ​ជួយ​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​ ជួយ​ធ្វើ​ម៉េច​ជួយ​ជួស​ជុល​អ្នក​ខ្វះខាត​ខាង​ជីវភាព​»។

លោក​បន្ថែម​ទៀត​ថា អ្នក​ដែល​ធ្វើ​ការ​ក្នុង​វិស័យ​គោល​នយោបាយ​របស់​រដ្ឋាភិបាល​ក្នុង​ការ​ជួយ​សង្គ្រោះ​ប្រជា​ពល​រ​ដ្ឋ​ ក៏​ត្រូវ​ពិនិត្យ​មើល​ឡើង​វិញ​ចំពោះ​ការ​អនុវត្ត​គោល​នយោបាយ​ផ្សេងៗ​ ដើម្បី​ធ្វើ​យ៉ាង​ណា​ ទប់​ស្កាត់​កាត់​បន្ថយ​ហា​និភ័យ​នានា​កុំ​ឱ្យ​កើត​មាន​ខ្ពស់​សម្រាប់​ប្រជា​ពលរដ្ឋ។ ក្រសួង​ធនធាន​ទឹក និង​ឧតុនិយម​ នៅ​ថ្ងៃ​ចន្ទ​នេះ​ បាន​ចេញ​សេចក្តី​ជូន​ដំណឹងរបស់ខ្លួន ​អំពី​ស្ថានភាព​ធាតុ​អាកា​ស​​​​​នៅ​កម្ពុជា​សម្រាប់​ថ្ងៃ​ទី​៦ ខែ​ឧសភា ឆ្នាំ​២០២៤ ដោយលើកឡើងថា ចាប់​ពី​ថ្ងៃ​ទី​៦ ដល់​ថ្ងៃ​ទី​៨ ខែ​ឧសភា ឆ្នាំ​២​​០​​​​២៤ នៅ​តាម​បណ្តា​ខេត្ត​ក្រុង​អាច​នឹង​មាន​ភ្លៀង​ធ្លាក់​លាយឡំដោយ​ផ្គររន្ទះ និង​ខ្យល់​កន្ត្រាក់​គ្រប​ដណ្ដប់​លើ​ផ្ទៃ​ដី​ច​​ន្លោះ​ពី​​២០% ទៅ​២៥%៕

សង្គមស៊ីវិលនិងយុវជន ធ្វើយុទ្ធនាការជិះកង់ចម្ងាយ១ពាន់គីឡូម៉ែត្រ​​ដើម្បីជំរុញឱ្យការពារបរិស្ថាន

អង្គការសង្គមស៊ីវិល និងក្រុមយុវជនចំនួន ២៥នាក់​ បានធ្វើ​​យុទ្ធនាការជិះកង់ចម្ងាយជិត ១ពាន់គីឡូម៉ែត្រ ដោយផ្តើម​ចេញពីខេត្តរតនៈគិរី ទៅ​កាន់​ខេត្តកំពត ដើម្បីជំរុញឱ្យពលរដ្ឋនិងអាជ្ញាធរត្រូវថែទាំបរិស្ថាននិងការពារធនធានធម្មជាតិ ជាពិសេសត្រៀមខ្លួនក្នុងការទប់ស្កាត់និងបន្សាំខ្លួនទៅនឹងការបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ។

យុទ្ធនាការ​ជិះកង់នេះ បានធ្វើឡើង​ស្របពេលដែល​​​​អង្គការសង្គមស៊ីវិលចំនួន ១៣ស្ថាប័ន និងក្រុមយុវជន​ប្រារព្ធ​ទិវា​​​បរិស្ថានពិភពលោកឆ្នាំ២០២៤ រយៈពេល ៣០ថ្ងៃ ចាប់ពីថ្ងៃទី៦ ខែឧសភា រហូតដល់ ថ្ងៃទី៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ ក្រោមមូលបទស្តីពី «សុខុមាលភាពនៃភពផែនដី គឺជាការទទួលខុសត្រូវរបស់យើងទាំងអស់គ្នា»

ប្រធានសមាគមបណ្ដាញយុវជនកម្ពុជា លោក ហេង គឹមហុង ដែលចូលរួមយុទ្ធនាការ​នេះ មានប្រសាសន៍នៅថ្ងៃទី០៦ ខែឧសភា​នេះ​ថា ការបង្កើតឱ្យមានព្រឹត្តការណ៍ជិះកង់​នេះឡើង ក្នុង​គោល​បំណងផ្សព្វផ្សាយដល់ពលរដ្ឋ ជាពិសេសអ្នករស់នៅតាមដងផ្លូវដែលក្បួនកង់ឆ្លងកាត់ ឱ្យចូលរួមការពារបរិស្ថាន និងការពារកុំឱ្យមានការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ ហើយក៏ជំរុញឱ្យរាជរដ្ឋាភិបាលចាត់វិធានការបន្ថែមទៀតពាក់ព័ន្ធនឹងការការពារបរិស្ថាន។

លោក​ថា«បញ្ហាបរិស្ថានស្រុកខ្មែររាល់ថ្ងៃ ព្រៃឈើគេកាប់ច្រើនណាស់ រ៉ែមាសក៏គេជីក កម្ដៅក៏ក្ដៅ សីតុណ្ហភាពកើនឡើងពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ បញ្ហាសំរាមបញ្ហាអីច្រើន។ ចឹងអាហ្នឹង វាជាកត្តាលីករដែលនាំឱ្យយើងនាំគ្នាធ្វើយុទ្ធនាការនេះឡើង»។

លោក គឹមហុង បន្ត​ថា ការជិះកង់ជានិមិត្តសញ្ញានៃការមិនបញ្ចេញឧស្ម័នពុលផ្សេងៗ ទៅកាន់បរិយាកាស ហើយ​វាក៏បានបង្ហាញអំពីការតាំងចិត្តខ្ពស់ ក្នុងការការពារបរិស្ថានរបស់ក្រុមយុវជនឱ្យសាធារណជនបានឃើញផងដែរ។

បន្ទាប់ពីបញ្ចប់ព្រឹត្តការណ៍ជិះកង់នេះ លោក​រំពឹង​ថា អាជ្ញាធរនឹងបើកលម្ហសិទ្ធិក្នុងការចូលរួមការពារបរិស្ថានឱ្យបានទូលំទូលាយជាងនេះ ហើយសាធារណជនគួរបង្កើនការទទួលខុសត្រូវលើកិច្ចការពារបរិស្ថាន និងទប់ស្កាត់កត្តាដែលនាំឱ្យប្រែប្រួលអាកាសធាតុផងដែរ។

យុវតីមួយរូបដែលចូលរួមក្នុងយុទ្ធនាការជិះកង់នេះដែរ កញ្ញា ដាំ សុស្រីនាង មានវ័យ ២៤ឆ្នាំ បានជំរុញ​ដល់​​យុវជនដទៃទៀត ហ៊ានចូល​រួមក្នុង​​សកម្មភាពផ្សេងៗ​ដើម្បីការពារបរិស្ថាន។

កញ្ញានិយាយថា៖ «ខ្ញុំសង្ឃឹមថាទី១ បងប្អូនប្រជាជនគ្រប់គ្នា គាត់នឹងចូលរួមម្នាក់បន្តិច​ដើម្បីជាចំណែកក្នុងការការ​ពារ​ធន​ធាន​ធម្មជាតិ។ ឧទាហរណ៍ យុវជនសកម្ម ឬសកម្មជន គាត់ចុះទៅស្រាវជ្រាវ ហើយគាត់បានជាព័ត៌មានអីមកផ្សព្វផ្សាយមក ប្រជាជនផ្សេងទៀត យុវជនផ្សេងទៀត គាត់គួរ​ហ៊ានចែករំលែកទៅកាន់អ្នកផ្សេងទៀតចឹង»។

កំឡុងពេលនៃការប្រារព្ធទិវាបរិស្ថានពិភពលោកនៅឆ្នាំ២០២៤ ក្រៅពីព្រឹត្តិការណ៍ជិះកង់នេះ សមាគម អង្គការសង្គមស៊ីវិល សហគមន៍មូលដ្ឋាន និងក្រុមយុវជន ក៏នឹងមានការរៀបចំការប្រារព្ធយុទ្ធនាការនៅលើបណ្តាញសង្គម ការជួបជុំគ្នានៅតាមសហគមន៍ ការដាំកូនឈើ និងដើមកោងកាងផងដែរ។ អង្គការសង្គមស៊ីវិលទាំងនោះ គ្រោងប្រារព្ធវេទិកាបរិស្ថានជាទ្រង់​ទ្រាយធំ នៅថ្ងៃទី២ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ នៅឯរាជធានីភ្នំពេញផងដែរ។

យុវនិសិត្សប្លាសិ្ទកដែលដើរប្រមូលសំរាមគ្រប់ទិសទីនៃរាជធានីភ្នំពេញ លោក  ហែម សុផេម វ័យ ២២ឆ្នាំ បានស្នើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋ កុំចោលសំរាមពាសវាសពាសកាល និងទុកដាក់សំរាមឱ្យបានត្រឹមត្រូវដើម្បីភាពថ្លៃថ្នូរបស់សង្គមជាតិ។

លោក​និយាយ​ថា៖ «សូមគិតឡើងវិញ អាហ្នឹងជាទឹកដីរបស់យើង ជាមាតុភូមិរបស់យើង ទុកដាក់ [សំរាម] ឱ្យបានត្រឹម​ត្រូវ ដើម្បីមុខមាត់ប្រទេសជាតិយើង ដើម្បីភាពថ្លៃថ្នូរប្រជាពលរដ្ឋយើង»។

ជុំវិញករណីនេះ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន លោក ខ្វៃ អាទិត្យា មានប្រសាសន៍ថា កាលពីពេលកន្លងមក រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានដាក់ចេញនូវយុទ្ធនាការ និងគោលដៅនានា ក្នុងការកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ប្លាស្ទិក រួមទាំងការវេចខ្ចប់និងទុកដាក់សំរាមឱ្យត្រឹមត្រូវ។

យុទ្ធនាការកាត់បន្ថយប្លាស្ទិករបស់រាជរដ្ឋាភិបាល លោកថា មានមនុស្សចូលរួមជិត ៨លាននាក់ ក្នុងនោះមានគ្រូនិងសិស្សជាង ៣លាន៤សែននាក់ ហើយ​ពួកគេ​បានចូលរួម និងប្ដេជ្ញាចិត្តថា​ មិនប្រើថង់ប្លាស្ទិកយ៉ាងតិចមួយថ្ងៃក្នុងមួយសប្ដាហ៍។

សម្រាប់​ទិវាបរិស្ថានពិភពលោកនា​ពេល​ខាងមុខនេះ អ្នកនាំពាក្យ​រូបនេះ ក៏បានឱ្យដឹងដែរ​​ថា ក្រសួងនឹងមានការរៀបចំពិធី​នៅខេត្តប៉ៃលិន នាថ្ងៃទី០៥ ខែមិថុនា និងមនុស្សចូលរួមប្រមាណ ១ ០០០​នាក់ ដោយគ្រោងធ្វើការអប់រំផ្សព្វផ្សាយអំពីផលប៉ះពាល់នៃការប្រើប្រាស់ប្លាស្ទិក និងមានការដាំដើមឈើផងដែរ។ លោកបន្តទៀតថា កម្ពុជាក៏នឹងមានទិវាជីវៈចម្រុះ ដែលគ្រោងធ្វើនៅខេត្តព្រះវិហារ នៅថ្ងៃទី២២ ខែឧសភានេះដែរ។

លោក​ថា៖ «គម្រោងរបស់យើងគឺអប់រំផ្សព្វផ្សាយអំពីផលប៉ះពាល់នៃការប្រើប្រាស់ប្លាស្ទិក ជំរុញឱ្យមានការដាំដើមឈើឱ្យបានច្រើន»។ បន្ថែមពីលើនេះ លោកថា ក្រសួងក៏បានដាក់ចេញនូវយុទ្ធនាការទប់ស្កាត់កុំឱ្យមានសំរាមហូរចូលទន្លេសាប តាមរយៈការគ្រប់គ្រងសំណល់ប្លាស្ទិកកុំឱ្យមាននៅតាមដងព្រែកដែលអាចហូរចូលទន្លេ និងការបង្ហូរទឹកកខ្វក់ដែលចេញពីរោងចក្រឧស្សាហកម្ម។ លោក​បន្ថែមទៀតថា ក្រសួង​ក៏បានចាប់ដៃគូជាមួយអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល​ ដើម្បីប្រមូលសំរាមតាមដងទន្លេសាបចាប់​ពីរាជធានីភ្នំពេញ ​ដល់ក្រុងតាខ្មៅ ហើយសំរាមប្រមូលបាន គឺត្រូវយកទៅដុតកម្ទេចចោល ហើយបង្កើតទៅជាថាមពល រួមនិងសកម្មភាពផ្សេងៗទៀត ដើម្បីកិច្ចគាំពារបរិស្ថាន និងធនធានធម្មជាតិ៕

ក្រសួងបរិស្ថាន​ច្រានចោលការចោទថា មានការចាក់សំរាមក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃនៅខេត្តកោះកុង

ក្រសួងបរិស្ថាន បានច្រានចោលការចោទប្រកាន់ដែលថា​មានការចាក់សំរាម ក្នុងដែនជម្រកសត្វពាមក្រសោប នៅ​ខេត្តកោះកុង ប៉ុន្តែយុវជនចលនា​មាតាធម្មជាតិ យល់ថា ការអះអាងរបស់ក្រសួងនេះ ទំនងផ្អែកលើអនុក្រឹត្យដែលត្រូវបាននិរាករណ៍ហើយ។

តាមរយៈវីដេអូឃ្លីបដែលផ្សព្វផ្សាយនៅ​ទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់ខ្លួន នៅសប្ដាហ៍មុន យុវជនចលនា​មាតាធម្មជាតិ បានចោទប្រកាន់រដ្ឋបាលខេត្តកោះកុង​ថា បាន​ចាក់​សំរាម​ក្នុង​ដែន​ជម្រក​សត្វព្រៃពាមក្រសោប ស្ថិតនៅភូមិទួលគគីរលើ ឃុំទួលគគីរ ស្រុកមណ្ឌលសីមា ខេត្តកោះកុង ដែល​ត្រូវការ​ពារ​ដោយ​អនុ​ក្រឹត្យ។

ឆ្លើយតបចំពោះករណីនេះ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន លោក ខ្វៃ អាទិត្យា មានប្រសាសន៍នៅថ្ងៃទី៣ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ថា ការចោទប្រកាន់របស់យុវជនចលនាមាតាធម្មជាតិដែលថា រដ្ឋបាលខេត្តកោះកុង បានចាក់សំរាមក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃគឺជារឿងមិនពិត។

ទីតាំងចាក់សំរាមថ្មីរបស់រដ្ឋបាលខេត្តនេះ លោក អាទិត្យា ថ្លែងថា គឺជាដីដែលបានបម្រុងទុករបស់រដ្ឋបាលខេត្ត សម្រាប់ធ្វើជាវាលចាក់សំរាមអស់រយៈពេលយូរមកហើយ។

លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ជាដីបម្រុងរបស់រដ្ឋបាលខេត្តកោះកុង ដែលគាត់រៀបចំទីលានចាក់សំរាម ជាដីបម្រុងរបស់ខេត្តមិនស្ថិតនៅក្នុងតំបន់ការពារទេ»។

យុវតីមាតាធម្មជាតិ កញ្ញា លាង សុវណ្ណា អះអាងថា ការលើកឡើងរបស់មន្រ្តីក្រសួងបរិស្ថាន ទំនងសំដៅលើអនុក្រឹត្យលេខ៣០ ចុះថ្ងៃទី២ មីនា ឆ្នាំ២០២១ ដែលត្រូវបាននិរាករណ៍ដោយអនុក្រឹត្យលេខ១៦៤ ដែលចេញកាលពីថ្ងៃទី១៧ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣។

យុវតីរូបនេះ បានអះអាងទៀតថា នៅក្នុងអនុក្រឹត្យចេញកាលពីឆ្នាំមុននេះ បានគូសបញ្ជាក់ថា ទីលានចាក់សំរាមថ្មីរបស់រដ្ឋបាលខេត្តកោះកុង​ គឺស្ថិតនៅក្នុងតំបន់ដែនជម្រកសត្វព្រៃពាមក្រសោប។ កញ្ញា​ចាត់ទុកការអះអាងរបស់មន្រ្តីរដ្ឋាភិបាលរូបនេះ​ ថា​គ្មានការទទួលខុសត្រូវក្នុងនាមជាមន្រ្តីសាធារណៈ ហើយកញ្ញា មានមន្ទិលចំពោះមន្រ្តីដែលយកដែនជម្រកសត្វព្រៃធ្វើជាទីលានចាក់សំរាមនោះ តើគេមានបានទទួលផលប្រយោជន៍ពីករណីនេះដែរឬទេ?។ 

កញ្ញា លាង សុវណ្ណា យល់ថា ទីណាដែលមានការចាក់សំរាម ទីនោះ​ចៀសមិនផុតពីការកើតមានផលប៉ះពាល់ដល់មជ្ឈដ្ឋានជុំវិញ ហើយជា​​ដំណោះស្រាយ គួរតែមានឡដុតសំរាម និងមានកន្លែងចាក់សំរាមស្តង់ដា។

កញ្ញានិយាយថា៖ «ពួកយើងចង់មានដំណោះស្រាយសម្រាប់ពលរដ្ឋនៅម្ដុំណុង ក៏ដូចជាមានដំណោះស្រាយទៅលើបរិស្ថានយើងទាំងអស់គ្នា»។

ក្នុងឃ្លីបវីដេអូមានរយៈពេល៣នាទីរបស់ទំព័រហ្វេសប៊ុកផេកចលនា​មាតាធម្មជាតិ បានបង្ហាញអំពីសកម្មភាពដែលពោពេញដោយសំរាម ហើយថា នេះជាគំនរសំរាមក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃពាមក្រសោប បន្ទាប់ពីរដ្ឋបាលខេត្តកោះកុង បានបើកសម្ពោធដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់កាលពីខែឧសភា ឆ្នាំ២០២២ ដោយ​មាន​​ក្រុមហ៊ុនចិនឈ្មោះ Eco Locol Solution ជាអ្នកដឹកជញ្ជួន។

ពួកគេ បន្ថែមថា ផលប៉ះពាល់នៃសំរាមដែលចាក់នៅដែនជម្រកសត្វព្រៃនោះ បានជះក្លិនស្អុយ និង​មានទឹកដក់សុទ្ធតែដង្កូវ ហើយសំណល់ផ្ទះបាយនិងរោងចក្រ ដែល​អាចបង្កឱ្យប៉ះពាល់ដល់ទឹកក្រោមដីនិងលើដី និង​ធ្វើឱ្យសោភណ្ឌភាពរបស់ដែនជម្រកសត្វព្រៃត្រូវបាត់បង់។

យុវជនមាតាធម្មជាតិ សង្កាត់ធ្ងន់ថា នៅពេលរដូវវស្សាចូលមកដល់ ទឹកដែលហូរចេញពីកាកសំណល់នៃសំរាម អាចជ្រាបចូលទៅកាន់ស្ទឹងតាតៃ ហើយនឹងបង្កផលប៉ះពាល់ដល់សុខភាពមនុស្សនិងសត្វដែលប្រើប្រាស់ប្រភពទឹកនោះ។

លោក អន សុធារិទ្ធ អភិបាលរងខេត្តកោះកុង ថ្លែងថា ក្នុងខេត្តកោះកុង ក្រៅពីដីកម្មសិទ្ធិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ គឺសុទ្ធតែជាដីស្ថិតក្នុងតំបន់ការពារ។ តែ​យ៉ាងណា លោកបានជំទាស់នឹងការលើក​ឡើងថា ទីតាំងចាក់សំរាមថ្មី បង្កឱ្យប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថានជុំវិញ ព្រមទាំងទឹកតាមដងស្ទឹងតាតៃ។

មុននឹងសម្រេចចាក់សំរាមនៅតំបន់នោះ លោកថា មន្រ្តីជំនាញបានធ្វើការសិក្សាបច្ចេកទេសជាមុន ខណៈស្ទឹងតាតៃក៏ស្ថិតនៅទីតាំងឆ្ងាយពីតំបន់ចាក់សំរាមផងដែរ ដែលវាមិនអាចបង្កផល​​ប៉ះពាល់ដល់ទឹកស្ទឹងបានឡើយ ហើយ​​បច្ចុប្បន្ននេះ រដ្ឋបាលខេត្តក៏កំពុងចាប់ដៃគូសហការជាមួយស្ថាប័នផ្សេងៗ​ក្នុងការរកមូលនិធិ ដើម្បីធ្វើទីលានចាក់សំរាមថ្មីនេះ ឱ្យស្របតាមស្តង់​ដាផ​ង​ដែរ។

លោកថ្លែង​ថា៖ «មុននឹងកំណត់ទីតាំងណាមួយយើងបានពិភាក្សាជាមួយមន្រ្តីជំនាញបច្ចេកទេសទាងអស់ បានយើងរៀបចំកំណត់ទីតាំងទុកដាក់សំរាមហ្នឹង»។

បើតាមអភិបាលរងខេត្តរូបនេះ ទីតាំងចាក់សំរាមនេះ បានបម្រើឱ្យ៣ស្រុក ក្នុងនោះមាន ស្រុកមណ្ឌលសីមា ក្រុងខេមរភូមិន្ទ និងស្រុកកោះកុង ហើយប្រសិនបើគិតតែ ២តំបន់ ពោលគឺ ក្រុង​ខេមរភូមិន្ទ និងស្រុកមណ្ឌលសីមា គឺមានសំរាមប្រមាណ១០០តោនក្នុងមួយថ្ងៃ។

កាលពីថ្ងៃទី១៧ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣ រដ្ឋាភិបាល បាន​ចេញអនុក្រឹត្យស្តីពីការកែប្រែជម្រកសត្វព្រៃពាមក្រសោម ពីផ្ទៃដីទំហំ ២៣ ៧៥០ហិកតា មកនៅត្រឹម ១៦ ៩៨២ហិកតា ស្ថិតក្នុង​ភូមិសាស្ត្រ ខេត្តកោះកុង។ អនុក្រឹត្យដដែលបន្តថា ការបង្កើតតំបន់ការពារនេះឡើងក្នុងគោលបំណង​ថែទាំទីជម្រក​សត្វព្រៃ និងប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ី ព្រមទាំងធានា​ឱ្យ​មានការ​បំពេញ​លក្ខខណ្ឌ​ចាំបាច់សម្រាប់​ប្រភេទណា​មួយ​នៃ​សត្វ រុក្ខជាតិ និងជីវចម្រុះ ព្រមទាំងរក្សា​លំនឹងបរិស្ថាន រួមចំណែកកាត់បន្ថយការប្រែប្រួល​អាកាសធាតុ និងហានិភ័យគ្រោះមហន្តរាជធម្មជាតិជាដើម។ ក្រៅពីនោះ ក៏ផ្តល់​ផលិត​ផល និងសេវាកម្មធម្មជាតិសម្រាប់ការប្រើប្រាស់ប្រកបដោយនិរន្តរភាព និងលើកកម្ពស់​ការចូលរួម​របស់សហគមន៍មូលដ្ឋាន ក៏ដូចជាសាធារណជន ក្នុងការ​ចូលរួមចំណែក​ដល់ការគ្រប់​គ្រង ការ​ការពារ និងអភិវឌ្ឍ​ន៍​ជីវៈចម្រុះ និងធនធានធម្មជាតិក្នុងតំបន់៕

​Q&A៖ បទពិសោធន៍ការពារព្រៃឈើ​របស់​​សកម្មជនការពារព្រៃឈើ​

សកម្មជនការពារព្រៃឈើ ជាពលរដ្ឋ​ដែលធ្វើ​សកម្មភាព​ណាមួយ​យ៉ាងសកម្ម ក្នុងការ​លះបង់ដើម្បី​ផលប្រយោជន៍​សង្គមជាតិ ជាពិសេស​ពាក់ព័ន្ធនឹង​ការការពារ​ព្រៃឈើ​។ លោក ឆេន ផាន ជាអនុ​ប្រធាន​សហគម​ព្រៃឈើ​ក្បាលខ្លា ជាសមាជិក​បណ្ដាញ​ព្រៃឡង់ និងជា​សមាជិក​​តំបន់​​អភិរក្ស​បឹងធំ ដែល​តែង​ចុះ​ល្បាត​ក្នុង​​ព្រៃ​ដើម្បី​ទប់ស្កាត់​បទល្មើសព្រៃឈើ និង​សត្វព្រៃ​។

ខាង​ក្រោម​នេះ​ជាបទ​សម្ភាសន៍​​រវាង​លោក ឆេន ផាន ជាអនុ​ប្រធាន​សហគម​ព្រៃឈើ​ក្បាលខ្លា ជាសមាជិក​បណ្ដាញ​ព្រៃឡង់ និងជា​សមាជិក​​តំបន់​អភិរក្ស​បឹងធំ​ជាមួយ​​​​កញ្ញា ជា បញ្ញា សិក្ខាកាម​​​​មកពី​​ញូសន៍រូម​​ខេមបូឌា (Newsroom Cambodia)៖

Q: ជម្រាបសួរលោក!

A: បាទ! ជម្រាបសួរ។​

Q: ជាដំបូង​ខ្ញុំចង់​ដឹងថា តើ​ហេតុអ្វី​​បានជា​លោក​សម្រេចចិត្ត​ ចូលរួម​​ក្នុង​សកម្មភាព​​ការពារ​ព្រៃឈើ?

A: ព្រោះ​ព្រៃឈើ​មាន​ប្រយោជន៍​ចំពោះ​មនុស្ស​គ្រប់គ្នា ហើយ​សម្រាប់​ពួកខ្ញុំ​ជាជនជាតិ​ដើមភាគតិច អាច​អាស្រ័យ​អនុផល​ព្រៃឈើ។ បើយើង​មិនការពារ​ទេ ជនល្មើស​នឹងកាប់​រានទន្រ្ទាន​អស់ព្រៃ ហើយនឹង​មានផល​ប៉ះពាល់​ដល់យើង​ទាំង​អស់គ្នា មាន​ខ្យល់ព្យុះ ទឹកជំនន់ គ្រោះ​រាំង​ស្ងួត​ជាដើម។

Q: ក្នុងនាម​ជាសកម្មជន​ការពារព្រៃ តើលោក​បាន​ធ្វើ​សកម្មភាព​​អ្វីខ្លះ​​ក្នុង​ការ​ការពារ​​ព្រៃឈើ?

A: ខ្ញុំតែងតែ​ចុះល្បាត​ព្រៃ ចុះស៊ើប​អង្កេត ចុះទប់ស្កាត់​បទល្មើស ធ្វើ​ផែនការណ៍​ជាមួយ​បណ្ដាញ ​(បណ្ដាញ​ព្រៃឡង់​ទាំង៤ខេត្ត មានខេត្ត​ព្រះវិហា កំពង់ធំ ស្ទឹងត្រែង និង​ខេត្តក្រចេះ) ដើម្បី​​ចុះស៊ើប​អង្កេត​នៅតាម​តំបន់​ដែល​ជនល្មើស​គេកាប់​បំផ្លាញ។ មានការ​ចូលរួម​ប្រជុំ​ជាមួយ​​បណ្ដាញ​ថ្នាក់ស្រុក ​(បណ្ដាញព្រៃឡង់) ដើម្បី​​រ​ក​ដំណោះ​ស្រាយ​​ទប់ស្កាត់​​បទល្មើស។

Q: តើសកម្មភាព​​ការពារ​ព្រៃឈើ​​ទាំង​នេះ​បាន​ផ្ដល់​ឱកាស ឬភាព​វិជ្ជ​មាន​​អ្វីខ្លះ​​ដល់​​លោក?

A: ខ្ញុំ​បាន​យល់ដឹង​ពីការ​ការពារ​ធនធាន​ធម្មជាតិ អត្ថប្រយោជន៍​នៃព្រៃឈើ យល់ដឹង​ពី​របៀប​ការពារព្រៃ។ ពេល​ចូលរួម​បុណ្យ​ព្រៃ បុណ្យ​បំបួស​ដើមឈើ និងកម្មវិធី​ផ្សេងៗ ធ្វើ​ឱ្យខ្ញុំ​មាន​ឱកាស​​បាន​​បង្កើត​​ទំនាក់​ទំនង និង​​ជួប​ជជែក​​ជាមួយ​​និស្សិត​​មក​ពី​​ភ្នំពេញ និង​បងប្អូន​សហគមន៍​​ផ្សេ​ងៗ ដើម្បី​ដោះដូរ​​យោបល់​​គ្នា។ ហើយ​ខ្ញុំបាន​រៀន ​(ទទួល​បាន​ការបណ្ដុះ​បណ្ដាល) ប្រើអែប (កម្មវិធី​ទូរស័ព្ទ​ដៃ​) ​ផ្តិត​យក​​រូបភាព​​ដើមឈើ​ឈរ និង​​ត្រូ​វ​បាន​​គេ​កាប់ ថត​យក​បទល្មើសដឹកឈើ ឬគេ​ដឹកសត្វ(សត្វព្រៃ)។ រៀនពី​ការកាត់ត​វីដេអូ សរសេរ​ព័ត៌មាន និង​សរសេរ​របាយការណ៍​អ៊ីចឹងទៅ។

Q: តើលោក​​​ប្រឈម​នឹង​បញ្ហា​អ្វីខ្លះ ក្នុង​នាម​ជា​សកម្មជន​ការពារ​ព្រៃឡង់?

A: ពេល​ចុះការពារ​ម្ដងៗ មន្ត្រី​ឧទ្យានុរក្ស​រារាំង​មិនឱ្យ​យើងចូល ​(ព្រៃ) គេតាម ​(ឃ្លាំមើល) ​យើង​​រហូត មិន​ងាយ​​ចូលព្រៃ​​បាន។ ហើយ​អាជ្ញាធរ​នៅភូមិស្រុក​យើង គេ​តាមដាន​យើងដែរ ដើម្បី​យក​​ដំណឹង​​ប្រាប់​​ជនល្មើស​មុន។ ពេល​ចុះល្បាត​ម្ដងៗ សឹងតែ​គ្មាន​ជីវិត​ត្រឡប់​មកផ្ទះ​វិញទេ ព្រោះ​ជនល្មើស​ប្រើ​អាវុធ​កែច្នៃ​តដៃ។ អ្នកជិត​ខាង​ស្អប់​ពួកខ្ញុំ គេ​មិនចូលរួម​ការពារ​ជាមួយ​យើង គេ​គិតតែ​បំផ្លាញ ពេល​យើង​ការពារ​ធ្វើឱ្យ​ប៉ះពាល់​ដល់គេ។

ខ្ញុំ​ក៏ធ្លាប់​ត្រូវគេ​វាយ​តប់​ដែរ ពេល​ដើរលេង​បុណ្យ​នៅវត្ត។ គេថា ឱ្យតែ​ឃើញ​ពួក​សហគមន៍​ព្រៃក្បាលខ្លា ឃើញ​អ្នកណា​គេវាយ​អ្នកហ្នឹង។ ពេល​យើង​ប្ដឹងទៅ​អាជ្ញាធរ គេ​អត់ជួយ​ដោះស្រាយ។ ជួប​រឿង​បែបនេះ ខ្ញុំ​មាន​អារម្មណ៍​ភ័យខ្លាច​ណាស់ដែរ។

Q: កត្តា​អ្វី​ដែល​ធ្វើឱ្យ​​លោក​​​នៅតែ​បន្ត​ធ្វើការងារ​នេះ ទាំង​​ដែល​​​លោក​​​រងនូវ​ការគំរាមកំហែង និង​​​ការបំបាក់​ទឹកចិត្ត?

A: ព្រោះខ្ញុំគិតថា ប្រជាជន​គ្រប់រូប​មាន​សិទ្ធិ​ការពារ​ព្រៃឈើទាំ​ងអស់គ្នា មិនមាន​ច្បាប់​ណា​ហាម ឬទៅ​ការពារគេ​ចាប់ដាក់​គុកទេ។ ខ្ញុំមាន​ការជំរុញ​ខ្លះៗពី​គ្រួសារដែរ ហើយក្នុង​ក្រុម​បណ្ដាញ​​មាន​​ការលើក​​ទឹកចិត្ត សាមគ្គីគ្នា​ល្អ ចេះជួយគ្នា​ទៅវិញ​​ទៅមក។

Q: តើលោក​ប្តេជ្ញាចិត្ត​បែបណា​ខ្លះក្នុង​ការបន្ត​សកម្មភាព​ការពារ​ព្រៃឈើ?

A: ខ្ញុំប្ដេជ្ញា​ថា ដរាបណា​ព្រៃឈើ​នៅតែ​មាន ខ្ញុំ​នៅតែ​ការពារ​បន្ត​រហូតដល់​ជីវិត​ខ្ញុំសូន្យ។

Q: ជា​ចុងក្រោយ តើ​លោក​​​មា​ន​អ្វី​​ជាសារ ឬសំណូមពរ​​អ្វីខ្លះ​​ពាក់ព័ន្ធ​​នឹង​ការ​ការពារ​​ព្រៃឈើ​?

A: ខ្ញុំសូម​​សំណូមពរ​​ទៅ​ដល់​​រាជ​​រដ្ឋាភិបាល មន្ត្រី​​ជំនាញ​​ដែល​​ពាក់ព័ន្ធ​​នឹង​​ព្រៃឈើ​ជួយ​ទប់ស្កាត់​ការពារ​ព្រៃឈើ​ឱ្យបាន​គង់វង្ស ព្រោះ​ជាតួនាទី និង​កាតព្វកិច្ច​របស់​ពួកគាត់​ និង​សូមផ្ដាំផ្ញើ​ទៅដល់​យុវជ​នជាទំពាំង​ស្នងឫស្សី​ទាំងអស់គ្នា សូម​ចូលរួម​ការពារ​ព្រៃឈើ។

Q: ចា៎! អរគុណច្រើន។

A: បាទ! អរគុណ៕

Q&A ៖ សារៈសំខាន់នៃការបង្កើតយន្តការច្រកចេញចូលតែមួយ

ការប​ង្កើ​ត​ឡើងនូវការិយាល័យច្រកចេញចូលតែមួយ ថ្នាក់ក្រុង ស្រុក ខណ្ឌ មានគោលបំណង​សំខាន់ៗ ក្នុង​កា​រលើកកម្ពស់គោលការណ៍អភិបាលកិច្ចល្អ ការកែទម្រង់ប្រព័ន្ធរដ្ឋបាល​ដោយ​ពង្រីក​​វិសាលភាព ​សេវា​កម្ម​ដែលផ្តល់ដោយរដ្ឋបាលក្រុង ស្រុក ខណ្ឌ ​​ឱ្យ​បា​ន​ទូ​លំ​ទូ​លា​យ​​តាមរយៈ​​ការ​ប្រមូល​​ផ្តុំសេវាកម្ម​ទាំងអស់ ក្នុងក្របខណ្ឌសមត្ថកិច្ចរបស់ក្រុង ស្រុក ខណ្ឌ ដែល​ត្រូវ​​ផ្តល់​ជូន​អតិថិជន​​នៅកន្លែងតែមួយ។​ កែលម្អការផ្តល់សេវារដ្ឋបាល កាត់បន្ថយ​អំពើ​ពុក​រលួយ ​និង​បង្កើន​ការជឿ​ទុកចិត្តពីប្រជាពលរដ្ឋ​មកលើ​ប្រព័ន្ធរដ្ឋបាល ហើយលើកកម្ពស់​ការ​ចូល​រួម​របស់​​ប្រជាពលរដ្ឋ​ក្នុងការផ្តល់មតិយោបល់ និងការរិះគន់​ស្ថាបនា​​ដើម្បីកែ​ល​ម្អ​កា​រ​អ​នុ​វ​ត្ត​លើ​ប្រព័ន្ធរដ្ឋបា​ល។​

ខាង​ក្រោម​​នេះ​គឺ​ជា​កិច្ច​សម្ភាស​រវាង​លោក អុឹង កែវរតនៈ អនុប្រធាននាយកដ្ឋានមុខងារ និង​ធនធា​ន​​នៃក្រសួងមហាផ្ទៃ​ជាមួយនឹង​លោក ទេព សួគានី​ ជា​សិក្ខាកាម​មកពី​ញូវសន៍រូម​ខេម​បូឌា​​ (Newsroom Cambodia)​​៖

កិច្ច​សម្ភាស​រវាងមន្ត្រី​របស់នាយកដ្ឋានមុខងារ និង​ធនធា​ន​​នៃក្រសួងមហាផ្ទៃ​ជាមួយ ​សិក្ខាកាម​មកពី​ញូវសន៍រូម​ខេម​បូឌា​​ (Newsroom Cambodia) កាលពីថ្ងៃទី៣ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព៖ ទំព័រហ្វេសប៊ុកនាយកដ្ឋានមុខងារ និង​ធនធា​ន​)

Q: ជម្រាបសួរលោក អុឹង កែវរតនៈ!

A: បាទ ជម្រាបសួរ!

Q: ជាដំបូង​ខ្ញុំ​សូម​សួរថា តើអ្វីទៅជាការិយាល័យច្រកចេញចូលតែមួយ?

A: ជាដំបូង ខ្ញុំសូមបញ្ជាក់ថា ពាក្យការិយាល័យច្រកចេញចូលតែមួយ សំដៅ​ដល់​ច្រ​ក​ចេ​​ញ​ចូ​ល​តែ​មួយ​នៅ​រដ្ឋបាល​ក្រុង ស្រុក ខណ្ឌ។ បច្ចុប្បន្ននេះ​រា​ជ​រ​ដ្ឋា​ភិ​​បា​ល​បា​ន​ប​ង្កើ​ត​ឱ្យ​មា​ន​យ​ន្ត​កា​រ​ច្រក​​ចេ​ញ​ចូ​ល​តែ​មួ​យ​នៅ​​រដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិចំនួន៣ថ្នាក់រដ្ឋបាល ក្នុ​ង​គោ​ល​បំ​ណ​​ង​ប​ង្ក​លក្ខណៈ​ងាយស្រួល និង​ឆ្លើ​យ​​ត​ប​ទា​ន់​ពេល​វេលាទៅនឹងតម្រូវការ និង​សំណូមពរ​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ តា​ម​រ​យៈ​កា​រ​ប្រ​មូ​ល​ផ្តុំ​កា​រ​ផ្តល់​សេ​វា​រ​ដ្ឋ​បា​ល​លើ​​វិស័យនានានៅកន្លែងតែមួយ រួមមាន​៖ ១.នៅថ្នាក់​រដ្ឋ​​បា​ល​រាជ​ធានី ខេត្ត បង្កើត​ឱ្យ​មា​ន​អ​ង្គ​​ភា​ព​ច្រ​ក​ចេ​ញ​ចូ​ល​តែមួយ។​ ២.នៅ​ថ្នាក់​រដ្ឋបាលក្រុង ស្រុក ខណ្ឌ បង្កើតឱ្យមានការិយាល័យច្រកចេញចូលតែមួយ។ ៣.​នៅ​ថ្នា​​ក់ឃុំ សង្កាត់ បង្កើតឱ្យមានយន្តការច្រកចេញចូលតែមួយនៅថ្នាក់ឃុំ សង្កាត់។

ជារួមយន្តការ​ទាំងបី​នេះ ទោះបីយើងមានយន្តការដាច់ដោយឡែកសម្រាប់ថ្នាក់រដ្ឋបាលនីមួយៗ ក៏ដោយ ប៉ុន្តែ​គោល​បំណង​រួមតែមួយ គឺជា​កន្លែង​ប្រមូលផ្តុំការផ្តល់សេវារដ្ឋបាលនានា ដែលស្ថិត​ក្នុង​ដែន​សមត្ថ​កិច្ច​​របស់​ខ្លួន ដើម្បីឱ្យ​បង្កភាព​ងាយ​ស្រួល​ជូនប្រជាពលរដ្ឋ មកសាកសួរព័ត៌មាន មក​ទទួល​ពាក្យ​​ស្នើសុំ​ ដាក់ពាក្យសុំសេវា បង់កម្រៃសេវា និង​ផ្តល់​លទ្ធផល​សម្រេច​នៅ​កន្លែង​តែមួយ តាម​​​​នីតិវិធី​​​សាមញ្ញ ប្រកបដោយគុណភាព ប្រសិទ្ធភាព ប្រសិទ្ធផល តម្លាភាព និង​គណនេយ្យភាព។

Q: យើងឃើញ​ថា​ប្រព័ន្ធ​សេវា​ច្រក​ចេញ​ចូលតែមួយ​ត្រូវបាន​បង្កើតឡើង​ជិត​១០ឆ្នាំ​មកហើយ តើ​នៅមុនពេលមានការបង្កើត​​ប្រព័ន្ធ​សេវា​ច្រក​ចេញ​ចូលតែមួយ​​នេះ ​តើ​​ការ​ផ្តល់​សេវា​សាធារណៈ​​​​​​នាពេល​នោះ យ៉ាងម៉េចដែរ?

A: យើងបានចាប់ផ្តើមអនុវត្តយន្តការច្រកចេញចូលតែមួយ​កាលពីឆ្នាំ២០០៥ ដោយ​ រាជ​រដ្ឋាភិបាល​​បានដាក់ឱ្យអនុវត្តសាកល្បងជាដំបូងនៅស្រុកគោលដៅចំនួនពីរ គឺស្រុក​បាត់ដំបង នៃ​ខេត្ត​​​​បាត់ដំបង និងស្រុកសៀមរាប នៃខេត្តសៀមរាប ហើយយើងក៏បានព្យាយាម​ពង្រីក​ជា​ដំណាក់កាលៗ ក្រោមការជួយគាំទ្រទាំង​ថវិកា និងបច្ចេកទេសពីសហភាពអឺរ៉ុប តាមរយៈ​អង្គការខុនរ៉ាដអាឌិនណៅអ៊ែរ និងការជួយគាំទ្រ​ដោយ​ផ្ទាល់​ពីស្រុករ៉ែកស៊ីក​របស់ប្រទេស​​អាល្លឺម៉ង់ និងក្រុងស្បូឡេតូរបស់ប្រទេសអ៊ីតាលី។

ប្រសិនបើយើងមើលទៅលើស្ថានភាពមុនឆ្នាំ២០០៥ នៅពេលប្រជាពលរដ្ឋមានតម្រូវការស្នើសុំ​សេវា បញ្ហាប្រឈមដំបូងគេ ពួកគាត់មិនដឹងថាត្រូវទៅស្នើសុំសេវានៅទីកន្លែងណា? អស់តម្លៃ​ប៉ុន្មាន? រយៈពេលប៉ុន្មានទទួលបានលទ្ធផលសម្រេច? ឧទាហរណ៍ ការបញ្ជាក់សញ្ញាបត្រ​ទី១២ គាត់មិនដឹងថា តើគាត់គួរទៅស្នើសុំបញ្ជាក់នៅសាលាក្រុង ឬនៅទីកន្លែងណា? នៅពេល​ពួកគាត់ដឹងទីកន្លែងស្ថាប័នមានសមត្ថកិច្ចដើម្បីស្នើសុំសេវាហើយ នៅពេលទៅដល់មិនមាន​មន្ត្រី​មក​ទទួល​ច្បាស់​លាស់​ទេ​។ ការផ្តល់​ព័ត៌មាន​អំពី​តម្រូវការ​ឯកសារ​ភ្ជាប់​រយៈពេល​នៃ​ការ​ផ្តល់​​សេវា និង​តម្លៃ​សេវា សុ​ទ្ធ​តែ​មិនមាន​ព័ត៌មាន​ច្បាស់​លាស់។

មួយវិញទៀត ​នៅ​ពេល​ដែល​​យើង​ដឹ​ង​ព័ត៌មាន និងបានដាក់ឯកសារស្នើសុំហើយ ពួកគាត់​បា​ត់​ព័​ត៌​មានត្រឹម​ហ្នឹងទៀត មិនដឹងថា​យើងមានវិធីសាស្ត្រណាមួយ​ទៅតាមដាន ឬសាកសួរ​អំពី​ឯកសារ​​របស់​យើងទៅ​ដល់​ទីណានោះទេ ទាល់តែ​យើង​សាកសួរ​តាមរយៈ​ខ្សែរ​បណ្តាញ ឬ​ពេល​​ខ្លះ​សាកសួរ​​តាម​អ្នក​រត់​ការ ហើយព័ត៌មានពេលខ្លះក៏ឱ្យមិនច្បាស់ដែរ។ នៅពេល​ប្រជាពលរដ្ឋ​​បានមកស្នើសុំសេវា យើងមិនមានយន្តការណាមួយ​ដើម្បីស្នើសុំសេវានោះទេ ខ្វះ​ទាំ​ង​ព័ត៌មាន ខ្វះទាំងតម្លាភាព ខ្វះទាំងការឆ្លើយតបទៅលើការស្នើសុំសេវារបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។

Q: តើការអនុវត្តយន្តការច្រកចេញចូលតែមួយនៅកម្ពុជារួមចំណែកលើកកម្ពស់ប្រសិទ្ធភាព​​​ក្នុង​ការផ្តល់​សេវា​សាធារណៈយ៉ាងដូចម្តេច​ខ្លះ​?

A: ការអនុវត្តយន្តការច្រកចេញចូលតែមួយនៅកម្ពុជា រួមចំណែក​លើក​កម្ពស់​ប្រសិទ្ធភាពក្នុងការ​ប្រមូលផ្តុំការ​ផ្តល់សេវារដ្ឋបាលនៅកន្លែងតែមួយ។ តាមរយៈយន្តការច្រកចេញចូលតែមួយនៅ​រដ្ឋ​បាលថ្នាក់ក្រោមជាតិនេះ នឹងផ្តល់នូវអត្ថប្រយោជន៍សំខាន់ៗចំនួន៥ រួមមានដូចជា ៖

១. ពង្រឹង​ការទទួលខុសត្រូវ និងគណនេយ្យភាពរបស់រដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិក្នុងការ គ្រប់គ្រង ការចាត់ចែង និងការផ្តល់សេវារដ្ឋបាលនានា ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព ឆ្លើយ តប​ទាន់​ពេល​វេលា​ទៅ​នឹងតម្រូវការនិងសំណូមពររបស់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងដែនសមត្ថកិច្ច របស់ខ្លួន ស្របតាមច្បាប់​ស្តីពី​ការគ្រប់គ្រងរដ្ឋបាលរាជធានី ខេត្ត ក្រុង ស្រុក ខណ្ឌ។

២. បង្កលក្ខណៈងាយស្រួល​ដល់​ប្រជាពលរ​ដ្ឋក្នុ​ង​កា​រ​​មក​ស្នើ​សុំ​សេ​វារដ្ឋបាល និងទទួលលទ្ធ​ផល​​​សម្រេចនៅកន្លែងតែមួយ។ តាមរយៈនៃការរៀបចំនូវយន្តការនេះ ប្រជាពលរដ្ឋដែល​មាន​តម្រូវ​ការ​សេវារដ្ឋបាល អាចដាក់​ពាក្យស្នើ​សុំសេវារដ្ឋបាល និងទទួលលទ្ធផលសម្រេច​នៅកន្លែង​តែមួយ បើទោះបី​សេវា​ទាំងនោះ​តម្រូវ​ឱ្យមានការពិនិត្យ និងបញ្ជាក់ ដោយ​អង្គភាព​មាន​សមត្ថកិច្ច​ជាច្រើនក៏ដោយ។ យន្តការច្រក​ចេញ​ចូល​តែមួយនឹងកាត់ បន្ថយនូវការចំណាយ​ពេល​វេលា និង​ថវិកា​របស់ប្រជាពលរដ្ឋ ដោយ​សារ​​​បែបបទ និង នីតិវិធី​នៃការ​ផ្តល់​សេវា​របស់អង្គភាព​នេះ​មានលក្ខណៈសាមញ្ញ ឆាប់រហ័ស និងមាន តម្លាភាព។

៣. ងាយស្រួលធ្វើទំនើបកម្មការផ្តល់សេវារដ្ឋបាលទាំងនោះ​តាមប្រព័ន្ធ​ព័ត៌​មានវិទ្យា ឬប្រព័ន្ធ ស្វ័យ​​ប្រវត្តិកម្ម ដែលធានា​ឱ្យ​កា​រ​គ្រ​ប់​គ្រ​ង​កា​រ​ផ្ត​ល់​សេវាកាន់តែមាន​ប្រសិទ្ធ​ភាព និង ប្រសិទ្ធផល ព្រមទាំងផ្តល់ភាពងាយស្រួលដល់អ្នកស្នើសុំសេវា អាចដាក់ពាក្យស្នើសុំ សេវា​បាន​គ្រប់ពេល​វេលា និងគ្រប់ទីកន្លែង។

៤. ការ​រៀប​ចំ​ឱ្យ​មា​ន​យ​ន្ត​កា​រ​ច្បា​ស់​លា​​ស់​មួ​យ​សម្រា​ប់​តា​មដាន ត្រួតពិនិត្យ និងវាយតម្លៃលើ​​កិច្ច​ដំណើ​រកា​រនៃការផ្តល់សេវារដ្ឋបាល និង​សម្រាប់​ប្រជាពលរដ្ឋ ដែលមិនពេញចិត្ត ឬ​មាន​បញ្ហា​ពាក់​ព័ន្ធនឹងការផ្តល់សេវារដ្ឋបាល នៅ​រដ្ឋបាលរាជធានី ខេត្ត រដ្ឋបាល ក្រុង ស្រុក ខណ្ឌ និង​រដ្ឋបាល​ឃុំ សង្កាត់។

៥. ពង្រឹង​ប្រសិទ្ធភាព​នៃ​កា​រ​ប្រ​មូល​ចំណូល​ពីការផ្តល់សេវារដ្ឋបាល របស់រដ្ឋបាល​ថ្នាក់​ក្រោម​ជាតិ​​ប្រកប​ដោយ តម្លាភាព និងទប់ស្កាត់​នូវ​អំពើ​ពុករលួយ។

Q: តើ​ការ​បង្កើត​យន្តការ​សេវា​ច្រក​ចេញ​ចូល​មួយ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​បាន​រួម​ចំណែក​យ៉ាង​ណា ​ក្នុង​ការ​ជំរុញ​បរិយាកាស​អំណោយផល​សម្រាប់​ការ​វិនិយោគ និង​កំណើន​អាជីវកម្ម?

A: ការ​បង្កើត​យន្តការ​សេវា​ច្រក​ចេញ​ចូល​មួយ គឺជាការប្រមូលផ្តុំ​កា​​រ​ផ្តល់​សេវាមិននៅ​កន្លែង​តែ​មួយ​ កែសម្រួលពាក្យស្នើសុំ តម្រូវការឯកសារភ្ជាប់ឱ្យខ្លី សាមញ្ញ កាត់​ប​ន្ថ​យ​​នី​តិ​វិ​ធី​ស្នើ​សុំ​សេវា​ឱ្យ​ងាយស្រួល មានការបង់កម្រៃសេវា ដែលមានជាក់លាក់ប្រកបដោយតម្លាភាព ផ្តល់​លទ្ធ​ផល​​សម្រេចជូនពួកគាត់បានទាន់ពេលវេលា តាមច្បាប់កំណត់។ នៅ​ពេ​ល​​មា​ន​​គេ​ម​ក​រំ​ខា​ន​ដល់​អា​ជីវកម្ម សេវាកម្មរបស់ពួកគាត់ មានអាជ្ញាធរ មកជួយការពារ នោះចង់មិនចង់ សន្ទុះនៃ​ការ​ស្នើសុំសេវារបស់ម្ចាស់អាជីវកម្ម សេវាកម្មដែលធ្លាប់តែមិនមក​សុំ​ច្បា​ប់​ប្រាកដ​ជាមកសុំ​ច្បាប់​។ ទន្ទឹមនេះ វាក៏ជាកត្តាទាក់ទាញមួយដែលបាន បង្ហាញ​ពី​បរិយា​កាស​ដ៏​ល្អ​នៃ​កា​រ​ស្នើ​សុំ​លិ​ខិ​ត​អ​នុ​ញ្ញា​ត​ផ្សេ​ងៗ ដែលស្ថិតនៅក្នុងដែនសមត្ថកិច្ច ពិនិត្យ ស​ម្រេ​ច​រ​ប​ស់​រ​ដ្ឋ​បា​ល​ថ្នា​ក់​ក្រោ​ម​ជាតិ​នីមួយៗ​ដល់​អ្នកវិនិយោគឱ្យបានឃើញ។ នៅពេល ដែលអ្នកវិនិយោគបានដឹង បានឮ បាន​ឃើញ ទោះជាពួកគាត់មិនសូវមានបំណងចង់បណ្តាក់ទុកក៏​ពួ​ក​គា​ត់​អា​ច​នឹ​ង​ប្រែ​ចិត្ត​បាន ដោយសារតែច្រកចេញចូលតែមួយបានបង្កើតបរិយាកាស ស្នើ​សុំ​សេ​វា​ងា​យ​ស្រួ​ល​ជូន​ពួកគាត់។

Q: តើបច្ចេកវិទ្យាមានតួនាទីអ្វីខ្លះ ក្នុងការសម្រួលដល់ការអនុវត្តប្រព័ន្ធ សេវា​ច្រ​កចេ​ញចូ​ល​តែ​មួយ​នៅកម្ពុជា ហើយតើ​វា​អាច​ប​ង្កើ​នភា​ព​ងា​យ​ស្រួ​ល​ស​ម្រា​ប់​ប្រ​​ជាពលរដ្ឋ និងអាជីវ​ក​ម្ម​ដោយ​របៀបណា?

A: សម្រាប់បច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មានវិទ្យា គឺជាការកែទម្រង់ដ៏សំខាន់ក្នុងដំណើរឆ្ពោះទៅរកការកសាង រដ្ឋាភិបាលឌីជីថល ដូចមានកំណត់នៅក្នុងគោលនយោបាយរដ្ឋាភិបាលឌីជីថលឆ្នាំ២០២២- ២០៣៥ ក្នុងគោលដៅធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវប្រព័ន្ធតភ្ជាប់ព័ត៌មានវិទ្យាឌីជីថលរវាងក្រសួង ស្ថាប័ន និងរដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិ ដើម្បីលើកកម្ពស់ប្រសិទ្ធភាព សមភាព គុណភាព និងតម្លាភាពនៃ ការបំរើសេវាសាធារណៈជូនប្រជាពលរដ្ឋ។

សម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋ​ ពួកគាត់ មានភាពងាយស្រួលដោយអាចដាក់ពាក្យស្នើសុំសេវា របស់​អង្គភាពច្រកចេញចូលតែមួយ រាជធានី ខេត្ត នៅគ្រប់ពេលវេលា និងគ្រប់ទីកន្លែង ដោយ​មិនចាំបាច់ធ្វើ ដំណើរមក​ដាក់​ពាក្យ​ស្នើ​សុំ​សេវា និងបង់កម្រៃសេវា​ដោយផ្ទា​ល់​នៅ​អង្គភាព​ច្រកចេញចូលតែមួយ ឡើយ ដែលចំណុច​នេះ​នឹង​ចូ​ល​រួ​ម​ចំ​ណែ​​​ក​​ស​ន្សំ​ទាំ​ង​ពេ​ល​វេលា​ ទាំងថវិកា ព្រមទាំងកាត់បន្ថយ ហានិភ័យ​នៃ​កា​រ​ធ្វើ​ដំណើរ​ជូនប្រជាពលរដ្ឋផងដែរ។

សម្រាប់ការទូទាត់ថ្លៃសេវារដ្ឋបាល ក្រសួងមហាផ្ទៃ​ក៏បា​ន​ដា​ក់ឱ្យអ​នុវ​ត្ត​ជា​ផ្លូ​វ​ការ​នូ​វ​ប្រព័ន្ធ​ទូទាត់​វិក្កយបត្រ (Payment Hub) សម្រាប់​កា​រ​ទូទា​ត់ក​ម្រៃ​សេវា​នៅអ​ង្គភា​ព​ច្រកចេញ​ចូ​ល​តែមួយ។ ប្រព័ន្ធទូទាត់វិក្កយបត្រ (Payment Hub) ធ្វើឱ្យ​ប្រ​ជា​ព​ល​រ​ដ្ឋ​កា​ន់​តែ​មា​ន​ភា​ព​​ងាយស្រួ​ល​ និង មាន​ជម្រើសកាន់តែច្រើន ក្នុងការទូទាត់កម្រៃ​សេ​វា​ស​​​ម្រា​ប់​​កា​រ​ស្នើ​សុំ​សេ​វា​រដ្ឋបាលនៅអង្គភាព ច្រក​ចេញ​ចូលតែមួយ ដោយប្រជា​ព​ល​រ​ដ្ឋ​អា​ច​ប​ង់​ក​ម្រៃសេ​​វា​តា​ម​រ​យៈ​ប្រព័​ន្ធ ធនាគារ​ដៃគូមួយ​ណា​ក៏បាន ឬបង់ជាសាច់ប្រាក់សុទ្ធដោយផ្ទាល់ក៏បាន។ ប្រព័ន្ធ​ទូ​​ទា​ត់​វិក្កយបត្រក៏បានចូលរួម ចំណែក​​​លុ​ប​បំបាត់អំ​​ពើពុករលួយ និងការទាមទារកម្រៃ​សេវា​ក្រៅ​ផ្លូ​វ​ការ​ផងដែរ។

Q5: តើយុទ្ធសាស្ត្រ និងវិធានការអ្វីខ្លះដែលរាជរដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជាគួរតែអនុវត្ត ដើម្បីធានាឱ្យមាន​ការអនុវត្តប្រកបដោយជោគជ័យ និងនិរន្តភាពនៃយន្តការសេវាច្រកចេញចូលតែមួយ លើ​វិស័យ​ផ្សេងៗ និងកម្រិតរដ្ឋបាល?

A: ដើម្បីឱ្យយន្តការច្រកចេញចូលតែមួយនៅរដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិអាចអនុវត្តការងារដោយ ជោគជ័យស្របតាមគោលការណ៍ និងនីតិវិធីជាធរមាន មាន​គន្លឹះសំខាន់មួយចំនួនដែលទាមទារ​ឱ្យក្រសួង ស្ថាប័ន រដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិ និងប្រជាពលរដ្ឋ​ត្រូវបន្តចូលរួម និងផ្តល់​កិច្ច​សហការ​គាំទ្រ រួមមាន៖

ក្រសួង ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធត្រូវផ្ទេរសេវារដ្ឋបាលថ្មីៗបន្ថែមទៀតរដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិមកអនុវត្ត តាមយន្តការច្រកចេញចូលតែមួយ និងត្រូវកែសម្រួលបែបបទ និងនីតិវិធី​បច្ចេក​ទេ​ស​ផ្តល់​សេវា តាមវិស័យជំនាញឱ្យភាពសាមញ្ញ ខ្លី ព្រមទាំងផ្តល់ការបណ្តុះបណ្តាលជូនថ្នាក់ដឹកនាំ និងមន្ត្រី ជំនាញរបស់រដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិអំពីបែបបទ តាមវិស័យជំនាញនីមួយៗ និង​នីតិវិធី​បច្ចេកទេស​សម្រាប់​ការផ្តល់សេវា។​

រដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិត្រូវប្រមូលផ្តុំគ្រប់ប្រភេទសេវារដ្ឋបាលដែលស្ថិតនៅក្រោមដែនសមត្ថកិច្ច របស់ខ្លួនទាំងអស់ឱ្យមកអនុវត្តតាមយន្តការច្រកចេញចូលតែមួយ និងត្រូវ​ព​ង្រឹ​ង​ក្រ​ម​សីល​ធ​ម៌​ វិជ្ជាជីវៈ ការទទួលខុសត្រូវ និង​ភា​ព​ស្អា​ត​ស្អំ​រ​ប​ស់​ម​ន្ត្រី​ក្នុ​ង​កា​រ​ផ្ត​ល់សេវារ​​ដ្ឋ​បា​​​ល​ជូន​​ប្រជា​ព​ល​រដ្ឋ។

ប្រជាពលរដ្ឋត្រូវចូលរួមស្នើសុំសេវារដ្ឋបាលដោយខ្លួន ដោយមិនត្រូវពឹងពាក់អ្នករត់ការ និង​ត្រូវ​ចូលរួមមតិយោបល់កែលម្អ​ចំពោះយន្តការច្រកចេញចូលតែមួយនៃរដ្ឋបាល​ថ្នាក់​ក្រោម​ជាតិ​នីមួយៗ។

Q: អរគុណលោក អុឹង កែវរតនៈ សម្រាប់ការផ្តល់សម្ភាសន៍។

A: បាទ អរគុណ!៕

កម្រងរូបភាព៖ មុខរបរដាំ និង​លក់បន្លែនៅរាជធានីភ្នំពេញ

អ្នកស្រី ទួន ម៉ើ ជាអ្នក​ដាំ និង​លក់បន្លែ នៅភូមិកំរៀង សង្កាត់ព្រៃវែង ខណ្ឌដង្កោ រយៈពេល​៣០​ឆ្នាំ​មកហើយ​។ អ្នក​ស្រី​មានកូន​​ចំនួន​៥នាក់។ ជារៀងរាល់ថ្ងៃចាប់ពីម៉ោង៣ទៀប​ភ្លឺ ​អ្នកស្រី​តែងតែ​ក្រោក​ទៅ​​បេះបន្លែដើម្បី​លក់។ អ្នកស្រីចាប់ផ្ដើមលក់ចាប់ពីម៉ោង ៦ព្រឹករហូតដល់ម៉ោង ១១ថ្ងៃត្រង់។

ខាងក្រោមនេះគឺជាកម្រងរូបភាពនៃសកម្មភាពមុខរបរដាំ និង​លក់បន្លែរបស់អ្នកស្រី ទួន ម៉ើ ៖​

អ្នកស្រី ទួន ម៉ើ កំពុងបេះបន្លែ​ នៅថ្ងៃទី២៦ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព៖សេង សុខហ៊ុន)
 អ្នកស្រី ទួន ម៉ើ រៀបបន្លែដាក់រទះ នៅថ្ងៃទី២៦ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ ​(រូបភាព៖សេង សុខហ៊ុន)
អ្នកស្រី ទួន ម៉ើ និងស្វាមី​កំពុងជញ្ជូនបន្លែ នៅថ្ងៃទី២៦ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព៖សេង សុខហ៊ុន)
អ្នកស្រី ទួន ម៉ើ កំពុងរៀបចំបន្លែ នៅថ្ងៃទី២៦ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព៖សេង សុខហ៊ុន)
អតិថជនអ្នកស្រី ទួន ម៉ើ មកទិញបន្លែ នៅថ្ងៃទី២៦ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព៖សេង សុខហ៊ុន)
អតិថិជន​ឱ្យលុយថ្លៃបន្លែ​ទៅអ្នកស្រី ទួន ម៉ើ នៅថ្ងៃទី២៦ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព៖សេង សុខហ៊ុន)
អតិថិជនបន្ដមកទិញបន្លែ​ពីអ្នកស្រី ទួន ម៉ើ នៅថ្ងៃទី២៦ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព៖សេង សុខហ៊ុន)
ចម្ការបន្លែរបស់អ្នកស្រី ទួន ម៉ើ នៅថ្ងៃទី២៦ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព៖សេង សុខហ៊ុន)
ជីលាមកគោសម្រាប់ដាំដំណាំ នៅថ្ងៃទី២៦ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព៖សេង សុខហ៊ុន)
ស្វាមី​របស់​អ្នកស្រី ទួន ម៉ើ កំពុងថែទាំរោងបន្លែថ្មី នៅថ្ងៃទី២៦ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព៖សេង សុខហ៊ុន)

តុលាការខេត្តកំពង់ស្ពឺកំណត់បើកសវនាការជាថ្មីនៅចុងខែឧសភាករណីលោក ជា ចាន់

តុលាការខេត្តកំពង់ស្ពឺបានកំណត់បើកការជំនុំជម្រះជាថ្មីទៀត នាចុងខែឧសភាខាងមុខនេះ នៅក្នុង​​សំណុំ​រឿ​ងប្រធានសហជីពមូលដ្ឋាន ប្រចាំនៅរោងចក្រ វីង ស្តារស៊ូ(Wing Star Shoeos) ដែលក្រុមសហជីព​​ចាត់ទុករឿងក្តីនេះថាជាចេតនាមិនចង់​ឱ្យមាន សហជីពជួយការពារផលប្រយោជន៍របស់កម្មករ នៅក្នុង​​រោ​ង​​​ច​ក្រផលិតស្បែកជើងមួយនេះ​​។

អ្នកនាំពាក្យសាលាដំបូងខេត្តកំពង់ស្ពឺលោក ផេង ស៊ីភ័ណ បានប្រាប់គេហទំព័រ Newsroom Cambodia នៅថ្ងៃនេះថាចៅក្រមជំនុំជម្រះ បានកំណត់ថ្ងៃនៃការបើកសវនាការឡើងវិញរួចហើយ គឺនៅចុង​ខែ​​ឧ​ស​​ភា​​ខាងមុខនេះ។បន្ថែមពីលើនេះ ការផ្អាកសវនាការកន្លងទៅ គឺដោយសារមានការស្នើសុំលើកពេល ជំ​​នុំ​ជម្រះ ពី​​មេធាវីការពារសិទ្ធិឱ្យជនសង្ស័យ ក្រោមហេតុផលខ្វះសាក្សីដែលផ្តល់សក្ខីកម្ម ដោះបន្ទុកឱ្យជន​​ជា​​ប់ចោ​​ទ ក្នុងសំណុំរឿងព្រហ្មទណ្ឌមួយនេះ។

លោកបន្តថា៖ «សំណុំរឿងខាងលើ ដាក់កម្មវិធីជម្រះថ្ងៃទី២៩ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ ព្រឹក មេធាវីការពារសិទ្ធឲ្យជនជាប់ចោទឈ្មោះ ជា ចាន់ ជាអ្នកស្នើសុំលើកពេល ព្រោះសាក្សីសំខាន់ម្នាក់អវត្តមាន ហើយជនជាប់ចោទក៏បានឯកភាពផងដែរ »

លោក ជា ចាន់ ត្រូវបានកម្លាំងនគរបាលខេត្តកំពង់ស្ពឺ ចាប់ខ្លួនកាលពីថ្ងៃទី១៤ កុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៣។កា​រចោ​​ទ​​ប្រ​កា​ន់ប្រឆាំងលោក ជា ចាន់ ធ្វើឡើងក្រោយពីលោកត្រូវបា​នកម្មករផ្តល់សេចក្តីទុកចិត្ត តាមរ​​យៈ​​កា​​របោះឆ្នោតឱ្យធ្វើជាប្រធានសហជីពមូលដ្ឋាន ប្រចាំនៅក្នុងរោងចក្រ វីង ស្តារស៊ូ នេះ។

ភ្លាមៗពីបន្ទាប់លោក ជា ចាន់ ត្រូវចាប់ខ្លួន សហព័ន្ធសហជីពកម្ពុជា បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍​មួយដែរ ដោ​​យចាត់ទុករឿងក្តីនេះស្ថិតក្រោមមន្ទិលថា មានចេតនារៀចំផែនកាទុកជាមុនរវាងថៅកែ និងអាជ្ញាធរ ដើ​ម្បី​​ក​​ម្ទេ​​​ចសហជីពមូលដ្ឋានដែលហៅថា CTU ប្រចាំនៅក្នុងរោងចក្រ វីង ស្តារស៊ូ នេះចេញ។

​​​​របាយការណ៍ដែលចេញដោយ សហព័ន្ធសហជីពកម្ពុជា បង្ហាញថា រោងចក្រដែលកំពុង​​មាន​ភាព​​ចម្រូ​ង​​ច​ម្រា​​​ស់ជាមួយកម្មករនេះគឺជារោងចក្រផលិតស្បែកជើងនៅចេញទៅជប៉ុន ដែលមានក្រុ​ម​​ហ៊ុ​ន ASICS ជា​​អ្ន​ក​​​​បញ្ជាទិញ។រោងចក្រ វីង ស្តារស៊ូ ស្ថិតនៅក្នុងឃុំមហាឬស្សី ស្រុកគងពិសី ខេត្តកំពង់ស្ពឺ។

ចំណែក ប្រធានសម័្ពន្ធសហជីពកម្ពុជា អ្នកស្រី យ៉ាង សោភ័ណ្ឌ យល់ឃើញថា ការចោទប្រកាន់​​ប្រឆាំង​​លោ​ក ​ជា ចាន់ នេះហាក់មិនសមហេតុផលអ្វីនោះទេ។អ្នកស្រីបន្តថា ក្នុងនាមសហជីពការពារផលប្រយោជ​ន៍​សម្រា​ប់កម្មករ អ្នកស្រីស្នើឱ្យដោះលែង ប្រធានសហជីពមូលដ្ឋាន ប្រចាំរោងចក្រ វីង ស្តារស៊ូ នេះដោ​យគ្មា​ន​​លក្ខខណ្ឌ។ម្យ៉ាងវិញទៀត ការយកចម្លើយដោយផ្អែកលើការដាក់បន្ទុករបស់ជនណាមួយ ដែលគ្មាន​​ត​​ម្រុ​យអ្វីសោះ គឺមិនមានមូលដ្ឋាន គ្រប់គ្រាន់តាមផ្លូវច្បាប់ទេ។

អ្នកស្រីបន្តថា៖«បានពួកបងស្នើសុំអោយមានការដោះលែង អោយគាត់នៅក្រៅឃុំហើយស្នើសុំអោយតុ​​លា​​ការលើកលែងចោទប្រកាន់ទៅលើគាត់ ជាទូទៅខ្ញុំចង់បញ្ជាក់ឡើងវិញថាគណនីដែលចោទលោក ជា ចា​​ន់គឺអត់ទាន់មានបទល្មើសដែលចាប់ជនដៃដល់នឹងបានទេ គ្រាន់តែជនម្នាក់ឆ្លើយដាក់ក៏ចាប់ដាក់ពន្ធធនាគារខ្ញុំថារឿងនេះអត់សមស្រប បើយើងមើលរឿងឡើងវិញជាការសមគំនិតរបស់ក្រុមហ៊ុនសុទ្ធសាធ»

អ្នកស្រីបន្តថា៖«ដោយទីមួយនៅពេលដែលយើងបានរៀបចំចងក្រងក្នុងដើមខែមករា គឹខាងក្រុមហ៊ុនបានមកនិយាយជាមួយលោកជា ចាន់ ថាមិនអោយមានសហជីពនៅក្នុងរោងចក្រទៀតទេហើយបន្ទាប់មកគាត់អត់ព្រម ហើយខាងក្រុមហ៊ុនព្យាយាមមកជួបខ្ញុំខ្លួនឯងហើយបន្ទាប់មកយើងអត់យល់ស្របទៅគំនិតរបស់ក្រុមហ៊ុនដែលព្រោះសើ្នសុំមិនអោយមានសហជីពអត់បានទេ ត្រឡប់មកវិញមកដល់ពេលហ្នឹងថ្ងៃដែលគេចាប់លោកជា ចាន់ បានយើងដឹងថានេះជាការរៀបចំរបស់ក្រុមហ៊ុនសុទ្ធសាធព្រោះក្រុមហ៊ុនបានប្រហើរសំលេងតាំងពីដំបូង»

លោក ជា ចាន់ ត្រូវរង់ការចោទប្រកាន់ពីបទ«សមគំនិតក្នុងអំពើលួច »។បើទោះបែបណា សហជីពលើ​ក​​ឡើ​ងថា ការចាប់ខ្លួនជនសង្ស័យនេះ ធ្វើឡើងដោយគ្មានដីកាពីតុលាការថែមទៀតផង។ចំណែក អ្នកនាំពា​​ក្យ​​ក្រ​​​សួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ លោក កត្តា អន បានប្រាប់សារព័ត៌មានថា ករណីលោក ជា ចា​ន់ នេះវាហួសពីសមត្ថភាពរបស់ក្រសួង ដែលត្រូវដោះស្រាយហើយ។ប៉ុន្តែប្រសិនបើ ជនសង្ស័​​យមា​​ន​តម្រូវការមេធាវីការពារផ្នែកច្បាប់ អាចដាក់សំណើរបាន ហើយក្រសួងនឹងរៀបចំមេធាវីការពារក្តីជូន។

បើទោះជាបែបណា សវនាការដែលបង្ខំចិត្តឱ្យតុលាការលើកពេល កាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ នៅមានភាពខ្វែងគំនិតគ្នា រវាងក្រុមការពារជនសង្ស័យ និងភាគីតុលាការ។ខាងតុលាការសំអាងហេតុថា កា​រលើកថ្ងៃជំនុំជម្រះ នៅពេលនោះ ដោយសារមេធាវីការពារសិទ្ធិឱ្យជនត្រូវចោទស្នើសុំពន្យាពេល​​។ប៉ុន្តែ​​ទាំ​​ង​​សហជីព និ​ងភរិយាលោក ជា ចាន់ វិញ បានប្រាប់អ្នកកាសែតថា ការផ្អាកសវនាការនៅគ្រានោះ ដោ​​យ​​សារសាក្សីខាងភាគីដើមបណ្តឹង ដែលប្តឹងជនសង្ស័យ អវត្តមានទៅវិញទេ។

បទយកការណ៍៖ ការយកព័ត៌មានពីបរិស្ថាននៅតែរងការរិតត្បិតទោះរដ្ឋាភិបាលអះអាងពីការលើកកម្ពស់ក្តី

ទិវាសេរីភាពសារព័ត៌មានពិភពលោកលើកទី៣១ ក្រោមប្រធានបទ «សារព័ត៌មានសម្រាប់ភពផែនដី និងសារព័ត៌មានក្នុងបរិបទនៃមហន្តរាយបរិស្ថាន »ត្រូវបានរៀបចំឡើងនៅថ្ងៃទី០២ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ ដែ​ល​គេសង្កេតឃើញមានស្ថាប័នរដ្ឋាភិបាល និងស្ថាប័នសង្គមស៊ីវិលបានបង្ហាញការសិក្សារៀងៗខ្លួនពីស្ថានភា​​ពសេរីភាពសារព័ត៌មាននៅកម្ពុជា។

ក្នុងនោះអ្នកសារព័ត៌មាននៅតែលើកឡើងពីបញ្ហាប្រឈមក្នុងការប្រមូលព័ត៌មានស្តីពីបញ្ហាបរិស្ថាន ដែលជំរុញឱ្យអង្គការ​សង្គមស៊ីវិលបង្ហាញការព្រួយបារម្ភចំពោះការរិតត្បិតសេរីភាពសារព័ត៌មាន បើទោះបីជារដ្ឋាភិបាលបានព្យាយាមលើកសរសើរថាលំហសេរីភាពសារព័ត៌មាននៅកម្ពុជាថាមានភាពប្រសើរក៏ដោយ។

នៅក្នុងវេទិកាដែលមានការចូលរួមពីក្រសួង-ស្ថាប័នជាតិ និងអន្តរជាតិជាង២០០នាក់ អ្នកសារព័ត៌មានសេ​រី​ម្នាក់ដែលសកម្មក្នុងការសរសេរព័ត៌មានបរិស្ថាន លោក អ៊ឹង ស៊ា បានមើលឃើញថា ស្ថាប័នព័ត៌មាននៅក​ម្ពុ​ជាដែលហ៊ានចុះផ្សាយពីបញ្ហាបរិស្ថានមានចំនួនតិចទៅៗ បន្ទាប់ពីវិទ្យុសំឡេងប្រជាធិបតេយ្យ វីអូឌី(VO​D​​)​ ត្រូវបង្ខំចិត្តបិទទ្វារកាលពីដើមឆ្នាំ២០២៣។

អ្នកសារព័ត៌មានឯករាជ្យរូបនេះឱ្យដឹងដែរថា ការប្រមូលព័ត៌មានបរិស្ថានស្តីពីការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ ឬការរំលោភយកធនធានធម្មជាតិ គឺជាប្រធានបទរស៊ើប ដែលទាមទារពេលវេលាយូរក្នុងការប្រមូលព័ត៌មាន ដែ​ល​លោកចង់ឃើញក្រសួងពាក់ព័ន្ធបើកចំហព័ត៌មានទាក់ទងនឹងបញ្ហាបរិស្ថានជាសាធារណៈ ដើម្បីជាទល្ហីករក្នុងការប្រមូលព័ត៌មាន។

លោកថ្លែងថា៖«ខ្ញុំចង់ស្នើសុំទៅភាគីពាក់ព័ន្ធ ជាពិសេសក្រសួងពាក់ព័ន្ធគឺបើកលំហនៅក្នុងការផ្តល់ទិន្នន័​យ​​ទាក់ទងនឹងបរិស្ថាន ដូចជាផែនទីតំបន់ការពារធម្មជាតិផ្សេងៗ ដើម្បីឱ្យអ្នកសារព័ត៌មានដែលគាត់រាយការណ៍ទៅលើបញ្ហាហ្នឹង គាត់បានយល់ដឹងបន្ថែមទៀត ទៅលើតំបន់ការពារនីមួយៗ ជាពិសេសយើងអា​​ច​យ​កវាមកធ្វើជាអង្គហេតុនៅក្នុងការស្រាវជ្រាវ»។

មិនត្រឹមតែមិនសូវទទួលបានការបើកចំហទិន្នន័យពាក់ព័ន្ធដូចនេះទេ ប៉ុន្តែលោក អ៊ឹង ស៊ា បានឱ្យដឹងថា កា​​ររាយការណ៍ពីបញ្ហាបរិស្ថានក៏ប្រឈមនឹងបញ្ហាចំនួន២ធំៗ គឺសម្ពាធផ្លូវចិត្តដោយសារមិនអាចសុំការឆ្លើ​​យ​តបគ្រប់ជ្រុងជ្រោយពីភាគីពាក់ព័ន្ធ ជាពិសេសស្ថាប័នរដ្ឋ ហើយត្រូវ​ប្រឈមនឹងការគំរាមកំហែងផ្ទាល់ ពេ​​លចុះទៅប្រមូលព័ត៌មាននៅតាមមូលដ្ឋាន។ ជាក់ស្តែង លោកធ្លាប់ត្រូវបានគេគំរាមកំហែង ពេលចុះទៅយកព័ត៌មាននៅតំបន់មួយដែលមានការចាក់លុបសមុទ្រ។

លោកថ្លែងថា៖«មានការរារាំង ហាមឃាត់ពីសំណាក់អ្នកយាមនៅខាងមុខ។ ហើយសំខាន់ទៅទៀត គឺកាន់ដំបងទៀត ដោយមិនបានសួរនាំយើង ថាយើងទៅណា ឬមួយក៏យើងមានការអនុញ្ញាតពីណាទេ គឺគាត់កាន់ដំបងមកសួរយើងតែម្តង»។

អ្នកសារព័ត៌មានសេរីម្នាក់ទៀត លោក ទ្រី ថានី បានសង្កេតឃើញថា អ្នកសារព័ត៌មានឯករាជ្យដែលសរសេរពីការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ ការបូមខ្សាច់ និងការអភិវឌ្ឍផ្សេងៗ ងាយប្រឈមនឹងបញ្ហាសុវត្ថិភាពទាំងផ្លូវកា​​យ និងតាមរយៈប្រព័ន្ធអនឡាញ។ បន្ថែមលើនេះ លោកសម្លឹងឃើញទៀតថា មួយរយៈចុងក្រោយនេះ ស្ថាប័ន​​ព័​ត៌មាន វីអូឌី ដែលចាត់ទុកថាជាស្ថាប័នឯករាជ្យត្រូវបានបិទទ្វារ ខណៈគេហទំព័រ Kamnotra ក៏ត្រូវបានរារាំងមិនឱ្យចូលទស្សនាបាន ប្រសិនបើពុំប្រើប្រព័ន្ធVPN​នោះទេ។ បញ្ហានេះ ជំរុញឱ្យលោកយល់ថាស្ថានភាពសេរីភាពសារព័ត៌មាននៅកម្ពុជានៅតែស្ថិតក្នុងស្ថានភាពរិតត្បិតនៅឡើយ។

លោកថ្លែងថា៖«ខ្ញុំគិតថា[សេរីភាព​សារព័ត៌មាន​]នៅមិនទាន់មានការល្អប្រសេីរប៉ុន្មានទេ​ សម្រាប់អ្នកដែលសរសេរ​ព័ត៌មាន​គ្រប់ជ្រុងជ្រោយ​ ហេីយទាក់ទងនឹងបញ្ហាបរិស្ថាន»។

យ៉ាងណា លោកលើកឡើងថា ការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានដែលគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ និងមានឯកសារភស្តុតាងគ្រ​​ប់​​​គ្រាន់ នឹងបញ្ចៀសហានិភ័យដល់អ្នកសារព័ត៌មាន។

មិនមែនតែអ្នកសារព័ត៌មានទេ ដែលត្រូវជួបបញ្ហាប្រឈម និងការរិតត្បិតតាមរូបភាពផ្សេងៗបែបនេះ សូម្បីតែសកម្មជនបរិស្ថាន ឬសហគមន៍មូលដ្ឋាន ក៏ត្រូវរងការរិតត្បិតមិនឱ្យចូលក្នុងតំបន់ការពារធម្មជាតិដែរ។

ប្រធានប្រតិបត្តិសមាគមបណ្តាញយុវជនកម្ពុជា លោក ហេង គឹមហុង បានឱ្យដឹងថា សកម្មជនបរិស្ថាន និងសហគមន៍បណ្តាញព្រៃឡង់ ក៏ត្រូវបានហាមឃាត់ពីមន្ត្រីបរិស្ថានមិនឱ្យចូលក្នុងតំបន់ការពារធម្មជាតិដែរ។ លោកបន្ថែមថា ការហាមឃាត់នេះទំនងដោយសារ មន្ត្រីឧទ្យានុរក្សបារម្ភថា ប្រសិនបើក្រុមសកម្មជ​ន​រកឃើញបទល្មើសធនធានធម្មជាតិក្នុងតំបន់ការពារធម្មជាតិ នោះពួកគេនឹងផ្សព្វផ្សាយជាសាធារណៈ។

លោកមានប្រសាសន៍ថា៖«ការចូលទៅល្បាតត្រូវបានរារាំង ជាពិសេសក្រុមឧទ្យានុរក្សនៅមូលដ្ឋានគាត់មានការព្រួយបារម្ភអត់ឱ្យបណ្តាញសហគមន៍ឯករាជ្យ ឬក៏បណ្តាញសហគមន៍មូលដ្ឋានដែលគាត់ជាអ្នកអាស្រ័យផលចូលទៅក្នុងតំបន់ការពារធម្មជាតិទេ»។

ជាការឆ្លើយតប អនុរដ្ឋលេខាធិការក្រសួងបរិស្ថាន លោក ខ្វៃ អាទិត្យា ជំរុញឱ្យអ្នកសារព័ត៌មាន សកម្មបរិ​ស្ថាន និងបណ្តាញសហគមន៍មូលដ្ឋានស្នើសុំការអនុញ្ញាតទៅមន្ត្រីជំនាញជាមុន ដើម្បីបង្ហាញគោលបំ​ណ​​ង​​​ច្បាស់លាស់ ហើយក៏អាចរក្សាសុវត្ថិភាពដែរ។

លោកថ្លែងថា៖«យើងត្រូវការការចូលរួម ការស្នើសុំ ដើម្បីរៀបចំឱ្យមានសុវត្ថិភាព ឬក៏ចំនឹងគោលដៅ និងគោលបំណងរបស់ពួកគាត់ អ៊ីចឹងបានជាយើងចាំបាច់ត្រូវការអញ្ជើញពួកគាត់មកពិភាក្សាគ្នា ដើម្បីឱ្យយើងចូលរួមធ្វើការសិក្សាហ្នឹងរួមគ្នា»។

ប្រហាក់ប្រហែលគ្នានេះដែរ អនុរដ្ឋលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងព័ត៌មាន លោក ទេព អស្នារិទ្ធ បា​ន​មានប្រសាសន៍ថា ជុំវិញបញ្ហាប្រឈមរបស់អ្នកសារព័ត៌មាន ក្រសួងបានយកចិត្តទុកដាក់ក្នុងការគាំពារទាំងផ្នែកសង្គម និងផ្លូវច្បាប់ ចំពោះអ្នកសារព័ត៌មាននៃស្ថាប័នដែលបានចុះបញ្ជីនៅក្រសួង។

យ៉ាងណាមិញ លោកជំរុញឱ្យអ្នកសារព័ត៌មានទាំងអស់ប្រកាន់ខ្ជាប់នូវក្រមសីលធម៌វិជ្ជាជីវៈរបស់ខ្លួន ដោ​​យ​ថាអ្នកសារព័ត៌មានប្រទេសផ្សេងៗក៏ប្រឈមបញ្ហាដែរ មិនមែនតែអ្នកសារព័ត៌មាននៅកម្ពុជាទេ។

លោកមានប្រសាសន៍ថា៖«ខ្ញុំគិតថា ទាំងនៅកម្ពុជា និងនៅក្នុងប្រទេសផ្សេងទៀតនៅក្នុងសកលលោក គឺសុទ្ធតែមានការប្រឈមដូចគ្នា។ ស្ថានភាពសារព័ត៌មាន អ្នកសារព័ត៌មាន គឺសុទ្ធតែប្រឈម មិនទាន់មានប្រទេសណាមួយដែលល្អឥតខ្ចោះនោះទេ។ អ៊ីចឹងកម្ពុជាយើងត្រូវឈរលើមូលដ្ឋានវិជ្ជមាន សមិទ្ធផលការងារដែលយើងមាន ដែលយើងសម្រេចបានរួមគ្នាពីការចូលរួមភាគីទាំងអស់»។

ក្រសួងព័ត៌មានកាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែមេសា បានចេញលទ្ធផលស្ទង់មតិមួយថា ជិត៨០ភាគរយក្នុងចំណោមអ្នកសារព័ត៌មានចំនួន៣៤១នាក់ដែលត្រូវបានស្ទង់មតិ បានលើកឡើងថា ស្ថានភាពសេរីភាពសារព័ត៌មាននៅកម្ពុជាមានភាពល្អប្រសើរ​ ហើយក្នុងនោះមានអ្នកសារព័ត៌មានប្រមាណ៩ភាគរយអះអាងថា​ សេរីភាព​សារព័ត៌មាន​នៅកម្ពុជាមានស្ថានភាពល្អបំផុត។

ផ្ទុយពីការរកឃើញនេះ សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមរបស់អង្គការសង្គមស៊ីវិល និងស្ថាប័នប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយចំនួន១១ ដែលបានចេញផ្សាយដោយសមាគមសម្ព័ន្ធអ្នកសារព័ត៌មានកម្ពុជា(ខេមបូចា) នៅថ្ងៃទី០៣ ខែឧសភានេះបានបង្ហាញថា នៅកម្ពុជា អ្នកសារព័ត៌មានដែលរាយការណ៍អំពីបញ្ហាបរិស្ថានតែងតែប្រឈមនឹងការគំរាមកំហែង ការយាយី និងអំពើហិង្សា។

របាយការណ៍ចុងក្រោយរបស់ខេមបូចា ស្តីពី «ស្ថានភាពសារព័ត៌មានកម្ពុជា»បានបង្ហាញថា មានករណីយា​​យីចំពោះអ្នកសារព័ត៌មានចំនួន៣២ ករណីដែលបានកត់ត្រានៅក្នុងឆ្នាំ២០២៣ រួមទាំងករណីគំរាមកំហែងផ្លូវច្បាប់ចំនួន១៥ករណី។ ក្នុងនោះមានចំនួន៧ករណីក្នុងចំណោម ៣២ ករណីដែលជាប់ទាក់ទងទៅ​​នឹងការរាយការណ៍អំពីបញ្ហាបរិស្ថាន។ ដោយឡែករយៈពេល៣ខែ ចាប់ពីខែ មករា ដល់ខែមីនា ឆ្នាំ២​​០​២៤ មានករណីយារយីអ្នកសារព័ត៌មានចំនួន១០ករណី ក្នុងនោះមាន ៧ករណីនៃការគំរាមកំហែងផ្លូវច្បាប់។

ស្រដៀងគ្នានេះដែរ របាយការណ៍ប្រចាំឆ្នាំ២០២៣របស់មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា សមាគមអាដហុក និងមជ្ឈមណ្ឌលសាមគ្គីភាព ស្តីពី «ការឃ្លាំមើលសេរីភាពមូលដ្ឋាននៅកម្ពុជា»បានបង្ហាញថា មានអ្នកសារព័ត៌មានចំនួន២៦នាក់ ត្រូវប្រឈមមុខនឹងការរឹតបន្តឹង ឬការដាក់ទណ្ឌកម្មចំពោះការចុះបំពេញ ការងាររប​ស់​ខ្លួននៅឆ្នាំ២០២៣។ អ្នកសារព័ត៌មានត្រូវបាននាំយកមកសួរនាំ បន្ទាប់ពីពួកគេបានធ្វើការស៊ើប អង្កេត ឬរាយការណ៍អំពីបញ្ហាសង្គម ដូចជា សកម្មភាពអាជីវកម្មខុសច្បាប់ អំពើពុករលួយ និងជម្លោះដីធ្លីជាដើម៕

តុលាការ​កំពូល​​តម្កល់​សាលដីកា​​របស់ឧទ្ធរណ៍ទុកជាបាន​ការ​លើ​សំណុំ​ញុះញង់​​ក្រុម​សហជីព​ណាហ្គា​វើលដ៍

តុលាការ​កំពូល​នាព្រឹក​ថ្ងៃសុក្រ​នេះ បាន​សម្រេច​តម្កល់​សាលដីកា​របស់​តុលាការ​ជាន់​ទាប​ទុក​ជា​បាន​ការ​ និ​ង​​នាំ​ខ្លួន​កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ មេដឹកនាំ​សហជីព​ទ្រទ្រង់​សិទ្ធ​ការងារ​បុគ្គលិក​កម្មករ​​នៃ​ក្រុមហ៊ុន​ណាហ្គា​វើលដ៍ (LRSU) ទៅ​ឃុំ​បន្ត​នៅ​ពន្ធនាគារ​ពី​បទ​ញុះញង់​បង្ក​ឱ្យ​មាន​ភាព​វឹកវរ​ធ្ងន់ធ្ងរ​ដល់​សន្តិសុខ​សង្គម ​ដែល​ត្រូវ​បាន​តុលាការ​ផ្តន្ទាទោស ​រយៈ​ពេល​ពីរ​ឆ្នាំ។

ក្រុម​មេដឹកនាំ​សហជីព នៃ​ក្រុមហ៊ុន​ណាហ្គា​វើលដ៍​ដែល​តុលាការចោទប្រកាន់​ក្នុង​សំណុំ​រឿង​ញុះញង់​នេះ​មា​​ន​ចំនួន​៧​នាក់ រួមមាន​កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ ដែល​កំពុង​ជាប់​ឃុំ​។ក្រៅពីនេះ ស្រ្តី៦នាក់ផ្សេងទៀត ត្រូវដាក់ឱ្យស្ថិតនៅក្រៅឃុំបណ្តោះអាសន្ន មានដូចជា​កញ្ញា ឈឹម សុខន អ្នកស្រី ឃ្លាំង សុបិន្ត អ្នកស្រី រី សុវណ្ណឌី អ្នកស្រី ស៊ុន ស្រីពេជ្រ អ្នកស្រី ហៃ សុភាព និង​កញ្ញា ទូច សិរីមា​​ស។

លោក ​និល ណុន ​ប្រធាន​ក្រុម​ប្រឹក្សា​ជំនុំជម្រះ​ បាន​ប្រកាស​នៅ​ក្នុង​សវនាការ​នាព្រឹក​មិញ​ថា តុលាការ​កំ​​ពូល​​សម្រេច​តម្កល់​សាលដីការ​របស់​តុលាការ​ជាន់​ទាប​ទុកជា​បាន​ការ និង​សម្រេច​បន្ត​ឃុំ​ខ្លួន​មេដឹកនាំ​ស​​ហ​​ជីព ប្រចាំនៅ​ក្រុម​ហ៊ុន​ណាហ្គា​វើលដ៍ ​កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ បន្ត​ក្នុង​ពន្ធនាគារ។

ក្នុងចំណោម​ជនជាប់​ចោទ​ទាំង​៧​នាក់​នោះ មាន​៥នាក់​អាច​នឹង​បញ្ចូន​ទៅ​ពន្ធនាគារ​ជាមួយ​ទោស​ជាប់​ឃុំ​រយៈពេល​១ឆ្នាំ ៨ខែ រីឯ​២នាក់​ត្រូវ​​សម្រេច​កាត់​ទោស​រយៈពេល​១ឆ្នាំ ប៉ុន្តែ​ទោស​នោះ​ត្រូវ​បាន​ព្យួរ។

ក្រោយ​ស្តាប់​ការ​ប្រកាស​សាលដីការ​តុលាការ​កំពូល កញ្ញា ឈឹម សុខន អនុប្រធាន​សហជីព​ទ្រទ្រង់​សិទ្ធិ​បុ​គ្គលិក​កម្មករ​ នៃ​ក្រុមហ៊ុន​ណាហ្គា បាន​ប្រាប់​ក្រុម​អ្នកសារព័ត៌មាន​ថា ការ​តម្កល់​សាលដីកា​របស់​តុលាការ​កំ​​ពូល​នេះ​បាន​បង្ហាញ​ពី​ភាព​អយុត្តិធម៌​​សម្រាប់​កញ្ញា និង​សហជីព​នៃ​ក្រុមហ៊ុន​ណាហ្គា​វើលដ៍​ដទៃ​ទៀត។ ក​​ញ្ញា​​​​​នៅ​តែ​បន្ត​អះអាង​ថា កញ្ញា​មិន​បាន​ប្រព្រឹត្ត​សកម្មភាព​ខុស​ច្បាប់​ណា​មួយ​ឡើយ ដែល​បង្ក​ជា​អំពើ​ញុះ​​ញង់​ប៉ះពាល់​ដល់​សន្តិសុខ​សង្គម។

កញ្ញា​ថ្លែង​ថា៖ «ខ្ញុំ​អត់​បាន​ធ្វើ​អី​ខុស​ទេ ប៉ុន្តែ​ពួកខ្ញុំ​ដើរ​តាម​នីតិវិធី​ច្បាប់​តាំង​ពី​សាលា​ដំបូង សាលា​ឧទ្ធរណ៍​រហូត​មក​ដល់​សាលា​កំពូល ខ្ញុំ​សង្ឃឹម​ថា​វា​មាន​យុត្តិធម៌​ គេ​យក​ផ្លូវ​ច្បាប់​មក​កាត់​ឱ្យ​ពួកខ្ញុំ​បាន​ទទួល​យុត្តិធម៌។ ប៉ុន្តែ​ជាក់​ស្តែង​អត់​សោះ អ្វី​ដែល​ខ្ញុំ​សង្ឃឹម​គឺ​ទទួល​រង​ភាព​អយុត្តិធម៌​វិញ​ដដែល »។

យ៉ាងនេះក្តី កញ្ញា ឈឹម សុខន បញ្ជាក់​ទៀន​ថា ក្រុម​សហជីព​នៃ​ក្រុមហ៊ុន​ណាហ្គា​វើលដ៍​នឹង​នៅ​តែ​បន្ត​ធ្វើ​កូដកម្ម​អហិង្សា​ស្វែងរក​យុត្តិធម៌​នៅ​មុខ​ក្រុមហ៊ុន​ណាហ្គា​វើលដ៍​ដដែល។

ចំណែក​ជនជាប់​ចោទ​មួយ​រូប​ទៀត គឺ​អ្នកស្រី រី សុវណ្ណឌី សមាជិក​សហជីព​នៃ​ក្រុមហ៊ុន​ណាហ្គាវើលដ៍ ប្រា​​ប់​​ក្រុម​អ្នកសារព័ត៌មាន​ក្រោយ​ប្រកាស​សាលដីកា​ថា អ្នកស្រី​មិន​អាច​ទទួល​យក​ការ​តម្កល់​សាលដីកា​របស់​តុលាការ​កំពូល​បាន​ឡើយ ដោយ​អ្នកស្រី​ថា​បញ្ហា​របស់​ក្រុម​សហជីព​ណាហ្គា​វើលដ៍​គឺ​ជា​រឿង​វិវាទ​ការងារ ប៉ុន្តែ​តុលាការ​បាន​ចោទ​ប្រកាន់​ក្រុម​របស់​អ្នកស្រី​ជា​សំណុំ​រឿង​ញុះញង់​ទៅ​វិញ។

អ្នកស្រី​ថ្លែង​ថា៖ «ភស្តុតាង​ទាំង​អស់​ហ្នឹង​គឺ​សុទ្ធ​តែ​រឿង​ទាមទារ​សិទ្ធិ​ការងារ​ទាំងអស់ វា​អត់​មាន​អី​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​បទ​ញុះញង់​ទេ »។

អ្នកស្រី រី សុវណ្ណឌី រៀបរាប់​ទាំង​សេចក្តី​សោកស្តាយ​ថា អ្នកស្រី​ចង់​បាន​ការ​ដោះស្រាយ​វិវាទ​ការងារ​របស់​ក្រុ​ម​​សហជីព​ក្រុមហ៊ុន​ណាហ្គា​វើលដ៍​ដោយ​យុត្តិធម៌​ ហើយ​អ្នកស្រី​ក៏​បន្ត​អំពាវ​នាវ​ដល់​រដ្ឋាភិបាល​ឱ្យ​មាន​ការ​ដោះស្រាយ​វិវាទ​ការងារ​ដែល​អូស​បន្លាយ​ជាង​៣ឆ្នាំ​ជាមួយ​ក្រុមហ៊ុន​ណាហ្គា​វើលដ៍។

កាល​ពី​ថ្ងៃទី​១៩ ​ខែ​តុលា ​ឆ្នាំ​២០២៣ ​សាលា​ឧទ្ធរណ៍​ភ្នំពេញ​បាន​សម្រេច​តម្កល់​សាលក្រម​របស់​សាលាដំ​​​បូង​រាជធានី​ភ្នំពេញ​ ទុក​ជា​បាន​ការ ​និង​នាំខ្លួន​ កញ្ញា ​ឈឹម ស៊ីថរ​ មេ​ដឹកនាំ​សហជីព​ទ្រទ្រង់​សិទ្ធិ​ការងារ​បុគ្គ​​លិ​ក​កម្មករ​ ​នៃ​ក្រុមហ៊ុន​ណាហ្កា​វើលដ៍ ​(LRSU)​ ទៅ​ឃុំ​ខ្លួន​បន្ត​នៅ​ពន្ធនាគារ​ បន្ទាប់​ពី​ត្រូវ​បាន​សាលា​ដំបូង​ផ្តន្ទាទោស​ឱ្យ​ជាប់​ពន្ធនាគារ​រយៈ​ពេល​ពីរ​ឆ្នាំ។

ប្រធាន​សហព័ន្ធ​សហជីព​កម្ពុជា អ្នកស្រី យ៉ាង សោភ័ណ្ឌ ដែល​ចូលរួម​តាមដាន​សវនាការ​របស់​ក្រុម​សហជីព​ណាហ្គា​វើលដ៍​ ប្រាប់​អ្នកសារព័ត៌មាន​នៅ​ក្រៅ​តុលាការ​កំពូល​ថា ការ​តម្កល់​សាលដីការ​នេះ​បាន​បង្ហាញ​ពី​ភាព​អយុត្តិធម៌​ ដោយ​អ្នកស្រីថា​​ពួកគេ​ទាំង​នោះ​មិន​បាន​ចោទ​ប្រកាន់​ដូចអ្វី​ដែល​តុលាការ​លើក​ឡើង​ឡើ​​​យ​។

ចំណែក នាយក​ទទួល​បន្ទុក​កិច្ចការ​ទូទៅ ​នៃ​អង្គការ​ការពារ​សិទ្ធិ​មនុស្ស ​លីកាដូ (Licadho) លោក អំ សំអាត ប្រាប់ Ne​wsroom Cambodia ថា លោក​មាន​ការ​សោក​ស្តាយ​ចំពោះ​សាលដីការ​តុលាការ​កំពូល​ដែល​តម្កល់​សាលដីកា​សាលា​ឧទ្ធរណ៍​ភ្នំពេញ​ទុកជា​បាន​ការ​ចំពោះ​មេដឹកនាំ​សហជីព​នៃ​ក្រុមហ៊ុន​ណាហ្គា​វើលដ៍​ ហើ​​យ​​​លោក​ក៏​មាន​ការ​ព្រួយបារម្ភ​ថា​នៅ​ពេល​ដែល​សាលដីកា​នេះ​ត្រូវ​បាន​អនុវត្ត​ក្រុម​មេដឹកនាំ​សហជីព​ទាំង​នោះ​នឹង​ត្រូវ​ជាប់​ទោស​ក្នុង​ពន្ធនាគារ។ លោក​បន្ត​ថា ការ​កាត់​ទោស​ទៅ​លើ​ក្រុម​មេដឹកនាំ​សហជីព​ក្រុមហ៊ុន​ណាហ្គា​វើលដ៍ ត្រូវ​បាន​សហគមន៍​ជាតិ និង​អន្តរជាតិ​ចាត់ទុកថា​ជា​ការ​គំរាម​កំហែង និង​រំលោភ​សិទ្ធិ​របស់​សហជីព ហើយ​ទាមទារ​ឱ្យ​មាន​ការ​ដោះលែង​ពួកគេ​ទាំង​នោះ​ដោយ​ឥត​លក្ខខណ្ឌ​ដែរ។

លោក​ថ្លែង​ថា៖ «បច្ចុប្បន្ន​នេះ​សហគមន៍​ជាតិ សហគមន៍​អន្តរជាតិ ក៏​ដូចជា​ក្រុម​ប្រឹក្សា​សិទ្ធិ​មនុស្ស​របស់​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​ គេ​មាន​ការ​យកចិត្ត​ទុក​ដាក់​ទៅ​លើ​ការ​កាត់​ទោស​មេដឹកនាំ​សហជីព​ណាហ្គា​វើលដ៍​កន្លង​មក​ហ្នឹង ហើយ​គេ​លើក​ឡើង​ថា​ការ​ចោទ​ប្រកាន់ និង​ការ​កាត់​ទោស និង​ការ​ដាក់​ឃុំ​ទៅ​លើ​មេដឹកនាំ​ និង​សមាជិក​សហជីព​ណាហ្គា​វើលដ៍​កន្លង​មក​ហ្នឹង​គឺ​ជា​ការ​ធ្វើ​ទុក្ខបុកម្នេញ​ ការ​គំរាម​កំហែង ការ​បំភិត​បំ​​ភ័យ ការ​រំលោភ​សិទ្ធិ​ទៅ​លើ​សហជីព។ គេ​ទាមទារ​ឱ្យ​មាន​ការ​ដោះលែង​កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ ក៏ដូចជា​អ្នក​ផ្សេ​​ង​ទៀត​ដោយ​ឥត​លក្ខខណ្ឌ»។

យ៉ាងណាមិញ លោក អំ សំអាត មើល​ឃើញ​ថា ការ​បន្ត​ឃុំ​ខ្លួន និង​ការ​កាត់​ទោស​ផ្សេងៗ​មក​លើ​ក្រុម​សហជីព​ក្រុមហ៊ុន​ណាហ្គា​វើលដ៍​មិន​បាន​ផ្តល់​ផល​ប្រយោជន៍​ណាមួយ​មក​កម្ពុជា​ឡើយ ប៉ុន្តែ​មាន​តែ​ការ​រិះគន់​ថា​បាន​រំលោភ​សិទ្ធិ​ការងារ និង​សិទ្ធិ​សហជីព​ទៅ​វិញ។ បើតាម​លោក អំ សំអាត វិវាទ​របស់​ក្រុមសហជីព និង​ក្រុមហ៊ុន​ណាហ្គា​វើលដ៍ ​នេះ​ជា​វិវាទ​ការងារ​ដែល​ត្រូវ​ប្រើ​ច្បាប់​ការងារ​មក​ដោះស្រាយ​៕

តុលាការកំពូលសម្រេចកាត់ទោសកញ្ញា ឈឹម សុីថរ ឲ្យបន្តជាប់ពន្ធនាគារ

ភ្នំពេញ៖ នាព្រឹកថ្ងៃទី៣ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤នេះ តុលាការកំពូលបានសម្រេចតម្កល់ការផ្តន្ទាទោស កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ ឲ្យ​ជាប់ពន្ធនាគារបន្ត​ទៀត។  កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ ​ជាប្រធានសហជីព ទ្រទ្រង់​សិទ្ធិការងារ​បុគ្គលិក​កម្មករខ្មែរ​នៃ​ក្រុមហ៊ុន​ណាហ្គាវើលដ៍ ដែលត្រូវ​បាន​អាជ្ញាធរ​​ចាប់​ខ្លួន​នៅ​ថ្ងៃទី ២៦ ខែវិច្ឆិកា ​ឆ្នាំ​២០២២ ក្រោម​ហេតុផល​ ​រំលោភ​លើ​លក្ខ​ខណ្ឌ​នៅ​ក្រៅ​ឃុំ។

យោងតាមអង្គការលីកាដូបានឲ្យដឹងថា ក្រុមប្រឹក្សាជំនុំជម្រះដែលមានសមាសភាព​ចៅក្រមចំនួន០៤រូប​បាន​​ប្រកាស​​សាលដីការបស់ខ្លួនដោយ​​តម្កល់សេចក្ដីសម្រេចផ្តន្ទាទោសពន្ធនាគារលើ កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ និង ជនជាប់ចោទ​ជាច្រើននាក់​ផ្សេងទៀត​។ ទោស​​​ពន្ធនាគារ ​របស់​អ្នកទាំងនោះចន្លោះពី១ឆ្នាំទៅ២ឆ្នាំ។

កញ្ញា ឈឹម សុខន ជាអនុប្រធានសហជីពបានប្រាប់ញូវស៍រូមខេមបូឌាថាការប្រកាសសាលដីការបស់ តុលាការ​​​កំពូលនេះ​ មានភាពអយុត្តិធម៌ជាខ្លាំង តាំងពីសាលាដំបូង សាលា​ឧទ្ធរណ៍ រហូតដល់តុលាការ​កំពូល​នេះ។

កញ្ញាបានថ្លែងថា៖ «ស្រុកខ្មែរយើងវាគ្មានយុត្តិធម៌ ទេកាត់ទោសតាមគ្នាទេ មិនមែនកាត់ទោស យកច្បាប់​មក​ធ្វើ​ជាគោលអីទេកាត់ទោសយកច្បាប់ជាគោលពួកខ្ញុំមិនត្រូវជាប់គុគទេ។ ជាក់ស្ដែងពួកខ្ញុំធ្វើកូតកម្មដើម្បី​ទាម​ទារ​​​​​សិទ្ធិការងាររួមហើយធ្វើទៅតាមនីតិវិធីរបស់ច្បាប់ទៀត»។

កញ្ញាថ្លែងបន្តថា៖ «រូបភាពដែលគាត់កាត់ហ្នឹង ជារូបភាពបំបាក់ស្មារតីអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស បំបាក់ស្មារតី ​សហជីព​ផ្សេងៗថាកុំឲ្យហ៊ានចូលរួមជាមួយការងារសហជីពអី» ។

លោកស្រី ឃ្លាំង សុបិន្ត អគ្គលេខាសហជីពបានប្រាប់ញូវស៍រូមខេមបូឌាថា ពួកគាត់ក៏បានទាយដឹងមុនដែល ប៉ុន្តែនៅមានកូនចិត្តមួយទៀតបន្តរង់ចាំសេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការកំពូលសិន។

លោកស្រីថ្លែងថា៖ «ធាតុពិតពួកខ្ញុំបានដឹងមុនហើយថានឹងមិនមានការទម្លាក់បទចោទនោះទេ ពីព្រោះបើ សិន​​ទម្លាក់បទចោទ​វាដូចជាបង្ហាញ​ថា​ប្រព័ន្ធតុលាការជាន់ទាប និងតុលាការកណ្ដាលហ្នឹងកាត់ក្ដីចេះតែកាត់  ចេះតែចោទគេ ទាំងដែលអត់មានភស្តុតាង ប៉ុន្តែចុងបញ្ចប់យើងមើលឃើញដូចគ្នា។ តុលាការជាន់ទាប តុលាការ​​កណ្ដាល តុលាការកំពូល គឺជាប្រព័ន្ធតែមួយទេ»។

លោក អំ សំអាត នាយកទទួលបន្ទុកកិច្ចការទូទៅនៃអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូមានការ​សោកស្តា​យ​ចំពោះ​សាលដីការបស់តុលាការ​កំពូល ដែលបានតម្កល់សេចក្តីសម្រេចរបស់​សាលាឧទ្ធរណ៍ភ្នំពេញ និង ​សាលា​ដំបូង​រាជធានីភ្នំពេញ ដែលបានផ្តន្ទាទោសលើថ្នាក់ដឹកនាំ​សហជីព​ណាហ្គា​វើលដ៍ កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ ដាក់ពន្ធនាគារចំនួន២ឆ្នាំ ពីបទញុះញង់ឱ្យមានភាព​វឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់​សន្តិសុខ​សង្គម​។

លោក អំ សំអាត លើកឡើងថា៖ «ការផ្តន្ទាទោសកញ្ញាឱ្យជាប់ពន្ធនាគារបន្ត ក៏ដូចជាការផ្ត្ទន្ទាទោសអតីត និង​បច្ចុប្បន្នសមាជិក​សហជីព ដូចជាមិនមានផលចំណេញសម្រាប់កម្ពុជាទេ ផ្ទុយទៅវិញគឺមានការរិះគន់​បន្ថែម​ទៀត​​ពី​សហគមន៍​អន្តរជាតិលើការរំលោភសិទ្ធិសហជីពសិទ្ធិការងារ និងសិទ្ធិមនុស្សលើកករណី។ រឿងដែល​សំខាន់​គឺអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធគួរជំរុញឱ្យមានការដោះស្រាយបញ្ចប់វិវាទការងាររវាងក្រុមហ៊ុនណាហ្កាវើលដ៍ និង​អតីតនិងបុគ្គលិក ដែលបន្តធ្វើកូដកម្មជាង២ឆ្នាំមកនេះ វាជារឿងចាំបាច់ជា ជាងការអនុវត្ត​តាមប្រព័ន្ធ​តុលាការ​​​ក្នុងការផ្តន្ទាទោសពួកគេទាំងនោះ»។

លោកបន្តថា៖ «ការបរាជ័យក្នុងការដោះស្រាយវិវាទការងារនៃក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ ជាមួយអតីត និង​បុគ្គលិក​ដែលមានវិវាទការងារ ហើយកំពុងធ្វើកូដកម្មរយ:ពេលជាង២ឆ្នាំ ដោយជំនួសមកវិញ​នូវតុលាការ​ផ្តន្ទាទោស​អតីតនិងបច្ចុប្បន្នជាមេដឹកនាំនិងសហជីពទៅវិញ។ ដូច្នេះអាចឱ្យមានការរិះគន់បន្ថែមទៀតពី​សហគមន៍​​អន្តរជាតិ​លើការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ ការគំរាមកំហែង ការបំភិតបំភ័យ លើសហជីព សិទ្ធិ​ការងារ ដោយសារ​ករណីនេះ»។

ញូវស៍រូមខេមបូឌា មិនទាន់​អាច​សុំ​ការ​អត្ថាធិប្បាយ​ពី​អ្នកស្រី ម៉ៅ ធីតា អ្នក​នាំពាក្យ​តុលាការ​កំពូល​បាន​នៅ​ឡើយ​ទេត្រឹមថ្ងៃសុក្រនេះ​។

សមាជិកសហជីពណាហ្គាវើលដ៍ បានធ្វើកូដកម្មចាប់តាំងពីចុង​ឆ្នាំ២០២១​ តវ៉ានឹងការបញ្ឈប់​បុគ្គលិក​​​ទ្រង់​ទ្រាយ​​​​ធំនៅអំឡុងពេលការ​​រាលដាលនៃជំងឺកូវីដ១៩​ ដោយមានការបញ្ឈប់ថ្នាក់​ដឹកនាំ  និងសមាជិកជា​ច្រើន​នាក់​​របស់សហជីព។  ចាប់តាំងពីកូដកម្មអហិង្សាដែលចាប់ផ្ដើម​ឡើងនៅឆ្នាំ២០២១ ​កម្មករជាច្រើននាក់​ទទួល​​រង​​ការរំលោភបំពានជាច្រើនពីសំណាក់​អាជ្ញាធរនិងកងសន្តិសុខជា​ច្រើន​នាក់៕

Latest News