fbpx
Home Blog Page 145

តំណាងសហជីព និងកម្មករ ជំទាស់វិសោធនកម្មច្បាប់ការងារ កាត់បន្ថយប្រាក់ឈ្នួលវេនយប់

តំណាងសហជីពការងារ និងកម្មករធ្វើការវេនយប់ សម្តែងការព្រួយបារម្ភពីការបាត់បង់អត្ថប្រយោជន៍ នៅពេលដែលក្រសួងការងារ ធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីការងារ ដែលកាត់បន្ថយប្រាក់ឈ្នួលវេនយប់ពី ១៣០ភាគរយ មកត្រឹម១០០ភាគរយវិញ។

ក្រសួងការងារ​ កាលពីម្សិលមិញ បានរៀបចំកិច្ចប្រជុំត្រីភាគី ដើម្បីពិគ្រោះ និងផ្តល់យោបល់ ក្នុងការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីការងារ ដោយកែសម្រួលបទប្បញ្ញត្តិពាក់ព័ន្ធ​ រោងចក្រ សហគ្រាស ដែលធ្វើការលើសពី ១វេនប្រចាំថ្ងៃ។

ប្រធាន​សហភាព​ការងារ​កម្ពុជា លោក អាត់ ធន់ បានមានប្រសាសន៍ថា កិច្ចប្រជុំកាលពីម្សិលមិញ​ មានការចូលរួមពី តំណាងពីរដ្ឋាភិបាល​ សហជីព និងនិយោកជក។​ លោកថា ពួកគេ បានពិភាក្សាអំពី កាត់បន្ថយប្រាក់ឈ្នួល ចំពោះអ្នកធ្វើការវេនយប់ មកស្មើនឹងអ្នកធ្វើការវេនថ្ងៃ កាត់ថ្ងៃឈប់សម្រាកចំថ្ងៃអាទិត្យ និងបញ្ចូលវិវាទបុគ្គល ទៅអាជ្ញាកណ្តាលកាត់ក្តី។

លោក អាត់ ធន់ លើកឡើងថា​​ និយោជកសាទរ​ចំណុច​កែប្រែទាំងនេះ ប៉ុន្តែតំណាងសហជីពវិញជំទាស់នឹងការកែប្រែនេះ​ ដោយពួកគេបារម្ភពីការបាត់បង់ផលប្រយោជន៍របស់កម្មករ។​

លោក អាត់ ធន់ មានប្រសាសន៍ថា៖ «ខាងសហជីព អត់យល់ព្រមកាត់បន្ថយ ពី១៣០ភាគរយ មកត្រឹម១០០ភាគរយទេ ដោយសារតែវាបាត់បង់ផលប្រយោជន៍កម្មករ។ តែខាងរដ្ឋាភិបាលនៅតែទទូច នៅតែទាមទារថា ការកាត់ហ្នឹងដើម្បីទាក់ទាញវិនិយោគផ្សេងៗហ្នឹង»។

យោងតាមសារព័ត៌មាន VOD ដែលបាន​ស្រង់សម្តី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការងារ​ លោក​ អ៊ិ​ត សំ​ហេង​ ក្នុងសិក្ខាសាលា កាលពីម្សិលមិញថា ការ​ធ្វើ​វិសោធនកម្ម​ច្បាប់​ការងារ ​ដើម្បី​ការ​កែសម្រួល ​បទប្បញ្ញត្តិ​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​កម្មករ​ធ្វើការ​វេន​នេះ​ គឺ​ដើម្បី​បង្កើន​ភាព​ទាក់ទាញ​ឧស្សាហកម្ម​ទំនើប​ បង្កើន​ការងារ​ជូន​ប្រជាពលរដ្ឋ​ ទៅតាម​ជម្រើស​ និង​តម្រូវការ​ជាក់ស្តែង​របស់​ពួកគេ​។

ទាន់ទិនទៅនឹងបញ្ហានេះ កម្មការនីធ្វើការវេនយប់ គឺអ្នកស្រី ស៊ីថា សុកាន អាយុ ៣៥ ឆ្នាំ មកពីខេត្តកណ្តាល ដែលធ្វើការនៅរោងចក្រផលិតនំមួយកន្លែង នៅជាយទីក្រុងភ្នំពេញ បាននិយាយថា អ្នកធ្វើការ​វេន​យប់​ប្រឈម ​នឹងរឿងរ៉ាវ​ជាច្រើន​ជាពិសេស ​គឺ​បញ្ហា​​សុខភាព។ ​​ អ្នកស្រី មិនពេញចិត្ត​ ការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់នេះទេ ព្រោះ​ វាការពារតែ ​ផលប្រយោជន៍នយោជក ​ដោយមិន​គិតអំពីផល​ប៉ះពាល់ដល់អត្ថប្រយោជន៍នយោជិត​។

អ្នកស្រី សុកាន រៀបរាប់ថា៖ « បើតាម​អារម្មណ៍​ខ្ញុំផ្ទាល់ ​បើសិនច្បាប់ នឹង​ជាធរមាន​ មានន័យ​ថាវាដូចជា ដូចថាយកតែហេតុផល​ របស់នយោជក​យកមកគិត​ អត់គិត​ហេតុផលរបស់យើង​ជាកម្មករ​។ អញ្ចឹងហើយក៏មាន​អារម្ម​ណ៍ថា​សោកស្ដាយ​។ បើអារម្មណ៍ខ្ញុំ​ផ្ទាល់ខ្ញុំនៅតែ​អត់ទទួល​យកតែម្តង។ ហើយខ្ញុំនិយាយ​ហើយ ខ្ញុំថា​បើសិនជាក្រសួង ចេញ​ច្បាប់នឹង​ ព្រមធ្វើ​អញ្ចឹងមែន​ ខ្ញុំលែង​ធ្វើការយប់ហើយ​​»។

កម្មការនីម្នាក់ទៀត គឺកញ្ញា ស្រីនិច អាយុ២២ឆ្នាំ ​ដែលជាអ្នកធ្វើ​ការ​វេន​យប់​ ​បាន​សម្ដែងក្ដីព្រួយបារម្ភ​ ចំពោះសន្ដិសុខសុវត្ថិភាពរបស់ខ្លួន ដោយសារកញ្ញាជាស្ត្រី ដែលងាយនឹងរងការ​បៀតបៀនជាង​បុរស។ កញ្ញាថា​ អ្នកធ្វើការវេនយប់ មិនគួរទទួលបានប្រាក់ខែស្មើ អ្នកធ្វើការវេនថ្ងៃនោះទេ។ អ្នកធ្វើការវេនយប់ ងាយរងផលប៉ះ​ពាល់​ដល់សុខភាព ​ដែលធ្វើឲ្យរាងកាយនិងខួរក្បាល​ចុះខ្សោយ​។

កញ្ញា ស្រីនិច និយាយថា៖ «និយាយ​រួមទៅ​ខ្ញុំ​គ្រាន់​តែ​ឮអញ្ចឹង ខ្ញុំក៏មាន​អារម្មណ៍​ថា លែង​ចង់ធ្វើការ​ ដោយសារ​តែខ្ញុំធ្វើ​ការវេន​យប់ ​ផលប៉ះ​ពាល់​ច្រើន ​ទាក់ទង​ជាមួយខាង​ខួរក្បាល ​ការចង់​ចាំ។​ បញ្ហា​សុខភាព ​គឺវាសំខាន់ ​ដោយសារតែ​យប់ឡើង​ ខួរក្បាល​យើង ​រាងកាយ​យើងវាត្រូវ​ការស​ម្រាក​»។

លោក​ អាត់ ធន់ បានបន្ថែមថា​ ភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ នឹងមានកិច្ចប្រជុំដាច់ដោយឡែកអំពីបញ្ហានេះ មុននឹងប្រជុំត្រីភាគីធ្វើម្តងទៀត។

គួរ​រំលឹក​ផង​ដែរថា ការ​ធ្វើវិសោធនកម្ម​ច្បាប់ ​កែប្រែប្រាក់​ឈ្នូល របស់កម្មករ ​ដែល​ធ្វើការ​២វេន​នេះ ក្រសួង​ការងារធ្លាប់​បាន អនុមត័​កែប្រែម្តង​រួចមក​ហើយ កាល​ពីឆ្នាំ២០១៨ ដោយ​កាត់​បន្ថយពី​១៥០ភា​គរយ មក​ត្រឹ​ម១៣០​ភាគរយ។

After My First Article Got Some Success…

My first article was tough but got a pretty good result — the hard work paid off. I feel like I’m starting to like writing about social issues: It doesn’t matter if people get it as a good idea or bad idea, all I want is to let people know that there is a problem that we all should look carefully at and start to find a solution together. I try to be a professional writer as much as I can. Also thankful to the teachers that always help correct what is wrong.

Now I’m working on a new article with a new team, this new team is really fun and understand each other well. All of us are female and writing about female journalists. Is it cool? Just kidding. We learn a lot of advantages of journalism even though it’s almost facing dangers every day, but this industry truly helps people see what kind of society they live in. A professional and independent journalist is truly a hero.

នាយកសាលា អនុវត្តបំរាម​លក់ចំណី៦ប្រភេទ តែអ្នកលក់បារម្ភ​បាត់បង់ចំណូល

យុទ្ធនាការ ហាមលក់ចំណីអាហារមួយចំនួន ក្នុងសាលារៀន ដែលធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ សុខភាព របស់សិស្សានុសិស្ស ត្រូវបានអនុវត្ត ដល់សាលានៅតាម បណ្តាខេត្តនានា ប៉ុន្តែអ្នកលក់ដូរបារម្ភបាត់បង់ចំណូលប្រចាំថ្ងៃ។

ក្រសួងអប់រំ បានប្រកាសយក ខែមករា ឆ្នាំ២០២០នេះ ជាខែធ្វើយុទ្ធនាការ លើកម្ពស់សុវត្ថិភាព ចំណីអាហារក្នុងសាលារៀន ដោយហាមលក់អាហារ៦ប្រភេទ ដែលអាចធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ ដល់សុខភាពកុមារ។

លោក តាំង សាវុធ នាយកសាលា​បឋមសិក្សា​ព្រៃកប្បាស ក្នុងស្រុក ព្រៃកប្បាស ខេត្តតាកែវ បានមានប្រសាសន៍ បន្ទាប់ពីបានទទួលការណែនាំពី ក្រសួងអប់រំ ស្តីពីការហាមលក់អាហារ និងភេសជ្ជៈមួយចំនួនក្នុងសាលា លោកបានផ្សព្វផ្សាយដល់ អ្នកលក់ដូរក្នុងសាលា លោកគ្រូអ្នកគ្រូ សិស្សានុសិស្ស និងអាណាព្យាបាល ឲ្យយល់ពីផលប៉ះពាល់ និងអនុវត្តន៍ឲ្យបានហ្មត់ចត់។

លោក សាវុធ មានប្រសាសន៍ថា៖«​ អាហារ​ទាំងអស់ហ្នឹង​ វាប៉ះពាល់ ​សុខភាពក្មេង​ខ្លាំងណាស់​។ សូម្បីតែ​ខ្ញុំជាមនុស្សចាស់ ​ក៏ឈឺដែរ​ឥលូវហ្នឹង ចុះទំរាំក្មេង»។

ប្រភេទ​អាហារ​ហាម​លក់​ក្នុង​សាលារៀន​មាន​ដូចជា​ ទី១​ អាហារ​ហួស​កាលកំណត់​ប្រើប្រាស់​ ទី២​ គ្រឿងស្រវឹង​ និង​ថ្នាំជក់​ ទី៣​ អាហារ​គ្មាន​ប្រភព​ច្បាស់លាស់​ ទី៤​ ភេសជ្ជៈ​ប៉ូវ​កម្លាំង​ មាន​រសជាតិ​ផ្អែម​ខ្លាំង​ កាហ្វេ​ ការ៉េម​ និង​ទឹក​ស៊ី​រ៉ូ​គ្រប់​ប្រភេទ​ ទី៥​ ស្ករ​សូកូឡា​ ស្ករគ្រាប់​ និង​ស្ករកៅស៊ូ​គ្រប់​ប្រភេទ​ និង​ទី៦​ ចាហួយ​ នំ​ដូណាត់​ និង​នំ​ផ្អែម​ខ្លាំង​។

លោក សាវុធ ក៏បានស្នើទៅអាជ្ញា​ធម៌ ជួយ​អន្តរាគមន៍​ទៅអ្នកលក់​នៅក្បែរ​សាលា​​​​កុំឲ្យ ពួក​គាត់ដាក់លក់​ប្រភេទ​អាហារ​ទាំងនោះ។

លោក តាំង សាវុធ​បន្ថែមថា៖ «មានតែអាជ្ញាធម៌ ហ្នឹងហើយ​សំខាន់​​។ បិទអាចំណី​អស់ហ្នឹង​លែងឲ្យចូល​​ ហើយ​អាភេសជ្ជៈ​អស់ហ្នឹង​គួរតែបិទ។ តែថារបស់ណា​ក្មេងហូបបាន របស់ណា​ក្មេងហូបមិន​បាន​ហើយ​ផ្សព្វផ្សាយ​ជាសាធារណៈ​ ឲ្យម៉ែឪ​ដឹងគ្រប់គ្នា ពិសេស​តាមប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយ​សង្គម​លឿន​ណាស់ »

កុមារ ទិញចំណីអាហារ ក្នុងសាលាបឋមសិក្សា​ភ្នំជីសូរ​ ថ្ងៃទី១៤ ខែមករា ឆ្នាំ២០២០។ (ថតដោយ៖ កង ថា)

លោក​ ឃឹម ធឿន នាយកសាលា​បឋមសិក្សា​ពោធិ៍មាសអណ្តែត​ នៃខេត្តតាកែវ ​​បានលើកឡើង​ស្រដៀងគ្នា​ផងដែរថា សាលារបស់គាត់​ក៏បានណែនាំ​ទៅដល់សិស្ស និងផ្តាំ​ផ្ញើតាម​ប្រធាន​សហគមន៍ ​នៅពេលមាន​បុណ្យទាន ​និងមេភូមិ ជួយប្រាប់​ឪពុកម្តាយ​ហាមឃាត់​កូនៗ​រពួកគាត់​កុំឲ្យ​ហូប​អាហារ​ផ្តេសផ្តាស។​

ចំពោះអ្នកលក់​ក្នុងសាលាវិញ​ លោកក៏បាន​ណែនាំ និងធ្វើកិច្ចសន្យា ដោយពុំអនុញ្ញាតលក់​ចំណីទាំងនោះទៀតនោះទេ។

លោក ឃឹម ធឿន មានប្រសាសន៍ថា«អង្គការផ្សេងៗ​ ក៏គេបានណែនាំ​ដែរ​រឿង​ អាចំណីអាហារហ្នឹង​។ នៅពេលយើង​ទៅសិក្ខាសាលា សំខាន់​គឺយក​គោលការណ៍​ពីក្រសួង ក្រសួង​អឲ្យធ្វើអី​ យើងធ្វើហ្នឹង​តាម»

ជាមួយ​គ្នានេះ​ដែរលោកស្រី សោម សាមេត អាយុ ៣៦ឆ្នាំ ជាអាណាព្យាបាលសិស្ស​ រស់នៅ ឃុំព្រៃកប្បាស ស្រុកព្រៃកប្បាស​ ខេត្តតាកែវ​ ដែលមានកូនតូចៗចំនួនបីនាក់ សម្តែងការគាំទ្រ ដែលសាលាហាមលក់អាហារទាំងនោះ។ អ្នកស្រីថា កូនអ្នកស្រីម្នាក់ឈឺ ដោយសារហូប ចំណីផ្តេសផ្តាស។​

​អ្នកស្រី សាមេត និយាយថា៖​​ «ខ្ញុំគិតគូរដែរ​រឿងអាហារ​ហូបចុកហ្នឹង ប៉ុន្តែវា​នៅតែឆ្លៀត​ទិញហូប​ខាងក្រៅ​មិនអោយ​​យើងដឹង»​

អ្នកលក់ដូរម្នាក់ អាយុ ៥១ឆ្នាំ គឺអ្នកស្រី​ កំរង លក់ចំណីអាហារ និងភេសជ្ជៈ ក្នុងសាលាបឋមសិក្សាភ្នំជីសូ ក្នុងខេត្តតាកែវ អស់រយៈ១០ឆ្នាំមកហើយ បានឲ្យដឹងថា អ្នកស្រីបានធ្វើតាមការណែនាំពីនាយកសាលា។ អ្នកស្រីថា​​ បន្ទាប់ពីឈប់លក់ គ្រឿងកំប៉ុង ប្រហិត និងភេសជ្ជៈ ធ្វើឲ្យការលក់ដូរមិនសូវដាច់ និងបាត់បង់ប្រាក់ចំណូលប្រចាំថ្ងៃ។

អ្នកស្រី កំរង និយាយថា៖ «លែងលក់ភេសជ្ជៈអស់ហ្នឹង បែរមកលក់ទឹកអំពៅវិញ តែមិនដាច់ដូចមុន។ ក្មេងហាក់មិនសូវចូលចិត្ត»

អ្នកស្រី កំរង បានលើកឡើងថា ដើម្បីឲ្យការអនុវត្តន៍នេះ មានប្រសិទ្ធភាព អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ គួរមានវិធានការ បញ្ឈប់ផលិត និងចែកចាយប្រភេទចំណីអាហារទាំងនោះ។​ បើពុំដូច្នេះទេ កុមារនៅតែ ទិញចំណីពីខាងក្រៅមកដដែល។​

អ្នកស្រី កំរង បន្តថា៖ «​ខ្ញុំប្រាប់ណាស់ដែរ តែវានៅលួច​ទិញចិនក្បែរហ្នឹង »

រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួង​អប់រំយុវជន និងកីឡា លោក ហង់ជួន ណារុន ថ្លែងក្នុងពិធីបើក យុទ្ធនាការ​ផ្សព្វផ្សាយ​សុវត្ថិភាព​ចំណីអាហារ​ នៅ​សាលាបឋមសិក្សា​ព្រះ​នរោត្តម​កាលពីថ្ងៃទី៦ ខែមករា ឆ្នាំ២០២០​ថា ​នាយកសាលា ​និងមន្ត្រី​ពាក់ព័ន្ធ​ ត្រូវសហកា​រគ្នាត្រួត​ពិនិ្យ ​ជាប្រចាំ​នូវសុវត្ថិ​ភាព​ចំណីអាហារ ​ក្នុង​សាលារៀន ​របស់ខ្លួន​ដើម្បីកាពារ ​សុខមាលភាព​សិស្ស ។សារព័ត៌មាន VOD ដកស្រង់របាយការណ៍ ពី​ក្រ​សួង​សុខាភិបាល​ថា​ ឆ្នាំ២០១៨​ មាន​ករណី​ពុល​ចំណីអាហារ​សរុប​ចំនួន​ ១៨លើក​ មាន​អ្នក​ពុល​ចំនួន​ ៨៥២នាក់​ ចំណោម​នោះ​មាន​អ្នក​ស្លាប់​ ១៣នាក់​។ រយៈពេល​ ៣ខែ​ដើមឆ្នាំ២០១៩​ មាន​ករណី​ពុល​ចំណី​ ៦លើក​ មាន​អ្នក​ពុល​ចំនួន២៤៦នាក់​ ហើយ​មាន​ជនរងគ្រោះ​រហូត​ស្លាប់​ចំនួន២នាក់​៕

អាជ្ញាធរ​រឹតត្បិត​ព្រះសង្ឃ​ចូលរួម​សកម្មភាពតវ៉ា

ព្រះគ្រូសូត្រស្ដាំ គង់នៅវត្ដដំរីស ត្រូវបាន មន្ត្រីនៃមន្ទីរធម្មការ និងសាសនា ខេត្ដបាត់ដំបង និមន្តសាកសួរ បន្ទាប់ពីមាន ព្រះសង្ឃមួយអង្គ ដែលគង់នៅវត្តនេះ ចូលរួមធម្មយាត្រា ជាមួយសកម្មជន អង្គការមាតាធម្មជាតិ ទៅកាន់ខេត្តព្រះសីហនុ ដើម្បីទាមទារ អាជ្ញាធររុះរើសំណង់ខុសច្បាប់។

ភិក្ខុ កើត​ សារ៉ាយ គង់នៅវត្តដំរីស មានសង្ឃដីការថា មន្ត្រីមន្ទីរធម្មការ និងសាសនា ខេត្តបាត់ដំបង​ បាន និមន្តព្រះគ្រូសូត្រស្តាំ ព្រះនាម ផុន​ សុខគា សាកសួរ ៣លើក ដោយសង្ស័យថា អនុញ្ញាតឲ្យព្រះអង្គចូលរួមធម្មយាត្រា​ ពីរាធានីភ្នំពេញ ទៅកាន់ខេត្តព្រះសីហនុ កាលពីចុងខែតុលា​ និងដើមខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩កន្លងទៅនេះ។

ភិក្ខុ កើត​ សារ៉ាយ មានសង្ឃដីការថា ការសាកសួរនេះ គឺជាការរឹតត្បិត ព្រះសង្ឃក្នុងការចូលរួម​ ការងារសង្គម។ ក្រៅពីនោះ ក៏មានសមត្ថកិច្ច ប្រដាប់ដោយអាវុធពីរនាក់ទៀត បានចុះមកសួរនាំ ក្រុមគ្រួសាររបស់ព្រះអង្គផងដែរ។

ព្រះភិក្ខុ កើត សារ៉ាយ មានសង្ឃដីការថា «អាត្មា ​ទទួលរង​ ការ​រឹតត្បិត​សិទ្ធិសេរីភាព​ ពីមន្រ្តីអាជ្ញាធរ​ តាមមូលដ្ឋាន​នីមួយ​ៗ។​ ការធ្វើ​ទុក្ខបុកម្នេញ​ នៅទីវត្ត​អារាម​ ដែល​អាត្មា​គង់នៅ​ ជាពិសេស​គឺ​ការកំរាមកំហែង​ដល់ក្រុមគ្រួសារ​អាត្មា​ នៅ​ឯ​ស្រុក​កំណើត»​

ប្រធានក្រុមដឹកនាំយុទ្ធនាការ​ដើរ​ធម្មយាត្រា និងជាសកម្មជន នៃអង្គការមាតាធម្មជាតិ លោក ថុន រដ្ឋា បានឲ្យដឹងថា​ ការធ្វើធម្មយាត្រា ពីភ្នំពេញ ទៅខេត្តព្រះសីហនុ មានអ្នកចូលរួម ៥ នាក់ ក្នុងនោះ មានព្រះសង្ឃ២អង្គ។ នៅពេលធ្វើដំណើរ ពួកគេត្រូវបានមន្ដ្រីនៃមន្ទីរធម្មការ និងសាសនា ខេត្តតាមដងផ្លូវនោះ ចុះមកសួរនាំជាញឹកញាប់ ពីព័ត៌មានមួយចំនួនពាក់ព័ន្ធនឹងព្រះសង្ឃផងដែរ។ លោកថា​ ការសួរនាំពីប្រវត្តិ របស់ព្រះសង្ឃ គឺជាការគម្រាមកំហែង និងរំខានដល់ការធ្វើដំណើរ របស់ពួកគេ។

លោក ថុន រដ្ឋា និយាយថា«យើងឃើញថា មានមន្ដ្រីដែលពាក់ព័ន្ធ មន្ទីរធម្មការ​ និងសាសនា តែងតែចុះមកសួររក រូបព្រះឆាយលក្ខរបស់ព្រះភិក្ខុ និងបានសួរនាំពីវត្ដរបស់ព្រះភិក្ខុគង់នៅអីជាដើម»។

អ្នកនាំពាក្យមន្ទីរធម្មការ និងសាសនាខេត្ដបាត់ដំបង លោក សេង សុមុន្នី បានលើកឡើងថា អ្វីដែលព្រះសង្ឃចូលរួមក្នុងសកម្មភាពនោះ មិនត្រូវនឹងវិន័យរបស់ព្រះសង្ឃនោះទេ។ លោកថា សកម្មភាពដែល ភិក្ខុ កើត​ សារ៉ាយ ចូលរួម កន្លងមក ​ មិនមែនជាធម្មយាត្រាធម្មតានោះទេ។ វាគឺជាការធ្វើបាតុកម្មទៅវិញ។ ដូច្នេះ ការដែល និមន្តព្រះគ្រូសូត្រស្ដាំមកសួរនាំ គឺជាការធ្វើទៅតាមច្បាប់វិន័យរបស់សាសនាតែប៉ុណ្ណោះ។

លោក សេង សុមុន្នី មានប្រសាសន៍ថា «នៅក្នុងវិន័យពុទ្ធសាសនា នៅក្នុងវិន័យព្រះត្រៃបីដក លោកកំណត់ថា​ព្រះសង្ឃ លោកមិនអាចទៅធ្វើការប្រឆាំងតវ៉ា ឬក៏បាតុកម្មអីចឹងបានទេ។ នេះជាវិន័យសង្ឃ បើជាធម្មយាត្រា គឺគេដើរពិចារណាធម៌។ កន្លងមក គឺមានធម្មយាត្រាអីចឹងដែរ ប៉ុន្ដែធម្មយាត្រា បែបពិចារណាធម៌ប្រោស ប្រជាពុទ្ធបរិសទ្ធ តាមផ្លូវអីចឹង អាហ្នឹងមាន»។

ព្រះគ្រូសូត្រស្តាំ ផុន​ សុខគា មិនអាចទាក់ទង សុំសង្ឃដីការដើម្បីបំភ្លឺបាននោះទេ។

ចំណែកឯ លោក អំ សំអាត នាយករង​ ទទួលបន្ទុក​ផ្នែក​ឃ្លាំមើល​សិទ្ធិមនុស្ស ​នៃ​អង្គការ​លីកាដូ (LICADHO)បានមានប្រាសាន៍ថា ព្រះសង្ឃមានតួនាទីចូលរួមចំណែក អភិរក្សធនធានធម្មជាតិ ដូចជា ព្រៃឈើ សត្វព្រៃ និងធនធានដ៏ទៃទៀត។ ប៉ុន្តែ ព្រះសង្ឃមានបញ្ហាប្រឈម មួយចំនួនដែលរាំងស្ទះ ក្នុងការចូលរួម ការងារសង្គម ដោយរងសម្ពាធពីមន្រ្តីអាជ្ញាធរ ​ការគម្រាមកំហែង និងការបំភិតបំភ័យ តាមមធ្យោបាយផ្សេងៗ។

លោក អំ សំអាត មានប្រសាសន៍ថា «ព្រះសង្ឃ អត់មានបានធ្វើអំពើណាមួយ ដែលប៉ះពាល់ដល់អាបត្តិរបស់ព្រះសង្ឃ។ មូលហេតុគឺដោយសារមជ្ឈមណ្ឌល​កម្សាន្ត ជីន ទីង (Jing Ding)​ បានសាងសង់រំលោភបំពាន លើសម្បត្តិសាធារណៈ និងបានធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ ដល់បរិស្ថាន ឆ្នេរសមុទ្រនៃ​កោះ​រ៉ុង​សន្លឹម។ ប្រសិនបើ ព្រះសង្ឃបានព្រឹត្តិអំពើអបាយមុខផ្សេងៗ​ នោះទើបចាត់ទុកថាមានកំហុស។»គួររំលឹកផងដែរថា ដំណើរធម្មយាត្រានេះមានរយៈពេល១៧ថ្ងៃ គឺចាប់ពីថ្ងៃទី ១៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៩​ ដល់ថ្ងៃទី០២​ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩កន្លងទៅ។ ធម្មយាត្រានេះ ធ្វើឡើងដើម្បីទាមទារ ឱ្យអាជ្ញាធរ ខេត្តព្រះសីហនុ បញ្ឈប់ និងចុះរុះរើសំណង់ ខុសច្បាប់មួយ ដែលសាងសង់ដោយ ក្រុមហ៊ុនកាស៊ីណូចិន ឈ្មោះជីន​ ទីង ដែលបានរំលោភលើដីឆ្នេរនៅកោះរ៉ុងសន្លឹម៕

បទពិសោធន៍ នៃការយកព័ត៌មាននៅខាងក្រៅ

ខ្ញុំបាទឈ្មោះ យី សារ៉ាត់។ នៅសប្តាហ៍ទី៤នេះ ខ្ញុំបានចេញទៅ យកព័ត៌មាន អំពីការធ្វើកូដកម្ម របស់បុគ្គលិក ណាហ្គាវើលដ៍។ យកព័ត៌មាន នៅខាងក្រៅ បានធ្វើឲ្យ ខ្ញុំស្គាល់ ពីរបៀបធ្វើ ព័ត៌មាននៅខាងក្រៅ ស្គាល់បងៗអ្នកសារព័ត៍មាន និងដឹងពីសកម្មភាព ជាក់ស្ដែងរបស់រឿង។

Interviewing High-Ranking Government Officials… Was a Pleasant Experience

This week I experienced something different from the previous week as usually I interview normal people, monks, etc., but this week I interviewed high-ranking officials in government such as H.E. Mr. Chin Malin, spokesman of Ministry of Justice, H.E. Mr. Kim Santepheap, spokesman of the Ministry of Justice and H.E. Mr. Seng Sok Mony, spokesman of the Ministry of Cult and Religions. Before I called or wrote the officials a message via Telegram to interview them, I had doubts in my mind: “They are high ranking, and have positions as Excellencies, they may be not be easy to interview or may not answer my questions.” But it was different from my expectation — they are very friendly and cooperated to answer all my questions.

Even though I have founded a website, I am very poor with digital security, but I have an opportunity to learn about privacy and security with my trainer Mr. Robert Starkweather. After two lessons of privacy and security, I am understanding more how to protect my Gmail with the two-factor Authenticator application. And I know about hackers’ websites and how to protect my social media with secure passwords.

Me and 2020

Before you read this, let me take a minute of silence to mourn for all the things I set in 2019, which I should have done in 2018 because I made a promise to myself since 2017; you can also do the same for all the bad things you want to let go.

Wowww! Time flies like a missile, and it’s thrilling to see the rollercoaster of my life play out in all sorts of creative ways.

Anyway, I took a step back and realized life can be ridiculous as well as interesting at the same time, depending on your worldview. Therefore, I’ve chosen to forget all the damn past and start to move on.

In a single week, many things can happen. But what happened to the world in the first week of 2020 was even worse than my unfinished plans in previous years. I know I’m going to hell for comparing these, but a billion animals died in the wildfire in Australia, 36 construction workers in Kep lost their lives as the building collapsed, innocent people were dying and the frightening controversy of a possible World War III was caused by Iran, Iraq and the U.S. and many other tragic events caused by human beings.

So it reminded me of what Mark Twain said, “Politicians and diapers must be changed often, and for the same reason.” This DEJA-POO dramatically gave me many positive and negative thoughts.

Let’s first begin with my undesirable imagination: I don’t want to die young or witness the world suffering in any kind of war and violence again. It mentally disturbed me every time I was on social media, and I was pregnant with lypophrenia for the past whole week.

Plus, I have not set my 2020 goals or finished all of my bucket list yet; my mind is still temporarily closed for maintenance because of travitude. Likewise, I am not physically nor mentally ready yet.

On the other hand, I’m really grateful for where I am at now, CCIM training: It helped me to understand about news writing and realized what is happening around me. And yeah! I teamed up with my lovely partner, Theavy, and we managed to publish a news article together, about busy students’ health issues.

Frankly speaking, I didn’t know I was a textrovert until joining this program; this training has a magic that encourages the lazy student like me to enjoyably write blog and other posts almost every day.

Well, I always try to be a nice person but sometimes my mouth doesn’t cooperate, and now I know writing is the best way to express my thoughts.

Last but not least, I finally related to wabi-sabi — the discovery of beauty in imperfection and the acceptance of the cycle of life and death. Therefore, if you want to do something, just do it now. We might spend a lot of time holding the refrigerator door looking for an answer, but in real life we won’t have that much time.

Surprised!!! Did I sound really mature just now? If so, I think my writing skills are getting better now. Yayyyyyy!!!

P.S. If you want something more like this, click “Like” on Newsroom Cambodia’s FB page. We offer you many good articles and updated news.

បញ្ហាជួបប្រទះ នៃការប្រមូលព័ត៌មាន នៅខាងក្រៅ

សប្ដាហ៍នេះ ខ្ញុំទទួលបាន បទពិសោធន៍ថ្មី ជាច្រើន អំពីការចុះទៅសម្ភារសន៍ព្រឹត្តិការណ៍មួយ ដែលប្រជាសហគមន៍ មកពីខេត្តស្វាយរៀង និងខេត្តត្បូងឃ្មុំ។

ដោយសារលើកដំបូង ដែលជួបរឿងបែបនេះខ្ញុំមានអារម្មណ៍ ខ្លូនឯងនៅ មានចំនុចខ្វះខាតជាច្រើន ក្នុងការប្រមូលព័ត៌មាន ពីពួកគាត់។ ខ្ញុំមិនបានដឹងអំពីសាវតានៃរឿងលម្អិត ជាហេតុធ្វើឲ្យខ្លួន មិនទាន់ស្វែងរកចំនុច រសើបនៃរឿងនេះ។ ខ្ញុំសង្ឃឹមថា បន្ទាប់ពីចប់វគ្គបណ្ដុះបណ្ដាលនេះរួច នឹងទទួលបានភាពល្អប្រសើរផ្នែកសរសេរ និងចុះយកព័ត៌មានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ។

ជំហានទី៤ របស់ខ្ញុំឆ្ពោះទៅរកភាពជា អ្នកសារព័ត៌មាន

នេះជាសប្ដាហ៍ទីបួន ហើយនៃការចូលរួមរបស់ខ្ញុំ ជាមួយវគ្គបណ្ដុះបណ្ដាល​ក្នុងការសរសេរសារព័ត៌មាន ដែលរៀបចំឡើងដោយ មជ្ឍមណ្ឌលកម្ពុជា ដើម្បីប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ(CCIM)។ វាបានធ្វើឱ្យខ្ញុំមានផ្លាស់ប្ដូរ និងយល់ដឹងច្រើន អំពីរបៀប នៃការធ្វើព័ត៌មាន ដែលប្រកបដោយក្រមសីលធម៌ និងមានវិជ្ជាជីវៈច្បាស់លាស់។

នៅពេលនេះ ខ្ញុំមានអារម្មណ៍ថា ខ្ញុំកំពុងតែជាអ្នកសារព័ត៌មានម្នាក់អញ្ចឹង។ ហើយនៅពេល ដែលខ្ញុំបានចុះទៅ យកព័ត៌មាន ឬក៏សម្ភាសន៍ តាមទូរសព្ទ ខ្ញុំយល់ថា វាបានធ្វើឱ្យខ្ញុំកាន់តែមានភាពក្លាហានជាងមុន និងអាចយល់ដឹងច្រើន អំពីរបៀបនៃការធ្វើទំនាក់ទំនងផងដែរ។ ប៉ុន្ដែ ក៏នៅមានចំណុច ជាច្រើនទៀត ដែលខ្ញុំនៅមិនទាន់យល់ដឹង អំពីវិស័យជាអ្នកសារព័ត៌មាននេះ ហើយខ្ញុំជឿថា វគ្គបណ្ដុះបណ្ដាលនេះ នឹងជួយឱ្យខ្ញុំអាចឈានជើង ចូលទៅក្នុងវិស័យមួយនេះបាន ដែលប្រកដោយក្រមសីលធម៌ និងមានវិជ្ជាជីវៈម្នាក់។

They Beg for Money; I Offer a Small Idea

By the Tonle Bati river, in Takeo Province, a historical tourist site. I am enjoying the fresh air in a comfortable place. Suddenly, four poor kids appear and ask for money.

Kids: Venerable, please give me money to buy food.

Sopich: How much do you need?

Kids: Depends on you.

Sopich: Do you know what is needed to get money?

Kids: Hehe, I don’t know.

Sopich: If you want money, you have play rock-paper-scissors with me. If you win, you get 500 riel.

Kids: No, I can’t.

Sopich: Nothing is given for free. I’m giving you a chance, why don’t you just try?

Suddenly, one of the children decides to give it a try, but the three others don’t. Finally, she wins, so she gets 500 riel.

Sopich, to the others: Do you want to try?

The kids are still shy, but they decide to play. However, they all lose. They cannot get money. Although I want to give, I won’t.

Sopich: You see. Only the smart and the educated people win, so please build up yourself to win in your life and not be a beggar anymore.

First Time Writing News, and Facing Difficulties

Journalism skills are harder than I thought.

My news article hasn’t come out as I expected; there are many mistakes I made, such as: forgetting to ask for more detailed information, not getting a nice photo, using the wrong word, wrong sentences, etc.

I’m facing more pressure in my own business that needs me to pay more intention, but I couldn’t manage my time well. I’m worried about my project, with my client needing to change some ideas, but I don’t have much time to discuss with my team.

Also my health condition is getting weak while I don’t have much time to rest.

I hope everything will get better after me and my “OK! You Win” team finishes the news article.

When I get busier, I don’t have enough time for my family and friends. My best friend asked me, “Do you think you’re not busy enough? Now I’ve nearly forgotten your face!”

I laughed at her and said, “I don’t know too, I just like to learn new things; especially, something about society and art, but it is getting tougher.”

I hope I can win over the difficulty and stay with my Newsroom 2 class until we all are complete.

Fluent in English, Awkward in Khmer: A Generation Is Growing Up With a Mixed Bag of Language Skills

Many schoolchildren in Phnom Penh are finding it hard to speak Khmer correctly after going to English-language schools, some parents said.

Their proficiency in a foreign language should give them a leg up in future careers, but for some it also hints at a troubling trend: Surrounded by YouTube videos and social media sites in English, a generation could be drifting away from Cambodia’s national language.

Chan Sarem, who has three daughters, said her youngest 12-year-old doesn’t like using Khmer, and when she speaks the language her pronunciation is unclear and sounds like a foreigner.

“She calls me ‘mom’ instead of the Khmer style” of using the word Mae, Sarem said. “Sometimes, she speaks English with her sisters when they don’t want me to understand. It makes me feel left out.”

Her older daughters, who are 22 and 24, don’t have the same problem.

But the youngest, who started at an English school when she was 6, is growing up preferring to use English over Khmer, she said.

La Vannsotheavuth said his 5-year-old son started at an English kindergarten when he was 3, and, surrounded by friends who speak English and YouTube videos also in the foreign language, he was having some difficulty pronouncing Khmer.

Vannsotheavuth therefore needed to make an extra effort to teach Khmer at home, he said.

He would have preferred that his son attend a Khmer school, but he knew that learning English would help his son get a better job in the future, so reluctantly sent him to the English kindergarten, he said.

He saw the same situation happening to many children around him, he said. “I often see many parents speak English to their children, even though they are Cambodian. The children cannot use the Khmer language correctly.”

Vannsotheavuth said he found the situation concerning. “For me, I am a patriotic person so I think about the future of our culture and language, how it can affect the value of our history, the loss of a sense of belonging, the usage of the Khmer language — especially, the possible disappearance of this language.”

Another parent, Thun Navy, a sales manager with two young children, said his eldest, a 3-year-old girl, learns only English and Chinese at kindergarten, and always mixes Khmer and English when she speaks.

“My child uses English mixed with Khmer, but it’s not my intention to make my child speak English better than Khmer,” he said.

However, the best schools, especially for younger children, teach in foreign languages, so he sent her to a private school rather than a public Khmer school, he said.

“It’s because there are not many public schools that accept kids under 4 years old, and private schools have more programs for students,” he said.

Chry Pengchhy, part-owner of an English school in Pur Senchey district, acknowledged that it was a common trend for many children to become better at foreign languages than Khmer.

Some parents even prefer to speak foreign languages with their children at home, he said.

“Today’s use of the Khmer language has really changed, from my observations of each family. Most parents speak foreign languages to their children based on [the parents’ own] ability,” Pengchhy said.

He agreed that Khmer writing, speaking and listening skills were declining among the new generation, and the government and parents should step in to improve the situation.

“Firstly, the state must limit the age when students can start to study a foreign language and should prioritize the national language first. Secondly, parents need to use and teach their children Khmer more.”

Education Ministry spokesman Ros Soveacha would say only that parents were free to choose where to send their children, and the ministry was working to improve education at all levels, from kindergarten through to the university level.

English lessons were added to the Khmer public school curriculum in 1996 starting from Grade 7, and were expanded to start at Grade 4 from 2017, according to the Phnom Penh Post.

Khmer Literature scholars said the trend among schoolchildren was concerning for the future of the Khmer language.

Chhin Seyha, a member of the language commission at the Royal Academy of Cambodia and a Khmer Literature trainer at Pannasastra University, said many Cambodians already do not use the Khmer language well, as they seem to value foreign languages more than Khmer.

“I see that using foreign languages rather than the Khmer language leads to a deficit in the Khmer language, leads to a lack of a lot of words in use, leads to the loss of identity, leads to younger generations having a crisis of writing,” Seyha said.

He suggested a variety of policies to promote Khmer, including prioritizing Khmer at schools, establishing a national independent authority on the language, and even penalizing people who write Khmer incorrectly.

Choub Sokleab, a 29-year-old fourth-year student majoring in Khmer Literature at Preah Sihanouk Raja Buddhist University, said that incorrect Khmer grammar and spelling was becoming more common, especially online.

“In our society nowadays, on Facebook and other media, children in Phnom Penh and the provinces use Khmer language in a limited way. Their usage of the Khmer language is wrong according to Khmer rules; they do not write well, and are wrong in both grammar and spelling,” Sokleab said.

He said it was even possible that the Khmer language would become a second language for some Khmer youths, who already write Khmer using the Latin alphabet when communicating with each other digitally.

“I think that if we continue to urge children to learn foreign languages much more than our Khmer language, it will become a second language,” he said. “New generations in the 21st century are likely to mostly use foreign languages.”

បុគ្គលិក កាស៊ីណូ ណាហ្គាវើលដ៍ បន្តធ្វើកូដកម្ម ទាមទារ ឱ្យតំណាង ពួកគេចូល ធ្វើការវិញ

បុគ្គលិក ក្រុមហ៊ុនកាស៊ីណូ ណាហ្គាវើលដ៍ ប្រមាណជាង២០០០នាក់ បន្តនាំគ្នាធ្វើកូដកម្ម ទាមទារ តម្លើងប្រាក់ខែ និងតម្រូវឱ្យក្រុមហ៊ុននេះ ទទួលយកប្រធានសហជីព របស់ខ្លួន ចូលធ្វើការវិញ។

នេះជាថ្ងៃទី២ ហើយដែលបុគ្គលិកក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ (Naga World) ប្រមូលផ្តុំគ្នា នៅមុខក្រុមហ៊ុន បន្ទាប់ពី ការចរចាគ្នាមិនត្រូវ កាលពីរសៀលថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ដោយពួកគេទាមទារឱ្យ កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ ចូលធ្វើការវិញ និងដោះស្រាយលក្ខខណ្ឌការងារមួយចំនួន។

ក្រុមហ៊ុន ណាហ្គា វើលដ៏ បានព្យួការងារ កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ កាលពីខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៩ បន្ទាប់ពីក្រុមហ៊ុនមួយនេះដឹងថា ក្រុមបុគ្គលិកគ្រោង ធ្វើយុទ្ធនាការទាមទារ ឲ្យថៅកែដំឡើងប្រាក់ឈ្នួលសមរម្យ។

កញ្ញា ឈុន សុខា ជាអនុប្រធានសហជីព ប្រចាំក្រុមហ៊ុន ណាហ្គាវើលដ៍ បានលើកឡើងថា កន្លងមកពួកគាត់បានធ្វើតាមនីតិវិធីនានា មួយចំនួនរួចមក ហើយជាមួយក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្ដាល និងក្រសួងការងារ ដើម្បីរកដំណោះស្រាយ។ ប៉ុន្ដែ បញ្ហានេះនៅមិនទាន់មាន ដំណោះស្រាយណាមួយ ដែលអាចទទួលយកបាននៅឡើយទេ។ ហើយការណ៍នេះ បាននាំឱ្យមានការមិនពេញចិត្ដ និងឈានមកដល់ការធ្វើកូដកម្មរបស់បុគ្គលិកជាងពីរពាន់នាក់។

បុគ្គលិក កាស៊ីណូ ណាហ្គាវើលដ៍ ប្រមូលផ្តុំធ្វើកូដកម្ម មុខក្រុមហ៊ុន នៅថ្ងៃទី៩ ខែមករា ឆ្នាំ២០២០។ (រូបភាពដោយ៖ យី សារ៉ាត់)

កញ្ញា សុខា និយាយថា៖ «បណ្ដឹងរបស់បុគ្គលិក-កម្មករខ្មែរ មានចំនួនស្នាមផ្ដិតមេដៃ ៣០៥៥នាក់ តែក្រសួងការងារ មានបួនបណ្ដឹង ដែលបុគ្គលិកបានប្ដឹង។ តែបែរជាគាត់ហ៊ានអះអាងថា បណ្ដឹងទាំងបួនមានបណ្ដឹងនៅចំណុចទីមួយ ដែលពាក់ព័ន្ធបណ្ដឹងទម្លាក់ការព្យួរការងារចេញ គឺជាបណ្ដឹងវិវាទការងារបុគ្គលទៅវិញ ដល់ពេលបីចំណុចទៀតគាត់ចាត់ចែងជាវិវាទរួម»។

អភិបាលរាជធានីភ្នំពេញ លោក ឃួង ស្រេង បានចេញមក សម្របសម្រួល នឹងជម្រុញឲ្យតំណាងក្រុមហ៊ុន និងតំណាងបុគ្គលិកជួបចរចារគ្នា។ លោកបានប្រាប់ឲ្យអភិបាលខណ្ឌចំការមន ជាអ្នករៀបចំជំនួបចរចារនេះឡើងនៅរសៀល ថ្ងៃទី៩ ខែមករា ឆ្នាំ២០២០។

លោក​ ឃួង ស្រេង​មានប្រសាសន៍ថា៖ «ខ្ញុំក៏ បានប្រាប់ អភិបាលខណ្ឌ ចំការមន ដើម្បីឲ្យ ខាងក្រុមហ៊ុន ហៅតំណាង សហជីព ទៅចរចារគ្នា ក្នុងតុចរចារ ដោយផ្អែក ទៅតាមលក្ខណ្ឌច្បាប់ និងលក្ខណ្ឌការងារ»។

អភិបាលរាជធានីភ្នំពេញ លោក ឃួង ស្រេង ផ្តល់បទសម្ភាសន៍ ដល់អ្នកសារព័ត៌មាន នៅមុខ កាស៊ីណូ ណាហ្គាវើលដ៍ នៅថ្ងៃទី៩ ខែមករា ឆ្នាំ២០២០។ (រូបភាពដោយ៖ យី សារ៉ាត់)

កាលពីរសៀលថ្ងៃព្រហស្បតិ៍  តំណាងបុគ្គលិក បានជួបប្រជុំជាមួយ តំណាងក្រុមហ៊ុន ណាហ្គាវើលដ៏អភិបាលខណ្ឌចំការមន និងអន្តរក្រសួង ប៉ុន្តែពុំទាន់មានដំណោះស្រាយនោះទេ។ 

រហូតមកដល់ព្រឹកថ្ងៃទី១០ ខែមករា នេះ បុគ្គលិកទាំងនោះ នៅតែបន្ដការធ្វើកូដកម្ម ដដែលដោយសារមិនទាន់មាន ដំណោះស្រាយ ណាមួយជូន ពួកគាត់នៅឡើយទេ។

កញ្ញា​ ឈុន សុខា បន្ថែមថា ពួកគេនឹងបន្តការធ្វើកូដកម្មនេះ រហូតទាល់តែក្រុមហ៊ុនមានដំណោះស្រាយជូនពួកគាត់។

អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងារ លោក ហេង សួរ មិនអាចទាក់ទងសុំធ្វើការអត្ថាធិប្បាយបាននោះទេ។ 

រាយការណ៍បន្ថែមដោយ លី ចាន់សុផល (Ly Chansophal) និង សំ សុពេជ្រ (Sam Sopich)

អ្នកមានជម្លោះដីធ្លី ពីខេត្តត្បូងឃ្មុំ និងស្វាយរៀង ស្វែងរកអន្តរាគមន៍ ពីរដ្ឋាភិបាល

ប្រជាពលរដ្ឋ ជាង១០០នាក់ មកពីខេត្តស្វាយរៀង និងត្បូងឃ្មុំ បាននាំគ្នាមកដាក់ញ្ញត្តិ នៅក្រសួងយុត្តិធម៌ និងក្រសួងមហាផ្ទៃ ដើម្បីស្វែង រកអន្តរាមគន៍ ឲ្យដោះលែងតំណាង របស់ពួកគេ និងដោះស្រាយ បញ្ហដីធ្លី ជាមួយក្រុមហ៊ុន ចិន​​ និងឥណ្ឌា ដែលអូសបន្លាយ ជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ។

ប្រជាសហគមន៍៤ មកពីខេត្តត្បូងឃ្មុំ និងខេត្តស្វាយរៀង កាលពីថ្ងៃទី៨ ខែមករា ឆ្នាំ២០២០នេះ បានប្រមូលផ្តុំគ្នា មុខក្រសួងយុត្តិធម៌ និងក្រសួងមហាផ្ទៃ​ ដោយស្នើឲ្យ ស្ថាប័នទាំងពីរ ជួយអន្តរាគន៍ដោះលែងតំណាងរបស់ពួកគេម្នាក់ ដែលបានចាប់ខ្លួន កាលពីថ្ងៃទី១៧ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៩។

តំណាងសហគមន៍មកពី ខេត្តត្បូងឃ្មុំ គឺលោក ហៀង សុខហាន បានថ្លែងថា សហគមន៍៣គឺ កំប្រើស ស្រែប្រាំង និងបុស្សស្នោ​​ ឃុំត្រពាំងព្រីង ស្រុកតំបែរ ចំនួន១៨២គ្រួសារ មានជម្លោះធ្លីជាង១២០០​ហិកតា ជាមួយក្រុមហ៊ុនចិន ហាមីនីវីស អ៊ីនវេសមេន ជិត១០ឆ្នាំមកហើយ ដោយពុំមានដំណោះស្រាយ។ លោកថា បញ្ហាអូសបន្លាយនេះធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ ដល់ជីវាភាពប្រចាំថ្ងៃរបស់ប្រជាពលរដ្ឋដែលកំពុងមានជម្លោះ។

លោក សុខហាន និយាយថា៖ «ពួកយើងអត់ឃ្លាន គ្មានស៊ី ហើយទើបបានប្រជាពលរដ្ឋមករករដ្ឋាភិបាលនិងអ្នកពាក់ពន្ធ័ជួយរកដំណោះស្រាយបែបនេះ»

លោក សុខហាន បានបន្ថែមថា ប្រសិនបើក្រសួង មិនអន្តរាគមន៍ ដោះលែងតំណាង របស់ពួកគេ និងឆ្លើយតជាវិជ្ជមាននោះទេ លោកនិងប្រជាសហគមន៍នឹងបន្តដាក់ញាត្តិទៀត។

ប្រជាពលរដ្ឋម្នាក់ទៀត លោក​ បឿន រ៉ាវ៉េត ត្រូវជាប្អូនជីដូនមួយរបស់ សកម្មជនដីធ្លីដែលបានត្រូវឃាត់ខ្លួន គឺ លោក សែម សាង បាននិយាយថា ដោយសារបញ្ហាអូសបន្លាយ ដោយគ្មានដំណោះស្រាយ ទើបប្រជាពលរដ្ឋតវ៉ា និងឈានដល់ការចាប់ខ្លួនបងជីដូនមួយរបស់ខ្លួន។

លោក រ៉ាវេត និយាយថា៖ «រង់ចាំអាជ្ញាធរ មិនទាន់មានវិធានការដោះស្រាយ ពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ ពីមួយខែទៅមួយខែ»

លោក​ សែម សាង ត្រូវបានចាប់ខ្លួន កាលពីថ្ងៃទី១៧ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៩ តាមដីកាចុះថ្ងៃទី២៦ ខែកក្តដា ឆ្នាំ២០១៩  ដែលចេញដោយ ចៅក្រមស៊ើបសួរ​សាលាដំបូង​ខេត្តត្បូង​ឃ្មុំលោក ហៃ ណៃហេង។ ក្នុងដីកានោះ បានបង្គាប់ឲ្យនាំខ្លួនលោក សែម សាង ទៅសួរចម្លើយនៅសាលាដំបូងខេត្ត ក្រោមការបទចោទ «កំហែងយកដោយមានស្ថានទម្ងន់ទោសដោយសារប្រើប្រាស់អាវុធ» ដែលបានប្រព្រឹត្ត​កាល​ពីឆ្នាំ២០១៦។

អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក ជិន ម៉ាលីន បានឆ្លើយតបតាម ប្រព័ន្ធសង្គមតេឡេក្រាមថា ក្រសួងបានទទួលញ្ញត្តិ និងកំពុងពិនិត្យ។ ទោះជាយ៉ាងណា​ លោកថា ក្រសួងមិនអាចជ្រៀតជ្រែកនិតិវិធីតុលាការ បាននោះទេ។​

លោក ជិន ម៉ាលី លើកឡើងថា៖ «ក្រសួង អាចនឹងបញ្ជូនសំណើរនេះទៅកាន់តុលាការដើម្បីពិនិត្យនិងដោះស្រាយតាមនីតិវិធីច្បាប់។ លើកលែងតែមានមូលដ្ឋានច្បាស់លាស់បង្ហាញពីភាពមិនប្រក្រតីឬកំហុសឆ្គងនៃការអនុវត្តនីតិវិធី និងការសម្រេចសេចក្តីរបស់ចៅក្រម»

ប្រជាសហកមន៍មកពីខេត្តស្វាយរៀង អ្នកស្រី ខៀវ សារ៉ុន ផ្ដល់បទសម្ភាសន៍ជាមួយVOD ថាប្រជាពលរដ្ឋជាង ៤៤០គ្រួសារ នៅឃុំអំពិលស្រុករមាហែក ខេត្តស្វាយរៀង មានជម្លោះ ជាមួយក្រុមហ៊ុនដាំអំពៅ លើផ្ទៃដីលើដីទំហំ៦៧០ហិកតា តាំងពីឆ្នាំ២០១០។ អ្នកស្រីថា ជម្លោះនេះ អាជ្ញាធរគ្មានលទ្ធភាពដោះស្រាយជូនពួកគាត់ទេ ធ្វើឲ្យក្រុមហ៊ុនមានលទ្ធភាពប្តឹងពួកគាត់ទៅតុលាការទៀតផង ពីបទកាន់កាប់ដីក្រុមហ៊ុន

ប្រធាន​សម្ព័ន្ធ​សហគមន៍​កសិករ​កម្ពុជា​ លោក​ ថេង​ សាវឿ​ន បាននិយាយថា ការពន្យាពេលដោះស្រាយ បញ្ហាដីធ្លីជូនពលរដ្ឋ ធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ជីវភាពរស់នៅប្រចាំថ្ងៃរបស់ពួកគេ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត​ នៅពេលដែលជម្លោះបន្តអូសបន្លាយ តំណាងរបស់ពួកគេអាចប្រឈមនឹងការចាប់ខ្លួនផងដែរ។

លោក សាវឿន បានបន្តថា «ប្រសិនបើអាជ្ញាធរបន្តពន្យាពេលលើរឿងនេះ នឹងធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋកាន់តែធ្លាក់ខ្លួនក្រីក្រទៅៗ។ ហើយនឹងធ្វើឲ្យបញ្ហាសង្គមកើតមានឡើង ប្រជាពលរដ្ឋអត់ការងារ អត់មុខរបរធ្វើស្រែ»។

រាយការណ៍បន្ថែមដោយ លី មីសាន (Ly Misan) និង ទុយ អេងលី (Tuy Engly)

ចំនួនអ្នកអានសៀវភៅ នៅកម្ពុជាមានការកើនឡើង

ចំនួនយុវជន​ខ្មែ​រ ចាប់អារម្មណ៍ក្នុងការអានសៀវភៅ មាន​ការកើនឡើ​ង​​​​គួរអោយ​កត់​សម្គាល់ ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ជាពិសេស​​សៀវភៅបែប​​ប្រលោមលោក ​និងសៀវភៅទស្សនៈ ​របស់បុគ្គល​ល្បីៗ​ ដើម្បីបង្កើនចំណេះដឹង និងកាត់បន្ថយភាពតានតឹង។

អ្នកធ្វើការផ្នែកបោះពុម្ពផ្សាយ និងអ្នកនិពន្ធសៀវភៅ បានលើកឡើងថា ចំ​នួនសៀវភៅបោះពុម្ពលក់ និងចែកចាយមានការកើនឡើង ដោយសារយុវជនខ្មែរងាកមកអានសៀវភៅ ជាចំណេះដឹង​ និងអ្នកខ្លះទៀត អានសម្រាប់ជាការកម្សាន្តដើម្បីអប់រំចិត្តធ្វើអោយផ្លូវចិត្តរឹងមាំ។ ​

 លោកស្រី ខ្លូត វិបុលឡា​ ប្រធាន​បណ្ណាគារ​ជាតិ មានប្រសាសន៍ថា កត្តា​ដែល​ជួយ​ដល់​​ កំណើន​​ការអាននេះ គឺ​តាមរយៈ​​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយ​​សង្គម និង​​ការផ្សព្វផ្សាយ​​តៗគ្នា ​ពីម្នាក់​ទៅម្នាក់ រៀបចំតាំងពិពណ៌ និងផ្តល់ជូនដោយពុំគិតថ្លៃ។

លោកស្រី វិបុលឡា បានកត់សម្គាល់ថា ក្នុងឆ្នាំ​២០១០ ចំនួន​​អ្នកចាប់អារម្មណ៍ ​​ចូលរួម ​​​តាំង​ពិពណ៌​សៀវភៅ មាន​ចំនួន​​ត្រឹមតែ ៧០០ ទៅ១០០០នាក់​ប៉ុណ្ណោះ ដែល​​ចំនួននេះ ​​បង្ហាញ​​អំពី​កំណើន​​អ្នក​អាន​​នៅ​កម្ពុជា មាន​ចំនួន​​តិចតួច​​​​នៅឡើយ។ ប៉ុន្តែ​កំណើន​​អ្នកអាន​​ មានការកើនឡើងខ្ពស់ ក្នុងការ​តាំង​ពិពណ៌​សៀវភៅ​​លើកទី៨ កាល​ពីថ្ងៃ​ទី ថ្ងៃទី១៣  ដល់ថ្ងៃទី១៥ ខែ ឆ្នូ ឆ្នាំ២០១៩កន្លង​​ទៅ ដែលមានចំនួនអ្នកចូលរូម​​រហូត ជិត១៨ម៉ឺននាក់។ ចំនួន​នេះ​​បើ​ធៀប​ទៅ​នឹង​ការ​ចូលរួម​​តាំង​ពិពណ៌​​កាល​ពីឆ្នាំ​២០១៨ មានចំនួន​១៣ម៉ឺន​​នាក់ ​គឺ​កើន ៥ម៉ឺន​នាក់។

លោកស្រី វិបុលឡា មានប្រសាសន៍ថា៖ «តាមរយៈ​​ការតាំងពិពណ៌​សៀវភៅ​​៣ថ្ងៃ​​នៅបណ្ណាល័យជាតិ​ ដែលយើង​ធ្វើ​កាលពីថ្ងៃទី​១៣ ខ្ញុំគិតថា ភាគច្រើន​អ្នកមក​ចូលរួម​ទិញ​សៀវភៅ​គឺយុវជន​ចូលរួម អ៊ីចឹងខ្ញុំ​គិតថា យុវជន​ឈានទៅរក​ការអាន​សៀវភៅ​បានច្រើន»។

យុវតីជានិស្សិត នៅសាកលវិទ្យាល័យជាតិគ្រប់គ្រងក រកសៀវភៅអានបែបប្រលោមលោក ថ្ងៃទី២ ខែមករា ឆ្នាំ២០២០  (ថតដោយ៖ លី ចាន់សុផល)

 អ្នកស្រី វិបុលឡា បានបន្តថា ចំពោះ​អ្នកអាន ​ជាទូទៅ​ប្រចាំថ្ងៃ ​ក្នុង​បណ្ណាល័យ​ជាតិវិញ គឺមានពី​១៤០នាក់ ទៅ២០០នាក់​ក្នុងមួយថ្ងៃៗ។ សម្រាប់ថ្ងៃ​ដែល​​​ ​និស្សិត​ត្រូវធ្វើ​កិច្ចការ​សាលាវិញ គឺមាន​ចំនួន​លើស​ពីនេះ។

លោកស្រី វិបុលឡា  ​បានបន្ថែមថា សៀវភៅដែលលក់ដាច់ជាងគេ ក្នុងកម្មវិធីពិពណ៌សៀវភៅ គឹសៀវភៅប្រលោមលោក ដែលនិពន្ធដោយ ​លោក ម៉ុង ម៉ានិត ដោយត្រឹម​រយៈពេល​តែ ៣ថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ សៀវភៅ​របស់លោក​បានលក់​ដាច់​រហតូដល់​ទៅ៦០០០ក្បាល ។

ចំណែក ​លោក សុខ ​ចាន់ផល ជាអតីត​អ្នកនិពន្ធ​ចម្រៀង ​នៅ​ផលិត​កម្ម​រស្មី​ហង្ស មាស ហើយ​បច្ចុប្បន្ន​ជាអ្នកនិពន្ធ​សៀវភៅ​ប្រលោមលោក ​ដែល​ទទួលបាន​ការគាំទ្រ​ច្រើន​ពីយុវជន​ដែរនោះ ក៏បាន​លើកឡើង​ស្រដៀង​គ្នានេះដែរ អំពី​កំណើន​នៃអ្នក​អាន​សៀវភៅ ដោយ​ភាគ​ច្រើន​ជាយុវជន និស្សិត ហើយ​ប្រភេទ​សៀវភៅ​ដែលពេញ​និយម​ដាច់ជាងគេ គឺសៀវភៅ​ប្រលោម​លោក។

លោក​ ចាន់ផល មានប្រសាសន៍ថា៖ «ការតាំង​ពិពណ៌​ឆ្នាំនេះខ្ញុំ មានការចាប់អារម្មណ៍​ខ្លាំង​មែន​ទែន ​ដែលបាន​ឃើញ​ពួកគាត់​ចូលរួម​ច្រើន​ជាង​ឆ្នាំមុន…ដោយ​ភាគច្រើន​គឺគាត់​ចូលចិត្ត​សៀវភៅ​បែប​ប្រលោម​លោក​មនោសញ្ចេតនា »។

លោក​ ចាន់ផល បាន​លើកឡើង​បន្ថែមថា រាល់​ពេល​មាន​ការ​តាំង​ពិពណ៌​សៀវភៅ អ្នកនិពន្ធ​ប្រលោមលោក​មនោសញ្ចេតនា​រូបនេះ តែង​ចូលរួម​ហើយឆ្នាំ​បន្ទាប់​ទៀត លោកថា នឹងចូលរួម​បន្តទៀត ដោយ​លោក​រំពឹងថា នឹងកើន​ជារៀងរាល់​ឆ្នាំ​នៃចំនួន​អ្នកអាន។

គិតត្រឹមឆ្នាំ២០១៩ ​លោក ចាន់ផល ​បាននិពន្ធ គឺ៧​ស្នាដៃ ហើយ​ស្នាដៃ​ដែល​មាន​ការពេញ​និយម​ពីសំណាក់​យុវជន​ខ្លាំង​ជាងគេ គឺសៀវភៅ​ប្រលោមលោកគឺ សង្សារ​១៤ថ្ងៃ។ ​​សៀវភៅនេះ ត្រូវបាន​ផលិតកម្ម​មួយ ​យកទៅផលិត​ជាខ្សែភាពយន្ត ​ដែលនឹងចាក់​បញ្ចាំង​នៅខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២០​ខាងមុនេះ​​។ ការនិពន្ធ​សៀភៅ​ផ្តោត​ទៅលើ​យុវជនេះ គឺលោកចង់​ឲ្យ​យុវជន​យល់ដឹង​អំពី​ជម្ងឺ​បាក់ទឹកចិត្ត  និង ការលើក​ទឹកចិត្ត អប់រំ​ចិត្ត​យុវជន។

ចំណែក​និស្សិត​វ័យក្មេង​ម្នាក់​កំពុង​​រកសៀវភៅ​ក្នុងបណ្ណាល័យជាតិ គឺយុវជន ណោ ឆាយ វ័យ២២ឆ្នាំ មកពីខេត្ត​តាកែវ​ សិក្សា​នៅ​សកវិទ្យាល័យ​ភូមិន្ទភ្នំពេញ ជានិស្សិត​ផ្នែកអក្សរសាស្រ្តឆ្នាំទី៤ បាន​រៀបរាប់​ពីការ​កត់​សម្គាល់​របស់ខ្លួនថា កំណើន​នៃអ្នកអាន​នាពេល​បច្ចុប្បន្ននេះ គឺមាន​ការកើន​ជាងឆ្នាំ​មុនៗ។ ​កំណើន​នេះ​គឺដោយសា​ររដ្ឋាភិបាល ជួយ​លើកស្ទួយ​ពង្រឹង​វិស័យអប់រំ​។ លោកធ្លាប់ចូលរួម​ព្រឹត្តិការណ៍​តាំងពិពណ៌​សៀវភៅ​លើកទី៨​ កាល​ពី​ពេល​កន្លង​ទៅដែរ ដោយ​លោក​សម្គាល់​ឃើញ ភាគ​ច្រើន ​ជានិស្សិត​មកចូល​រួម ហើយ​និយម​ជាវ​សៀវភៅ​ប្រភេទ​ប្រលោមលោក។

 លោក ឆាយ និយាយថា៖ «នៅពេលខ្ញុំអានសៀវភៅប្រលោមលោក ខ្ញុំអាចស្គាល់ស្នាដៃរៀមច្បង របស់យើង អាចឲ្យខ្ញុំចេះវិភាគរិះគន់ ពិចារណា វិនិច្ឆ័យឲ្យបានត្រឹមត្រូវ ជាពិសេសជួយកាត់បន្ថយភាពស្មុគស្មាញរបស់ខ្ញុំផងដែរ»។

ការ​លើកឡើង​ស្រដៀង​គ្នា​នេះ​ដែរ គឺម្ចាស់តូប​លក់​សៀវភៅ ​នៅ​ខាងក្រោយ​វិទ្យាល័យ​ព្រះស៊ីសុវត្ថិ ឈ្មោះ គី ណា អាយុ៥០​ឆ្នាំមកពី​ខេត្តពោធិ៍សាត់។​ អ្នកស្រីលក់សៀវភៅ ដាច់ជាងមុន ហើយសៀវភៅដែលលក់ដាច់ជាងគេ គឹប្រលោមលោក។

អ្នកស្រី ណា​ និយាយថា៖ «អ្នកអាន​​សៀភៅ​ ក្នុងឆ្នាំនេះ​ខ្ញុំ​យល់ថា មាន​កាកើន​ឡើងច្រើន…ហើយ​អ្នក​មក​ទិញ​ជាមន្រ្តីរាជការ និស្សិត ហើយ​គេ​ចូលចិត្ត​ទិញ​សៀវភៅ​ប្រលោមលោក អប់រំគំនិត  សៀវភៅ​ប្រវត្តិសាស្រ្ត»។

យោងតាមរបាយការណ៍ វិទ្យាស្ថានជាតិស្ថិតិ បានឲ្យដឹងថា ត្រឹមឆ្នាំ២០១៧ ប្រជាជនកម្ពុជា ចាប់ពីអាយុ១៥ឆ្នាំឡើង ចេះអាន និងសរសេរកើនឡើងដល់ ៨២,៥០ភាគរយ។

បទ​យក​ការណ៍៖ អាពាហ៍ពិពាហ៍ ​​ជាកត្តា​ជម្រុញ​ឲ្យ​ក្មេងស្រី ជនជាតិដើមភាគតិច បោះបង់ចោលការសិក្សា

0

នៅលើដងផ្លូវក្រាល​គ្រួសក្រហម មានគ្រលុកតូច ធំ​ ដូច អន្ទង់អាំង ពិបាកក្នុងការធ្វើដំណើរ ដែលអម​ដោយ​ ចំការកៅស៊ូរនៅ​ខាង​ឆ្វេង​ដៃយ៉ាងខ្ពស់ ហើយ​មាន​គ្រាប់​កៅស៊ូ​ធ្លាក់ ពាសពេញផ្លូវ​។ ចំណែក​ឯខាងស្តាំដៃមាន​ស្ត្រីជនជាតិ​ដើម​ភាគតិច​៣​នាក់ កំពុងតែបោកសម្លៀកបំពាក់ និងក្មេងស្រីតូច ធំ ​​កំពុងលេងទឹកយ៉ាង​រីករាយ​ដែល​ហូរ​ចេញ​ពី​​បំពង់​ទឹកចំនួន​៤​ដែល​បង្ហូរ​ពី​អូរ​​នៅ​ជិតភ្នំនោះ។ នេះ​ជាទិដ្ឋភាព​​មួយ​ក្នុង​ភូមិលុងឃុង ឃុំ​ លុងឃុង ស្រុក​បរកែវ ខេត្ត​រតនគិរី។ ​​

ក្នុង​ភូមិនេះមានសភាព​ដ៏ស្ងបស្ងាត់​ ដោយ​​ប្រជាជនបាន​ចេញ​ទៅ​ធ្វើចំការ​ស្ទើរ​តែទាំង​អស់។ មានតែ​ស្ត្រីជនជាតិ​ជនជាតិដើមទំពួន វ័យកណ្តាល ប្រមាណ​៥នាក់កំពុង​សម្រាក​ក្នុង​ផ្ទះ និង​ធ្វើ​ដំណើរក្នុង​​ភូមិ និងមាន​ស្ត្រី​ចំណាស់ បីនាក់ កំពុង​ធ្វើ​ដំណើរ​​ដោយ​មាន​ ជក់ខ្សៀរបណ្តើរបង្ហុយផ្សែងតិចៗបណ្តើរ ក្នុងសំលៀកបំពាក់​សាមញ្ញ​ដូច​ពលរដ្ឋ​ធម្មតា។

​​​ស្រ្តីម្នាក់ពាក់​អា​វ​យឺ​ត​ព​ណ៌​ក្រ​ហ​ម ស្រោបដោយ​អាវដៃវែងពីខាងក្រៅ ពណ៌ផ្កាឈូកស្រាល ជាមួយនិងខោខូវប៊យជើងវែង​ ក្នុងដៃ​មាន​កាន់​កូនស្រីអាយុប្រហែល ជាង២ឆ្នាំ ដាក់នៅលើភ្លៅខាងមុខ បានរៀបរាប់ថាខ្លួនបានបោះបង់ការសិក្សាត្រឹមថ្នាក់ទី៥ ដោយសារម្តាយឪពុកមានវ័យចាស់ និងត្រូវរៀបការដើម្បីជួយគ្រួសារ ដែលជាប្រពៃណីរបស់ជនជាតិដើមភាគតិច។

«ចា៎ ខ្ញុំឈប់រៀនយកប្ដីហ្មង ណាមួយចេញជួយធ្វើការពុកម៉ែដែរ ព្រោះពុកម្ដាយខ្ញុំចាស់ហើយ។ […] មុនខ្ញុំសម្រេចចិត្តឈប់រៀន ខ្ញុំបានពិភាក្សាជាមួយ ឳពុកម្ដាយខ្ញុំ តែពួកគាត់មិនឲ្យខ្ញុំឈប់ទេ តែខ្ញុំនៅតែឈប់ ពីព្រោះខ្ញុំអាណិតពួកគាត់» នេះជាការលើកឡើងរបស់ ស្រ្តីជនជាតិដើមភាគតិចទំពួន មុត ចាន់ធី អាយុ១៩ឆ្នាំ។

ស្រ្តីជនជាតិដើមភាគតិចពីរនាក់បោកសម្លៀកបំពាក់ និងដងទឹកសំរាប់ប្រើប្រាស់​ ​ក្នុង​ភូមិលុងឃុង ខេត្ត​រតនគិរី ថ្ងៃទី​៨ ​ ខែវិច្ឆកា   ឆ្នាំ២០១៩។ (ថតដោយ៖ ម៉ិច ជូឡាយ )

និយាយ​ដល់​ចំនុចបោះបង់ការសិក្សា​ ចាន់ធី បាន​ផ្លាស់​ប្ដូរ​ទឹក​មុខ​មក​​ក្រៀ​ម​ក្រំវិញ ដោយ​ថា​អ្នក​ស្រី​មាន​​​​កា​​​រ​​​សោ​​​ក​​​ស្ដា​​​យ​​​ ចំ​​​ពោះ​​​កា​​​រ​​បោះ​​ប​​​ង់​ចោ​​​ល​​​​កា​​​រ​សិ​​​ក្សា ​​​នៅ​​​វ័​​​យ​​ក្មេ​​​ង​​បែ​​​ប​​​នេះ ​​ដោ​​​យ​​​ខ្លួ​​​ន​​​មិ​​​ន​​​បា​​ន​​​រៀ​​​ន​​​ខ្ព​​​ស់​​​ដូ​​​ច​​​គេ​​​​​​​ ​និ​​​ង​​​មិ​​​ន​​​អា​​​ច​​​ធ្វើ​​អ្វី​បា​​​ន​​​ ក្រៅ​​​តែ​​​ពី​​​ធ្វើ​​​កា​​​រ​​​ងា​​​រ​​​ចម្ការ ​និ​ង​មើ​ល​ថែ​កូ​ន​។

​ចា​ន់ធី និយាយថា៖ «ខ្ញុំ មានអារម្មណ៍ថា មិនសប្បាយចិត្តដោយសារតែខ្ញុំឃើញគេចេះអក្សរ ហើយយើងអត់បានរៀន ហើយអត់ចេះអក្សរ ពិបាក»

បញ្ហាជីវភាពគ្រួសារ និងប្រពៃណីរៀបការវ័យក្មេង នៅតែជារបាំង នៃការសិកស្សាររបស់ស្រ្តីជនជាតិដើមភាគតិច ដែលធ្វើឲ្យពួកគេភាគច្រើន បោះបង់ការសិក្សាត្រឹមថ្នាក់បឋម។

​ចាស់​ទុំ​ភូមិលុងឃុង​ ​លោ​ក​ ​សា​ក់​ ​ស​យ​ ​អា​យុ​ ​៦​១​ឆ្នាំ​ ​​បា​ន​ប្រា​ប់អ្នក​យក​ព័ត៌មាន​​ថា ​​ដោយ​សា​រ​ប្រ​ពៃ​ណី​ទំ​នៀ​ម​ទ​ម្លា​ប់រ​ប​ស់​ជ​ន​ជា​តិ​ដើ​ម​ភា​គ​តិ​ច​ ធ្វើ​ឱ្យ​ពួ​ក​គេ​មិ​ន​សូវខ្វ​ល់​ ​លើ​រឿង​សិ​​ក្សានោះ​ទេ​។​ ​

​លោ​ក​ ​ស​យ​៖ ​«​យ​​​​​​ប្ដី​​​​​​​​​​អី​​​​​​​ស់​​​​ លែ​​​​​​​​រៀ​​​​​​​ហើ​​​​​​។ អាហ្នឹ​​​​​​វា​​​​​​ម្លា​​​ប់​​​ចឹ​​​​​ ​​​ហើ​​​​​​​​​​​​ជា​​​តិ​​​​​​​នេះ​​​ ​​​​ត់​​​ចា​​​ប់​ ​​​អា​​​​​​ម្ម​​​ណ៍​​​​​​ក្ស​​​​​​ ​​រឿ​​​​​​​​សំ​​​បុ​​​ត្រ​​​ស្នា​​​​​​​​ ​​​​​​ម្លា​​​ប់​​​តាំ​​​​​​ពី​​​ដូ​​​​​​តា​​​​​​​ ​​​ហ្នឹ​​​​​​ប្រ​​​ត្តិ​​​​​​ជា​​​តិ​​​ហ្នឹ​​​​​​

ចាស់​ទុំ​ភូមិលុងឃុង​ ​លោ​ក​ ​សា​ក់​ ​ស​យ​ ​អា​យុ​ ​៦​១​ឆ្នាំ​ផ្តល់បទសម្ភាសន៍ដល់អ្នកសារព័ត៌មាន នៅក្រោមផ្ទះរបស់ខ្លួន ​​​ក្នុង​ភូមិលុងឃុង ខេត្ត​រតនគិរី ថ្ងៃទី៨ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩ (ថតដោយ៖ អេង ស្រីពៅ)

ប្រ​ធា​ន​ភូ​មិ​លុ​ង​ឃុ​ង​ លោក តា​ក់ ​​​ណា​​ក់​​​ អា​យុ​​៥​៣​ឆ្នាំ​ បាន​ឱ្យ​ដឹង​​ថា ក្មេងស្រីក្នុង​ភូមិ​លោក​ចាប់​ផ្ដើម​បោះបង់​ការ​សិក្សា នៅ​អា​យុ​ច​ន្លោះ​ពី​ ​១​១​ឆ្នាំ​ ​ទៅ​១​២​ឆ្នាំ​ ដោយសារ ជីវភាពគ្រួសារ និងរឿងផ្ទាល់ខ្លួន។

លោក ណាក់ និយាយថា៖ «​ទី​ ​គាត់ខ្វះវិកា​ ​ទី​ ​គាត់ថាឆ្ងាពីភូមិគាត់ត់មា​​មធ្យោបាធ្វើដំណើខ្លះទៀតគេក៏ស្រលាញ់គ្នាហើយក៏ឈប់រៀន ទៅរៀបការផ្សេងទៀមានអ្នកខ្លះឈឺ​ ​ប់​ ​ទៅថ្ងៃអៀខ្មាក៏លែងចូរៀអាហ្នឹក៏មាដែ»

លោកបន្ថែម​ថា៖ « ខ្ញុំពិតជាមានបារម្ភចំពោះសិស្ស​ ដែលបានបោះបង់ ការសិក្សារចោលច្រើន វាពិតជាគួរអោយស្ដាយ។ […] ពួកគេតាម តាមពុកម្ដាយ គេទៅ ជាជ័រឆ្ងាយៗ។ ប៉ុន្តែយើង អំពាវនាវឲ្យគាត់មករៀនហ្នឹង។ យើងដើរប្រាប់ពុកម្ដាយគេ អំពាវនាវជំរុញលើកទឹកចិត្តកូនចូលរៀនវិញដែរ»

ទោះបីជា កុមារជនជាតិដើមភាគតិចជាច្រើន បោះបង់ការសិក្សាទាំងវ័យក្មេងក៏ដោយ ក៏នៅមានកុមារមួយចំនួននៅតែបន្តការសិក្សា ដោយពួកគេចង់បានការងារល្អ និងជួយដល់សហគមន៍របស់ពួកគេ។

ក្នុង​សំលៀក​បំពាក់សំពត់ភ្លីសេ​ និងអាវយឺតពណ៍ខ្មៅ ដោយ​មានស្ពាយ​កាផា ​នៅពី​ក្រោយ ផ្ទុក​ពេញ​ទៅ​ដោយ​ ស្លឹកចេក សាញននោង សំរាប់ដុះខ្លួន មានច្រាស់​ពណ៌លឿងធំមួយ និងរួមជាមួយខោវអាវសើមៗ​ កុមារី​ជនជាតិ​​ទំពួនវ័យ​១៣​ឆ្នាំ​ ឈ្មោះកែវ ឥណ្ឌា ដែលមា​សម្បុ​ខ្មៅ​ ជាមួយសក់វែងខ្មៅត្រឹមចង្កេះ បានិយាយថានាង​​​ស្រលាញ់​ការ​សិក្សា​យ៉ាងខ្លាំង។ កុមារីរូបនេះ គិតថាមានតែការសិក្សាទេដែលអាចឲ្យនាងអាចមាន​ការងារ​ល្អបាន ពីព្រោះនៅថ្ងៃអនាគតនាងចង់​ក្លាយ ជាវេជ្ជបណ្ឌិត ដើម្បីជួយចាស់ជរា​​ និង ឪពុកម្តាយរបស់នាង។​

កុមារី ឥណ្ឌា និយាយថា៖« ខ្ញុំនឹងមិនបោះបង់ការសិក្សារឡើយ ពីព្រោះ ខ្ញុំចង់បានធ្វើការងារល្អ ហើយធំដូចគេ។ អនាគត ខ្ញុំចង់ក្លាយជាគ្រូពេទ្យ ពីព្រោះអាចជួយមនុស្សចាស់ ជរា និងឳពុកម្ដាយ»។

កុមារី​ជនជាតិ​​ទំពួនវ័យ​១៣​ឆ្នាំ​ កែវ ឥណ្ឌា​ ស្ពាយកាផាពីក្រោយដោយមានសម្លៀកបំពាក់សើម និងសម្ភារប្រើប្រាស់ ក្នុង​ភូមិលុងឃុង ខេត្ត​រតនគិរី ថ្ងៃទី​៨ ​ ខែវិច្ឆកា   ឆ្នាំ២០១៩។ (ថតដោយ៖ ម៉ិច ជូឡាយ )

វិទ្យាល័យ​អន្តេវាសិកដ្ឋាន ក្នុង​ក្រុង​បានលុង ខេត្ត​រតនគីរី គឺជា​ទីកន្លែង​​​ផ្តល់ការ​សិក្សា​ និង​ជម្រក​ ដល់​សិស្សដែល​ធ្វើ ដំណើរមក​ពីតំបន់​ដាច់ស្រយាល​នៃ​ខេត្ត​នេះដើម្បី​បន្តការសិក្សា។

នាយកវិទ្យាល័យ​នេះ​គឺ​លោក លោក ឡាក់ ឈាងឡាយ ប្រាប់​អ្នក​យក​ព័ត៌មាន​ថា នៅឆ្នាំ២០១៩នេះ​មានសិស្សសរុប៧៩៦នាក់ ក្នុងនោះ មានសិស្សស្រី ៤២៨នាក់ កំពុង​ស្នាក់​នៅ​ និង​សិក្សា​ក្នុង​សាលា​របស់​លោក។ នៅក្នុង​ចំណោម​សិស្សទាំងនោះ​មានសិស្ស​ប្រុស៥៥នាក់ និងសិស្សស្រី១៨នាក់ បោះបង់​ការ​សិក្សា ។

បើ​តាម​លោក ឡាក់ ឈាងឡាយ អ្នក​ដែលបោះ​បង់​ចោល​ការ​សិក្សា​ គឺ៩១ភាគរយ​​ជា ​ជនជាតិ​​ដើម​ភាគតិច ដោយសារកត្តាជីវភាព និងប្រពៃណីរៀបការវ័យក្មេង។

លោក ឈាងឡាយ មានប្រសាសន៍​ថា៖ « កត្តាដែលនាំឲ្យពួកគេបោះបង់ការសិក្សា ដោយសារបញ្ហាសុវត្ថិភាពធ្វើដំណើរ ប្រពៃណី និងជួយធ្វើការងាររកប្រាក់ទ្រទ្រង់ជីវភាពគ្រួសារជាដើម »

បច្ចុប្បន្ន មានការកើនឡើង នៃការចុះឈ្មោះចូលរៀន របស់ជនជាតិដើមភាគតិច ប៉ុន្តែ​អត្រា​នៃ​ការ​បោះបង់​ចោលការ​សិក្សា​នៅវ័យក្មេងនៅតែចោទជាបញ្ហា។

ប្រធាន​មន្ទីរ​អប់រំខេត្ត​រតនគិរី លោក ខាត់ សាម៉ាល់ មានប្រសាសន៍ថា បញ្ហាប្រឈមដែលនាំឲ្យសិស្សមួយ ចំនួននៅ ខេត្តរតនគិរី បោះបង់ការសិក្សាដោយសារឪពុកម្តាយ ឬអាណាព្យាបាល បញ្ហាចំណាកស្រុក ឆាប់រៀបការ និងការ​ចូលរៀនលើសអាយុជាដើម។

ទោះ​ជាយ៉ាង​ណា លោក សាម៉ាល់ អះអាងថា មន្ទីរអប់រំខេត្តនឹងខិតខំសហការជាមួយដៃគូពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីអប់រំ​ដល់​សិស្ស​ និង​ឪពុក​ម្តាយ ឬ​អាណាព្យាបាលរបស់សិស្ស ធ្វើ​យ៉ាង​ណា​ឱ្យ​សិស្ស​ទទួលបានសិទ្ធិអប់រំ យ៉ាងតិចត្រឹមថ្នាក់ទី៩​ដែរ។

លោក សាម៉ាល់ មានប្រសាន៍ថា៖ «សូមជម្រាប ពលរដ្ឋគ្រប់រូបទទួលបានសេវាអប់រំមូលដ្ឋាន៩ ឆ្នាំយ៉ាងតិច ដោយមិនគិតថ្លៃ ផ្អែកតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងច្បាប់អប់រំ ដែលយើងហៅថាសកលកម្មអប់រំ » ។យោងតាមរបាយការណ៍របស់មន្ទីរអប់រំខេត្តរតនគីរីឆ្នាំ២០១៩ បង្ហាញថាចំនួនសិស្ស ដែលបានបោះបង់ចោល ​ការសិក្សា​ក្នុង​ខេត្ត​នេះ​ក្នុងឆ្នាំ​សិក្សា​២០១៦-២០១៧ មានចំនួន ៦,១២ ភាគរយ នៃសិស្សស្រីដែលបានឈប់រៀន ហើយចំនួន​សិស្ស​ស្រី​បានកើន ឡើងដល់ ៧,៨៧ភាគរយ នៅឆ្នាំ​ ២០១៧-២០១៨។

Latest News