fbpx
Home Blog Page 16

តុលាការខេត្តបាត់ដំបងបង្គាប់ឲ្យស្រ្តីម្នាក់ចូលបំភឺ្លជាប់ចោទពីបទលួចរំដោះស្វាមីចេញពីមន្ទីរឃុំខ្លួន

តុលាការខេត្តបាត់ដំបងបានចេញដីកាបង្គាប់ឲ្យស្រ្តីម្នាក់ដែលជាប់ចោទពីបទផ្តល់មធ្យោ​បាយលួចរំដោះ​​ស្វា​​​មី ពីការចាប់ខ្លួនដោយនគរបាល ឱ្យចូលផ្តល់សក្ខីកម្មនៅចំពោះមុខចៅក្រមស៊ើបសួរ ខណៈដែល​​អ្នក​​កា​​រ​ពារសិទ្ធិមនុស្ស ចាត់ទុកនីតិវិធីដែលអនុវត្តដោយតុលាការថានេះជាកំហុសឆ្គងរបស់នគរបាលយុត្តិធម៌ ស្រុ​​​ក ដែលខ្វះសមត្ថភាព ហើយរុញបញ្ហានេះឱ្យធ្លាក់ទៅលើជនរងគ្រោះទៅវិញ។

ដីកាបង្គាប់ឲ្យចូលខ្លួន​ ដែលចេញដោយសាលាដំបូងខេត្តបាត់ដំបង កាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ ហើយគេហទំព័រ Newsroom Cambodia ទើបទទួលបាននៅថ្ងៃ១៥ ខែឧសភា នេះបានលើកឡើងថាប​​ង្គា​ប់ឱ្យជនត្រូវចោទឈ្មោះ ហន សុគន្ធា ភេទស្រី ចូលឆ្លើយបំភ្លឺនៅថ្ងៃនេះ នៅចំពោះមុខចៅក្រមស៊ើបសួរ នៃសាលាដំបូងខេត្តបាត់ដំបង។លិខិតបន្តថា អង្គហេតុនេះជនត្រូវចោទមានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងបទល្មើស «​​ផ្ត​​ល់​មធ្យោបា​​យ​​លួចរត់ » តាមបញ្ញតិមាត្រា៥៦៥ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ ដែលបានប្រព្រឹត្តិនៅចំណុចអធិ​​ការ​ដ្ឋាន​នគរបាលស្រុកបរវេល ដែលស្ថិតក្នុងភូមិភូមិស្ថាពរ២ ឃុំអំពិលប្រាំដើម ស្រុកបវេល ខេត្តបាត់ដំបង កា​​ល​ពីថ្ងៃទី២៥ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣។

ប្រភពបន្តថា៖«ត្រូវចូលខ្លួនមកកាន់សាលាដំបូងខេត្តបាត់ដំបង (មន្ទីរស៊ើបសួរបន្ទប់ខ)នៅ​​ថ្ងៃទី​​​១៥ ខែឧ​​ស​ភា ឆ្នាំ២០២៤ វេលាម៉ោង ០២:៣០ នាទី រសៀល ជាកំណត់  ដើម្បីឆ្លើយបំភ្លឺពីការចោទប្រ​​​កា​​​ន់​​ពីបទ «ផ្តល់មធ្យោបាយលួចរត់»

បន្ថែមពីលើដីកាបង្គាប់នេះ អនុប្រធានលេខាធិការដ្ឋាន នៃសាលាដំបូងខេត្តបាត់ដំបង លោក ភី កុសល ឆ្លើ​យ​​តប​​ដោ​​យ​​ខ្លី​​ថា សំណុំរឿងនេះខ្លួននៅ​មិនទាន់ដឹងពីព័ត៌មានលម្អិតនៅឡើយទេ ដោយត្រូវរង់ចាំការប​ញ្ជា​​​ក់​បន្ថែ​​មពីអ្នកទទួលបន្ទុករឿងនេះដោយផ្ទាល់ជាមុនសិន។

លោកបន្តថា៖ «ករណីហ្នឹងខ្ញុំអត់ទាន់បានក្តាប់ផែនការច្បាស់លាស់ទេ ខ្ញុំអាចសួរទៅមេខ្ញុំបន្តិច»

អ្នកស្រី ហន សុគន្ធា ដែលរង់ការចោទប្រកាន់ពីបទ«ផ្តល់មធ្យោបាយលួចរត់» រស់នៅភូមិ សាំងរាំង ឃុំ និង​​ស្រុ​​ក​​បវេ​​ល ខេត្តបាត់ដំបង។ទាក់ទិនអង្គហេតុ នៃសំណុំរឿងនេះ ត្រូវបានអ្នកស្រី ហន សុគន្ធា លើក​​ឡើ​ង​​ថាពីដំបូងស្វាមីរបស់អ្នកស្រី ឈ្មោះ សយ មុំ ត្រូវជាប់ចោទពីបទប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន ហើយ​​ត្រូវ​​ន​​គ​របា​​លឃុំបវេលចាប់ខ្លួន។ប៉ុន្តែនៅក្នុងអំឡុងពេលនៃការឃុំខ្លួន នៅក្នុងប៉ុស្តិ៍នគរបាលឃុំបវេល មានបុរសម្នាក់​​បា​​​ន​​មករំដោះស្រ្តីម្នាក់ឈ្មោះ ឆាយ យឿន ដែលកំពុងជាប់ឃុំជាមួយគ្នា ចេញពីកន្លែងឃុំខ្លួនដោ​យសុវត្ថិ​​ភា​ព​។

បើតាមអ្នកស្រី ហន សុគន្ធា ភ្លា​​មៗ ក្រោយពីស្វាមីរបស់ខ្លួនត្រូវគេរំដោះជាមួយនិងស្រ្តីម្នាក់ទៀតឈ្មោះ ឆា​យ យឿន រូបគេក៏ប្តឹងទៅសមត្ថកិច្ចឱ្យចាប់ខ្លួនដែរ។ប៉ុន្តែមិ​នដឹងពីមូលហេតុអ្វីបានជាស​​មត្ថកិច្ចមិនចាត់វិ​ធា​​​​​​​ន​ការភ្លា​មៗ ហើយក្រោយមកបែរជាចោទប្រកាន់រូបខ្លួនថា ជាអ្នកផ្តល់​មធ្យោ​បាយឱ្យ​ជនជាប់ចោទលួ​​ច​​រ​ត់​​ទៅ​វិញ។បើទោះបែបណា ស្រ្តីដែលជាជនសង្ស័​​យរូបនេះ អះអាងថាខ្លួនមានមេធាវីការពារក្តីហើយ ហើ​​យ​​​​​ទំនងការចូលបំភ្លឺនៅថ្ងៃនេះ អ្នកស្រីក៏មិនបានចូលខ្លួនទៅតាមដីការបង្គាប់របស់​​តុលាការដោយ​ផ្ទាល់​​ដែ​​រ​​​។

អ្នកស្រីបន្តថា៖ «ខ្ញុំមានមេធាវីជួយគិតគូរ គេថាមិនបាច់ឱ្យខ្ញុំចូលខ្លួនទេគេអ្នកគិតគូរឲ្យខាងមេធាវីខ្ញុំអត់ទា​ន់​​​ព័ត៌មានទៀតទេអត់ទាន់ដឹងអី នៅលក់ដូរនៅផ្សារទេដឹងព័ត៌មានថាប្តីខ្ញុំគេឃុំ ខ្ញុំក៏ទៅសួរសុខទុក្ខ ខ្ញុំមិនដឹ​ង​​ថាប្តីខ្ញុំមានបំណងរត់អីខ្ញុំអត់ដឹងទៅដល់ពេលយកអីឲ្យសុំគេចូលយកអោយប្តីហូបហ្នឹង។ខ្ញុំនៅខា​​ងក្រៅនិយាយលេងទៅក៏លឺសូរទ្វារដូងដាំងប្តីខ្ញុំកើតអីក៏ទៅអើតមើលព្រោះប៉ូសីលអត់បានចាក់សោរទេក៏ប្តីខ្ញុំ​បុកទ្វារចេញជាស្រី ដែលជាប់ជាមួយគ្នាក៏រត់គេចខ្លួនអាមួយឈ្មោះ ឆាយ យកចេញទៅក៏ខ្ញុំបានហាមថាកុំឲ្យរត់រកប៉ូសីលឲ្យឃាត់ខ្លួនដែលតែអត់ឃើញប៉ូសីលនៅហ្នឹង»

ចំណែកលោកឧត្តមសេនីយ៍ទោ សាត គឹមសាន ស្នងការនគរបាលខេត្តបាត់ដំបង​ បដិសេធក្នុងការផ្តល់​​ព័​ត៌​​​​​មានលម្អិតជុំវិញសំណុំរឿងនេះ ដោយលោកបង្វែរឱ្យសួរនាំទៅខាងតុលាការវិញចុះ។

លោកបន្តថា៖ «សូរសាមីខ្លួនទៅ ពាក់ព័ន្ធបុគ្គលការប្តឹងផ្តល់គ្នាសួរទៅបុគ្គលទៅ ឬទៅតុលាការគេចោទមិ​​ច​អាហ្នឹងរឿងផ្សេងសួរទៅខាងតុលាការ»

បដិសេធករណីនេះ នាយកប៉ុស្តិ៍នគរបាលរដ្ឋបាល អំពិលប្រាំដើម លោក អ៊ុល ចិច អះអាងថា សំណុំរឿង​​​នេះ​​មិ​នមែនស្ថិតនៅក្នុងដៃរបស់នគរបាលមូលដ្ឋានទេ។

លោកបន្តថា៖«អត់កំពុងតែឆ្ងល់ហ្នឹង ចេញពីគុកហ្នឹងថ្ងៃណា? ។អត់ទេអាហ្នឹងនៅស្រុកណោះ ខ្ញុំនៅប៉ុស្តិ៍​​ណេះ​ ម៉េចដឹង »។

យ៉ាងនេះក្តីអ្នកសម្របសម្រួល អង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូ(Licadho) ប្រចាំខេត្តបន្ទាយមានជ័យ លោក អ៊ិន គង់ជិត យល់ឃើញថាករណីនេះគឺជាការទទួលខុសត្រូវទាំងស្រុង របស់នគរបាលប្រឆាំងគ្រឿ​​ង​​​​ញៀនស្រុកបវេល។លោកបន្តថាការឃុំខ្លួនជនសង្ស័យ មិនគួរណាធ្វើឡើងដោយដាក់ខ្នោះដៃក្នុងបន្ទប់ឃុំ​​ខ្លួន​ជាមួយគ្នាបែ​​បនេះទេ។ម្យ៉ាងវិញទៀត ក្នុងពេលឃុំខ្លួនជនសង្ស័យ មិនមានទាំងនគរបាលយាមការ​​ពា​​​​រថែមទៀតផង ហេតុនេះជាការធ្វេសប្រហែស និងជាកំហុសមួយដ៏ធំក្នុងការអនុវត្តតួនាទី និងភារកិច្ចរប​ស់​​នគរបាល។

លោកបន្តថា៖ «ហើយនៅពេលដែលរត់រួចហ្នឹងគឺកម្លាំងនៅក្នុងការិយាល័យអត់មានទៀតស្រី្តដែលមកសួរសុខទុកប្តីគាត់នឹងឆ្លេឆ្លាបានប្តឹងសមត្ថកិច្ចឲ្យចាប់ខ្លួនអ្នកដែលមករំដោះនឹងចាប់អ្នកលួចរត់ហ្នឹងទៅមកវិញទាំងប្តីគាត់ហ្នឹងគាត់មានចេតនាសហការចួលរួមជាមួយសមត្ថកិច្ច ចឹងគាត់អត់មានគំនិតទុច្ចរិតចឹងចង់រំដោះប្តីគាត់ទេ គាត់អត់មានប្រើមធ្យោបាយម៉ូតូដែលគាត់ជិះយកទៅគាត់ខ្ចីគេហើយគាត់មានបានឌុបប្តីគាត់ចេញណាអត់មានបានឌុបប្តីគាត់ផង អាជនល្មើសមួយទៀតទេដែលគេមករំដោះហ្នឹង»

គិតមកដល់ពេលនេះ គេនៅមិនទាន់ទទួលបានព័ត៌មានណាមួយ ពីកម្លាំងនគរ​​បាលស្រុកបវេល ទាក់ទង​កា​​​​​​​​រ​​​លួ​​ច​​​រំ​ល​​ដោះ​​​​​ជនរងសង្ស័យចេញពីមន្ទីរឃុំខ្លួននៅក្នុងប៉ុស្តិ៍នគរបាលឃុំបវេលនៅក្នុងសំណុំរឿ​​​ងនេះ​​​នៅ​​ឡើយទេ។ដោយឡែក ស្រ្តីឈ្មោះ ហន សុគន្ធា ដែលអះអាងថាត្រូវរង់ការចោទប្រកាន់ដោយអយុត្តិធម៌ នៅ​​​ក្នុ​​ងរឿងក្តីនេះវិញ ចាត់ទុកបទចោទប្រឆាំងអ្នកស្រីថា គឺជាការដាក់បន្ទុកដ៏ធ្ងន់ និងមិនមានហេតុ​​ផលស​​ម​​រម្យ​​ណាមួយថែមទៀតផង៕

អ្នកវិភាគសង្គមថាការប្រើប្រាស់កម្មវិធី No Drug មិនអាចលុបបំបាត់ការប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀនទាំងស្រុងទេ

អ្នកវិភាគសង្គមមួយចំនួន យល់ថា ការប្រើប្រាស់កម្មវិធី No Drug អាចជួយ​ទប់​ស្កាត់បញ្ហា​​គ្រឿងញៀនបាន​​មួយ​ផ្នែក ប៉ុន្តែ​អ្វីដែលសំខាន់ គឺ​អាជ្ញាធរ​គួរចាត់វិធានការផ្លូវច្បាប់ឱ្យបានតឹងរឹង​​បន្ថែមទៀត នៅក្នុង​ការទប់ស្កាត់ការចែកចាយ និងជួញដូរ​គ្រឿងញៀន។

កាលពីថ្ងៃទី១៣ ខែឧសភា ឆ្នាំ​២០២៤ អាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀន បាន​ដាក់​ឱ្យ​ដំណើរ​ការ​កម្មវិធីទូរស័ព្ទដៃដែលមានឈ្មោះថា No Drug (App) ​ក្នុងគោលបំណងលើកកម្ពស់ស្មារតីជាតិរួម​គ្នា ចូ​លរួមប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀន​។​

អាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀន បានឱ្យដឹងទៀតថា ការ​ប្រើប្រាស់កម្មវិធីនេះ គឺដើម្បីទទួល​បាននូវសារអប់រំ ព័ត៌មានទាន់ហេតុការណ៍ ចំណេះដឹងពីផលប៉ះពាល់ និងវិនាសកម្មនៃគ្រឿងញៀន រួមទាំង​ព័ត៌មានពាក់ព័ន្ធនឹងការផ្តល់សេវាព្យាបាល និងស្ដារនីតិសម្បទាអ្នកញៀនគ្រឿងញៀន។

ប្រភពដដែលបន្តថា App នេះក៏អាចប្រើប្រាស់ជាមធ្យោបាយក្នុងការរាយការណ៍អំពីករណីប្រើប្រាស់ ការជួញដូរ ការដឹកជញ្ជូន និងការកែច្នៃផលិតគ្រឿងញៀន ក្នុងសហគមន៍ទៅ​កាន់​ក្រុម​ការងារ​ទទួល​ព័ត៌មាន ដើម្បីឱ្យអាជ្ញាធរសមត្ថកិច្ច​មានវិធានការជាក់ស្តែង ដែលអាច ឈាន​ទៅ​បង្ការ ទប់ស្កាត់ និង​បង្ក្រាបទាន់ពេលវេលា សំដៅកាត់បន្ថយ និងលុបបំបាត់គ្រឿងញៀន​ពី​សហគមន៍ ស្របតាមទស្សនវិស័យ «ចូលរួមទាំងអស់គា្ន ដើម្បីជីវិតនិងសហគមន៍គ្មានគ្រឿងញៀន»។

លោក ប៊ិច ពិសី នាយកប្រតិបត្តិនៃអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា លើកឡើងនៅថ្ងៃទី១៥ ខែឧសភានេះ​​ថា ការ​បង្កើត​កម្មវិធីទូរស័ព្ទដៃ​ដើម្បីបម្រើ​សេវានេះ គឺជារឿងមួយល្អ ហើយក្រសួងពាក់ព័ន្ធផ្សេងគួរ​តែ​ចាប់​ផ្តើម​បង្កើតកម្មវិធីបែបនេះឡើង​​ ដើម្បីបង្កើនល្បឿន​ក្នុង​ការ​ផ្តល់​សេវា ការ​ទទួលព័ត៌​មាន​ត្រឡប់ និងការឆ្លើយតបទៅពលរដ្ឋវិញ។

តែយ៉ាងណា លោកថា យុទ្ធសាស្ត្រ​ក្នុងការ​កាត់បន្ថយឬកម្ចាត់គ្រឿងញៀនឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព មិន​មែន​ត្រឹម​តែការ​ប្រើប្រាស់កម្មវិធីទូរស័ព្ទ​ដៃនេះទេ គឺ​ត្រូវសិក្សាលម្អិតពីឬសគល់នៃបញ្ហា ការលុបបំបាត់អំពើពុករលួយ និងការរឹតបន្តឹងច្បាប់។

លោក​បន្ត​ថា៖ «ប៉ុន្តែរឿងយុទ្ធ​សាស្រ្តកាត់បន្ថយ ឬកម្ចាត់​គ្រឿងញៀន យើងមិនអាចធ្វើត្រឺម​តែ​មាន​កម្មវិធីទូរស័ព្ទដៃទេ ជាយុត្តិសាស្រ្តរួម​ យើង​ត្រូវ​សិក្សាលម្អិតអំពីឬសគល់នៃបញ្ហា ជាពិសេសគឺការចរាចរគ្រឿ​ង​ញៀន ពីតំបន់​អាស៊ីអាគ្នេយ៍​​យើងហ្នឹង ជាពិសេសតំបន់ត្រីកោណមាស​ចូលមកកម្ពុជា ហើយនិងការធ្វើចរាចណ៍ឬក៏ការផលិតនៅក្នុងស្រុកយើងហ្នឹង។ មួយវិញ​ទៀត​ជន​ឧក្រិដ្ឋ​គាត់តែងតែប្រើប្រាស់ ការស៊ីសំណូកសូក​ប៉ាន់ ឬការប្រើខ្សែស្រឡាយខ្នងការពារ​អាជីវកម្មខុសច្បាប់របស់គាត់ ដោយ​ការធ្វើការជាមួយអ្នកមានអំណាច ឬមន្រ្តី​សាធារណៈ ដែលមាន​ឥទ្ធិពលនៅក្នុងប្រទេស ដូច្នេះគួតែពិនិត្យមើលជាប្រព័ន្ធ​នៅការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនៃអំពើពុករលួយ ដែល​ពាក់​ព័ន្ធ​ទៅនឹង​ការផលិត ចរាចរណ៍ ឬក៏ការចែកចាយគ្រឿងញៀនហ្នឹង​»។

អ្នកប្រឹក្សាយោបល់ដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ផ្នត់គំនិត និងការស្រាវជ្រាវ លោក សេក សុជាតិ មានប្រសាសន៍​ថា App NoDrug អាច​មាន​ប្រសិទ្ធភាពនៅក្នុងការជួយឱ្យប្រជាពលរដ្ឋ ក៏ដូចជាយុវជន ​មានការ​យល់ដឹង និងចូលរួម​​​ប្រយុទ្ធប្រឆាំង​បញ្ហាគ្រឿងញៀន ព្រោះ App នេះជាមធ្យោបាយមួយ​សម្រាប់ផ្តល់ព័ត៌មានបន្ថែមអំពីគ្រឿងញៀន។ ជាមួយគ្នានេះ លោកក៏បានជំរុញឱ្យ​ក្រសួង​ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ដាក់ចេញនូវគោលនយោបាយថ្មីៗ និង​អនុវត្តច្បាប់ឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព នោះទើប​អាចជួយកាត់បន្ថយ និងទប់ស្កាត់បញ្ហាគ្រឿងញៀននេះបាន។

លោកបន្តថា៖ «ហើយការរាយការណ៍របស់ប្រជាពលរដ្ឋ អ្នកប្រើប្រាស់ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាគ្រឿងញៀននេះ ក៏ចាត់ទុកថាជា​សកម្មភាពមួយ ដែលអាចជួយទៅដល់អាជ្ញាធរនៅក្នុងការទប់ស្កាត់​ ឬក៏ប្រមូល​យក​ព័ត៌មាន​ពាក់ព័ន្ធ​ជាមួយ​នឹង​គោល​ដៅដែល​ចែក​ចាយ​ ឬ​ក៏​ច្បាស់ ឬក៏ជួញដូរ​គ្រឿង​ញៀន​នៅក្នុងសហគមន៍ពួកគាត់ផងដែរ»។

លោកបន្ថែមថា៖ «ក្រសួងពាក់ព័ន្ធត្រូវដាក់ចេញនូវគោលនយោបាយ និងអនុវត្តច្បាប់ឱ្យមានប្រសិទ្ធិភាព ជាពិសេសទប់​ស្កាត់នូវរាល់​ការចែកចាយឱ្យខាន​តែបាន ហើយ​មិនគួរលើកលែង​អ្នក​ដែល​ប្រើប្រាស់ ឬអ្នកដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធជាមួយបញ្ហាគ្រឿងញៀនហ្នឹង»។

អគ្គលេខាធិការ​នៃអគ្គលេខាធិការដ្ឋានអាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀន នៃក្រសួងមហា​ផ្ទៃ លោក មាស វិរិទ្ធ មានប្រសាសន៍​ថា កម្មវិធីនេះ ពិតជាអាចចូលរួមចំណែកនៅក្នុងការបន្ថយការប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន។

លោកថ្លែងថា៖ «ជាការពិត ពីព្រោះApp នេះ គឺជា​កម្មវិធីទាន់សម័យមួយ ដែលប្រជាពលរដ្ឋប្រើប្រាស់ស្មាត​ហ្វូន​ដែលប្រជាពលរដ្ឋអាចទាញយកមកប្រើប្រាស់ នឹងជាចំណេះដឹងជាមូលដ្ឋានរបស់ប្រជាពលរដ្ឋបានមើល និ​ងយល់ដឹង ហើយបដិសេធ​ការប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន ជាមួយនឹង​ចំណេះដឹងផ្សេងទៀត សម្រាប់យុវជន និងយុវនារី ធ្វើការស្វែងយល់» ។

លោកបញ្ជាក់បន្ថែមថា កម្មវិធីនេះ គឺអាចធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋអាចរាយការណ៍ដល់អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច អាចបញ្ជាក់អំពីព័ត៌មានដែលរាយការណ៍ផ្សេងៗ ដូចជា រូបភាព និងទីតាំងជាដើម។

លោកសង្កត់ធ្ងន់ថាបញ្ហាគ្រឿងញៀន គឺជាបញ្ហាសកល ហើយវាជារឿង​ដែល​ត្រូវចូលរួម​ទាំងអស់​គ្នាដើម្បី​ដោះស្រាយ។ លោកថា ឱ្យតែមានការចូលរួមប្រើប្រាស់ និងរាយការណ៍ព័ត៌មានពាក់ព័ន្ធនឹងកម្មវិធីនេះ នឹងអាចចូលរួមចំណែកកាត់បន្ថយគ្រឿងញៀនផងដែរ​។

កាលពី​ថ្ងៃទី​១១ ​ខែ​មករា ​ឆ្នាំ​២០២៤​ លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ​ហ៊ុន ម៉ាណែត ​ក៏​បាន​ដាក់​ចេញ​ផែន​ការ​ ​​​ស្តី​ពី ​យុទ្ធនាការ​ប្រយុទ្ធ​ប្រឆាំង​គ្រឿងញៀន​ខុស​ច្បាប់​​លើក​ទី៩ ​ឆ្នាំ​​២០២៤ ក្នុងនោះមាន​​ទាំង​វិធាន​​​ការ​អប់រំ ​វិធាន​ការ​​រដ្ឋបាល​ វិធាន​ការ​ព្យាបាល​ ស្តារ​នីតិ​សម្បទា​ និង​សមាហរណ​កម្ម ​វិធាន​ការ​​អនុវត្ត​ច្បាប់ ​និង​​កិច្ច​សហ​ប្រតិបត្តិការ​អន្តរជាតិ ​ដើម្បីធ្វើ​យ៉ាង​ណា​ឱ្យកម្ពុជាក្លាយទៅ​ជាប្រទេស​ «​គ្មាន​គ្រឿង​ញៀន​ និង​រក្សា​គ្រួសារ​នីមួយៗ​ជា​គ្រួសារ​ស្អាតស្អំ ​គ្មាន​គ្រឿង​ញៀន ​តាម​ទស្សន​វិស័យ​ ចូលរួម​ទាំង​អស់​គ្នា ​ដើម្បី​ជីវិត​ និង​សហគមន៍​គ្មាន​គ្រឿង​ញៀន»។​

បើតាមរបាយការណ៍ពីអាជ្ញាធរជាតិប្រឆាំងគ្រឿងញៀន កាលពីឆ្នាំ២០២៣ សមត្ថកិច្ច​បាន​​បង្ក្រាប​​បទល្មើស​​គ្រឿង​ញៀន​ប្រមាណ​ ៧​ ០០០​​ករណី​ ហើយអាជ្ញាធរ​បាន​ឃាត់​ខ្លួន​មនុស្ស​ប្រមាណ ​២​០ ០០០​​នាក់​ និង​រឹបអូស​សារធាតុ​ញៀន​បាន​ប្រមាណ ​៣​តោន​។ ​ ប្រភពដដែល បន្តថា តួលេខ​​នៃ​ករណី​បង្ក្រាប​គ្រឿង​ញៀន​ឆ្នាំ​​២០២៣ ​កើន​ឡើង​ជាង​ឆ្នាំ​២០២២ ​ប្រមាណ ​១០%​ ដោយ​ក្នុង​ឆ្នាំ​២០២២ ​អាជ្ញាធរ​បង្ក្រាប​បាន​ប្រមាណ​ ៦ ៣០០​ករណី។ ​ប៉ុន្តែ​បរិមាណ​​គ្រឿង​ញៀន​ដែល​ចាប់​បាន​ជិត​ ៣​តោន ​ក្នុង​ឆ្នាំ​២០២៣​ ថយ​ចុះ ​បើ​ធៀប​នឹង​ឆ្នាំ​២០២២ ​ដែល​ចាប់​បាន​ប្រមាណ ​១៤​តោន៕

បទយកការណ៍៖ រដ្ឋាភិបាល​ផ្តល់​សេវាលិខិតថ្កោលទោស​តាមប្រព័ន្ធឌីជីថល ខណៈពលរដ្ឋចង់​បាន​ការ​សម្រួល​បន្ថែម​

នៅព្រឹកថ្ងៃទី៧ខែឧសភា ពលរដ្ឋប្រមាណជា​៤០នាក់​កំពុង​ឈរ​តម្រង់​ជួរ​រង់ចាំ​ទទួល​លិខិត​ថ្កោលទោស​ដែល​ពួកគេ​បាន​​​ដាក់ពាក្យ​​ស្នើ​សុំ​ដោយ​ផ្ទាល់ និង​តាមរយៈអនឡាញ​​ពី​​នាយកដ្ឋាន​ថ្កោលទោស។

ពលរដ្ឋដែលមករងចាំយក និង​មក​ធ្វើលិខិត​ថ្កោលទោស​​ខ្លះឈរ និង​ខ្លះទៀតអង្គុយ​​ ដោយមាន​​​ទឹក​មុខ​មិន​សូវ​សប្បាយចិ​ត្ត​ដោយសារ​ការរងចាំ​យូរ ហើយ​ទីកន្លែង​ធ្វើលិខិត​ថ្កោល​ទោស​បណ្តោះ​អាសន្ន​​ដែល​ស្ថិតក្នុង​​សណ្ឋាគារ​កាំបូឌីយ៉ាណា​​​​មាន​ទំហំ​មិន​សូវ​ធំ​ទូលាយ​។

កំពុង​អង្គុយ​រងចាំ​ធ្វើ​លិខិត​ថ្កោលទោសនៅ​នាយកដ្ឋាន​លិខិត​ថ្កោលទោស លោក ម៉ៅ លាភ ​​ជា​មេធាវី​មួយ​រូប​​នៅរាជធានីភ្នំពេញលើកឡើងថា លោកបាន​​​​ស្នើសុំ​លិខិត​ថ្កោល​ទោស​ចំនួន​ពីរ​ដង​រួច​​មក​ហើយ ​ដោយប្រើសេវារហ័សចំនួន១២ថ្ងៃ ​​ដើម្បី​យកទៅ​ប្រកប​របរ​ជា​មេធាវី។ លោក​ថា ដំណើរការ​​ផ្តល់​សេវា​លិខិត​ថ្កោល​ទោស​តាម​ប្រព័ន្ធ​ឌីជីថល​មាន​ភាពយឺតយ៉ាវ​ជាង​ធ្វើ​ដោយ​ផ្ទាល់ ដោយសារ​មន្រ្ដី​ដែល​ពិនិត្យ​ការស្នើសុំ​តាម​ឌីជីថល​មាន​វ័យ​ចាស់​។

និយាយដោយសើចបន្តិច​ផង លោកបន្ថែមថា៖ «និយាយរួម​ទៅ​បើ​ការងារ​របស់​គាត់​ធ្វើ​លឿន​ការងារ​តាមអនឡាញ​លឿន​ជាង​ យើង​គ្រាន់តែ​ម​ក​យក​ឯកសារ​ដែល​តម្រូវ​មាន​សៀវភៅ​គ្រួសារ និង​អត្តសញ្ញាណ​បណ្ណ​ទៀតហើយ បន្ទាប់មកគ្រាន់តែផ្ដិតមេដៃគាត់ពិនិត្យឯកសារម្ដងទៀតហើយ»។

កាលពី​ថ្ងៃទី​៦ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ​២០២៣ ក្រសួង​យុត្តិធម៌​បាន​​ដាក់ឱ្យដំណើរការសេវាព្រឹត្តិបត្រថ្កោលទោស តាមប្រព័ន្ធឌីជីថលដំណាក់កាលទី១ ហើយ​នៅ​ថ្ងៃទី២ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ ក្រសួង​បាន​ដាក់​ឱ្យ​ដំណើរ​​ការ​សេវា​នេះ​​ក្នុង​ដំណាក់​កាលទី២ ដើម្បីបង្កើនភាពងាយស្រួល និង​ឆាប់​រហ័ស​បន្ថែម​ទៀត​ដល់​សាធារ​ណៈជន ដោយភ្ជាប់ឯកសារមួយចំនួនតាមអនឡាញ ព្រមទាំង​អាច​ទូទាត់​ប្រាក់​សេវា​តាម​ប្រព័ន្ធ​អេឡិចត្រូនិច​។ ក្រោយ​ការ​ដាក់​ឱ្យ​ប្រើប្រាស់ ​ពលរដ្ឋ​ដែលទទួល​សេវា​នេះ​មួយចំនួន​យល់​ថា​មាន​ភាព​ប្រសើរ ខណៈ​ពលរដ្ឋ​ខ្លះ​ដូចជា​លោក ម៉ៅ លាភ យល់​ថា ​ហាក់​មានភាព​យឺតយ៉ាវ​ជាងមុន។​

លោក ស៊ុន វិសាល បុគ្គលិក​ធនាគារឯកជន​​មួយ​ក​ន្លែង ​នៅរាជធានី​ភ្នំពេ​ញ​ ប្រាប់​ Newsroom Cambodia ​ថា ​កា​រ​​ធ្វើលិ​ខិ​តថ្កោលទោស​តាម​ប្រ​ព័​ន្ធ​ឌី​ជី​ថ​ល​ប្រើ​ពេ​ល​វេ​លា​តិ​ច​ជា​ង ​និង​រហ័ស​ជាង​ការ​មកដាក់ពាក្យស្នើសុំដោយផ្ទាល់។

លោកបន្តថា៖​ «ការធ្វើលិខិត​តា​ម​អ​ន​ឡា​ញ​ចំ​ណេ​ញ​ពេ​ល​ច្រើ​ន​ បើ​សិ​ន​ណា​ស​រ​សេ​រ​​ខុ​ស​យើ​ង​​អា​ច​លុប​សរសេ​រ​សារ​ជា​ថ្មី​បា​ន​។​ ចំ​ពោះ​ផ​ល​លំបាក​ គឺ​វា​មិ​ន​ទា​ន់​គ្រ​ប់​ជ្រុ​ង​ជ្រោ​​យ​មិ​ន​ដឹ​ង​ថា​យើ​ង​ត្រូ​វ​ម​ក​ប​ង់​លុ​យ​ផ្ទាល់ ​ឬក៏មកបញ្ជូនឯកសារច្បាប់ដើមទេត្រូវឱ្យយើងមកកន្លែងផ្ទាល់»។

លោកបន្ថែមទៀតថា ចំពោះ​ម​ន្រ្តី​ដែ​ល​ប​ម្រើ​សេ​វា​លិ​ខិ​ត​ថ្កោ​ល​ទោ​ស​គួ​រ​​ជួ​យ​ផ្តល់​ព័​ត៌​មាន​បន្ថែមនៅ​ក​ន្លែ​ងស្នើសុំលិ​ខិ​ត​ថ្កោ​ល​ទោ​ស​ដល់​​អ្ន​ក​ដែ​ល​ម​ក​ផ្ទា​ល់ ​ដោ​យ​សា​រ​តែ​អ្ន​ក​ដែល​ម​ក​ធ្វើ​ដំបូង​គឺ​ពួកគេ​មិន​សូវដឹង និងសូវយល់អំពីរបៀបសរសេរ​។

កញ្ញា លឹម សមនា និស្សិត​នៅ​សាកលវិទ្យាល័យ​បញ្ញាសាស្រ្ត​ ដែលកំពុង​រងចាំធ្វើ​លិខិត​ថ្កោទោស​ដែរ​នោះ​​​លើក​ឡើង​ថា ការធ្វើ​លិខិតថ្កោល​​តាម​ប្រព័ន្ធ​ឌីថល​មានភា​ព​ងាយស្រួល និង​រហ័ស​ជាង ប៉ុន្ដែ​ដោយសារ​កញ្ញាមិន​បាន​ដឹង​ក៏​មក​ផ្ទាល់។

កញ្ញាបន្តថា៖ «បើទោះបីជា​ខ្ញុំ​ធ្វើ​លិខិត​ផ្ទាល់​ក៏​ពិតមែន តែ​ខ្ញុំឃើ​ញ​ថា​ការធ្វើលិខិត​តាមប្រព័ន្ធ​ឌីជីថល​មាន​ភាព​​ងាយ​ស្រួល និង​រហ័ស​ជាង ​គឺយើ​ង​គ្រាន់តែយកឯកសារដែលចំបាច់មកជាមួយ​ហើយ​ចាំ​តែ​ខាង​មន្រ្តី​ពិនិត្យ បើត្រឹមត្រូវទាំងអស់គាត់នឹងហៅទៅយកបង្កាន់ដៃ»។

ការធ្វើ​ព្រឹត្តិបត្រថ្កោល​ទោស តម្រូវឱ្យមានទម្រង់​ស្នើ​សុំ​ព្រឹត្តិបត្រថ្កោល​ទោស ប្រវត្តិរូបសង្ខេប​១ សន្លឹក  ស្នាមមេ​ដៃ​សាមីខ្លួ​ន បណ្ណសម្គាល់ខ្លួន សិស្ស និស្សិត (បើនៅរៀន) សេចក្តី​ចម្លង​សំបុត្រ​បញ្ជាក់​កំណើត និង​សៀវភៅ​ស្នាក់នៅ​ច្បាប់ដើម ព្រមទាំងថតចម្លង​មួយ​ច្បាប់​ផ​ង។ ចំពោះ​ជន​បរទេស​ ត្រូវ​ថត​ច​ម្លងលិខិតឆ្លងដែន មានសុពលភាព​១ច្បាប់ និង​ទិដ្ឋាការ​ចូល​មក​ប្រទេស​កម្ពុជា ១ច្បាប់។

លោក ជួន ហ៊ាន អនុប្រធានការិយាល័យទទួលព្រឹត្តិបត្រថ្កោលទោស និងជនបរទេស ប្រាប់​ Newsroom Cambodia ថា ការបង្កើត​និតិវិធី​ស្នើសុំ​ព្រឹត្តិបត្រផ្កោលទោស​តាម​អនឡាញ គឺដើម្បី​ផ្តល់​ភាព​ងាយ​ស្រួល​​ដល់​ប្រជាពលរដ្ឋ។​

លោកបន្តថា៖ «កាលពីមុនគាត់មកយកពាក្យ ហើយបំពេញពាក្យ បន្ទាប់មកដាក់ពាក្យ ហើយ​គា​ត់​ឡើ​ង​​ម​ក​​ដក​ អាហ្នឹងវាច្រើនសារអីចឹងហាស។ ដំណាក់កាលទី២នេះ ក្រសួង​ឱ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋ​អាច​ដាក់ពាក្យ បង់លុយ​ពីផ្ទះមក មិនចាំបាច់មកដល់នាយកដ្ឋាននោះទេ ចាំពេលមកដក ចាំ​កាន់​សំបុត្រកំណើតមកដក»។​

លោកបន្ថែម​ថា ក្រសួង​យុត្តិធម៌​បា​ន​ជូ​ន​ដំ​ណឹ​ង​ដ​ល់​ប្រ​ជា​​ព​ល​រ​​ដ្ឋ​ឱ្យ​​ទា​ញ​យ​ក​​កម្មវិធី​ដែល​មាន​ឈ្មោះ​ថា​ CR-MOJ ពី APP Store សម្រាប់ប្រព័ន្ធ IOS ឬពីPlay store សម្រាប់ប្រព័ន្ធ Android ដោយអនុវត្តតាមការណែនាំ​ក្នុងកម្មវិធី ហើយគាត់អាចដាក់ពាក្យ សរសេរព័ត៌មាន ពាក់ព័ន្ធ​នឹ​ង​ខ្លឹ​ម​សា​​រ​សំ​បុ​ត្រ​កំ​ណើត និងអាប់ឡូតសៀវភៅគ្រួសារ សៀវភៅ​ស្នាក់នៅ។

លោកថា បច្ចុប្បន្ន​ ​ប្រជាពលរដ្ឋ​មិនទាន់​មាន​ការយល់ដឹង​ទៅ​លើ​ការទទួល​សេវា​លើ​ប្រព័ន្ធ​ឌីជីថល​ទាំងអស់​ទេ ដោយសារ​ពលរដ្ឋទទួលសេវានៅនឹងកន្លែងផ្ទាល់ និង​មានតា​ម​ប្រព័ន្ធ​ឌីជីថល​ដំណាក់​កាល​ទី១ផង និងដំណាក់កាលទី២ផង។ លោក​ថា នៅក្នុង App​ មាន​ជម្រើស​ដែល​អាច​ឱ្យ​ប្រជាពលរ​ដ្ឋ​​ដាក់ពាក្យពីផ្ទះមកក៏បាន ឬ​អាចយកឯកសារមកបង់ផ្ទាល់​ក៏បាន។

លោកបញ្ជាក់ថា៖ «នៅក្នុងកម្មវិធីហ្នឹង ប្រសិនបើគាត់បង់លុយពីផ្ទះ គាត់អាចចុចបង់ប្រាក់តាមអេស៊ីលីដា ឬអ៊ីវីសា គាត់អាច Pay (បង់លុយ) បានហើយ។ ប៉ុន្តែមួយជំហានទៀត គាត់ដាក់ពាក្យហើយ ប៉ុន្តែ​គាត់​មក​ផ្ទាល់​ដើម្បី​យ​ក​វិ​ក្ក័​យ​ប​ត្រ​ទៅឱ្យស្ថាប័នគាត់​ប្រើប្រាស់ អញ្ចឹងគាត់ចុចថា Cash [លុយ] នៅ​ពេលហ្នឹង​គេ​ដាក់​ឱ្យ​គាត់​ជា Cash [លុយ​] ហើយ​គា​ត់​អា​ច​ម​ក​ប​​ង់​ផ្ទា​ល់​ បន្ទាប់មកគាត់ Submit [បញ្ជូន]  ធម្មតា ប៉ុន្តែ​គាត់​ត្រូវ​មក​បង់​ផ្ទាល់ និងចាំទទួលយកវិក្ក័យបត្រ»។​

ការធ្វើព្រឹត្តបត្រថ្កោលទោសនៅកម្ពុជា គឺក្នុង​គោលបំណង​​​បញ្ជាក់ភាពស្អាតស្អំ ឬគ្មានទោស ដើម្បី​យក​ទៅប្រើ​ប្រាស់តាមតម្រូវការរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ ចំណែ​ក​ដំណើរ​ការព្រឹត្តិបត្តិវិញ សម្រាប់​ការបកប្រែព្រឹត្តិបត្រថ្កោលទោសលេខ៣ ជាភាសាបរទេសមានពីរប្រភេទគឺ សេវាធម្មតា និងសេវា​ឆាប់​រហ័ស។ ចំពោះសេវាធម្មតា មានតម្លៃសេវា ៤០,០០០ រៀល ហើយរយៈពេលធ្វើ ២០ថ្ងៃ (ថ្ងៃធ្វើការ) និងសុពលភាពចំនួន ៣ខែ។ ចំណែកសេវាឆាប់រហ័ស មានតម្លៃសេវា ៦០,០០០ រៀល ហើយរយៈពេលធ្វើ ១២ថ្ងៃ (ថ្ងៃធ្វើការ) និងមានសុពលភាពចំនួន ៣ខែ។

លោក យង់ គិមអេង ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ និងសន្ដិភាព (PDP-Center) ប្រាប់ញូវស៍​ខេមបូឌាតាមរយៈបណ្តាញស​ង្គម​តេឡេក្រាមថា ​​ការធ្វើលិខិត​ថ្កោលទោស​តាម​ប្រព័ន្ធ​ឌីជីថល​ជារឿង​មួយ​សំខាន់​ដែល​ធ្វើ​ឱ្យប្រជាពលរដ្ឋមានភាពងាយស្រួល ឆាប់រហ័ស​ និង​មាន​ការវិវត្ត​រីកចម្រើន​មួយ​ដែល​អាចកាត់បន្ថយ​អំពើពុករលួយ​។

លោកបន្តទៀតថា៖ «អ្វី​ដែល​គួរ​តែ​ធ្វើទន្ទឹមគ្នា​នឹង​ការ​ធ្វើតាម​ប្រព័ន្ធ​អនឡាញ​នេះ​ក៏គួរ​តែ​មាន​ក្រុម​ជំនួយ​ការ​​បច្ចេកទេស​​ដែល​អាចជួយទាន់ពេលវេលាអាចជួយពួកគាត់​ដើម្បី​ឱ្យ​គាត់​អាច​ដំណើរ​ការ​ធ្វើ​​បាន។ ប្រសិនបើ​ឧបមា​ថា​មានប​ញ្ហាកន្លែងណាមាន Hot line ​អាចខលសួរទាន់ពេលវេលា កុំឱ្យមានតែ Hot line ​ប៉ុន្ដែខលអត់បាន»។

លោកបន្ថែម​ថា តាមរយៈសេចក្ដីណែនាំផ្សេងៗ ការខលសួរនាំពីសំណាក់ប្រជាពលរដ្ឋពេល​​ដែលមានចម្ងល់ ឬជជែកតាមរយៈប្រព័ន្ធឌីជីថលដើម្បី​ទទួល​បាន​នូវ​ព័ត៌មាន​លម្អិត​ជា​ការជា​ល្អ​ប្រសើរ​សម្រាប់​ពលរដ្ឋ​ដែល​មាន​តម្រូវការ​។

លោកបន្ថែមទៀតថា៖ «​ប្រសិនបើក្រសួងយុត្តិធម៌អាចធ្វើបែបនេះបានខ្ញុំគិតថាវាជារឿងមួយល្អ ហើយសង្ឃឹមថា​ទៅ​អនាគត​គឺ​យើង​នឹង​មិនមាន​ភាព​ស្មុគស្មាញ​ច្រើន​ក្នុង​ការ​ធ្វើ​លិខិត​ស្នាម ឬ​លិខិត​ថ្កោល​ទោស»៕

តុលាការខេត្តបាត់ដំបងចេញដីកាឃុំខ្លួនបេក្ខជនឈរឈ្មោះក្រុមប្រឹក្សាបក្សឆន្ទៈខ្មែរពីបទញុះញង់

0

សាលាដំបូងខេត្តបាត់ដំបងសម្រេចឃុំខ្លួនបេក្ខជនឈរឈ្មោះបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាខេត្តលេខរៀងទី១រប​​ស់​​​​គណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ ក្រោមបទចោទ ញុះញង់ឱ្យមានការរើសអើង ខណៈមន្រ្តីសង្គមស៊ីវិល អំពាវនាវឱ្យអ្នកនយោបាយតម្កល់អត្ថប្រយោជន៍ជាធំ និងដោះស្រាយគ្នាដោយសន្តិវិធីផ្អែកលើគោលការណ៍លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។

អ្នកនាំពាក្យសាលាដំបូងខេត្តបាត់ដំបង លោក ភី កុសល មានប្រសាសន៍ដោយខ្លី នៅថ្ងៃទី១៣ ខែឧសភា នេះថា ចៅក្រមស៊ើបសួរបានសម្រេចឃុំខ្លួន លោក ភូ សុវណ្ណថា នៅពន្ធនាគារខេត្តពីបទញុះញង់ឱ្យមា​​ន​​ការរើ​សអើង តាមបញ្ញត្តិមាត្រា៤៩៦ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌដែលប្រព្រឹត្តទៅកាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២​០២៣ តា​​ម​​បណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុក។

លោកបន្តថា៖ «សម្រេចឃុំខ្លួនគាត់ហើយ»

នៅព្រឹកថ្ងៃចន្ទនេះ លោក ភូ​ សុវណ្ណថា បានចូលទៅបំភ្លឺនៅដំណាក់កាលអយ្យការអមសាលាដំបូងខេត្តបាត់ដំបង ពាក់ព័ន្ធនឹ​ងបទចោទ «បរិហារកេរ្តិ៍ជាសាធារណៈ និងញុះញង់បង្កឱ្យមានភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់ស​ន្តិ​សុខសង្គម» តា​ម​បណ្ដឹងរបស់ឈ្មោះ ឌឹម​ សារឿន។ ទោះជាយ៉ាងណា លោក កុសល មិនបានបញ្ជាក់ថា កា​​រ​​សម្រេចឃុំខ្លួនលោក សុណ្ណថា របស់តុលាការនេះ មានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងបណ្ដឹងដូចនៅក្នុងដីកាកោះហៅ​ឬយ៉ាងណានៅឡើយទេ​​។ 

ចំណែក អ្នកនាំពាក្យគណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ លោក គីមសួរ​ ភីរិទ្ធ មានមន្ទិលថា ការឃុំខ្លួនលោក សុវណ្ណថា ទំ​នង​ជាប់ពាក់ព័ន្ធក្នុងសំណុំរឿងដែលប្ដឹងដោយលោក ឌឹម សារឿន នេះ ស្របពេលដែលពាក្យបណ្ដឹងបានដាក់ជាច្រើនខែមកហើយ។

បន្ថែមពីលើនេះ លោក ថា ការឃុំខ្លួនបេក្ខជនឈរឈ្មោះរបស់បក្សឆន្ទៈខ្មែរ នៅមុនការបើកយុទ្ធនាការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាដែលនឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅថ្ងៃទី១៧ ឧសភា ខាងមុខនេះ នឹងបណ្ដាលឱ្យប៉ះទង្គិចផ្លូវចិត្តដល់អង្គបោះឆ្នោត។ ប​ន្ទាប់​​ពីហេតុការណ៍នេះកើតឡើង អ្នកនាំពាក្យបក្សក្រៅរដ្ឋាភិបាលរូបនេះ ជឿថា អង្គបោះឆ្នោតនឹងមានអារម្មណ៍ថា​ ពួកគេមិនមានសេរីភាពលើការសម្រេចចិត្តក្នុងការការបោះឆ្នោតឡើ​​យ​​​​។

លោកនិយាយថា៖ «ចង់មិនចង់ធ្វើឱ្យគេមើលឃើញថាជារូបភាពមួយ បង្កឱ្យប៉ះពាល់ដល់ដំណើរការបោះឆ្នោតនាពេលខាងមុខនេះ»។

កាល​ពី​​ថ្ងៃ​ព្រហស្បតិ៍ សប្ដាហ៍មុន អាជ្ញាធរ​រាជធានី​ភ្នំពេញ​បាន​ចាប់​ខ្លួន​លោក ស៊ុន ចន្ធី ប្រធាន​គណបក្ស​កម្លាំងជាតិ នៅ​អាកាសយានដ្ឋាន​អន្តរជាតិ​ភ្នំពេញ បន្ទាប់ពីលោកធ្វើដំណើរពី​ប្រទេស​ជប៉ុន។

អយ្យការអមសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ បញ្ជាក់ថា ការចាប់ខ្លួន លោក ចន្ធី នេះ ជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងសក​​ម្មភា​​​ពរបស់លោកនៅប្រទេសជប៉ុន អំឡុងពេលជួបអ្នកគាំទ្រ កាលពីថ្ងៃទី០៥ ខែឧសភា ហើយបានបង្ហោះព័ត៌មានលើបណ្ដាញសង្គមដោយទម្លាក់កំហុសលើរដ្ឋាភិបាល ចំពោះការចែកបណ្ណក្រីក្រថា​ មានការរើស​​អើ​​​ង និងលម្អៀងជូនពលរដ្ឋ និងមូលបង្កាច់អំពីការអភិវឌ្ឍប្រទេស ក្នុងចេតនាញុះញង់បំភ្លៃព័ត៌មាន នាំឱ្យ​​ព​ល​​រដ្ឋមានការភ័នច្រឡំ បង្កឱ្យមានភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខសង្គម និងសណ្ដាប់ធ្នាប់សាធារណៈ។

លោក អំ សំអាត នាយកទទួលបន្ទុកកិច្ចការទូទៅ នៃ​អង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូ ថ្លែងថា ការចាប់ខ្លួន ការឃុំខ្លួន និងការចោទប្រកាន់លើសកម្មជននយោបាយ សិទ្ធិមនុស្ស និងសហជីព តែងតែកើតមានឡើងនៅមុនការបោះឆ្នោត។មិនតែប៉ុណ្ណោះ សកម្មភាពនេះ បណ្ដាលឱ្យមានការរិះគន់ពីអង្គការជាតិ និងអ​​ន្ត​​​រជាតិ ថាជាការរិតត្បិតសេរីភាពជាមូលដ្ឋាន និងលំហសេរីភាពខាងនយោបាយ។

អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សរូបនេះសង្ឃឹមថា អ្នកនយោបាយទាំងអស់នឹងដោះស្រាយបញ្ហាដោយសន្តិវិធី តា​​ម​​បែបលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ សេរីពហុបក្ស។

លោកនិយាយថា៖ «អង្គការសង្គមស៊ីវិលដែលធ្វើការលើវិស័យសិទ្ធិមនុស្ស លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការបោះឆ្នោត ចង់ឃើញអ្នកនយោបាយទាំងអស់តម្កល់ឧត្តមប្រយោជន៍ជាតិ និងប្រជាពលរដ្ឋជាធំ ដោយស្រាយបញ្ហានយោបាយដែលសេសសល់ដោយសន្តិវិធីតាមបែបលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្សដែលមានចែងក្មុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ»

គណបក្សដើម្បីកម្ពុជានឹងរៀបចំសមាជបក្សនៅអំឡុងខែមិថុនាក្រោយចុះបញ្ជីផ្លូវការនៅក្រសួងមហាផ្ទៃ

គណបក្សដើម្បីកម្ពុជានឹងរៀបចំ សមាជគណបក្សវិសាមញ្ញរបស់ខ្លួន នៅអំឡុងខែមិថុនា ក្រោយចុះបញ្ជីជា​ផ្លូវកា​រនៅក្រសួងមហា​ផ្ទៃ ដើម្បីជ្រើសរើសក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំគណបក្ស និងកំណត់ទិសដៅសម្រា​ប់កម្មវិ​​ធី​​នយោ​​បា​​យ សម្រាប់ត្រៀមចូល​​រួ​មកា​​រ​​បោះ​ឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្រ្តនីតិកាលទី៧ខាងមុខ។

ថ្លែងនៅព្រឹកថ្ងៃទី១៣ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ នេះ​ លោក ឯម សុខសុវណ្ណ ប្រធានគណបក្សដើម្បីកម្ពុជា លើ​​​​ក​ឡើ​ងថា គណបក្សសម្រេចជ្រើសរើសយកខែមិថុនា ជាកាលបរិច្ចេទដើម្បីរៀបចំស​​មាជវិសាមញ្ញរប​​ស់​​ខ្លួ​​ន​​។​​​លោកបន្ត នៅចំពោះមុខនេះ ដោយសារមិនទាន់អាចរកទីតាំងបាននៅឡើយ ហេតុ​​នេះ​បា​ន​ជាពេល​​​វេ​​លា​​​​ជាក់នៃការរៀបចំសមាជិក មិនទាន់បានកំណត់។ប៉ុន្តែទោះជាបែបណា នៅអំឡុងខែ មិថុនា ខាង​​មុ​ខ​នេះ សមាជគណបក្សនឹងរៀបចំទៅតាមផែនការដូចដែលបានកណត់ហើយ។

លោកបន្តថា៖«បាទនៅក្នុងខែ៦ហ្នឹងខ្ញុំអត់ទាន់បានកំណត់ថាដើមខែ ឬចុងខែនៅឡើយទេ​។ប៉ុន្តែនឹង​​​ច្បា​​ស់​ថានឹងរៀបចំនៅក្នុងខែហ្នឹងតែម្តង។ហើយការរៀបចំកន្លែងណាស់នោះ ខ្ញុំកំពុងរកកន្លែងជួលនៅឡើយ »។

បើតាមលោក ឯម សុខ​សុវណ្ណ ការរៀបចំសមាជជាលើកដំបូងរបស់ខ្លួននេះ គឺជាការជ្រើសរើសដឹ​​កនាំក្បា​​ល​​ម៉ា​​​ស៊ី​​នគណបក្ស ហើយក៏​ជា​​ការរៀបចំរបៀបវារៈនៃកម្មវិធីនយោ​បាយរបស់គណបក្សដែរ​​។លើសពី​នេះ​​ទៅ​​​ទៀ​ត ការបងើ្កតគណបក្សនយោបាយនេះឡើង គឺមានន័យថាដើម្បីចូលរួមការបោះឆ្នោត ទាំងការបោះ​​ឆ្នោ​​​​ត​​ជ្រើ​​សរើស​​ក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់នៅ ឆ្នាំ២០២៧ និងការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្រ្ត ឆ្នាំ២​០​​២​​៨​​​។

គណបក្សដើម្បីកម្ពុជា ត្រូវបានក្រសួងមហាផ្ទៃទទួលចុះបញ្ជី​ជាផ្លូវការនៅក្នុងបញ្ជីឈ្មោះ​​គណបក្សនយោ​​បា​​​​យ នៅក្រសួងមហាផ្ទៃ កាលពីថ្ងៃទី៩ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤។ទីតាំងគណបក្សនេះ ស្ថិតនៅក្នុងភូមិភូមិព្រៃ​​​​ល្ង សង្កាត់ចោមចៅទី២ ខណ្ឌពោធិ៍សែនជ័យ រាជធានីភ្នំពេញ។

គេសង្កេតឃើញថា ក្រសួងមហាផ្ទៃធ្លាប់សម្រេចច្រានចោលកា​រស្នើសុំចុះឈ្មោះដើមរ​​បស់គ​​ណ​​ប​ក្សថ្មីថ្មោ​​​ង​​​មួយនេះចំនួន​​២ដងរួចមកហើយ។កាលពីខែកញ្ញា និងខែតុលា ឆ្នាំ២០២៣ ក្រសួងមហាផ្ទៃបានជំទាស់​​ដោយ​មិនផ្តល់ការចុះបញ្ជីឱ្យគណបក្ស «អាយ៉ងខ្មែរ និងគណបក្សខ្ញុំបម្រើខ្មែរ» ដែលជាឈ្មោះដើមរបស់​​គ​​​​​ណបក្សដើម្បីកម្ពុជានេះទេ។​​បើតាមសេចក្តីសម្រេចរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ បញ្ជាក់ថា ការបដិសេធនេះ​​ដោ​​យ​​​​​​ផ្អែលើបទប្បញ្ញតិ្ត និងច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយ។

បើទោះជាបែបណា សម្រាប់លោក ឯម សុខសុវណ្ណ អះអាងថា គណបក្សដែលទើបបង្កើតថ្មោងថ្មីនេះ ស​​មា​​សភាពលើសលប់គឺជាកម្លាំងយុវជនសុទ្ធសាធ។លោកបន្តថា នៅក្នុងជួរថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សមួយនេះ មិ​ន​មានមនុស្សចាស់ទុំទេ ក្រៅពីរូបលោកម្នាក់ដែលមានពិសោធន៍ច្រើនជាងគេនៅក្នុងគណបក្ស ផ្នែកន​​យោ​​​បាយនេះ។ហើយលោកមានសុទិដ្ឋិនិយមថា កម្លាំង ឬរលក់ថ្មីនេះ នឹងប្រឹងប្រែងឱ្យអស់ពីលទ្ធ​​ភាពក្នុ​​ង​ការចូលរួមប្រកួតប្រជែង ការបោះឆ្នោតនៅអាណត្តិខាងមុខនេះ។

លោកបន្តថា៖ «បាទខ្ញុំសូមជម្រាបជូនថាឥស្សរជននយោបាយរបស់គណបក្សដើម្បីកម្ពុជា អត់មានទេសុទ្ធតែយុវជនទាំងអស់ហើយសុទ្ធតែថ្មីទាំងអស់ហើយចំពោះខ្ញុំគឺជាក្បាលម៉ាស៊ីន ដឹកនាំធំជាងគេហើយអ្នកដែលមានពិសោធន៍ចាស់ជាងគេហើយគណបក្សយើងអត់មានថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលអីផ្សេងក្រៅពីហ្នឹងទៀតទេអរគុណ»

គេហទំព័រ Newsroom Cambodia មិនអាចសុំការអត្ថាធិប្បាយជុំវិញករណីនេះបន្ថែម ពីលោក ឈឹម ផល​​វ​​រុណ អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានទេ នៅថ្ងៃទី១៣ ខែឧសភា នេះ ខណៈដែលលោក សុខ ឥ​​សាន អ្នកនាំពាក្យគណបក្សចាស់វង្សាមួយនេះ បដិសេធក្នុងការផ្តល់ព័ត៌មានលម្អិត ដោយលោកអះអា​​ង​​ដោ​​​យខ្លីថា លោកកំពុងសម្រាកលំហែនៅបរទេសនៅឡើយ។

លោកបន្តថា៖ «ខ្ញុំសំរាកនៅក្រៅប្រទេស សិង្ហបុរី អាទិត្យក្រោយបានត្រឡប់មកប្រទេសកម្ពុជាវិញ»

ដោយឡែក ទីប្រឹក្សាគណបក្សកម្លាំងជាតិលោក រ៉ុង ឈុន មិនចាប់អារម្មណ៍ចំពោះរលកថ្មីដែ​លកំ​​ពុងតែ​លេ​​​ចឡើងនៅពេលនេះទេ ដោយលោកចាត់ទុកថា គណបក្សខ្លះដែលបង្កើតឡើង វាគឺជាផ្នែកមួយ​ជួយឱ្យ​​តែ​ល្អមើលទេ ប៉ុន្តែវាមិនបានដើរតួនាទីពិតប្រាកដ ក្នុងការប្រកួតប្រជែងឡើយ។លើសពីនេះទៀត ការបង្កើ​​តគ​ណបក្សជាបន្តបន្ទាប់មកនេះ គឺមិនបានឆ្លុះបញ្ចាំងពីលំហសេរីភាពខាងនយោបាយ ខណៈបក្សប្រ​​ឆាំង​​ពិ​​តប្រាកដ ពេលនេះមិនអាចធ្វើសកម្មភាពនយោបាយបាន ដូចមានចែងនៅក្នុងច្បាប់បានទេ។

លោកបន្តថា៖«ខ្ញុំមិនធើ្វការចាប់អារម្មណ៍អីទេបាទ ព្រោះការបង្កើតគណបក្សគ្រាន់តែបង្កើតវាមិនឆ្លុះប​​ញ្ចាំ​​​​ងពីលំហសេរីភាពនយោបាយឲ្យបង្កើតគណបក្សច្រើន គណបក្សខ្លះគ្រាន់តែបង្កើតគ្រាន់តែជាការលំ​​អ​​សួ​ន​​ហ្នឹង វាមិនមែនការបង្កើតដើម្បីប្រកួតប្រជែង»

បើតាមលោក ឯម សុខសុវណ្ណ ស្ថាបនិកគណបក្សដើម្បីកម្ពុជា លើកឡើថា សម្រាប់សមាជវិសាមញ្ញ​​ដែល​គណ​បក្សគ្រោងនឹងរៀបចំនៅអំឡុងខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ ខាងមុខនេះ អាចនឹងមាជិក និងសកម្មជ​​នគណ​ប​​ក្ស​​ចូលរួមចន្លោះពី១០០ ទៅ៤០០នាក់។

ចំណែកសាស្ត្រា​ចារ្យ​ផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រ​នយោបាយ​ លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា យល់ឃើញថាការបង្កើតតួអង្គគ​​ណ​​​​បក្សព្រោងព្រាតនេះ មិនមែនបានន័យថាជាការបញ្ជាក់ពីការ​ផ្តល់សេរីភាពខាងនយោបាយទេ។ម្យ៉ាង​​​វិ​ញ​​ទៀត គណបក្សថ្មីថ្មោងក្រោយៗនេះ ហាក់មិនមែនជាកម្លាំងប្រជែងអ្វីធំដុំ ដែលធ្វើឱ្យមានការព្រួ​យបា​​រ​ម្ភ​​​ដល់​​គណបក្សកាន់អំណាចឡើយ ដែលផ្ទុយពីគណបក្សប្រឆាំង មានកម្លាំងគាំទ្រច្រើន។បើតាមលោក ឯម សុវណ្ណរ៉ា ការផ្តល់ឱកាសឱ្យគណបក្សដែលមានសំឡេងជំទាស់ អាចដំណើរការឡើងវិញ លោកមើល​​ឃើញថា នោះទើបជាកម្លាំងប្រជែងមួយដ៏ពិតប្រាកដ និងឆ្លុះបញ្ចាំងពីការបើក​លំហសេរីភាពខា​ងនយោបា​យ​​មួយដែលពេញលេញ។

លោកបន្តថា៖ «ខ្ញុំយល់ថាការបង្កើតគណបក្សច្រើននៅក្នុងបរិបទនយោបាយកម្ពុជាហ្នឹង មិនជាកត្តាខ្លាំងឬក៏រឹងមាំបង្ហាញថាជាការបើកលំហសេរីភាពនយោបាយនៅកម្ពុជាទេ។គណបក្សដែលបង្កើតថ្មីខ្ញុំគិតថាមិនអាចជាកម្លាំងធំ ទៅជាគូរប្រជែងឬគណបក្សអាចជំនួសគណបក្សប្រឆាំងដូចជាសង្រ្គោះជាតិ ឬក៏គណបក្សភ្លើងទៀងទេហើយមិនមានលទ្ធភាពណាទៅដណើ្តមឬក៏ប្រកួតប្រជែងដូចគណបក្សកាន់អំណាចបានដែលលើកលែងតែគណបក្ស   សង្រ្គោះរស់ឡើងវិញ ឬក៏គណបក្សភ្លើងទៀងគាត់អាចប្រមូលកៀរគរបា​​នកម្លាំងរបស់គាត់ឡើងវិញលំហសេរីភាព លំហនយោបាយរបស់គាត់អាចមានសិទ្ធិសេរីភាពពេញលេ​​ញក្នុងការធើ្វនយោបាយឡើយវិញទើបអាចជាដៃគូរប្រជែងជាមូយដៃគូកាន់អំណាច»

បើទោះបែបណា កម្ពុជាបច្ចុប្បន្នរង់ការរិះគន់ពីសហគមន៍ជាតិ និងអន្តរជាតិថាកំពុងធ្វើឱ្យប្រជាធិបតេ​យ្យ​ដើ​​រថយក្រោយ និងដើរលើបន្ទាត់ក្រហមនៃវិបត្តិ​នយោបាយ។ស្របពេ​​លក្រសួងមហាផ្ទៃ​​ផ្តល់សិទ្ធិ​ពេ​​ញ​​លេ​​ញ​​ឱ្យគណបក្សថ្មីថ្មោងមួយនេះ អាចធ្វើសកម្មភាពនយោបាយបាន នៅពេលនេះមេដឹកនាំគណ​​បក្សជំទា​ស់​ គឺគណបក្សកម្លាំងជាតិ ត្រូវចាប់ខ្លួន ដែលការចាប់ខ្លួននេះ រង់ការតិះទៀនថាធ្វើឡើង​​គ្មាន​​ហេ​តុ​​ផ​ល​​សមរម្យ៕

ក្រសួងបដិសេធ​​​ការផ្សព្វផ្សាយរបស់ក្រុមយុវជនមួយចំនួន​​ដែល​និយាយ​ពី​បញ្ហាបរិស្ថាន​​

ក្រសួងបរិស្ថាន បានបដិសេធចំពោះការ​ផ្សព្វផ្សាយ​របស់ក្រុមយុវជនមួយចំនួន ដែល​លើកឡើងពីបញ្ហា​នានា ពាក់ព័ន្ធនឹងបរិស្ថាន និងបានចាត់ទុកពួកគេថា​ជាក្រុមក្រៅច្បាប់​ដែលមានចេតនាបង្ខូចកេរ្តិ៍ឈ្មោះប្រទេសកម្ពុជា។

តាមរយៈសេចក្តីបំភ្លឺ​ចុះថ្ងៃទី១២ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ ក្រសួងបរិស្ថាន បានលើកឡើងថា ថ្មីៗនេះ មាន​ក្រុមក្រៅច្បា​ប់​មួយក្រុម បានប្រើ​លេស​នៃ​សកម្មភាពការពារបរិស្ថាន ផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មាន ដែល​មិនមាន​ភាព​ប្រាកដនិយម ប្រាសចាកពីសីលធម៌ វិជ្ជាជីវៈសារព័ត៌មាន ផ្ទុយពីឧត្តមប្រយោជន៍ប្រជាជន និងសង្គមជាតិកម្ពុជា។

សេចក្ដីបំភ្លឺដដែល បន្តថា ការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មាននេះគឺ៖ «ក្នុងចេតនាបង្ខូចកេរ្តិ៍ឈ្មោះ​ប្រទេស​កម្ពុជា ជាពិសេសលើ​ការ​គ្រប់​គ្រង​ធន​ធានធម្មជាតិ និងបរិស្ថាន។ ក្រសួងបរិស្ថាន សូមធ្វើការបដិសេធ​លើការលើកឡើង និងផ្សព្វ​ផ្សាយ​របស់​ក្រុម​នេះ​ទាំង​ស្រុង។ នៅក្នុងន័យនេះ សូមសាធារណជនមេត្តាជ្រាប និងកុំជឿលើការផ្សព្វផ្សាយបោកប្រាស់ បំភ្លៃបំផ្លើស ខុសពីការពិតជាក់ស្ដែង ដែលកំពុងកើតមាននៅក្នុងសង្គមកម្ពុជា»។

នៅពេល Newsroom Cambodia សួរ​ថា​តើ​ក្រុម​ក្រៅច្បាប់ ដែលក្រសួងសំដៅដល់នោះ ជាក្រុមណាមួយ ហើយក្រសួង​នឹងមានវិធានការ​យ៉ាងណាចំពោះការផ្សព្វផ្សាយរបស់ពួកគេនោះ? អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន លោក ខ្វៃ អាទិត្យា មិនបានឆ្លើយតបនោះទេ នៅថ្ងៃទី១៣ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤នេះ។

តែយ៉ាងណា សេចក្តីបំភ្លឺនេះ ធ្វើឡើងក្រោយពីក្រុមយុវជន​ចលនាមាតាធម្មជាតិ ដែលទំនង​ជា «ក្រុមក្រៅច្បាប់» ដែល​ក្រសួងសំដៅនោះ​ បានផ្សព្វផ្សាយវីឌីអូឯកសារនានា ​អំពី​សកម្មភាពការពារបរិស្ថានរបស់ពួកគេ។

កញ្ញា ភួង កែវរស្មី សកម្មជនចលនាមាតាធម្មជាតិ បានលើកឡើងថា​ កញ្ញា​មិនបាន​ដឹងទេ​ថា​ក្រសួង​បរិស្ថាន​ចង់សំដៅ​ដល់​ក្រុម​ការពារបរិស្ថានណាមួយនោះ​ទេ ដែលក្រុមការពារបរិស្ថាននីមួយៗអាចយល់ថាសំដៅដល់ខ្លួន។ តែកញ្ញា​ថា តាមរយៈការចេញសេចក្ដីបំភ្លឺនេះ គឺបានបង្ហាញពីភាពអវិជ្ជមានរបស់ក្រសួង​ដែលតែងតែមិ​ន​ពេញចិត្ត​នឹង​ការចូលរួមការពារធនធានធម្មជាតិរបស់ពួកគេ។

កញ្ញាថ្លែងថា៖ «យើងអត់ទទួលបានការស្វាគមន៍ពីក្រសួងបរិស្ថាន ក្នុងការចូលរួមការពារបរិស្ថាន និងធនធានធម្មជាតិ ពួកយើងក៏យល់ថា នេះជាចំណុចមួយដែលបង្ហាញពីភាពអវិជ្ជមាន ដែលមិនដែលមានការបើកចិត្តទូលាយម្ដងណា ជាមួយនឹងសកម្មភាពណាមួយរបស់ចលនា​ដែល​តែងតែធ្វើការការពារធនធានធម្មជាតិ»។

តែយ៉ាងណា សកម្មជនចលនាមាតាធម្មជាតិរូបនេះ ស្នើ​ដល់រដ្ឋាភិបាល និងក្រសួងបរិស្ថាន ការពារធនធានធម្មជាតិឱ្យបានល្អ បើសិនជាមិនចង់លឺពីបញ្ហាផ្សេងៗដែលក្រុមការពារបរិស្ថានលើកឡើង។

កញ្ញាថា៖ «ខ្ញុំ[ស្នើ​]ទៅកាន់ក្រសួងបរិស្ថាន នៅតែសំណូមពរដដែលៗ​ឱ្យខាងក្រសួង ជាមួយនិងរដ្ឋាភិបាល គាត់បើក​ចិត្ត ហើយនិងបើកលំហសេរីភាពឱ្យទូលំទូលាយមកដល់ពួកយើងដែលជាក្រុមយុវជនចលនា[មាតាធម្មជាតិ] ឬ​ក៏​អង្គការសង្គមស៊ីវិលដែលគ្មានគោលបំណងអី​ ក្រៅតែពីការពារធនធានធម្មជាតិ និងការពារបរិស្ថានទេ ហើយបើសិនជាក្រសួងបរិស្ថាន ឬមួយក៏រដ្ឋាភិបាលមិនចង់ឱ្យគេនិយាយថា ព្រៃឈើបាតបង់ មិនចង់ឱ្យគេ​និយាយ​ថា ការអភិវឌ្ឍចាំបាច់លុបបឹង? មិនចង់ឱ្យគេនិយាយថា ហេតុអីបានជាត្រូវមានដីសម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ចប៉ុន្តែបែរជាមានរូបភាពកាប់ឈើនៅពីក្រោយ? ហេតុអីបានជាមានការបង្ហូរទឹកលូក្នុងសមុទ្រ? ងាយស្រួលទេក្រសួង​បរិស្ថានជាមួយនិងរដ្ឋាភិបាល ធ្វើការរបស់ខ្លួននិងទំនួលខុសត្រូវដែលខ្លួនមាន ហើយនិងបំបាត់អាបញ្ហាទាំងអស់ហ្នឹងទៅ ពួកយើងច្បាស់ជាអស់ការងារធ្វើហើយ»​។

ប្រធានប្រតិបត្តិនៃសមាគមបណ្តាញយុវជនកម្ពុជា លោក ហេង គឹមហុង យល់ឃើញស្រដៀងគ្នានេះដែរ​​ថា លោក​មិនបាន​ដឹង​ថា ក្រសួង​បរិស្ថាន​​ចេញសេចក្ដីបំភ្លឺសំដៅដល់ក្រុមណា ហើយពួកគេបានធ្វើសកម្មភាពអ្វីនោះ​ដែរ។

លោក​ថា៖ «យើងខ្ញុំបានមើលឃើញសេចក្ដីបំភ្លឺហ្នឹងដែរ ខ្ញុំក៏មានការងឿងឆ្ងល់ដែរ ខ្ញុំនិយាយឱ្យ​ស្មោះត្រង់ ពី​ព្រោះ​អីក្នុង​នេះ​ហាក់​បី​ដូច​ជា​មិនមាន​ព័ត៌មានច្បាស់ថា ក្រសួងបរិស្ថាន​បំភ្លឺហ្នឹងចង់បំភ្លឺថាក្រុមណា ឈ្មោះអី ធ្វើសកម្មភាពអី ប្រាសចាកពីសីលធម៌យ៉ាងម៉េច អ៊ីចឹងសូមសំណូមពរទៅក្រសួងវិញ ឱ្យ​មានការបំភ្លឺឱ្យ​ច្បាស់​លាស់​ដែរ​ថាសំដៅទៅលើក្រុមណា […] នេះអាចជាចេតនាមួយ ដែលក្រសួងឆ្លើយជាទូទៅដែលវាអាចកើតទៅជាការព្រួយបារម្ភទៅដល់អ្នក​ដែលធ្វើការងារស្របច្បាប់ ឬក៏គេផ្សេងទៀតដែរ»។

គួរជម្រាបជូនថា កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ កាសែត The South China Morning Post បានផ្សាយវីដេអូឯកសារមួយក្រោមចំណងជើងថា “Cambodian activist fights for nature and his freedom” ឬប្រែថា «សកម្មជនតស៊ូដើម្បីធនធានធម្មជាតិ និងសេរីភាពរបស់ពួកគេ» ដែលមានរយៈពេលជាង២០នាទី បានបង្ហាញ​ពីសកម្មភាពរបស់សកម្មជនចលនាមាតាធម្មជាតិ​ក្នុងការការពារធនធានធម្មជាតិ វគ្គបណ្ដុះបណ្ដាល ការទទួល​ពានរង្វាន់អន្តរជាតិ និងចោទប្រកាន់ពួកគេពីសំណាក់តុលាការកម្ពុជាជាដើម៕

តុលាការ​​​​សម្រេចឃុំខ្លួនមន្ត្រី ៣នាក់ ពាក់ព័ន្ធសំណុំ​រឿង​​រត់ការ​ចូល​ក្របខ័ណ្ឌរដ្ឋ និងធ្វើសញ្ញាបត្រក្លែង​​

ចៅក្រមស៊ើបសួរ​សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ សម្រេចឃុំខ្លួន​គ្រូ​បង្រៀនចំនួន ២នាក់ និង​មន្ត្រីក្រសួងផែនការម្នាក់ នៅពន្ធនាគារ​​ជាបណ្តោះអាស្ន ​ពាក់ព័ន្ធនឹងករណី​​រត់ការ​ចូល​ក្រប​ខ័ណ្ឌ​រដ្ឋ និងធ្វើសញ្ញាបត្រ​ក្លែង​ ដែលជា​បទល្មើស ​រំលោភអំណាច នៃច្បាប់ស្តីពី​ការ​​ប្រឆាំងអំពើពុករលួយ។

ប្រធានលេខាធិការដ្ឋាន និងជាអ្នកនាំពាក្យ​សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ លោក​ អ៊ី រិន្ទ បាន​ឱ្យ​ដឹង​កាលពីថ្ងៃទី១០ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤នេះថា​ ទាក់ទងនឹងសំណុំរឿង​របស់​គ្រូបង្រៀន និង​មន្ត្រីក្រសួងផែនការទាំង៣នាក់​នេះ បច្ចុបន្ន​ចៅក្រម​ស៊ើបសួរនៃសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ បានសម្រច​ឃុំខ្លួនពួកគេ​​​នៅពន្ធនាគារ​​ជា​បណ្តោះអាសន្ន​ហើយ។

លោក​ថា៖ «រឿងដែលចៅក្រមស៊ើបសួរទាក់ទងនឹងករណីគ្រូបង្រៀន និងមន្ត្រីក្រសួងផែនការនេះ បច្ចុបន្នត្រូវបាន​គេសម្រច​ឃុំខ្លួនបណ្តោះអាសន្នហើយ​ ពីបទ រំលោភអំណាច តាមមាត្រា៣៥ ​នៃច្បាប់​ស្តីពីការប្រឆាំងអំពើពុករលួយ»។

យោងតាម​ដីកា​សន្និដ្ឋានបញ្ជូន​រឿង​ឱ្យ​ស៊ើបសួររបស់តំណាង​​អយ្យការអមសាលា​ដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ លោក សុក កែវបណ្ឌិត ចុះថ្ងៃទី០៩ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ ​ឱ្យដឹងថា មន្រ្តីទាំង ៣នាក់ដែលរងការចោទប្រកាន់នោះ មាន​​ឈ្មោះ នង រុន ភេទប្រុស​ អាយុ ៣៨ឆ្នាំ ជាគ្រូបង្រៀន​នៅវិទ្យាល័យ​សុខអាន​ព្រៃសណ្តែក, ឈ្មោះ ហ៊ុយ ពិសិដ្ឋ ភេទប្រុស​ អាយុ ៣៥ឆ្នាំ ជាអនុប្រធានការិយាល័យអភិវឌ្ឍន៍ជនបទនៃក្រសួងផែនការ និង​ឈ្មោះ ស៊ុន ពេជ្រសុម៉ាលី ភេទស្រី អាយុ ៣៨ឆ្នាំ ជាគ្រូបង្រៀន​នៃសាលាបឋម​សិក្សា​ធន់មន់។

ប្រភពបន្តថា ពួកគេ​ត្រូវបានចោទ​​​ពីបទ រំលោភអំណាច ប្រព្រឹត្ត​នៅខេត្តតាកែវ និងរាជធានីភ្នំពេញ កាលពីអំឡុងឆ្នាំ២០២៣ ដល់ខែឧសភា ឆ្នាំ​២០២៤ តាមបញ្ញតិមាត្រា៣៥ នៃច្បាប់ស្តីពីការប្រឆាំងអំពើពុករលួយ។

ដីកាសន្និដ្ឋានដដែល បាន​រៀបរាប់នូវដើមចមនៃការប្រព្រឹត្តបទល្មើសរបស់​បុគ្គលទាំង៣រូបនេះថា បុគ្គលទាំង៣រូបនេះ បានសហការគ្នា​ដើម្បី​ធ្វើសកម្មភាពជាច្រើន ដូចជា ការរត់ការ​ចូល​ក្របខ័ណ្ឌរដ្ឋ ការរត់ការ​ចូលក្របខណ្ឌគ្រូបង្រៀន និងក្របខ័ណ្ឌក្រសួងផ្សេងៗទៀត ការ​ទទួលធ្វើសញ្ញាបត្រ​ក្លែង​គ្រប់ប្រភេទ ក្នុងនោះមាន​សញ្ញបត្រ​បាក់ឌុប សញ្ញាបត្រ​បរិញ្ញាបត្រ​ និងសញ្ញាប​​ត្រ​ជាន់ខ្ពស់ជាដើម ក្នុងតម្លៃចាប់ពី ៤៥០ដុល្លារ ដល់ ១ ៥០០ដុល្លារ ហើយ​​ចំពោះការ​រត់ការ​ចូលក្របខ័ណ្ឌរដ្ឋវិញ បានយកតម្លៃចាប់ពី ១១ ០០០ដុល្លារ ដល់ ១៦ ០០០ដុល្លារ តាមប្រភេទក្របខ័ណ្ឌផ្សេងៗគ្នា។

ដីកាសន្និដ្ឋានរបស់តំណាងអយ្យការ បានគូសបញ្ជាក់ថា ក្រោយពីបានធ្វើការ​ស៊ើបអង្កេត​ និងប្រមូលភស្តុតាង​រួចមក​ ជនសង្ស័យទាំង៣នាក់នេះ គ្មានសមត្ថកិច្ចទាល់តែសោះក្នុងការ​ជ្រើស​រើស​មន្ត្រី​ឱ្យចូលក្របខ័ណ្ឌ​ ប៉ុន្តែពួកគេ​បែរជាសហការគ្នាស្វែងរកបុគ្គលដែលមានបំណង​ចូលក្រប​ខ័ណ្ឌ​​ ទាំងដែលពុំមាន​លក្ខខណ្ឌ និងសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់ ដូចជា ពុំមានសញ្ញាបត្រ​ត្រឹម​ត្រូវ ដោយហ៊ាន​រក​អ្នកធ្វើ​សញ្ញាបត្រ​ក្លែង យកទៅប្រើប្រាស់ដោយខុសច្បាប់ ដើម្បីទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍​ជាប្រាក់។

ចំណែក អ្នកនាំពាក្យអង្គភាពប្រឆាំអំពើពុករលួយ លោក សយ ច័ន្ទវិចិត្ត បានឱ្យដឹង​ដែរថា ជន​សង្ស័យ​ទាំង​ ៣នាក់ ត្រូវបានឃាត់ខ្លួនកាលពីថ្ងៃទី​៧ ខែ​ឧសភា​ ឆ្នាំ២០២៤​ ក្នុងនោះ​គ្រូបង្រៀន​២នាក់ ត្រូវបានឃាត់ខ្លួននៅខេត្តតាកែវ និងមន្ត្រីក្រសួងផែនការ ឃាត់ខ្លួននៅរាជធានីភ្នំពេញ។ លោក​បន្តថា ក្រោយការសាកសួរពីមន្ត្រីជំនាញរបស់អង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ​រួច ពួកគេ​ត្រូវបានបញ្ជូ​ន​ទៅសាលា​ដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ នៅ​ថ្ងៃទី៩ ខែឧសភា។

លោកថា៖ «សុំណុំរឿងដែលយើងបញ្ជូនទៅ គឺទី១ គាត់ធ្វើសញ្ញាបត្រក្លែងក្លាយ និងទី២ គឺគាត់ទទួលបាននូវអត្ថប្រយោជន៍​ពី​ការរកមនុស្សចូល[ក្របខ័ណ្ឌរដ្ឋ​] គឺមានចំនួនចន្លោះពី ១១ ០០០ដុល្លារ ទៅ ១៦ ០០០ដុល្លារ»។

ប្រធាន​មជ្ឈមណ្ឌល​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​ដើម្បី​អភិវឌ្ឍន៍​ និង​សន្តិភាព​ លោក​​ យង់ គិម​អេង​ សាទរចំពោះ​ចំណាត់ការនេះ ដោយថា ការចេញសញ្ញាបត្រ​ក្លែង​​បានធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់វិស័យ​អប់រំ ជាពិសេស​តម្លៃនៃការ​សិក្សាអប់រំ និងការ​ខិត​ខំ​ប្រឹង​ប្រែង​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ និង សិស្សានុ​សិស្ស។

មួយវិញទៀត លោកថា ការរត់ការ​​ចូលបម្រើការងារក្របខណ្ឌរដ្ឋ ក៏ជាទង្វើខុសច្បាប់ និង​​ប៉ះពាល់​កាន់​តែ​ខ្លាំង​បន្ថែម​ទៀតដល់សង្គម​ជាតិ​ ព្រោះមន្ត្រីដែលបានចូលបម្រើ​​ការងារ ទាំង​ដែល​​មិន​មាន​ចំណេះដឹង​ពិតប្រាកដ និង​មិនមានសញ្ញាបត្រ​បញ្ជាក់ការសិក្សា​ត្រឹម​ត្រូវ​ អាចធ្វើឱ្យស្ដាប័ន​នោះមាន​បញ្ហាផងដែរ។

លោកបន្តថា៖ «វាអាចប៉ះពាល់ដល់សមត្ថភាពនៅក្នុងការអភិវឌ្ឍជាតិដែរ បើសិនជាអត់បានរៀនដើម្បីអាចយក​សញ្ញាបត្របាននោះ ហើយបើមន្ត្រីនោះបន្តប្រព្រឹត្តអំពើរពុករលួយ សូកប៉ាន់​គេតទៀត នេះគឺយើងបានយកមន្ត្រីស្អុយរលួយឱ្យ​ចូលបម្រើ​ការងារ ធ្វើឱ្យរដ្ឋខាតបង់ថវិកា និង​ធនធាន​មនុស្សល្អៗផ្សេងទៀតដែលគេមិនបានចូល»។

ជាមួយគ្នានេះដែរ លោក យង់ គិមអេង ក៏​បានជំរុញឱ្យ​រដ្ឋាភិបាល និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ​ត្រូវ​តែតាមដាន និងស៊ើបអង្កេតគ្រឹះស្ថានអប់រំ និងស្ថាប័ន​ផ្សេងៗទៀត ដើម្បីទប់ស្កាត់បញ្ហាដដែលនេះ កុំ​​ឱ្យកើតមានឡើង​ជាបន្តបន្ទាប់ទៀត៕

តុលាការ​សម្រេចឃុំខ្លួនប្រធានគណបក្សកម្លាំងជាតិ ពាក់ព័ន្ធនឹងបទចោទ ញុះញង់

ចៅក្រុមស៊ើបសួរសាលាដំបូងរាជ​​ធានី​ភ្នំពេញ បានសម្រេច​ឃុំខ្លួន លោក ស៊ុន ចន្ធី ប្រធាន​គណបក្ស​កម្លាំងជាតិ ជាបណ្តោះអាសន្ននៅពន្ធនាគារ ​ពាក់ព័ន្ធនឹងសំណុំរឿង ញុះញង់បង្កឱ្យមានភាពវឹកវរ​ធ្ងន់ធ្ងរដល់​សន្តិសុខ​សង្គម​។​​

លោក ស៊ុន ចន្ធី ​ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចចាប់ឃាត់​ខ្លួន កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី០៩ ខែឧសភា ឆ្នាំ​២០២៤ នៅព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិភ្នំពេញ បន្ទាប់ពីលោក​ត្រឡប់មកពីបំពេញបេសកកម្ម​នៅប្រទេស​ជប៉ុន ទៅតាម​ដីកា​បញ្ជាឱ្យ​នាំខ្លួនរបស់តំណាងអយ្យការអមសាលា​ដំបូង​រាជធានីភ្នំពេញ។

អ្នកនាំពាក្យស្នងការដ្ឋាន​នគរបាលរាជធានីភ្នំពេញ លោក សំ វិច្ឆិកា បានឱ្យដឹងថា​ សមត្ថកិច្ចបានបញ្ជូនខ្លួន​ លោក ស៊ុន ចន្ធី ទៅសាលា​ដំបូង​រាជធានីភ្នំពេញ​ហើយ​​ កាល​ព្រឹក​ថ្ងៃទី១០ ខែឧសភានេះ ពាក់ព័ន្ធនឹងដំណើររឿង ញុះញង់បង្កឱ្យមានភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខសង្គម។

លោកថ្លែងថា៖ «បានបញ្ជូនទៅតុលាការ​ហើយ បញ្ជូន​តាំងពីព្រឹក​[ថ្ងៃទី១០ ខែឧសភា​]ម្លេះ អត់​មាន​រាប់​ម៉ោង​ថា​ឃុំប៉ុន្មានម៉ោងទេ តែយើងបញ្ជូនគាត់ទៅហើយ»។

អ្នកនាំពាក្យ​សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ ​លោក អ៊ី រិន្ទ ថ្លែងប្រាប់នៅថ្ងៃទី១១ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤នេះថា ក្រោយការសាកសួរ ចៅក្រម​ស៊ើបសួរ បានសម្រេចឃុំខ្លួន​ លោក ស៊ុន ចន្ធី នៅពន្ធនាគារ​ជាបណ្តោះអាសន្ន កាលពីថ្ងៃទី១០ ខែឧសភា។

លោកថា៖ «ត្រូវបានចៅក្រមស៊ើបសួរសម្រេចឃុំខ្លួនហើយ នៅម៤»។

ទីប្រឹក្សាគណបក្សកម្លាំងជាតិ លោក រ៉ុង ឈុន យល់ឃើញ​​ថា ការចាប់ខ្លួនប្រធានគណបក្សនេះ ជារឿងអយុត្តិធម៌ និង​​ជា​ការគំរាមកំហែងសិទ្ធិសេរីភាពនៅក្នុងការបញ្ចេញមតិ ព្រមទាំង​គំរាមដល់អង្គបោះឆ្នោត ដែលនឹងត្រូវចូលរួមការ​បោះឆ្នោត​ក្រុមប្រឹក្សា​រាជធានី ខេត្ត ក្រុង ស្រុក ខណ្ឌ​ នាថ្ងៃទី២៦ ខែឧសភា នាពេលខាងមុខ។

លោកថ្លែងថា៖ «ចំពោះគណបក្សកម្លាំងជាតិ យើងនៅមើលឃើញថា ការចាប់ខ្លួនលោក ស៊ុន ចន្ធី វាជារឿងអយុត្តិធម៌ គ្រាន់តែគាត់ប្រើប្រាស់សិទ្ធិជា​មូលដ្ឋាននៅក្នុងការបញ្ចេញមតិ ហើយត្រូវបានចាប់ខ្លួន ជារឿងមួយអយុត្តិធម៌ ចំពោះគាត់ក៏ដូចជាក្រុមគ្រួសារ។ ទី២ ជាសារគំរាមកំហែងបំភិតបំភ័យទៅដល់ប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងការប្រើប្រាស់សិទ្ធិបញ្ចេញមតិ ទី៣ ក៏ជា​សា​រនាំឱ្យប៉ះពាល់ទៅដល់ដំណើរការបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សារាជធានីខេត្ត ស្រុក ខណ្ឌ ក្រុង នៅថ្ងៃទី២៦ ខែឧស​ភា ខាងមុខ​នេះ​​ដែលធ្វើឱ្យអង្គបោះឆ្នោត មានអារម្មណ៍ភិតភ័យ»។

ជុំវិញករណីនេះ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ កាលពីថ្ងៃទី៩ ខែឧសភា ក៏​បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ដែរ​ថា ការចាប់ខ្លួន លោក ស៊ុន ចន្ធី គឺធ្វើឡើងតាមរយៈដីកាបញ្ជាឱ្យចូលខ្លួន​របស់អយ្យ​ការ​អម​សាលា​ដំបូង​រាជ​ធានីភ្នំពេញ ដែលជាការអនុវត្តច្បាប់ ស្រប​តាម​ក្រម​នីតិវិធី​ព្រហ្ម​ទណ្ឌ ហើយ​ការ​ចាប់​ខ្លួន​នេះ គឺពាក់ព័ន្ធទៅនឹងអង្គហេតុនៃបទល្មើស ដែល​មានចែងនៅក្នុងក្រមព្រហ្មទណ្ឌ​ជាធរមាន។

អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ បន្ថែមថា៖ «ការចាប់ខ្លួនឈ្មោះ ស៊ុន ចន្ធី​ គឺជាការអនុវត្តច្បាប់សុទ្ធសាធ ជាពិសេស គឺផ្អែកតាមក្រមព្រហ្មទណ្ឌ និងក្រមនីតិវិធី​ព្រហ្មទណ្ឌនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា» ។

អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ ចាត់ទុកការចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់គណបក្សកម្លាំងជាតិ ដោយ​ប្រើពាក្យ «ថ្កោលទោស» ចំពោះការអនុវត្តច្បាប់ដោយស្ថាប័នមានសមត្ថកិច្ចបែបនេះ គឺជាការមិនត្រឹមត្រូវ និងមិនអាចទទួលយកបានឡើយ ហើយគណបក្សនេះ គប្បីពិនិត្យពិចារណាឡើង​វិញ ក្នុងការប្រើប្រាស់​ពាក្យពេចន៍ឱ្យបានសមស្រប ដើម្បីធានាបាននូវធម្មានុរូបភាព​ជា​តួអង្គ​នយោបាយមួយ ដែលគោរពច្បាប់​នៅក្នុងសង្គមនីតិរដ្ឋ។

ប្រភពដដែល បានឱ្យដឹងថា ការចាប់ខ្លួននេះ ត្រូវបានធ្វើឡើងពាក់ព័ន្ធនឹងដំណើររឿង «ញុះញង់បង្កឱ្យមានភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខសង្គម» ដោយបុគ្គលរូបនេះបានផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានលើបណ្តាញសង្គម ដោយបានទម្លាក់កំហុសដោយអសុទ្ធចិត្តទៅលើរាជរដ្ឋាភិបាល លើការចែកប័ណ្ណ​ក្រីក្រជូ​ន​ប្រជាពលរដ្ឋថាមានការលម្អៀង និងរើសអើង ព្រមទាំងបានមូលបង្កាច់អំពីការអភិ​វឌ្ឍ​ប្រទេស​របស់​រាជរដ្ឋាភិបាល ក្នុងចេតនាញុះញង់បំភ្លៃព័ត៌មាន នាំឱ្យប្រជាពលរដ្ឋមានការយល់ច្រឡំ ដែលបង្កភាព​វឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខសង្គម និងសណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈ។

នាយកប្រតិបត្តិអង្គការនិកហ្វិក លោក សំ គន្ធាមី លើកឡើងថា ការចាប់ខ្លួនលោក ស៊ុន ចន្ធី  អាច​​​​នឹង​ធ្វើ​ឱ្យ​​ប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិសេរីភាពនៃការបោះឆ្នោតនា​ពេល​ខាងមុខនេះ។

លោកបន្តថា៖ «ញុះញង់​ប្រភេទណា សម្តីណាដែល​ថាញុះញង់​ ញុះញង់​របៀបម៉េច? តុលាការត្រូវ​ពន្យល់​ថា​ ញុះញង់​ហ្នឹងធ្វើអីខ្លះ និយាយយ៉ាងម៉េចខ្លះ ផ្សាយយ៉ាងម៉េចខ្លះ។ យើងអ​ត់​ដឹងសកម្ម​ភាព ពេល​មាន​បញ្ហានោះឱ្យ​ច្បាស់លាស់​ យើងអត់ដឹង! ហើយតុលាការដែល​បាន​ចេញ[សេចក្តីថ្លែងកាណ៍]​អត់​បាន​ប្រាប់​ហេតុផល​សមរម្យ អញ្ចឹង​យើងពិបាកក្នុងការសន្និដ្ឋាន»។

ករណីនេះ លោក​យល់ថា អ្នកនយោបាយ​គួរមានការ​ជជែកគ្នា និងសម្របសម្រួល​ក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការ​ជាមុន​សិន ដើម្បីរក​ច្រកចេញ ជាជាងការចាប់ខ្លួន​មេដឹកនាំគណបក្សនយោបាយ នៅមុនការបោះឆ្នោត​ក្រុមប្រឹក្សារាជធានី ខេត្ត ក្រុងស្រុកខណ្ឌ ដែលខិត​ជិត​មកដល់នេះ។

គួរបញ្ជាក់ថា ការ​បោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សារាជធានី ខេត្ត ក្រុងស្រុកខណ្ឌ ដែលជាការបោះឆ្នោតអសកល នឹងប្រព្រឹត្តទៅ​​នៅថ្ងៃទី២៦ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ ដោយមានគណបក្សចំនួន៥ បាន​ចូលរួម ក្នុងនោះមាន គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា គណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ គណបក្សកម្លាំងជាតិ គណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច និងគណបក្ស​ខ្មែររួបរួមជាតិ៕

គណបក្សនយោបាយចំនួន២គាំទ្រការបង្កើតឱ្យមានមណ្ឌលអប់រំអ្នកបោះឆ្នោតដែលរៀបចំដោយគ.ជ. ប

គណបក្សនយោបាយចំនួន២គណបក្ស គាំទ្រការបង្កើតឱ្យមានមណ្ឌលអប់រំអង្គបោះឆ្នោត ដែលរៀបចំឡើ​ង​ដោយស្ថាប័នជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត ហៅកាត់ថា គ.ជ.ប ដោយចាត់ទុ​កថា​យន្ត​​ការនេះនឹងជួ​យតម្រ​ង់​​ទិ​​​ស​ឱ្យការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជា កាន់តែមានភាពជឿនលឿន និងល្អប្រ​សើរ​​ពី​​​​មួយអាណត្តិ​ទៅមួ​យអា​ណ​ត្តិ​​។

ទីប្រឹក្សាគណបក្សកម្លាំងជាតិលោក រ៉ុង ឈុន ថ្លែងនៅថ្ងៃទី១០ ឧសភា នេះថាបើនិយាយពីការបោះឆ្នោត គឺគេត្រូ​វលើកឡើងតាំងពីមុនថ្ងៃបោះឆ្នោត អំឡុងពេលបោះឆ្នោត និងក្រោយពេលបោះឆ្នោតរួច។លោ​កប​ន្ត​​​ថា ដើម្បីឱ្យការបោះឆ្នោតធានាបាននូវសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌ លុះត្រាតែបរិយាកា​សនៃដំណើរ​ការនៃ​កា​រ​បោះឆ្នោតទាំងមូល ប្រព្រឹត្តទៅក្នុងស្ថានភាពគ្មានអំពើហិង្សា គ្មានការបំភិតបំភ័យ គំរាមកំហែង ជាពិ​សេ​​​​សបើកជំហរសេរីភាព ដល់ពលរដ្ឋ ដល់សកម្មជននយោបាយ និងបក្សនយោបាយ អាចឱ្យពួកគេធ្វើ​ស​ក​​ម្មភាព​បានដោយសេរី តាមគោលការណ៍ច្បាប់។

លោកបន្តថា៖«កាពិតទៅកម្មវិធីអប់រំបើយើងមើលមកពេលបច្ចុប្បន្ននេះមានការយល់ដឹង ច្រើនហើយដំណើរការ ការបោះឆ្នោតអ្វីដែលមានកម្មវិធីអប់រំបន្ថែមអាហ្នឹងល្អហើយ »

សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន ដែលចេញកាលពីថ្ងៃទី៩ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤នេះ ដោយគណ:កម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះ​ឆ្នោត គ.ជ.ប សរសេរថា ដោយមានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយទីភ្នាក់ងារសហប្រតិបត្តិកា​​រ​អន្តរជា​តិ​នៃប្រទេ​​ស​ជប៉ុន (JICA) បានបង្កើតមជ្ឈមណ្ឌលអប់រំអ្នកបោះឆ្នោតនៅតាមខេត្តចំនួន៣ គឺខេ​​ត្ត​​កំព​​ង់​​ធំ កំ​ពង់​ចាម និងខេត្តតាកែវ។ការបង្កើតមណ្ឌលអប់រំអង្គបោះឆ្នោតនេះ ប្រយោជន៍ដើម្បីបម្រើដល់អ្នកស្រាវជ្រាវ មហាជនទូទៅ និងភាគីពាក់ព័ន្ធ ជាពិសេស សិ​ស្សា​នុសិស្ស និងនិស្សិត ដែលជាយុវជន បានចូលទៅសិក្សាស្វែងយល់ និងទទួលបានព័ត៌មានអំពីការបោះឆ្នោ​តនៅកម្ពុជា។​

មជ្ឈមណ្ឌលអប់រំអង្គបោះឆ្នោត ដែលទើបបើកសម្ពោធដាក់ឱ្យដំណើរការ កាលពីថ្ងៃទី៩ ឧសភា គ.ជ.ប ប​​ញ្ជាក់ថាគឺស្ថាប័នជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត ទទួលបានការគាំទ្រគម្រោងពីទីភ្នាក់ងារ JICA របស់ជប៉ុន ។

ហាក់មិនខុសគ្នាទេ លោក ញឿន រ៉ាដែន អ្នកនាំពាក្យគណបក្សរាជានិយម ហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច បានបង្ហាញការយល់ឃើញអំពីការបង្កើតមណ្ឌលអប់រំអ្នកបោះឆ្នោតនេះដោយលោកចាត់ទុកថាវាពិត ជាសារ:សំខាន់សំរា​ប់​​​ប្រជាពលរដ្ឋ និងអ្នកនយោបាយ រួមទាំងភាគីពាក់ព័ន្ធដទៃទៀតដែរ​។លោកបន្តថា មជ្ឈមណ្ឌលនេះ អាចនឹងបម្រើឱ្យសេចក្តីត្រូវការជាចាំបាច់សម្រាប់និស្សិត សិស្សានុសិស្ស និងប្រជាពលរដ្ឋ ងាយស្រួលក្នុងការទទួលព័ត៌មាន និងការយល់ដឹងកាន់តែច្បាស់អំពីដំណើរការបោះឆ្នោត។

លោកបន្តថា៖ «ការបង្កើតមណ្ឌលអប់រំ អ្នកបោះឆ្នោត គឺនឹងផ្តល់សារៈប្រយោជន៍ ដល់ ប្រជារាស្ត្រ អ្នកបោះ​ឆ្នោត ទទួលបានព័ត៌មានគ្រប់គ្រាន់ ជាពិសេសសិស្សានុសិស្ស ដែលចង់សិក្សា យល់ដឹង ស្រាវជ្រាវ និងព័ត៌មានអំពីការបោះឆ្នោត និងច្បាប់ពាក់ព័ន្ធការបោះឆ្នោត»

លោកបន្ថែមទៀតថា៖ «យើងខ្ញុំសូមសាទរ និងស្នើសុំឱ្យមានមណ្ឌលអប់រំនេះ កាន់តែច្រើន តាមបណ្តារាជ​​ធានី ខេត្ត ដើម្បីបង្កភាពងាយស្រួលដល់ ប្រជារាស្ត្រកាន់តែយល់ច្បាប់អំពីច្បាប់ និងសិទ្ធសេរីភាព ក្នុងការចូលរួមបោះឆ្នោត»

ដោយឡែក អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាលោក សុខ ឥសាទ បានប្រាប់គេហទំព័រ Newsroom Ca​​m​​bodia​ ដោយខ្លីនៅថ្ងៃនេះថាលោកមិនអាចផ្តល់ការអត្ថាធិប្បាយដោយលម្អិតបានទេ ដោយសារប៉ះចំ​ថ្ងៃ​​ដែ​​លលោកវិស្សមកាល។

លោកបន្តថា៖«ខ្ញុំសំរាករយ:ពេលខ្លីអាទិត្យបានចូលធើ្វវិញ អរគុណ»

បន្ថែមលើសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន លោក ហង្ស ពុទ្ធា អ្នកនាំពាក្យ គ.ជ.ប អះអាងថាមណ្ឌលអប់រំពលរដ្ឋនេះ នឹងពង្រីកបន្ថែមទៀ​​ត​នៅតាមបណ្តាលរាជនី ខេត្តនៅក្នុងពេលខាងមុខ។ម៉្យាងវិញទៀត មណ្ឌលអប់​​រំ​​អ្ន​​​កបោះឆ្នោតនេះ នឹ​ង​​​ដើ​​រតួនាទីចាំបាច់បម្រើឲ្យពលរដ្ឋចូលអាន និងស្វែងយល់ដោយសេរី ទាំងសិស្ស និ​​ស្សិ​ត ទាក់ទងនឹងការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជា។

លោកបន្តថា៖ «បាទសូមជម្រាបតែមណ្ឌលអប់រំពលរដ្ឋដែលកន្លងមកនេះ គ.ជ.ប. បានបើកនៅតាមបណ្តា​លខេត្តមួយចំនួននេះនឹងពង្រីកបន្ថែមនៅបណ្តាលខេត្តផ្សេងៗ នៅទូទាំងប្រទេសតែម្តងហើយមណ្ឌ​​ល​នេះដែលក៏នឹងក្លាយទៅជាមណ្ឌលបណ្តុះបណ្តាលអប់រំអ្នកបោះឆោ្នត»

ទាក់ទិនរឿងនេះ ទាំងលោក សំ គន្ធាមី នាយកប្រតិបត្តិនៃអង្គការ និចហ្វិក និងលោក កនង សាវាង្ស អ្នកស​​ម្រ​​ប​សម្រួលផ្នែកអង្កេត និងតស៊ូមតិនៃអង្គការខុមហ្រែ្វល(Comfrel) សុទ្ធតែបដិសេធក្នុងកា​​រអត្ថា​​ធិ​​ប្បា​​​​យ ដោយអះអាងថាមានបញ្ហាសុខភាព និងជាប់ប្រជុំ។

បើទោះជាបែបណាសម្រាប់អ្នកនាំពាក្យគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត លើ​​ក​​ឡើងថា ការបង្កើ​​តម​​ណ្ឈម​ណ្ឌលអប់រំអ្នកបោះឆ្នោតនេះ វាជាមធ្យោបាយមួយដែលអាចជួយផ្តល់ភាងងាយស្រួល សម្រាប់ សិស្សនិស្សិត ប្រជាពលរដ្ឋ និងភាគីពាក់ព័ន្ធដទៃទៀត អាចចូលទៅសិក្សាស្រាវជ្រាវ ឬក៏ទទួលយកព័ត៌​​មា​ននានាដែលពាក់ព័ន្ធនឹងដំណឹង ឬក៏ព័ត៌មាននៃការបោះឆ្នោតដោយហេតុថានៅកម្ពុជាមិនទាន់មានមហា​​វិទ្យា​​ល័យជំនាញបោះឆ្នោតនៅឡើយទេ។ហេតុដូច្នេះ អាចនឹងមានការខ្វះខាតក្នុងដំណើរប្រព្រឹតទៅនៃការបោះ​ឆ្នោតសំរាប់ការយល់ដឹង របស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ លោកបន្តថា៖ «ជាចុងក្រោយខ្ញុំសូមជម្រាបជូនដល់បងប្អូនជនរួមជាតិថា ព័ត៌មានស្តីពីការបោះឆ្នោតក្រៅពីចូលរួមនៅក្នុងមណ្ឌលអប់រំពលរដ្ឋស្តីពីការបោះឆ្នោតនេះក៏អាច ស្វែងយល់បន្ថែមនៅ Websiteរបស់គណ:កម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតឬក៏នៅក្នុង Appនៅក្នុងទូរស័ព្ទដៃផងដែរព័ត៌មានទាំងឡាយ គ.ជ.ប បានផ្សព្វផ្សាយរួចហើយ»

ក្រសួងការងារថានឹងធ្វើឱ្យ​ប្រសើឡើងនូវស្តង់ដាររថយន្តដឹកកម្មកររោងចក្រ​ក្នុងឆ្នាំ២០២៧

ក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ ប​ង្ហាញពីចេតនានៅក្នុងការធ្វើឱ្យ​មានភាពប្រសើរឡើងនូវស្តង់​ដារ​ថ្មី ល្អប្រសើរ និងមានសុវត្ថិភាពជាងមុន​នៃរថយន្តដឹកកម្មកររោងចក្រឱ្យ​បានយ៉ាងហោចណាស់​​​ត្រឹម​ឆ្នាំ២០២៧ ដើម្បីរួមចំណែក​កាត់បន្ថយអត្រាគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ តែខាងសហជីពស្នើឱ្យ​ដោះស្រាយបញ្ហានេះឱ្យបានឆាប់ជាងនេះ។

លោក កត្តា អ៊ន រដ្ឋលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងារ បានថ្លែងនៅថ្ងៃទី១០ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤​ថា ក្រសួង​បានចាប់ផ្តើមជាបណ្តើរៗហើយ លើ​ការ​ណែនាំដល់​អ្នកបើកបរដឹកជញ្ជូនកម្មកររោង​ចក្រ​ឱ្យ​​ប្រើប្រាស់រថយន្តដែលមានស្តង់ដា ជៀស​វាងប្រើប្រាស់​រថយន្តកែច្នៃ ឬរថយន្តដឹកទំនិញ ដើម្បី​ធានាឱ្យ​បាននូវសុខ​សុវត្ថិភាព​ដល់​ពួកគេ។

លោក​បន្តថា ក្រសួងក៏បាន​ស្វែងរកគ្រប់​វិធីសាស្ត្រក្នុងការជួយសម្រួលដល់​​អ្នកបើកបរ​រថយន្ត​​​ដឹក​កម្មករ តាមរយៈការ​ផ្តល់​​កម្ចីដែលមានការប្រាក់ទាប និងរថយន្តដែលមានតម្លៃសមរម្យ ដែលពួកគេអាចមានលទ្ធភាពទិញបាន។

លោក កត្តា អ៊ន បានថ្លែង​ថា៖ «ក្រសួងក៏កំពុងតែគិតផងដែរ​ អំពី​មធ្យោបាយនៃ​ការ​ជួយ​ដល់​អ្នកប្រកប​មុខ​របរ​ដឹក​ជញ្ជូនកម្មករនិយោជិតនេះ ដូចជា ការប្រើប្រាស់មធ្យោបាយកម្ចីធនាគារ​ ដែល​មានការ​ប្រាក់​ទាប ក៏ដូចជាការគិតទៅដល់ការនាំចូលរថយន្តដែលមានតម្លៃថោក ឬមួយមធ្យោបាយផ្សេងៗ ដែលផ្តល់ឱកាសឱ្យ​អ្នកបើកបរមានលទ្ធភាព នៅក្នុងការទទួលបានរថយន្តដឹកអ្នកដំណើរដែលប្រកប​ដោយ​សុវត្ថិភាព។ […] ទន្ទឹមនឹងនេះ យើងក៏បានពិភាក្សា ផ្តល់ជាអនុសាសន៍ទៅដល់និយោ​ជក​ផង​ដែរ អំពីការសហការគ្នានៅក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាទាំងនេះ»។  

លោក​ស្រី យ៉ាង សុភ័ណ ប្រធានសហព័ន្ធសហជីពកកម្ពុជា លើកឡើងថា ជារឿយៗ ​ក្រុមសហជីពតែងតែ​លើកឡើងអំពីបញ្ហា ដោយ​ស្នើឱ្យ​រដ្ឋាភិបាល ជាពិសេសក្រសួងការងារ គិតគូរដោះស្រាយ​ធ្វើ​យ៉ាងណា​ឱ្យ​មធ្យោបាយ​ដឹកជញ្ជូនកម្មករ​រោង​ចក្រ​ មានភាពល្អប្រសើរឡើង។

លោក​ស្រីថា៖ «​បើយើងទៅលើឡានធម្មតា ដែលគ្រាន់តែយើងជិះមិនពាក់ខ្សែក្រវ៉ាត់ហ្នឹង ប៉ូលីសផាកបាត់ទៅហើយ ប៉ុន្តែបើយើងមើលទៅលើឡានរបស់កម្មករ ដឹកឡើងគំហុក ហើយពួកគាត់ជិះឡើងណែន។ […] វាពិបាកដែរ ដោយសារតែកម្មករនិយោជិតគាត់មាន​លទ្ធភាព​តែ​ប៉ុណ្ណឹង គាត់​មាន​លុយសាហ៊ុយធ្វើដំណើរហ្នឹងវាតិច ដល់អ៊ីចឹងទៅវាជាចំណុចមួយដែលពិបាកដែរ»។

តែយ៉ាងណា លោកស្រីថា ដើម្បីធ្វើឱ្យ​មានការប្រសើរឡើង រាជរដ្ឋាភិបាល​គួររៀបចំជាប្រព័ន្ធមួយដែលមានរថយន្តក្រុងសម្រាប់ដឹក​ពួកគាត់ ទើបធានាឱ្យការធ្វើដំណើរ​មាន​សុវត្ថិភាព​​ខ្ពស់។ លោកស្រី ក៏បាន​ជំរុញ​​ឱ្យ​​ពន្លឿនដោះស្រាយនូវបញ្ហានេះឱ្យ​បានកាន់តែឆាប់រហ័ស ដោយថានេះគឺជារឿងដែលសំខាន់ និងគួរតែត្រូវបានការយកចិត្តទុកដាក់។

លោក​ស្រីថា៖ «ទី១ សុំឱ្យ​មានការរៀបចំឡានហ្នឹងឱ្យ​បានត្រឹមត្រូវទៅតាមស្តង់ដារ ហើយ​មួយវិញទៀត​នោះ​តៃកុងឡានហ្នឹង ក៏គួរតែមានការទទួលបានការអប់រំឱ្យ​បានល្អដែរ ស្តីពី​ច្បាប់ចរាចរ​ណ៍អីហ្នឹង។ […] កន្លងមកយើងឃើញថា មានអ្នកបើកបរខ្លះគាត់លួចបន្លំប័ណ្ណបើកបរអីផ្សេងៗ ចឹង​ក៏គួរតែមាន​ការត្រួតពិនិត្យឱ្យ​បានជាក់លាក់ដែរចំពោះរឿងនេះ»។

ចំណែក លោក គីម បញ្ញា នាយកប្រចាំប្រទេសនៃអង្គការមូលនិធបង្ការរបួសអាស៊ី (AIP) បាន​ថ្លែងសាទរចំពោះកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ក្រសួង និង​ថាវាជាភស្តុតាងមួយអំពីការយកចិត្តទុកដាក់យ៉ាងខ្ពស់ ក្នុងការ​លើក​កម្ពស់​សុវត្ថិភាព​ចរាចរណ៍សម្រាប់​កម្មករ​និយោជិត ក៏ដូចជាអ្នកប្រើប្រាស់ផ្លូវ​ផ្សេងទៀត​នៅកម្ពុជា​​។

លោក​បន្តថា ​ជារៀង​រាល់​ថ្ងៃ មាន​កម្មករនិយោជិតជា​ច្រើនម៉ឺននាក់ តែងធ្វើដំណើរតាមរថយន្តក្នុង​រូបភាពដូចនេះ ដែល​​តា​មពិតទៅ រថយន្តទាំងនោះ បើតាមគោលដៅដែលគេផលិតឡើង ក៏ដូចជាការកំណត់​ដោយច្បាប់ គឺត្រូវយកទៅប្រើប្រាស់សម្រាប់តែការដឹកជញ្ជូនទំនិញប៉ុណ្ណោះ។

លោកថា៖ «ស្ថិតក្នុងចំណោមកម្មករនិយោជិតក្នុងចំនួនខាងលើ ដែលភាគច្រើនលើសលុប គឺ​ជាស្រ្តី ហើយ​ស្ថិតក្នុងវ័យប្រហាក់ប្រហែលនឹងកូន ក្មួយ ប្អូន-បងស្រីរបស់​យើង ពួកគាត់ខ្លះត្រូវចំណាយពេលជាច្រើននាទី ខ្លះដល់ទៅ២ម៉ោង ឬ៣ម៉ោងនៅពេលព្រឹកឡើង ដើម្បីធ្វើដំណើរទៅកាន់រោងចក្ររបស់ខ្លួន ដោយភាគច្រើនត្រូវឈរ ឬ​ក្នុងករណីខ្លះ​ចាត់ទុកថាជាសំណាងល្អរបស់ពួក គាត់អាចមាន​ជាកន្លែង​អង្គុយ ប៉ុន្តែត្រូវប្រជ្រៀតគ្នាណែនតាន់តាប់ ហាលខ្យល់-ធូលី»។

លោក គីម បញ្ញា បានបញ្ជាក់ថា បើគិតជាមធ្យមក្នុងមួយខែៗ មានករណីគ្រោះ​ថ្នាក់លើរថយន្តដឹកកម្មករ​រួម​បែបនេះ យ៉ាងតិចណាស់ក៏មួយករណីដែរ និងបណ្តាលឱ្យកម្មករនិយោជិតរងរបួសធ្ងន់-ស្រាលជាច្រើនសិបនាក់នៅក្នុងករណីនីមួយៗ ខណៈ​ករណីខ្លះមាន​រហូតដល់ស្លាប់បាត់បង់ជីវិត ឬពិការ​ផង​ដែរ។

ជាមួយគ្នានេះដែរ កាលពីថ្ងៃអង្គារកន្លងទៅ អង្គការ AIP ក៏បានបើកវគ្គបណ្តុះបណ្តាលគ្រូបង្គោលតំណាង​សហជីព​ចំនួន១៦ ស្តីពី «បច្ចេកទេសក្នុងការបើកទោចក្រយានយន្ត​ដោយសុវត្ថិភាព» ដោយបាន​ធ្វើឡើងក្រោមកិច្ចសហប្រតិបត្តិការយ៉ាងជិតស្និត​ជាមួយស្ថាប័នរាជរដ្ឋាភិបាល ជាពិសេសក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន អគ្គស្នងការដ្ឋាននគរបាលជាតិ និងរោងចក្រដៃគូមកពីរាជធានីភ្នំពេញ ខេត្តកណ្តាល កំពង់ស្ពឺ និងខេត្តកំពង់ចាម។

យោងតាមរយៈរបាយការណ៍របស់​ក្រុមការងារ​សុវត្ថិភាពចរាចរណ៍​ផ្លូវគោក ​សម្រាប់គាំពារ​កម្មករ​និយោជិត ​នៃក្រសួងការងារ ​និង​បណ្ដុះ​បណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈ ឱ្យ​ដឹងថា​ ក្នុងរយៈពេល ១០ខែ ឆ្នាំ២០២៣ ករណី​គ្រោះ​ថ្នាក់ចរាចរណ៍​​បាន​កើតឡើង​ទៅលើ​កម្មករ​និយោជិត​​​ចំនួន ៣ ៨៩២ករណី​ ក្នុងនោះ​មានជនរងគ្រោះ​សរុប​ ៤ ៤៩៨​នាក់ និងមានអ្នក​ស្លាប់ចំនួន ​​១១២នាក់៕

ពលរដ្ឋបឹងតាមោកជិត១០គ្រួសារត្រូវអាជ្ញាធរបណ្តេញដោយបង្ខំនិងគ្មានសំណង

ប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណ១០គ្រួសារបន្ថែមទៀត ដែលរស់នៅតំបន់បឹងតាមោកត្រូវអាជ្ញាធរ​ខណ្ឌព្រែក​ព្នៅប​ញ្ជា​​​ឱ្យរុះរើផ្ទះ​​សំ​​បែ​ងពួកគេជាបន្ទាន់ ដោយជនរងគ្រោះចាត់ទុកការបណ្តេញចេញដោយបង្ខំនេះថាគឺជាកា​​​រគំរាមកំ​​ហែង និងរំលោភសិទ្ធិធ្ងន់ធ្ងរ ទាំងដែលពួកគេមិនទាន់ទទួលបានដំណោះស្រា​​យជាសំណងណា​​​មួយនៅឡើយផងនោះ។

លិខិតរបស់រដ្ឋបាលខណ្ឌព្រែកព្នៅ ដែលចេញកាលពីថ្ងៃទី០៨ ខែឧសភា ដែលគេហទំព័រ Newsroom Ca​​m​​bodia ទើបទទួលបាននៅថ្ងៃទី១០ ឧសភា នេះឱ្យដឹងថាពលរដ្ឋបឹងតាមោកដែល​នៅសេសសល់ចំនួ​ន​​៦​​​​គ្រួ​​សារទៀត ដាច់ខាតត្រូវរុះរើផ្ទះជាបន្ទាន់។លិខិតដែលមានលក្ខណៈជាបទបញ្ជា បញ្ជាក់ទៀត​ការរុះរើចេ​ញ​​ពី​​តាំងពីភូមិសំរោងត្បូង សង្កាត់សំរោង ខណ្ឌព្រែកព្នៅនេះ ត្រូវរៀបចំឱ្យបានរួចរាល់​យ៉ាងយូរត្រឹមថ្ងៃទី២​៤​ ឧសភា​ ជាកំហិត។មិនតែប៉ុណ្ណោះ អាជ្ញាធរខណ្ឌតាមរយៈការចុះផ្សាយនៅក្នុងលិខិតចំហរបស់ខ្លួន ចោ​​ទ​​​ប្រកាន់ថាប្រជាពលរដ្ឋទាំងនោះរស់នៅលើដីរដ្ឋដោយខុសច្បាប់។​

លិខិតបានសរសេរថា៖«ទីតាំងដែលលោកលោកស្រីកំពុងស្នាក់នៅគឺជាទីតាំងសំណង់មិនរៀបរយលើដីចំណីផ្លូវសាធារណៈរបស់រដ្ឋ រីឯការចូលមកតាំងលំនៅទាំងនេះបានធ្វើឡើងតាមរយៈការទិញលក់ និងការទន្ទ្រានចូលកាន់កាប់ដោយខុសច្បាប់លើដីរដ្ឋ »។

ប្រភពដដែលបញ្ជាក់ទៀតថា ការបញ្ជាឱ្យរុះរើដូច្នេះ ដោយរដ្ឋបាលខណ្ឌកំពុងដំណើរការស្ថាបនាស្ពានបេ​តុង ដែលមានទំហំទទឹង៣០ម៉ែត្រ និងបណ្តោយ៤០ម៉ែត្រ នៅត្រង់ចំណុចផ្ទះរបស់ពលរដ្ឋទាំង៦គ្រួសារ ដើ​​ម្បីតភ្ជាប់ចរាចរណ៍ពីមហាវិថីឈ្នះឈ្នះ មកកាន់ផ្លូវ១៥១ ឆ្ពោះទៅផ្លូវជាតិលេខ៥ និងផ្លូវលេខ៤២។ យ៉ា​ងណា រដ្ឋបាលខណ្ឌក៏បានបញ្ជាក់ពីការត្រៀមដីឡូតិ៍ ផ្ទះ រួមនិងថវិកាមួយចំនួន ជាការដោះដូរជូនប្រ​​ជា​​ព​​ល​​រដ្ឋទាំង៦គ្រួសារនេះដែរ ដែលទីតាំងថ្មីនោះស្ថិតក្នុងភូមិ និងសង្កាត់ដដែល។

បើទោះជាយ៉ាងនេះក្តីចំពោះប្រជាពលរដ្ឋបឹងតាមោកដែលរងការបណ្តេញចេញពីលំនៅ​ឋានដោយបង្ខំ​​ទាំ​ង​​​នោះ ជំទាស់ទៅនឹងវិធានការដែលចេញដោយអាជ្ញាធរខណ្ឌព្រែកព្នៅនេះ ហើយក៏មិនព្រមរុះរើផ្ទះ​​សំ​​បែ​ងរបស់ពួកគេចេញដែរ។

នៅព្រឹកថ្ងៃទី១០ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ នេះប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណ១០០នាក់ បានធ្វើដំណើរទៅសាលាខ​ណ្ឌ​ព្រៃព្នៅ ដើម្បីទាមទារឱ្យអភិបាលខណ្ឌព្រែព្នៅ លោក ធឹម សំអាន បំភ្លឺករណីដែលបានចេញលិខិតបណ្តេ​​ញពលរដ្ឋចំនួន៦គ្រួសារឱ្យរុះរើផ្ទះចេញជាបន្ទាន់នេះ។ប៉ុន្តែពួកគេមិនបានធ្វើដំណើរទៅដល់សាលាខ​ណ្ឌ​ដូចការគ្រោងទុកឡើយ ដោយត្រូវក្រុមសន្តិសុខខណ្ឌជាច្រើននាក់រារាំង និងបានប្រើហិង្សាថែមទៀត​​។

ពលរដ្ឋម្នាក់ដែលរងការបណ្តេញចេញ គឺអ្នកស្រី សឿន ស្រីសុទ្ធ យល់ឃើញថាការបញ្ជាឱ្យរុះរើផ្ទះរបស់​ប្រ​​ជា​​​ជនដោយបង្ខំបែបនេះ ជាចេតនាចង់ឱ្យពួកគាត់បង្ខំចិត្តទទួលយកសំណង ដែលមិនសមស្រប ហើយ​​ជា​​​​គោ​​​លការណ៍ដែលពលរដ្ឋមិនអាចទទួលយកបានថែមទៅទៀត។

អ្នកស្រីបន្តថា៖«ការចេញលិខិតឱ្យពួកខ្ញុំរុះរើផ្ទះហ្នឹង គឹជារូបភាពមួយដែលគំរាមកំហែង និងបង្ខិតបង្ខំឱ្យពួ​ក​​ខ្ញុំទទួលយកដំណោះស្រាយ ដោះដូរដីដោយបង្ខំ »។

បើទោះជាបែបណា អ្នកស្រី សឿន ស្រីសុទ្ធ បដិសេធមិនទទួលយកសំណងដែលរដ្ឋបាលខណ្ឌបានត្រៀមបម្រុងទុកឱ្យឡើ​យ ដោយថាសំណងទាំងនោះមានចំនួនតិចតួច បើធៀបនឹងដីដែលពួកគាត់បានរស់នៅកាន់កាប់ និងអាស្រ័យផលជាច្រើនឆ្នាំ ដោយមានការទទួលស្គាល់ពីអាជ្ញាធរភូមិ-ឃុំ។ដូច្នេះអ្នកស្រីទទូចចង់ឱ្យ​​អាជ្ញាធរដោះស្រាយបញ្ហាជាមួយពលរដ្ឋឱ្យដាច់ស្រេចសិនតាមរយៈការកាត់ឆ្វៀលនៅនឹងកន្លែង ឬ​​កា​​​រទិញដីពួកគាត់តាមតម្លៃទីផ្សារ ចៀសវាងការបណ្តេញចេញដោយបង្ខំ។

អ្នកស្រីសំណូមពរថា៖«រាល់ការអភិវឌ្ឍ សូមគិតគូរដោះស្រាយប្រជាពលរដ្ឋឱ្យរួចរាល់សិន ចាំអភិវឌ្ឍតាមក្រោយ។ កុំអភិវឌ្ឍហើយ បណ្តេញពលរដ្ឋចេញទាំងបង្ខំ ពួកខ្ញុំស្អប់ការរំលោភបំពាន ស្អប់ការជិះជាន់»។

ប្រហាក់ប្រហែលគ្នាដែរ ពលរដ្ឋម្នាក់ទៀត អ្នកស្រី ហេង ស៊ីលាភ អះអាងថានេះជារឿងអយុត្តិធម៌មួយស​​ម្រា​​​​ប់ប្រជាពលរដ្ឋដែលមានជីវភាពរកព្រឹកខ្វះល្ងាចដូចជាពួកគេ។លើសពីនេះទៅ​ទៀត អ្នកដែលទន់ខ្សោ​យគឺ​ងា​​​​យនឹងរងការគំរាមកំហែង និងកា​​របណ្តេញចេញដោយបង្ខំបែបនេះ។អ្នកស្រីប្តេជ្ញាថា ពួកគេមិនអា​ច​​ទទួលយកការដោះដូរណាមួយពីអាជ្ញាធរឡើយ ដោយថាសំណងទាំងនោះមិនសមរម្យតាមតម្រូវការរប​​ស់​​អ្នកស្រីទេ។

អ្នកស្រីរៀបរាប់ថា៖«កូនខ្ញុំច្រើន រហូតដល់៥នាក់ បូករួមម៉ែឪទៀត តើឱ្យរូបខ្ញុំទទួលយកម៉េចនឹងបាន ផ្ទះធ្វើមិនសមរម្យ ហើយឱ្យគ្នា១ម៉ឺនដុល្លារហ្នឹង ទៅធ្វើអីចេញ! គ្រាន់តែជួសជុលផ្ទះក៏អស់បាត់ហើយលុយហ្នឹង ហើយចុះបំណុលខ្ញុំជំពាក់ធនាគារ ហើយរកស៊ីអីបានចិញ្ចឹមកូនទៅមុខទៀត ខ្ញុំទទួលយកអត់បានទេ»។

ពលរដ្ឋម្នាក់ទៀត អ្នកស្រី ស៊ា ដាវី នៅតែទទូចឱ្យអាជ្ញាធរខណ្ឌព្រែកព្នៅ និងមន្ត្រីពាក់ព័ន្ធដោះស្រាយបញ្ហាជូនពួកគាត់ឱ្យបានដាច់ស្រេច ខណៈដែលកន្លងមកពួកគាត់បានរងអំពើអយុត្តិធម៌ពេកទៅហើយទាក់ទងនឹងអំពើហិង្សា និងការចោទប្រកាន់តាមផ្លូវច្បាប់។

អ្នកស្រីបន្តថា៖«ជារឿងអយុត្តិធម៌បំផុតដែលមិនទាន់មានដំណោះស្រាយឱ្យ ពួកយើងតែងទទូចសុំគោលនយោបាយដោះស្រាយអភិវឌ្ឍន៍នៅនឹងកន្លែង ឱ្យកាត់ឆ្វៀលឱ្យពួកយើងនៅនឹងកន្លែង ប៉ុន្តែហេតុអ្វីក៏ចេ​​ញ​​​លិខតមកម្តងជា២ដងធ្វើបាបប្រជាពលរដ្ឋជារៀងរហូត។ ពួកយើងរាល់ការស្នើរបស់ពួកយើងអត់បានទ​​ទួ​លអី ក្រៅពីដីការ ហើយនិងហិង្សាពីអាជ្ញាធរខណ្ឌព្រែកព្នៅ ដែលរំលោភសិទ្ធិប្រជាពលរដ្ឋម្តងហើយម្តងទៀត​ »។

ជុំវិញករណីនេះគេហទំព័រ Newsroom Cambodia មិនអាចសុំការឆ្លើយតបពីអភិបាលខណ្ឌព្រែកព្នៅ លោ​​​​ក ធឹម សំអាន បាននៅឡើយទេ គិតត្រឹមថ្ងៃទី១០ ខែឧសភានេះ ដោយលោកឆ្លើយតបយ៉ាងខ្លីថាកំ​​​ពុង​​ជាប់ប្រជុំ។

ចំណេក នាយកទទួលបន្ទុកកិច្ចការទូទៅនៃអង្គការ ការពារសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូ (Licadho) លោក អំ សំ​​អាត ជំរុញឱ្យអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធបញ្ឈប់ការបណ្តេញចេញដោយបង្ខំ និងការប្រើហិង្សាលើប្រជាពលរដ្ឋ ហើ​​យ​​ងាកមកដោះស្រាយដោយសន្តិវិធីវិញ។ បន្ថែមលើនេះ លោកសង្កេតឃើញថា រដ្ឋាភិបាលបានប្រគល់ដីនៅតំបន់បឹងតាមោកឱ្យវិស័យផ្សេងៗជាច្រើន ដូច្នេះរដ្ឋាភិបាលក៏គួរតែគិតគូក្នុងការផ្តល់ដីកម្មសិទ្ធិជូនប្រ​​ជា​​​​ពលរដ្ឋបឹងតាមោក ដែលរស់នៅជាយូរឆ្នាំដូចគ្នាបានដែរ។

លោកបន្តថា៖«រដ្ឋបានប្រគល់ដីកម្មសិទ្ធិទៅឱ្យឯកជន ក្រុមហ៊ុន ក៏ដូចជាស្ថាប័នរដ្ឋច្រើននៅក្នុងតំបន់បឹងតាមោកនេះ។ អ៊ីចឹងគួរតែពិនិត្យពិចារណាក្នុងការដោះស្រាយឱ្យប្រជាពលរដ្ឋដែលគាត់រស់នៅយូរមកហើ​​យ​ជុំវិញបឹងតាមោក»។

​ក្រុមសមាគម និងអង្គការ​មិនមែនរដ្ឋាភិបាល​ រួមទាំង​សហគមន៍​មូលដ្ឋាន​ចំនួន​៣៨ ​ស្ថាប័នផង កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី២៥ ​ខែ​មករា ​ឆ្នាំ​ ២០២៤ ​បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយ ​ដោយ​ស្នើ​ឱ្យបញ្ឈប់​ការ​ធ្វើ​ទុក្ខបុក​ម្នេញ និង​​កា​​រ​គំ​​រា​​ម​កំហែង។តាមរយៈសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមនេះ ស្ថាប័នក្រៅរដ្ឋាភិបាលទាំងនោះអំពាវនាវឱ្យអាជ្ញាធរ​ផ្ដល់​ការ​កាន់​កាប់​ដីធ្លី​ស្រប​ច្បាប់​ជូន​ប្រជា​សហគមន៍​សំរោង​ត្បូង ដូចពលរដ្ឋដទៃទៀតដែរ។

ក្រៅពីនេះ នៅមានពលរដ្ឋបឹងតាមោកចំនួន១៨នាក់ផ្សេងទៀត កំពុងរងបណ្តឹងតាមផ្លូវតុលាការ ​ក្រោម​ប​ទ​​ចោទ​ហិង្សា​ដោយ​ចេតនា ​និង​ប្រឆាំង​នឹង​អ្នក​រាជការ​សាធារណៈ​មាន​ស្ថាន​ទម្ងន់​ទោស។ ​ក្នុងនោះពលរដ្ឋខ្លះ​ជាប់បណ្តឹងជាច្រើនផ្សេងគ្នា ខណៈពលរដ្ឋ​ម្នាក់បាន​រត់​គេច​ខ្លួន ​ដោយ​ព្រួយ​បារម្ភ​ពី​សុវត្ថិភាព។ ​

ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ដដែលនោះបានបញ្ជាក់ថា ការ​បណ្តេញ​ចេញ​ដោយ​បង្ខំ​គឺ​ការ​រំលោភ​ដោយបំពាន​និ​​ង​​ធ្ងន់​ធ្ងរ​លើ​ច្បាប់​សិទ្ធិ​មនុស្ស ​ជាពិសេស​រំលោភ​លើ​សិទ្ធិ​ទទួល​បាន​លំនៅ​ឋាន​សមរម្យ ​និង​សិទ្ធិ​ជាមូល​​ដ្ឋា​​ន​​ដ​ទៃទៀតរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ

របាយការណ៍ដែលចេញដោយសមាគម​ធាងត្នោត រកឃើញថាគិតត្រឹម​ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣ បឹងតាមោក ដែល​កំណត់​ដោយ​អនុក្រឹត្យ កាលពីថ្ងៃទី០៣ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៦ ដែលមានផ្ទៃដីទំហំសរុប​ចំ​នួន ៣២​​៣​​៩​​​,​៧ហិកតា ត្រូវបានកែសម្រួលពីទ្រព្យសម្បត្តិសាធារណៈរដ្ឋ មកជាទ្រព្យសម្បត្តិ​ឯកជន​របស់រដ្ឋ និងប្រគល់ជូនបុគ្គលឯកជន និង​ស្ថាប័ននានាជាបន្តបន្ទាប់សរុបចំនួន ៧០​លើក ដែល​មាន​ផ្ទៃដីសរុបចំនួន ២ ៣​​៦​​៩​,​៨៩១៣ហិកតា៕

បទយកការណ៍៖ ទិវាអឺរ៉ុប​នៅភ្នំពេញ​​ជំរុញ​ឱ្យ​យុវជនធ្វើសកម្មភាព​ដើម្បី​និរន្តភាពបរិស្ថាន

ក្នុង​បរិវេណ​ស្នាក់ការសហភាព​អឺរ៉ុប​ប្រចាំ​កម្ពុជា​ ​​ស្ថិតលើ​​បណ្តោយ​មហាវិថី​នរោត្តម​ រាជធានីភ្នំពេញ​ យុវជន​ជាង​១០០នាក់​ ដែល​កំពុង​ចូលរួម​ទិវា​អឺរ៉ុប កំពុង​​​សួរ​នាំ​​​​ព័ត៌មាន​ពី​ស្តង់​ពិព័រណ៌​តូចៗ ដែល​មាន​ពណ៌​​ខៀវ ស្រដៀងនឹងពណ៌ទង់សហភាពអឺរ៉ុប ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ឱកាសសិក្សា​នៅ​​បណ្តាប្រទេស​​នៅ​​អឺរ៉ុប ស្តង់​ពាក់ព័ន្ធនឹង​​​​​​ការជំរុញ​ការយល់ដឹងអំពីបរិស្ថាន និង​ស្តង់​អំពី​អាហារ​អឺរ៉ុប​ជាដើម។​

ទិវា​អឺរ៉ុប ឬ Europe Day ត្រូវបាន​ប្រារព្ធឡើង​ជារៀងរាល់ឆ្នាំ​ នៅ​ថ្ងៃ​ទី​៩ ខែឧសភា​ ដើម្បី​​សន្តិភាព និងការ​រួប​រួម​នៃទ្វីប​អឺរ៉ុប។ ទិវានេះ​ជា​ថ្ងៃ​កំណើត​​នៃ​សហភាព​អឺរ៉ុប និង​ជា​​ខួបនៃ​សេចក្តី​ថ្លែង​ការណ៍​របស់​​លោក រ៉ូបឺត ស្ហូម៉េន (Robert Schuman ) រដ្ឋមន្រ្តី​ការបរទេសបារាំង​ពី​ការកែទម្រង់កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​នយោបាយ​នៅអឺរ៉ុប ជំរុញ​ឱ្យ​សង្គ្រាម​រវាង​ប្រទេសក្នុងទ្វីប​អឺរ៉ុប​មិន​អាច កើតឡើងបាន។ ​​

អ្នកចូលរួម​ថតរូបជុំគ្នា​ក្នុង​ទិវាអឺរ៉ុប​ ថ្ងៃទី៩ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបថត៖ ទេព សួគានី)

នៅកម្ពុជា ​សហភាពអឺរ៉ុប​បាន​ប្រារព្ធ​ទិវា​អឺរ៉ុប​លើកទី​៧៤​នេះ ដើម្បី​​​អបអរ​សារទរ​សន្តិភាព​ សុវត្ថិភាព និងការ​រួប​រួម​គ្នា​នៅអឺរ៉ុប និង​តួនាទីសំខាន់របស់យុវជន ដើម្បីសម្រេចបាន​ការផ្លាស់ប្តូរទៅនឹងបរិស្ថានបៃតង និង​អនាគត​​ប្រកប​ដោយ​​និរន្ត​ភាព​។ ​

​លោក អ៊ីហ្គោរ៍ ឌ្រីសម៉ាន់ (Igor Driesmans) ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហភាព​អឺរ៉ុប​ប្រចាំ​​កម្ពុជា ប្រាប់ Newsroom Cambodia ថា រលកកម្តៅ​នៅ​កម្ពុជា​រយៈ​ពេល​ប៉ុន្មាន​ខែចុង​ក្រោយនេះ ជា​សក្ខីភាព​បញ្ជាក់ថា ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុជារឿងពិត។ លោក​ថា ការប្រែប្រួល​អាកាស​ធាតុ មាន​គ្រោះ​ថ្នាក់ដល់វិស័យ​កសិកម្ម សេដ្ឋកិច្ច និងប្រជាជន ជាពិសេសលើមនុស្សចាស់ ប៉ុន្តែយុវជនគឺជាអ្នក​ទទួល​ខុសត្រូវ​ និងផ្លាស់ប្តូរអនាគត។  

លោក​និយាយ​ជាភាសាអង់គ្លេស និង​ត្រូវបាន​ប្រែសម្រួលជាភាសាខ្មែរ​តាម​ន័យ​ដើម​ថា​៖ «ការ​ផ្តោត​សំខាន់ទៅលើយុវជន ព្រោះពួកគេត្រូវរៀបចំកិច្ចការទាំងនេះ សម្រាប់​រយៈពេល​ហាសិប​ឆ្នាំ ឬចិត​សិប​ឆ្នាំ ឬជាច្រើនឆ្នាំបន្តទៀត។ យុវជនគឺជាភាគីពាក់ព័ន្ធដ៏សំខាន់ក្នុងការផ្លាស់ប្តូរ»។

លោក អ៊ីហ្គោរ៍ ឌ្រីសម៉ាន់ (Igor Driesmans) ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហភាព​អឺរ៉ុប​ប្រចាំ​​កម្ពុជា កំពុងផ្តល់បទសម្ភាសដល់ Newsroom Cambodia (រូបថត៖ ទេព សួគានី)

ក្នុងទិវា​អឺរ៉ុប​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​៩ ខែឧសភា​នេះ​ ក៏​មាន​​​ការ​ចូលរួម​​​ពី​​វាគ្មិន​ដែល​ជា​អ្នក​បង្កើត​មាតិកា​​បែប​បរិស្ថាន គំនូរ​បែប​ឌីជីថល សកម្មជន​សមភាព​យេនឌ័រ និងវាគ្មិនផ្សេងៗទៀតចំនួន​៧រូប ដើម្បី​ពិភាក្សា​លើប្រធានបទស្តីពី «ការលើក​កម្ពស់​ការ​យល់​ដឹងពី​និរន្ត​ភាព​បរិស្ថាន​តាមរយៈ​ការ​បង្កើត​​មាតិកា»។

សុទ្ធ ពៅសំណាង ជាសកម្មជនសមភាពយេនឌ័រ និងជាវាគ្មិនមួយរូបក្នុងកម្មវិធី កំពុងផ្តល់បទសម្ភាសដល់ Newsroom Cambodia (រូបថត៖ ទេព សួគានី)

សុទ្ធ ពៅសំណាង ជាសកម្មជនសមភាពយេនឌ័រ និងជាវាគ្មិនមួយរូបក្នុងកម្មវិធី បានប្រាប់​ Newsroom Cambodia ថា គាត់ចាប់អារម្មណ៍ខ្លាំងលើការប្រារព្ធទិវាសហភាពអឺរ៉ុបនេះ ដោយសារ​ពាក់ព័ន្ធ​ទៅនឹង​បញ្ហា​ប្រែប្រួលអាកាស​ធាតុ​។ សំណាង បន្ថែមថា​ ទោះបីជាសំណាង​ ជាអ្នក​តស៊ូ​មតិ​ទាក់ទងនឹងសិទ្ធិអ្នកស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នា និងសមភាពយេនឌ័រ ប៉ុន្តែ​សំណាង​ក៏​សង្កេត​ឃើញពី​ទំនាក់ទំនង​គ្នា​រវាង​ការប្រែប្រួល​អាកាសធាតុ និងសមភាព​យេនឌ័រ ដោយសារ​ស្រី្ត និងក្រុមជន​មាន​សំឡេង​តិច​ ជាអ្នក​រង​គ្រោះ​ផ្ទាល់ពីការប្រែប្រួល​អាកាស​ធាតុនេះ​។

សំណាង បន្ថែម​ថា​៖ «អញ្ចឹងខណៈពេលដែលបញ្ហារបស់ស្ត្រីមានច្រើន បញ្ហាអ្នកមាន​សំឡេង​តិច​មានច្រើន ដោយសារតែ Climate Changes [ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ] ប៉ុន្តែ​អ្នក​តំណាង​សំឡេង​របស់ពួកគាត់តិចមែនទែនក្នុងការធ្វើគោលនយោបាយ»។

អ្នកចូលរួម​ទិវាអឺរ៉ុប​​​​បាន​បង្ហាញ​ចំណាប់អារម្មណ៍​​របស់ខ្លួន​លើការ​​ប្រារព្ធ​ទិវា​នេះ មកកាន់ Newsroom Cambodia ដោយក្តីបារម្ភ​ជុំវិញបញ្ហា​បរិស្ថាន និងតួនាទី​យុវជន ដើម្បី​​ដោះស្រាយ​​បញ្ហា​ប្រឈមនេះ​។

លោក​ ម៉ន ពិសិដ្ឋ អាយុ​២០ឆ្នាំ ជានិស្សិតមកពីវិទ្យាស្ថានសិក្សាអន្តរជាតិ និងគោល​នយោ​បាយ​​សាធារណៈ កំពុងផ្តល់បទសម្ភាសដល់ Newsroom Cambodia (រូបថត៖ ទេព សួគានី)

លោក​ ម៉ន ពិសិដ្ឋ អាយុ​២០ឆ្នាំ ជានិស្សិតមកពីវិទ្យាស្ថានសិក្សាអន្តរជាតិ និងគោល​នយោ​បាយ​​​សាធារណៈ បានថ្លែងប្រាប់ Newsroom Cambodia ថា ទិវា​អឺរ៉ុប បាន​ផ្តល់​ឱកាស​ដល់​យុវជន​ ដើម្បីពង្រឹង​ចំណេះដឹងទាក់ទងនឹងបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ និងតួនាទី​យុវជន​ក្នុង​ការដោះស្រាយ​បញ្ហា​បរិស្ថាន តាមរយៈ​ស្តង់​នីមួយៗ។

លោក​បន្ថែមថា៖ «យើងក៏មិនគួរភ្លេចដែរថា អ្វីដែលជាទិសដៅចំណុចសំខាន់នោះ គឺជា​ការចូលរួម​របស់យើង​ទាក់ទងជាមួយ​នឹងការពង្រឹ​ង​ចំ​ណេះ​ដឹ​ង​ផ្នែកបរិស្ថាន ជាមួយ​នឹង​ការយល់ដឹង​បន្ថែមទាក់ទងនឹងតួនាទីរបស់យុវជន ថាតើយើងមានតួនាទីអ្វីខ្លះ ក្នុង​ការចូលរួម​ដោះស្រាយ​បញ្ហាបរិស្ថាន?»។

កញ្ញា យៀង ម៉ានិច អាយុ១៨ឆ្នាំ ជានិស្សិតមកពី​​វិទ្យាស្ថានសិក្សាអន្តរជាតិ និងគោល​ន​យោ​បាយ​សាធារណៈ កំពុងផ្តល់បទសម្ភាសដល់ Newsroom Cambodia (រូបថត៖ ទេព សួគានី)

កញ្ញា យៀង ម៉ានិច អាយុ១៨ឆ្នាំ ជានិស្សិតមកពី​​វិទ្យាស្ថានសិក្សាអន្តរជាតិ និងគោល​ន​យោ​បាយ​​សាធារណៈ​បានលើកឡើងថា កញ្ញា​​បាន​ស្វែង​យល់​អំពី​បញ្ហា​អាកាសធាតុ​ ដែល​ជា​បញ្ហា​ទូទៅ​ដែលកំពុងមាន​ការចាប់អារម្មណ៍​​ពីស្ថាប័ន​ពាក់ព័ន្ធ​ផ្សេងៗ​ទាំងរដ្ឋាភិបាល និង​អង្គការ​ក្រៅ​​រដ្ឋាភិបាល។

កញ្ញាបន្ថែមថា៖ «​អ្វីដែលខ្ញុំចាប់អារម្មណ៍ជាងគេ គឺមានការបញ្ចូលក្មេងស្រី ឬស្រ្តី​ឱ្យ​ចូល​រួម​​ក្នុងក​ម្មវិធី​ទាំង​អស់ហ្នឹង តួយ៉ាងដូចជាវាគ្មិនរបស់យើង គឺមានមនុស្ស​ស្រី​ដែល​គា​ត់​ជា​អ្ន​ក​បង្កើត​មាតិកា ជា​សិ​ស្ស​វិទ្យាល័​យ​ វាគឺជាអ្វីដែលធ្វើឱ្យខ្ញុំមានអារម្មណ៍ថា ជំរុញ​លើក​ទឹក​ចិត្ត​ខ្លាំង​មែនទែន»។

ព្រះតេជគុណ​ ពក ពន្លឺ ព្រះជន្ម ២៨​វស្សា កំពុងផ្តល់បទសម្ភាសដល់ Newsroom Cambodia (រូបថត៖ ទេព សួគានី)

ព្រះតេជគុណ​ ពក ពន្លឺ ព្រះជន្ម ២៨​វស្សា មានសង្ឃដីកាថា ការផ្តល់ឱកាសឱ្យយុវជនចូលរួម​​ស្វែងយល់​អំពី​​បរិស្ថាន និង​ផ្តល់ឱកាស​ដល់យុវជន​ស្រលាញ់​​បរិស្ថាន​​អាច​បង្ហាញ​ទស្សនៈ​វិស័យ គំនិត និងការបារម្ភរបស់ពួកគេ​ក្នុង​ទិវា​អឺរ៉ុបនេះ គឺជារឿង​សំខាន់។  

ព្រះតេជគុណបន្ថែមថា៖ «បរិស្ថាននេះកំពុងតែជាប្រធានបទក្តៅមួយ មិនមែន​តែស​ម្រា​ប់​យុវជន​កម្ពុជាទេ គឺទូទាំងសកលលោក។ អញ្ចឹងកាលណា សហភាពអឺរ៉ុបបានផ្តល់​ឱកាស​យុវជ​ន និងយុវជនបានជួបជុំគ្នាជជែកអំពីបរិស្ថាន។ វាជាសញ្ញាមួយថា យុវជន​ក​ម្ពុ​ជាក៏​បា​ន​ខ្វល់ខ្វាយ​អំពីបរិស្ថានផងដែរ»។

យោង​តាម​របាយការណ៍​របស់ធនាគារ​ពិភពលោក ចេញផ្សាយកាលពី​ថ្ងៃទី៣១ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៣នេះ បញ្ជាក់ថា ការប្រែប្រួល​អាកាសធាតុនាំឱ្យកម្ពុជា​ចំណាយ​ទឹក​ប្រាក់៩%​នៃ​ផលិតផល​ក្នុង​ស្រុក​សរុបក្នុង​ឆ្នាំ​២០៥០ ហើយភាពក្រីក្រ​នឹង​កើន​ឡើង​៦%​នា​ឆ្នាំ​២០៤០។

ក្នុង​របាយការណ៍​របស់ធនាគារ​ពិភព​លោក ផល​ប៉ះ​ពាល់​នៃ​អាកាស​ធាតុ​បង្ក​ហានិភ័យ​ច្រើន​ដល់​ប្រទេស និង​ប្រជាជន​ ហើយ​ធ្វើ​ឲ្យ​មាន​បញ្ហា​ប្រឈម​ដល់​ការ​អភិវឌ្ឍ​កាន់​តែ​ធ្ងន់ធ្ងរ ដោយ​ទឹក​ជំនន់​នឹង​បង្ក​ការ​ខាត​បង់​កាន់​តែច្រើន​ឡើង​ដល់​រោង​ចក្រ ផ្លូវ​ថ្នល់ ផ្ទះ​សម្បែង និង​សាលារៀន និង​បណ្តាល​ឲ្យ​សេវាកម្ម និង​ខ្សែ​សង្វាក់​ផ្គត់​ផ្គង់​សំខាន់ៗ​ជួប​ភាព​រអាក់​រអួល​។ បម្រែ​បម្រួល​អាកាសធាតុ​ត្រូវ​បាន​ព្យាករណ៍​ថានឹង​បណ្តាល​ឲ្យ​ទិន្នផលដំណាំ​ និង​ជលផល​ធ្លាក់​ចុះ ​ដែល​បង្ក​បញ្ហា​ប្រឈម​ដល់​សន្តិ​សុខ​ស្បៀង​ និង​អាហារូបត្ថម្ភ សីតុណ្ហភាពកាន់​តែ​ខ្ពស់ និង​ភ្លៀង​ធ្លាក់​ខ្លាំង​ប៉ះ​ពាល់​យ៉ាង​ធ្ងន់​ធ្ងរ​ដល់​សុខភាព ហើយ​ជា​ដើម​ចម​នៅ​ពី​ក្រោយ​ការ​កើន​ឡើង​ជំងឺ​ផ្សេងៗ​។

លោក អ៊ីហ្គោរ៍ ឌ្រីសម៉ាន់ ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហភាព​អឺរ៉ុប​ប្រចាំ​​កម្ពុជា​​​​​ចង់ឃើញ​យុវជន​ដែល​ ធ្វើសកម្មភាព​ក្នុង​ថ្ងៃនេះ​ តាមរយៈការតស៊ូមតិ បង្កើតវត្ថុ​បំណង និងការច្នៃ​ប្រឌិត ដើម្បី​ដោះស្រាយ​​បញ្ហា​សេដ្ឋកិច្ច ​បរិស្ថាន​ និងគោលដៅ​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​បម្រែបប្រួល​អាកាស​ធាតុ ​សម្រាប់​និរន្តភាពនាពេលអនាគត៕​

នគរបាលការពារព្រំដែនគោក៨០៧ខេត្តបន្ទាយមានជ័យរងការចោទពីបទប្រើហិង្សាលើពលរដ្ឋ

ពលរដ្ឋរស់នៅខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ចោទប្រកាន់ថានគរបាលការពារព្រំដែនគោកលេខ៨០៧  បានប្រើប្រាស់អំពើហិង្សាលើខ្លួនកាលពីខែមីនាក្នុងទម្រង់ធ្ងន់ធ្ងរ ប៉ុន្តែនគរបាលរូបនេះបានបដិសេធចំពោះការ​ចោទប្រកាន់​ដោ​យ​​អះអាងថា​រូប​​គេ​មិន​​បានប្រព្រឹត្តបទល្មើសណាមួយប្រឆាំងពលរដ្ឋនោះទេ។

ពលរដ្ឋដែលអះអាងថាខ្លួនត្រូវបាននគរបាលការពារព្រំដែនគោក ដែលឈរជើងនៅតាមខ្សែ​បន្ទាត់ព្រំ​ដែ​នក​ម្ពុ​ជា​​ថាបាន​​ប្រើ​ហិ​ង្សា​​កាលពីថ្ងៃទី១១ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ គឺលោក ប៊ី សារ៉េត រស់នៅភូមិរមៀលខាងលិច ឃុំប​ន្ទា​យឆ្មា ស្រុកថ្មពួក ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ឱ្យដឹង​​ថានៅសុខៗស្រាប់តែមាននគរបាលប៉ុស្តិ៍មកហៅរូបគេដោយ​​មិន​​ដឹងពីមូលហេតុ នៅយប់ម៉ោង១១ ថ្ងៃ១១ ខែមីនា។ក្រោយបញ្ជូនទៅដល់ប៉ុស្តិ៍នគរបាលរួចហើយ ក៏ចាប់រុ​ញ​​ខ្លួន​​ចូលទៅក្នុងបន្ទប់បុស្តិ៍នគ​រ​​បាល រួចហើយក៏ចាប់ផ្តើមប្រើហិង្សាដោយការវាយដំរហូតឈានដល់ដា​ក់​​ច្រវ៉ាក់ថែមទៀត​។

លោកបន្តថា៖ « ពេលដែលវាយខ្ញុំមួយញញួរហើយ គាត់ថែមមួយជើងទៀត នៅខាងឆ្វេង មួយជើង នៅខាងស្តាំមួយជើង […] គេដាក់ច្រវ៉ាក់ខ្ញុំមួយយប់ទៀត គេទាត់ខ្ញុំថែមមួយជើង វាយខ្ញុំអីហើយ ខ្ញុំសន្លប់ ដល់ខ្ញុំសន្លប់ គេយកច្រវ៉ាក់មកចាក់ជើងខ្ញុំជាប់ នឹងដែកខាងមុខប៉ុស្តិ៍ ខ្ញុំដឹងខ្លួនឡើងក៏ឃើញច្រវ៉ាក់ហ្នឹងជាប់ជើង ខ្ញុំក៏មិនដឹងធ្វើមិច ចេះតែស្រែកសួរគេ មិចចាំបាច់ដាក់ច្រវាក់ គេចូលបន្ទប់អស់ ទុកខ្ញុំនៅខាងមុខហ្នឹងឯង » ។

ប្រភពបន្តថា ក្រោយប្រើហិង្សារូបខ្លួនបានដាក់បណ្តឹងដើម្បីស្វែងរកិច្ចអន្តរាគមន៍ពីអធិការនគរបាលស្រុកថ្មពួ​ករួចហើយ ហើយសំណុំរឿងនេះទទួលបានដំណឹងថាបានបញ្ជូនបន្តទៅថ្នាក់ខេត្តទៀ​ត​​​​​។ក្រៅពីនេះលោកថាប​​ច្ចុ​ប្បន្ន​លោកកំពុងរង់ចាំដំណោះស្រាយ។បើតាមលោក សារ៉េត ចាត់ទុកការប្រើប្រាស់អំពើហិង្សាលើរូបលោ​​ក​​​​នេះថា គឺជាការបំពានច្បាប់ធ្ងន់ធ្ងរ។

លោកបន្តថា៖​ « គឺរំលោភបំពានមកលើខ្ញុំ គឺថាធ្ងន់ធ្ងរ បើនិយាយពីផ្លូវច្បាប់គឺគាត់ខុស ខុសផ្លូវច្បាប់តែម្តង ខុ​​ស​នឹងច្បាប់អាជ្ញាធរ […] អាជ្ញាធរចាំបាច់ត្រូវសិក្សាផ្លូវច្បាប់ឱ្យបានច្រើនមុននឹងឡើងធ្វើ ទទួលតំណែងអ្វីមួយ តែប្រសិនជាគ្មានវិជ្ជាជីវៈជំនាញ ចេញពីសាលា ឬសិក្សាផ្នែកច្បាប់ទេ ចេះតែឡើងៗ កាន់មកធ្វើ ចេះតែបានតែធំ បានតែអំណាច អីចឹង បាត់វិជ្ជាជីវៈ ចឹងធ្វើក៏អត់ទៅតាមច្បាប់ដែរ ធ្វើអាងអំណាច ធ្វើអាងខ្ញុំជាប៉ូលីសអីចឹងទៅ ប៉ះពាល់ដល់សង្គមជាតិ ធ្ងន់ធ្ងរណាស់ » ។

ទាក់ទិននឹងករណីនេះ ប្រធានស្នាក់ប៉ុស្តិ៍នគរបាលការពារព្រំដែនគោកលេខ ៨០៧ លោក នូ សុផាត អាយុ ៤​​៧ ឆ្នាំ នៅភូមិថ្មរមៀលលិច បដិសេដថា លោកមិនបានប្រើប្រាស់អំពើហឹង្សាលើជនរងគ្រោះនោះទេ របួ​​ស​​ដែ​ល​​កើតឡើងដោយសារជួលម៉ូតូដោយខ្លួនឯង។លោកបន្តថា ទាក់ទងរឿងរ៉ាវនេះមានបុរសម្នាក់ឈ្មោះ អែមរី បានប្តឹងមកនគរបាលប៉ុស្តិ៍ពីឈ្មោះ ប៊ី សារេត ដោយចោទប្រកាន់ថាស្រវឹងស្រាចង់កាប់ខ្លួន ទើបលោកឃាត់ខ្លួនដើម្បីណែនាំ ប៉ុន្តែលោក ប៊ី សារេត មិនព្រមស្តាប់ការអប់រំរបស់សមត្ថកិច្ច។

លោកបន្តថា៖ « គាត់ស្រវឹងទោ ខ្ញុំរាយការណ៍ប្រាប់មេខ្ញុំដែរ មេឱ្យខាងដងរែកមួយ ខាងខ្ញុំមួយ និងបញ្ជាការរង មួយទៀតមកធ្វើការឃាត់ខ្លួនគាត់ដើម្បីឱ្យគាត់ស្វាងស្រវឹងអប់រំគាត់ណែនាំគាត់ ធ្វើកិច្ចសន្យាណែនាំគាត់ ឱ្យគាត់ទៅវិញ »។

ឆ្លើយតបរឿងនេះ លោក ជាង សេហ៊ីម ជាអធិការងនគបាលស្រុកថ្មពួក ទទួលបន្ទុកព្រហ្មទណ្ឌ ប្រាប់ Ne​​ws​ro​​om Cambodia ថាលោកបានទទួលពាក្យបណ្តឹងនេះរួចហើយ ហើយកំពុងបើកការស៊ើបអង្គេតចំពោះករ​ណី​​​​​នេះ​​។

លោកបន្តថា៖ «ករណីនេះខ្ញុំបានហៅភាគីសងខាងជួបគ្នាបានពីរដងហើយ ប៉ុន្តែទទួលយកបានឬមិនបានខ្ញុំនឹងបញ្ជូនទៅបន្តទៀត »។

យ៉ាងនេះក្តី លោក អ៊ិន គង់ជិត មន្រ្តីសម្របសម្រួលអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូ ប្រចាំខេត្តបាត់ដំបង និ​ង ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ លើកឡើងថា ករណីនេះជនរងគ្រោះឈ្មោះ ប៊ី សារ៉េត មានវ័យចំណាស់ អាយុ៦៤ឆ្នាំ ហើយមន្រ្តីដែលប្រើអំពើហឹង្សានោះអាយុ៤៧ឆ្នាំ វាគឺជារឿងអសីលធម៌ ព្រោះមនុស្សអាយុតិចទៅវ៉ៃអាយុច្រើ​​ន វាបង្ហាញឱ្យឃើញថានេះជាទម្រង់នៃអំពើហិង្សាក្នុងកម្រិតមួយដែលធ្ងន់មកលើជនរងគ្រោះ។

លោកបន្តថា៖ «វាជារឿងមួយដែលប្រើអំណាចព្រៃផ្សៃអាងតួនាទីជាប្រធានស្នាក់ការនគរបាលការពារព្រំដែន យើងជានគរបាលការពារព្រំដែន ជាអ្នកការពារសន្តិសុខជូនប្រជាពលរដ្ឋ ហើយការអនុវត្តតួនាទីវាលើស ហើ​យ​បើយើងឃាត់ខ្លួនអ្នកសង្ស័យណាក៏ដោយ យើងត្រូវទុកប្រគល់ឱ្យសមត្ថកិច្ច មន្ត្រីនគរបាលយុត្តិធម៌ នៅតាមឃុំនៅតាមស្រុកដែលថាហើយភារៈកិច្ចដែលយើងឃាត់ខ្លួនជនសង្ស័យ យើងឃាត់ទៅ ដាក់ឃាត់ធម្មតាទៅ បើគាត់សង្ស័យខ្លាចលបង្ករទៅលើអ្នកដទៃឱ្យគាត់នៅស្នាក់ការប៉ុស្តិ៍ទៅ ហើយព្រឹកឡើងប្រគល់ទៅមន្ត្រីនគរបាលយុត្តិធម៌ឃុំ ស្រុកទៅឱ្យគេធ្វើការសាកសួររឿងហ្នឹង »។

បើតាមលោក អ៊ិន គង់ជិត ក្នុងនាមអង្គការសង្គមស៊ីវិលលោកស្នើឱ្យនគរបាលស្រុកផ្នែកព្រហ្មទណ្ឌ នៃស្រុកថ្មពួកត្រូវកសាងសំណុំរឿងបញ្ជូនទៅស្នងការនគរបាលខេត្ត និងទៅតុលាការដើម្បីឱ្យខាងតំណាងអយ្យការមា​ន​​​​វិធានការផ្លូវច្បាប់ទៅលើជនដៃដល់ និងស្នើឱ្យក្រសួងមហាផ្ទៃពិនិត្យករណីនេះ បើពិតជាខុសត្រូវដកហូតតួនាទី និងផ្តន្ទាទោសទៅតាមផ្លូវច្បាប់។ បញ្ញត្តិមាត្រា២១៧ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ កំណត់ថា អំពើហិង្សាប្រព្រឹត្តដោយចេតនាលើអ្នកដទៃ ត្រូវផ្តន្ទាទោសដា​ក់ពន្ធនាគារពី១ ឆ្នាំ ទៅ ៣ ឆ្នាំ និងពិន័យជាប្រាក់ពី ២,០០០,០០០ (ពីរលាន) រៀល ទៅ ៦,​០​​០០,០០០ (ប្រាំមួយលាន) រៀល ។នៅក្នុងបញ្ញត្តិមាត្រានេះក៏បង្ហាញទៀតថា ហិង្សាដោយចេតនា គឺជាអំពើបៀតបៀនលើរូបរាងកាយរបស់អ្នកដទៃដោ​យចេតនាតាមគ្រប់មធ្យោបាយទុច្ចរិត ដែលបណ្តាលឲ្យ​មានរបួស ឬគ្មានរបួ​​ស ឬខូចសុខភាពជាដើម៕

មន្ទីរធម្មការខេត្ត៖ ចៅអធិការវត្តគិរីសាលវ័ន យល់ព្រមកែសម្រួល​មហាកុដិ​ឡើងវិញ ក្រោយរងការ​រិះគន់ថាសង់ឡើងដូចផ្ទះវីឡា​

មន្ទីរធម្មការ​ខេត្តកំពង់ចាម ឱ្យដឹងថា ចៅអធិការ និងគណៈកម្មការ​វត្ត​គិរី​សាលវ័ន ហៅវត្តថ្មី បានយល់ព្រម​កែសម្រួល​មហា​កុដិឡើងវិញ ទៅតាមរចនាបថខ្មែរ និងបែបប្រពៃណីព្រះពុទ្ធសាសនា ក្រោយ ​មហា​ជន​​បានរិះគន់​នៅតាម​បណ្តាញសង្គមថា​ សំណង់​មហា​​កុដិ​​នេះ សាងសង់​ឡើង​មានទម្រង់​ដូច​ទៅនឹង​​ផ្ទះវីឡា។

ជាការកត់សម្គាល់ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានថ្ងៃចុងក្រោយនេះ មានការរិះគន់ជាបន្តបន្ទាប់នៅលើបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុក ជុំវិញសំណង់មហាកុដិនៅវត្តគិរីសាលវ័ន ហៅវត្តថ្មីនេះ ថាមានទម្រង់ដូចផ្ទះវីឡាទំនើប ក្រោយពីមហាកុដិនេះ បានសម្ភោធ​ដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់​ និងធ្វើបុណ្យឆ្លង កាល​ពីថ្ងៃ​ទី​០១ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤។​

យោង​តាម​សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន​របស់មន្ទីរធម្មការ និងសាសនាខេត្តកំពង់ចាម ចុះថ្ងៃទី០៥ ខែមីនា ឆ្នាំ​២០២៤ បាន​ឱ្យដឹងថា តាមការពិនិត្យរបស់​មន្ទីរធម្មការ សហការជាមួយជំនាញ និងអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ ឃើញថា សំណង់ មហាកុដិ នៅវត្ត​គិរីសាលវ័ន្ត ស្ថិតនៅ​ភូមិទួលត្រាច ឃុំទ្រាន ស្រុកកំពង់សៀម ​ខេត្តកំពង់ចាម​ បានសាងសង់​ខុសរចនាបថខ្មែរពិតមែន។

សេចក្តីប្រកាស​ព័ត៌មានដដែល បន្តថា សំណង់នេះ បានសាងសង់ឡើង​ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៨មក ដោយពុំ​មានការសុំច្បាប់អនុញ្ញាតសាងសង់នោះឡើយ ហើយការសាងសង់នោះដំបូងឡើយ​ធ្វើតាមរចនាបថខ្មែរ ប៉ុន្តែក្រោយមក ព្រះចៅអធិការ​វត្ត និងជាង បានកែប្រែរចនាបទនេះ ខុសពីប្លង់ដើម នៅផ្នែកខាងមុខ។

ជាដំណោះស្រាយ មន្ទីរថា ព្រះគ្រូចៅអធិការ អាចារ្យ គណៈកម្មការវត្ត បានឯកភាពគ្នា កែសម្រួលមហាកុដិនេះឡើងវិញ ដោយយកគំរូរចនាបថខ្មែរ តាមបែបប្រពៃណីព្រះពុទ្ធសាសនា ហើយតទៅមុនទៀត គណៈសង្ឃវត្ត បេជ្ញាដឹកនាំទីអារាមនេះ ដោយអនុវត្ត​ទៅតាម​លក្ខខណ្ឌ​​ច្បាប់អនុញ្ញា ដោយមិន​ឱ្យមានបញ្ហាបែបនេះកើតឡើងទៀតឡើយ។

Newsroom Cambodia មិនអាចសុំសង្ឃដីកាបកស្រាយជុំវិញករណីនេះ ពីព្រះតេជគុណ ប៊ន ស្រឿន ​ព្រះគ្រូ​ចៅអធិការវត្តគិរីសាលវ័ន បានទេ នៅថ្ងៃទី​០៧ ខែមីនានេះ។ ប៉ុន្តែព្រះតេជគុណ​​មានសង្ឃដីកាប្រាប់សារព័ត៌មាន​ក្នុងស្រុក​ថា ការសាងសង់មហា​កុដិនេះឡើង ក្នុងគោលបំណងបង្កើនភាពទាក់ទាញ និងទំនើបកម្ម ដោយពុំមានចេតនាណាមួយ​លុបបំបាត់ប្រពៃណីវប្បធម៌ និងរចនាបថខ្មែរនោះទេ។ ព្រះតេជគុណបន្តថា ការសាងសង់មហាកុដិនេះឡើង មិនមែន​សម្រាប់តែជាទីសេនាសនៈសម្រាប់​ព្រះសង្ឃគង់​ស្នាក់អាស្រ័យនោះទេ ប៉ុន្តែជាកន្លែង​សម្រាប់​ទីសក្ការៈបូជា តម្កល់ព្រះពុទ្ធរូប បណ្ណាល័យ មានកន្លែងផ្សព្វផ្សាយព្រះធម៌ និងមាន​កន្លែងសម្រាប់ធ្វើវិបស្សនា ឬសមាធិ ថែមទៀត។

ព្រះអង្គមានសង្ឃដីកាថា៖ «ក្នុងគោលបំណងរបស់អត្មា អត់មានបំណងថា​លុបបំបាត់ប្រពៃ​ណី​វប្បធម៌ ឬក៏​រចនាបទខ្មែរទេ ហើយ​តែផ្ទុយទៅវិញ មានន័យថាជា​ការ​ស្រឡាញ់ ប៉ុន្តែដូចអត្មាថា​ចឹង​ វារៀង​លើស​លុប​ពេក កន្លែងខ្លះវាធ្វើ​ទៅដូច​ជា​បែបទំនើប[…] ដល់ចឹងវាអាចប៉ះពាល់​​អារម្មណ៍បងប្អូនយើង​មួយចំនួន​ ដែលគាត់​ពុំបានដឹងពីបំណងដែលអត្មាធ្វើនេះ អីចឹងអត្មាសុំអធ្យាស្រ័យអភ័យទោស​ពីបងប្អូន​អ្នករិះគន់ផងដែរ ដែល​អត្មាបំណង​ធ្វើនេះ គឺយើងចង់ឱ្យវាស្អាត មានសោភ័ណ្ឌភាព ហើយវាជាទីទាក់ទាញ មកដល់ហើយចូលមកគឺគួរឱ្យជ្រះថ្លា​»។ 

ប្រធាន​អង្គការ​សម្ព័ន្ធ​គណនេយ្យ​ភាព​សង្គម​កម្ពុជា លោក សន ជ័យ គាំទ្រឱ្យមានការ​កែសម្រួល​​មហាកុដិនេះឡើងវិញ ដោយសារតែ​ផ្នែក​ខាងមុខនៃមហាកុដិ​ សាងសង់ឡើងហាក់ដូចជា ម៉ូតផ្ទះ​វីឡាទំនើប​​ ដែលមិនសាកសមនឹង​​សាង​សង់​​​នៅ​ក្នុង​វត្តអារាមឡើយ។ លោកបន្ត​ថា ការសាង​សង់​​កុដិដែលមាន​ទម្រង់​បែប​ផ្ទះវីឡានេះ អាចប៉ះពាល់ដល់វិស័យ​ពុទ្ធសាសនា និងមុនមាត់របស់កម្ពុជា។ លោក​ថា៖ «បើ​ធម្មជាតិខ្មែរយើង​តាំងពី​​តកូន​តចៅមក​ មិន​​ដែលមានវត្តណា​ធ្វើ​ផ្ទះវីឡានៅ​ក្នុងវត្តទេ។ បើសម្រាប់ព្រះសង្ឃ​នៅតាម​ព្រះពុទ្ធ​សាសនា ព្រះសង្ឃ​មិនត្រូវមាន​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ ឬក៏​អ្វីផ្សេង​ដែលជា​ការ​តាំង​ទ្រព្យសម្បត្តិ​អី​ច្រើនទេ ព្រះសង្ឃមានតែ​សុំសីលធម៌​​តែមួយមុខ​ទេ»៕

គ្រួសារជនរងគ្រោះដែលបានស្លាប់នៅមន្ទីរពេទ្យខេត្តបាត់ដំបងទាមទាររកដំណោះស្រាយ

កូនស្រីរបស់ស្រ្តីដែលស្លាប់ក្រោយទទួលបានការព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យបង្អែកខេត្តបាត់ដំបង បាន​ចោទ​ប្រ​កា​ន់ថា ដោយសារការធ្វេសប្រហែសរបស់បុគ្គលិកពេទ្យ បណ្តាលឱ្យម្តាយរបស់ខ្លួនត្រូវស្លាប់ ប៉ុន្តែទោះ​ជា​បែបណាក្រុមគ្រួសារសពនឹងបន្តទាមទារស្វែងរកដំណោះស្រាយ ដើម្បីផ្តល់​យុត្តិធម៌សម្រា​​ប់ជនរងគ្រោះ​ដែ​​លបាត់បង់ជីវិត។

​ស្រ្តីឈ្មោះ ថុង គីមហេង ជាកូនស្រី៣ របស់ជនរងគ្រោះដែលបានស្លាប់ បានអះអាងថាម្តាយរបស់ខ្លួនបានស្លាប់ ដោយសារការខ្ជីខ្ជារបស់បុគ្គលិកមន្ទីរពេទ្យខេត្តបាត់ដំបងដែលហៅថាពេទ្យធំ ស្របពេលដែលជនរងគ្រោះមានជំងឺប្រចាំកាយ និងមិនទាន់ទទួលបានការវិនិច្ឆ័យជំងឺច្បា​​ស់​​លាស់នៅឡើយ។ 

មិនតែប៉ុណ្ណោះ កំឡុងពេលសម្រាកព្យាបាល បុគ្គលិកពេទ្យមិនយកចិត្តទុកដាក់នឹងម្តាយរបស់ខ្លួនទេ ហើ​​យ​បានចេញថ្នាំឱ្យជនរងគ្រោះលេបទាំងដែលមិនដឹងថាអ្នកជំងឺកំពុងឈឺពោះរកសម្រាលកូនទៀតផង។​ 

ប្រភពបន្តថា៖ «នៅម៉ោង១១ថ្ងៃត្រង់ខ្ញុំបានទៅប្រាប់ពេទ្យថាលោកគ្រូអ្នកជំងឺបន្ទប់ VIP C4គាត់ឈឺពោះតិចៗគាត់ចេញចូលបន្ទប់ទឹកញាប់ពេទ្យក៍បានអោយថ្នាំមូលៗពណ៌ផ្កាឈូកប៉ុនមេដៃមកខ្ញុំ2គ្រាប់ដល់ម៉ោង12កន្លះខ្ញុំបានដើររទៅប្រាប់ពេទ្យម្តងទៀតថាលោកគ្រូម៉ាក់ខ្ញុំឈឺពោះអត់បាត់ទេគេក៏ស្រែកស្តីឱ្យខ្ញុំ[…]​ បានប្រហែលតែ5នាទីទេខ្ញុំក៍រត់ទៅប្រាប់គេម្តងទៀតថា លោកគ្រូម៉ាក់ខ្ញុំឈឺពោះកូនគាត់សម្រុកចុះក្រោម ស្រាប់តែលោកគ្រូពេទ្យគាត់ភ្ញាក់ថា ហា៎កអ្នកជំងឺទំងន់ បន្ទប់ណាមិញយកឯងសារមក[…] អ្វីដែលខ្ញុំឆ្ងល់ ហេ​តុអីអោយថ្នាំអ្នកជំងឺលេបមិនបើកឯកសារពិនិត្យ ពេលអ្នកជំងឺប្រាប់ពីអការៈហេតុអីមិនយកចិត្តទុក​​ដាក់​​ស្តាប់ »។ 

អ្នកស្រី ចាន់ ស្រីណុច    ដែលមានអាយុ ៤៤​ឆ្នាំ បានចូលទៅសម្រាកព្យាបាល នៅក្នុងមន្ទីរពេទ្យខេត្តបាត់ដំ​​​​ប​​ង​​​​កាលពីថ្ងៃទី២២ ខែមេសា ដោយមានអាការៈឈឺពោះសម្រាលកូនមុនកំណត់ ដែលមានកូនក្នុង​​ផ្ទៃ៨​ខែ​។តាមរយៈសំណេររបស់ស្រ្តីឈ្មោះ ថុង គីមហេង ដែលបានបង្ហោះនៅលើបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុក កា​ល​ពីថ្ងៃទី៨ ឧសភា ចោទប្រកាន់ថា ដោយសារការធ្វេសប្រហែសរបស់ក្រុមគ្រូពេទ្យ នៅមន្ទីរពេ​ទ្យប​​ង្អែ​​ក​​ខេ​ត្ត បានបណ្តាលឱ្យម្តាយរបស់ខ្លួនស្លាប់ភ្លាមៗ នៅក្នុងមន្ទីរពេទ្យ កាលពីថ្ងៃទី៣០ មេសា ឆ្នាំ២​​០​​២​៤​។

ឆ្លើយតបរឿងនេះ លោក កាក់ សីហា ប្រធានមន្ទីរពេទ្យបង្អែកខេត្តបាត់ដំបង ទទួលស្គាល់ថា បញ្ហានេះពិត​បា​ន​​​កើតឡើងពិតមែន នៅក្នុងមន្ទីរពេទ្យរដ្ឋមួយនេះ។ប៉ុន្តែលោកបដិសេធ​ថាករណីបែបនេះកម្រនឹងកើ​ត​​ឡើ​​​​ង​ណាស់។ជាងនេះទៀត បញ្ហាដូចនេះក៏ធ្លាប់មានករណីរិះគន់ពីប្រជាពលរដ្ឋចំពោះការបំពេញការងា​​​ររ​​ប​ស់​មន្ទីរពេទ្យដែរ តែមិនជាញឹកញាប់ពេកទេ។ 

លោកបន្តថា៖​​ «អត់ជាញឹកញាប់ទេ(ការរិះគន់)មួយឆ្នាំអីមានម្តង និយាយទៅ សរុបទៅដប់ឆ្នាំអីដូចជាមា​នករណីធំៗ ហ្នឹងហាស មានតែពីរដងទេ ដែលមានបញ្ហាធំដូចគេផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានអីចឹងហាស តូចតាចអីយើងនិយាយគ្នាយល់ពីការទទួលខុសត្រូវអ្នកផ្តល់សេវា ដូចថាការខ្វះខាតការយកចិត្តទុកដាក់ យឺតយ៉ាវក្នុងការទទួលផ្តល់អីចឹងអាហ្នឹងយើងមាន ប៉ុន្តែយើងមានប្រអប់សំបុត្ររិះគន់មានអីចឹងទៅ »។ 

បន្ថែមពីលើនេះទៀត ប្រធានមន្ទីរពេទ្យរូបនេះ អះអាងថាលោកបានទៅសួរសុខទុក្ខគ្រួសាររងគ្រោះ និងបា​​ន​ទទួលស្គាល់នូវកំហុសដែរ ជាពិសេសខាងមន្ទីរពេទ្យកំពុងស្វែងរងមូលហេតុដែលបង្កឱ្យមានករណីនេះ​​កើ​​តឡើង។ 

លោកបន្តថា៖ «យើងបានទៅជួបគាត់ ហើយយើងក៏បាននិយាយលេងអំពីការទទួលស្គាល់ខ្លះៗនូវកំហុសឆ្គង បើវាមិនមានកំហុសឆ្គងការខ្វះខាតទេក៏វាមិនអាចប្រឈមអីទៅដល់ហ្នឹងដែរ[…] យើងតែងតែស្វែងរកចំ​​ណុចឬសគល់នៃបញ្ហាតើវាកើតមកពីអីចឹងទៅ បើការខុសឆ្គងកើតពីការធ្វេសប្រហែសយើងធ្វើការណែ​​នាំគាត់ »។ 

បើទោះបែបណា កូនស្រីរបស់សពឈ្មោះ ថុង គីមហេង​ ឱ្យដឹងថានៅចំពោះមុខនេះ ភាគីខាងមន្ទីរពេទ្យបា​​នទៅសួរសុខទុក្ខក្រុមគ្រួសារជនរងគ្រោះដែរហើយបានស្នើសុំឱ្យក្រុមគ្រួសារសពលុបសារដែលបាន​​ប​​ង្ហោះ​​នៅលើហ្វេសប៊ុកដើម្បីទុកពេលឱ្យខាងមន្ទីរពេទ្យផ្តល់ដំណោះស្រាយ។​ 
 ប្រភពបន្តថា៖«ខាងមន្ទីរពេទ្យបានចុះមករកដំណោះស្រាយឱ្យខ្ញុំ ហើយមានជាការសំណូមពរគ្នាទៅវិញទៅមក មានជាការសំណូមពរឱ្យខាងប្អូនលុបផុសហ្នឹងសិនហើយក៏ស្វែងរកដំណោះស្រាយឱ្យខ្ញុំ ខ្ញុំក៏សំ​​ណូម​ពរទៅគាត់ឱ្យគាត់សុំទោសជាសាធារណៈទទួលស្គាល់កំហុសមន្ទីរពេទ្យបង្កឡើង»។ 

ដោយឡែក លោក កុយ វ៉ាន់នី រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងសុខាភិបាល បញ្ជាក់ជំហរថាចំពោះករណីនេះលោកមិនអាចអារកាត់បានទេថាគេមានវិធានការបែបណាទៅលើរឿងនេះដោយសារតែករណីនេះខាងខេត្តជាអ្ន​ក​ដោះស្រាយ និងកំពុងដំណើរការរកដំណោះស្រាយ   ហើយលោកក៏កំ​ពុ​ងរង់ចាំលទ្ធផលនៃការ​ដោះស្រា​យ​​​នេះដែរ។ 

លោកបន្តថា ៖«អារឿងជំងឺដែលធ្ងន់ហើយដែលគាត់គ្រោះថ្នាក់ហើយស្លាប់មានច្រើនតើប្អូន[…] តែគ្រាន់តែ​​ថាការលើកឡើង ការលើសខ្វះអី អ្នកណាអីអ្នកណា អានេះខ្វះអានេះ អីខ្វះនោះ ក្នុងការចាត់ចែងរបស់បុគ្គ​លរឺក៏ក្រុមការងារនោះអាហ្នឹងជារឿងកត្តាជាក់ស្តែងមួយចំនួន ប៉ុន្តែជំងឺធ្ងន់ដែលស្លាប់ហ្នឹងយើងមានច្រើ​​​​នតា មិនមែនមានតែលើកទីមួយឯណា »

យ៉ាងនេះក្តី លោក​  អ៊ិន គង់ជិត មន្រ្តីជាន់ខ្ពស់អង្គការ ការពារសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូ ប្រចាំនៅខេត្តបាត់ដំបង បានលើកឡើងថា ជុំវិញករណីនេះមិនមែនកើតឡើងជាលើកទីមួយទេ ដែលបុគ្គលិកនៅមន្ទីរពេទ្យរដ្ឋ ធ្វើការធ្វេសប្រហែសទៅលើអ្នកជំងឺដោយមិនមានទំនួលខុសត្រូវបែបនេះដែលបណ្តាលឲ្យអ្នកជំងឺបាត់បង់ជី​​វិត​ ហើយភាគច្រើននោះជាស្រ្តីភេទដែលត្រូវរងគ្រោះក្នុងករណីដូចនេះជាបន្តបន្ទាប់មកហើយ។ 

លោកបន្តថា៖«មន្ត្រីសុខាភិបាលថ្នាក់ជាតិ គួរបើកការស៊ើបអង្កេត ស្រាវជ្រាវទៅលើការបំពេញវិជ្ជាជីវៈគ្រូពេទ្យហ្នឹងឲ្យបានទៅដល់រកឲ្យឃើញអំពីមូលហេតុពិតនៃការដែលមានអ្នកជំងឺគាត់ស្លាប់នៅក្នុងមន្ទីពេទ្យ […] ចំពោះសាច់ញាតិអី គាត់តាមដានមើលទៅហាក់ដូចជាមានសង្ឃឹមល្អប្រសើរឡើងវិញ ស្រាប់តែទីបំផុតវាទៅចឹងវិញដែលធ្វើឲ្យសាច់ញាតិរឺក៏បងប្អូនអ្នកដែលជំងឺ (សាច់ញាតិជនរងគ្រោះ)ហ្នឹងគាត់មានការថ្នាំងថ្នាក់ ហើយនៅតែពុំមានជំនឿទៅលើប្រព័ន្ធសុខាភិបាលយើង ហើយនឹងធ្វើឲ្យគាត់ងាកទៅរកប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធសុខាភិបាលនៅក្រៅប្រទេស »

សម្រាប់ លោក អ៊ិន គង់ជិត សង្កេតឃើញថាក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននេះមន្ទីរពេទ្យបានផ្លាស់ប្តូរច្រើន ដោយមានបំពាក់នូវឧបករណ៍ផ្សេងៗដែលមានលក្ខណៈទំនើបជាងមុន ដែលផ្តល់ភាពងាយស្រួលដល់អ្នកដែលទៅពិនិត្យរោគផ្សេងៗដោយទំនុកចិត្ត តែស្របពេលជាមួយគ្នានេះដែរ វេជ្ជបណ្ឌិតមួយចំនួនបានបំពេញការងា​ររប​ស់ខ្លួនស្របទៅតាមវិជ្ជាជីវៈ និងក្រមសីលធម៌បានល្អ។ផ្ទុយទៅវិញ បាតុភាពចេះតែបន្ត​កើតមានដែរ​ចំ​​ពោះ​ ក្រុមគ្រូពេទ្យ និងវេជ្ជបណ្ឌិតខ្លះទៀត នៅបន្តខ្ជីខ្ជាការងារ និងខ្វះក្រមលសីលធម៌ជាអ្នកសង្រ្គោះ ជា​​ពិ​សេ​សនៅតាមមន្ទីរពេទ្យរដ្ឋ៕

សាលាឧទ្ធរណ៍​ភ្នំពេញ​បន្ត​សួរ​ដេញដោល​លោក កឹម សុខា រឿង​គម្រោង​គប់គិត​ជាមួយ​បរទេស

សាលា​ឧទ្ធរណ៍ភ្នំពេញបានបន្ត​សួរ​នាំ​លោក កឹម សុខា ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​អង្គហេតុ​​​ទាក់ទិនអំពើ​ក្បត់​ជាតិ និង​គម្រោ​​ង​ការ​នៃ​គប់គិត​ជាមួយ​រដ្ឋបរទេស​ ដែលអតីតមេបក្សជំទាស់នេះរង់​​ការចោទប្រកាន់ថារៀមចំ​ផែនកា​​រ​​​ផ្តួ​ល​រំលំ​រដ្ឋាភិ​បាល​។

ថ្លែង​ប្រាប់​ក្រុម​អ្នកសារព័ត៌មាន​ក្រោយ​បញ្ចប់​សវនាការ​លើក​ទី​៨ នៅព្រឹកថ្ងៃទី៩ ឧសភា នេះ លោក ផែង ហេង សហមេធាវី​ការពារ​សិទ្ធិឱ្យ​លោក កឹម សុខា បញ្ជាក់​ថា នៅ​ក្នុង​សវនាការ​កាល​ពី​ព្រឹក​មិញ​ក្រុម​មេធាវី​បាន​បន្ត​សួរនាំ​លោក កឹម សុខា ពី​អង្គហេតុ​នៃ​គម្រោង​ផ្គួល​រំលំ​ប្រឆាំង​រដ្ឋាភិបាល។ហើយនៅក្នុងអង្គ​​សវនា​​កា​រ តុលាការក៏​បាន​អាន​ចម្លើយ​របស់​លោក កឹម សុខា នៅក្នុងដំណាក់កាលនៃកា​​រផ្តល់សក្ខីកម្ម​​នៅសា​លា​​ដំ​​បូងរាជធានីភ្នំពេញ និង​សម្តី​របស់​សាក្សី​មួយ​ចំនួន​​​ដែរ។

លោកបន្តថា៖ «នៅ​ក្នុង​សំណួរ​ព្រឹកមិញ​នេះ​គឺ​លោកស្រី ម៉េង សុភារី ក៏​គាត់​បាន​សួរ​មួយ​សំណួរ​ពាក់​ព័ន្ធ​នឹង​ការ​ចោទ​ពី​រឿង​ត្រូវ​រ៉ូវ​ជាមួយ​បរទេស​ដើម្បី​ប្រឆាំង​ជាមួយ​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា។ ខ្ញុំ​ក៏​បាន​សួរ​មួយ​សំណួរ​ដែរ ពីរសំណួរ ហើយ​លោក អាង ឧត្តម​ក៏​បាន​សួរមួយ​សំណួរ បន្ទាប់​មក​ខាង​អយ្យការ​ក៏​មាន​សួរ ហើយ​មេធាវី​របស់​រដ្ឋាភិបាល​ក៏​មាន​ការ​បញ្ជាក់​នូវ​សំណួរ​មួយ​ចំនួន »។

លោក​មេធាវី ផែង ហេង បន្ត​ថា លោក កឹម សុខា នៅ​តែ​បន្ត​ការពារ​ថា​លោក​មិន​ដែល​មាន​សកម្មភាព​ប្រ​​ឆាំ​​ង​​​​​ណា​មួយ​ជាមួយ​ប្រទេស​កម្ពុជា​ទេ ដោយ​លោក កឹម សុខា អះអាងថា​លោក​គឺ​ជា​អ្នកស្នេហា​ជាតិ និង​មិនប្រព្រឹត្តអំពើ​ក្បត់​ជាតិណាមួយនោះ​ឡើយ។

សម្រាប់សវនាការ​លើក​ទី​៨នេះគេសង្កេតឃើញក្រុម​មន្ត្រី​ការពារសិទ្ធិ​មនុស្ស ​អង្គទូត​​ និង​អ្នកគំាទ្រ​​​​បន្ត​​​តា​ម​​​ដាន​ការជំនុំជម្រះ។

សហមេធាវីការពារសិទ្ធិឱ្យលោក កឹម សុខា ស្រង់សំដីដើមរបស់អតីតមេបក្សជំទាស់ប្រាប់​ក្រុម​​អ្នកកា​​សែ​​ត​​ថា ក្នុង​កាលៈទេសៈ​នេះ​ខ្មែរ​គួរ​តែ​មាន​ការ​រួបរួម​គ្នា និង​ផ្សះផ្សា​ជាតិ​ដើម្បី​ជា​ប្រយោជន៍​រួមទាំង​អស់​គ្នា ជាជាង​ចោទ​ប្រកាន់​លោក​ថា​គប់​គិត​ត្រូវ​រ៉ូវ​គ្នា​ជា​​មួ​​យ​​​រដ្ឋបរទេស។ នេះ​បើ​តាម​សហមេធាវី​ការពារ​ក្តី​លោក កឹម សុខា។

លោកបន្ត​ថា៖ « […] ជាជាង​ការ​ចោទ​គាត់​ថា​ត្រូវ​រ៉ូវ​ជាមួយ​បរទេស ត្រូវ​ជាមួយ​អាមេរិក ឬ​ត្រូវជាមួយ​ IRI NDI USAID Konrad Adenauer ព្រោះ​អង្គការ​ទាំង​អស់​នេះ​គេ​សុទ្ធ​តែ​ជួយ​ខ្មែរ​តាំង​ពី​មាន​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​ទីក្រុង​ប៉ារីស ហើយ​ស្ថានទូត​ទាំង​អស់​នេះ​ក៏​មិនមែន​ជា​សត្រូវ​របស់​កម្ពុជា​ដែរ គេ​សុទ្ធតែ​ជួយ​ក្នុង​ដំណើរការ​ប្រជាធិបតេយ្យ​ និង​ការ​អភិវឌ្ឍ​ស្រុក​ខ្មែរ »។

បើតាម​សហមេធាវី​ការពារ​សិទ្ធិឱ្យលោក កឹម សុខា នៅចំពោះមុខនេះសុខភាព​របស់​លោក កឹម សុខា គឺ​មា​​ន​សភាព​ធម្មតា​ដោយ​លោក​មាន​កម្លាំង​ក្នុង​ការ​ឆ្លើយ​តប​សំណួរ​របស់​តុលាការ និង​មេធាវី​បាន។

យ៉ាងនេះក្តី នាយក​ទទួល​បន្ទុក​កិច្ចការ​ទូទៅ​នៃ​អង្គការ​ការពារ​សិទ្ធិ​មនុស្ស ​លីកាដូ លោក អំ សំអាត ដែល​ចូល​រួម​តាមដាន​សវនាការ​របស់​អតីត​មេដឹកនាំ​គណបក្ស​ជំទាស់​ប្រាប់ Newsroom Cambodia ថា នៅ​ក្នុ​ង​​​សវនាការ​នាព្រឹក​ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍​នេះ ក្រុម​មេធាវី​បាន​តាំង​សំណួរ​សួរនាំ​ឡើង​វិញ​ទៅ​លើ​លោក កឹម សុខា ជុំវិញ​​​រឿង​សន្ទិដ្ឋិភាព​ជាមួយ​បរទេស ហើយ​លោក កឹម សុខា បាន​បកស្រាយ​ដូច​ទៅ​នឹង​អ្វី​បាន​ឆ្លើយ​កាល​ពី​នៅ​​​សាលាដំបូង​រាជធានី​ភ្នំពេញដែរ។បើតាម​លោក អំ សំអាត ដំណើរ​ការ​នីតិវិធី​ក្នុង​តុលាការ​ពី​ព្រឹកមិញ​នេះ​គឺ​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ​រលូន និង​មិន​មាន​ភាព​តឹងតែង​ឡើយ។

លោក​បន្ត​ថា៖ «មួយ​ទៀត​នៅ​ក្នុង​សវនាករ​ដែល​ខ្ញុំ​បាន​តាមដាន​កន្លងមក យើង​ឃើញ​ថា ឯកឧត្តម កឹម សុខា ក៏​បាន​លើក​ម្តង​ហើយ​ម្តង​ទៀត​អំពី​ចង់​ឃើញ​អ្នកនយោបាយ​នៅ​ខ្មែរ​ទាំង​អស់​រួបរួម​ជាតិ​តែ​មួយ ហើយ​ព្រឹកមិញ​ក៏​មាន​ការ​ពី​បញ្ហា​ហ្នឹង​ដែរ »។

គេហទំព័រ Newsroom Cambodia មិន​អាច​សុំ​ការ​អត្ថាធិប្បាយ​ពី​លោក ឃុន លាងម៉េង អ្នកនាំពាក្យ​សាលា​ឧទ្ធរណ៍​ភ្នំពេញ​បាន​ទេ នៅថ្ងៃទី៩ ឧសភា នេះ។

កាលពីឆ្នាំ២០២៣ អតីត​ប្រធាន​​គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ​ ដែលត្រូវបានតុលាការកំពូលរំលាយ​ ត្រូវតុលា​​កា​​រ​​ផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារ ២៧ ឆ្នាំពីបទក្បត់ជាតិ។នៅក្នុងដីកាបង្គាប់របស់តុលាការសិទ្ធិ​នយោបាយ​របស់​លោក​ទាំង​អស់​ត្រូវ​​ដកហូត​ហើយ​លោក​ក៏​មិន​ត្រូវ​បាន​អនុញ្ញា​​​ត​ឱ្យ​ជួប​ជន​បរទេស​ លើក​លែង​តែ​មាន​ការ​អ​​នុ​ញ្ញាត​ពី​តុលាការ​។ បន្ទាប់​ពី​សវនាការ​លើក​ទី ៨​ត្រូវ​បាន​បញ្ចប់​កាល​ពី​ព្រឹកថ្ងៃ​ព្រហស្បតិ៍ លោក កឹម សុខា នឹង​ត្រូវ​មក​បង្ហាញ​ខ្លួន​នៅ​ក្នុង​ការ​ជំនុំ​ជម្រះលើក​ទី៩ ដែល​ជា​ជំនុំជម្រះ​ចុង​ក្រោយ នៅថ្ងៃទី​២៣ ខែ​ឧសភា​ ខាង​មុខ​នេះ​ប្រសិ​ន​​​បើ​មិន​មាន​ការ​ប្រែប្រួល​ណាមួយ។បើតាម​សហមេធាវី​ការពារ​សិទ្ធិឱ្យលោក កឹម សុខា នៅ​ក្នុង​សវនាការ​លើ​ក​ទី​៩ នឹង​មាន​ការ​អាន​កំណត់​ហេតុ​របស់​មន្រ្តី​នគរបាល​យុត្តិធម៌ សាក្សី និង​ប្រតិចារឹក​ដែល​បាន​ដា​ក់​​ជូ​ន​​ទៅ​តុលាការ៕

Latest News