fbpx
Home Blog Page 90

ពីក្មេងក្រីក្រ ធ្លាប់បោះបង់ការសិក្សា ក្លាយជាបុគ្គលគំរូនៅក្នុងសង្គម

ជាក្មេងដែលមានប្រវត្តិបោះបង់ការសិក្សាដោយសារតែគ្រួសារមានជីវភាពក្រីក្រ និងធ្លាប់បួសជាព្រះសង្ឃ ត្រឡប់មកតស៊ូរៀនវិញរហូតដល់ចប់ថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រ និងក្លាយជាប្រធានសមាគមន៍បណ្ដាញយុវជនកម្ពុជា (CYN)។

កើតនៅឆ្នាំ១៩៨៨ លោកអ៊ុល វ៉ាន់ ជាកូនកសិករមកពីខេត្តស្វាយរៀង ដែលមានបងប្អូនប្រុសចំនួន ៤នាក់ ហើយលោកជាកូនច្បងក្នុងគ្រួសារ។ ឪពុកជាអ្នកឡើងត្នោត ចិញ្ចឹមសត្វ និងលេងភ្លេងខ្មែរ រីឯម្ដាយជាអ្នកលក់ដូរស្ករត្នោតដើម្បីរកចំណូលផ្គត់ផ្គង់គ្រួសារ។

លោកវ៉ាន់ បានលើកឡើងថា៖ «ខ្ញុំគឺជាអ្នកស្វាយរៀង មែនទែនទៅខ្ញុំកើតនៅឆ្នាំ១៩៨៨ បើគិតមកដល់ពេលបច្ចុប្បន្នខ្ញុំមានអាយុ៣៤ឆ្នាំ។ ខ្ញុំមានបងប្អូនបង្កើតបួននាក់ ខ្ញុំជាកូនទីមួយ អត់មានស្រីទេ»។

លោកបានបន្ថែមថា៖ «ឪពុកម្ដាយខ្ញុំមែនទែនទៅជាកសិករ បច្ចុប្បន្នគាត់នៅរស់រានមានជីវិតនៅឡើយទេ។ ក្រៅពីធ្វើស្រែចម្ការ ម្ដាយរបស់ខ្ញុំគាត់គឺជាអ្នកលក់ដូរនៅក្នុងស្រុក គាត់លក់ស្ករត្នោត។ ឪពុករបស់ខ្ញុំពីមុនគាត់គឺជាអ្នកឡើងត្នោត ឥឡូវគាត់រាងចាស់មកចិញ្ចឹមសត្វ លេងភ្លេងបុរាណ»។

លោកវ៉ាន់ ធ្លាប់បានសិក្សានៅក្នុងសាលារហូតមកដល់ថ្នាក់ទី៩ ក៏ប៉ុន្តែត្រូវបោះបង់ការសិក្សាមួយខែមុនការប្រលងថ្នាក់ទី៩ ដោយសារគ្រួសារមានជីវភាពខ្វះខាត ហើយលោកក៏សម្រេចចិត្តបួសជាព្រះសង្ឃរយៈពេល ៣ឆ្នាំ ពីឆ្នាំ២០០៥ ដល់ឆ្នាំ២០០៨។ ដោយលោកយល់ឃើញថាមានតែការបួសរៀនទេទើបអាចបន្តការសិក្សាបាន។

លោក​អ៊ុល​​ វ៉ាន់ក្នុងបទ​សម្ភាសន៍​របស់​ជា​មួយ​ Newsroom​ Cambodia។​ រូបភាព៖ ​សាន​ ម៉ា​លីនណា​

លោកវ៉ាន់ បានលើកឡើងទាំងអួលដើមកថា៖ «ខ្ញុំជាអ្នកដែលចង់រៀន មែនទែនទៅបើទោះបីជាគ្រួសារខ្ញុំខ្វះខាតកាលនោះ ហើយខ្ញុំមើលឃើញថាមានតែការបួសរៀនទេ ទើបខ្ញុំអាចបន្តការរៀនសូត្របាន»។

«ពេលខ្លះខ្ញុំអត់បាយហូបទេ ពេលដែលខ្ញុំទៅរៀនអ៊ីចឹងមកវិញគេហូបបាយអស់ ពេលខ្លះបាយផ្អូម ហើយពេលខ្លះហូបទឹកហើយដេកទៅ»។

នៅអំឡុងពេលដែលលោកជាព្រះសង្ឃ ដោយសារតែចង់សិក្សារៀនសូត្រ ទើបធ្វើឱ្យលោកសម្រេចចិត្តផ្លាស់ប្ដូរទីកន្លែងពីខេត្តមួយទៅខេត្តមួយដើម្បីបន្តការរៀនសូត្ររបស់ខ្លួន។ ក្រៅតែជាសិស្សពូកែមុខវិជ្ជាភាសាខ្មែរយុវជនរូបនេះ ក៏ឆ្លៀតរៀនទាំងផ្នែកភាសាបាលី រួមទាំងភាសាអង់គ្លេសផងដែរ។ នៅពេលទំនេរពីការរៀនសូត្រលោកក៏បានជួយកិច្ចការក្នុងវត្ត ព្រមទាំងជួយបង្រៀនភាសាអង់គ្លេសទៅកាន់ព្រះសង្ឃ និងមិត្តភក្តិផ្សេងទៀត ដែលទទួលបានជាថវិកាតិចតួចដើម្បីចំណាយទៅលើការសិក្សារបស់ខ្លួន។

លោកវ៉ាន់ បានលើកឡើងថា៖ «ខ្ញុំសិក្ខមកវិញរួចបន្តការសិក្សាបំពេញវិជ្ជាថ្នាក់ទី៩ ទី១០ អ៊ីចឹងខ្ញុំរៀនថ្នាក់ទី១០ តែត្រូវមកប្រលងថ្នាក់ទី៩វិញ ដើម្បីយកសញ្ញាបត្រឌីប្លូម (មធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិ)។ ខ្ញុំសំណាងល្អខ្ញុំអាចមានឱកាសទៅរៀនភាសាអង់គ្លេសក្រៅម៉ោង កាលនោះដើរទៅរៀន អ៊ីចឹងបានបានទុនជាភាសាអង់គ្លេសដែលខ្ញុំអាចប្រើដើម្បីបង្រៀនអ្នកដទៃទៀត ខ្ញុំបានលុយ មែនទែនទៅខ្ញុំបង្រៀនព្រះសង្ឃ ហើយបង្រៀនអ្នកនៅវត្តដែលជាមិត្តដូចគ្នានោះ គាត់ឧបត្ថមម្នាក់មួយម៉ឺនរៀល ព្រះអង្គគាត់ក៏បានជួយដែរមួយម៉ឺន អ៊ីចឹងខ្ញុំបានលុយហ្នឹងដើម្បីផ្គត់ផ្គង់ការរៀនសូត្រខ្ញុំនៅថ្នាក់វិទ្យាល័យ»។

នៅឆ្នាំ២០១០ លោកវ៉ាន់ បានបញ្ចប់ការសិក្សាថ្នាក់វិទ្យាល័យ និងបានជាប់អាហារូបករណ៍ចំនួនពីរ គឺភាសាអង់គ្លេសសម្រាប់ការអប់រំ និងអាហារូបករណ៍ផ្នែកគ្រប់គ្រង តែដោយសារតែកត្តាពេលវេលាមិនអំណោយផលទើបធ្វើឱ្យលោក វ៉ាន់ សម្រេចចិត្តបោះបង់អាហារូបករណ៍ផ្នែកគ្រប់គ្រង។

លោកបានលើកឡើងថា៖ «ដល់ឆ្នាំ២០១០ខ្ញុំប្រលងជាប់បាក់ឌុប ហើយនៅ២០១០ ខែ១០ ខ្ញុំក៏ឡើងមករៀននៅភ្នំពេញ ខ្ញុំទទួលបានអាហារូបករណ៍ពីរសាលា ថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រខ្ញុំរៀនភាសាអង់គ្លេសសម្រាប់ការអប់រំមួយ ហើយខ្ញុំរៀនគ្រប់គ្រង ក៏ប៉ុន្តែខ្ញុំរៀនគ្រប់គ្រងបានត្រឹមឆ្នាំទីពីរទេ ខ្ញុំក៏បោះបង់ការរៀនបរិញ្ញាបត្រគ្រប់គ្រងវិញដោយសារតែខ្ញុំរៀនភាសាអង់គ្លេសសម្រាប់ការអប់រំ គឺតម្រូវឱ្យខ្ញុំរៀនពេញម៉ោង រៀនពីចន្ទដល់សៅរ៍ អ៊ីចឹងខ្ញុំអត់មានពេលសម្រាប់រៀនថ្នាក់មួយទៀត ខ្ញុំក៏បញ្ឈប់ត្រឹមឆ្នាំទីពីរ»។

ជីវិតថ្មីនៅលើទឹកដីសកលវិទ្យាល័យអ្វីៗហាក់មានការប្រែប្រួលស្ទើតែមួយរយប៉ែតសិបឌឺក្រេ លោកវ៉ាន់ ដែលធ្លាប់ជាគ្រូបង្រៀនភាសាអង់គ្លេស បានប្រែក្លាយទៅជាអ្នករត់ម៉ូតូឌុបដើម្បីរកចំណូលផ្គត់ផ្គង់ការចំណាយរបស់ខ្លួននៅទីក្រុងភ្នំពេញ។

លោកវ៉ាន់ បានលើកឡើងថា៖ «ខ្ញុំមកភ្នំពេញ ខ្ញុំមកនៅជាមួយពូមីងគាត់ជាអ្នកធ្វើការរោងចក្រនៅតាខ្មៅ ហើយអ៊ីចឹងខ្ញុំចាប់ផ្ដើមជីវិតថ្មីពីគ្រូបង្រៀនមកជាអ្នករត់ម៉ូតូឌុប។ ខ្ញុំឆ្លៀតពេលចេញពីរៀននៅមហាវិទ្យាល័យម៉ោង ៤ល្ងាច ៥ល្ងាចអ៊ីចឹង ខ្ញុំរត់ម៉ូតូឌុបពីម៉ោង៤ ដល់ម៉ោង៧យប់ ពេលខ្លះដល់ម៉ោង៨ ម៉ោង៩យប់»។

លោកបានបន្តថា៖ «ខ្ញុំមានម៉ូតូមួយគ្រឿង ម្ដាយខ្ញុំគាត់លក់ស្ករត្នោត១២ពាង ហើយថែមមាសមួយជីទៀត ហើយមាសមួយជីហ្នឹងខ្ចីគេទៀត»។

ក្រៅតែពីការងារជាអ្នករត់ម៉ូតូឌុប លោកវ៉ាន់ ក៏ធ្លាប់ធ្វើជាអ្នកស្ម័គ្រចិត្តនៅតាមអង្គការនានា និងធ្វើជាគ្រូបង្រៀនផ្នែកភាសាអង់គ្លេសនៅសាលាឯកជនទាំងក្រៅម៉ោង និងពេញម៉ោង។ ដោយការតស៊ូព្យាយាមមិនរុញរា លោកវ៉ាន់ ទទួលបានភាពជោគជ័យជាបន្តបន្ទាប់នៅក្នុងជីវិតការងាររបស់ខ្លួន រហូតក្លាយជាប្រធានសមាគមន៍បណ្ដាញយុវជនកម្ពុជា (CYN)នៅឆ្នាំ២០១៩សម្រាប់អណត្តិ៤ឆ្នាំ គឺពីឆ្នាំ២០២០ដល់ឆ្នាំ២០២៣។

ក្រោមការដឹកនាំរបស់លោកវ៉ាន់ បណ្ដាញយុវជនកម្ពុជា ក៏បានសម្រេចបាននូវចំណុចសំខាន់ៗជាច្រើនដូចជា ការចូលរួមចំណែកកសាងសមត្ថភាពយុវជន និងពលរដ្ឋពាក់ព័ន្ធនឹងសិទ្ធិមនុស្ស ជំនាញជាពលរដ្ឋសកម្ម កម្មវិធីផ្លាស់ប្ដូរបទពិសោធន៍ទស្សនៈកិច្ច កម្មវិធីទាក់ទងនឹងការការពារធនធានធម្មជាតិ យុត្តិធម៌សង្គម និងសិទ្ធិការងារជាដើម

លើសពីនេះលោកក៏បានសង្កត់ធ្ងន់ផងដែរថា បណ្ដាញយុវជនកម្ពុជាក៏បានចូលរួមចំណែកបង្កើតសាមគ្គីភាព កិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងចំណោមដៃគូជាយុវជន និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលផ្សេងទៀតជាច្រើនផងដែរ។

«រដ្ឋាភិបាល ជាពិសេសខាងអាជ្ញាធរ តែងតែតាមដានឃ្លាំមើល ការអនុវត្តន៍ការងាររបស់បណ្ដាញយុវជនកម្ពុជាដែរដោយសារគាត់យល់ថាសកម្មភាពរបស់យើង (បណ្ដាញយុវជនកម្ពុជា) ជាសកម្មភាពពាក់ព័ន្ធទៅហ្នឹងគណបក្សនយោបាយ»។ នេះជាការលើកឡើងរបស់លោកវ៉ាន់អំពីបញ្ហាប្រឈមដែលបានជួបប្រទះកន្លងមក។

លោកក៏បានបន្ថែមទៀតថា៖ «ប៉ុន្តែធាតុពិតយើងធ្វើការដោយឈរលើគោលការណ៍សិទ្ធិមនុស្ស ឈរលើគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ ដោយយើងតម្កល់នូវប្រយោជន៍ជាតិ ប្រយោជន៍សង្គមជាធំ។ អ៊ីចឹងហើយបើទោះបីជាយើងមានគោលការច្បាស់ក៏ដោយ បានចុះបញ្ជីការរួចក៏ដោយ ដោយសារតែបញ្ហានយោបាយ អាជ្ញាធរគាត់នៅតែតាមដានឃ្លាំមើលទៅលើសកម្មភាពការងាររបស់យើង។

«សឹងថាឱ្យតែចេញទៅសហគមន៍ដល់កន្លែងការងារ គឺមានអាជ្ញាធរទៅដល់ហើយ គាត់ស្វាគមន៍ គាត់ថតរូប គាត់ទាមទារការជូនដំណឹង បញ្ជីវត្តមានអ្នកចូលរួម ដែលយើងយល់ថាបញ្ហាទាំងអស់ហ្នឹងគឺជាការរឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាពជាមូលដ្ឋានរបស់អង្គការសង្គមស៊ីវិល របស់ប្រជាពលរដ្ឋ»។

ជាមួយគ្នានេះដែរ លោកវ៉ាន់ក៏បានលើកទឹកឱ្យយុវជន សិស្ស និស្សិត មានការតស៊ូព្យាយាមរៀនសូត្រ ជំនះការលំបាក មានភាពស្មោះត្រង់ មានទំនួលខុសត្រូវចំពោះតួនាទីរបស់ខ្លួន ហើយនិងមានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយសង្គម និងមនុស្សជុំវិញខ្លួន។

លោកបានលើកឡើងថា៖ «ក្នុងនាមជាយុវជនមួយរូប និងក្នុងនាមបណ្ដាញយុវជនកម្ពុជា ខ្ញុំសូមលើកទឹកចិត្តឱ្យប្អូនៗ យុវជន ក្មេងៗ សិស្ស និស្សិតទាំងអស់ ដែលគាត់មានការលំបាក ឬក៏មានការប្រឈមអ្វីមួយ នៅក្នុងការរៀនក្ដី ក្នុងជីវិតក្ដី ក្នុងជីវភាពក្ដី ក្នុងជីវិតការងារអីក្ដី គឺសូមកុំបោះបង់ការតស៊ូ ការខិតខំប្រឹងប្រែង ភាពស្មោះត្រង់ ការមានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយអ្នកជុំវិញ ជាមួយនឹងសង្គម ជាពិសេសគឺការទទួលខុសត្រូវរបស់យើងនៅក្នុងតួនាទីរបស់យើង»។

លោកបានបន្តថា៖ «ខ្ញុំលើកទឹកចិត្តឱ្យប្អូនៗយុវជន ត្រូវតែចូលរួមក្នុងការងារសង្គម ទោះបីជាការងារស្ម័គ្រចិត្តក្ដី ជាកម្មវិធីរៀនសូត្រក្ដីដើម្បីយើងទទួលបានឱកាសរៀនសូត្រ និងមានឱកាសឈ្វេងយល់ពីសង្គមខាងក្រៅថាតើនៅក្នុងសង្គមហ្នឹង មានរឿងអ្វីកើតឡើង បញ្ហាអ្វីខ្លះ ដែលយើងត្រូវតែយល់ដឹងក្នុងនាមជាពលរដ្ឋម្នាក់នៅក្នុងប្រទេស»។

គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា សមាគមបណ្តាញយុវជនកម្ពុជា ហៅកាត់ថា (ប.យ.ក) ត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ ២០០៩ ពីបណ្តាញយុវជន និស្សិត និងយុវជនជនបទដែលមានគោលបំណងបង្កើនការចូលរួមរបស់យុវជន និងការចូលរួមរបស់ពលរដ្ឋនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ប.យ.ក បានបង្កើតឡើងក្នុងគោលបំណងដើម្បីផ្តល់នូវការចែករំលែកជំនាញ និងឱកាស បង្កើតចំណេះដឹង ដល់ក្រុមយុវជនជាសមាជិក និងសកម្មជន ក៏ដូចជាបង្កើតបណ្តាញ ដើម្បីដាក់បញ្ហាយុវជនទៅតាមបរិបទនយោបាយ។ (នេះបើយោងតាមគេហទំព័ររបស់សមាគមបណ្តាញយុវជនកម្ពុជា (CYN) )៕

ហេតុអ្វីយុវជនគួរចូលរួមក្នុងវិស័យនយោបាយ?

លោកសឿន មករា​ មានអាយុ២៦ឆ្នាំ មកពីខេត្តព្រៃវែង បានបញ្ចប់ថ្នាក់បរិញ្ញបត្រពីសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ ជំនាញអភិវឌ្ឍន៍សង្គមក្នុងឆ្នាំ២០១៩ ប៉ុន្តែដោយចិត្តស្រឡាញ់នឹងការងារសង្គមលោកក៏បានចូលរៀនជាមួយអង្គការកម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍ធនធានយុវជនក្នុងឆ្នាំ២០១៦ ហើយបានក្លាយជាបុគ្គលិកពេញសិទ្ធិក្នុងអង្គការនោះ។

លោកមករា ដែល​ធ្លាប់​ជា​កូន​កសិករ​ធ្វើស្រែចំការ​មិន​ដែល​ស្គាល់​ពី​សកម្មភាព​នយោបាយ និង​បញ្ហា​សង្គម បែរ​ប្រែក្លាយ​ខ្លួន​ជា​បុគ្គលិក​សង្គមស៊ីវិល​​ដែល​មាន​តួនាទី​ជា​ជំនួយ​ការ​គម្រោង និង​អ្នក​បណ្តុះបណ្តាល​យុវជន​ជំរុញ​ឱ្យ​មាន​ការ​យល់ដឹង​ពី​បញ្ហា​ផ្សេងៗ​ដែល​កើតមានឡើង​ក្នុង​សង្គម ​ជា​ពិសេស​គឺ​ការ​គិត​ស៊ីជម្រៅ​ក្នុង​ការ​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​ទាំង​នោះ។

លោកបាននិយាយថា៖ «យុវជន​គួរ​មាន​ការ​បង្វឹក​ខួរក្បាល​ខ្លួនឯង​ឱ្យ​មាន​ការ​ពិចារណា​ វិភាគ​បញ្ហា​នៅ​ក្នុង​សង្គម​តើ​ថា​កើត​ឡើង​ដោយ​ឬសគល់​យ៉ាង​ដូចម្តេច ជះ​ឥទិ្ធពល និង​ដោះស្រាយ​បែបណា ហើយ​អាច​ចូល​ខ្លួន​ចន្លោះ​ណា​បាន​ដើម្បី​សកម្មភាព​ក្នុង​ស្រុកទេស​ឱ្យ​មាន​ប្រសិទ្ធិភាព។»

លោកសឿន មករាកំឡុងពេលសម្ភាសន៍ជាមួយ Newsroom Cambodia។ រូបភាព៖ ស៊ឹម ចាន់សំណាង

មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ លោកមករា បានចូលរួមតវ៉ាលើបញ្ហាជាច្រើនជំុវិញរឿងតម្លើងប្រាក់ខែដល់កម្មកររោងចក្រ បញ្ហាជម្លោះដីធ្លី បញ្ហាបរិស្ថាន ជាមួយប្រជាពលរដ្ឋ ព្រមទាំងយុវជនផងដែរ បើទោះបីជាមានការរារាំង និងគំរាមកំហែងពីសំណាក់អាជ្ញាធរក្តីលោកនៅបន្តសកម្មភាពទាំងនេះ។

ខណៈ​ទឹកមុខ​កំពុង​ញញឹម​រីករាយ​ លោកមករា បែរ​ជា​មាន​ការ​ព្រួយបារម្ភ​ទាក់ទង​នឹង​សិទ្ធិ​របស់​យុវជន​ក្នុង​ការ​ចូលរួមក្នុង​វិស័យ​នយោបាយ ព្រោះ​មាន​កត្តា​រាំងស្ទះមួយ​ចំនួន​ដែលបាន​ឃាត់យុវជន​មិន​ឱ្យ​ចូលរួម​សកម្មភាពសង្គម​ដូចជា បញ្ហា​ជីវភាព​រស់នៅ ក៏​ដូចជា​កង្វះ​ខាត​ព័ត៌មាន​ ជាពិសេស​ការ​រិតត្បិត​ពី​អាជ្ញារធរ​ជាហេតុ​នាំ​ឱ្យ​យុវជន​ពុំសូវ​បាន​ចូលរួម​ក្នុង​វិស័យ​នយោបាយ​ពេញលេញ។

លោក​ថា៖ «យុវជន​ប្រៀប​បាន​នឹង​សសរទ្រូង និង​ឆ្អឹងខ្នង​ប្រទេសជាតិ ប៉ុន្តែ​មាន​ឧបសគ្គ​ខ្លះ​បាន​រារាំងមិន​ឱ្យ​ពួកគេ​ចូលរួម​ពី​បញ្ហា​នយោបាយ​បាន​ពេញលេញ ដោយសារ​មាន​អាជ្ញាធរ​គំរាមកំហែង​បពា្ឈប់​សកម្មភាព​ចូលរួម កង្វះខាត​ព័ត៌មាន និង​ជីវភាព​ផ្ទាល់ខ្លួន។»

លោក​បាន​បន្ត​ថា យុវជន​ខ្លះ​មិនបាន​ទាំង​យល់​ពី​មេរៀន​ដែល​សិក្សា​ក្នុង​សាលា ហើយ​ថែម​ទាំងមិន​បាន​យល់​ពី​បញ្ហា​កើតឡើង​ក្នុង​សង្គម​ទៀត។

លោក​បន្ថែម​ថា៖ «គុណភាព​នៃ​ការអប់រំ​ក្នុង​ស្រុកទេស​របស់​យើង​មាន​ភាព​ខ្សោយ យុវជន​ខ្លះ​គាត់រៀន​មេរៀន​ដែល​គាត់​រៀន​ក្នុង​សាលា​ទាំង​មិនយល់ ហើយ​មិនយល់​ពី​សិទិ្ធ​និង​តួនាទី​របស់​គាត់​ទៀត ធ្វើឱ្យ​គាត់​អាក់ខាន​អនុវត្តន៍​តួនាទី​របស់​គាត់​ចូលរួម​ឱ្យ​សង្គម​របស់​គាត់។»

អ្នក​បណ្តុះបណ្តាល​យុវជន​រូបនេះ​លើកឡើងថា​ បើទោះបី​ជា​យុវជន​មាន​និន្នាការណ៍​ផ្ទុយគ្នា​ក៏​ត្រូវ​មាន​គោលការណ៍​ផ្ទាល់ខ្លួន និង​ក្រមសីលធម៌​ក្នុង​ការដោះស្រាយ​បញ្ហាសង្គម ហើយ​ក៏នៅ​អាច​អង្គុយ​និយាយ​គ្នា​បាន​មិនមែន​ក្នុង​នាម​ជា​សត្រូវ។

លោក​ថា៖ «សព្វថ្ងៃនេះ​ពួកយើង​បាន​ធ្វើការងារ​ច្រើន​ទៅ​លើ​យុវជន ពង្រឹង​ក្រមសីលធម៌​របស់​ពួកគាត់​ដែល​ជាចំណុច​សំខាន់​ក្នុង​ការ​រស់នៅ បើទោះបី​ពួកគាត់​មាន​និន្នាការណ៍​ផ្ទុយគ្នា​ក៏​ដោយ និង​ពង្រឹង​គោលការណ៍​របស់ពួកគាត់​ឱ្យ​គាត់ក្លាយ​ជាមនុស្ស​ដែល​មាន​គោលការណ៍​ខ្លួនឯង​នៅ​ពេល​ដែល​យើង​ចង់ទៅ​អភិវឌ្ឍន៍សង្គម​មួយ។»

បើទោះបី​ជា​មាន​សម្លេង​ឡានម៉ូតូ​បើកទៅមក​លាន់ឮក្តី លោកមករា​ក៏​នៅតែ​ព្យាយាមពន្យល់​ថា អ្វីដែល​មិនអាចខ្វះ​បាន​ក្នុងលទិ្ធប្រជាធិបតេយ្យ​គឺ​រឿង​សិទិ្ធនយោបាយ​មិនមែន​ជាមុខវិជ្ជា​មួយ​ដែល​នរណាម្នាក់​ត្រូវតែរៀន ប៉ុន្តែ​ពលរដ្ឋ​ត្រូវតែយល់ថា​ខ្លួនឯង​មាន​សិទិ្ធអ្វីខ្លះ។

លោក​ថា៖ «ចំណុចមួយ​ដែល​មិនអាចខ្វះ​បាន​ក្នុងសង្គមលទិ្ធប្រជាធិបតេយ្យគឺ​រឿងសិទិ្ធពលរដ្ឋ សិទ្ធិ​នយោបាយ​មិនមែន​ជាមុខវិជ្ជា​ណាមួយ​ដែលអ្នកណា​ម្នាក់ត្រូវតែរៀន តែ​អាហ្នឹង​ពលរដ្ឋ​ខ្លួនឯង​នៅក្នុង​ស្រុកទេស​គឺត្រូវទៅ​រៀនសូត្រហ្នឹង ត្រូវ​ស្វែងយល់​ថា​ខ្លួនឯង​នៅក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យ​មានសិទិ្ធ មាន​ច្បាប់​អីខ្លះ​ដែល​គាំទ្រ​គាត់​នៅពេល​ដែល​គាត់រស់នៅក្នុង​សង្គម។»

លោក​ក៏​បានបញ្ជាក់​បន្ថែមទៀតថា ភាគី​ពាក់ព័ន្ធ​រួមមាន​រដ្ឋាភិបាល និង​ក្រសួងអប់រំ​ដែលបាន​ចេញ​គោលនយោបាយ​អភិវឌ្ឍន៍​យុវជន​តើត្រូវ​អនុវត្តន៍​បែបណា ដើម្បី​ឱ្យ​យុវជន​អាចមាន​សិទិ្ធ​គ្រប់គ្រាន់​ចូលរួម​ក្នុង​វិស័យនយោបាយ។

លោក​បញ្ជាក់​ថា៖ «មិនមែន​មានតែ​ខ្ញុំខ្លួនឯង​មួយទេ គឺ​វាអាស្រ័យ​លើ​ភាគី​ពាក់ព័ន្ធ​រួមមាន​រដ្ឋាភិបាល​ខ្លួនឯង ក៏​ដូចជា​ក្រសួង​អប់រំ​ចេញ​គោលនយោបាយ​អភិវឌ្ឍន៍​យុវជន​ខ្លួនឯង គោលនយោបាយ​មាន​ហើយ​តើនឹង​ត្រូវអនុវត្តន៍​បែបស្រប​ទៅតាមគោលនយោបាយ ជាពិសេស​រដ្ឋាភិបាល​គួរអនុវត្តន៍ និង​គោរពសិទ្ធិយុវជន​ឱ្យពួកគាត់​បាន​ចូលរួម​ល្អប្រសើរ[…]រដ្ឋាភិបាល​ជា​អ្នកធានា​ធ្វើយ៉ាងណា​ឱ្យស្ថានការណ៍​នយោបាយ​ក្នុង​ស្រុកទេស​វាល្អ​ប្រសើរឡើង​ទើប​ការ​ចូលរួម​ពី​យុវជន​កាន់តែ​រីកចម្រើន។»

យ៉ាងណាក្តី លោក មករា បាន​បន្ថែម​ថា​មាន​ការលាបពណ៌គ្នា​ទៅវិញទៅមក​លើ​យុវជន​ទាំង​ដែល​ការពិតពួកគេ​ទាំងអស់​សុទ្ធតែធ្វើការ​ដើម្បីសង្គម។

លោក​បន្ថែម​ថា៖ «ជាក់ស្តែង​នៅក្នុងសង្គម និង​បណ្តាញសង្គម​មាន​ការប្រទូសរ៉ាយគ្នា ចោទប្រកាន់គ្នា លាបពណ៌គ្នា​ថា​ជាប្រឆាំង​អ្នកនេះ ជា​អ្នក​ផ្តួលរំលំ​អ្នកនោះ ជាអ្នកធ្វើការដើម្បីចាយ យក​លុយ​ពីម្ចាស់ជំនួយ​អ៊ីចឹងទៅ តែតាម​ពិតយើង​ទាំងអស់គ្នា​សុទ្ធតែធ្វើការ​ដើម្បីសង្គម​ដូចគ្នា។»

បើ​តាម​ជំរឿន​ជាតិ​ឆ្នាំ ២០១៩ ប្រជាជន​អាយុ​ក្រោម ៣០ឆ្នាំ មាន​ប្រមាណ​ជា ២/៣ នៃ​ប្រជាជន​សរុប​ប្រមាណ ១៦ លាន​នាក់​ ឬ​ស្មើ​ប្រមាណ​ជា ៦០%៕

Vox pop:​ ​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​បញ្ចេញទស្សនៈចម្រុះលើ​ការ​បង្កើត​ដេប៉ាដឺម៉ង់​សិក្សា​ភាសា​វៀតណាម

ប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនបានមានយោបល់ចម្រុះគ្នាចំពោះការបង្កើតដេប៉ាដឺម៉ង់ភាសាវៀតណាមនៅសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ ដោយខ្លះបានអះអាងថានេះមិនមែនជាការបណ្ដុះបណ្ដាលប្រវត្តិសាស្រ្តវៀតណាមទេ ក៏ប៉ុន្តែគឺគ្រាន់តែរៀនឱ្យចេះនិយាយដូចភាសាដទៃដែរ។

អ្នកខ្លះផ្សេងទៀតក៏មិនយល់ស្របផងដែរ ដោយបានអះអាងថាប្រទេសជិតខាងមួយនេះមិនមានសេដ្ឋកិច្ចរីកចម្រើនណាស់ណាដែលតម្រូវឱ្យរៀនក្នុងសាលារដ្ឋនោះទេ។

ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា បានប្រកាសកាលពីថ្ងៃទី២២ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១​ ថាក្រសួងបានអនុញ្ញតឱ្យ បង្កើតវិទ្យាស្ថានសិក្សាអន្តរជាតិ និងគោលនយោបាយសាធារណៈ នៅសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ ដែលមានចំនួន ៧ដេប៉ាដឺម៉ង់ ដោយនៅក្នុងដេប៉ាដឺម៉ង់នេះមាន ៣មុខវិជ្ជា។

មុខវិជ្ជាទាំង ៣នោះមានដូចជា ជំនាញសិក្សាវៀតណាម (Vietnamese Studies) មុខជំនាញការបកប្រែភាសាវៀតណាម (Vietnamese Translation Interpretation) និង មុខជំនាញភាសាវៀតណាមសម្រាប់ទំនាក់ទំនងធុរកិច្ច (Vietnamese Business Communication)។

នៅចុងខែសីហា ឆ្នាំ២០២២ ក្រោយពីការប្រកាសបង្កើតដេប៉ាដឺម៉ង់នេះ ស្រាប់តែមានប្រតិកម្ម បដិសេធ និងគាំទ្រជាហូរហែ រហូតមានការដាក់ញ្ញាត្តិទៅក្រសួងអប់រំ ដើម្បីស្នើឱ្យលុបគម្រោងក្នុងការបង្កើតដេប៉ាដឺម៉ង់សិក្សាភាសាវៀតណាមចោលវិញ រហូតមានការចេញបកស្រាយពីលោកហង់ជួន ណារ៉ុង រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងអប់រំ និងលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ផងដែរ។

Newsroom Cambodia បានសម្ភាសន៍ប្រជាពលរដ្ឋ និងយុវជនចំនួន ៧រូប ដែលរស់នៅរាជធានីភ្នំពេញ អំពីការយល់ឃើញរបស់ពួកគាត់លើការបង្កើតដេប៉ាដឺម៉ង់សិក្សាភាសាវៀតណាមនៅក្នុងសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ។

លោកគួន គានី ជាសាស្រ្តាចារ្យនៅសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ ជំនាញប្រវត្តិសាស្រ្ត បាននិយាយថា ការបង្កើតដេប៉ាដឺម៉ង់សិក្សាភាសាវៀតណាមនេះគឺល្អ ដោយការសិក្សាភាសាបរទេសគឺជាកត្តាសំខាន់សម្រាប់វិស័យការងារ ទំនាក់ទំនងការបរទេសជាដើម ហើយជាការបង្កើតនៅកម្រិតសាកលវិទ្យាល័យវាមិនអាចប៉ះពាល់ទំនាក់ទំនងរឿងបញ្ហាជាតិអ្វីទេ។
លោកគានីបានបន្ថែមថា៖ «បើយើងយករឿងនឹងទៅភ្ជាប់ទៅលក្ខណៈនយោបាយវាមួយបែប ប៉ុន្តែបើជាលក្ខណៈការរៀនសូត្រគឺវាល្អសម្រាប់ការសិក្សាភាសាវៀតណាមនេះ»។

លោកសាស្រា្តចារ្យ គួន គានី

លោកបានបញ្ជាក់ថាបើនិយាយលើរឿងនយោបាយគឺមានអ្នកបារម្ភទៅលើរឿងនេះដែរ ប៉ុន្តែលោកបានយល់ថានេះវាគឺជាការបណ្ដុះបណ្ដាលលើភាសាទេ មិនមែនជាជាលក្ខណៈប្រវត្តិសាស្រ្តវៀតណាមទេ។

លោកគានីបាននិយាយថាបើជាភាសាគឺគ្រាន់តែរៀនឱ្យចេះនិយាយភាសាដូចជាមិនមែនជាបញ្ហាទេ បើថាលើកយកប្រវត្តិសាស្រ្តវៀតណាមមកបានវាមានលក្ខណៈខ្វែងជាមួយប្រវត្តិសាស្រ្តខ្មែរយើង។

លោកណោ ឆាយ អាយុ២៤ឆ្នាំ ជានិស្សិតបញ្ចប់ការសិក្សាមុខវិជ្ជា អក្សរសាស្រ្តខ្មែរ នៅសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ បានយល់ឃើញថា ការបង្កើតដេប៉ាដឺម៉ង់ភាសាវៀតណាមនៅកម្ពុជាក៏មិនសូវប៉ះពាល់អ្វីដែរ ប៉ុន្តែពលរដ្ឋក៏មិនសូវឯកភាពទាក់ទងនឹងខ្មែរកម្ពុជាក្រោមមិនសូវមានភាពទូលំទូលាយខាងផ្នែកអក្សរសាស្រ្តខ្មែរផដែរ។

លោកបាននិយាយថាបើយើងបើកសិទ្ធិសេរីភាពស្មើគ្នាគឺអាចទទួលយកបាន ដោយសារយើងប្រទាក់ក្រឡាគ្នាកន្លែងហ្នឹងបន្តិច។

លោកឆាយបានបន្ថែមថា៖ «ខ្ញុំឆ្ងល់ថាហេតុអីបាន សិស្សប្រលងអាហារូបករណ៍វៀតណាមពេលទៅរៀននៅវៀតណាម គេឱ្យយើងរៀនបន្ថែមភាសាវៀតណាម ប៉ុន្តែខ្ញុំរៀនផ្នែកអក្សរសាស្រ្តខ្ញុំរៀនជាមួយពួកវៀតណាម ពួកគាត់ប្រលងធ្លាក់តែគ្រូបញ្ជូនឱ្យគាត់អត់មានប្រលងសងដូចយើងទេ ទោះបីថាគាត់អត់ចេះក៏គាត់ទៅមុខបានដែរ»។

លោកណោ ឆាយ

លោកបានបញ្ជាក់ផងដែរថា៖ «ខ្ញុំឆ្ងល់ថាបើយើងប្រៀបធៀបគ្នាសិស្សវៀតណាមនិងសិស្សខ្មែរ យើងទៅរៀននៅវៀតណាមយើងត្រូវរៀនភាសាគេមួយឆ្នាំទៀតបានឡើងឆ្នាំទីមួយ ថ្នាក់មូលដ្ឋានគឺគេឱ្យយើងរៀនបំប៉ននិងពិភាក្សា ចឹងនិស្សិតជាប់អាហារូករណ៍វៀតណាមណឹង ត្រូវរៀនបំប៉នភាសាវៀតណាមហើយ បានរៀនបំប៉នភាសាបន្តទៀតជាភាសាអង់គ្លេស»។
លោកយ៉ង់ ភារុន អាយុ២៣ឆ្នាំ ជានិស្សិតឆ្នាំទី៤ នៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ បានលើកឡើងថា ការសិក្សាគឺមានសារៈសំខាន់ បើយើងចេះទៅក៏ល្អដែរ ប៉ុន្តែលោកបានមើលឃើញថាការសិក្សាពីភាសាខ្មែរនៅប្រទេសវៀតណាម គឺអត់ទាន់ទូលំទូលាយដូចក្នុងប្រទេសផ្សេងៗដែលគេដាក់ឱ្យរៀន នៅក្នុងដេប៉ាដឺម៉ង់ដូចជាមេរៀនពាក់ព័ន្ធទៅនឹងចំណេះដឹងទូទៅទាំងស្រុងតែម្ដង។

លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «ដូចជានៅក្នុងប្រទេសវៀតណាមមិនអនុញ្ញាតឱ្យមានការរៀនសិក្សាពីប្រវត្តិសាស្រ្តរបស់ខ្មែរយើងបានទូលំទូលាយ ចឹងការអនុញ្ញាតឱ្យរៀន ឱ្យមានដេប៉ាដឺម៉ង់ក្នុងសាលារៀននេះ ខ្ញុំក៏មិនគាំទ្រដែរ»។

លោកយ៉ង់ ភារុន

យុវជនហាន សំណាង អាយុ២១ឆ្នាំ ជានិស្សិតឆ្នាំទី២ នៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទនីតិសាស្រ្ត និងវិទ្យាសាស្រ្តសេដ្ឋកិច្ច បានលើកឡើងស្រដៀងគ្នាដែរថា ការបញ្ចូលដេប៉ាដឺម៉ង់ភាសាវៀតណាមនៅសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ គឺដើម្បីឱ្យកូនខ្មែររៀន ខ្លួនគិតថាវាអត់ល្អ អត់គួរឱ្យចូលដោយសារតែគេដឹងហើយថាប្រទេសវៀតណាម ក៏មិនមែនជាប្រទេសដែលរីកចម្រើនអីណាស់ណាដែរ។

យុវជនរូបនេះបានបញ្ជាក់ថា៖ «ហើយមួយទៀតបើសិនជាចង់ឱ្យប្រជាជនខ្មែររៀនភាសាវៀតណាមគួរតែឱ្យបង្កើតជាសាលាឯកជនដើម្បីឱ្យបងប្អូនខ្មែរគាត់ចង់រៀនភាសាវៀតណាម ឱ្យគាត់ទៅចុះឈ្មោះរៀននៅសាលាឯកជនទៅ អត់ពិបាកដាក់ឱ្យចូលជាដេប៉ាដឺម៉ង់ទេ»។

លោកប៉ង់ ប៊ុនថាន់ អាយុ១៩ឆ្នាំ ជានិស្សិតឆ្នាំទី៣ នៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទនីតិសាស្រ្ត និងវិទ្យាសាស្រ្តសេដ្ឋកិច្ច បានលើកឡើងថា មិនជាអ្វីទេវាជារឿងល្អ ក្នុងនាមជាប្រទេសជិតខាងយើងត្រូវការសិក្សាស្វែងយល់ពីគ្នាទៅវិញទៅមក ដើម្បីបង្កើតលទ្ធភាពគុណភាព បើនិយាយឱ្យត្រង់ទៅពេលខ្លះ កម្ពុជាខ្សោយជាងគេ ចឹងត្រូវតែរៀនសិក្សាពីគេបន្ថែមដើម្បីយកមកអនុវត្តនិងបំប៉នខ្លួនឯងបន្ថែមទៀត ដើម្បីឱ្យដើរទាន់គេឯងដែរ។

លោកបានបន្តថា៖ «មួយជ្រុងទៀតចំពោះគំនិតដែលពួកគាត់ជាតិនិយមជ្រុលទន់ទោលទៅលើគោលគំនិតដែលប្រកាន់ខ្ជាប់ ថាជាសត្រូវដែលធ្លាប់ឈ្លានពានចឹងគឺមិនត្រូវទេ វាជាគំនិតមួយដែលផ្ដាច់ខ្លួនឯងពេកជាមួយសង្គមនិងបរិបទខាងក្រៅ ជាទូទៅធម្មតាត្រីធំតែងតែស៊ីត្រីតូចចឹងឯង វាគ្មានទៅណាទេ ហើយវាក៏មិនមានអ្វីប្លែកឬចម្លែកដែរវាធម្មតារបស់ប្រវត្តិសាស្រ្តយើងត្រូវតែសិក្សាពីគេ»។

លោកប៉ង់ ប៊ុនថាន់

លោកបានបន្ថែមផងដែរថា៖ «បើយើងមើលទៅកម្ពុជាក្រោមវាមានការខុសគ្នាច្រើន ដោយសារតែយើងនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់គេ ជាទូទៅការគ្រប់គ្រងប្រព័ន្ធរដ្ឋបាលរបស់គេ គេតែងតែគិតគូរពីជាតិរបស់គេនិងប្រយោជន៍របស់គេជាធំដែរហើយ គេមិនអាចឱ្យយើងធ្វើអ្វីតាមតែចិត្តបានទេ ហើយយើងក៏ដូចគ្នាដែរ នៅពេលដែលយើងខ្លាំងយើងក៏អាចធ្វើអ្វីដែលគេធ្វើដាក់យើងបានដែរ»។

លោកអ៊ុន ច័ន្ទរក្សា អាយុ២២ឆ្នាំ ជានិស្សិតឆ្នាំទី៤ នៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទនីតិសាស្រ្ត និងវិទ្យាសាស្រ្តសេដ្ឋកិច្ច បានយល់ស្រប ដោយគិតថាល្អសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍ ក៏ដូចជាឱ្យប្រជាជនយើង ឬក៏និស្សិតដែលជាបញ្ញវន្តបានសិក្សាផ្ទាល់។
លោកបាននិយាយថា៖ «ព្រោះអីយើងដឹងស្រាប់ហើយថាប្រទេសយើងជាសមាជិកអាស៊ាន ចឹងការបង្កើតឡើងរបស់ក្រសួងអប់រំ ដែលគាត់ដាក់បញ្ចូលឱ្យមានភាសាវៀតណាមនៅក្នុងសាលកវិទ្យាល័យណឹង គឺវាមានសារៈសំខាន់ក្នុងការស្រាវជ្រាវក៏ដូចជាសិក្សាអំពីគោលការណ៍នៃបែបបទរបស់គេយ៉ាងមិច ហើយរបស់យើងយ៉ាងមិច»។

លោកអ៊ុន ច័ន្ទរក្សា

លោកចឹម រ៉ាវីត អាយុ២១ឆ្នាំ ជានិស្សិតឆ្នាំទី៤ នៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទនីតិសាស្រ្ត និងវិទ្យាសាស្រ្តសេដ្ឋកិច្ច បាននិយាយថា បើតាមចំណេះដឹង ពលរដ្ឋគួរតែបង្កើត ដេប៉ាដឺម៉ង់ភាសាវៀតណាម ដើម្បីឱ្យប្រទេសយើងមានភាពជឿនលឿនទៅលើចំណេះដឹងភាសាបរទេសជាមួយនឹងភាសាផ្សេងៗទៀត។

លោកបានបន្ថែមថា៖ «បើតាមផ្នត់គំនិតប្រជាពលរដ្ឋយើងមិនសូវជាមានការពេញចិត្តជាមួយជនជាតិវៀតណាមទេ ចឹងភាគច្រើនអាចមានមតិប្រឆាំងដែលថាយើងមិនអាចគាំទ្រលើជនជាតិវៀតណាមដោយសារមានសង្រ្គាម និងមតិមួយទៀតសម្រាប់ប្រជាជនប៉ុន្តែបើគិតតាមចំណេះដឹងការជឿនលឿននិងការអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសរបស់យើង យើងគួរតែបង្កើតឱ្យមានជនដែលស្ម័គ្រចិត្តឬសិស្សនិស្សិតដែលអាចចង់ទៅរៀនភាសាវៀតណាម»។

លោកចឹម រ៉ាវីត

លោកនិយាយថា៖ «បើយើងចេះភាសាវៀតណាមគឺមានទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្ម ឧស្សាហកម្ម កសិកម្ម រោងចក្រ ឬក៏សហគ្រាសផ្សេងៗ តាមការវិនិយោគទុនទៅលើប្រទេសវៀតណាម ឬវិនិយោគទុនវៀតណាមមកវិនិយោគនៅប្រទេសកម្ពុជាយើង ងាយស្រួលក្នុងការសហការ ប្រតិបត្តិការជាមួយកិច្ចការងាររបស់យើងជាមួយជនជាតិវៀតណាមផ្ទាល់តែម្ដង វាងាយស្រួលដែរ»៕

លោក​​ ស​ ខេង​ ថា ​​​សត្រូវ​របស់​កម្ពុជាគឺ​ភាព​ល្ងង់​ខ្លៅ​ និង​ភាព​អត់​ឃ្លាន

រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ​ លោក​ ស​ ខេង​ ​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២ ខែ​កញ្ញា លើកឡើង​​ថា​ ខ្មាំង​របស់​កម្ពុជា​ក្នុង​ពេល​បច្ចុប្បន្ន​​មាន​ចំនួន​ពីរ​ ​​គឺខ្មាំង​ល្ងង់ខ្លៅ​ និង​​​ខ្មាំង​អត់ឃ្លាន​ និង​ភាព​ក្រីក្រ​។

បើ​​​តាម​ការ​​ផ្សាយ​លើ​​គេហទំព័រ​ហ្វេសប៊ុក​ផ្លូវកា​រ​របស់​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ​ នៅ​ថ្ងៃទី​០៣​ ខែ​តុលា​ ឆ្នាំ​២០២២​នេះ​ វីដេអូ​ប្រវែង​ ២:៣៤​​នាទី រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ​ លោក​ ស​ ខេងបាន​ថ្លែង​​ក្នុង​ពិធី​ចុះ​ពិនិត្យ​ និង​ព្យាបាល​ជំងឺ​ដោយ​ឥត​គិត​ថ្លៃ​របស់​គ្រូ​ពេទ្យ​ស្ម័គ្រ​ចិត្ត​ ស​ សុខា​ ក្នុង​ឃុំចំនួន​បី​ នៅ​ស្រុក​កំចាយមារ​ ខេត្តព្រៃវែង​​ថា​ ក្នុង​ពេល​បច្ចុប្បន្ន កម្ពុជា​មាន​ខ្មាំង​ចំនួន​ពីរ​ ទីមួយ​គឺ​ខ្មាំង​ល្ងង់​ខ្លៅ​ ទី​ពីរខ្មាំង​អត់​ឃ្លាន​ ភាព​ក្រីក្រ​​។

លោក​ ស​ ខេងបញ្ជាក់ថា​៖ «យើង​សន្តិភាព​ហើយ​ វា​អត់​មាន​ខ្មាំង​ណា​មកវ៉ៃ ​[វាយ] ជា​ចំហរ​ជាមួយ​យើង​ទៀត​ទេ​ ប៉ុន្តែ​ខ្មាំង​យើង​គឺ​ខ្មាំងទីមួយ​ខ្មាំង​ល្ងង់​ខ្លៅ​ អាហ្នឹង​ខ្មាំង​ហើយ​ ទីពីរ​ខ្មាំង​អត់​ឃ្លាន​ ខ្មាំង​ក្រីក្រ​ ភាព​ក្រីក្រ​គឺ​ជា​ខ្មាំង​សត្រូវ​របស់​យើង​ ភាព​ល្ងង់ខ្លៅ​គឺ​ជា​សត្រូវ​របស់​យើង»​។

លោក ស ខេង បន្ថែម​ថា ​ ក្នុង​ការ​ជួយ​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​ក្នុង​ការ​ប្រឆាំង​ខ្មាំង​ទាំង​ពីរ​ខាង​លើ​ គឺ​ត្រូវ​​​ធ្វើ​ឱ្យ​កូន​អ្នកក្រី​ក្រ​មាន​ភាពលទ្ធភាព​ភាព​ក្នុងការ​រៀន​សូត្រ​ដូច​កូន​អ្នក​ធំ​ អ្នក​មាន​ដែរ​​។

លោក​ ស​ ខេង​ បន្ថែម​៖ «ដើម្បី​ជួយ​​ប្រជាពលរដ្ឋ​បន្ទាប់​ពីប្រឆាំង​របប​នានា​ឈ្នះ​ ជា​ពិសេស​របប​ប្រល័យ​ពូជ​សាសន៍​ ប៉ុល​ ពត​ យើង​ត្រូវ​វ៉ៃ​ [វាយ]​ ខ្មាំង​ទៀត​ ខ្មាំង​ស្អី? ខ្មាំង​ក្រីក្រ​ ខ្មាំង​ល្ងង់ខ្លៅ​។ កុំ​ឱ្យ​គេ​ថា​យើង​អ្នកចុង​កាត់​មាត់​ញកវា​អត់​ដឹង​អី​​ បាន​តែ​កូន​គេ​អ្នក​ធំ​ កូន​គេ​អ្នក​នៅ​ភ្នំពេញ​អី​គេ​រៀន​សូត្រ​ គេ​អី​អ៊ី​ចឹង​ កូន​អ្នក​ក្រី​ក្រ​អត់​លទ្ធភាព​»។

លោក​បញ្ជាក់​បន្ថែម​ថា​៖ «ពូកែ​អត់លទ្ធភាព​ឥឡូវ​យក​សាលា​មក​ដាក់​ជិត​ផ្ទះ​ វា​ជិត​ណាស់​ទៅ​ហើយ​ ចូល​ពី​នេះ​យើង​ដើរ​ទៅ​ក៏​ដល់​ដែរ​​ យើង​ជិះ​កង់​ក៏ដល់​ដែរ​ បើយើង​មាន​ម៉ូ​តូ​ជិះ​រឹត​តែ​លឿន​ទៀត​។ កូន​ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្លះ​លោក​អាច​ទិញ​ឡាន​ជិះ​ថោកៗ​ នេះ​ជា​មោទនភាព​របស់​យើង​បាន​ធ្វើ​យ៉ាង​ដូច្នេះ​ ប៉ុន្តែ​យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ​និយាយ​បែប​នេះ​មិន​បាន​សេចក្ដីថា​​ អ្វី​ៗវា​មាន​ទាំង​អស់​នៅ​ក្នុង​ស្រុក​យើងទេ​ គឺ​ថា​វា​ត្រូវ​ការ​ពេល​វេលា​»។

បើតាមការ​ផ្សាយ​របស់​អង្គការ​យូនីសេហ្វ កុមារនៅកម្ពុជា នៅពុំ​ទាន់​មាន​​ស្តង់ដា​នៃ​ការរៀន​សូត្រ​ដែល​អាច​ទទួលយកបាន​ ស្របទៅតាមអាយុរបស់ពួកគេទ្បើយ។ នៅកម្រិតបឋម​សិក្សា មាន​កុមារ​រៀន​ថ្នាក់​ទី៣ ជិត​២៥ ភាគរយពុំចេះសរសេរសូម្បីតែពាក្យមួយម៉ាត់នៅក្នុងតេស្តសរសេរតាមអាន។ កុមារ​អាយុពី៣ ទៅ ៥ឆ្នាំ ត្រឹមតែ​២៧ ភាគរយតែប៉ុណ្ណោះ ដែលមានការអភិវឌ្ឍចំណេះដឹងអក្សរ និង​លេខនព្វន្តស្របទៅតាមអាយុរបស់ពួកគេ ហើយមានក្មេងជំទង់ ៥៥ ភាគរយ​បោះបង់​ចោល​ការសិក្សា មុនពេលពួកគេមានអាយុ​១៧ឆ្នាំ៕​

Voxpop: ទស្សនៈប្រជាពលរដ្ឋលើការផ្អាកព្រះរាជពិធីបុណ្យអុំទូកឆ្នាំ​​២០២២

នៅ​ថ្ងៃទី១៥​ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២២ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន​ សែន ​បាន​ប្រកាស​​​​​ផ្អាក​ការ​ប្រារព្ធ​​ព្រះរាជ​ពិធី​បុណ្យអុំទូក​នៅ​រាជ​ធានី​​ភ្នំពេញ ​​ដោយ​លើកមូលហេតុ​ថា ដោយសារការរាតត្បាត​ជំងឺ​កូវី​ដ​១៩​មិនទាន់​បិទ​បញ្ចប់​ទាំងស្រុង ហើយ​កម្ពុជា​ត្រូវ​ធ្វើ​ជា​ម្ចាស់​ផ្ទះរៀបចំ​កិច្ច​ប្រជុំ​កំពូល​អាស៊ាន ដែលនឹង​ត្រូវ​រៀបចំ​ឡើង​ដំណាល​គ្នា​នឹង​ថ្ងៃ​បុណ្យ​អុំ​ទូក​។​

ការ​ប្រកាស​​ផ្អាក​ការប្រារព្ធព្រះរាជពិធីបុណ្យអំទូក អកអំបុក សំពះព្រះខែ និងបណ្តែតប្រទីប​នេះ ធ្វើ​ឡើង​តែ​​នៅរាជធានីភំ្នពេញ​ប៉ុណ្ណោះ​ សម្រាប់​នៅតាម​បណ្តាខេត្ត​នានា​ទូទាំង​ប្រទេស គឺអាច​ប្រព្រឹត្ត​ទៅបាន​តាម​ការរៀបចំ​របស់ថ្នាក់ខេត្ត ដើម្បី​បង្កភាព​សប្បាយ​រីករាយ​ជូន​ប្រជា​ពលរដ្ឋ ក៏​ដូចជា​​បង្កើន​បរិយាកាស​ទេសចរណ៍ និង​ផ្តល់​ឱកាស​ក្នុងការ​រកប្រាក់​ចំណូល​ជូន​ប្រជាពលរដ្ឋ ។

Newsroom Cambodia បាន​សម្ភាស​​ន៍​ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរចំនួន៦រូប ដែល​​រស់​នៅ​រាជធានី​ភ្នំពេញ អំពីការយល់ឃើញ​​​របស់ពួកគាត់ចំពោះ​ការផ្អាកព្រះរាជពិធីបុណ្យអំទូក អកអំបុក សំពះព្រះខែ និងបណ្តែតប្រទីប​នៅរាជធានីភំ្នពេញក្នុងឆ្នាំ២០២២នេះ។

អ្នកស្រី សីង អាយុ ៣៥ឆ្នាំ ជាស្រ្តីមេផ្ទះ ​ដែល​កំពុង​​ដើរកម្សាន្ត​តាម​មាត់ទន្លេ បានលើកឡើង​ថា អ្នកស្រី​ចង់​ឱ្យ​មានការ​ប្រារព្ធពិធីបុណ្យអុំទូក ប្រសិន​បើ​គ្មាន​បញ្ហាអ្វីមួយ ដើម្បី​កុំឱ្យ​បាត់បង់​អត្តសញ្ញាណ​ជាតិ។

អ្នកស្រី សីង

អ្នកស្រីបញ្ជាក់ថា៖ «បើតាមចិត្តផ្ទាល់  ឥលូវនេះទឹកក៏ឡើងរាងខ្លាំង រ​ដ្ឋាភិបាល​បាន​ប្រកាស​ផ្អាក​ការអុំ​ទូក អ៊ី​ចឹងអត់ទាន់ថាអីដែរ ព្រោះមិនសូវដឹងច្បាស់ តែ​ប្រហែល​ជា​រដ្ឋាភិបាល​អាច​ទុក​លុយ​ដើម្បី​ជួយ​ប្រជាពលរដ្ឋ ដែលខ្វះខាត ឬ ថា​ទឹក​ជន់​នៅ​តាម​ខេត្ត​ផ្សេងៗ​ បាន​លុយ​ហ្នឹង​ជួយ​អ្នក​ដែលអត់»។ 

អ្នកស្រីបន្ថែមទៀតថា៖ «តែបើគ្មានបញ្ហាទឹកជំនន់នៅស្រុកខ្មែរទេ បើអាច​បន្ត​ការប្រារព្ធ​ពិធី​បុណ្យ​នេះ ដើម្បីកុំឱ្យបាត់អត្តសញ្ញាណជាតិរាល់ឆ្នាំ»។

យុវជន មីង ហេង

យុវជន មីង ហេង អាយុ ១៨​ឆ្នាំ ជានិស្សិត និងធ្វើការនៅក្រុមហ៊ុនមួយ យល់ថា ខ្លួន​​ព្រួយបា​រម្ភ​ខ្លាចបាត់បង់វប្បធម៌ជាតិ ប៉ុន្តែក៏​ពេញចិត្ត​នឹង​ការសម្រេច​ចិត្ត​ឱ្យ​មាន​ការប្រារព្ធ​ពិធី​បុណ្យនៅ​តាម​ខេត្ត​ដដែល​។

យុវជនរូបនេះបញ្ជាក់ថា៖​ «ហ្នឹងជាកម្មវិធីរបស់ជាតិប្រារព្ធតាំងពីដើមមក នៅសុខៗផ្អាកអីចឹង អាច​ថាបំបាត់វប្បធម៌របស់យើង ហើយនៅតាមខេត្តប្រារព្ធធម្មតា ប្រហែល​ជា​គាត់​រក្សា​សុវត្ថិភាព​ឱ្យយើង»។

អ្នកស្រី ឃុល ស្រី

អ្នកស្រី ឃុល ស្រី អាយុ៦០ឆ្នាំ​ រស់នៅ ភ្នំពេញ ជាអាជីវករលក់ម្ជូរនៅ​សួន​​មាត់ទន្លេបាន​យល់​ស្រប​ទៅនឹង​ការផ្អាកពិធីបុណ្យអុំទូក ដោយអ្នកស្រីគិតថាជាការសម្រេចចិត្ត​របស់​រាជ​រដ្ឋា​ភិបាល​ការពារពីភាពរញ៉េរះញ៉ៃ​មុនពេល​ប្រជុំអាស៊ាន។ 

អ្នកស្រីបញ្ជាក់ថា៖ «សម្តេចផ្អាកបុណ្យអុំទូក យើងមានតែស្រប​ទៅតាមគំនិតរបស់លោក ព្រោះ​ក្នុង​រយៈពេលត្រឹមតែ​៣ថ្ងៃ ណាមួយ​កុំ​ឱ្យ​លក់ដូរ​រញ៉េរញ៉ៃ​ប៉ះពាល់​ការប្រជុំ​អាស៊ាន​នា​ពេល​ខាងមុខ និងសមត្ថកិច្ចពិបាកធ្វើការ។

អ្នកស្រីបានបន្ថែមទៀតថា៖ «អត់អុំទូកចឹងលក់ស្រួលជាងអុំទូក ថ្ងៃអុំទូក​មនុស្ស​ច្រើន​ពិបាក​លក់ ភ្ញៀវ​មើល​មិនឃើញ គេរវល់មើលអ្នកអុំទូក ហើយក៏សប្បាយចិត្តម្យ៉ាង បាន​នៅ​ផ្ទះ​ធ្វើ​កិច្ចការ​ផ្ទះ»។

យុវតី យឿន សុវណ្ណសីងហារីហ្សា អាយុ​១៦ឆ្នាំ ជាសិស្សនៅ​វិទ្យាល័យស៊ីសុវត្ថិ និយាយ​ថា ខ្លួន​មានទម្លាប់​ជួយគ្រួសារលក់ភេសជ្ជៈ​នៅ​ពេលទំនេរពីការសិក្សា។ យុវតីរូបនេះ​​បារម្ភ ពី​អាជីវកម្ម​របស់​គ្រួសារ ប៉ុន្តែ​ក៏បង្ហាញការសប្បាយចិត្ត ព្រោះ​អាច​មាន​ពេល​ជាមួយ​គ្រួសារ​ច្រើន​នៅ​ពេល​ផ្អាក​ការប្រារព្ធ​ពិធីបុណ្យនេះ។

យុវតីរូបនេះ​បញ្ជាក់ថា៖​ «ម៉ាក់ប្រហែលអត់បើកតូប ព្រោះ​អត់សូវមានអ្នកទិញ លក់​តែ​បន្តិច​ក៏​បិទ​តូបវិញ តែក៏ល្អដែលម៉ាក់មានពេលជុំគ្រួសារ ហើយឥលូវកូវីដក៏នៅតែមាន​អាច​ប៉ះពាល់​ខ្លះ​ដែរ ព្រោះប្រជាជនមកពីខេត្តផ្សេងៗមិនសូវ​លាងដៃជាមួយអាកុល និងពាក់ម៉ាស់»។​

យុវជន និន ម៉ាណែត

យុវជន និន ម៉ាណែត អាយុ ២១ឆ្នាំ ជាសិស្សថ្នាក់ទី​១២​​ នៅវិទ្យាល័យ​ជាស៊ីមបឹងកេងកង បាន​សម្តែង​​ការពេញចិត្ត​ និងលើកឡើងថា នេះ​គឺជា​រឿងល្អ។

យុវជន​រូបនេះ​បញ្ជាក់ថា៖ «វាជា​រឿងល្អ ព្រោះ​នៅក្នុង​បរិបទកូវីដ​យើង​ត្រូវការពារ​ទុកមុន ខ្លាច​មាន​​ការឆ្លង ហើយ​យើង​ក៏អត់ដឹងដែរ​ថានឹងមាន​រឿងអ្វី​កើតឡើង​នោះទេ ហើយណាមួយកូវីដ​នៅតែមានយើង​ត្រូវតែ​ការពារខ្លួន»​។

យុវតី ពេជ្រ ស្រីលក្ខណ៍

យុវតី ពេជ្រ ស្រីលក្ខណ៍ អាយុ​១៧ឆ្នាំ ជាសិស្សថ្នាក់ទី​១២​​ នៅវិទ្យាល័យ​ជាស៊ីមបឹងកេងកង ក៏បាន​យល់ស្រប​ទៅនឹង​ការសម្រេចចិត្ត​របស់រដ្ឋាភិបាល​ផងដែរ។

យុវតីរូបនេះបញ្ជាក់ថា៖ «​វាជា​រឿងមួយ​ដ៏ល្អ​សម្រាប់​ប្រទេស​យើងដែរ មួយទៀត​ឥឡូ​វនេះ​មាន​ភ្លៀងធ្លាក់ខ្លាំង​ដូចជា​ទឹកជំនន់ វាអាច​បង្កបញ្ហា​ដល់ការ​ប្រារព្ធពិធីបុណ្យ​នេះ»។

គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា ព្រះរាជពិធីបុណ្យអំទូក អកអំបុក សំពះព្រះខែ និងបណ្តែតប្រទីប ជាព្រះរាជ​ពិធី​ប្រពៃណីមួយរបស់ខ្មែរដែលតែងតែប្រារព្ធធ្វើឡើងនៅក្នុងអំឡុងខែវិច្ឆិកា។ តែ​ក្នុង​រយៈពេល​ប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ព្រះរាជ​ពិធី​នេះ​ត្រូវ​បាន​ផ្អាក​ជា​អន្លើ​ដោយ​យោង​ទៅ​តាម​ស្ថានភាព​លំបាកដែលបណ្តាលមកពីការឆ្លងរីករាលដាលខ្លាំងនៃជំងឺកូវីដ​១៩ និង​ទឹក​ជំនន់៕

Voxpop: ទស្សនៈរបស់​ប្រជាពលរដ្ឋ​ចំពោះ​ការបោះឆ្នោត​ថ្នាក់​ជាតិ​ឆ្នាំ​២០២៣​

កម្ពុជា​​បាន​រៀបចំ​ការ​បោះឆ្នោត​ថ្នាក់​ជាតិ​ នី​តិ​កាល​ទី៦​ ថ្ងៃ​ទី​២៩​ ខែ​កក្កដា​ ឆ្នាំ​២០១៨​ ដែល​មានគណបក្ស​ចូលរួម​ចំនួន២០​ ដោយ​គ្មាន​វត្តមាន​គណបក្ស​ប្រឆាំង​ដ៏​ធំ​ គឺ​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​។ ជា​លទ្ធផល​គណបក្ស​ប្រជាជនកម្ពុជា​ដណ្ដើម​បាន​អាសនៈ​ទាំង​១២៥​នៅ​ក្នុង​រដ្ឋសភា។ នៅ​ឆ្នាំ​២០២៣​​ខាង​មុខ​នេះ​ កម្ពុជា​នឹង​រៀបចំ​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ថ្នាក់​ជាតិ​ នីតិកាល​ទី​៧​របស់​ខ្លួន​ នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២៣​ ខែ​កក្កដា​ ឆ្នាំ២០២៣​។

ខាង​ក្រោម​នេះ​គឺ​ជា​ការ​ផ្ដល់​បទសម្ភាសន៍​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ​ និង​យុវជន​​ ដល់​ Newsroom​ Cambodia​ អំពី​ការយល់ឃើញ​លើ​​ការ​បោះឆ្នោត​ថ្នាក់ជាតិ​ឆ្នាំ​២០២៣​ខាង​មុខ​។​

កញ្ញា​ អាន​ វណ្ណៈ

កញ្ញា​ អាន​ វណ្ណៈ​ អាយុ​២០​ឆ្នាំ​ ជា​ប្រជាពលរដ្ឋ​រស់​នៅ​សង្កាត់​ទឹកថ្លា​ ខណ្ឌ​សែនសុខ​ ប្រាប់​  Newsroom Cambodia នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២៩ ខែកញ្ញា​ ឆ្នាំ​២០២២​ ថា កញ្ញា​ចង់​ឃើញ​ការបោះឆ្នោត​ឆ្នាំ​២០២៣ មាន​ការ​បង្ហាញ​ប្រវត្តិរូប​ ចំណេះដឹង​ ជំនាញ​ វិជ្ជាជីវៈ​របស់​តំណាងរាស្ត្រ​ និង​បើក​ឱ្យ​មាន​ការជជែក​គ្នា​​រវាង​ប្រជាពលរដ្ឋ​ ជា​មួយ​តំណាងរាស្ត្រ​។

ប្រជាពលរដ្ឋ​រូប​នេះ​បញ្ជាក់​ថា៖ «សម្រាប់​ខ្ញុំ​គឺ​មាន​ពីរ​ចំណុច​ដែល​ខ្ញុំចង់​បាន​ គឺ​ទី​មួយ​ពាក់ព័ន្ធ​ជាមួយ​នឹង​ការ​ដែល​ ពេល​បោះឆ្នោត​ហ្នឹង​គឺត្រូវ​តែ​បង្ហាញ​នូវ​ប្រវត្តិរូប​ ហើយ​និងចំណេះដឹង​ ក៏​ដូចជាជំនាញ​ វិជ្ជាជីវៈ​នៃ​តំណាងរាស្ត្រ​នីមួយៗ​ សម្រាប់​ខ្ញុំ​ជា​ពលរដ្ឋ​ ខ្ញុំអត់ចង់​ឱ្យ​មេបក្ស​ ឬ​ក៏​គណបក្ស​យក​បក្ស​មក​ប្រជែង​គ្នា​ទេ​ ប៉ុន្តែ​ចង់​ឱ្យ​ចំណេះ​ដឹង​ ឬ​ក៏​សមត្ថភាព​ លទ្ធភាព​របស់​តំណាងរាស្ត្រ​ធ្វើ​ការ​ប្រជែងគ្នា​ដើម្បី​ឱ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋ​អាច​ជ្រើសរើស​ដោយ​តម្លាភាព​ គណនេយ្យភាព​ និង​ជា​ការ​សម្រេច​ចិត្ត​របស់​ពួក​គាត់​ដោយ​មិន​ខ្លាច​អំណាច​បក្ស​នយោបាយ​ណា​មួយ​»។

កញ្ញា​បន្ថែមថា​៖ «រឿង​ទី​ពីរ​ដែល​ខ្ញុំ​ចង់​បាន​នោះ ​គឺ​ការ​ដែល​ណាត់​ជួប​អ្នក​ដែល​ត្រូវ​គេបោះឆ្នោត​ ក៏​ដូច​ជា​ប្រជាពលរដ្ឋ​ជួប​គ្នា​​ដើម្បី​ឱ្យ​គាត់​សាកសួរ​ មាន​ជា​សំណួរ​ មតិ​យោបល់​ បញ្ហា​ប្រឈម​ តម្រូវការ​ ចំណេះដឹង​ វិជ្ជាជីវៈ​ក៏​ដូច​ជា​បទដ្ឋាន​មូលដ្ឋាន​ផ្នែក​ច្បាប់​ផ្សេងៗ​ជាមួយ​នឹង​តំណាងរាស្ត្រ​»។

លោក​ ម៉ី​ ពន្លក

លោក​ ម៉ី​ ពន្លក​ អាយុ​២៥​ឆ្នាំ​ ជា​យុវជន​រស់​នៅ​សង្កាត់​ទឹកថ្លា​​ដែរ​នោះ​​លើក​ឡើង​ដែរ​​ថា​ លោក​ចង់​ឃើញ​ការ​បោះឆ្នោត​ឆ្នាំ​២០២៣​ មាន​តម្លាភាព​ សុក្រឹតភាព​ និង​ពេល​ប្រកាស​លទ្ធផល​សូម​កុំ​ឱ្យ​មាន​ការ​ដាច់​ភ្លើង។

លោក​ ម៉ី​ ពន្លក​៖ «ចំពោះ​ខ្ញុំ​សម្រាប់​ការ​បោះឆ្នោត​នៅ​ឆ្នាំ​២០២៣​ខាង​មុខ​នេះ​ គឺ​ខ្ញុំ​ចង់​ឱ្យការ​បោះ​ឆ្នោត​នៅ​កម្ពុជា​មាន​តម្លាភាព​ ហើយ​មួយ​ទៀត​បើ​និយាយ​ពី​ការ​បោះ​ឆ្នោត​គឺ​ចង់​ឱ្យ​មាន​តម្លាភាព​ និង​សុក្រឹតភាព​ មួយ​ទៀត​នៅ​ពេល​ដែល​ការ​ប្រកាស​លទ្ធផល​សូម​កុំ​ឱ្យ​ដាច់​ភ្លើង​ច្រើន​ពេក​»។

កញ្ញា​ ឡា​ ស្រីម៉ាច​ អាយុ​២២​ឆ្នាំ​ ជា​និស្សិត​ឆ្នាំ​ទី​មួយ​ជំនាញ​សង្គម​វិទ្យា​នៃ​សកល​វិទ្យា​ល័យ​ភូមិន្ទ​ភ្នំពេញ​ យល់​ឃើញ​ថា​ ការ​បោះឆ្នោត​ជាតិ​ឆ្នាំ​​២០២៣​ខាង​មុខ​នេះ​ គួរ​តែ​មាន​ការ​រៀបចំ​ឱ្យ​មាន​សិទ្ធិសេរី​ភាព​គ្រប់គ្រាន់​ដល់​ម្ចាស់​​​ឆ្នោត​ក្នុង​ការ​សម្រេច​ចិត្ត​ និង​កុំ​ឱ្យទិញ​ទឹកចិត្ត​ម្ចាស់​​​ឆ្នោត​។​​

និស្សិត​រូប​នេះ​លើក​ឡើងថា​៖ «ខ្ញុំ​យល់​ឃើញ​ថា​ក្នុង​ការ​បោះឆ្នោត​គួរតែរៀបចំ​ មាន​ការ​កែ​ទម្រង់​ខ្លះៗ​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​លទ្ធិ​ប្រជាធិប​តេយ្យ​ ខ្ញុំ​ចង់​ឱ្យ​មាន​សិទ្ធិសេរីភាព​គ្រប់​គ្រាន់​ បើក​សិទ្ធិសេរីភាព​ដល់​អ្នក​ដែល​ជា​ម្ចាស់​សន្លឹក​ឆ្នោត​ឱ្យ​គាត់​មាន​សេរីភាព​ពេញ​លេញ​ក្នុង​ការ​សម្រេចចិត្ត​ដោយ​មិនមាន​បញ្ហា​អ្វី​ផ្សេងៗ​»។

កញ្ញា​បន្ថែម​ថា​​៖ «អ្វី​គួរ​កែ​ទម្រង់​នោះ​គឺ​ថា​ កុំ​ទិញ​ទឹក​ចិត្ត​មុន​ពេល​ដែល​ជិត​បោះឆ្នោត​ហើយ​ បង្ហាញ​អ្វី​ដែល​ល្អ​ អ្វី​ដែល​នេះ​ហ្នឹង​ ពេល​ជិត​បោះឆ្នោត​ដែល​គេ​ចាប់​ផ្ដើម​ធ្វើ​អ៊ីចឹង​ទៅ​ ឧទាហរណ៍​ថា​ដូច​ជា​ការ​ទិញ​អំណោយ​ ទិញ​អី​ចែក​ជូន​ ហើយ​មិន​មែន​យក​មុខ​តែ​ពេល​បោះ​ឆ្នោត​នោះ​ទេ​»។​

កញ្ញា​ ទុយ​ សុខសែទៀ

កញ្ញា​ ទុយ​ សុខសែទៀន​ អាយុ​១៩​ឆ្នាំ​ ជា​និស្សិត​ជំនាញ​នីតិសាស្ត្រ​នៃ​សាកល​វិទ្យាល័យ​ជាតិ​គ្រប់​គ្រង​ ប្រាប់​ Newsroom​ Cambodia​ ថា​៖ «ក្នុង​នាម​ជា​និស្សិត​ម្នាក់​ ហើយ​ក៏​ជា​ពលរដ្ឋ​ម្នាក់​ដែរ​គឺ​ សម្រាប់​ការ​បោះ​ឆ្នោត​នៅ​ឆ្នាំ​២០២៣​ខាង​មុខ​ហ្នឹង​ ខ្ញុំ​ចង់​ឱ្យ​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ហ្នឹង​ អព្យាក្រឹត​ មិន​លម្អៀង​ បោះឆ្នោត​ជា​សេរីភាព​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ​ មិន​មាន​នរណា​មួយ​បង្ខំ​ ឬ​ក៏​គេ​ហៅ​ថា​ត្រចៀក​ស​តាម​គេ​ ធ្វើ​អ្វី​ដែល​ខ្លួនឯង​ពេញចិត្ត​ ស្រលាញ់​អ្វី​ដែល​ខ្លួន​ឯង​ចង់​ធ្វើ​ ឧទាហរណ៍​ថា​យើង​ស្រលាញ់​ខាង​នេះ​ ឬ​ក៏​យើង​ស្រលាញ់​ខាង​នោះ​គឺ​ស្រេច​លើ​យើង​អ្នក​បោះឆ្នោត​ឱ្យ​ទេ​»។

ចំណែក​លោក​ ណេត​ រី​ អាយុ​៧០ឆ្នាំ​ ជា​ជាង​កាត់​សក់​ រស់​នៅ​សង្កាត់​ផ្សារ​ដើម​ថ្កូវ​ ខណ្ឌ​ចំការមន​ ​ ប្រាប់​ឱ្យ​ដឹង​ថា​ ការ​បោះឆ្នោត​ជាតិ​ឆ្នាំ​២០២៣​ខាង​មុខ​ លោក​ចង់​ឃើញ​ប្រជាជន​​ និង​​គណបក្ស​នយោបាយ​​ចូល​រួម​ក្នុង​ការ​បោះឆ្នោត​ឱ្យ​បាន​ច្រើន​ដើម្បី​ជ្រើស​រើស​អ្នក​ដឹក​នាំ​ល្អ​ និង​ដើម្បី​សង្គម​ជាតិ​ល្អ​។

លោក​ ណេត​ រី​បញ្ជាក់​ថា​៖ «ការ​បោះឆ្នោត​នេះ​ខ្ញុំ​ចង់​ឱ្យ​តែ​ប្រជាជន​ចូលរួម​បោះឆ្នោត​ឱ្យ​បានច្រើន​នៅ​ក្នុង​សង្គម​យើង​ ដើម្បី​ជ្រើស​រើស​​អ្នក​ដឹក​នាំ​ល្អ​។​ ហើយ​ឱ្យ​មាន​គណបក្ស​ មិនថា​គណបក្ស​ប្រឆាំង​ មិន​ប្រឆាំង​អី​ទេ​ឱ្យ​បាន​ចូល​រួម​ច្រើន​ទាំង​អស់​គ្នា​ដើម្បី​សង្គម​ជាតិ​យើង​ល្អ​»។

អ្នក​ស្រី​ ឃុត​ សុគន្ធ​ អាយុ​៤៥​ឆ្នាំ​ ជា​អាជីវករ​រស់​នៅ​សង្កាត់​ផ្សារដើមថ្កូវ​ ​ប្រាប់​ Newsroom​ Cambodia ​ថា​ ការ​បោះ​ឆ្នោត​នេះ​ជា​តម្រូវ​ការ​របស់​ប្រជាជន​ទូទៅ​ គឺ​ដើម្បី​សុខ​មាល​ភាព​កូន​ចៅ​ជំនាន់​ក្រោយ ​​ការ​រក​ស៊ី​ និង​ក្ដី​សុខ​ទាំង​អស់​គ្នា​។

អ្នក​ស្រី​ ឃុត​ សុគន្ធ​ លើកឡើង​៖ «ការ​បោះ​ឆ្នោត​ហ្នឹង​ ប្រជាជន​យើង​ទូទៅ​ត្រូវ​ការ​បោះ​ហ្នឹង​ហើយ​ ប៉ុន្តែ​ដើម្បី​កូន​ចៅ​យើង​សារ​ក្រោយ​​អ៊ីចឹង​ទៅ​ ឱ្យ​បាន​សុខ​សប្បាយ​ ការ​រៀន​សូត្រ​អ៊ីចឹង​ទៅ​ កូន​យើង​នៅ​ក្រោយៗ​ ក្មេងៗ​ស្រករ​ក្រោយ​អ៊ីចឹង​ទៅ​ណា៎​ មាន​ចង់​បាន​អី​ ការ​រក​ស៊ី​តិច​តួច​ហ្នឹង​ យើង​ចង់​ឱ្យ​តែ​សុខ​ សុំ​ឱ្យ​តែ​សុខ​ទាំង​អស់​គ្នា​ទេ​»៕

លោក ហ៊ុន សែន ប្រកាស​បង្កើន​បណ្ណ​ក្រីក្រ​​​ដល់​ប្រជាជន​​​​រង​ផល​ប៉ះពាល់​ពីជំងឺ​​កូវីដ និង​អតិផរណា

លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន នៅ​​ថ្ងៃ​ចន្ទ​នេះ បានប្រកាសបង្កើនការ​​ផ្តល់​​បណ្ណ​ក្រីក្រ​ដល់​​ប្រជាជន​ដែល​ទទួល​រង​ផល​ប៉ះពាល់​ពី​ជំងឺ​កូវីដ១៩ និងអតិផរណា​​​​នៅ​កម្ពុជា។​

ថ្លែង​ក្នុង​ពិធីប្រគល់សញ្ញាបត្រជូនដល់និស្សិតវិទ្យាស្ថានវ៉ាន់ដា​នៅ​ព្រឹក​ថ្ងៃ​ទី​៣ ខែ​​តុលា ឆ្នាំ​២០២២​នេះ លើកឡើង​ថា លោក​កំពុងរៀបចំ​​បណ្ណក្រីក្រ​ចំនួន​ពី​៣ ទៅ​​៤ម៉ឺនបន្ថែមទៀត​ សម្រាប់​ផ្តល់​ជន​ប្រជាជន​ក្រីក្រ​។

លោក ហ៊ុន សែនបញ្ជាក់ថា៖ «ខ្ងុំកំពុងតែរៀបចំ និង​រកវិធីបង្កើន​ចំនួន​គ្រូសារ​មួយចំនួន​ដែល​មាន​​ផលប៉ះពាល់​ចេញពី​កូរីដផង និងអតិផរណាផង។​ បន្ថែមគ្រួសារខ្លះថែមទៀត ៣ ទៅ ៤ ម៉ឺនបន្ថែមទៀត […] ដោយប្រជាពលរដ្ឋទទូលបានលុយពិតប្រាកដ ធ្វើបណ្ណ​ធ្វើអី​ឱ្យ​គាត់​រួច​ហើយ គាត់​ទៅ​យក​ពី​ធនាគារ​។​ ឯអ្នកមានផ្ទៃពោះ​ទៅពិនិត្យគេឱ្យលុយមកផ្ទះ ពេល​ឆ្លង​ទន្លេ​គេ​ឱ្យ​លុយ​ទៀត ឆ្លងទន្លេរួចគេឱ្យ១០ដងទៀតទាល់តែកូនអាយុ​២​ឆ្នាំ»​។

លោក ហ៊ុន​ សែន បន្ថែម​ទៀត​ថា លោក​នៅ​តែ​បន្ត​​ចែកបណ្ណ​ក្រីក្រ​នេះ​បន្ថែម​ដល់​ប្រជាពលរដ្ឋ​ដែល​ជួប​ការ​លំបាក។


គូរបញ្ជាក់​ផង​ដែរថា បណ្ណ​ក្រីក្រ​គឺ​សំដៅ​ដល់​ ការប្រើប្រាស់​សេវា​ថែទាំ​សុខភា​ព​ដោយ​ឥតបង់​ថ្លៃ​នៅ​មូលដ្ឋាន​សុខាភិបាល​សាធារណៈ។​ នេះបើយោងតាមគោលការណ៍ណែនាំស្តីពី កញ្ចប់​តាវកាលិក និង​យន្តការទូទាត់អ្នកផ្តល់សេវារបស់មូលនិធិសមធម៌សម្រាប់គ្រួសារក្រីក្រ  របស់​ក្រសួង​សុខាភិបាល៕​

Vox Pop: ទស្សនៈយុវជនអំពីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា

រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​ជា​ច្បាប់​កំពូល​របស់​​កម្ពុជា​បាន​ចែង​ថា​ កម្ពុជា​ជា​រដ្ឋ​ឯករាជ្យ​ អព្យាក្រឹត​ មិន​ចូល​បក្ស​សម្ព័ន្ធ​ ហើយ​ការ​បោះ​ឆ្នោត​មាន​ការ​ចូល​រួម​ដោយ​សេរី​ពហុ​បក្ស​ ជា​ពិសេស​កម្ពុជា​បាន​កំណត់​របៀប​ដឹក​នាំ​តាម​បែប​លទ្ធិ​ប្រជា​ធិបតេយ្យ​ គឺ​យក​ពលរដ្ឋ​ជា​ធំ​ ហើយ​ពលរដ្ឋ​គឺ​ជា​ម្ចាស់​ប្រទេស​។

យុវជន​ចំនួន​៦​រូបបានផ្តល់បទសម្ភាស​ដល់ Newsroom Cambodia​ អំពី​ទស្សនៈ​ផ្ទាល់​ខ្លួន​របស់​ពួក​គេ​ជុំ​វិញ​​ស្ថាន​ភាព​លទ្ធិ​ប្រជា​ធិបតេយ្យ​នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា​នា​ពេល​បច្ចុប្បន្ន​​។

កញ្ញា ឈឿន ណាឈីម

កញ្ញា ឈឿន ណាឈីម អាយុ២២ឆ្នាំ ជានិស្សិតឆ្នាំទី៣ ជំនាញ​ទំនាក់​ទំនង​អន្តរជាតិ​នៃ​សាកល​វិទ្យាល័យ​បញ្ញាសាស្រ្តកម្ពុជាបានលើកឡើងថា លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ​នៅ​កម្ពុជា​គឺ​ល្អ​ដោយសារ​ប្រជាជន​មាន​សិទ្ធិ​បោះឆ្នោត​ជ្រើសរើស​អ្នក​ដឹកនាំដែលខ្លួនពេញចិត្ត។ ប៉ុន្តែ​កញ្ញា​ថា ​សិទ្ធិ​ក្នុង​ការបញ្ចេញ​​មតិ​​នៅ​មាន​កម្រិត​នៅឡើយ​។

កញ្ញាថា៖ «លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាគឺនៅល្អ ដែល​ប្រជាជន​មាន​សិទ្ធិ​ជ្រើសរើស​អ្នក​ដឹកនាំ​ដែល​យើងអា​ច​តាម​រយៈការបោះឆ្នោត​ដោយការ​ពេញចិត្តស​ម្រាប់ថ្នាក់ដឹកនាំនោះ។​ ប៉ុន្តែ​ក្នុង​ន័យ​ខ្ញុំ​ក៏​ចង់​លើកឡើងពី​សិទ្ធិក្នុងការបញ្ចេញមតិរបស់ប្រជាជនដែរ ដោយសារ​តែ​លទ្ធិប្រជា​ធិប​តេយ្យ​គឺ​បូកផ្សំ​នឹង​សិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិ ប៉ុន្តែ​យើង​ឃើញជា​ក់​ស្តែង​ក្នុងប្រទេស​កម្ពុជា​យើង​គឺ​នៅ​មាន​កម្សោយ​លើ​ការបញ្ចេញមតិ​របស់​ប្រជាជន​ទៅ​លើ​ថ្នាក់ដឹកនាំ ព្រោះ​ប្រសិន​ប្រជាជន​បញ្ចេញ​មតិ​ពី​កង្វះខាត​របស់​ថ្នាក់ដឹកនាំ​ ក៏​អាច​ប៉ះពាល់​សុវត្ថិភាព​របស់​ពួកគេ ឬ​ត្រូវ​បាន​គេ​គាប​សង្កត់​លើ​សិទ្ធិ​ក្នុង​ការបញ្ចេញ​មតិ»។

លោក គៀត ជីនតុង

លោក គៀត ជីនតុង អាយុ២២ឆ្នាំ ជានិស្សិតឆ្នាំទី៣ ជំនាញ​ទំនាក់​ទំនង​អន្តរជាតិ​នៃ​សាកល​វិទ្យាល័យ​បញ្ញាសាស្រ្ត​កម្ពុជា​បាន​និយាយ​ថា លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យក្នុងប្រទេសកម្ពុជានៅមានកម្រិត ដោយ​លោកយល់​ថា​ ការបញ្ចេញ​មតិ​របស់​ប្រជាជន​នៅមា​នការរឹតត្បិតពីសំណាក់អាជ្ញាធរ ឬ​អ្នក​មាន​អំណាច ហើយ​លោក​ក៏​ឃើញការ​បន្ត​ប្រើប្រាស់​ហិង្សារ​ក្នុង​ការដោះស្រាយ​ជម្លោះ​រវាង​អាជ្ញាធរ និង​ប្រជាជន​ផង​ដែរ។

លោកថា៖ «ខ្ញុំយល់ឃើញ​ថា​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​បច្ចុប្បន្ន​កំពុង​សិ្ថត​ក្នុង​សភាព​មាន​កម្រិត ឬ​អាច​និយាយ​បាន​ថា​មាន​ភាព​ខ្វះខាត​ដោយ​ខ្ញុំ​គិត​ថា​មាន​មូលហេតុ​ចម្បង​ពីរ ទីមួយ​គឺ​ទាក់ទង​នឹង​ការបញ្ចេញមតិជាសាធារណៈ​របស់ប្រជាជន យើង​ឃើញ​ថា​ ការបញ្ចេញ​មតិ​របស់​ប្រជាជន​ទូទាំង​ប្រទេស​នៅ​តែ​មាន​ការ​រឹតត្បិត ឬហាមឃាត់ពី​សំណាក់​មហាជន អាជ្ញាធរ ឬ​អ្នក​មាន​អំណាច»។

លោកបន្តថា៖ «ហើយមូលហេតុមួយទៀតគឺទាក់ទងជាមួយនឹងការប្រើប្រាស់ហិង្សាទៅលើប្រជាជន ចំពោះចំណុចនេះខ្ញុំឃើញថាតិចក្តី ច្រើនក្តីក្នុងការដោះស្រាយជម្លោះរវាងអាជ្ញាធរ និងប្រជាជន អាជ្ញាធរនៅតែបន្តប្រើប្រាស់ហិង្សាក្នុងការដោះស្រាយជម្លោះនានា»។

លោក សយ ជ្រុយ អាយុ២៣ឆ្នាំ ជានិស្សិតឆ្នាំទី៣ ជំនាញ​អក្សរ​សាស្រ្ត​អង់​គេ្លស​នៃ​សាកល​វិទ្យា​ល័យ​បញ្ញា​សាស្រ្ត​កម្ពុជា​បាន​យល់​ឃើញ​ថា ​ប្រជា​ជន​ដែល​រស់​នៅ​សព្វ​ថ្ងៃ​អាច​រស់​នៅ​សុខ​ស្រួលប្រសិន​ជា​ពួក​គាត់​មិន​ឈឺ​ឆ្អាល​រឿង​នយោ​បាយ​។ លោកបន្ថែមថា សម្រាប់​សិទ្ធិ​សេរី​ភាព​របស់​អ្នក​សារ​ព័ត៌​មាន​ហាក់​បី​ជា​មិន​មាន​សិទ្ធិ​ពេញ​លេញ​នៅ​ឡើយ​។

លោកថា៖ «ខ្ញុំយល់ឃើញថា​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​សម្រាប់​ប្រជាជន​រស់នៅ​សព្វថ្ងៃ​ហាក់បី​ដូចជា​មិនមាន​បញ្ហាប្រក្រតី​ណាមួយកើតឡើងទេ​ប្រសិនប្រជាជន ឬបុគ្គល​នោះ​គាត់​មិន​ឈឺឆ្អាល​រឿង​នយោបាយមានន័យថាគាត់អាចរស់នៅធម្មតាសុខស្រួល។​ ដោយឡែក​ទាក់ទង​នឹង​បញ្ហា​សិទ្ធិ​បញ្ចេញមតិ​ទៅ​លើរឿង​នយោបាយ មួយទៀតជាសេរី​ភាព​របស់​អ្នកសារ​ព័ត៌មាន​​ខ្ញុំ​សង្កេត​ឃើញ​ថា វាហាក់បីដូចជាមិនទាន់មានសិទ្ធិពេញលេញក្នុងការបញ្ចេញមតិនៅឡើយ​ទេ»។

កញ្ញា​ ឡា​ ស្រីម៉ាច

កញ្ញា​ ឡា​ ស្រីម៉ាច​ អាយុ​២០​ឆ្នាំ​ ជា​និស្សិត​ឆ្នាំ​ទី​១​នៃ​សាកល​វិទ្យា​ល័យ​ភូមិន្ទ​ភ្នំពេញ​ និង​កំពុង​សិក្សា​ជំនាញ​សង្គម​វិទ្យា​ មើល​ឃើញ​ថា ​នា​ពេល​បច្ចុប្បន្ន​នេះ ​ស្ថាន​ភាព​លទ្ធិ​ប្រជា​ធិបតេយ្យ​នៅ​កម្ពុជា​គឺ​មិន​មាន​​ភាព​ល្អ​ប្រសើរ​នោះ​ទេ ដោយ​សារ​មាន​ការ​រឹត​ត្បិត​លើ​សេរីភាព​បញ្ចេញ​មតិ​របស់​ពលរដ្ឋ​។ 

កញ្ញានិយាយយ៉ាងដូច្នេះថា៖ «សម្រាប់ខ្ញុំ មើលឃើញថាលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាយើងនឹង អត់​មា​​នភាពល្អប្រសើរនៅឡើយទេ គឺខ្ញុំមើលឃើញថាវាមានការរឹតត្បិត ទាក់ទង​ទៅ​នឹង​សិទ្ធិ​សេរីភាព​ផ្សេងៗ ជាពិសេសដូចយើងមើលឃើញផងដែរ​ទាក់ទងនឹងសិទ្ធិនយោបាយ។ តាមជាក់ស្តែង រាល់​ថ្ងៃនេះសិទ្ធិរបស់ពលរដ្ឋគឺ​ខ្ញុំគិតថាវាមិនទាន់ពេញលេញអ្វីទេ ដូចសិទ្ធិបញ្ចេញមតិជាដើម […] មានការហាមឃាត់ច្រើន»

កញ្ញាបន្តថា៖ «ករណីដែលខ្ញុំជួបផ្ទាល់តែម្តង នៅក្នុងក្រុមគ្រួសាររបស់ខ្ញុំ គឺពូ​របស់​ខ្ញុំ​ត្រូវ​បាន​គេ​ធ្វើ​បាប​គាត់ គេមកចាប់គាត់ដាក់គុក ទាំងដែលគ្មានមូលហេតុ គ្មានដីកាមកពីខាងលើច្បាស់លាស់អ្វីទេ ខ្ញុំគិតថាវាទាក់ទងនឹងសិទ្ធិបញ្ចេញមតិ គាត់និយាយអ្វីមួយ គឺគេបង្ខិតបង្ខាំគាត់ […] គេ​មិន​ចង់​ឱ្យ​គាត់​និយាយ​អ្វីមួយ គេបែរជាធ្វើបាបគាត់ នេះជាការបំបិទសិទ្ធិសេរីភាពរបស់គាត់»

កញ្ញាសំណូមពរថា៖ «សម្រាប់ខ្ញុំ​យល់ថា​ លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ​នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា​យើង​នឹង​គួរ​តែបើ​ក​ចំហរ ព្រោះ​ប្រទេស​យើងគឺជាប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យ យកប្រជាជនជាធំ ដូច្នេះ​ប្រជាជន​គួរ​តែ​មាន​សិទ្ធិ​សេរីភាព​ដែល​គាត់​មាន អាច​យកប្រើប្រាស់​បាន»

លោក ហ៊ួរ ដាវីត

លោក ហ៊ួរ ដាវីត មាន​អាយុ​២០ឆ្នាំ ជានិស្សិតសង្គមវិទ្យា កំពុងសិក្សាឆ្នាំមូលដ្ឋាន បាន​​បង្ហាញ​ទស្សនៈ​ផ្ទាល់​ខ្លួន​ថា បច្ចុប្បន្ននេះ លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យកម្ពុជាគឺបាត់បង់លំនឹង កើត​មាន​ការរំលោភ​សិទ្ធិ​សេរីភាពពលរដ្ឋ​ជាដើម។

លោកថា៖ «នៅក្នុងប្រទេសយើងថ្វីត្បិតតែប្រកាន់របបលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ យកប្រជាពលរដ្ឋធំមែន ប៉ុន្តែផ្ទុយមកវិញទាក់ទងនឹងសកម្មភាពជាក់ស្តែងហាក់បីជាបានបាត់លំនឹងច្រើន អ្នកមានអំណាច គឺគាត់មានសិទ្ធិត្រួតត្រាទៅលើប្រជាពលរដ្ឋដែលតូចតាច ដូចជា​ការរំលោភ​បំពាន​ទៅ​លើ​សិទ្ធិ​សេរីភាព​​របស់​​​ពួកគាត់»។

លោកបន្តថា៖ «ចំពោះនីតិរដ្ឋ ច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញារបស់កម្ពុជា និងអំណាចទាំងបី សព្វថ្ងៃនេះ​ខ្ញុំក​ត់​សម្គាល់​ក៏​ដូចជា​សង្កេត​ឃើញ​ជារឿយៗ អំណាច​នីតិប្រតិបត្តិ​គឺ​តែងតែ​មាន​ដៃ​លូកលាន់​លើ​អំណាច​នីតិ​បញ្ញត្តិ ជាមួយនឹងតុលាការ ដូចជាការវិសោធនកម្មច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញជាដើម វាហាក់បី​ដូចជា​ដើម្បី​ការពារ​អំណាច​បុគ្គល»

លោកបង្ហាញក្តីបារម្ភថា៖ «ចំពោះខ្ញុំក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ខ្ញុំបាន​ឈ្វេង​យល់គួរ​សម​អំពី​ស្ថានភាព​ប្រទេស​របស់​យើង ប៉ុន្តែខ្ញុំ​មាន​ភាព​ភ័យខ្លាច​ចំពោះ​ការបញ្ចេញ​មតិក្តី បង្ហោះសារ​ក្តី​ទាក់ទង​នឹង​គោល​នយោបាយ​គឺ​ខ្ញុំមិន​ហ៊ាន​ទេ។ បានត្រឹមតែសិក្សាឈ្វេងយល់ ហើយ​ចែករំលែក​ជាមួយ​នឹង​មនុស្ស​ដែល​ជិត​ស្និទ្ធ​ជុំវិញ​ខ្លួន។ ព្រោះអ្វី?​ ដោយសារយើងបានឃើញហើយ សកម្មជន អ្នក​ស្នេហា​ជា​តិ​មួយចំនួន នៅពេលគាត់សកម្មនៅក្នុងរឿងជាតិច្រើន ដូចជាការតវ៉ា ការទាមទារសិទ្ធិសេរីផ្សេងៗ គឺពួកគាត់បានប្រឈមនឹងបញ្ហាច្រើន ដូចជាសកម្មជនព្រៃឈើ អ្នកតស៊ូមតិនៅក្នុងសង្គម មានលោក បណ្ឌិត កែម ឡីជាដើម […] អីចឹងហើយធ្វើឱ្យខ្ញុំជាយុវជនក៏មានការភ័យខ្លាចរអាដែរ លើ​ការបញ្ចេញ​មតិ»

កញ្ញា ម៉ម ស្រី​នាង

កញ្ញា ម៉ម ស្រី​នាង​ អាយុ២០ឆ្នាំ​ជា​និស្សិត​ឆ្នាំ​ទី​៤ ជំនាញ​គណិត​វិទ្យា​នៅសាកល​​វិទ្យា​ល័យ​ភូមិន្ទ​ភ្នំពេញ​យល់​ឃើញ​ថា​ ​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យក្នុងប្រទេសកម្ពុជាមិនទាន់ពេញលេញទេពីព្រោះយុវជន មិនត្រូវ​បានអនុញ្ញាតនិយាយ​ឬសិក្សាពីបញ្ហានយោបាយ ដោយ​ភាគច្រើន​ការអនុម័ត​ច្បាប់​ផ្សេងៗ​ពី​មាន​ការយល់​ស្រប​ពី​សំណាក់​ប្រជាពលរដ្ឋ​ឡើយ។

កញ្ញាថា៖ «ខ្ញុំ​យល់​ឃើញ​ថា​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​ពុំ​ទាន់​មាន​លទ្ធិ​​ប្រជា​ធិប​តេយ្យ​គ្រប់​គ្រាន់​ឡើយ​ ព្រោះ​​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​ សិស្ស​និស្សិត​នៅ​ក្នុង​សាលា​នីមួយៗ​ក្រសួង​អប់រំ ​និង​រដ្ឋា​ភិបាល​ពុំ​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​សិស្សា​​នុសិស្ស​​ទទួល​​ដឹង​ឮ​​​សិក្សា​ស្វែង​យល់ ​និង​ការ​ពន្យល់​បង្ហាត់​បង្ហាញ​បង្រៀន​​និយាយ​​អំពី​​នយោ​បាយ​​​ពី​​លោកគ្រូ​អ្នកគ្រូ​​របស់​​ខ្លួន​​នៅ​​តាម​​គ្រឹះ​ស្ថាន​​នីមួយៗ។ ​​នៅ​ប្រទេស​នីមួយៗ​គេ​ចង់​ឱ្យ​យុវ​ជន​យុវតី​គឺ​ជា​សសរ​គ្រឹះ​យ៉ាង​សំខាន់​ក្នុង​ការ​ជួយ​ដឹក​នាំ​ប្រទេស​ តែ​ប្រទេស​កម្ពុជា​ លទ្ធិ​ប្រជា​ធិប​តេយ្យ​មិន​ឱ្យ​សិក្សា​នយោ​បាយ​ពី​ដំបូង​»។

កញ្ញា​បន្ថែម​ថា៖ «ក្នុង​ការ​អនុម័ត​ក្រសួង​ និង​រដ្ឋា​ភិបាល​តើ​មាន​ការ​យល់​ស្រប​ពី​ប្រជា​ពល​រដ្ឋ​មុន​នឹង​ដាក់​ចេញ​ឱ្យ​អ្វី​ធ្វើ​មួយ ​ឬ​ចេញ​ច្បាប់​មក​ត្រូវរ៉ូវ​តែ​ពូក​គាត់​ក្នុង​នាម​អ្នក​ដឹក​នាំ​ហើយ​ទើប​ឱ្យ​ប្រជា​ពល​រដ្ឋ​យល់​ស្រប ​ឬ​ប្រឆាំង​តាម​ក្រោយ​ហើយ​ព្យាយាម​បក​ស្រាយ​ បំពេញ​តម្រូវ​ការ​តាម​ក្រោយ ​ដោយ​សារ​មាន​ការ​បះ​បោរ​​ប្រឆាំង​តវ៉ា​ច្រើន​»៕

Vox pop: ទស្សនៈរបស់សិស្សថ្នាក់ទី១២លើការពន្យារពេលការប្រឡងបាក់ឌុប​ឆ្នាំ២០២២

កាលពី​ថ្ងៃទី១៣​​​​​ ខែកញ្ញា​ ឆ្នាំ២០២២​ រដ្ឋមន្រ្តី​ក្រសួង​អប់រំ​ យុវជន និងកីឡា បាន​ប្រកាស​ជូន​ដំណឹង​ស្តីពី​ការ​ពន្យារ​ពេល​នៃការ​ប្រឡង​សញ្ញាបត្រ​មធ្យមសិក្សា​ទុតិយ​ភូមិ​ឆ្នាំសិក្សា​២០២១-២០២២​​ ដែលគ្រោង​រៀបចំ​នៅថ្ងៃទី​​២១​ និងទី​២២​ ខែវិច្ឆិកា ​ឆ្នាំ២០២២​ ទៅ​ថ្ងៃទី​០៥​ និង​ទី០៦​ ខែ​ធ្នូ ឆ្នាំ២០២២​ វិញ។

Newsroom Cambodia នៅ​ថ្ងៃទី២៩ ​និង​ថ្ងៃទី៣០​ ខែកញ្ញា ​ឆ្នាំ២០២២នេះ ​បាន​សម្ភាសន៍​​សិស្ស​ថ្នាក់​ទី១២​ចំនួន​៥រូប​អំពីការ​យល់ឃើញ​របស់​ពួកគេ​​ទាក់​ទង​ទៅ​នឹង​ការ​ពន្យារ​ពេល​នៃកា​រ​​​ប្រ​ឡ​ង​​​សញ្ញាបត្រ​មធ្យម​សិក្សាទុ​តិយ​ភូមិ​​ឆ្នាំ​សិក្សា​២០២១-២០២២។

យុវតី​ ​សា​មឿន​ ​រត្ន​វិ​ភា​វី

យុវតី​ ​សា​មឿន​ ​រត្ន​វិ​ភា​វី ​អា​យុ​ ​១៧​ឆ្នាំ ជាសិស្សថ្នាក់ទី១២​ ផ្នែកវិទ្យាសាស្រ្តសង្គម​​​​ នៃ​វិទ្យាល័យ​ជាស៊ីមបឹងកេងកង ប្រាប់​ Newsroom Cambodia  ថា​ ការ​ពន្យារ​ពេល​ប្រឡង​​បាក់ឌុប គឺ​មាន​ទាំង​គុណសម្បត្តិ និង​គុណ​វិបត្តិ។

​វិភាវីបញ្ជាក់ពី​គុណ​សម្បត្តិ​នៃការ​ពន្យារ​ពេល​នេះ​ថា៖ «ការពន្យារពេលប្រឡងអាចឱ្យពួកខ្ញុំរៀនបន្ថែមទៀត​ ដោយសារ​​​តែ​កាល​ពី​ថ្នាក់ទី ១០និង១១ គ្រូមួយ​ចំនួន​គាត់​មិន​បាន​បង្រៀន​បាន​ពេញ​លេញទេ អ៊ីចឹងទៅពួកខ្ញុំមិនសូវមានគ្រឹះ ដោយសារ​តែ​បង្រៀន​តាមរយៈ​អនឡាញ ហើយ​ការពន្យារ​ពេល​នេះ​ក៏​ជា​ឱកាស​មួយ​សម្រាប់​ឲ្យ​ពួក​ខ្ញុំអា​ច​យក​ពេល​ទៅ​រៀន​ក្រៅ​ម៉ោង​បន្ថែម​ដើម្បី​ឱ្យ​ពួកខ្ញុំ​កាន់​តែ​មាន​ភាព​ជឿជាក់​លើ​សមត្ថភាព​បាន​ខ្លាំង​ជា​ងមុន ជាពិសេសនោះគឺមានពេលវេលាច្រើនជាមួយមិត្តភក្តិ​ផងដែរ»។

​យុវតី​រូបនេះ​ក៏បាន​បញ្ជាក់​អំ​​​ពី​​គុណវិបត្តិ​ដែរ​ថា៖ «ការពន្យារ​ពេលយូរ​ធ្វើឱ្យ​អ្ន​កខ្លះ​​គាត់​អា​​ច​​​បោះ​បង់​​កា​​​រ​​សិក្សា​ចំ​​ពោះ​​អ្ន​ក​​​ដែ​​ល​​​គា​​ត់​​មិន​សូវមាន​ជីវភាព​ធូរធារ​ ដល់​ពេល​​​អ៊ីចឹង​ទៅ​គាត់បោះប​​ង់​ការ​​សិ​ក្សា​​​​ទៅ​គា​​ត់​អា​​ច​​នឹ​ង​​ខក​​ខាន​ក្នុងការ​ចូល​សាកល​វិទ្យាល័យ​​អីផ្សេងៗ»។

យុវជន សារីម បញ្ញាសាស្រ្ត

យុវជន សារីម បញ្ញាសាស្រ្ត អាយុ​១៨ឆ្នាំ ជាសិស្សថ្នាក់ទី១២​ ផ្នែក​វិទ្យាសាស្រ្ត​ពិត​នៃ​​វិ​ទ្យា​ល័យ​ជាស៊ីមបឹងកេងកង បានលើកឡើងថា ការ​ពន្យារ​ពេល​​ប្រឡង​បាក់ឌុប​នេះ​គឺ​ជា​រឿង​ល្អ។

បញ្ញាសាស្រ្ត​បញ្ជាក់ថា៖ «ការពន្យារពេលប្រឡងនេះ ខ្ញុំគិត​​ថា​​ល្អ​ម៉្យាងដែរ ព្រោះ​អី​សិស្ស​យើ​ង​អាច​បានរៀនបន្ថែម ព្រោះអីថាក្នុងអំឡុងខែ១១ហ្នឹង មានកម្មវិធី​​បុ​ណ្យ​អុំ​ទូ​ក​​​​​ ឈ​ប់​ច្រើន​ថ្ងៃ​អត់​សូវ​បាន​រៀន។ អំឡុងពេលជិតប្រឡងអ៊ីចឹងគឺ វា​មាន​បញ្ហា​ទាក់ទង​ជាមួយ​ និង​ភ្លៀង​ធ្លាក់​អញ្ចឹង​ទៅ​ ​វា​ធ្វើឱ្យមានការពិបាក​ក្នុង​ការធ្វើ​ដំណើរ​ទៅ​រៀន ឬទៅប្រឡង ហើយការពន្យារពេលហ្នឹងគឺ​វាល្អដែរ សម្រាប់​ឱ្យ​យើង​ងាយ​ស្រួល​ធ្វើដំណើរ»។

យុវជន សែម ចាន់សុភ័ក្ដ្រ

យុវជន សែម ចាន់សុភ័ក្ដ្រ ជាសិស្សថ្នាក់ទី១២នៃសាលាប៊ែលធីអន្ដរជាតិសាខាទី៧ បាន​និយាយ​ថា ការពន្យារពេលការប្រឡងបាក់ឌុប​នេះ គឺ​ជាផលប្រយោជន៍ទូទៅ​សម្រាប់​​​សិ​​ស្ស​​​​​​ទី១២ ដែល​កំពុងត្រៀមប្រឡងនៅឆ្នាំនេះ។​

សុភ័ក្រ្ត និយាយ​ថា៖ «ផលប្រយោជន៍​ទីមួយ​នោះ​គឺ​ពួក​យើ​​ង​​អា​​ច​​ត្រៀ​ម​​​ទន្ទេញ​មេរៀន​ដែល​ត្រូវ​ទន្ទេញ​ដូចជាជីវ: និង​ប្រវត្ដិ​ដែលជាមុខវិជ្ជាសំខាន់​នៃការប្រឡង។​ ហើយទីពីរ ពួក​យើង​អាច​ត្រៀម​ពេល​វេលា​ក្នុង​ការធ្វើ​លំហាត់​ដូចជា គណិត រូប គីមី ជា​ពិសេសគឺ​គណិត។​ ហើយទីបី ពួកយើង​អាចសិក្សាពី​កម្រិតស្តង់ដារបស់បាក់ឌុប។​ ហើយ​ទីបួនគឺ​​ យើង​អាច​ត្រៀម​លក្ខណ:​ទុក​ជា​មុន ដល់​ពេ​ល​ប្រ​ឡង​យើ​ង​ទៅដោ​យ​មិនមា​នកា​រភ័យព្រួយបារម្ភ។​ ហើយទីប្រាំ គឺ​យើង​អាច​មាន​ពេល​វេលា​ក្នុងការ​រៀន​គួរ​បន្ថែម​ដើម្បី​​​ប​ង្កើ​​ន​ចំណេះដឹង​ក្នុងការប្រឡង»។

យុវជន ថោង គីមហាក់

យុវជន ថោង គីមហាក់ អាយុ១៨ឆ្នាំ ជាសិស្សថ្នាក់ទី១២​ ថ្នាក់វិទ្យាសាស្ត្រពិត មកពី​វិទ្យាល័យ​ព្រះយុគន្ធរ​បានប្រាប់ Newsroom Cambodia ថា ការពន្យារ​ពេល​ប្រឡង​បាក់ឌុប​នេះ​គឺ​ល្អ​ហើយ​ពុំ​មិនមាន​ផល​ប៉ះពាល់​អ្វី​ទេ។

​​​យុវជនរូបនេះបញ្ជាក់​ថា៖‍‍ «ពេល​ពន្យារ​ពេល​ចឹងទៅ​យើង​មាន​ពេល​ក្នុង​ការរៀន​គួរ​បន្ថែម ហើយ​យើង​​បាន​រៀន​បន្ថែម​ពី​មេរៀន​ផ្សេង​ដែល​យើង​អត់​សូវ​យល់»។

យុវជន ​លាប ប៊ុនរ៉ានីនមករា

យុវជន ​លាប ប៊ុនរ៉ានីនមករា អាយុ២១ឆ្នាំ​​ដែលជាសិស្សថ្នាក់ទី១២ ថ្នាក់វិទ្យាសាស្រ្តសង្គម​ មក​ពី​វិទ្យាល័យ​ជាស៊ីម​បឹងកេងកង​បានប្រាប់​ Newsroom Cambodia ថា​ការពន្យារ​ពេល​ប្រឡង​បាក់​ឌុប​នេះ​គឺ​ល្អ​សម្រាប់​សិស្ស​ទាំងអស់​ដែល​រៀប​បាន​តិច​ក្នុង​អំឡុង​ការ​រីករាលដាល​ជំងឺ​កូវីដ។

យុវជនរូ​បនេះ​​​លើកឡើង​​​ថា​៖ «​ការព​ន្យារ​​ពេ​ល​ប្រ​ឡ​ង​នេះគឺល្អ​សម្រាប់​សិ​ស្សទី​​១​២​​ទាំ​​​​ង​អស់​ដើម្បី​ឱ្យ​គាត់​រៀន​បាន​ច្រើន​ជាង​មុន‍»៕

ក្រសួងអប់រំរៀបចំសិក្ខាសាលាដើម្បី​អភិ​វឌ្ឍន៍​​សក្ដា​នុ​ពល​របស់​យុវជន​ក្នុង​សត​វត្សរ៍​ទី​២១

0

ក្រសួង​អប់រំ​​​រៀប​ចំ​សិក្ខាសាលា​អំពី​ «ថ្នាល​បំណិន​សត​វត្សរ៍​ទី​២១​​របស់​យុវ​ជន​» ​ដើម្បី​តម្រង់​ទិស​ការ​អភិ​វឌ្ឍ​សក្ដា​នុ​ពល​របស់​យុវជន សម្រាប់​ជា​ធាតុ​ចូល​យ៉ាង​សំខាន់ដល់​ការ​អភិ​វឌ្ឍ​គោល​នយោ​បាយ​ និង​ផែន​ការ​សកម្ម​ភាព​ជាតិ​​ស្ដី​ពី​ការ​អភិ​វឌ្ឍ​យុវ​ជន​កម្ពុជា​នា​ពេល​អនាគត​។

សិក្ខា​សាលា​នេះ​ធ្វើ​ឡើង​នៅថ្ងៃទី៣០ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២២ ក្នុង​សាកល​វិទ្យា​ល័យ​ជាតិ​គ្រប់​គ្រង​ ដោយ​មាន​ការ​ចូល​រួម​ពី​សំណា​ក់​សិស្ស​និស្សិត​ជាង​១០០​នាក់ ​មក​ពី​សាកល​វិទ្យា​ល័យ​ចំនួន​២០ផ្សេងៗគ្នា។

រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា លោក ហង់ ជួន ណារ៉ុន បាន​ថ្លែង​​ក្នុង​សិក្ខាសាលានេះ​​​​ថា ​យុវជនសតវត្សរ៍​ទី២១​គួរ​តែ​មាន​បំណិន​ទន់ និង​បំណិន​​​​​វិជ្ជាជីវៈ​ឲ្យ​បាន​ច្បាស់លាស់​​។ លោក​ថា ​បំណិន​​ទន់ និង​បំណិន​​វិជ្ជាជីវៈ​នេះ​សំដៅ​ទៅ​លើ​បំណិន​​ដែល​ទាក់ទង​នឹង​បុគ្គល​លក្ខណៈ​ផ្ទាល់​ខ្លួន​ដូចជា​របៀប​ក្នុង​ការទំនាក់​ទំនង និង​ការងារ​​ក្រុម​ជា​ដើម។

លោក ហង់ ជួនណារ៉ុន បន្ថែម​ថា ការបញ្ចូល​បំណិនទន់​ទៅក្នុង​មុខ​វិជ្ជា​បំណិន​ជីវិ​ត​តាម​មូលដ្ឋាន​មាន​១២​ចំណុច​ដែល​ចែក​ចេញ​ជា​បី​ក្រុម ដូចជា​បំណិន​សម្រាប់​ការរៀន​សូត្រ មាន​​ការច្នៃ​ប្រឌិត ការត្រិះរិះ​ពិចារណា និង​ការដោះស្រាយប​ញ្ហា។ បំណិន​សម្រាប់​​ពង្រឹង​អំណាច​ផ្ទាល់ខ្លួន​ មាន ការគ្រប់គ្រង​ខ្លួន​ឯង ភាពធន់ និង​ទំនាក់ទំនង។ ចំណែក​បំណិន​សម្រាប់​លទ្ធភាព​ការងារ មាន​ការចរចារ ការសម្រេច​ចិត្ត​ ភាព​ជាពលរ​ដ្ឋ​សមាន​ចិត្ត និង​ការចូលរួម។

កញ្ញា ជាង ឡានីតា អាយុ​២០​ឆ្នាំ ជា​និស្សិត​ឆ្នាំ​ទី​៣ ជំនាញ​អក្សរ​សាស្រ្ត​ខ្មែរ​នៅ​សាកល​វិទ្យា​ល័យ​ភូមិន្ទ​ភ្នំពេញដែល​បាន​ចូលរួមក្នុង​សិក្ខា​សាលា​នោះ​​លើក​ឡើង​ថា​ សិក្ខា​សាលា​នេះ​ចង់​ឱ្យ​យុវ​ជន​ក្នុង​សត​វត្សរ៍​ទី​២១​នេះ​ស្រប​តាម​បែប​ឌី​ជី​ថល ​និង​ស្រប​តាម​ការ​អភិ​វឌ្ឍ​របស់​រដ្ឋា​ភិបាល​ ហើយ​ឱ្យ​យុវ​ជន​តាំង​ចិត្ត​ក្នុង​ភាព​ជា​អ្នក​ដឹក​នាំ​ជា​ដើម​​។

កញ្ញាថា៖ «សម្រាប់​នាងខ្ញុំ​កម្មវិធី​ថ្ងៃនេះ​គឺ​ផ្តោត​ខ្លាំង​បំផុត​លើ​ការបណ្តុះបណ្តាល​យុវជន​ឱ្យ​ស្រប​ទៅ​តាម​សតវត្សន៍​ទី២១ ជាពិសេសបែប​បំណិន​ឌីជីថល។​ អ្វី​ដែល​សំខាន់​គឺ​បានផ្សព្វផ្សាយ​អំពី​កម្មវិធី​បណ្តុះបណ្តាល​ផ្សេងៗ​របស់​អគ្គនាយកដ្ឋាន ដូចជា VMC (Volunteer for My Community) និង​កម្មវិធី​ក្នុង​កាយរឹទ្ធ​ជាតិ​ជាដើម ស្រប​តាម​ការអភិវឌ្ឍរបស់រដ្ឋាភិបាល»។

កញ្ញាបន្ថែមថា៖ «អ្វី​ដែលសំខាន់នោះយុវជនតាំងចិត្តក្នុងភាពជាអ្នកដឹកនាំ ហើយ​ចែក​រំលែក​ជំនាញ​ទន់​ដែល​បង្ហាញ​ពី​ភាព​ជោគជ័យ​របស់​ពួកគាត់​នៅ​ថ្ងៃអនាគត»។

លោក សា​ខន រតនា អាយុ​២១​ឆ្នាំ ជា​និស្សិត​ឆ្នាំ​ទី​៤ ជំនា​ញ​ទំនាក់​ទនង​អន្តរ​ជាតិ​នៅ​សាកល​វិទ្យា​ល័យ​បញ្ញា​សាស្រ្ត​កម្ពុជា​និយាយ​ថា​ ​យុវជន​ក្នុង​សត​វត្សរ៍​ទី​២១​ត្រូវ​តែ​មាន​ជំនាញ​ឌី​ជី​ថល​ ជំនាញ​ទន់ ​ជំនាញ​រឹង​ និង​ចេះ​ប្រើ​ប្រាស់​បច្ចេក​វិទ្យា​ឱ្យ​បាន​ត្រឹម​ត្រូវ​។

លោក​ថា​៖ «ខ្ញុំ​គិត​​វា​ពិត​មាន​សារៈ​សំខាន់​មែន​ទែន​សម្រាប់​យុវ​ជន​ទាំង​អស់​គ្នា​។ ក្នុង​នាម​យើង​ជា​យុវ​ជន​នៃ​សតវត្សរ៍​ទី​២១​ យើង​គួរ​មាន​ចំណេះ​ដឹង​ច្រើន​​មិន​មែន​ត្រឹម​តែ​ជំនាញ​ដែល​យើង​​រៀន​នៅ​សាលា​​មួយ​​មុខ​​ប៉ុណ្ណោះ​​ទេ​ ក៏​ត្រូវ​ជំនាញ​ឌី​ជី​ថល​ ជំនាញ​ទន់​ ជំនាញ​រឹង​ហើយ​មួយ​ទៀត​គឺ​ចំណេះ​ដឹង​នយោ​បាយ​ សេដ្ឋ​កិច្ច​ដើម្បី​ឱ្យ​តាម​ទាន់​សម័យ​កាល​»។

លោក​បន្ថែម​ថា​៖ «អ្វី​ដែល​ខ្ញុំ​ផ្តោត​សំខាន់​នោះ​គឺ​បច្ចេក​វិទ្យា​ បើ​ទោះ​ជា​យើង​មិន​អាច​បង្កើត​បច្ចេក​វិទ្យា​ថ្មី​ក៏​យើង​ចេះ​ប្រើ​ប្រាស់​វា​ដែរ​ កុំ​ឱ្យ​ថា​គេ​ខំ​បង្កើត​ឱ្យ​យើង​ហើយ​យើង​អត់​ប្រើ​ទៀត​ចឹង​ទៅ​វា​ពិបាក​ក្នុង​ការ​អភិ​វឌ្ឍ​ប្រទេស​ជាតិ​ជា​ពិសេស​គឺ​សេដ្ឋ​កិច្ច​»។

ចំណែក​កញ្ញា រ៉ន ម៉ាលីន ​បុគ្គ​លិក​ហាត់​ការ​នៃ​ក្រសួង​អប់រំ​ ​ដែល​បា​ន​ចូលរួម​ក្នុង​សិក្ខា​សាលា​នោះ​​​លើក​​ឡើងដែរ​​ថា​ យុវ​ជន​មិន​មែន​មាន​ត្រឹម​តែ​ចំណេះ​ដឹង​ក្នុង​សាលា​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ​ ពួក​គាត់​គួរ​មាន​ជំនាញ​ផ្សេងៗ​ និង​សាក​ល្បង​ខ្លួន​ឯង​ជា​មួយ​អ្វី​ថ្មីៗ​គឺ​លើក​ទឹក​ចិត្ត​ធ្វើ​ការ​ងារ​ស្ម័គ្រ​ចិត្ត​ឱ្យ​បាន​ច្រើន​។

កញ្ញា​ថា៖ «សិក្ខា​សាលា​ថ្នាល​​​បំណិន​​​សត​​​វត្សរ៍​​ទី​​​២១​​​របស់​​​​យុវ​​​ជន​ចង់​ឱ្យ​យុវ​ជន​ចេះ​ដឹង​អ្វី​លើស​ពី​ការ​រៀន​នៅ​ក្នុង​ថ្នាក់​ ហើយ​ជា​ពិសេស​គឺ​លើក​ទឹក​ចិត្ត​ឱ្យ​ពួក​គាត់​ធ្វើ​ការ​ស្ម័គ្រ​ចិត្ត​ឱ្យ​បាន​ច្រើន​នៅ​ក្នុង​សង្គម​ព្រោះ​ការ​ស្ម័គ្រ​ចិត្ត​អាច​ធ្វើ​ឱ្យ​យើង​ជួប​ប្រទះ​អ្វី​ដែល​ថ្មីៗ​ហើយ​​អាច​ស្វែង​រក​ខ្លួន​ឯង​ឃើញ​»។

បើ​តាម​ជំរឿន​ជាតិ​ឆ្នាំ ២០១៩ ប្រជាជន​អាយុ​ក្រោម ៣០ឆ្នាំ មាន​ប្រមាណ​ជា ២/៣ នៃ​ប្រជាជន​សរុប​ប្រមាណ ១៦ លាន​នាក់​ ឬ​ស្មើ​ប្រមាណ​ជា ៦០%៕

Cambodia’s Internet May Soon Be Like China’s: State-Controlled

Under a new decree, all web traffic will be routed through a government portal. Rights groups say a crackdown on digital expression is about to get worse.

Full story here: https://www.nytimes.com/2022/01/15/business/cambodia-arrests-internet.html

Farmers Battle Against Rising Costs

Struggling farmers call on the government to raise and fix rice prices as they battle against increasing fuel and fertilizer costs.

Full story here: https://kiripost.com/stories/farmers-battle-against-rising-costs

កសិករខេត្តតាកែវប្រឈមនឹងការលំបាកដោយការឡើងថ្លៃជី

ខេត្តតាកែវ៖ លោកផាន់ ឆាន់ កំពុងឱន ងើបយកដៃដកស្មៅ និងដាក់ជីថែទាំដាំណាំស្រូវរបស់គាត់យ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់ នៅចំកណ្ដាលវាលស្រែពណ៌បៃតងដ៏ខៀវស្រងាត់ ទឹកមុខពោរពេញដោយក្ដីរំភើបនឹងដំណាំស្រូវស្រស់ល្អខៀវខ្ចីរបស់គាត់។

បុរសដែលមានអាយុ៧៥ ជាកសិករម្នាក់រស់នៅក្នុងភូមិទួលក្រសាំងខ ឃុំអង្គរបុរី ស្រុកអង្គរបុរី​ បាននិយាយថា ក្នុងមួយឆ្នាំលោកអាចធ្វើស្រែបានបីដង ហើយចំណែកការប្រមូលផលស្រូវវិញគឺទទួលបានផលល្អប្រសើរ ព្រោះនៅតំបន់នេះមានទឹកគ្រប់គ្រាន់ ហើយការដាំដុះស្រូវធ្វើម្ដងក្នុងមួយហិចតាអាចទទួលបានផលស្រូវចន្លោះពី ៨តោន ទៅ ១០តោន។

លោកផាន់ ឆាន់

ទោះ​ជា​យ៉ាង​ណា លោកបាន​បន្ថែម​ថា ការ​កើន​ឡើង​ការ​ចំណាយ​កំពុង​កាត់បន្ថយ​ប្រាក់​ចំណេញ​របស់​គាត់។ ថ្មីៗនេះតម្លៃជីបានឡើងថ្លៃ។ ជីមួយការ៉ុងមានតម្លៃ ១៨ម៉ឺនរៀល (៤៥ ដុល្លារ) ឬ ២០ម៉ឺនរៀល (៥០ដុល្លារ) ប្រសិនបើគាត់បង់រំលោះ។ តម្លៃ​ពីមុនមានចន្លោះ​ពី ១០​ម៉ឺន​រៀល​ទៅ ​១២​ម៉ឺន​រៀល​ប៉ុណ្ណោះ​។ លើស​ពី​នេះ តម្លៃ​សាំងក៏​ឡើង​ថ្លៃ ដែល​នាំ​ឱ្យ​ប្រាក់​ចំណូល​មិន​មាន​តុល្យភាព​ពី​ការ​លក់​ស្រូវរបស់​គាត់។

ឧបសគ្គមួយទៀតរបស់កសិករ គឺពួកគាត់ត្រូវឆ្លងកាត់ឈ្មួញកណ្តាលនៅពេលលក់ផលិតផលរបស់ពួកគាត់ ដែលនាំឱ្យបាត់បង់ប្រាក់ចំណេញបន្ថែមទៀត។ ជំងឺរាតត្បាតកូវីដ១៩ ក៏​បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​តម្លៃ​កសិផល​ឡើង​ថ្លៃ​ដែរ ដែល​មិន​ស្រប​នឹង​តម្លៃ​ស្រូវ។

«តាមដែលខ្ញុំដឹងមក តម្លៃស្រូវដែលខាងវៀតណាមផ្ដល់មកឲ្យខាងខ្មែរមានតម្លៃក្នុងមួយគីឡូ ១៥០០រៀល ប៉ុន្ដែខ្មែរយើងសង្កត់កខ្មែរយើង ដោយឈ្នួញខ្មែរយើងទិញពីយើងក្នុងតម្លៃថោក ដើម្បីលក់បន្ដទៅឲ្យឈ្នួញវៀតណាម។»

ប្រជាជននៅខេត្តតាកែវ ៩០ភាគរយ ប្រកបរបរកសិកម្មចិញ្ចឹមជីវិត ហើយលោកឆាន់ ក៏បានបញ្ជាក់ផងដែរថា នេះសំណាងហើយឆ្នាំនេះមានទឹកគ្រប់គ្រាន់ មិនចាំបាច់បូមទឹកបញ្ចូលស្រែដូចឆ្នាំមុន ទើបការចំណាយទៅលើកប្រេងសាំងមិនសូវមាន។

កាលពីមុនៗមកនោះការចំណាយពិតជាអស់ច្រើន ហើយផលស្រូវយើងក៏ទទួលបានច្រើនណាស់ដែរ ប៉ុន្ដែស្រូវមានតម្លៃថោកខ្លាំងនៅពេលនេះ ដោយក្នុងមួយគីឡូក្រាមតម្លៃ ៧០០ រៀល ទៅ ៨០០រៀល។

លោកឆាន់បានស្នើសុំឲ្យរដ្ឋាភិបាល និងមន្ដ្រីមានសមត្ថកិច្ចពាក់ព័ន្ធយកចិត្តទុកដាក់អំពីទុក្ខលំបាករបស់ប្រជាកសិករផង សូមស្វែងរកទីផ្សារលក់ស្រូវចេញឲ្យមានតម្លៃថ្លៃគួរសមល្មមអាចទូទាត់ចំណាយបាន និងសល់ចំណូលខ្លះៗដើម្បីចិញ្ចឹមជីវិតបន្ដទៅមុខទៀត។ លោកបានស្នើសុំតម្លៃស្រូវឲ្យបានត្រឹមតែមួយគីឡូ ១០០០រៀលក៏អស់ចិត្ត គឺវាល្មមអាចសល់លុយបន្ដិចបន្ដួចដែរ។

អ្នកស្រី ដេត មានអាយុ ៤៧ ឆ្នាំ ជាប្រពន្ធមេភូមិដើមគ ស្រុកបុរីជលសារ ខេត្តតាកែវបានកំពុងជជែកលេងជាមួយកសិករស្ដ្រីគ្នាឯងប្រមាណ ៤ -៥ នាក់អំពីបញ្ហាស្រូវមានតម្លៃទាបព្រមទាំងទឹកមុខសម្លឹងទៅរកបាវស្រូវរបស់គាត់ទាំងអស់សង្ឃឹម ហើយបាននិយាយថា៖ «ខ្ញុំជាកសិករមួយរូបធ្វើស្រែចំនួន១២ហិចតា។»

អ្នកស្រី ដេត

អំឡុងពេលធ្វើស្រែចម្ការ អ្នកស្រីពិបាកចិត្តខ្លាំងមែនទែន ព្រោះត្រូវចំណាយថវិកាច្រើនទៅលើកម្លាំងពលកម្មដើម្បីជួលគេឲ្យភ្ជួរ និងជួលម៉ាស៊ីនច្រូតស្រូវ ហើយដីដែលអ្នកស្រីធ្វើទៀតសោតនោះជាដីស្រែដែលអ្នកស្រីជួលគេ បូកផ្សំជាមួយនឹងប្រេង ជីឡើងថ្លៃទៀតនោះ អ្នកស្រីសឹងតែគ្មានកម្លាំងចិត្តបន្ដរបរជាកសិករតទៅទៀតដែរ។

អ្នកស្រីបានពោលដូច្នេះថា ស្រូវដែលអ្នកស្រីលក់ចេញក្នុងមួយតោនតម្លៃ ៨០ម៉ឺនក្នុងមួយតោន។

អ្នកស្រីបានបន្ទោសឈ្នួញកណ្ដាលដោយសារតែពួកគេទម្លាក់តម្លៃស្រូវរបស់អ្នកស្រី។ ស្រូវដែលអ្នកស្រីលក់ចេញដំបូងគឺលក់ទៅកាន់ឈ្មួញខ្មែរ តែឈ្មួញខ្មែរទិញពីអ្នកស្រីយកទៅលក់បន្ដនៅវៀតណាមផ្ទាល់ ឬឈ្មួញខ្មែរខ្លះលក់បន្ដទៅឈ្មួញខ្មែរគ្នាឯង ហើយលក់បន្ដទៅកាន់ឈ្មួញវៀតណាម។

អ្នកស្រីបានបន្ថែមទៀតថា តម្លៃស្រូវនៅប្រទេសវៀតណាមគេឲ្យមួយតោនតម្លៃ ១លាន ១សែនរៀល តែឈ្មួញខ្មែរគ្នាឯងជាអ្នកទម្លាក់តម្លៃស្រូវដើម្បីបានចំណេញច្រើន បែរមកទិញតម្លៃស្រូវមួយតោន ៨០ម៉ឺនរៀល។

អ្នកស្រីបានសំណូមពរ សូមឲ្យរាជរដ្ឋាភិបាល និងមន្ដ្រីអាជ្ញាធរជួយស្វែងរកទីផ្សារលក់ស្រូវឲ្យមានតម្លៃថ្លៃជាងនេះ ដើម្បីចំណាយ និងចំណូលមានភាពស៊ីចង្វាក់គ្នា និងសមរម្យល្មមអាចចិញ្ចឹមជីវិតរស់បាន ហើយវាក៏ជាការលើកទឹកចិត្តដល់កសិករឲ្យមានសង្ឃឹមក្នុងការប្រកបរបរកសិកម្មបន្ដទៀតផងដែរ។

លោកឡាយ ជាកសិករធ្វើស្រែនៅស្រុកកោះអណ្ដែត កំពុងធ្វើការច្រូតស្រូវ និងពូតម្ដងមួយកណ្ដាប់ក្រោមកម្ដៅថ្ងៃក្ដៅខ្លាំងព្រមទាំងបែកញើសសស្រាកសស្រាំយ៉ាងមមាញឹកតែម្នាក់ឯងកណ្ដាលវាល់ស្រែពណ៌លឿងក្រហម។

លោកឡាយ

បានប្រាប់លើកឡើងថា នៅស្រុកកោះអណ្ដែត លោកអាចធ្វើស្រែបានតែមួយដងគត់ក្នុងមួយឆ្នាំប៉ុណ្ណោះ ព្រោះតំបន់នេះជាតំបន់ដីលើមិនសូវមានទឹកដូចតំបន់ដីក្រោមជល់សារ និងអង្គរបុរី ដែលមានប្រព័ន្ធទឹកអនុគ្រោះខ្លាំងដូចគេនោះទេ។ រីឯតំបន់នេះវិញមិនមានទេគ្រោះទឹកជំនន់ ធ្លាប់តែមានគ្រោះរាំងស្ងួតម្ដងម្កាល។

លោកឡាយ បានប្រាប់ឲ្យដឹងទៀតថា ស្រូវនៅតំបន់នេះលក់ក្នុងមួយគីឡូបាន ៨០០ -៩០០រៀល តែប៉ុណ្ណោះ វាមិនសមទៅនឹងថវិកាដែលលោកបានចំណាយទៅលើថ្លៃជីមួយការ៉ុង ២០ម៉ឺននោះទេ។ 

ម្យ៉ាងទៀតឥលូវនេះ ភាគច្រើនកសិករធ្វើស្រែដោយប្រើម៉ាស៊ីនច្រូតស្រូវដែលត្រូវជួលគេទៀត។  

អ្នកចងក្រងសហគមន៏កសិកម្មនៅក្នុងខេត្តសៀមរាម លោកញ៉ោ សុភាព បានឲ្យដឹងថាវិស័យកសិកម្មនៅកម្ពុជាហាក់នៅមានកម្រិតនៅឡើយ បើប្រៀបធៀបទៅនឹងប្រទេសជិតខាង ទាំងបច្ចេកទេស ធនធាន ទីផ្សារ ប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រ គោលនយោបាយកសិកម្ម រួមទាំងមធ្យោបាយដឹកជញ្ជួនកសិផល។

លោកបានបន្ថែមថា តាមការសង្កេតរបស់លោក វិស័យកសិកម្មនឹងអាចជួយឲ្យពលរដ្ឋមានជីវភាពសមរម្យ ប្រសិនបើមានការយកចិត្តទុកដាក់ពីភាគីពាក់ព័ន្ធពិសេសរដ្ឋាភិបាល និង ក្រសួងកសិកម្ម។

លោកបានប្រាប់ឲ្យដឹងថា៖ «តាមការសង្កេតមើលរបស់ខ្ញុំ ក្នុងនាមជាអ្នកធ្វើកសិកម្មផ្ទាល់

វិស័យកសិកម្ម អាចជួយឲ្យកសិករមានជីវភាពធូរធារ ប្រសិនបើមានការជួយគាំទ្រពីគ្រប់វិស័យ ទាំងវិស័យរដ្ឋាភិបាល ទាំងវិស័យឯកជន ហើយនឹងទាំងវិស័យសង្គមស៊ីវិល។»

ឈ្មួញកណ្តាលក្នុង​ខេត្ត​តាកែវ​ជា​ច្រើន​នាក់​ត្រូវ​បាន​ទាក់​ទងដើម្បីសុំការអត្ថាធិប្បាយសម្រាប់អត្ថបទនេះ ក៏​ប៉ុន្តែ​ពួកគេបានបដិសេធ​មិន​ធ្វើ​អត្ថាធិប្បាយ​ទេ ដោយអ្នកខ្លះបាននិយាយថាឈឺ។

រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម លោកវែង សាខុន កាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១ បានសុំមិនធ្វើអត្ថាធិប្បាយបន្ថែមនៅពេលទាក់ទងតាមទូរស័ព្ទ ដោយលោកបានប្រាប់ថា លោកគ្មានពេលពន្យល់ពីបញ្ហានេះម្ដងហើយម្ដងទៀតនោះទេ ព្រោះចំណុចខ្លះ គាត់បានសរសេររៀបរាប់នៅលើគេហទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោករួចហើយ។

​​ «មិនមើលហ្វេសប៊ុកខ្ញុំ មូលហេតុដែលស្រូវចុះថោក ជីឡើងថ្លៃខ្ញុំសរសេរអស់ ហើយសួរដដែលៗ ខ្ញុំធុញ។»

យោងតាមហ្វេសប៊ុករបស់លោកសាខុន ដែលបង្ហោះកាលពីថ្ងៃទី១៨ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១ បានឲ្យដឹងថា តម្លៃថ្នាំ និងជីកសិកម្មមានតម្លៃថ្លៃវិញ បណ្ដាលមកពីបណ្ដាប្រទេសដែលជាអ្នកផលិត មានបញ្ហារអាក់រអួលផ្នែកផលិតកម្ម។ វត្ថុធាតុដើមក៏មានការខ្វះខាត ផលិតកម្មជីថយចុះដោយសារតែកង្វះកម្លាំងពលកម្ម ផ្សេងពីនោះក៏មានប្រទេសជាច្រើនដែលបញ្ជាទិញផលលិតផលទាំងនេះមិនមែនមានតែកម្ពុជាមួយទេ ដែលជាហេតុធ្វើឲ្យការផ្គត់ផ្គង់មិនគ្រប់គ្រាន់។

លោកបានសរសេរថា៖ «ការចំណាយលើការវេចខ្ចប់ឡើងវិញក៏ជាបន្ទុកមួយ ដែលត្រូវការ សំបកវេចខ្ចប់បោះពុម្ភជាភាសាខ្មែរ។ ក្រុមហ៊ុនផ្គត់ផ្គង់មួយចំនួនធំមិនបានទៅទិញដល់រោងចក្រផ្ទាល់ ដោយទិញតាមរយៈឈ្មួញកណ្ដាល ជាហេតុធ្វើឲ្យតម្លៃថ្លៃជាងតម្លៃចេញពីរោងចក្រ និងជាមួយគ្នានេះកំណើនក្នុងការប្រើប្រាស់ក៏មានការកើនឡើងខ្លាំង។»

អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលថា ការហៅលោក មីន អោងឡាំងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីមីយ៉ាន់ម៉ាក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម ជាការគោរពភាគីចរចារ

លោក ​ផៃ​ ស៊ីផាន​ អ្នក​នាំ​ពាក្យ​រដ្ឋាភិបាល​​លើកឡើង​ថា ការ​ហៅ​លោក ​មីន​ អោង​ឡាំង​ ជា​នា​យក​រដ្ឋ​មន្ត្រី​របស់​មីយ៉ាន់ម៉ា​នៅ​ក្នុង​សេចក្តី​ថ្លែង​ការណ៍​រួម​ពី​ក្រុង​ណៃ​ពី​ដោ​នៃ​ដំ​ណើរ​ទស្សន​កិច្ច​របស់​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី​កម្ពុជា​កន្លង​ទៅ​​ គឺជា​ការ​គោរព​សមាស​ភាគី​ចរចារ​ មិនមែនជា​ការ​ទទួល​ស្គាល់​របប​សឹក​យោធា​នោះទេ។

លោក​ផៃ​ ស៊ីផាន បាន​ប្រាប់​ Newsroom Cambodia​ នៅ​ថ្ងៃ​ទី៩​ ខែមករា​ ឆ្នាំ២០២២​ ថា​ ការ​ហៅ​​លោក​មីន​ អោងឡាំង​ មេ​ដឹក​នាំ​របប​សឹក​ភូមា​​ជា​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី​នៃ​ប្រទេស​មីយ៉ាន់ម៉ា​តាម​រយៈ​សេចក្តី​ថ្លែងការណ៍​រួម​ពី​ក្រុង​ណៃពីដោ​ កាល​ពី​ថ្ងៃទី០៧​ ខែមករា​ ឆ្នាំ២០២២​ កន្លង​ទៅ​នោះ​ គ្រាន់​តែ​ជា​ការ​គោ​រព​សមាស​ភាគី​ចរចារ​ខាង​របប​សឹក​ភូមា​​ប៉ុណ្ណោះ ​​មិន​មែន​​ទទួល​ស្គាល់​របប​សឹក​ភូមា​ជា​ផ្លូវការ​ឡើយ​។

លោក​ ផៃ ស៊ីផាន លើកឡើង​បែប​​នេះ​ ​បន្ទាប់​ពី​អ្នក​ឃ្លាំមើល​សង្គម​មួយ​ចំនួន​​​​យល់​ថា​ កម្ពុជា​​បាន​ទទួល​ស្គាល់​របប​សឹក​ភូមា​ជា​ផ្លូវការ​​ បន្ទាប់​ពី​លោក​នាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បាន​ធ្វើ​ដំណើរ​ទស្សនកិច្ច​ទៅ​កាន់​ប្រទេស​មីយ៉ាន់ម៉ា​ កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​៧ និង​ថ្ងៃ​ទី​៨​ ខែមករា​ ឆ្នាំ២០២២​។

លោកផៃ ស៊ីផាន​ ​បន្ថែម​ថា ​ដំណើរ​ទស្សនកិច្ច​របស់​លោក​នា​យក​រដ្ឋ​មន្ត្រី ​ហ៊ុន​ សែន​ ទៅ​កាន់​ប្រ​ទេស​មី​យ៉ាន់​ម៉ា​ ដើម្បី​ជួប​មេ​ដឹក​នាំ​របប​សឹក​ភូមា​លោកមីន​ អោង​ឡាំង​ នោះ​ កម្ពុជា​បាន​ប្រកាន់​គោល​ជំហរ​នៅ​ជា​មួយ​អាស៊ាន​ហើយ ​និង​បាន​គោរព​កុង​សង់​ស៊ីល​ចំនួន​៥ចំណុច​ ដែល​បាន​អនុម័ត​ដោយ​អាស៊ាន​នៅ​ប្រទេស​ឥណ្ឌូ​នេ​ស៊ី​កាលពី​ឆ្នាំ២០២១។ លោក​ថា​​ ​កម្ពុជា​ទៅ​ក្នុង​នាម​ជា​អ្នក​សម្រប​សម្រួល​ ដូច្នេះ​កម្ពុជា​ត្រូ​វ​តែ​គោរព​រាល់​សមាសភាគី​ចរចារ​នានា​ រួម​ទាំង​ភាគី​ប្រដាប់​អាវុធ​នានា​ឯទៀត​ បើ​កម្ពុជា​មាន​ឱកាស​ដើម្បី​ជួប​ចរចារ​ ។

លោកផៃ​ ស៊ីផាន​៖ «មិន​មែន​ជា​ការ​ទទួល​ស្គាល់​ឡើយ​ ប៉ុន្តែ​ភាគី​កម្ពុជា​គោរព​ដល់​អត្តសញ្ញាណ​​ខាង​ភាគី​លោកមីន​ អោងឡាំង»។

អ្នក​នាំ​ពាក្យ​រដ្ឋា​ភិបាល​រូប​នេះ​បាន​បន្ថែម​ដោយ​បាន​ប្រៀប​ធៀប​ដល់​ប្រវត្តិ​សាស្រ្ត​កម្ពុជា​នា​អតីត​កាល​ គ្រា​ដែល​កម្ពុជា​ស្ថិត​ក្នុង​សម័យ​អន្តរកាល​ក្រោយ​របប​ខ្មែរ​ក្រហម​​ថា​ កិច្ច​ចរចារ​នា​ពេល​នោះ​ គេ​ហៅ​ភាគី​កម្ពុជា​ប្រជា​ធិបតេយ្យ​ គេ​ហៅ​ឈ្មោះ​ភាគី​សារ​ធារណ​រដ្ឋ​ប្រ​ជា​មានិត​កម្ពុជា​​ មិន​មែន​មាន​ន័យ​ថា​ទទួល​ស្គាល់​របប​នីមួយៗ​ហ្នឹង​ឡើយ​ តែ​ជា​ការគោរព​។ ដោយ​ឡែក​ សម្រាប់​កិច្ចការ​ជំនួប​លើក​នេះ​វិញ​ លោកថា​ ខាង​កម្ពុជា​គោរព​ដល់​អត្តសញ្ញាណ​របស់​ក្រុម​លោក មីន​ អោងឡាំង​ ហើយ​ ក្រុមលោក មីន​ អោងឡាំង ​ទៅ​វិញ​ទេ​ ដែល​ដាក់​ឈ្មោះ​ខ្លួន​ថា​ជានាយករដ្ឋមន្ត្រី​។

​ក្នុ​ង​សន្និសីទ​សារព័ត៌មាន​ស្តី​ពី​លទ្ធផល​នៃ​ដំណើរ​ទស្សន​កិច្ច​របស់​លោក​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី ​ហ៊ុន សែន​ ទៅ​កាន់​ប្រទេស​មីយ៉ាន់ម៉ា​ កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី៨​ ខែមករា​ ឆ្នាំ២០២២​ លោក ប្រាក់ សុខុន​ រដ្ឋ​មន្ត្រី​ក្រសួង​ការ​បរទេស​ និង​ជាគណៈប្រតិភូអម​ដំណើរ​លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​ក្នុង​ដំណើរ​នេះ​ក៏​បាន​លើក​ឡើង​​​ដែរ​ថា​ ​ដំណើរ​ទស្សនកិច្ច​នេះ​មិន​មាន​ន័យ​ថា​កម្ពុជា​ទទួល​ស្គាល់​របប​សឹកភូមា​ឡើយ​។

លោក ប្រាក់ សុខុន​ បញ្ជាក់ថា៖ «បើ​យើង​និយាយ​ពី​ការ​ទទួលស្គា​ល់​វិញ​ វា​ជា​ពាក្យ​មួយ​មិន​ចាំ​បាច់​ក្នុង​ការ​លើក​នៅ​ទី​នេះ​ទេ​ ព្រោះ​ប្រទេស​នានា​បាន​រក្សា​ទំនាក់​ទំនង​ការ​ទូត​របស់​ខ្លួន​ជា​មួយ​របប​ក្រុង​ណៃ​ពី​ដោ​រហូត​មក​ដល់​សព្វ​ថ្ងៃ​ គ្រប់​ស្ថាន​ទូត​ទាំង​អស់​នៅ​តែ​រក្សា​ នេះ​មិន​មែន​ជា​ការ​ទទួល​ស្គាល់​អី​ទេ​ គ្រាន់​តែ​ជា​ការ​បន្ត​បំពេញ​ការងារ​ ទំនាក់​ទំនង​រវាង​ប្រទេស​យើង​ទាំង​ពីរ»​ ។

ក្នុង​​សេចក្តី​ប្រកាស​ព័ត៌មាន​រួម​ស្តី​ពី​ដំណើរ​ទស្សន​កិច្ច​របស់​លោក​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី ​ហ៊ុន​ សែន​ នៅ​ប្រទេស​មីយ៉ាន់ម៉ា​ ចេញ​ពី​ក្រុង​ណៃ​ពី​ដោ​នៅ​ថ្ងៃ​ទី៧​ ខែមករា​ ឆ្នាំ២០២២​ បាន​សរសេរ​ដូច្នេះ​ថា៖​ «តប​តាម​ការ​អញ្ជើញ​របស់​ ឯកឧត្តម​ នាយ​ឧត្តម​សេនីយ៍​ជាន់ខ្ពស់​ មីន​ អោង​ ឡាំង​ ប្រធាន​ក្រុម​ប្រឹក្សា​រដ្ឋបាល​រដ្ឋ ​និង​ជា​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី​នៃ​សាធារណ​រដ្ឋ​សហ​ភាព​​មីយ៉ាន់ម៉ា​» ។

អ្នក​ឃ្លាំមើល​សង្គម​មួយ​ចំនួន​​​​យល់​ថា​ រដ្ឋា​ភិបាល​កម្ពុជា​ទទួល​ស្គាល់​របប​សឹក​ភូមា​ និង​ធ្វើ​ឱ្យ​របប​មួយ​នេះ​ស្រប​ច្បាប់​ ខណៈ​បណ្តា​ប្រទេស​ដទៃ​មិន​បាន​ទទួល​ស្គាល់​លោកមីន​ អោងឡាំង​ ជា​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ស្រប​ច្បាប់​ឡើយ​ ។

​លោក​ វណ្ណ​ ប៊ុនណា​ អ្នក​ស្រាវ​ជ្រាវ​នៅ​វិទ្យា​ស្ថាន​ខ្មែរ​សម្រាប់​សហ​ប្រតិ​បត្តិកា​រ​ និង​សន្តិភាព​ យល់​ឃើញ​ពី​ទិដ្ឋភាព​ពីរ​យ៉ាង​ទៅ​លើ​ចំណុច​នៃ​សេចក្តី​ថ្លែង​ការណ៍​រួម​នេះ​ ។ ទីមួយ​ លោក​យល់​ថា​ ជា​ការ​ទទួល​ស្គាល់​របប​សឹក​ភូមា​ជា​របប​ស្រប​ច្បាប់​ ឯ​ចំ​ណុច​ទី​២​វិញ​ លោក​ថា​ វា​ជា​បច្ចេក​ទេស​ការ​ទូត​របស់​កម្ពុជា​ក្នុង​ការ​លើក​ជើង​ដល់​សមាសភាគី​ក្រុម​លោកមីន​ អោង​ឡាំង​ ដើម្បី​ឱ្យ​ការ​ចរ​ចារ​មាន​ប្រសិទ្ធិ​ភាព​ ។

លោក​បន្ត​ថា​៖ «ក្នុង​ការ​ចរ​ចារ​នយោបាយ​បញ្ចប់​ជម្លោះ​ វា​តម្រូវ​ឱ្យ​ភាគី​ម្ខាង​ព្យាយាម​យក​ចិត្ត​ភាគី​ម្ខាង​ទៀត​ វា​រាង​លើក​តម្កើង​ លើក​ជើង​ភាគី​ម្ខាង​ទៀត​ដែរ​ ដើម្បី​ទទួល​បាន​លទ្ធផល​ ឧទាហរណ៍​កម្ពុជា​ចង់​បាន​ការ​ធ្វើ​សម្បទាន​ពី​របប​យោធា​ហ្នឹង​ អ៊ីចឹង​ ចង់​មិន​ចង់​ ភាគី​កម្ពុជា​ត្រូវ​តែ​ដាក់​ឈ្មោះ​លោក​ មីន​ អោងឡាំង​ ហ្នឹង​ ជា​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ ជា​លក្ខណៈ​ការ​ទូត​ ឬ​ជា​យុទ្ធសាស្រ្ត​ណា​មួយ​ ដើម្បី​ឱ្យ​លោក​ មីន​ អោង​ឡាំង​ មាន​ចិត្ត​ទន់​ ឬ​បង្ហាញ​ថា​ កម្ពុជា​ឱ្យ​តម្លៃ​ខ្លួន​ ដើម្បី​សម្រួល​ដល់​កិច្ច​ចរចារ​ផ្សេង​ទៀត​ផង​»​ ។

លោក​បន្ថែម​ថា​ បើ​​ពិនិត្យ​មើល​ក្នុង​សេចក្តី​ថ្លែង​ការណ៍​រួម​នោះ​ជា​លក្ខណៈ​ការ​ទូត​វិញ​ ​បង្ហាញ​ថា​ កម្ពុជា​ពិត​ជា​ទទួល​ស្គាល់​របប​សឹក​ភូមា​ពិត​មែន​ ហើយ​ស​បង្ហាញ​ថា​កម្ពុជា​ទទួល​ស្គាល់​លោក​មីន​ អោងឡាំង​ ជា​អ្នក​តំណាង​ដល់​មីយ៉ាន់ម៉ា​ទាំងមូល​ ។

ចំណែក​លោក អ៊ុំ​ សំអាន​ អតីត​មន្ត្រី​ជាន់​ខ្ពស់​នៃ​អតីត​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​យល់​ឃើញ​ថា​ ជា​ទង្វើ​មិន​ត្រឹម​ត្រូវ​ឡើយ​ដែល​ក្នុង​សេចក្តី​ថ្លែង​ការណ៍​នោះ​ចាំ​បាច់​ហៅ​លោក​ មីន​ អោង​ឡាំង​ ថា​ជា​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី​ ព្រោះ​លោក​មិន​មែន​កើត​ចេញ​ពី​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ពី​សំណាក់​ពល​រដ្ឋ​ភូមា​ឡើយ​ ហើយ​សហ​គមន៍​អន្តរជាតិ​ក៏​មិន​បាន​ទទួល​ស្គាល់​រប​ប​សឹក​នេះ​នោះ​ដែរ​ ។

លោក​បន្ត​ថា​៖ «លោកហ៊ុន​ សែន​ ហៅ​លោក​មីន​ អោង​ឡាំង​ថា​ជា​នា​យក​រដ្ឋមន្ត្រី​ ព្រោះ​លោក​ហ៊ុន សែន​ កាល​ពី​ឆ្នាំ១៩៩៧​ ក៏​បាន​ធ្វើ​រដ្ឋ​ប្រហារ​ដែរ​ អ៊ី​ចឹង​មេ​រដ្ឋ​ប្រហារ​ដូច​គ្នា​ គាត់​ទទួល​ស្គាល់​ជា​ការ​ស្រប​ច្បាប់​ពី​រដ្ឋប្រហារ​ ជា​ការ​យល់​ច្រឡំ​ធំ​ណាស់»​ ។

លោក​បន្ថែម​ថា​ បើ​រដ្ឋា​ភិបាល​លោក​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រីហ៊ុន​ សែន​ ទទួល​ស្កាល់​របប​ក្រុង​ណៃ​ពី​ណោ​ របស់​របប​សឹក​ភូមា​ ជា​រដ្ឋា​ភិបាល​ស្រប​ច្បាប់​ហើយ​នោះ​ វា​ជា​ផល​លំបាក​ក្នុង​កិច្ច​ចរចារ​ជា​មួយ​បណ្តា​ភាគី​នានា​ឯទៀត​ ក្នុង​ការ​បញ្ចប់​វិបត្តិ​នយោបាយ​ភូមា​ ។

លោក​​អំពា​វ​នាវ​ឱ្យ​រដ្ឋា​ភិបាល​កម្ពុជា​ ធ្វើ​ការ​បក​ស្រាយ​ត្រង់​ចំណុច​នេះ​ ឬ​ធ្វើ​ការ​សរសេរ​សេចក្តីថ្លែង​ការណ៍​រួម​សារ​ជា​ថ្មី​ ដើម្បី​បំបាត់​ការ​សង្ស័យ​ ឬ​ការ​ភាន់​ច្រឡំ​ពី​មតិ​អន្តរជាតិ​ និង​ពី​បណ្តា​ប្រទេស​អាស៊ាន​ផងដែរ។

គួរ​រំឮក​ថា​ លោក​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី​ហ៊ុន សែន​ បាន​ទៅបំពេញ​ទស្សន​កិច្ច​ផ្លូវ​រដ្ឋ​ជា​មួយ​របប​ក្រុង​ណៃ​ពី​ដោ​ក្នុង​ប្រទេស​មី​យ៉ាន់​ម៉ា​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី០៧​ ដល់​ថ្ងៃ​ទី០៨​ ខែ​មករា​ ឆ្នាំ២០២២​ កន្លង​ទៅ​ ដោយ​បាន​ធ្វើ​ការ​ជួប​ពិភាក្សា​ជា​មួយ​ក្រុម​លោក​មីន​ អោងឡាំង​ ដែល​បាន​ធ្វើ​រដ្ឋ​ប្រហារ​ទម្លាក់​ដំណែង​អ្នក​ស្រី​អោង​​ សាន​ស៊ូជី​ ពី​ដំណែង​ជា​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី​ស្រប​ច្បាប់​ពី​ការ​បោះ​ឆ្នោត​កាល​ពី​ថ្ងៃទី០១​ ខែកុម្ភៈ​ ឆ្នាំ២០២១​ ។ នេះ​ជា​ដំណើរ​ទស្សន​កិច្ច​លើក​ដំបូង​បង្អស់​របស់​កម្ពុជា​ និង​ក៏​ជា​លើក​ទី​មួយ​ ដែល​មាន​មេ​ដឹក​នាំ​ប្រទេស​ទៅ​បំពេញ​ទស្សន​កិច្ច​ផ្លូវ​ការ​ជា​មួយ​របប​យោធា​នៃ​ក្រុង​ណៃ​ពី​ដោ​នេះ​ផង​ដែរ​៕​

កម្ពុជារកឃើញអ្នកឆ្លងកូវីដបម្លែងខ្លួនថ្មី “អូមីក្រុង” ក្នុង​សហគមន៍ជាលើកដំបូង

កម្ពុជា​ប្រកាស​រក​ឃើញ​ករណី​វិជ្ជមានជំងឺ​​កូវីដ១៩​ ប្រភេទ​បម្លែង​ខ្លួន​ថ្មី​​​ «អូមីក្រុង»​ ចូល​​ក្នុង​​សហ​គមន៍​ជា​លើក​ដំបូង​​​ លើ​បុរស​ជន​ជាតិ​ខ្មែរ​ម្នាក់​ដែល​ស្នាក់​នៅ​រាជធានី​ភ្នំពេញ​។

យោង​តាម​សេចក្តី​ប្រកាស​ព័ត៌មាន​របស់​ក្រសួង​សុខា​ភិបាល​ចេញ​ផ្សាយ​នៅ​យប់​ទី​៨​ ខែមករា​ ឆ្នាំ២០២២​ បាន​ឱ្យ​ដឹង​ថា​ ក្រសួង​បាន​រក​ឃើញ​ករណី​កូវីដ១៩​ បម្លែង​ខ្លួន​ថ្មី​ «អូមីក្រុង»​ លើ​បុរស​ជន​ជាតិ​ខ្មែ​រ​ម្នាក់​មាន​វ័យ​ ២៣ឆ្នាំ​ ដែល​មាន​អាសយ​ដ្ឋាន​ស្នាក់​នៅ​សង្កាត់​ទួល​សង្កែ​ ខណ្ឌ​ឬស្សីកែវ​ រាជធានី​ភ្នំពេញ​។

តាម​រយៈ​សេចក្តី​ប្រកាស​ព័ត៌មាន​ដដែល​បាន​បន្ត​ថា​៖​ «បុរស​រូប​នេះ​បាន​ទៅ​កំដ​រ​អ្នក​ជំងឺ​ដែល​ជា​បង​ប្អូន​ជី​ដូន​មួយ​នៅ​មន្ទីរ​ពេទ្យ​មួយ​ក្នុង​រាជធានី​ភ្នំពេញ​ ដែល​មន្ទីរ​ពេទ្យ​នោះ​​បាន​យក​វត្ថុ​សំណាក​របស់​គាត់​ទៅ​ពិនិត្យ​នៅ​មន្ទីរ​ពិសោធន៍​ឃើញ​វិជ្ជមាន​អូមីក្រុង​ ហើយ​បច្ចុប្បន្ន​ បុរស​រូប​នេះ​ត្រូវ​បាន​ដាក់​ឱ្យ​សម្រាក​ព្យាបាល​នៅ​មណ្ឌល​ព្យាបាល​អូឡាំពិក រាជធានីភ្នំពេញ​»​។

ក្រសួង​សុខា​ភិបាល​បន្ថែម​ថា​ មុន​ពេល​រក​ឃើញ​ករណី​វិជ្ជមាន​កូវីដ​១៩​ បម្លែង​ខ្លួន​ថ្មី​អូមីក្រុង​លើ​បុរស​រូប​នេះ​ រូប​លោក​បាន​ធ្វើ​ដំណើរ​ទៅ​ទី​តាំង​ជា​ច្រើន​កន្លែងចាប់ពីថ្ងៃទី២៨ ខែធ្នូ ឆ្នាំ​២០២១ រហូតដល់ថ្ងៃទី០៥ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២។ ទីតាំង​ដែល​បុរស​នោះ​ទៅ​​មាន​​ដូច​ជា​ ​រាជធានី​ភ្នំពេញ​ ខេត្ត​កំពង់ធំ​ ខេត្ត​សៀមរាប​ ព្រម​ទាំង​ទៅ​លេង​កំសាន្ត​នៅ​ទី​កន្លែង​មួយ​ចំនួន​នៅ​តំបន់​តានីទូក​មាស​ ខេត្តកំពត​ ជា​មួយ​បង​ប្អូន​ជី​ដូន​មួយ​មក​ពី​អូស្ត្រាលី​ផង ​និង​បាន​ទៅ​កំដ​រ​អ្នក​ជំងឺ​នៅ​មន្ទីរ​ពេទ្យ​មួយ​កន្លែង​ ​ ដែល​​ក្រោយ​​មក​​រូប​​លោក​​ពិនិត្យ​​ឃើញ​​វិជ្ជមាន​​កូវីដ​១៩​​ អូមីក្រុ​ង​។

ក្រសួង​សុខា​ភិបាល​ តាម​រយៈ​សេចក្តី​ប្រកាស​ព័ត៌មាន​ដដែល​ បាន​​អំ​ពាវ​នាវ​ដល់​ប្រជា​ពល​រដ្ឋ​គ្រប់​រូប​ឱ្យ​មាន​កា​រ​ប្រុង​ប្រយ័ត្ន​ខ្ពស់​ ដោយ​បន្ត​អនុវត្ត​វិធាន​ការ​សុខា​ភិបាល​ ជា​ពិសេស​វិ​ធាន​ការ​ «៣កុំ​ និង​៣ការពារ​» ឱ្យ​បាន​ខ្ជាប់​ខ្ជួន​ ព្រម​ទាំង​ចូល​រួម​ចាក់​វ៉ាក់​សាំង ​(ថ្នាំបង្ការ​)​ កូវីដ១៩​ ឱ្យ​បាន​គ្រប់ៗ​គ្នា​ដើម្បី​ទប់​ស្កាត់​ការ​រីក​រាល​ដាល​​ជំងឺ​កូវីដ១៩​ នៅ​ក្នុ​ង​សហគមន៍​។

គួរ​បញ្ជក់​ផង​ដែរ​ថា​ នេះ​ជា​ករណី​លើក​ទី​មួយ​ដែល​កម្ពុជា​បាន​រក​ឃើញ​ កូវីដ​១៩​ បម្លែង​ថ្មី​​អូមីក្រុង​ នៅ​ក្នុង​សហគមន៍​របស់​ខ្លួន​ ដែល​កន្លង​មក​ កូវីដ​បម្លែង​ខ្លួន​ថ្មី​អូមីក្រុង​សុទ្ធ​សឹង​តែ​ជា​ករណី​នាំ​ចូល​ពី​ក្រៅ​ប្រទេស​ចាប់​តាំង​ពី​ថ្ងៃ​ទី​១៤​ ខែធ្នូ​ ឆ្នាំ២០២១​មក។ ហើយ​មក​ដល់​សព្វ​ថ្ងៃ​ កម្ពុជា​បាន​រក​ឃើញ​ករណី​វិជ្ជមាន​កូវីដ១៩​ សរុប​ចំនួន​ ១២០,៦២១ករណី​ ដែល​ក្នុង​នោះ​ មាន​ករណី​ស្លាប់​ចំនួន​ ៣,០១៥ករណី​ និង​មាន​អ្នក​ជា​សះ​ស្បើយ​ចំនួន​១១៧,០១៤ករណី​។ នេះ​បើ​តាម​ការ​​បញ្ជាក់​ពី​ក្រសួង​សុខា​ភិបាល​គិត​ត្រឹម​ថ្ងៃ​ទី០៩​ ខែ​មករា​ ឆ្នាំ២០២២​។

គួរ​រំលឹក​ថា​ កម្ពុជា​ធ្លាប់​បាន​ប្រកាស​រក​ឃើញ​ករណី​វិជ្ជមាន​កូវីដ​១៩​ បម្លែង​ខ្លួន​ថ្មី​អូ​មី​ក្រុង​នេះ​លើក​ដំបូង​បង្អស់​ លើ​អ្នក​ដំណើរ​ជន​ជាតិ​ខ្មែរ​មួយ​រូប​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី១៤​ ខែធ្នូ​ ឆ្នាំ២០២១​ ដែល​ជា​ករណី​នាំ​ចូល​ពី​ក្រៅ​ប្រទេស​៕​

ក្មេងៗបន្តលក់នៅតំបន់អង្គរវត្តដើម្បីជីវភាពគ្រួសារ

កុមារីឈ្មោះនាង សម្បុរស្រអែមអង្គុយបត់ជើងលើស្មៅ ដៃកាន់កញ្រ្ចែញពោរពេញទៅដោយផ្លែចំបក់ក្បែរកង់សំណព្វរបស់ខ្លួនទាំងទឹកមុខអស់សង្ឃឹម ខណៈរងចាំភ្ញៀវទេសចរនាចំណតរថយន្តនៅខាងមុខប្រាសាទអង្គរវត្ត។

កុមារីនាង មានអាយុ ១៤ឆ្នាំ ហើយកំពុងជួយគ្រួសាររបស់នាងដែលជួបវិបត្តិដែលបណ្តាលមកពីជំងឺរាតត្បាតកូវីដ១៩។ នាងជាក្មេងម្នាក់ក្នុងចំណោមក្មេងតូចៗប្រមាណ ២០នាក់ ដែលលក់ឥវ៉ាន់ដល់ភ្ញៀវទេសចរក្នុងតំបន់អង្គរវត្ត បើទោះជាមានហាមឃាត់ដោយអាជ្ញាធរអប្សរាក៏ដោយ។ ម្ដាយ​របស់​នាង​មាន​ផ្ទុក​មេរោគ​អេដស៍ ហើយ​ឪពុក​របស់​នាង​បាន​ស្លាប់​ក្នុង​គ្រោះថ្នាក់​ចរាចរណ៍​ជាច្រើន​ឆ្នាំ​មកហើយ។

កុមារីនាង

កុមារីនាង ​ដែល​ត្រូវ​បានដាក់ឈ្មោះតែមួយម៉ាត់ក្នុងអត្ថបទនេះ​ដើម្បី​ការពារ​អត្តសញ្ញាណ​គាត់។ ​នាងមាន​បងប្អូន​បី​នាក់ បងប្រុស​​របស់​នាង​បាន​រៀបការ​ហើយ​បាន​ផ្លាស់​ចេញពី​គ្រួសារ​។ ប្អូន​ប្រុស​ម្នាក់​ជាប់​ពន្ធនាគារ​នៅ​ខេត្ត​សៀមរាប​ជាង​មួយ​ឆ្នាំ​ហើយ​ជុំវិញ​ការ​វាយ​តប់​គ្នា​មួយ​។

ដោយសារការលក់វត្ថុអនុស្សាវរីយ៍នៅអង្គរត្រូវបានហាមឃាត់ កុមារត្រូវបង្ខំចិត្តលក់ ផលិតផលរបស់ពួកគេដោយលាក់នៅក្នុងថង់ប្លាស្ទិកខ្មៅ។ បើ​ឆ្មាំ​អាជ្ញាធរ​អប្សរា​ចាប់​បាន​ ឥវ៉ាន់នឹង​ត្រូវ​រឹបអូស។

ជីវិតគឺមានការលំបាកសម្រាប់កុមារដែលលក់នៅអង្គរ ខណៈដែលពួកគេព្យាយាមលៃពេលនៃការកប្រាក់ចំណូលដើម្បីផ្គត់ផ្គង់គ្រួសាររបស់ពួកគេជាមួយនឹងការទៅសាលារៀន។ ពួកគេលកឥវ៉ាន់់ដូចជាវត្ថុអនុស្សាវរីយ៍ អាហារ ផ្លែឈើ និងគ្រាប់ផ្លែឈើ ដើម្បីជួយសម្រួលដល់ជីវភាពគ្រួសារ។ បើ​រៀន​ពេល​ល្ងាច គេ​លក់​ពេល​ព្រឹក។

កុមារីនាង បាននិយាយថា៖ «ពេលដល់ម៉ោងចេញទៅផ្ទះខ្ញុំប្រញាប់ជិះទៅផ្ទះ ហើយផ្លាស់ប្តូរសម្លៀកបំពាក់ និងជិះមកលក់នៅម្ដុំមុខអង្គរវិញរហូតដល់ម៉ោងប្រាំល្ងាច»។

ក្នុង​ពេល​បិទ​ក្រុង​សៀមរាប កុមារីនាង​មិន​អាច​លក់​នៅ​អង្គរ​បាន​ទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ នាងបានបេះផ្សិតទៅលក់នៅក្នុងភូមិរបស់នាង។

កុមារី​ជា​អតីត​អ្នក​រើស​អេតចាយ​នៅ​អង្គរ ហើយ​បានចាប់​ផ្តើម​លក់​គ្រាប់​ចំបក់​នៅ​អាយុ ៧ឆ្នាំ។ នាង​ជា​សិស្ស​ថ្នាក់​ទី​៥ នៅ​ចំពេល​សាលា​របស់​នាង​ត្រូវ​បិទ​ទ្វារ​ដោយសារ​វិបត្តិ​កូវីដ-១៩។

«ដើម្បីរៀនអនឡាញបានយ៉ាងហោចណាស់ក៏ត្រូវមានទូរស័ព្ទស្មាតហ្វូនមួយគ្រឿងដែរ តែគ្រួសារខ្ញុំក្រហើយម៉ែប្រើទូរស័ព្ទអិនចុចពិលហ្នឹង»។

អ្នកផ្ទះកុមារីរូបនេះមិនមានទូរស័ព្ទទំនើប ដូចនេះនាងមិនអាចរៀនតាមប្រព័ន្ធអនឡាញបានដូចក្មេងដទៃនោះទេ។ បើគិតមកទល់ពេលនេះប្រមាណជាងពីរឆ្នាំហើយ ប្អូនស្រីនៅតែរៀនថ្នាក់ទី៥ដដែល មិនអាចឡើងថ្នាក់បានដូចគេឡើយ ខណៈពេលដែលមិត្តរួមថ្នាក់ផ្សេងទៀតនឹងត្រូវឡើងថ្នាក់ទី៧ក្នុងពេលឆាប់ៗនេះ។

សាលារបស់នាងត្រូវបានបើកឲ្យចូលរៀនវិញនៅកំឡុងខែតុលា ហើយកុមារីត្រូវចំណាយពេល ៤០នាទីធ្វើដំណើរទៅសាលាដោយជិះកង់។

កុមារីរូបនេះបានបន្តថា៖ «ទោះបីខ្ញុំរៀនមិនពូកែដូចគេ ប៉ុន្តែខ្ញុំមិនដែលមានចិត្តគិតថាចង់បោះបង់ការសិក្សាឡើយ។ កាលរៀនថ្នាក់ទី២ ខ្ញុំធ្លាប់ត្រួតថ្នាក់ម្ដងដោយសារមិនបានទៅប្រឡងឆមាស»។

កុមារីបានរំលឹកថាការត្រួតថ្នាក់នោះ ដោយសារតែមិនបានទៅប្រឡងឆមាសព្រោះថ្ងៃប្រឡងត្រូវជាថ្ងៃបុណ្យសពឪពុកខ្លួន។

ស្រដៀងគ្នានេះដែរ កុមារីនាថ អាយុ ១១ឆ្នាំ ជាសិស្សរៀនថ្នាក់ទី៤ ដែលគ្រួសាររបស់នាងមានជីវភាពលំបាក តែទោះបីជាយ៉ាងណាក្តីកុមារីរូបនេះនៅតែស្រឡាញ់ការសិក្សា និងមានក្តីសង្ឃឹមចង់បន្តរៀនរហូតដល់ចប់។ 

នាថក៏ត្រូវបានដាក់ឈ្មោះតែមួយម៉ាត់ក្នុងអត្ថបទនេះ​ផងដែរដើម្បី​ការពារ​អត្តសញ្ញាណ​គាត់។ ក្រៅពីការសិក្សា នាថតែងដើរលក់ខ្សែដៃអង្កាំដែលនាងទិញអង្កាំពីគេរួចយកមកចាក់ដោយខ្លួនឯង។ កុមារីរូបនេះដើរលក់ខ្សែដៃតាំងពីឆ្នាំ២០១៦ តាំងពីគេមិនទាន់រៀបចំទីតាំងមុខអង្គរឲ្យបានរៀបរយ  មិនទាន់ដាំដើមឈើនៅមុនផ្លូវចូលអង្គរមកម្លេះ។

កុមារីនាថ និងម្តាយ

នាងបាននិយាយថា៖ «កាលគេបិទខ្ទប់តំបន់ក្រហមមិនឱ្យចេញមកក្រៅបានខ្ញុំមិនអាចលក់ដូរបានដូចរាល់ដងទេ  តែខ្ញុំនៅផ្ទះអានសៀវភៅនិងស្វ័យសិក្សា»។

នាថបានរៀបរាប់អំពីជីវិតបណ្ដើរ ហូរទឹកភ្នែកបណ្ដើរ ដោយសារតែរំជួលចិត្តនឹកអាណិតដល់ម្ដាយដែលរមែងត្រូវឪពុកនាងប្រើអំពើហិង្សា។ លើសពីនេះទៅទៀត ក្នុងគ្រួសារមានភាពមិនចុះសម្រុងគ្នា ឪពុកធ្លាប់លើកដៃចង់វ៉ៃព្រមទាំងប្រើពាក្យសំដីខ្លាំងៗគំហកដាក់នាងទៀតផង។

ម្ដាយកុមារីនាថ អាយុ ៤៨ឆ្នាំ  ហើយក្នុងសំលៀកបំពាក់អាវពណ៌បៃតងមានតួនាទីជាអ្នកបោសសំអាតនៅតំបន់អង្គរ។

អ្នកស្រីបានពោលថា៖  «ខាងអាជ្ញាធរអប្សរាគេបានហាមមិនអោយក្មេងៗលក់ដូរយូរណាស់ហើយ  ការលក់របស់កូនខ្ញុំនេះគឺលក់ដោយការលួចលាក់ទេ  គេមិនឱ្យក្មេងៗលក់នោះទេ តែសម្រាប់មនុស្សធំដែលមានតូបលក់ គឺគេរៀបកន្លែងសម្រាប់ឱ្យលក់»។

អ្នកស្រីបាននិយាយទៅកាន់កូនគាត់ថា «ប្រសិនជាខាងអាជ្ញាធរអប្សរាគេចាប់  កូនឯងប្រាប់គេទៅពូអើយ! ខ្ញុំលក់នេះគឺដើម្បីយកលុយទៅរៀនទេពូ»។

អ្នកស្រីធ្វើការបានប្រាក់ត្រឹមតែ ១៣០ដុល្លារក្នុងមួយខែ។ ពីរនាក់ម្ដាយកូននៅពេលខ្វះខាត គឺខ្ចីបុលគេ ហើយនៅពេលបើកលុយក៏សងគេវិញទៅ។  បច្ចុប្បន្ននេះគាត់លក់ដូរមួយថ្ងៃកាត់មួយថ្ងៃកោរ លក់ដាច់បំផុតបាន ២ម៉ឺនរៀលទៅ ៤ម៉ឺនរៀល ហើយលុយដែលកូនគាត់លក់បានគាត់យកមកទុកចាត់ចែងនិងឱ្យកូនទៅរៀន។

លោកឡុង​ កុសល​ ​អ្នក​​នាំ​ពាក្យអាជ្ញា​ធរ​ជាតិ​អប្សារា​​​បាននិយាយថាមិនមានកូនក្មេងលក់នៅតំបន់អង្គរនោះទេ។

«ក្នុង​ពេល​បច្ចុ​ប្បន្ន​មិន​​មាន​ទេ​​ក្មេង​​ៗ​ដែល​លក់​របស់​វត្ថុ​អនុ​ស្សាវ​រី​យ៍​រញ៉េរញ៉ៃ​អី​ហ្នឹង​ទេ ខ្ញុំ​និយាយ​នៅ​​​ក្នុង​តំ​បន់​អង្គរ យើង​ត្រូវ​​ដឹង​ថា​កុមារ​​មាន​ភារ​​​កិច្ច​ត្រូវ​ការ​​រៀន​សូត្រ​»។​

ដោយ​​មិនសំ​ដៅ​​លើ​​​កុមារ​​ លោកបាននិយាយថា​អ្នក​លក់​គ្រប់​ប្រ​ភេទ​​ និង​គ្រប់​វ័យ​ដែល​​លក់​រញ៉េ​​រញ៉ៃ​​បង្កផល​​លំ​បាក​ និង​បង្កើ​ត​​អ​នា​​ធិ​ប​តេ​​យ្យ​​ដែលមើល​ទៅ​ជា​រូប​ភាព​អា​ក្រក់ ​ជា​ពិ​សេស​វា​បង្កើត​​​នូវ​អា​រម្មណ៏​​ធុញ​ថប់​ទៅ​ដល់​ភ្ញៀវ​ទេស​ចរណ៍​ទាំ​ង​ភ្ញៀវ​ជាតិ​ និង​ភ្ញៀវ​អន្ត​រ​ជាតិ។

លោកបានលើកឡើងថាវាជាកង្វះការយល់ដឹងរបស់ឳពុកម្តាយ ឬអាណាព្យាបាលដែលបណ្តោយឱ្យកុមារទាំងនោះមកលក់ដូរដើម្បីក្តោបក្ដាប់ឱកាសរកផលចំណេញមិនសូវយកចិត្តទុកដាក់លើការសិក្សា ដែលបណ្ដាលឱ្យប៉ះពាល់ដល់អនាគតកុមារទាំងនោះទៅវិញទេ។

លោកឡុង​ កុសល បានបន្តថា៖ «សម្រាប់​យើង​​​លើក​ទឹក​ចិត្ត​គាត់​ឱ្យ​ទៅ​បន្ត​​ការ​រៀន​សូត្រ​ ពី​ព្រោះ​កន្លង​មក​ខាង​អា​ជ្ញា​ធ​ជាតិ​អប្សារា​បាន​អ​នុ​វត្ត​ហើយ​នូវ​កិច្ច​ការ​ងារ​ពង្រឹង​ចំ​ណេះ​ដឹង​របស់​ពួក​គាត់​តាម​រយៈការ​ធ្វើ​យ៉ាង​ណា​ឱ្យ​គាត់​ងាក​ត្រ​ឡប់​ទៅ​រក​ការ​សិក្សា»។

លោកទៀ សីហា អភិបាលខេត្តសៀមរាប បានបញ្ជាក់ផងដែរថា អាជ្ញាធរខេត្តបានដឹងអំពីរឿងនេះហើយក៏ធ្លាប់សម្របសម្រួលផងដែរ តែនេះគឺជាសិទ្ធ និងកិច្ចការការពាររបស់អាជ្ញាធរជាតិអប្សរាទេ។

លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ «រឿងនេះ គឺជាការសម្រេចរបស់អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា» ។

អភិបាលរងខេត្តសៀមរាប លោកលី សំរិទ្ធ បាននិយាយថាការងារនេះ ជាសមត្ថកិច្ចរបស់អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា ហើយមកទល់ពេលនេះពុំទាន់មានវិធានការ ឬក៏ជាជំនួយអ្វីដល់ក្មេងៗលក់វត្ថុអនុស្សាវរីយ៍ទាំងនោះឡើយ៕

Latest News