fbpx
Home Blog Page 139

Often Injured Digging for Scraps, Scavengers Want Residents to Separate Their Trash

After a morning pulling a cart full of scraps — old books, cans and bottles — Mean Ang, 50, sits in the shade of a house in Boeung Salang commune in Phnom Penh’s Prampi Makara district.

He has been a scavenger for three years, a side job for when he has little farming to do in Kampong Speu. He and his wife stay with their two children who study and work in the capital, and separately drag their carts through Phnom Penh streets.

Sweating in the midday heat, Ang says he starts every day at 7 a.m., making his way through the neighborhood. After a lunch break, he works several more hours, till about 6 p.m. In one day, he can earn 20,000 to 30,000 riel (about $5-7.50) after selling the scraps he collects.

“This cart costs about $50, but I got it from the boss,” Ang says. He received the cart and some capital, and now sells the scraps he finds back to the boss, he says.

He picks up scraps from the sidewalk, and refuses to dig through garbage bags. Ang — like the other scavengers reporters spoke to — hopes that people will start separating their recyclables, for the sake of their safety.

“I don’t dig into the trash because it is mixed with other waste such as diapers,” Ang says. “I only pick up trash that has been put in a different bag. There are some people now who are aware of this and separate their waste.”

Lai Louk, a widow with three children, has worked as a scavenger for two to three years. She works in the evenings, from about 5 p.m. to 8 p.m. Sometimes she gets cut as she digs through trash bags in front of people’s houses to find cans and bottles.

“I use my hands to take cans out of garbage bags. If I hear the sound, ‘prowk,’ I take the plastic bottle,” she says. “Some garbage is stinky, though some are not bad. But sometimes I get cut by razors.”

Two other scavengers nearby share one cart, which in the late afternoon contains only some bags. They are sheltering from rain in front of an apartment building.

The husband and wife, who give their names only as Chea and Sinuon, say the price of recyclables has dropped recently, making their lives more difficult.

Originally from Svay Rieng province, the couple have been working as scavengers in Phnom Penh for about four years.

“Some days we can earn 20,000 riel [about $5] and some days we can even get up to 40,000 to 60,000 riel [$10-15],” Sinuon says. Sometimes they buy recyclables directly from residents, she says. But mostly they have to dig through residents’ garbage.

In Cambodia, separating trash is uncommon, with no city-wide recycling available. Most trash bags left outside homes are a mix of household waste, including bottles, cans, plastic, food scraps and sharp objects.

Heap Sakoun, operations manager for Cintri, Phnom Penh’s trash collection company, says scavengers who dig through the city’s only dumpsite near Cheung Ek have an especially hazardous task. Some have had accidents — some have even died — after being struck by bulldozers and trucks dumping trash at the landfill, he says.

He says Phnom Penh residents should start separating trash for scavengers’ safety, even if recycling services are not yet available.

“The ministries involved should make advertisements and promote the separating of trash,” Sakoun says. “[They should] make songs, pictures, broadcasts on radio, TV and more.”

Avy Arina, a project staffer at the Environment Ministry, says the ministry has a pilot project to promote garbage separation at Borey Peng Huoth, near Boeung Snor lake in Chbar Ampov district’s Nirouth commune.

Officers have been asking people to separate their trash there into three types: kichen waste, plastic waste and hazardous waste, Arina says.

“There have been promotional campaigns in the past, but without success. There was a Japanese company that wanted to come to invest in garbage recycling, but reconsidered because of the difficulty of separating. Our people still mix their garbage together,” Arina says.

The Phnom Penh Waste Management Strategy and Action Plan 2018-2035, released in October 2018, also recommends reuse and recycling of waste, in particular improving public education around how to propertly dispose of garbage.

Some Phnom Penh Public Events Continue to Be Canceled

Last-minute, city-ordered cancellations of several public events in recent weeks were due to continued caution around coronavirus, City Hall said, though one environmental group questioned whether authorities were going too far and silencing activists.

A Black Lives Matter rally in front of U.S Embassy, an International Yoga Day exercise session at Wat Phnom, and a photo exhibition by environmental activists Mother Nature in front of Wat Botum were all scheduled to be held in the capital in the second half of June.

In the first two cases, City Hall denied permission to event organizers, but organizers said they were happy to comply and held the gatherings in private spaces instead.

In the third case, Mother Nature went ahead with its plans, saying the Law on Peaceful Assembly gave the group the right to gather. District security guards disrupted the event, however, forcibly breaking it up.

Heather Smith, a social activist and lead organizer of the Phnom Penh event to promote awareness of racism and police brutality in the U.S., said the original plan was to rally in front of the U.S. Embassy.

Weeks of Black Lives Matter protests in the U.S., ignited by the killing of a Black American man George Floyd by Minnesota police, have drawn attention to issues of racism both in the U.S. and worldwide.

“[T]he governor at first was going to allow us to protest,” Smith said in a message. “[H]owever, the same day a new case of Covid-19 came in.”

“[W]hen we came to pick up the letter they told us that due to concerns about Covid-19 they could not give us permission to assemble,” she said.

Smith said she postponed the event and held a gathering at a bar in Tuol Tom Poung instead.

The Indian Embassy celebrates International Yoga Day at the embassy in Phnom Penh, rather than Wat Phnom, on June 20, 2020, in a photo posted to the embassy’s Facebook page.

“[W]e found a way to still get our message across with our Juneteenth Social that we held at Alchemy,” she said, adding that the event turned out “even better than what we original planned.”

Meanwhile, the Indian Embassy’s main International Yoga Day events were to be held at both Ta-Prohm Temple in Siem Reap and Wat Phnom in Phnom Penh, but the venue for the Phnom Penh session was moved to the Indian Embassy compound, according to City Hall.

City Hall spokesman Meth Measpheakdey said the Indian Embassy’s planned Phnom Penh event at Wat Phnom was too similar to exercising in gyms, which had been closed as coronavirus cases rose in the country.

“International Yoga Day was canceled because all gyms in Phnom Penh were closed. So the event of yoga must be banned,” he said.

He added other public gatherings in the city had also been canceled out of public health concerns.

“Some events were canceled because we are preventing the pandemic of Covid-19,” he said. “We are not allowed to have public gatherings.”

Battula Subba Rao, second secretary at theIndian Embassy, said this year’s celebrations had been “comparatively small scale as compared to previous years,” and they were held “as planned” — despite the change in venue.

For Long Kunthea, an activist from Mother Nature, however, authorities’ disruption of its photo exhibition — advocating for the protection of Koh Kong island — was an alleged violation of the right to free assembly.

“If we asked for permission, we would have broken the law,” Kunthea argued, pointing to Article 3 of the Law on Peaceful Assembly.

The law requires notification of authorities five working days before a public gathering, with authorities permitted to deny the event only if there is “clear information” that it could seriously jeopardize security, safety and public order.

However, Article 3 also exempts election rallies, labor protests, religious and cultural gatherings, and “educational dissemination activities for social interests” from the law’s stipulations.

Kunthea said the group’s photo exhibition fell under the last category, and should not have required prior notice.

“The law does not tell us to ask for permission, but the authorities blocked us. So we consider [the] actions as intimidation, a violation of our rights,” Kunthea said.

The group would continue to advocate for the protection of Koh Kong island despite the pressure, she said. “No matter how much we are restrained, we will keep going with our activities until the whole of Koh Kong is fully protected.”

City Hall’s Measpheakdey did not reply to questions about Mother Nature’s claim that its rights were violated.

ធនាគារអេស៊ីលីដា ហៅរបាយការណ៍របស់សង្គមស៊ីវិលអំពីបំណុលកម្មករ ថាជាការបង្កឲ្យមានចលាចល

ធនាគារ​អេស៊ីលីដា​​ ​នៅ​ថ្ងៃ​សុក្រនេះ បាន​ចេញ​សេចក្តី​ថ្លែងការណ៍​មួយ​ ដោយ​បាន​ហៅ​ការ​ចុះផ្សាយរបាយការណ៍​​​របស់​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​មួយ​ក្រុម​​​ពាក់ព័ន្ធនឹង​ «ការ​ជំពាក់​បំណុល​​វ័ណ្ឌករបស់​កម្មករ​ក្នុង​វិស័យ​កាត់ដេរ» ថា​ជា «ការ​បំភ្លៃ និង​បង្ក​ឲ្យ​មាន​ចលាចល​ក្នុង​សង្គម​​»។

សេចក្តី​ថ្លែងការណ៍​របស់​ធនាគារ​អេស៊ីលីដា ធ្វើ​ឡើង​បន្ទាប់​ពី​ក្រុម​សង្គម​ស៊ីវិល និង​សហជីព​​មួយ​ក្រុម​​នៅ​ដើម​សប្តាហ៍នេះ  បាន​ចេញផ្សាយ​របាយការណ៍​សិក្សា​មួយ​ឈ្មោះថា  «ធ្វើ​ការងារ​រហូត​​ជំពាក់​​បំណុល​វ័ណ្ឌក៖ ភាព​ជំពាក់​បំណុល​ច្រើន​លើសលុប​ក្នុង​វិស័យ​កាត់ដេរ​នៅ​ប្រទេស​​កម្ពុជា» ដោយ​បាន​រកឃើញ​ថា កម្មករ​-កម្មការិនីរាប់​ម៉ឺន​នាក់​កំពុង​ជួប​ការ​លំបាក​ខ្លាំង​ដោយ​សារ​​តែ​បំណុល។

បើតាម​សេចក្តី​ថ្លែង​ការណ៍​របស់​ធនាគារ​អេស៊ីលីដា​លើកឡើង​ថា ស្ថាប័ន​សង្គមស៊ីវិល សហ​ព័ន្ធ​​​សហជីព​​កម្ពុជា មជ្ឈមណ្ឌល​សម្ព័ន្ធភាព​ការងារ និង​សម្ព័ន្ធ​ខ្មែរជំរឿន និង​ការពារសិ​ទ្ធិ​មនុស្ស​លីកាដូ ថា​កំពុងតែបំភ្លៃ និងបំភ័ន្តប្រជាពលរដ្ឋ​ដែល​កំពុង​​ប្រើប្រាស់​សេវា​ហិរញ្ញវត្ថុ​ឲ្យ​មាន​ការយល់​ច្រឡំ និង​បង្ក​ឲ្យ​មាន​ចលាចល​ក្នុង​សង្គម។

សេចក្តី​ថ្លែងការណ៍​របស់​អេ​ស៊ី​លីដានោះ​បន្ថែម​ថា ​របាយការណ៍​របស់​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​ទាំងនោះ​ធ្វើឡើង​ដោយ​គ្មាន​មូលដ្ឋាន​ត្រឹមត្រូវ ក្នុង​ចេតនា​​បង្ខូច​កេរ្តិ៍ឈ្មោះ​ធនាគារ ​និង​ស្ថាប័ន​មីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ។ ធនាគារ​អេស៊ី​លីដា​ក៏​បាន​​​ស្នើ​ឲ្យ​អាជ្ញាធរ​ចាត់វិធានការ​ច្បាប់ ក្នុងករណី​ធ្វើ​ឲ្យ​​ប៉ះពាល់​ដល់​វិស័យ​ធនាគារ និង​មីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ។

សេចក្តី​ថ្លែងការណ៍​របស់ធនាគារអេ​ស៊ី​លីដា​បញ្ជាក់ថា​៖ «សូម​មេត្តា​ចាត់វិធានការ​ច្បាប់​ចំពោះ​ជន ឬក្រុម​ទាំងឡាយ​ណា​ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​​មានការ​រង្គោះរង្គើរ ជំរុញ​ឲ្យ​​មានផល​ប៉ះពាល់​ដល់​ស្ថិរភាព​សេដ្ឋកិច្ច​ជាតិ ធ្វើ​ឲ្យ​​បាត់បង់​នូវ​ជំនឿ​ទុកចិត្ត សុវត្ថិភាព​ដល់​អ្នក​ដាក់​ប្រាក់បញ្ញើក្នុង​វិស័យ​ធនាគារ និង​ហិរញ្ញវត្ថុ​ទាំងមូល»។

Newsroom Cambodia បានព្យាយាមទាក់ទងទៅលោក អ៊ិន​ ចាន់នី នាយក​​ប្រតិបត្ដិ​ធនាគារ អេស៊ីលីដា​ ជាច្រើនដ តែ​លោក​មិន​ទទួល​ទូរស័ព្ទ។

លោក ​អំ សំអាត នាយករង​​ផ្នែក​​ឃ្លាំមើល​​ការរំលោភ​​សិ​ទិ្ធ​មនុស្ស​​របស់​​អង្គការ​​លីកាដូ​មាន​ប្រសាសន៍​ថា របាយការណ៍ដែល​ចេញ​ដោយ​ក្រុម​សង្គម​ស៊ីវិល និង​សហជីព គឺ​បាន​សម្ភាសន៍ និង​ស្រាវជ្រាវ​​លើ​កម្មករចំនួន​១៦២​នាក់​ក្នុង​រោងចក្រ​ដែល​ត្រូវ​បាន​ភ្ជួរ​ការងារ​ចំនួន៣ គឺ​នៅ​ខេត្ត​កំពង់ឆ្នាំង និង​នៅ​ភ្នំពេញ ហើយការស្រាវជ្រាវនោះ​គឺផ្តោត​​លើ​ការរស់នៅរបស់កម្មករ​ក្រោយ​ពី​បាន​ភ្ជួរ​ការងារ។ លោក​បន្ត​ថា ជាលទ្ធផល មនុស្ស​១៥៨​នាក់​បាន​ឆ្លើយ​ថា ពួកគេ​​បាន​ជំពាក់​បំណុល​ធនាគារ​ខាង​ហិរញ្ញវត្ថុ និង​បំណុល​ផ្សេងៗ​ ដោយ​មាន​​ការ​បារម្ភ​ថា ក្នុង​កាលៈ​ទេសៈ​​​ត្រូវ​បាន​ព្យួរ​ការងារ​នេះ​​ពួកគេ​មិនមាន​លទ្ធភាព​ក្នុង​ការសង​ត្រលប់​ទៅ​វិញ»។

លោក​បញ្ជាក់ថា៖ «អី​ចឹង​អ្វី​ដែល​គាត់ (កម្មករ) គិត​ទៅ​ថ្ងៃក្រោយ ពួកគាត់​គិតថា ទីមួយ​គឺ​គាត់​អាច​ប្រឈម​មុខ​ក្នុងការ​លក់ដី​យក​ទៅ​សង​គេ ទីពីរ​អាច​កាត់បន្ថយ​របប​អាហារ​ហូប​ចុក ហើយ​ទីបី​អាច​ខ្ចី​ពី​កន្លែង​ផ្សេង​ទៅ​សង។ នេះ​ជា​កង្វល់​របស់​គាត់​»។

លោក អំ សំអាត បន្ថែមថា ការ​ស្ទង់​មតិ​នេះ​ធ្វើ​ឡើង​ក្នុ​ង​គោល​បំណង​ដើម្បី​ឲ្យ​​ស្ថាប័ន​ដែល​ពាក់ព័ន្ធ​​រកវិធាន​ការ ​ឬ​ការផ្សព្វផ្សាយ​យ៉ាងណា​ដើម្បី​ជួយ​សម្រប​សម្រួល​ដល់​​ក្រុម​កម្មករ​ទាំង​នោះ។ ​

លោក​បញ្ជាក់ថា៖ «ព្រោះ​កន្លង​មក​គោល​នយោបាយ​របស់​រដ្ឋាភិបាល​បាន​ចេញ ថា​ធ្វើ​យ៉ាង​ណា​សុំ​ឲ្យ​ស្ថាប័ន​មីក្រូ​ហិរញ្ញវត្ថុ​ហ្នឹង​ជួយ​សម្រប​សម្រួល និង​បន្ធូរ​បន្ថយ​ទៅ​លើ​ការព្យួរ​នៃ​ការ​សង​៣ខែ​ ត្រូវ​សង​ទាំង​ការ ឬដើម​ និង​នីតិវិធី​ផ្សេងៗ​​​ទៀត»។

ចំណែក​លោក ឃុន ថារ៉ូ មន្ត្រី​សម្រប​សម្រួល​ការងារ​នៃ​មជ្ឈ​មណ្ឌល​សម្ព័ន្ធ​ភាព​ការងារ ​និង​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ ​សង់​ត្រាល់​ លើកឡើង​ថា របាយការណ៍​នៃការ​សិក្សាស្រាវ​ជ្រាវ​នេះ មិន​តំណាង​ឲ្យ​តួលេខ​របស់​អតិថិជន​​គ្រឹះស្ថាន​មីក្រូ​ហិរញ្ញវត្ថុ ដែល​មាន​ប្រមាណជា​​ជាង​២លាន៦សែន​នាក់​ និង​មិន​តំណាង​ឲ្យ​កម្មករនិយោជិត ដែល​ធ្វើការងារ​ក្នុង​វិស័យ​រោងចក្រ​កាត់ដេរ​ជាង​៨០​ម៉ឺន​នាក់​នោះទេ។ លោកបន្ត​ថា ក្រុម​សង្គម​ស៊ីវិល និង​សហជីព​បានសម្ភាសន៍កម្មករ កម្មការិនី​រោងចក្រ​កាត់ដេរ​ជាង​១៦០​នាក់ ដែល​ទទួល​រង​ផល​ប៉ះពាល់​ដល់​ស្ថានភាព​សេដ្ឋកិច្ច ទាក់ទង​នឹង​សិទ្ធិ​របស់​ពួកគេ នៅ​ពេល​ដែល​រោងចក្រ​ព្យួរ​ការងារ។

លោក​បញ្ជាក់​ថា៖ «យើង​មិនមាន​ចេតនា​ណាមួយ​ដើម្បី​ទៅ​ធ្វើការ​ញុះញង់ បង្ក​ឲ្យ​មាន​ការប៉ះ​ពាល់​ដល់​កេរ្តិ៍​ឈ្មោះ កិត្តិយស​​របស់​អេស៊ីលីដា ឬក៏​បណ្តា​គ្រឹះស្ថាន​មីក្រូ​ហិរញ្ញវត្ថុ នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​ដែរ។ ការសិក្សា​នេះ​បង្ហាញ​អំពី​ទិដ្ឋភាព​ជាក់ស្តែង បញ្ហា​ប្រឈម​ដែល​កម្មករ​និយោជិត​គាត់​បាត់បង់​នូវ​ប្រាក់​ចំណូល គាត់​មិន​មាន​លទ្ធភាព​ក្នុងការ​បង់​ទៅ​ធនាគារ»។

គិត​ត្រឹម​ដំណាច់​ខែ​ឧសភា​នេះ ​រោងចក្រ​សហគ្រាស​ក្នុង​វិស័យ​​វាយនភណ្ឌ​ចំនួន​​២៦៣​ កំពុង​បិទ​ផ្អាក​ដំណើរ​ការ​ និង​មាន​​កម្មករ​​​​ប្រមាណ​​ជា​១៣៥.០០០​នាក់​ ​កំពុង​រង​ផល​ប៉ះពាល់​ដោយ​ត្រូវ​ព្យួរ​ការងារ ដោយសារ​មិន​មាន​ការ​បញ្ជា​ទិញ​ ពាក់ព័ន្ធនឹង​ការ​រីករាល​ដាល​ជំងឺ​កូវីដ​១៩ លើ​ពិផព​លោក​។​ នេះ​បើ​តាម​តាមតួលេខ​របស់​​​ក្រសួង​ការងារ៕

សំណុំរឿងព្រហ្មទណ្ឌជិត៣៥០០ករណីត្រូវបានដោះស្រាយក្នុងរយៈពេល៤២ថ្ងៃ

សំណុំ​រឿង​ព្រហ្មទណ្ឌ​នៅ​តាម​សាលា​ដំបូង​រាជធានី ខេត្ត​ ដែល​កក​ស្ទះ​ជិត​៣,៥០០​ ករណី ត្រូវ​បាន​ដោះស្រាយ​ បន្ទាប់ពី​អនុវត្ត​យុទ្ធនាការ​ដោះស្រាយ​ការកកស្ទះសំណុំរឿង​អស់​រយៈពេល​៤២ថ្ងៃ។ នេះ​បើតាម​សេចក្តី​ប្រកាស​ព័ត៌មាន​របស់​ក្រសួង​យុត្តិធម៌។​

ក្នុង​សេចក្តី​ប្រកាស​ព័ត៌មាន​​របស់​ក្រសួង​ព័ត៌មាន ​ចេញ​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២ ខែ​កក្កដា នេះ បញ្ជាក់ថា ​​យុទ្ធនាការ​ដោះស្រាយ​ការកកស្ទះ​សំណុំរឿង​នៅ​តាម​សាលា​រាជធានី ខេត្ត បាន​ចាប់ផ្តើម​អនុវត្ត​កាល​ពីថ្ងៃទី​១៨ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២០ ដោយ​មានគណៈ​កម្មការ​ដឹកនាំ​យុទ្ធនាការ​ដោះស្រាយ​ការ​កកស្ទះ​សំណុះរឿង​នៅ​តាម​សាលាដំបូង​រាជធានី​ខេត្ត​ (គ.យ.ក.ស) ជា​អ្នក​អនុវត្ត​។​ គិត​ត្រឹម​ថ្ងៃទី០​​២ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២០នេះ សំណុំ​រឿង​ព្រហ្មទណ្ឌ​នៅ​តាម​សាលា​រាជធានី ខេត្ត ​បាន​ជំនុំ​ជម្រះ​រួច​ប្រមាណ​៣,៤៥៤ សំណុំ​រឿង ស្មើ​នឹង​២៧ ភាគរយនៃ​សំណុំ​រឿង​សរុប។

សេចក្តី​ប្រកាស​ព័ត៌មានដដែល​នោះ​បញ្ជាក់​ថា៖ «(គ.យ.ក.ស) ​រំពឹង​ថា សាលា​ដំបូង​រាជធានី ខេត្ត ទូទាំង​ប្រទេស នឹង​បន្ត​ខិតខំ​ដោះស្រាយ​សំណុំ​រឿង​កកស្ទះ​ទាំង​នោះ ឲ្យ​បាន​ចប់​សព្វ​គ្រប់​នៅ​បំណាច់​ឆ្នាំ២០២០​នេះ ដោយ​ប្រកាន់​ខ្ជាប់នូវ​អភិ​ក្រម​ការងារ​ក្នុង​យុទ្ធនា​ការ គឺ​លឿន​ ត្រឹមត្រូវ យុត្តិធម៌ និង​មិន​ពុករលួយ»។

Newsroom មិនអាច​ទាក់ទង​សុំ​ការ​អត្ថាធិប្បាយ​ពី​លោក ជិន ម៉ាលីន អ្នកនាំ​ពាក្យ​ក្រសួង​យុត្តិធម៌​​បាន​ទេ។

លោក អំ សំអាត នាយករង​ផ្នែក​ទទួល​បន្ទុក​ឃ្លាំមើល​សិទ្ធិ​មនុស្ស​នៃ​​អង្គការ​លីកាដូ មាន​ប្រសាសន៍​ថា ការអនុវត្ត​យុទ្ធនាការ​ដោះស្រាយ​ការកកស្ទះ​សំណុំរឿង​នៅតាម​បណ្តា​សាលា​រាជធានី ខេត្ត នេះ គឺជា​ជំហាន​វិជ្ជមាន​ដែល​ក្រសួងយុត្តិធម៌​បាន​បើក​យុទ្ធនាការ​នេះឡើង ដើម្បី​​ពន្លឿន​នីតិវិធី ដំណើរការ​ជំនុំ​ជម្រះ និង​ដំណើរការ​តុលាការ​ឲ្យ​មាន​ភាព​ប្រសើរ​ឡើង។​ លោកបន្តថា ទោះបីជា​ក្រសួង​យុត្តិធម៌​អនុវត្ត​យុទ្ធនាការ​ដោះស្រាយ​ការកកស្ទះ​សំណុំរឿង​បាន​ល្អ​ប្រសើរ​ក៏ដោយ តែ​លោក​នៅតែ​​សំណូមពរ​ឲ្យ​ក្រសួង​ពង្រឹង​ការជំនុំ​ជម្រះ​ដោយ​យុត្តិធម៌។

លោក​បញ្ជាក់​ថា៖ «​យើង​នៅ​តែ​ទទូច​ថា ធ្វើយ៉ាងណា​គឺ​ត្រូវ​តែ​ពឹង​ផ្អែក​ទៅ​លើ​នីតិវិធី ទៅ​លើ​ច្បាប់ ទៅ​លើ​បញ្ហា​តម្លាភាព និង​យុត្តិធម៌»។

លោក​បន្ថែម​ទៀត​ថា ការពន្លឿន​នីតិវិធី​នៅ​តុលាការ​នឹង​បាន​ចូលរួម​កាត់បន្ថយ​ការកកស្ទះ​នៅ​ក្នុង​ពន្ធនាគារ និង​មាន​អត្ថប្រយោជន៍​ដល់​ជនជាប់ចោទ​​ជាដើម។

លោកបញ្ជាក់​​ថា៖ «ការពន្លឿន​នីតិវិធី​នៅ​តុលាការ ការកក​ស្ទះសំណុំ​រឿង ទីមួយ​វា​មាន​ប្រយោជន៍​ដល់​ជនជាប់​ចោទ បាន​ន័យថា ជន​ជាប់​ឃុំ អីចឹង​អាច​កាត់បន្ថយ​នៃ​ភាព​ចង្អៀត​ណែន​នៅ​ក្នុង​ពន្ធនាគារ​បាន​មួយ​ផ្នែក ព្រោះ​ករណី​ខ្លះ​អាច​នឹង​មាន​ការ​ឲ្យ​នៅ​ក្រៅឃុំ​បណ្តោះ​អាសន្ន រឿង​ខ្លះ​អាច​មាន​ការលើកលែង​ចោទ រឿង​ខ្លះ​អាច​មាន​ការព្យួរ​ទោស​ជាដើម»។

កាលពី​ដើម​ខែ​ឧសភា ​អង្គការ​ការពារ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​អន្តរជាតិ​ Amnesty International ​ បាន​ចេញ​ផ្សាយ​របាយ​ការណ៍​មួយ​ ក្រោយ​បាន​សម្ភាស៍​អ្នក​ធ្លាប់​មាន​បទ​ពិសោធន៍​នៃ​ការ​ចាប់​ខ្លួន​ពាក់ព័ន្ធ​នឹ​ង​បទ​ល្មើស​គ្រឿង​ញៀន​ ដោយ​ក្នុង​នោះ​រក​ឃើញ​អំពើ​ពុក​រលួយ​ និង​ការ​រំលោភ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ ដោយ​មាន​ការ​បង្ខំ​ឲ្យ​ឆ្លើយ​សារភាព​​ជាដើម៕​

កម្ពុជាត្រៀមសណ្ឋាគារចំនួន៨បន្ថែមទៀតដើម្បីដាក់អ្នកដំណើរបរទេសឲ្យនៅដាច់ដោយឡែក

ក្រសួង​សុខាភិបាល​កម្ពុជា​នៅ​ថ្ងៃ​សុក្រ​នេះ ប្រកាស​​ត្រៀម​សណ្ឋាគារ​ចំនួន​៨ថែម​ទៀត ដើម្បី​ដាក់​ជនបរទេស​​ធ្វើ​ដំណើរ​មក​ប្រទេស​កម្ពុជា​ឲ្យ​នៅ​ដាច់​ដោយ​ឡែក ក្នុង​ករណីមាន​​​​ផ្ទុក​ជំងឺ​កូវីដ​១៩​ និង​អ្នក​ដែល​ត្រូវ​បាន​សង្ស័យ​ថា​​អាច​មាន​ជំងឺ​​​កូវីដ​១៩ ​​។​

ថ្លែងក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មាននៅថ្ងៃទី​៧​ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២០នេះ លោកស្រី យក់ សម្បត្តិ រដ្ឋលេខាធិការ​ក្រសួង​សុខាភិបាល​បាន​លើក​ឡើង​ថា ក្រសួង​សុខាភិបាល​បាន​សហការ​ជាមួយ​​​​សណ្ឋាគារ​ចំនួន​៨​ ​ដើម្បី​យក​សណ្ឋាគារ​នោះ​ដាក់​អ្នកដំណើរ​បរទេស​ដែល​ធ្វើ​ដំណើរ​មក​​កម្ពុជា​ហើយ​រកឃើញមានផ្ទុកជំងឺកូវីដ១៩ និង​អ្នកដំណើរ​ដែល​សង្ស័យ​ថា​មាន​ជាប់​ពាក់​ព័ន្ធ​នឹង​អ្នកមាន​ជំងឺ​កូវីដ​១៩។

លោកស្រីមានប្រសាសន៍ថា៖ «នាងខ្ញុំ​ក៏​សូម​ថ្លែង​អំណរគុណ​ចំពោះ​ម្ចាស់​សណ្ឋាគារ​ទាំងអស់ ដែល​បាន​ស្ម័គ្រចិត្ត​រួម​កិច្ចការ​ជាមួយ​រាជ​រដ្ឋាភិបាល និង​ក្រសួង​សុខាភិបាល ដើម្បី​ទទូល​ភ្ញៀវ​ ព្រោះ​ភ្ញៀវ​ទាំងអស់​ហ្នឹង​មិនមែន​សុទ្ធ​តែ​ភ្ញៀវ​មាន​កូវីដ​​វិជ្ជមាន​ទេ។ អីចឹង​ខ្ញុំ​សូម​ជម្រាប​ជូន​ថា កុំ​ឲ្យ​មាន​ការ​យល់​ច្រលំ ប៉ុន្តែ​អ្វី​ដែល​ប្រយ័ត្ន​ប្រយែង​នោះ​គឺ​ថា នៅ​ពេល​ដែល​យើង​រក​ឃើញ​ករណី​វិជ្ជមាន​អ្នក​នៅ​សេស​សល់ ត្រូវ​រក្សា​ទុក​នៅស​ណ្ឋាគារ​នោះ​១៤​ថ្ងៃ»។​

កន្លង​មក​​ កម្ពុជា​​បាន​​រៀបចំ​​សណ្ឋាគារ​ The Great Duke ដែលជាអតីត​​សណ្ឋាគារ​អាំង​ទែ​កុង​ទី​ណង់​តាល់ និង​បាន​ប្រកាស​ក្ស័យ​ធន​ទៅ​​ហើយ​នោះ ទៅជា​​កន្លែង​​​សម្រាប់ ព្យាបាល និង​ដាក់​អ្នកជំងឺ​កូវីដ​១៩ ដាច់​ដោយឡែក​។

ក្រៅពី​សណ្ឋាគារ​ទាំង​៩ កម្ពុជា​ក៏​មាន​កន្លែង​​ស្នាក់​នៅ​​ដាច់​ដោយ​ឡែក​​ចំនួន​៤កន្លែងនៅ​រាជ​ធានី​​​ភ្នំពេញ ក្នុង​នោះ​​រួម​មាន​​សាលារៀន​​ជម្ពូ​វ័ន មណ្ឌល​សុខភាព​​ចាក់​​អង្រែ ព្រលា​ន​កង​ទ័ព​ និង​​សាលា​​សម្ដេច​តេជោ​ពោធិ៍​​ចិន​តុង។

លោកស្រី​​ យក់ សម្បត្តិ បន្ត​ថា ជន​បរទេស​ដែល​ធ្វើ​ដំណើរ​ចូល​មក​ប្រទេស​កម្ពុជា តម្រូវ​ឲ្យ​តម្កល់​ទឹកប្រាក់​៣,០០០​ដុល្លារ ក្នុង​ការចំណាយ​ទៅ​លើ​ការធ្វើ​តេស្ត​រក​មេរោគ​កូវីត​១៩​​ជំហ៊ាន​ដំបូង រួម​និង​ថ្លៃ​ស្នាក់នៅ​ក្នុង​សណ្ឋាគា​ផង​ដែរ ។

បើតាម​លោក​ស្រី យក់ សម្បត្តិ គិត​ត្រឹម​ថ្ងៃទី៣០ ខែមិថុនា ថវិការ​ដែល​បាន​ទទួល​ពី​ជន​បរទេសដាក់​តម្កល់ប្រមាណជា​៣​ពាន់​នាក់ ​​មាន​​ចំនួន​៩លាន​ដុល្លារ​អាមេរិក​។ ក្នុង​នោះ អ្នក​ដំណើរ​​​ចំនួន​១៦,១២៩​នាក់ ​​បាន​​ធ្វើ​​តេស្ត​​រក​​មេរោគ​​កូវីដ​​១៩ គិតត្រឹមថ្ងៃទី ២ខែកក្កដា នេះ​ និង​បាន​រក​ឃើញ​មនុស្ស​១៨​នាក់​ដែល​មាន​ផ្ទុក​មេរោគ​នេះ។

លោកស្រី សម្បត្តិ បាន​បន្ថែម​​ថា ក្នុង​ចំណោម​អ្នក​ដំណើរ​ដែល​បាន​ចូល​មក​ប្រទេស​កម្ពុជា​ គឺ​មាន​ជនជាតិ​ចិន​ច្រើន​ជាង​គេ គឺ​ចំនួន​១១,៩៣៥​នាក់ ក្នុង​ចំណោម​អ្នក​ដំណើរ​សរុប​១៦,១២៩​នាក់​។

ចំណែក​ប្រធាន​នាយកដ្ឋាន​ប្រយុទ្ធ​នឹង​ជំងឺ​ឆ្លង លោក លី សូវ៉ាន់ ថ្លែង​ក្នុង​សន្និសីទ​នោះ​ដែរថា កន្លង​មក​ថ្មីៗ​នេះ នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា​មាន​ការនាំចូលជំងឺ​​​នេះ​ពី​ក្រៅ​ប្រទេស​ជា​បន្ត​បន្ទាប់  ប៉ុន្តែ​លោក​ថា​ក្រសួង​សុខាភិបាល​បាន​ត្រៀម​រួច​ជាស្រេច​ដើម្បី​ការពារ​កុំ​ឲ្យ​មាន​ការរីករាល​នៅ​ក្នុង​សហគមន៍។ លោក​បន្ត​ថា ការ​ត្រៀម​ទាំង​នោះ​​មាន​ដូចជា ប្រព័ន្ធ​តាមដាន​មួយ​ចំនួន​ដូចជា ការតាមដាន​ជំងឺ​ផ្តាសាយ ប្រព័ន្ធ​តាមដាន​នៅ​តំបន់​ដែល​សង្ស័យ​ថា​មាន​ការឆ្លង​ខ្ពស់ ការតាម​ដាន​​អត្រា​​ស្លាប់​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ​ទូទាំង​ប្រទេស និង​មាន​ការសហការ​ផ្តល់​ព័ត៌មាន​ពី​ក្រៅ​ប្រទេស​អំពី​ករណី​ឆ្លង​ផង​ដែរ ។

លោក លី សូវ៉ាន់ បន្ថែមថា ប្រទេស​កម្ពុជា​អាច​មាន​ការនាំចូល​ជំងឺកូវីដ១៩​គ្រប់ពេល​វេលា ដោយសារ​ជំងឺ​នេះ​នៅ​រាតត្បាត​ទូទាំង​ពិភពលោក​នៅ​ឡើយ។

លោក​មាន​ប្រសាសន៍​ថា៖ «យើង​មិន​អាច​និយាយ​ថា​មិន​ឲ្យ​មាន​ការនាំចូល​ទេ​ព្រោះ​វា​ហោះ​ពីស្រុក​គេ​មក​ ទាល់តែ​ទប់​នៅស្រុក​គេ​បាន​យើង​អត់​មាន។ ប៉ុន្តែ​អ្វី​ដែល​សំខាន់ រាល់​ករណី​ដែល​គាត់​ចូល​មក​យើង​រក​ឃើញ​ទាន់​ពេល​វេលា​ អីចឹង​យើង​រក​ឃើញ​១០០​ភាគរយ​ដែល​គាត់​នាំចូល​មក​ប្រទេស​យើង»។

លោក​ សូវ៉ាន់ បន្តថា ក្រសួង​សុខាភិបាល​ក៏​បាន​សហការ​ជាមួយ​អាជ្ញាធរ​ដែន​ដី​ដើម្បីតា​មដាន​ចំពោះ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ដែល​ត្រូវ​បាន​ក្រសួង​ចេញ​វិធានការ​ដើម្បី​ដាក់​ខ្លួន​ឲ្យ​នៅ​ដាច់​ដោយ​ឡែក​នៅ​ពេល​ដែល​មក​ពី​ក្រៅ​ប្រទេស ឬ​អ្នក​ដែល​មាន​ហានិភ័យ​ឆ្លង​ខ្ពស់។

ក្រសួងសុខាភិបាល​បានប្រកាស​ថា គិត​ត្រឹម​ថ្ងៃទី១ ខែកក្កដា កម្ពុជា​រក​ឃើញ​អ្នក​ឆ្លង​កូ​វីដ១៩ សរុប​១៤១ និងត្រូវ​បាន​ព្យាបាល​ជាសះស្បើយ​បាន១៣១នាក់ នៅសល់​១០នាក់​ទៀត​កំពុង​សម្រាក​​ព្យាបាល​នៅ​មន្ទីរពេទ្យ​៕

LGBT Community Hit Hard by Social Changes Amid Coronavirus

Job losses and increased pressure from families have hit LGBT community members in Cambodia as well as Southeast Asian countries especially hard in recent months due to the effects of coronavirus, according to activists.

Reduced funds and volunteers losing jobs have hindered the activities of advocacy groups, while the need to stay home and the fact that many LGBT people are in informal work have meant they have been disproportionately affected, they said.

Kuy Thida, co-founder of Loveisdiversity, a Cambodian LGBTIQ activist group, said many LGBT community members had been facing an especially difficult time since the outbreak of coronavirus earlier this year.

“When the coronavirus came in, we were all partially affected. While at home, we found that they had more pressure than before from their families and their financial issues,” Thida said. “Most LGBT people haven’t been accepted by their family. They have to confront their family with unacceptance everyday.”

To slow down the spread of coronavirus, many governments, including in Cambodia, have shut down schools and other institutions, while many businesses have also had to close down or have mandated that their employees work from home.

Thida said LGBT people worked in a variety of industries, but many worked as freelancers, in garment factories, and as sex workers. These sectors have been among the hardest hit by the economic disruptions caused by coronavirus.

“Due to the closing of the border and the lockdown, some private companies have had to lay off some staff,” Thida added.

Thida noted that LGBT advocacy had also been pushed aside because of focus being drawn to other social issues.

“During this coronavirus situation, LGBT people seem not to be seen, not to be taken into account, not to be mentioned and discussed in the citizen support policy,” he said. “More importantly, during this situation, the government is more focused on the economy. Of course it’s the first priority, but LGBT people seem not to be mentioned [at all].”

Ryan Silverio, regional coordinator for ASEAN SOGIE Caucus, a regional advocacy group, said they had received some reports about harassment against LGBTIQ people at checkpoints.

Borders and businesses have instituted basic health checks for people passing through them out of caution for spreading the virus.

The group has referred some cases to human rights commissions around the region, Silverio said.

They agreed that financial difficulties were among the main challenges facing the community.

“There is economic impact because LGBTIQ organizations have reduced funds, their volunteers lost jobs,” Silverio said in an email. Many LGBTIQ people working in the informal economy as freelancers, sex workers and owners of small enterprises were hit hard by lockdowns, they added.

Last week, the UN’s independent expert on sexual orientation and gender identity (SOGI), Victor Madrigal-Borloz, launched guidelines for a Covid-19 response free from violence and discrimination based on SOGI.

According to the guideline’s overview, the guidelines are a set of recommendations based on six fundamental actions, including “acknowledg[ing] that LGBT and gender diverse persons are everywhere (and that they are hard-hit by the pandemic)” and “protect[ing] LGBT persons from violence and discrimination in the pandemic context (and prosecute perpetrators).”

Tbong Khmum ‘Safety Hill’ Hopes to Spare Thousands of Families From Flash Flooding

Up to 3,000 families will be able take shelter from floods once Tbong Khmum — the country’s youngest province — completes its 10-hectare “safety hill,” which was announced by governor Chan Sophorn last week.

The hill’s construction, which is already underway, would be readied for flash floods expected this rainy season as the Mekong River’s waters rise, Sophorn said.

Sophorn, speaking at a press conference last week outlining the progress made by the province last year, said two districts in the province — Kroch Chhmar and Suong — spanned the Mekong and were particularly disaster-prone.

Last year, authorities carried out 76 disaster interventions responding to flash floods, fires, cyclones and other natural disasters in the province, affecting a total of 4,265 families, he said.

“This is humanitarian work,” Sophorn said of the safety hill, explaining that it would have electricity, running water, latrines, enough shelters for 3,000 families and would be built on state land. The facilities would be made available even for people outside the province, he said.

Some families might move to the safety-hill shelters during emergencies and not want to leave, Sophorn said. He considered it unlikely that families from the province wouldn’t want to return to their villages, but it was possible for families from outside the province who were seeking refuge.

Such families would be accommodated, eventually settling them into social land concessions, he said.

“If displaced people want to stay longer, they can stay. But if they do, they will need to be certified by their local authorities,” Sophorn said. “If they are absolutely poor and homeless, we can allocate social concession land for them as it is government policy.”

The safety hill will be located in Tbong Khmum district’s Tonle Bet commune, about 6 km from the Kizuna Bridge along National Road 7, according to Land Management Ministry spokesman Seng Lot.

“We have completed the excavation and landfill, and now the remaining work is to have the land compacted,” Lot said.

Tbong Khmum, which was split from Kampong Cham at the end of 2013, has a population of nearly 900,000, according to the province’s website. It has 873 villages in 64 communes.

Tan Theara, a real estate agent and a resident of Kroch Chhmar district’s Tuol Snuol commune, said security in the province seemed to have improved since the split from Kampong Cham, with fewer thefts of villagers’ cattle recently.

However, some areas, including her village, needed urgent infrastructure upgrades, she said.

“My village is supplied with only electricity and not a [piped] water system, which is still a concern — we don’t have clean water for use in the village,” Theara said.

ក្រសួងកសិកម្មកំពុងស្វែងរកទីផ្សារមៀនប៉ៃលិននៅប្រទេសចិន ខណៈអ្នកដាំត្អូញត្អែរពីតម្លៃ

​រដ្ឋមន្រ្តី​ក្រសួង​កសិកម្មកម្ពុជា​បញ្ជាក់​ថា ក្រសួង​​​កំពុងសិក្សា​រក​ទីផ្សារ​មៀន​ប៉ៃលិន​នៅ​ប្រទេស​ចិន ខណៈ​អ្នកដាំ​មួយ​ចំនួន​ត្អូញត្អែរ​ថា មៀន​​ប៉ៃលិន​​ដែល​​ពួកគេ​កំពុង​ដាំ​មាន​តម្លៃ​ថោក​។​ 

​កញ្ញា ថោង កន្និកា កសិករ​ដាំ​​ផ្លែមៀន​ប៉ៃលិន (តាង៉ែន) នៅ​ខេត្ត​បាត់ដំបង លើកឡើង​កាល​ពី​ថ្ងៃទី​២៤ ខែ​មិថុន ​ថា ​ទីផ្សារមៀន​ប៉ៃលិនត្រូវ​បាន​ឈ្មួញកណ្តាល​ជា​អ្នកកំណត់ ដោយ​ជាទូទៅ​មួយ​គីឡូ​តម្លៃ​៣,០០០​រៀល។ ​ប៉ុន្តែ​សម្រាប់​ពេល​ធ្លាក់​ថ្លៃ ឈ្មួញកណ្តាល​កំណត់​ត្រឹមតែ​២,០០០ ទៅ​២,៥០០​​រៀល​​ប៉ុណ្ណោះ​ ក្នុង​មួយគីឡូ​​។​

កញ្ញា​បន្ថែមថា ​ការថែរទាំ​​មៀន​​ប៉ៃលិន (តាង៉ែន) នេះ មាន​ផល​លំបាក​ណាស់ ដោយសារ​​ត្រូវការ​ការ​ថែរទាំ​ខ្លាំង ចំណែក​ទី​ផ្សារ​បច្ចុប្បន្ន​ភាគ​ច្រើន​គឺនៅ​ប្រទេស​ថៃ។ កញ្ញា​ថា ការនាំចេញ​ប្រទេស​ថៃ គឺ​គេ​បេះ​យក​​​មៀន​​ដែល​​ល្អៗ ដូចជា​មាន​លេខ១ និង​២។ ចំណែក​មៀន​ដែល​មិន​សូវ​ល្អ គឺ​យើង​​លក់​​នៅ​ខ្មែរ។​

កញ្ញាបញ្ជាក់ថា​៖ «ក្នុង​១ពាន់​ដើម​ យើង​ត្រូវ​បេះបា​​ន​៥០តោន អីចឹង​គេ​បេះយ​​កតែ​២០​តោន​ទេ​ដែល​ល្អ អីចឹង​ក្នុង​អាផ្សេង​នឹង​ដែល​យើង​វៃ​ចូល​ទៅខ្មែរ​នឹង​ គឺ​វា​អត់​បាន​ដូច​តម្លៃ​ប៉ុណ្ណឹង​ទេ។ យើង​មាន​អា​របស់​បែកៗ​ចូល​ទៅ​ខ្មែរ គឺ​យើង​បាន​តែ​តម្លៃ​១០០០​រៀល​ជាង​អី​ទេ អីចឹងបើ​​កសិករ​​យើង​បាន​តម្លៃ​ក្នុង ៣០០០​រៀល​ស្មើ​ទាំង​អស់​អីចឹង ទាំង​នាំ​ចេញ នាំ​ចូល​ទៅ​ថៃ អាច​បានតម្លៃ​ខ្ពស់​ជាង​នឹង អាច​ធ្វើ​ទៅ​វា​ចំណេញ»។

កញ្ញា ថោង កន្និកា បន្ថែម​ថា កញ្ញា និង​អ្នកដាំ​​ផ្សេងទៀត ស្នើ​សុំ​ឲ្យ​មានការ​កំណត់​តម្លៃ​ឲ្យ​បាន​​សមរម្យ កុំ​ឲ្យ​ឈ្មួញ​កណ្តាល​ចេះ​តែ​កំណត់​ថ្លៃ​ស្រេច​តែចិត្ត។  ហើយ​ថា ប្រសិន​បើ​មាន​ទីផ្សារ​នៅ​ប្រទេស​ចិន កញ្ញា​ស្នើ​សុំ​​តម្លៃ​​ត្រឹម​៣,​៥០០​រៀល​ឡើង។​

ចំណែក​អ្នកដាំ​មៀន​ប៉ៃលិន​ម្នាក់​ទៀត​នៅ​ខេត្ត​ប៉ៃលិន​ លោក អ៊ិន អាហ្សា ថ្លែងថា ​ការ​លក់​ផ្លែមៀន​ប៉ៃលិន​ទៅកាន់សហគមន៍នាំទៅប្រទេសថៃ ក្នុង​១គីឡូក្រាម តម្លៃ២៨ ទៅ៣០បាត ឬ​ស្មើ​នឹង​ប្រមាណជា​៣,៥០០​​រៀល។ លោក​បន្ត​ថា មៀន​ប៉ៃលិន​ត្រូវការ​ការ​ថែរទាំ​ខ្ពស់​​​ដើម្បី​ឲ្យ​មាន​ពណ៌​​ស្អាត ត្រូវ​តាម​ស្តង់ដារ​​​ទើប​ឈ្មួញ​​កណ្តាល​ទិញ​យក​។

លោកបញ្ជាក់​ថា៖ «​ចំពោះផ្លែមៀនប៉ៃលិន​ដែល​មាន​ដង​ស្មៅ ឬក៏​មាន​ចៃ ហើយ​វា​មិន​សូវ​មូល គឺ​គេ​អត់​ដែរ​បង​។​ ហើយ​តម្លៃ​២០​ទៅ​៣០​បាត គឺ​វា​អាច​ម៉ា​ទប់ទល់ បើ​បាន​តម្លៃ​ខ្ពស់ ប្រជាកសិករ​អរ​ចឹង​ទៅ។ បើ​​វា​​​ខុស​​ខ្នាត យើង​​ត្រូវ​​លក់​​ក្នុង​​តម្លៃ​​ផ្សេង មៀន​​នឹង​​បាន​​ត្រឹម​​មួយ​​គីឡូ​​១ពាន់​​លុយ​​ខ្មែរ​​អី​ចឹង​​ទៅ»។

លោក វេង សាខុន រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​កសិកម្ម រុក្ខា​ប្រមាញ់​ និង​នេសាទ មានប្រសាសន៍​​កាលពី​ថ្ងៃ​ទី​២៥​ ខែ​មិថុនា ថា កន្លង​ទៅ​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ផ្លែឈើ​ទាំងអស់ ក្រសួង​​បាន​នាំ​ចេញ​ទៅក្រៅ​ប្រទេស​​ជា​បន្ត​បន្ទាប់​។ លោក​បន្ត​ថា សម្រាប់​ការ​នាំ​ចេញ​ទៅ​ប្រទេស​ចិន ​កម្ពុជា​​បាន​ទទួល​ការគាំទ្រ ចេក​ ​ស្វាយ ​ដែល​នឹង​​ត្រៀម​នឹង​នាំ​ចេញទៅចិន​នៅ​ពេលខាង​មុខ បន្ទាប់​មក​​​នឹង​មានការ​នាំ​ចេញ​មៀន​ប៉ៃលិន (តាង៉ែន) ម្រេច ​​ផ្លែស្រកានាគ​ និង​ម្នាស់​ជាដើម​​។

លោក​បញ្ជាក់​ថា៖ «ក្រៅ​ពី​ប្រទេស​ចិន គឺ​យើង​នាំ​ចេញ​ធម្មតា អត់​បញ្ហា​អី​ទេ។ ចំពោះ​តម្លៃ​ផ្លែមៀន​ប៉ៃលិន (តាង៉ែន) ទៅ​កាន់​ប្រទេស​ចិន គឺ​​យើង​កំពុង​ធ្វើ​រឿង​នេះ​ជាមួយ​ប្រទេស​ចិន»។

ក្នុងសន្និសីទ​សារព័ត៌មាន​ស្ដីពី «វឌ្ឍនភាព និង​ទិសដៅ​បន្ដ​របស់​រដ្ឋបាល​ខេត្ត​ប៉ៃលិន» ​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​២០ ខែឧសភា អភិបាលរងខេត្តប៉ៃលិន លោក ធូ ភា លើកឡើង​ថា មៀនប៉ៃលិន ឬតាង៉ែន ក្នុង​ខេត្ត​ប៉ៃលិន​ផ្ទាល់​​ដែលបាននាំចេញទៅប្រទេសថៃ គឺ​មាន​ចំនួន​ពី៥,៥០០តោន ទៅ៦,០០០តោន ក្នុង​មួយ​ឆ្នាំ។ លោក​បន្ថែមថា តាមការគ្រោងទុក ផ្លែមៀន​ប៉ៃលិន​បម្រុង​នឹង​នាំ​ចេញ​ទៅ​ប្រទេស​ចិន កាលពី​ពេល​កន្លង​ទៅ ប៉ុន្ដែ​លោក​ថា ដោយសារការ​​ផ្ទុះ​ឡើង​នូវ​ជំងឺ​កូវីដ​១៩ ទើប​ផែនការ​នេះត្រូវ​បាន​ខកខាន៕

អ្នកដើររើសអេតចាយ ចង់ឲ្យមានការបែងចែកប្រភេទសំរាមដើម្បីបង្ការការរងរបួសពេលរើស

កំពុង​អង្គុយ​ឈប់​សម្រាក​​​ក្រោម​ម្លប់​ឈើ​មុខ​ផ្ទះ​មួយ​​ម្តុំបឹងស្រឡាង​ ក្រោយ​​​ទាញ​រទេះ​​ពោរពេញ​ទៅ​ដោយ​អេត​ចាយ​ដែល​ភាគ​ច្រើន​ជា​ក្រដាស​សៀវភៅ​ពេញ​មួយព្រឹក លោក មាន អាន គឺ​ជា​អ្នក​ដើរ​ទិញ និង​រើស​អេត​ចាយ​ម្នាក់ ដែល​បាន​ប្រកប​របរ​នេះ​អស់​រយៈពេល​ជាង​៣​ឆ្នាំ​មក​ហើយ។

ក្នុង​ទឹក​មុខ​ពោរពេញ​ដោយ​ភាព​នឿយ​ហត់ និង​មាន​ហូរ​ញើស​លើ​ថ្ងាស​ខ្លះៗ​ផង បន្ទាប់​ពី​​អូស​រទោះ​​ក្រោម​កម្តៅ​ថ្ងៃ​ម៉ោង​ប្រមាណ​ជា​១១​ព្រឹក លោក​ អាន និយាយ​ថា មុខ​របរ​រើស និង​ទិញ​លក់​អេតចាយ គឺ​ជា​មុខរបរ​ដែល​លោក​រ​ក​ចំណូល​បន្ថែម​សម្រាប់​ផ្គត់​ផ្គង់​គ្រួសារ ក្រៅ​ពី​ការ​ធ្វើ​ស្រែ​នៅ​ស្រុក​កំណើត​ឯ​ខេត្ត​កំពង់​ស្ពឺ។

ស្ថិតក្នុង​សម្លៀកបំពាក់​ចាស់​​ស្លក​ពណ៌​ ចាស់​បុរស​វ័យ​៥០ឆ្នាំ​រូប​នេះ​បន្ថែម​ថា លោក និង​ភរិយា​​ធ្វើ​ស្រែ​១ឆ្នាំ​ម្តង​ក្នុង​រដូវ​ភ្លៀង បន្ទាប់​ពី​នោះ លោក និង​ភរិយា តែង​ឡើង​មក​ភ្នំពេញ​ដោយ​ស្នាក់​នៅ​ម្តុំ​បឹង​សាឡាង​ជាមួយ​កូន​ពីរ​នាក់ ដែល​កំពុង​រៀន និង​ធ្វើការ។

លោក អាន បន្ត​ថា លោក​ចាប់​ផ្តើម​​ដើរ​ទិញ​អេតចាយ​ចាប់​ពី​ពេល​ព្រឹក​ម៉ោង​៧​ ហើយ​សម្រាក​ហូប​បាយ​ថ្ងៃ​ត្រង់​នៅ​ផ្ទះ នា​​ម៉ោង​១១ ឬ​១២ រួច​អូស​រទេះ​បន្ត​ពី​ម៉ោង​២​រសៀល រហូត​ដល់​ម៉ោង​៥​ល្ងាច​ទើប​ចូល​ផ្ទះ។  លោក និង​ភរិយា មាន​រទេះ​អេត​ចាយ​ម្នាក់​មួយ​ដើម្បី​​​ដើរ​ទិញ​​សម្បក​កំប៉ុង សម្បក​ដប ជ័រ​ប្លាស្ទិច និង​ក្រដាស​ជាដើម នៅ​កន្លែង​ផ្សេង​គ្នា ដែល​ម្នាក់ ​អាច​រក​ប្រាក់​ចំណេញ​​បាន​ប្រមាណ​ជា​​​២ ​ទៅ​៣​ម៉ឺន​រៀល​ក្នុងមួយ​ថ្ងៃ។

លោក​បញ្ជាក់​ថា៖ «រទេះ​រុញ​នេះ​បើ​ទិញ​តំលៃ​៥០​ដុល្លា​។ តែ​ខ្ញុំ​បាន​​​រទេះ​ដឹក​អេតចាយ​ពី​ថៅកែ​ដែល​ស្គាល់​គ្នា និង​បាន​​លុយ​ខ្លះ​ទៀត​ដើម្បី​ដើរ​ទិញ​អេតចាយ ពេល​បាន​ហើយ​ខ្ញុំ​យក​ទៅ​លក់​ឲ្យ​ថៅកែ​បាន​លុយ​ភ្លាមៗ​រៀងរាល់​ថ្ងៃ»។

បើទោះបីជា​ត្រូវ​ដើរ​រើស​អេតចាយ​បណ្តើរ និង​ពេល​ខ្លះ​ត្រូវ​រើស​តាម​ផ្លូវ​បណ្តើរ​ក្តី ប៉ុន្តែ​លោក​អាន​ និយាយ​ថា លោក​មិន​រើ​កកាយ​សំរាម​ក្នុង​ថង់​ដែល​គេ​ចង​ដាក់​ចោល​នោះ​ទេ។ លោក​បន្ថែម​ថា លោក​ចង់​ឲ្យ​ពលរដ្ឋ​ដាក់​សំរាម​ដាច់​ដោយ​ឡែក​ទៅ​តាម​ប្រភេទ ដើម្បី​ងាយ​ស្រួលឲ្យ​អ្នក​រើស​អេតចាយ​ដូច​លោក​រើស​។​​​​

លោក​ថ្លែង​ថា៖ «ខ្ញុំ​មិន​ដើរ​រើ​កកាយ​ពី​សំរាម​ទេ ព្រោះ​វា​លាយឡំ​នឹង​កាក​សំណល់​ផ្សេងៗ ដូចជា​មាន​កន្ទប​សំឡី​លាមក​កូនង៉ែត​ដែល​ដាក់​លាយឡំ​គ្នា។ វា​សម្រាប់​ឲ្យ​ឡាន​សំរាម​ដឹក​ទេ ខ្ញុំ​យក​តែ​សំរាម​ណា​ដែល​គេ​ដាក់​នៅ​ថង់​ផ្សេង។ ឥឡូវ​នេះ​មាន​អ្នក​យល់​ដឹង និង​ញែក​សំរាម​ផ្សេង​គ្នា​ច្រើន​ជាង​ពី​មុន»។

ចំណែក​អ្នកស្រី លាយ លុក ​ស្រ្តី​មេម៉ាយ​មាន​កូន​៣​នាក់​ក្នុង​បន្ទុក បាន​ប្រកប​របរ​ជា​អ្នក​រើស​អេតចាយ​ដោយ​មាន​កង់​មួយ​សម្រាប់​ដឹក អស់​រយៈពេល​ជាង​២‑៣​ឆ្នាំ​មក​ហើយ។ អ្នកស្រី​បន្ត​ថា អ្នកស្រី​រើស​អេត​ចាយ​តែ​ពេល​យប់​ប៉ុណ្ណោះ គឺ​ចាប់​ផ្តើម​ពី​ម៉ោង​៥​ល្ងាច ដល់​ម៉ោង​៨​យប់  ហើយ​មាន​ពេល​ខ្លះ ​អ្នកស្រី​​ត្រូវ​រង​របួស​ដោយសារ​រើ​ថង់​សំរាម​ដែល​គេ​​គរ​ចោល​នៅ​ខាង​មុខ​ផ្ទះ ដើម្បី​រក​សម្បក​កំប៉ុង និង​សម្បក​ដប​ជាដើម។​

«ខ្ញុំ​កាយ​សំរាម និង​ស្ទាប​ក្នុង​ថង់​ បើ​លឺ​សំឡេង​ផ្រោកៗ​ខ្ញុំ​ស្រាយ​ថង់​ចេញ​រាវ​យក​កំប៉ុង ​ដបជ័រ​ហើយ​ចង​ឲ្យ​គេ​វិញ។ សំរាម​ខ្លះ​ស្អុយ ខ្លះ​មិន​ស្អុយ ពេល​ខ្លះ​មុត​ឡាម​ក៏​មាន»។

រីឯ​អ្នក​រើស​អេតចាយ​ពីរ​នាក់​ប្តី​ប្រពន្ធ ដែល​មាន​រទះ​អូស​អេតចាយ​មួយ ប៉ុន្តែ​មិន​មាន​អីវ៉ាន់​អ្វី​សោះ​ក្រៅ​ពី​ការ៉ុង​ជាង​៣០ ​អ្នកស្រី ស៊ីនួន​ និង​លោក​ ជា កំពុង​ជ្រក​ភ្លៀង​​តាម​សំយ៉ាប​ផ្ទះ​ល្វែង​ដែល​ម្ចាស់​ផ្ទះ​ចាក់​សោ​ចោល នៅ​​ម៉ោង​ប្រមាណ​ជា​៤​រសៀល។

មាន​ស្រុកកំ​ណើត​នៅ​ខេត្ត​ស្វាយរៀង ហើយ​សព្វ​ថ្ងៃ​រស់នៅ​ម្តុំ​ទួល​សង្កែ រាជធានី​ភ្នំពេញ លោក ជា បាន​ប្រកប​របរ​រើស​អេតចាយ​នេះ​ប្រហែល​៣‑៤ឆ្នាំ។ លោក​និយាយ​ថា លោក និង​ប្រពន្ធ ​តែង​ដើរ​រក​ទិញ​អេតចាយ​ដូចជា​កំប៉ុង ដបជ័រ​ ដែក​​​ផ្សេងៗ ប៉ុន្តែ​លោក​ថា បច្ចុប្បន្ន​ លោក​​រក​មិន​សូវ​បាន​​ដោយសារ​តម្លៃ​ថោក​ពេក។

«ថ្ងៃ​ខ្លះ​រក​បាន​ប្រាក់​កំរៃ​បាន​២ម៉ឺន​រៀល​ មាន​ថ្ងៃ​ខ្លះ​រក​បាន​ដល់​៤‑៦​ម៉ឺនរៀល​ក៏​មាន​ដែរ​ពេល​បាន​របស់​របរ​យក​ទៅ​លក់​បន្ត មិន​ដែល​សល់​ទេ»។

ប្តី​ប្រពន្ធ​ទាំង​ពីរ​នាក​នេះ តែង​ដើរ​ទិញ​អេតចាយ​តាម​ផ្ទះ និង​រើស​តាម​គំនរ​សំរាម​ដែល​គេ​ដាក់​តាម​មុខ​ផ្ទះ និង​កន្លែង​ផ្សេងៗ​ទៀត។

អ្នកស្រី​ ស៊ីនួន ​និយាយ​ថា៖ «ពិបាក​រក​ទិញ​ទាល់​តែ​ទៅ​កាយ​សំរាម​ខ្លះ​ទើប​បាន​បន្ថែម។ អ្នក​ខ្លះ​គេ​ទុក​កំប៉ុង​ជ័រ​ផ្សេង​ អ្នក​ខ្លះ​ដាក់​លើៗ​សំរាម»។

នៅ​កម្ពុជា ការ​បែង​ចែក​សំរាម​ស្ងិត​ក្នុង​កម្រិត​ទាប​នៅ​ឡើយ ដោយសារ​ប្រជាពលរដ្ឋ​និយម​ដាក់​សំរាម​គ្រប់​ប្រភេទ​ចង​ក្នុង​ចង់​តែមួយ រួច​ដាក់​គរ​មុខ​ផ្ទះ ឬ​នៅ​គំនរ​សំរាម។ ​ជារឿយៗ​គេ​តែង​ឃើញ​អ្នករើ​កកាយ​សំរាម​ តែង​ប្រឈម​នឹង​គ្រោះ​ថ្នាក់ និង​​រង​របួស​ដោយសារ​មុត​អម្បែង ឬ​កម្ទេច​កម្ទីរ​ផ្សេងៗ។​

ប្រធាន​ផ្នែក​ប្រតិបត្តិ​របស់​ក្រុមហ៊ុន​ស៊ីនទ្រី លោក​ ហៀប សាគន្ធ មាន​ប្រសាសន៍​ថា ​អ្នក​​កាយ ឬ​​រើស​សំរាម​ពេល​ខ្លះ​​ត្រូវ​ប្រឈម​នឹង​​បញ្ហា​ផ្សេងៗ រហូត​​មាន​គ្រោះ​ថ្នាក់​ដល់​ជីវិត​ក៏​​មាន ដូចជា​ការ​មុត​ និង​ខ្លះ​ទៀត​​ប៉ះ​ត្រូវ​ឡាន និង​គ្រឿងចក្រ​ឈូសឆាយ​នៅ​កន្លែង​ចាក់​សំរាម​ជាដើម​។ លោក​បន្ត​ថា ពលរដ្ឋ​អាច​កាត់​បន្ថយ​បញ្ហា​មួយ​ចំនួន​សម្រាប់​អ្នក​រើស​សំរាម​ ឬ​រើស​អេតចាយ​បាន ដោយការ​បែង​ចែក​ប្រភេទ​សំរាម ដើម្បី​ងាយ​ស្រួល​ដល់​ពួក​គាត់​រើស និង​កែច្នៃ​ឡើង​វិញ។​

លោក​បញ្ជាក់​ថា៖ «​ក្រសួង​ដែល​ពាក់ព័ន្ធ​គួរ​មាន​ការផ្សព្វ​ផ្សាយ​បន្ថែម​ទៀត​ពី​ការញែក​សំរាម​ដើម្បី​ឲ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋ​យល់​ដឹង​ថែម​ទៀត ដូចជា​ធ្វើ​ជា​ចម្រៀង​​ពញ្ញាក់​អារម្មណ៍ រូបភាព​ ផ្សាយ​តាម​វិទ្យុ ទូរទស្សន៍​ជាដើម»។

លោក សាវី អារីណា បុគ្គលិក​គម្រោង​ម្នាក់​ក្នុង​ក្រសួង​បរិស្ថាន​និយាយ​ថា គំរោង​ដែល​លោក​កំពុង​ធ្វើ​គឺ​ផ្សព្វផ្សាយ​ពី​ការញែក​សំរាម​អស់​​រយៈពេល​ជាង​២​សប្តាហ៍​មក​​ហើយ ចាប់​ពី​បុរី​ប៉េង​ហួត​បឹងស្នោរ ភ្នំពេញ ដោយ​​ធ្វើ​ពី​ក្នុង​ទៅ​ក្រៅ ​ជា​គំរូ​នៃ​ការញែក​សំរាម។ លោក​បន្ត​ថា សំរាម​ញែក​មាន​៣​ប្រភេទ ​គឺ​សំរាម​កាក​សំណល់​ផ្ទះបាយ សំណល់​​​ប្លាស្ទិច និង​សំណល់​គ្រោះថ្នាក់។

លោក​បន្ថែមថា​​៖ «កន្លង​មក​ក៏​ធ្លាប់​មាន​ការផ្សព្វផ្សាយ​ដែរ តែ​មិន​បាន​ជោគជ័យ ហើយ​ក៏​​មាន​ក្រុមហ៊ុន​ជប៉ុន​មួយ​ដែរ​ចង់​មក​ធ្វើ​ការវិនិយោគ​លើ​សំរាម​ទៅ​ជា​របស់​កែច្នៃ តែ​បន្ទាប់ពី​គិតគូរ​ម្ដង​ទៀត​ឃើញ​ថា​វា​ខាត​ពីព្រោះ​មាន​ការលំបាក​ក្នុង​ការញែក​សំរាម​ចេញ​ពី​គ្នា ហើយ​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​យើង​នៅ​តែ​ដាក់​សំរាម​លាយឡំ​គ្នា​ដដែល»។

​ឯកសារ​យុទ្ធសាស្ត្រ ​និង​ផែនការ​សកម្ម​ភាព​គ្រប់គ្រង​កាក​សំណល់​សម្រាប់​រាជធានី​ភ្នំពេញ​ ឆ្នាំ​ ២០១៨-២០៣៥ ​របស់​រាជ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា ដែល​មាន​កម្រាស់​ថ១៦៦​​ទំព័រ​ជា​ភាសា​អង់គ្លេស​ ចេញ​ផ្សាយ​កាល​ពី​ខែ​តុលា​ ឆ្នាំ​២០១៨​ លើកឡើង​​អំពី​សារៈ​សំខាន់​នៃ​ការ​អនុវត្ត​គោល​ការណ៍​​​កាត់​បន្ថយ​ការប្រើប្រាស់​ ការប្រើប្រាស់​ឡើង​វិញ​ និង​ការ​កែច្នៃ​សំរាម​ដើម្បី​ប្រើ​ឡើង​វិញ។ ឯកសារ​នេះ​បង្ហាញ​ពី​ភាពចាំ​បាច់​ក្នុង​ការ​លើក​កម្ពស់​ការ​អប់រំ​ដល់​មនុស្ស​គ្រប់​គ្នា​ដែល​ជា​អ្នក​ផលិត​សំរាម​ឲ្យ​យល់​ដឹង​អំពី​របៀប​បោះចោល​សំរាម​ឱ្យ​បាន​ត្រឹមត្រូវ៕​

ម្ចាស់ចំការទំពាំងបាយជូរពីរនាក់ នៅខេត្តពីរផ្សេងគ្នា ប្តេជ្ញាបន្តបង្កើនទិន្នផល ទោះបីរដ្ឋាភិបាលគ្មានវិធានការគាំទ្រ

កសិករ​ពីរ​នាក់​នៅ​ខេត្ត​ពីរ​ផ្សេង​គ្នា កំពុង​បង្កើន​ការ​ដាំ​ដំណាំ​ទំពាំង​បាយ​ជូរ​យ៉ាង​​​ដើម្បី​ប្រមូល​ផល​ពង្រីក​ទីផ្សារ ខណៈ​ក្រសួង​កសិកម្ម​ពុំ​ទាន់​មាន​វិធានការ​​គាំទ្រ និង​រក​ទីផ្សារ​ទំពាំង​បាយជូ​នៅ​ឡើយ។

លោក ចាន់ ថៃឈឿង កសិករ​ដាំ​ទំពាំងបាយជូរ​ម្នាក់​នៅ​ស្រុក​រតនៈ​មណ្ឌល​ ខេត្ត​បាត់ដំបង​ មាន​ប្រសាសន៍​ថា ដោយសារ​ស្រឡាញ់​ដំណាំ​ទំពាំង​បាយ​ជូរ​​លោក​បាន​​ខ្ចី​លុយ​ធនាគារ​មួយ​មឺន​ដុល្លារ​ដើម្បី​ធ្វើ​ដើ​មទុន​​កាល​ពី​ឆ្នាំ​២០០០។ លោក​បន្ត​ថា  លោក​ចាប់​ផ្តើម​ដាំ​ដំបូង​នៅ​ស្រុក​បាណន់​​ចំនួន​១០០០ដើម លើ​ដី​ទំហំជាងមួយហិកតា តែដោយសារ​ទទួលបានទិន្នផលទាប លោកក៏ផ្លាស់ប្តូរទីតាំង ហើយ​ក្នុង​ពេល​បច្ចុប្បន្ន​ចំការ​របស់​លោក​មាន​ដើម​ទំពាំង​បាយ​ជូរ​ប្រមាណ​ជា​៥២,០០០​ដើម លើ​ផ្ទៃដី​១៣ហិចតា។

ម្ចាស់ចំការ​ទំពាំង​បាយ​ជូរ​នៅ​បាត់​ដំបង​រូបនេះ​បន្ត​ថា បច្ចុប្បន្ន​ទំពាំង​បាយជូរ​១​ដើម​ប្រមូល​ផល​បាន​១​គីឡូក្រាម និង​២ដង​ក្នុង​មួយឆ្នាំ ហើយ​ទិន្នផល​ទាំងនោះ​លោកបាន​​ផលិត​ជា​ស្រា​ក្រហម​ដែល​មាន​ឈ្មោះ​ថា​ «CTបាត់ដំបង» និង​ផ្គត់ផ្គង់​ផ្លែ​ជា​ទីផ្សារ​លក្ខណៈ​គ្រួសារ មិន​ទាន់​បាន​លក់​ឲ្យ​ទីផ្សារ​ខាង​ក្រៅ​​នៅឡើយ​។​

លោក​បន្ថែម​ថា ផ្លែ​ទំពាំងបាយជូរ​មួយ​គីឡូ​ក្រាម​មាន​តម្លៃ​៧​ដុល្លារ នៅ​រដូវ​ប្រាំង​ ដោយសារ​វា​មាន​រសជាតិ​ផ្អែម ហើយ​សម្រាប់​ស្រាក្រហម​​មួយ​ដប​តម្លៃ​ជា​មធ្យម​២០ដុល្លារ​ ​​ចំណុះ​៧០០​មីលីលីត្រ។​ លោក​ថា​ លោក​មាន​មោទនភាព​ចំពោះ​ទិន្នផល​ដែល​ទទួល​បាន និង​ការគាំទ្រ​ពី​ប្រជាព​លរដ្ឋ ដែល​បាន​ផ្លាស់​ប្តូរ​ជីវភាព​បាន​ល្អ​ប្រសើរ។

លោក​បញ្ជាក់​ថា៖ ​«យើង​អាច​ជឿនលឿន​ទៅ​មុខ ហើយ​បច្ចុប្បន្ន​នេះ​មិន​ដូច អឺ..គេ​ហៅ​ថា​កាល​ខ្ញុំ​ដាំ​នៅ​បាណន់ ខ្ញុំ​រហេមរហាម​ណាស់ ទីមួយ​ធ្វើ​ទំពាំងបាយ​ជូរ​ហ្នឹង​ បាន​ផល​ក៏​មិន​ដូចចិត្ត​យើង​ ហើយ​ផ្ទៃដី​ក៏​នៅ​តូច មាន​តែ​ការគាំទ្រ​មួយ​ទេ មាន​ន័យ​ថា​ការគាំទ្រ​របស់​មហាជន​គាត់​ចេះ​តែ​គាំទ្រ​យើង​ខ្លាំង ធ្វើ​ឲ្យ​យើង​មាន​ទឹកចិត្ត​មក​ដល់​ថ្ងៃ​ហ្នឹង »។

លោក ចាន់ ថៃឈឿង​ បន្ថែម​ថា ប្រជាពលរដ្ឋ​ទាំងអស់​ត្រូវ​គិត​ពិចារណា​ឲ្យ​បាន​ហ្មត់ចត់​មុន​សម្រេច​ចិត្ត​ដាំ ដោយសា​រ​ការ​ដាំ​ទំពាំង​បាយ​ជូ​មាន​ភាពលំបាក។​

លោក​ថា៖ «វា​ទាមទារ​ភាព​ច្បាស់លាស់ វា​ទាមទារ​ភាព​យល់​ដឹង​ច្រើន​ពី​ផ្នែក​កសិកម្ម​បាន​យើង​អាច​ដាំ​បាន មាន​ភាព​តស៊ូ […] វា​បត់​បែន​ទៅ​តាម​កាលៈទេសៈ​អាកាស​ធាតុ ភ្លៀង​ធ្លាក់​ម្តង​ម្កាល វា​ទាក់ទង​ជាមួយ​ដី​ជាមួយ​ទឹក​ហ្នឹង​គ្រប់​បែប​បទ»។

ចំណែក​លោក ជួន ថាបូរ៉ា កសិករ​ដាំ​ទំពាំង​បាយជូរ​ម្នាក់​ទៀត​នៅ​ខេត្ត​កំពង់ស្ពឺ​ និយាយ​​ថា​ ដោយ​សារ​លោក​មាន​បច្ចេកទេស​ក្នុង​ការ​ធ្វើ​ស្រា​ក្រហម ប៉ុន្តែ​​កម្ពុជា​ពុំ​សូវ​មាន​អ្នក​ដាំដំណាំ​ទំពាំង​បាយជូ​ ទើប​លោក​សម្រេចចិត្ត​ដាំ​ទំពាំង​បាយជូរ​ដោយ​ខ្លួ​ន​ឯង​កាល​ពី​ឆ្នាំ​២០១៦។ ​

លោក​បន្ត​ថា ការចាប់​ផ្តើម​ដំបូង​​មាន​ភាព​លំបាក​ក្នុង​ការ​ចំណាយ​ដើមទុន ព្រមទាំង​ការ​ដាំ និង​ថែរទាំ ដោយសារ​លោក​ត្រូវ​ពឹង​ផ្អែក​លើ​អ្នក​ជំនាញ​ទាំង​ស្រុង។​ ប៉ុន្តែ​លោក​ថា បច្ចុប្បន្ន​លោក​ទទួល​បាន​បទពិសោធន៍​ទាំង​នោះ ​ហើយ​មក​ទល់​ពេល​នេះ​ចម្ការ​ទំពាំង​បាយ​ជូរ​របស់​លោក​មាន​ដើម​ទំពាំង​បាយជូរ​ជិត​៥​ហិចតា នៅ​លើ​ផ្ទៃដី​ប្រមាណ​ជាង​១៤​ហិចតា​ ដោយ​ចំណាយ​ទុន​សរុប​អស់​ប្រមាណ​ជា​៥០​ម៉ឺន​ដុល្លារ ​បាន​មក​ពី​ការ​ខ្ចី​ធនាគារ និង​លក់​ផ្ទះ។

លោក​បន្ថែម​ថា​ បើទោះ​បី​ជា​បច្ចុប្បន្ន​ដំណាំ​ទំពាំង​បាយជូរ​មាន​ភាព​ប្រសើរ​ឡើង តែ​លោក​មាន​ការព្រួយ​បារម្ភ​ខ្លាំង​ពី​អាកាស​ធាតុ និង​សត្វល្អិត​ផ្សេងៗ។

លោក​បញ្ជាក់​ថា៖ «​​វា​ពិបាក​ជាងគេ​បើ​ប្រៀបធៀប​នឹង​ដំណាំ​ដទៃ វា​ពិបាក​ថែទាំ សត្វល្អិត​ក៏ច្រើន អឺ…ជួប​នឹង​ធម្មជាតិ ធម្មជាតិ​ដូចជា​ភ្លៀង​ខ្លាំង​ក៏​អត់​កើត។​ ហើយ​អឺ.. មាន​ផ្លែ​ហើយ អា​សត្វ​ស្លាប​នឹង​មក​ចឹក​ស៊ី ក៏​ពិបាក​ថែរ​ដែរ​អាហ្នឹង »។

ទំពាំង​បាយ​ជូ​គឺ​ជា​ប្រភេទ​ផ្លែឈើ​ដែល​ដាំ​ដុះ​នៅ​ក្រៅ​ប្រទេស ពិសេស​នៅ​ប្រទេស​ដែល​មាន​អាកាស​ធាតុ​ត្រជាក់។

បើ​តាម​មន្រ្តី​ជាន់​ខ្ពស់​ក្រសួង​កសិកម្ម រហូត​មក​ដល់​ពេល​នេះ កម្ពុជា​មាន​ចំការ​ទំពាំង​បាយ​ជូ​តែ​ពីរ​កន្លែង​ប៉ុណ្ណោះ គឺ​នៅ​ខេត្ត​កំពង់​ស្ពឺ និង​ខេត្ត​បាត់ដំបង។​

លោក វេង សាខុន រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​កសិកម្ម​មាន​ប្រសាសន៍​ថា មក​ទល់​ពេល​នេះ​ក្រសួង​កសិកម្ម​ពុំ​ទាន់​មាន​យុទ្ធនាការ និង​ផែនការ​ណាមួយ​ក្នុង​ការជួយ​ជំរុញ​គាំទ្រ​ដល់​ការដាំ​ដំណាំ​ទំពាំង​បាយជូរ​នោះ​ទេ ដោយសារ​អ្នកដាំ​មិន​ទាន់​មាន​កម្រិត​ធំដុំ​នៅ​ឡើយ។

លោក​បញ្ជាក់​ថា៖ «យើង​គ្មាន​យុទ្ធសាស្រ្ត​រឿង​បង្កើត​ទីផ្សារ​ទំពាំងបាយ​ជូរ​ទេ។ កន្លង​ទៅ​នេះ​គ្រាន់​តែ​គេ​ដាំ គ្រាន់តែ​បង្អួត​សម្រាប់​បុគ្គល​ម្នាក់ៗ​របស់​គេ​តែ​ប៉ុណ្ណោះ […] ហើយ​ក្រសួង​ក៏ គ្មាន​ដាក់​ចេញ​នូវ​ផែនការ​យុទ្ធសាស្ត្រ​ក្នុង​ការផលិត​ទំពាំង​បាយជូរ​នៅ​កម្ពុជា​នោះ​ទេ នា​ពេល​បច្ចុប្បន្ន និង​នៅ​ពេល​អនាគត »។

ទោះបីជា​រដ្ឋមន្ត្រី ក៏​ដូចជា​ក្រសួង​កសិកម្ម​មិន​បាន​បង្ហាញ​ពី​ផែនការ​ជំរុញ​គាំទ្រ និង​រក​ទីផ្សារ​ទំពាំង​បាយ​ជូរ​ក៏​ដោយ ក៏​កសិករ​វ័យ​៥៤​ឆ្នាំ​ នៅ​ខេត្ត​កំពង់ស្ពឺ​ លោក ជួន ថា​បូរ៉ា​ នៅ​តែ​បន្ត​ប្តេជ្ញា​ចិត្ត​ខិតខំ​ដាំ​ដំណាំ​ទំពាំងបាយជូរ​របស់​លោក​ដើម្បី​បង្កើន​ទិន្នផល​បន្ថែម​ទៀត។

លោក​បញ្ជាក់​ថា៖ «ពូ​ដឹង​តែ​ធ្វើ​ហើយ​និយាយ​រួម ទោះបី​មិនមាន​ការជំរុញ​ក៏​ពូ​នៅ​តែ​ធ្វើ​ដែរ។  យើង​អត់​គិត​អី​ទាំងអស់ គិតតែ​យើង​ប្រឹង​ធ្វើ​តែ​ខ្លួន​យើង​សិន យើង​នៅ​តែ​ធ្វើ​ចឹង តាម​លទ្ធភាព​ដែល​យើង​មាន។ យើង​នៅ​តែ​ធ្វើ​អត់​មាន​រឿងរា​ថយ​ទេ។ បើ​មាន​ខាង​រដ្ឋ​ជួយ​ទៀត​រឹត​តែ​មាន​ទឹក​ចិត្ត​ទៀត»៕

កម្មករកាត់ដេរជាង៥០នាក់តវ៉ានៅមុខក្រសួងការងារទាមទារឲ្យរោងចក្របើកប្រាក់ខែ

កម្មកររោងចក្រ ញូបេស គ្លូបល ថេកស្តាយ ក្នុង​ខេត្ត​កំពង់ស្ពឺ​ជាង៥០នាក់ នៅ​ថ្ងៃ​ចន្ទ​នេះ បានតវ៉ា​នៅមុខ​ក្រសួង​ការងារ ទាមទារ​ឲ្យ​មាន​ការដោះស្រាយ​ ​ក្រោយ​​​ថៅកែ​មិន​បើកប្រាក់​ខែ​​ឲ្យ​​​​កម្មករ​អស់​ជាង​បួន​ខែ​។

អ្នកស្រី ង៉ែត ស្រីណាក់ តំណាងកម្មករ​​លើកឡើងថា ក្រុម​កម្មករ​​មក​ក្រសួងកា​រ​ងារ​​ដើម្បីដាក់ញត្តិ​ទៅក្រសួង ​សុំ​​អន្តរាគមន៍​​ឲ្យ​ថៅកែរោងចក្រ ញូបេស គ្លូបល ថេកស្តាយ ​បើក​ប្រាក់​ខែ និង​ប្រាក់​​លើកទឹក​ចិត្ត​ផ្សេងៗ ដល់​​​កម្មករ​សរុប​ចំនួន​​៦៦៣នា​​ក់  ឲ្យ​បាន​ឆាប់​រហ័ស បន្ទាប់​ពី​ក្រុមហ៊ុននេះបាន​ផ្អាក​ការងារ​កម្មករ​ និង​មិន​បើក​ប្រាក់​ខែ​ឲ្យ​ តាំង​ថ្ងៃទី១០ ខែកុម្ភៈ មក។ អ្នកស្រី​បន្ត​​ថា​ ក្នុង​​រយៈពេល​ជាង​៤ខែ​មក​នេះ កម្មករ​ទាំងអស់​បាន​ដាក់​ពាក្យ​ប្តឹង​ទៅ​កាន់​មន្ទីរការងារ​ខេត្ត​កំពង់ស្ពឺ​ និង​ធ្លាប់​បាន​ដាក់​ពាក្យ​បណ្តឹង​មក​ក្រសួង​ការងារ​២ដង​រួចមក​ហើយ ប៉ុន្តែ​មិន​មាន​ការឆ្លើយ​តប។​

តំណាង​កម្មករ​រូប​នេះ​បន្ថែម​ថា បើទោះបី​​រដ្ឋាភិបាល និង​ក្រសួង​សុខាភិបាល​ប្រកាស​មិន​ឲ្យ​ជួបជុំ​គ្នាច្រើន​​ដើម្បី​ចូលរួម​ការពារ​ជំងឺ​កូវីដ​១៩ ​ប៉ុន្តែអ្នកស្រី​ថា ដោយសារ​ជីវភាព កម្មករ​ជាង​៥០​នាក់​នេះ​បាន​បង្ខំ​ចិត្ត​មក​ជុំគ្នាដើម្បី​តវ៉ា​រក​ដំណោះស្រាយ។​

អ្នកស្រី​បញ្ជាក់​ថា៖ «​ពួកខ្ញុំ​អត់​ចង់​ជុំគ្នា​ទេ ប៉ុន្តែ​ដោយសារ​តែពួក​ខ្ញុំ​ទាល់ អស់​ជម្រើស ហើយ​ពួកខ្ញុំ​មក​នេះ​ពួក​ខ្ញុំ​ជិះឡាន​ឈ្នួល​មក​ទម្រាំ​មក​ដល់​ទីនេះ ពួកខ្ញុំ​ត្រូវ​ចំណាយ​លុយ​ជិះឡាន​ឈ្នួល ទោះបីជា​ពួក​ខ្ញុំ​អត់​មាន​លុយ ក្នុង​ការទិញ​ម្ហូប​ហូប ប៉ុន្តែ​ខ្ញុំ​រក​ដំណោះស្រាយ​ដើម្បី​ខ្ចី​លុយ​គេ ដើម្បី​ឲ្យ​បាន​ជិះឡាន​ឈ្នួល​មក​ដល់​ក្រសួង​ការងារ​នេះ»។

ចំណែក​​អ្នកស្រី រ៉ុម ចាន់ណា កម្មការិនី​កាត់ដេរ​នៅ​រោងចក្រ ញូបេស គ្លូបល ថេកស្តាយ លើក​ឡើង​ដែរ​ថា​ ក្នុង​រយៈពេលជាង​បួន​ខែ​​ដែល​រោងចក្រ​នេះ​ផ្អាក​ដំណើរការ​ អ្នកស្រី​មិន​បាន​បំពេញ​ការងារ​កន្លែង​ផ្សេង​ទេ ដោយសារ​រោងចក្រ​ផ្សេង​ទៀត​ក៏​ផ្អាក​ការងារ​បណ្តោះ​អាសន្ន​ដូច​គ្នា។ កម្មការិនី​កាត់ដេររូប​នេះ​បន្ត​ថា ក្នុងអំឡុង​ពេល​ដែល​រោងចក្រ​ផ្អាក​ការងារ ព្រម​ទាំង​មិន​បើក​ប្រាក់​ខែឲ្យ កម្មករ​មាន​ការប្រឈម​​យ៉ាង​ខ្លាំង​ទាក់ទង​នឹង​ជីវភាព​ និង​ការបង់​​សង​​ធនាគារ។

អ្នកស្រី​និយាយ​ថា៖ «​ខ្ញុំសំណូម​ពរ​ដល់​សម្តេច ជួយ​ពួក​ខ្ញុំ​ផង ​ព្រោះ​ពួកខ្ញុំ​ទាល់​ខ្លាំង​ណាស់ អត់​មាន​លុយ​បង់​ធនាគារ បង់​ថ្លៃ​ផ្ទះ​ ថ្លៃភ្លើង ទឹក​ដោះគោកូន។ អ្នកខ្លះ​គ្នា​សម្រាល​កូន​ក៏​អត់​មាន​បាន​លុយ […] ពិបាក​ជាង​គេ​គឺ​ធនាគារ រោងចក្រ​បិទ​ ម៉េច​​គេ​ដឹង​តែ​មក​យក ដល់​ខែ​ដឹង​តែ​គាត់​មក​យក​​ពួកខ្ញុំ​ហើយ​»។

ក្រោយ​ការ​តវ៉ា​ប៉ុន្មាន​ម៉ោង​ តំណាង​ខាងក្រសួង​ការងារ​បាន​ចេញ​មក​យក​ញត្តិ​ពី​ក្រុម​កម្មករ។

លោក និន វណ្ណៈ អគ្គលេខាធិការង​ក្រសួង​ការងារ​មាន​ប្រសាសន៍​ថា ​ក្រសួង​នឹង​រៀបចំ​ផែនការ​ដោះស្រាយ​ជូន​កម្មករ​នៅ​ថ្ងៃពុធ ទី០១ ខែកក្កដា ខាង​មុខនេះ ហើយ​លោក​សំណូមពរ​ឲ្យ​កម្មករ​ទាំងអស់​រងចាំ​ការដោះស្រាយ​ពី​ក្រសួង​​។

លោក​ថា៖​ «​សូម​ឲ្យ​បងប្អូន​រក្សាភាព​ស្ងៀមស្ងាត់​ រង់ចាំ​ការដោះ​ស្រាយ»។

លោក ឃុន​ ថារ៉ូ អ្នកគ្រប់គ្រង​កម្មវិធី​ការងារ​នៃអង្គការ​សង់ត្រាល់ លើក​ឡើង​ថា ក្រុមហ៊ុន​រោងចក្រ​ ញូបេស គ្លូបល ថេកស្តាយ បិទ​ដោយ​មិន​បាន​ផ្តល់​ដំណឹង​ទៅ​តាម​ផ្លូវ​ច្បាប់ ហើយ​មក​ទល់​ពេល​នេះ​ក្រសួង​មិន​ទាន់​បាន​បញ្ជូនសំណុំរឿង​របស់​កម្មករ​ទៅ​កាន់ក្រុម​ប្រឹក្សា​អាជ្ញា​កណ្តាល​នៅឡើយ​ទេ។​

លោក​បញ្ជាក់​ថា៖ «មក​ដល់​ពេល​នេះ​សំ​ណុំ​រឿ​ង​រក្សា និង​ការពារ​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​បាន​ចេញ​ពី​តុលាការ​ហើយ  ខណៈ​ការអនុវត្ត​ច្បាប់​នៃ​ការរក្សា និង​ការពារ​ទ្រព្យសម្បត្តិ​មិនមាន​ប្រសិទ្ធភាព ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​ម្ចាស់​ក្រុមហ៊ុន និង​ម្ចាស់​អគារ​​យកសម្ភារៈ​ចេញ​ក្រៅ​បាន ហើយ​ប្រសិន​បើ​ក្រសួង​នៅ​តែអូស​បន្លាយ​ពេល​ទៀត សម្ភារៈ​នឹង​ត្រូវ​យក​ចេញ​អស់​ជា​មិន​ខាន»។

លោក ឃុន ថារ៉ូ ​បន្ថែម​ថា ប្រសិនបើ​ប្រធាន​ក្រុមហ៊ុន​មិន​ចូលរួម​ដោះស្រាយ​ទៅ​តាម​ផ្លូវ​ច្បាប់​ទេ នោះ​គួរ​តែមាន​​​ការ​​​យក​​សម្ភារៈ​ក្នុង​រោងចក្រ​​ដើម្បី​លក់​ទូទាត់​ជូន​កម្មករ ប៉ុន្តែ​ផ្ទុយ​ទៅ​វិញ​ម្ចាស់​រោង​ចក្រ​បាន​ជញ្ជូន​សម្ភារៈចេញ​ជាបន្ត​បន្ទាប់​​។

លោកថា៖ «មាន​តែ​ឲ្យអាជ្ញាធរ ឲ្យ​ក្រសួង​ហ្នឹង​ទេ​ដែល​ចាត់​វិធានការ​ឲ្យ​បាន​លឿន ដោះស្រាយ​ដល់​ពួកគាត់ […] ហើយ​បើ​មិនមាន​ដំណោះស្រាយ គាត់​មាន​ជម្រើស​អី​ក្រៅ​ពី​បន្ត​ការតវ៉ា»។

បើតាម​លោក ឃុន ថារ៉ូ ការតវ៉ា​របស់​កម្មករ​ទាមទារ​ប្រាក់ខែ និង​ប្រាក់​រង្វាន់​ផ្សេងៗ​នេះ ធ្វើ​ឡើង​ជាច្រើន​លើក​ច្រើន​សារ​មក​ហើយ តាំង​ពី​ខែ​មិនា​មក ហើយ​មក​ទល់​ពេល​នេះ​ពុំ​ទាន់​មាន​ដំណោះស្រាយ​ណាមួយ​សមស្រប​សម្រាប់​ពួកគាត់​នៅ​ឡើយ៕

រយៈពេល៥ខែ ឆ្នាំ២០២០ អាជ្ញាធរបង្ក្រាបគ្រឿងញៀនបានជាង៤ពាន់ករណី

អាជ្ញាធរបង្ក្រាបបទល្មើសគ្រឿងញៀនបានជាង​៤,០០០ករណី​ ក្នុង​រយៈពេល​៥ខែដំបូង នៅ​ដើម​ឆ្នាំ​២០២០ ដោយ​ចំនួននេះ​កើន​ឡើង​ជិត​១២០០​ករណី បើ​ប្រៀប​ធៀប​នឹង​រយះពេល​ដូច​គ្នា​ក្នុង​ឆ្នាំ​២០១៩។ នេះ​​បើ​តាម​បញ្ជាក់​​របស់​ប្រធាន​អាជ្ញាធរ​ជាតិប្រយុទ្ធ​ប្រឆាំង​គ្រឿង​ញៀន​។

​ថ្លែង​ក្នុង​កម្មវិធី​ទិវា​អន្តរជាតិ​ប្រយុទ្ធ​ប្រឆាំង​គ្រឿងញៀន នៅ​ថ្ងៃទី២៦ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២០នេះ​ លោក កែ គឹមយ៉ាន ប្រធាន​អាជ្ញាធរ​ជាតិ​ប្រយុទ្ធ​ប្រឆាំង​គ្រឿងញៀន​លើកឡើងថា ក្នុង​រយៈពេល​​៥ខែ នៃ​ឆ្នាំ​២០២០ អាជ្ញាធរជាតិ​ប្រយុទ្ធ​ប្រឆាំង​គ្រឿង​ញៀន បាន​បង្រ្កាប​បទល្មើស​គ្រឿង​ញៀន​ចំនួន​៤,៥១០ករណី ខណៈដែលឆ្នាំ២០១៩ មានតែ៣,៣៣៥ករណី បើគិតជា​ភាគរយ​កើន​ឡើង​ប្រមាណ​ជា​២៦ភាគរយ។

លោកបន្តថា ការ​បង្រ្កាប​នេះ​គឺជា​ការ​អនុវត្ត​យុទ្ធនាការ​ប្រយុទ្ធ​ប្រឆាំង​គ្រឿងញៀន​ខុស​ច្បាប់​លើក​ទី៥​​​ ដោយ​​គិត​ចាប់​ពី​ថ្ងៃ​ទី​០១ ខែ​មករា រហូត​ដល់​ថ្ងៃ​ទី៣១ ខែ​ឧសភា ឆ្នាំ​២០២០​នេះ។ លោក​បន្ថែម​ថា អាជ្ញាធរ​បាន​​ឃាត់​ខ្លួន​ជន​សង្ស័យ​ចំនួន​៨,៩២៧នាក់ ក្នុងនោះ​មាន​ស្រី​ ៥៦១​នាក់ និង​រឹបអូ​ស​គ្រឿង​ញៀន​បាន​ជាង​២០៩​គីឡូក្រាម និង​មាន​សម្ភារៈ​ដូចជា រថយន្ត​៥០​គ្រឿង ម៉ូតូ​១,១៨៣គ្រឿង ទូរស័ព្ទដៃ៣៤,៤៩៩គ្រឿង និង​ប្រាក់​រៀល​ជាង​៨៥​លាន​រៀល ប្រាក់​ដុល្លារ​អាមេរិក​៥៣,៤៦៩​ដុល្លារ។

ក្នុង​ពិធី​ប្រារព្ធ​ទិវា​អន្តរជាតិ​ប្រយុទ្ធ​ប្រឆាំង​គ្រឿងញៀននៅ​ដថ្ងៃ​សុក្រ​នេះ អាជ្ញាធរ​គ្រឿង​ញៀន​​​បាន​ដុត​កម្ទេចគ្រឿង​ញៀន​ដែល​រឹប​អូស​បាន​ចំនួន​៥០០​គីឡូ​ក្រាម នៅ​កោះ​ពេជ្រ​ រាជធានី​ភ្នំពេញ​ផង​ដែរ។

បើតាម​លោក កែ គឹមយ៉ាន ​គ្រឿងញៀន​ដែល​បាន​ដុត​កម្ទេច​ចោល​​នេះ​​មាន​ចំនួន​៥០០​គីឡូក្រាម គឺ​បាន​មក​ពី​ការបង្ក្រាបនៅ​រាជធានី​ភ្នំពេញ ខេត្ត​កណ្តាល​ តាកែវ និងកំពង់ស្ពឺ ហើយ​យុទ្ធនាការ​នេះ​នឹង​នៅ​តែ​បន្ត​នៅ​តាម​បណ្តា​ខេត្ត​ផ្សេងៗ​បន្ថែម​ទៀត។

លោក​បញ្ជាក់​ថា៖ «​រដ្ឋាភិបាល​មិន​បាន​មើល​ងាយ​គ្រឿង​ញៀន​ទេ​ យើង​គ្រាន់តែ​មើល​បញ្ជាការ​យុទ្ធនាការ ឥឡូវ​៥​លើក​ហើយ វា​អត់​លុប​ទេ តាម​ពិត​មាន​អាជ្ញាធរ​គ្រឿងញៀន​ មាន​ស្ថាប័ន​ប៉ូលីស​ហើយ​ គួរ​តែ​មិន​បាច់ ប៉ុន្តែ​យើង​អត់​លុប​ទេ​​»។

លោក​បន្ថែម​ថា៖ «​គ្រឿង​ញៀន ខ្ញុំ​ថា​មិន​ងាយ​នឹង​ចប់ ដោយសារ​អី? ​ប្រទេស​យើង​មិនមែន​អ្នក​​ផលិត​គ្រឿង​ញៀន​ទេ​​…​គ្រឿងញៀន​ឥឡូវ​មិនបាច់​ទៅ​ដាំ​ទេ ​គេ​យក​តែ​គីមី​យក​មក​ផ្សំ ​វា​កើត​គ្រឿង​ញៀន​លក់​ភ្លាម»។

លោក អំ សំអាត ជានាយករង​ផ្នែក​ទទួល​បន្ទុក​​ឃ្លាំមើល​សិទ្ធិ​មនុស្ស​នៃ​អង្គការ​លីកាដូ ​មាន​ប្រសាសន៍​ថា​ បច្ចុប្បន្ន​​ជ​​ន​រងគ្រោះ​​ដោយ​សារ​​គ្រឿងញៀន​​កើន​​ឡើង ជាពិសេស​​នៅ​​ជន​បទ។​​ លោក​បន្ត​ថា ​ដើម្បី​​កាត់​បន្ថយ​​គ្រឿង​ញៀន គឺ​​​ត្រូវ​មាន​ការ​ចូល​​រួម​ពី​គ្រប់ភាគី​ពាក់ព័ន្ធ​ទាំង​អស់ ដែល​រួម​មាន​​ប្រជាពលរដ្ឋ និង​មន្ត្រី​សង្គម​ស៊ីវិល​។

លោក អំ សំអាត ក៏​បាន​​សំណូមពរ​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​ និង​អាជ្ញាធរ​ពាក់ព័ន្ធ​បន្ថែម​​ការ​​ទប់ស្កាត់​​ទៅ​​លើ​​ការនាំ​ចូល និង​ការត្រួត​​ពិនិត្យ​​ផ្សេងៗ ជាពិសេស​​អាជ្ញាធរ​​​ពាក់ព័ន្ធ​​និង​​មិន​ពាក់ព័ន្ធ​ សូម​​នៅ​​ឲ្យ​​​ឆ្ងាយ​​ពី​​គ្រឿង​ញៀន។

លោក​បញ្ជាក់​ថា៖​« ដើម្បី​​ឲ្យ​​មាន​​ប្រសិទ្ធភាព ទោះបី​ជា​​អ្នក​​ដែល​​ពាក់ព័ន្ធ​​នឹង​​គ្រឿង​ញៀន​ហ្នឹង​មាន​​ឋារន្តរ​ស័ក ឬ​​ក៏​​ឋានៈ​​ធំ​​ប៉ុណ្ណា​​ក៏ដោយ​​ឲ្យ​​តែ​​មាន​​ពាក់ព័ន្ធ​​នឹង​​គ្រឿង​ញៀន យើង​​ត្រូវ​​តែ​បង្ក្រាប»។ នៅ​ថ្ងៃ​សុក្រ​នេះ​ដែរ ​លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក៏​បាន​​​បង្ហោះ​សារ​នៅលើ​ទំព័រ​​ហ្វេសប៊ុក​របស់​លោក​ ​ជាការ​អបអរ​ការរៀបចំ​ប្រារព្ធ​ទិវា​អន្តរជាតិ​ប្រយុទ្ធ​ប្រឆាំង​គ្រឿងញៀន។ លោក​បញ្ជាក់​ថា ទិវា​នេះ​​​ជា​ស្មារ​តីបាន​កំណត់​ឡើង​ដោយ​មហាសន្និបាត​អង្គការ​សហ​ប្រជា​ជាតិ​​កាល​​ពី​ឆ្នាំ១៩៨៧ និង​ត្រូវ​​បាន​​រៀបចំ​ឡើង​ជា​​រៀង​​រាល់​ឆ្នាំ​​ក្រោម​​ប្រធាន​​បទ​​ផ្សេងៗ ដើម្បី​ដាស់​​តឿន​​ដល់​​ជន​​គ្រប់​រូប​ឲ្យ​​​យក​​ចិត្ត​​ទុក​​ដាក់ និង​​ចូលរួម​​ឲ្យ​​កាន់​តែ​​សកម្ម​​ក្នុង​​ការទប់ស្កាត់ បង្ក្រាប និង​​ដោះស្រាយ​​បញ្ហា​​ដែល​​ពាក់ព័ន្ធ​​នឹ​ង​គ្រឿង​​ញៀន៕

About 30 Percent of Schoolchildren No Longer Studying Since Coronavirus School Closures: Education Minister

Since the closure of schools due to coronavirus, about 30 percent of more than 3 million students nationwide have missed out on their education because they don’t have the technology to access online learning, Education Minister Hang Chuon Naron said on Monday.

Speaking at a groundbreaking ceremony for a digital education center at Preah Sisowath High School in Phnom Penh, Chuon Naron said about 30 percent of students were currently studying online, 30 percent were studying from TV, and about 10 percent were studying with friends or by themselves.

“The number of students with a smartphone that can access the internet is about 30 percent, and the other 70 percent of students have no smartphone,” he said. Some of the students without smartphones, however, could still study with classmates who did, he said. “Outstanding students can teach students who are not good.”

Chuon Naron said Cambodia was lagging developed countries by about a decade when it came to the availability of digital technologies, creating a challenge in implementing distance learning. The ministry will collect more information from students to try to improve the situation, he said.

He added that the schedule for annual high school exams had not yet been set, but should be about four to five months after schools reopen.

“Private schools with sufficient standards [may be] able to complete the high school examinations this August, [but] other private and public school have not determined the date for the exams,” he said.

Srey Nimet, who teaches 12th-grade geography at Hun Sen Bun Rany Wat Phnom High School in Phnom Penh, said she relied mostly on messaging on the Telegram app — rather than video conferencing software such as Zoom — when giving remote lessons.

“I’ve never taught on Zoom and mostly I teach on Telegram, by sending voice messages and telling the students what page [to look at], because all the questions come out of the textbook,” Nimet said.

But attendance was a major problem when teaching online, with only about half the students active in class, she said.

“In the classroom there are about 40 to 50 students, but with online classes there are only 20 to 30 students,” she said. “Some of those students have returned to their hometowns, some students have difficulty accessing the internet, and some students have been lazy to attend online.”

Teachers and principals have been trying to contact the students who are not in school, but many have been difficult to reach, she added.

Chan Borommy, an 11th-grade student at Preah Sisowath High School, said she attended video conferences every morning for four hours, and turned in her assignments through a messaging app. But it was difficult to engage with teachers, she said.

“I want to go [back] to school because it was easy to understand,” Borommy said. “Online learning has been difficult because of slow internet connections and the difficulty of asking questions to teachers.”

Chin Boramey, a sophomore accounting student at the Vanda Institute, said she also found it difficult to ask questions to her teacher, and watching video lessons took a long time. She said she was eager for her classes to return to campus.

“Continuing online learning is unacceptable because it is difficult to understand,” she said.

Ouk Chhayvy, president of the Independent Cambodian Teachers’ Association, said distance learning was less effective for students, and teachers were also having a hard time.

“Some rural teachers find it difficult to use modern technology, especially older teachers. Some are struggling with slow internet and others lack the money to buy equipment and [connect to] the internet,” Chhayvy said.

She said there had not been enough training for teachers, and called for the government to reopen schools with physical-distancing and clean-hygiene practices.

“Even without Covid-19, especially in the countryside, if [students] have problems in the family or an issue with family income, they frequently drop out of school,” she said. “During this Covid-19 period, livelihoods have deteriorated, pushing many rural students out of school to help their parents earn a living.”

In March, the Health Ministry ordered the temporary closure of all educational institutions to prevent the spread of coronavirus in Cambodia. More than 15,000 public and private schools have closed, affecting more than 3 million students. The Education Ministry also launched a distance learning and e-learning program by creating video tutorials and posting lessons on social media.

Many in Cambodia Have Stopped Wearing Masks, Saying Coronavirus Danger Has Passed

Fewer people are wearing masks in Phnom Penh and elsewhere in recent weeks despite new cases of coronavirus in the country, with residents saying they feel the danger has passed and that the masks are too uncomfortable and hot.

Official Health Ministry advice continues to recommend masks for people who are feeling sick, however, while Prime Minister Hun Sen has urged all residents to continue wearing them.

Noeun Narith, a doctor on Phnom Penh’s Koh Dach island, said the number of people in his village wearing masks dropped sharply in recent weeks.

“The number of people who wears masks has definitely decreased,” he said. “I’ve observed that around 70 to 80 percent of people in my village do not use masks.”

Narith said that when advising his patients he tries to balance recommending good hygiene with avoiding panic.

“I have, from time to time, encouraged my patients and neighbors to not be [too] worried or stressed,” Narith said. “However, personal hygiene should always be practiced.”

He noted that he only wears masks himself in situations of higher risk, though he also avoids shaking hands. “Beside meeting patients and going to public or crowded places, I don’t wear masks either.”

Sou Dara, first vice abbot at the Vihara Dudim pagoda in Tbong Khmum province’s Suong city, said his abbot had instructed all monks to wear masks during public events, particularly when chanting.

Most pagodas have also made hand sanitizers and areas for hand washing available. However, recent visitors to the pagoda have increasingly stopped wearing masks, Dara added.

“I noticed, presently, many people who visit the pagoda don’t wear masks. For example, more than a half of the people didn’t wear masks when they attended Tean Vosa,” Dara said, referring to a rainy-season ceremony held on Monday.

A visitor to the Vihear Totim pagoda in Tbong Khmum province wears a mask as he greets three monks in April 2020. (Yin Oddom)

In Phnom Penh, many residents expressed a preference to stop wearing masks, and said they were no longer overly concerned about coronavirus. The virus has killed 465,740 people worldwide in 216 countries, with 8,860,331 total cases, according to the latest World Health Organization update on Monday. However, only three active cases are currently known in Cambodia.

Mony Rithya, who helps out as a server at her parents’ Kao Heng Cafe, said she had stopped wearing masks because she considered the pandemic situation to have improved. “I don’t like face masks. I feel uncomfortable when I’m wearing them, and I don’t think Covid is so serious now,” she said. 

Chen Sok, a security guard working at Darts Snooker, said he doesn’t like wearing masks because they are too hot. The current hot weather makes him uncomfortable when he is wearing them, he said.

“However, I have to wear them because that is what the club manager said. If I am found without a mask, a $10 fine will be applied every time,” he said. “This penalty applies to all staff, not only me, because there are many types of people going in and out here.”

Art Att, 21, a chemistry student at the Royal University of Phnom Penh, said cost was also a reason he had stopped wearing masks.

“Before, I could buy three for 500 riel, but now for only one I have to pay 2,000 to 2,500 riel,” he said. “I was wearing masks at the outbreak of the pandemic, but now I’ve stopped wearing them because the Covid-19 situation is better and no longer a concern, I think.”

Advice about wearing masks has been conflicting since the pandemic’s outbreak earlier this year.

The World Health Organization has emphasized that masks should only be used “as part of a comprehensive strategy.”

“Masks on their own will not protect you from COVID-19. People should also clean their hands frequently and maintain a distance of at least 1 metre from others,” it advises online.

Health Ministry’s recommendation is that individuals without respiratory symptoms do not need to wear a medical mask, as there is no evidence that it is useful to protect people who are not sick.

Nevertheless, it stresses that anyone who is in close contact — within 1 meter — of someone who has respiratory symptoms such as sneezing and coughing is at risk of exposure to potentially contagious respiratory droplets. The ministry says individuals with respiratory symptoms should wear a medical mask and seek medical care immediately if they are experiencing a fever, coughing and difficulty breathing.

Last week, Prime Mister Hun Sen urged people through his official Facebook page that whether they are in the city or the countryside, they should continue wearing masks and regularly washing their hands with soap or alcohol.

Crowded spaces such as supermarkets, restaurants, cafes, other shops and especially clinics and hospitals should provide hand sanitizers for people to use, he added.

According to the communicable disease department of the Health Ministry, 130 cases of coronavirus have been identified in Cambodia as of Tuesday, with 127 of them already recovered. The latest case, a 66-year-old Cambodian man who returned from the U.S. over the weekend, was announced on Tuesday. No deaths have been reported.

Clarification (June 24): An earlier version of this article used a mistransliteration for Vihara Dudim pagoda.

សហគមន៍ចាប៉ីមួយបើកបង្រៀនចាប៉ីដងវែងដោយឥតគិតថ្លៃដើម្បីជំរុញឲ្យមានការថែររក្សា និងការពារ

សហគមន៍ចាប៉ីមួយ​ប្រកាស​បើក​បង្រៀន​ចាប៉ីដងវែង​ដោយ​ឥត​គិត​ថ្លៃដល់​កុមារ និង​យុវជន​ ដើម្បី​ជំរុញ​ឲ្យ​មាន​អ្នក​បន្ត​វេន​ក្នុងការ​ថែររក្សា​​មរតក​វប្បធម៌​អរូបី​មួយ​នេះ។​

ប្រធានសហគមន៍​ចាប៉ីអមតៈ លោក ពេជ សារ៉ាត់ បានឲ្យដឹងថា ការ​ប្រកាស​បង្រៀន​ចាប៉ី​ដង​វែង​ដល់​យុវជន​ខ្មែរ​ជំនាន់​ក្រោយ គឺ​ក្នុង​គោល​បំណងលើក​ស្ទួយ​អភិរក្ស ​អភិវឌ្ឍ​មរតក​ចាប៉ី​ដង​វែង ​និង​បណ្តុះ​គំនិត ​និង​បើក​ឱកាស​ដល់​កុមារ​ និង​យុវជន​បាន​ចូល​រៀន​ចាប៉ី​ដងវែង។ លោក​បន្ត​ថា ការ​សិក្សា​ផ្នែក​សិល្បៈ​ចាប៉ី​ដងវែង​ក្នុង​ពេល​បច្ចុប្បន្ន​នេះ​នៅ​មាន​កម្រិត​នៅ​ឡើយ ព្រោះ​តែ​ការ​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​មិនទាន់​មាន​ភាព​ទូលំ​ទូលាយ និង​​យុវជន​ជំនាន់​ក្រោយ​មិន​ទាន់​យល់​ដឹង​ច្បាស់​លាស់​ពី​សិល្បៈ​មួយ​នេះ។

លោក សារ៉ាត់ មាន​ប្រសាសន៏ថា៖ «ក្នុងនាមខ្ញុំជាអ្នកចាប៉ីមួយរូប និងក្រុមចាប៉ី ខ្ញុំគិត​ថាយើង​មិន​អាច​ទៅ​តែ​ឯង​បាន​ទេទាល់តែមានការចូលរួមពីមហាជនគ្រប់ទិសទីទាំងអស់ បាន​អាច​យើង​ដំណើរការ​ទៅ​ប្រចាំ​ខែ រហូតដល់ប្រចាំផែនការប្រចាំឆ្នាំរបស់យើងហ្នឹង»។

លោក ពេជ សារ៉ាត់ បន្ថែមថា ការ​បើក​បង្រៀន​នេះ​នឹង​ធ្វើ​ឡើង​ក្នុង​វត្តនាគវ័ន្ត ចាប់​ពី​ថ្ងៃទី២៧ ខែ​មិថុនា វេលាម៉ោង៨ ដល់ម៉ោង១០ព្រឹក  ដោយទទួលសិស្សតែ២០នាក់ប៉ុណ្ណោះ។​ ​លោក​ថា​ការ​បង្រៀន​នៅ​វត្ត​នាគវ័ន្ត​​នេះ ​គឺ​ជា​ការ​សាកល្បងចំនួន៣ខែ ហើយ​ថា លោក​នឹង​ចាប់ផ្តើម​គ្រប់​វត្ត​អារាម​ទាំង​អស់​ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ប្រសិនបើ​មានការគាំទ្រពី​ប្រជាពលរដ្ឋ និង សំណូម​ពរពីចៅអធិការវត្ត​ផ្សេង​ទៀត​។

ប្រធានសហគមន៍​ចាប៉ីរូបនេះ​បន្ថែម​​ថា កន្លងមកសិស្សដែលបានចូលរួមរៀនចាប៉ីជាមួយលោក​មិនបានប្រាប់ឳពុកម្តាយ​របស់​ពួកគេ​នោះទេ ដោយសារ​មាន​ការ​លើកឡើងមួយ​ចំនួន​ដែល​ថា ការរៀន​ចាប៉ីដងវែងអាច​បណ្តាលអោយងងឹតភ្នែក  ឬមិនអាចរកប្រាក់ចំណូលបាន។

លោកបញ្ជាក់​ថា៖ «យើងឋិតនៅក្នុងបំណងមួយគឺចង់អោយក្មេងៗជំនាន់ក្រោយបន្តវេន យើង​កុំ​គិត​ថា​រៀន​ចាប៉ី​បាន​មានឡានជិះ​ មានអីជិះទេ យើងចង់ឲ្យចេះស្រលាញ់វប្បធម៍ខ្មែរ ចូលរួម​ចំណែក​ថែររក្សា​ទាំងអស់គ្នា»។

បើតាម​​លោក​ សារ៉ាត់ សហគមន៍​ចាប៉ីអមតៈ​បានបង្កើត​ឡើង​ក្នុង​ឆ្នាំ២០១៣ និង​បាន​រៀបចំ​ធ្វើ​បទ​បង្ហាញ​ពី​ទម្រង់​ចាប៉ី​ដង​វែង​ជា​​រៀងរាល់​ឆ្នាំ ​ប៉ុន្តែ​លោក​​ថា នេះ​ជា​លើក​ទីមួយ​ហើយ​ដែល​ប្តូរ​មក​​ធ្វើ​ជា​រៀងរាល់​ខែ​វិញ ហើយ​សាធារណៈជនក៏​អាចចូលរួមទស្សនាដោយសេរី​ផង​ដែរ។ លោក​បន្ថែម​ថា​  ក្នុង​ពេល​បង្រៀន និង​ធ្វើ​បទ​បង្ហាញ​​ ក្រុម​ចាប៉ី​របស់​លោក​ក៏​នឹង​មាន​បញ្ចូល​ចំណេះ​ដឹង​ស្តីពី​ការថែរ​រក្សា​​អនាម័យ​​ដល់ប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បីទប់ស្កាប់ការរីករាលដាលជំងឺកូវីដ១៩ក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ន។

លោកសារ៉ាត់មានប្រសាសន៍​ថា«យើងក៏មានចម្រៀងចាប៉ីដងវែងច្រៀងរៀបរាប់អំពីសុខភាព និង​ការពារ​ពី​កូវីឌហ្នឺងដែរដើម្បីអោយសិក្ខាកាម និងមហាជនបានយល់ យើង​មិនមែន​បង្រៀន​ចាប៉ី​តែមួយ​មុខ​ទេ តែមានបញ្ចូលប្រធានបទសុខភាពផងដែរ»។

អ្នក​នាំ​ពាក្យ​ក្រសួង​វប្បធម៌ និង​វិចិត្រ​សិល្បៈ ​លោក​ ឡុង ​ប៉ុណ្ណា​ស៊ីរី​វត្ថ​ លើកឡើង​​តាម​បណ្តាញ​សង្គម​តេលេក្រាម​ថា កន្លង​​មក​ក្រសួងវប្បធម៏​បាន​សហការ​ជាមួយ​សិល្បៈ​ករ​ផ្នែក​ចាប៉ី​ដើម្បីបង្កើត​នូវ​កម្មវិធី​​ជាច្រើន​​ក្នុងការ​ផ្សព្វផ្សាយ​និង​លើកស្ទួយ​ទម្រង់​សិល្បៈ​ចាប៉ី​ដង​វែង​នេះ។

លោក​ ប៉ុណ្ណាស៊ីរីវត្ថ ​សរសេ​ថា៖ «សព្វ​ថ្ងៃ​ស្ថានភាព​ចាប៉ីដងវែង​កំពុង​តែ​មាន​ការចាប់​អារម្មណ៍​ច្រើន​ពី​សំណាក់​ប្រជាជន​ខ្មែរ​ដោយសិល្បៈករ សមាគម​ អង្គការមួយចំនួន ក៏ដូចជា​ក្រសួង​វប្បធម៌​បាន​បង្កើត​សកម្មភាព​នានា​ដូចជា​ការធ្វើ​មហោស្រព​ចាប៉ី ការបង្រៀន ការតម្លើង​ស្នាដៃ​ថ្មីជាដើម»

អ្នក​នាំ​ពាក្យ​​រូបនេះ​ក៏​បាន​​ទទូច​​ឲ្យ​​យុវជន​​ជំនាន់​ក្រោយ​​ជួយ​គាំទ្រ ​និង​​ចូល​រួម​​អភិរក្ស​​ចាប៉ី​ដង​វែង​ទាំង​អស់​គ្នា​​ ហើយ​​សង្ឃឹម​ថា តាម​រយៈ​ការ​ចូលរួម​​រៀន​​នៅ​​ក្នុង​​សហគមន៍​​ចាប៉ី​​អមតៈ​នេះ​​ សិក្ខាកាម​ទាំង​អស់ ក៏ដូចជា​​ប្រជាពលរដ្ឋ​ដែល​បាន​ចូលរួម និង​ទទួលបាន​នូវការ​យល់​ដឹង​កាន់​តែ​ទូលំទូលាយពី​ទម្រង់​​សិល្បៈចាប៉ី​ដងវែង​។

លោក​ប៉ុណ្ណា ស៊ីរីវត្ថ​បាន​បន្ថែម​ថា៖  «ក្រសួង​សូម​អោយ​សិក្ខាកាម​ទាំងអស់​ព្យា​យាម​សិក្សា​ស្វែង​យល់​រៀន​​សូត្រ​ដោយ​យក​ចិត្ត​ទុកដាក់​ថ្វី​ត្បិត​តែ​ការ​បង្រៀន​នេះ​ពុំ​តម្រូវ​អោយ​បង់​ប្រាក់​ក៏ដោយ»

កាលពីថ្ងៃទី​៣០ ខែ​វិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០១៦   ​អង្គការ UNESCO បាន​ចុះ​បញ្ជី​ចាប៉ី​ដង​វែង​របស់​កម្ពុជា​នៅ​ក្នុង​បញ្ជី​មរតក​វប្បធម៌​អរូបី​ដែល​ត្រូវ​ការ​ការ​ការពារ​ជា​បន្ទាន់៕​

សិស្ស៣០%មិនបានរៀនក្រោយបិទសាលាក្នុងអំឡុងជំងឺកូវីដ១៩

រដ្ឋមន្រ្តី​ក្រសួង​អប់រំកាល​ពី​ថ្ងៃ​ចន្ទ​បញ្ជាក់ថា ​ក្នុងអំឡុង​ការ​បិទ​សាលា​ដោយសារ​ជំងឺ​កូវីដ​១៩ សិស្ស​ប្រមាណជា​៣០​ភាគ​រយ នៃ​សិស្ស​​ជាង​បី​លាន​នាក់ មិន​បាន​សិក្សា​​​ និង​៧០​ភាគ​រយ​ទៀត​បាន​សិក្សា​តាម​អនឡាញ និង​ស្វ័យ​សិក្សា តែ​មិនពេញ​លេញ។​

ថ្លែងក្នុងពិធីបើកការដ្ឋានសាងសង់មជ្ឈមណ្ឌលអប់រំឌីជីថល និងការអប់រំពីចម្ងាយ​ក្នុង​បរិវេណ​វិទ្យាល័យ​ព្រះស៊ីសុវត្ថិ កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី២២​ មិថុនា​ លោក ហង់ ជួនណារ៉ុន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងអប់រំ ថ្លែង​ថា ក្នុង​ចំណោមសិស្សជាង​៣លាននាក់ មាន​សិស្ស​ប្រមាណជា៣០​ភាគ​រយ​បាន​រៀន​តាម​អនឡាញ និង​៣០​ភាគ​រយ​ទៀត​​​រៀនតាម​ទូរទស្សន៍ និង​ប្រមាណជា​១០​ភាគ​រយ​ទៀត​​រៀនជាមួយ​​មិត្តភក្តិ ឬ​ស្វ័យសិក្សា។

លោកមានប្រសាសន៏ថា៖ «ប្រទេសកម្ពុជាមានប្រជាជន១៦លាននាក់ ចំនួន​សិស្ស​បច្ចុប្បន្ន​មាន​ប្រហែល​៣​លាន​នាក់ ប៉ុន្តែចំនួនសិស្សដែលមានទូរស័ព្ទSmart Phone មាន​ប្រហែល​ជា​៣០%​ដែល​អាច​មាន​លទ្ធភាព​ក្នុង​ការប្រើប្រាស់​សេវា​អ៊ីន​ធើ​ណិត ចំណែក​៧០%​ទៀត​ជា​សិស្ស​ដែល​អត់​មាន​ទូរស័ព្ទ​ដៃ​»។​

លោក​បន្ថែម​ថា៖ «អ្នក​ដែល​អត់​មាន​ទូរស័ព្ទ​ដៃ ពួកគេ​អាច​រៀន​ជាមួយ​សិស្ស​ណា​ដែល​មាន​ទូរស័ព្ទ​ដៃ គឺ​សិស្ស​ពូកែ ​បង្រៀន​សិស្ស​មិន​ពូកែ​ហើយគ្រូចុះជួយសម្របសម្រួល ឬ​អាច​រៀន​តាម​សៀវភៅ​ដោយ​ខ្លួន​ឯង ដែល​ហៅថា​រៀន​តាម​ប្រពៃណី ឬ​ស្វ័យ​សិក្សា»

ទោះបីជាយ៉ាងណាលោក​រដ្ឋមន្ត្រី​បានកត់សម្គាល់ថា​ ការរៀនតាមប្រព័ន្ធទាំង​នេះ​មិន​បាន​​ពេញ​លេញ​នៅ​ឡើយ ដោយសារ​ប្រព័ន្ធ​ឌីជីថល​នៅ​កម្ពុជា​ដើរយឺត​ជាង​ប្រទេសដែលជឿនលឿន​ដល់​ទៅ​​១០ឆ្នាំ។

​លោក ហង់ ជួនណារ៉ុន បញ្ជាក់​ថា៖​ «ចំពោះការប្រលងបាក់ឌុប ប្រសិនជា​សាលា​ឯកជន​ដែល​មាន​លទ្ធភាព ឬ​ស្តង់ដារ​គ្រប់គ្រាន់ គឺអាចបញ្ចប់ការប្រលងបាក់ឌុបបាននៅខែសីហានេះ ដោយឡែក​សាលា​ឯក​ជន​ធម្មតា និង​សាលារដ្ឋ ក្រសូង​មិន​បាន​កំណត់​ថានឹងប្រលង​បាក់ឌុប​ថ្ងៃណា​ឱ្យ​ប្រាកដ​ទេ ហើយក្រសួងបានទុករយៈពេល៤ទៅ៥ខែបន្ទាប់ពីបើកសាលា»។

លោក ហង់ ជួនណារ៉ុនបានបន្ថែមថា ក្រសួងអប់រំនឹ​ង​ជំរុញ​បន្ថែម​ទៀត​ក្នុង​ការប្រមូល​ទិន្នន័យ​សិស្ស​ដែល​​អ​ត់​ទទួល​បាន​សេវាកម្ម​អប់រំ​តាម​អនឡាញ ឬស្វ័យសិក្សា​ និងកែប្រែ អភិវឌ្ឍន៍​ប្រព័ន្ធ​សិក្សា​ឌីជីថល​ឱ្យ​ទូលំលាយ។

អ្នកគ្រូ​ ស្រី និមិត្ត ​បង្រៀនមុខវិទ្យាភូមិវិទ្យាថ្នាក់ទី១២នៅ​វិទ្យាល័យ​​ហ៊ុនសែន​ប៊ុនរ៉ានី​វត្តភ្នំ មាន​ប្រសាសន៍ថា ​ចាប់តាំង​ពី​មានការ​​​បិទ​សាលា រាល់ថ្ងៃ​អ្នកគ្រូ​​បង្រៀន​សិស្ស​តាម​ប្រព័ន្ធ​អ៊ីន​ធឺណិត ដូច​ជា​តាម​កម្មវិធី Telegram និង Messenger ជាដើម។ អ្នកគ្រូ​បន្ថែម​ថា សិស្សរៀន​នៅ​ក្នុង​ថ្នាក់​មាន​ប្រហែល​ជា​៤០​នាក់​ទៅ៥​០​នាក់ ប៉ុន្តែ​ពេល​រៀន​តាម​ប្រព័ន្ធ​អនឡាញ​មាន​វត្តមាន​សិស្ស​តែ​២០​ទៅ​៣០​​នាក់​ប៉ុណ្ណោះ។

អ្នកគ្រូបញ្ជាក់ថា៖ «គ្រូម្នាក់បង្រៀនតែកន្លះម៉ោងប៉ុណ្ណោះក្នុងមួយមុខវិជ្ជាតាមកម្មវិធី Zoom ប៉ុន្តែ​ខ្ញុំ​មិន​ដែល​បង្រៀនតាម Zoom ទេ​ភាគច្រើនបង្រៀនតាម Telegram ឆាត​ជា​សំលេង និង​ប្រាប់​ទំព័រ​មេរៀន​ឱ្យ​សិស្ស ព្រោះ​សំនួរ​សុទ្ធ​តែ​ចេញ​ក្នុង​សៀវភៅ»។

អ្នកគ្រូបន្ថែមថា សិស្សស្ទើ​តែពាក់​កណ្តាល​ទៀត​ដែល​មិនមាន​វត្តមាន​ក្នុង​ការរៀន​តាម​ប្រព័ន្ធ​អន​ឡាញ គឺ​មួយ​ចំនួន​គាត់​​ត្រលប់​ទៅ​ស្រុក​កំណើត មួយ​​ចំនួន​​ទៀត​​ពិបាក​​ក្នុង​​ការប្រើ​​​ប្រព័ន្ធ​អ៊ីន​ធឺណិត និង​មួយ​ចំនួន​ទៀត​ខ្ជិល​ចូល​រៀន។

​អ្នកគ្រូ​បន្ថែមថា អ្នកគ្រូ និង​នាយក​សាលា​បាន​និង​កំពុង​ព្យាយាម​ទាក់ទង​តាម​លេខ​ទូរស័ព្ទ​ទៅ​សិស្ស​ដែល​មិនបាន​រៀន​ ប៉ុន្តែ​អ្នកខ្លះទូរស័ព្ទ​មិន​ចូល​​ និង​មួយ​ចំនួន​ទៀត​ពិបាក​ទាក់ទង។

កញ្ញា ច័ន្ទ បូរណ៌មី ជាសិស្សរៀនថ្នាក់ទី១១នៃ​វិទ្យាល័យ​ព្រះ​ស៊ីសុវត្ថិនិយាយថា ក្នុង​មួយ​ថ្ងៃ​កញ្ញា​រៀន​តាម​អនឡាញ​ពី​៣ទៅ៤ម៉ោង និង​​ពីថ្ងៃច័ន្ទដល់ថ្ងៃសៅរ៏ ចាប់ពី​ម៉ោង​៧ ទៅ​ម៉ោង​១១។ កញ្ញា​បន្ត​ថា កញ្ញា​​រៀនតាមកម្មវិធី Zoom ហើយផ្ញើឯកសារ​ ឬ​មេរៀន​តាមរយៈ​ការថត​ផ្ញើ​ទៅ​គ្រូ​តាម Telegram ឬ Messenger។ កញ្ញា​បន្ថែម​ថា កញ្ញា​ចង់មករៀននៅ​សាលាផ្ទាល់ ព្រោះងាយយល់​ និងឆាប់ចាប់បាន ចំណែក​ការ​រៀន​តាម​​​​​អនឡាញ​ពិបាក​​ដោយសារ​​បញ្ហាអ៊ី​នធឺណិត​ដើរ​យឺត​ខ្លាំង និង​ពិបាក​​សួរ​សំណួរ​ទៅគ្រូ។

ស្រដៀង​គ្នា​នេះ កញ្ញា​​ ជិន បូរាមីយ៏ ​និស្សិត​គណនេយ្យឆ្នាំទី២​នៅ​វិទ្យាស្ថាន​វ៉ាន់ដា ​​លើកឡើង​ថា ការ​រៀន​តាម​អនឡាញ​ពិបាក​ក្នុង​ការសួរ ដោយសារ​ត្រូវ​រង​ចាំ​រហូត​ដល់​ចប់​វីដេអូ​មេរៀន​ទើប​អាច​សួរ​បាន។

កញ្ញាបញ្ជាក់​ថា៖ «បើរៀនតាមអនឡាញបន្តទៀតមិនអាចទទួលយកបានទេ ដោយសារ​តែ​ពិបាក​ក្នុង​ការ​យល់»។

ចាប់​តាំង​ពី​ខែ​មីនា​មក ​ក្រសួង​សុខាអប់​រំ​បាន​ប្រកាស​ឲ្យ​គ្រប់​គ្រឹះ​ស្ថាន​អប់រំ​ទាំង​អស់​បិទ​ទ្វារ​បណ្តោះ​អាសន្ន ដើម្បី​ទប់​ស្កាត់​ជំងឺ​កូវីដ​ដែល​បាន​និង​កំពុង​កើត​មាន​នៅ​កម្ពុជា។​​ ក្រសួង​អប់រំក៏​​​បាន​ដាក់​ចេញ​នូវ​យន្តការ​សិក្សា​ពី​ចម្ងាយ និង​ការសិក្សា​តាម​ប្រព័ន្ធ​អេឡិច​ត្រូនិក​ ​ តាម​រយៈ​​ការ​បង្កើត​ជា​វីដេអូ​​បង្រៀន​ និង​បង្ហោះ​លើ​​បណ្តាញ​សង្គម​។

លោកស្រី អ៊ុក ឆាយាវី ប្រធាន​សមាគម​គ្រូបង្រៀន​កម្ពុជា​ឯករាជ្យ​​មាន​ប្រសាសន៍​ថា ការ​បង្រៀន​ពីចម្ងាយ​មិន​សូវ​មាន​ប្រសិទ្ធភាព​សម្រាប់​សិស្ស​នោះ​ទេ។ អ្នកស្រី​ថា គ្រូ​នៅ​តាម​ជន​បទ​​មួយ​ចំនួន​ពិបាក​ក្នុង​ការប្រើប្រាស់​បច្ចេក​វិទ្យា​ទំនើប ជាពិសេស​គ្រូ​មាន​វ័យ​ចំណាស់ ចំណែក​សិស្ស​មួយ​ចំនួន​ពិបាក​រៀន​ដោយ​សារ​អ៊ីន​ធឺណិត​យឺត និង​មួយ​ចំនួន​ទៀត​ខ្វះ​ខាត​ថវិការ​ដើម្បី​ទិញ​ឧបករណ័​ និង​អ៊ីនធឺណិត​ដើម្បី​រៀន។

លោកស្រី​បញ្ជាក់​ថា៖ «រាល់ដងមិនសូវដែលមានអ្នកជំនាញចុះមកបណ្តុះបណ្តាលគ្រូបង្រៀនទេ ហើយនៅពេលដែលមកអ្នកជំនាញចុះមកបណ្តុះបណ្តាលម្តងៗ​គឺតម្រូវឱ្យតែតំណាងនាយកសាលា ឬ​នាយិ​កាទៅបណ្តុះបណ្តាល​ប៉ុណ្ណោះ ដូច្នេះ​ពិបាក​ក្នុង​ការផ្ទេរ​វិធី​សាស្ត្រ ឬ​ចំណេះដឹង​ទៅ​គ្រូ​បង្រៀន​មិន​បាន​គ្រប់ជ្រុងជ្រោយ​នៅឡើយ»។

ប្រធានសមាគមគ្រូបង្រៀនកម្ពុជា​ឯករាជ្យ​រូបនេះ ជំរុញ​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​បើកសាលារៀន​ឡើងវិញ​ដើម្បី​ឲ្យ​សិស្ស​បាន​រៀន​ក្នុង​ថ្នាក់ ប៉ុន្តែ​ត្រូវ​​រក្សា​គម្លាត​ និងអនាម័យជាប់ជានិច្ច​ ជៀសវាង​សិស្ស​ឈប់​កាន់តែ​យូរ​កាន់​តែ​មានការធុញថប់ ដែល​អាច​ឈាន​ដល់​ការ​បោះបង់ការសិក្សា។

លោកស្រីបន្ថែមថា​៖ «ទោះបីជា​មិន​ទាន់​មាន​កូវីដ​ក៏​ដោយ ជាពិសេស​នៅ​តាម​ជនបទ ឱ្យ​តែ​គាត់​ជួប​បញ្ហា​ក្នុង​គ្រួសារ ឬ​ប្រាក់​ចំណូល​ក្នុង​ក្រុម​គ្រួសារ សិស្សានុសិស្ស​គឺ​គាត់​ងាយ​ក្នុង​ការបោះបង់​ចោល​ការសិក្សា។ ហើយ​ជាពិសេស​កំឡុង​ពេលកូវីដ​១៩​នេះទៀត ជីវភាព​របស់​គាត់​រឹតតែ​​ដុនដាប​ជាងមុន ដែល​ជា​ហេតុធ្វើ​​ឱ្យ​សិស្ស​មួយ​ចំនួន​ធំ​ដែល​នៅ​តាម​ជនបទ​បោះបង់​ការសិក្សា ទាំង​វ័យ​ក្មេង​ ហើយ​ងាក​មក​ជួយ​ធ្វើការ​ឪពុកម្តាយ​ដើម្បី​រក​ប្រាក់​ចិញ្ចឹម​ជីវិត»។

ចាប់​តាំង​ពី​ក្រសួង​អប់រំប្រកាស​បិទ​សាលា​រៀន និង​ស្ថាប័ន​អបរំ​ដើម្បី​ទប់​ស្កាត់​​ការ​រាលដាល​ជំងឺ​កូវីដ​១៩ សាលា​រៀន​ទាំង​រដ្ឋ និង​ឯកជន​ជាង​១៥,០០០​បាន​បិទ​ទ្វារ​ផ្អាក​ការ​បង្រៀន បណ្តាល​ឲ្យ​ប៉ះពាល់​ដល់​សិស្ស​ជាង​បី​លាន​​នាក់៕​ ​​​

Latest News