fbpx
Home Blog Page 21

កម្រងរូបភាព៖ មុខរបរ​លក់​ពោត​ស្ងោរ

ក្រៅ​ពី​ធ្វើ​​​ស្រែ​​ចំការ ប្រជាជនកម្ពុជា​មួយ​ចំនួន​​មាន​មុខ​របរ​ផ្សេង​​ទៀត​​ដើម្បី​រក​​ចំណូល​​បន្ថែម ​ទ្រទ្រង់​​ជីវភាព​​គ្រួសារ​​។ មុខរបរ​​ទាំង​​នោះ​​មាន​​ដូច​ជា​​ចិញ្ចឹម​​សត្វ ​នេសាទ ធ្វើ​ស្រែ​​ប្រាំ​ង​ ឬ​លក់​​បន្លែ​ផ្លែ​​ឈើ​ជា​ដើម​។ ចំណែក​ ​លោកស្រី ផុន យ៉ា អាយុ​ ៣៤ឆ្នាំ មក​ពី​ស្រុក​​កំពង់​​ត្របែក ខេត្ត​ព្រៃវែង​ និង​ស្វាមី លោក​ ម៉ៅ សុធា អាយុ ៣៧ឆ្នាំ មក​​ពី​​ស្រុក​​កំពង់​​ត្របែក​ ខេត្ត​​ព្រៃវែង បាន​​ប្រកប​របរ​លក់​​ពោត​​​ចាប់​​តាំង​​ពី​ឆ្នាំ​២០០៩មក​។ ​ពួក​គាត់ធ្វើ​ស្រែ​តែមួយ​ដង​ក្នុង​​មួយ​ឆ្នាំ​ ដូច្នេះ​ពួក​គាត់​បានរើស​យក​របរ​លក់​ពោត​ជា​ការងារ​បន្ថែមបន្ទាប់ពីធ្វើ​ស្រែ​រួច។

ខាង​ក្រោម​នេះ​គឺ​ជា​កម្រងរូប​ភាព​នៃ​សកម្មភាពមុខ​របរ​លក់​ពោត​របស់ពួក​គាត់​៖​

លោក​ស្រី ផុន យ៉ា និងលោក​ ម៉ៅ សុធា កាត់​ក្បាល​ពោត​ និង​បក​សម្បក​ពោត​ ថ្ងៃទី២៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព៖ ប៉ោក​ លក្ខិណា)
លោក​ ម៉ៅ សុធា រៀប​ពោត​ក្នុង​ឆ្នាំង​ ថ្ងៃទី២៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព៖ ប៉ោក​ លក្ខិណា)

លោក ម៉ៅ សុធា បង់អំបិលស្ងោរពោត ថ្ងៃទី២៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព៖ ប៉ោក លក្ខិណា)

លោក​ ម៉ៅ សុធា បន្ថែមអុសដុតស្ងោរពោត​ ថ្ងៃទី២៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព៖ ប៉ោក​ លក្ខិណា)
ចង្ក្រាន​ស្ងោរពោត ថ្ងៃទី២៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព៖ ប៉ោក​ លក្ខិណា)
 លោក​ ម៉ៅ សុធា ស្រង់ពោត​ ថ្ងៃទី២៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព៖ ប៉ោក​ លក្ខិណា)
ពោតប៉ារ៉ា និងពោតក្រហម​ដែល​ស្ងោរឆ្អិន ថ្ងៃទី២៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព៖ ប៉ោក​ លក្ខិណា)
លោក​ ម៉ៅ សុធា ចងពោតដែលរៀបរួច​ ថ្ងៃទី២៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព៖ ប៉ោក​ លក្ខិណា)
លោក​ ម៉ៅ សុធា លក់ពោត​ ថ្ងៃទី២៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព៖ ប៉ោក​ លក្ខិណា)
លោក​ស្រី ផុន យ៉ា ឈរលក់ពោត ថ្ងៃទី២៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព៖ ប៉ោក​ លក្ខិណា)

កម្រងរូបភាព៖ អាជីវករលក់បន្លែនៅសួនកុមារ ខណ្ឌពោធិ៍សែនជ័យ

អ្នកស្រី កឹង ស្រីមុំ មកពីខេត្តតាកែវ ជាអ្នក​លក់​បន្លែ​នៅ​បរិវេណផ្សារ​​មួយ​នៅ​ម្តុំ​សួន​កុមារ ខណ្ឌ​ពោធិ៍សែនជ័យ រាជធានី​ភ្នំពេញ។ អ្នកស្រី​ក្រោក​ពីដំណេក និង​ចេញ​ពីផ្ទះ​នៅ​ម៉ោង២:៤០នាទី ដើម្បី​​ទៅ​ទិញ​បន្លែ​នៅ​ផ្សារ​ជិត​ផ្ទះ ក្នុង​ខេត្តតាកែវ​ ហើយ​ចេញ​ដំណើរ​តាមរយៈ​រថយន្ត​ឈ្នួល​ទៅ​​​រាជធានី​ភ្នំពេញ។ អ្នកស្រី​បាន​ជួល​ម៉ូតូ​កង់បី​​ដើម្បី​ដឹក​បន្លែបន្ត​ពី​រថយន្ត​ឈ្នួល​ទៅ​​កន្លែង​លក់បន្លែនៅផ្សារ​ម្តុំ​សួនកុមារ ខណ្ឌពោធិ៍សែនជ័យ រាជធានីភ្នំពេញ ។ អ្នកស្រី​លក់​ជា​រៀងរាល់​ថ្ងៃ​ក្នុង​អំឡុង​ពេល​ព្រឹក ចាប់ផ្ដើម​​ពី​ម៉ោង​៦:៣០នាទី ដល់​ពេល​រសៀល ម៉ោង១២:០០នាទី ទើប​ត្រឡប់​ទៅ​ផ្ទះវិញ។​

អ្នកស្រី កឹង ស្រីមុំ​ កំពុងលក់​បន្លែ​នៅ​បរិវេណផ្សារ​​ជិត​​សួន​កុមារ​​ ក្នុងខណ្ឌ​ពោធិ៍សែន​ជ័យ​ រាជធានីភ្នំពេញ​។ (ថតរូប៖ កញ្ញា កេង ចាន់នូ)
អ្នកស្រី កឹង ស្រីមុំ កំពុង​​លក់​ផ្លែ​ឪឡឹកទៅឱ្យអតិថិជន កាល​​ពី​ថ្ងៃ​ទី២៤ ខែ​មេសា​​ ឆ្នាំ​២០២៤។ (ថតរូប៖ កញ្ញាកេង ចាន់នូ)
អ្នកស្រី​ កឹង ស្រីមុំ ​កំពុង​លក់​បន្លែ​​នៅ​​ផ្សារ​​ម្តុំ​សួនកុមារ​ ក្នុង​ខណ្ឌពោធិ៍សែនជ័យ​​រាជធានីភ្នំពេញ​ កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​​២៤ ​ខែមេសា ឆ្នាំ​២០២៤។ (ថតរូប៖ កញ្ញាកេង ចាន់នូ)
អ្នកស្រី​ កឹង ស្រីមុំ ​កំពុង​លក់​បន្លែ​​នៅ​​ផ្សារ​​ម្តុំ​សួនកុមារ​ ក្នុង​ខណ្ឌពោធិ៍សែនជ័យ​​ រាជធានីភ្នំពេញ​ កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​​២៤ ​ ខែមេសា ឆ្នាំ​២០២៤។ (ថតរូប៖ កញ្ញាកេង ចាន់នូ)
អ្នកស្រី កឹង ស្រីមុំ កំពុងលក់​ត្រកួន​និង ត្រសក់ ​​​​​នៅផ្សារ​ម្តុំ​​សួនកុមារ ខណ្ឌពោធិ៍សែនជ័យ ​ រាជធានីភ្នំពេញ កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​២៤​ ខែមេសា ឆ្នាំ​២០២៤។​ (ថតរូប៖ កញ្ញា កេង ចាន់នូ)
អ្នកស្រី កឹង ស្រីមុំ កំពុងហុចបន្លែឱ្យអ្នកទិញ ​​​​​នៅផ្សារ​ម្តុំ​​សួនកុមារ ខណ្ឌពោធិ៍សែនជ័យ ​ រាជធានីភ្នំពេញ កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​២៤​ ខែមេសា ឆ្នាំ​២០២៤។​ (ថតរូប៖ កញ្ញា កេង ចាន់នូ)

កម្រងរូបភាព៖ អាជីវករលក់ត្រីនៅផ្សារលើខេត្តកំពង់ឆ្នាំង

អ្នកស្រី សេត ម៉ារីយ៉ាន អាយុ៤៣ឆ្នាំ ជាអាជីវករលក់ត្រីនៅផ្សារលើ​ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង។ អ្នកស្រីប្រកបរបរនេះយូរឆ្នាំមកហើយ។ អ្នកស្រីត្រូវក្រោកពីម៉ោង២ ទៅ៣​ទាបភ្លឺ​ជា​រៀងរាល់ថ្ងៃ​ដើម្បី​ទៅ​ទិញ​ត្រី​នៅ​ផែ​ត្រី​មាត់​ទន្លេ​ផ្សារ​ក្រោម​ មកលក់នៅផ្សារលើ ចាប់ពីម៉ោង៥ព្រឹករហូតដល់ម៉ោង១២​ថ្ងៃត្រង់។

អ្នកស្រី សេត ម៉ារីយ៉ាន កំពុងធ្វើត្រីលក់ជូនអតិថជន នាថ្ងៃទី​១៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព: ឈួន ចាន់រស្មី)
អតិថិជនកំពុងទិញត្រីរបស់អ្នកស្រី សេត ម៉ារីយ៉ាន នាម៉ោង៥:៣០នាទីព្រឹក នៅថ្ងៃទី​១៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព: ឈួន ចាន់រស្មី)
អតិថិជនកំពុងទិញត្រីរបស់អ្នកស្រី សេត ម៉ារីយ៉ានាម៉ោង៥:៣០នាទីព្រឹក នៅទី​១៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព: ឈួន ចាន់រស្មី)
អ្នកស្រី សេត ម៉ារីយ៉ានកំពុងធ្វើត្រីឱ្យអតិថិជននាម៉ោង៥:៣០នាទីព្រឹក នៅទី​១៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព: ឈួន ចាន់រស្មី)
អ្នកស្រី សេត ម៉ារីយ៉ាន ធ្វើត្រីលក់ជូនអតិថិជន នាម៉ោង៥:៣០នាទីព្រឹក នៅទី​១៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព: ឈួន ចាន់រស្មី)
ត្រីងៀត និងត្រីធ្វើរួចរបស់អ្នកស្រី សេត ម៉ារីយ៉ាន នាថ្ងៃទី​១៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព: ឈួន ចាន់រស្មី)
អ្នកស្រី សេត ម៉ារីយ៉ាន ទិញពីផែត្រីមាត់ទន្លេផ្សាក្រោមមកលក់ចន្លោះពី​៧០ ទៅ៨០គីឡូ​ក្រាម​ ក្នុងនោះ មានត្រីទន្លេត្រីចិញ្ចឹម និងត្រីបែ កាលពី​ថ្ងៃទី​១៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព: ឈួន ចាន់រស្មី)

ការនាំចូលប្លាស្ទិកមកកម្ពុជា​ថយចុះ៧៥% ក្នុងត្រីមាសទី១ ឆ្នាំ២០២៤  

ការនាំចូលប្លាស្ទិកមកកម្ពុជាក្នុងត្រីមាសទី១ ឆ្នាំ២០២៤ មានចំនួន​ជាង​​ ២១ ​៤៩0 គីឡូក្រាម ថយចុះ៧៥% បើធៀបនឹង​ពេល​ដដែល​កាលពីឆ្នាំ២០២៣។​ នេះបើតាម​សារបង្ហោះលើ​ទំព័រ​ហ្វេសប៊ុករបស់ក្រសួងបរិសា្ថន។​

ក្នុង​សារដែល​បង្ហោះ​លើ​ទំព័រហ្វេសប៊ុក​ក្រសួង​បរិស្ថាន​​កាល​ពីថ្ងៃទី១០ ខែមេសា ឆ្នាំ​២០២៤​បញ្ជាក់ថា​ មាន​ក្រុមហ៊ុន​តែមួយ​ប៉ុណ្ណោះ​ដែល​បាន​​នាំ​ចូល​ថង់​ប្លាស្ទិក​ប្រើប្រាស់ទូទៅ សរុប​ចំនួន ១២ ៣៣៦, ៣៨ គីឡូក្រាម។ ហើយ​​ការ​នាំ​ចូល​​ថង់​​ប្លាស្ទិក​សម្រាប់​បម្រើ​សង្វាក់​ផលិត​កម្ម មានក្រុមហ៊ុនចំនួន​២ ទទួលបានការអនុញ្ញាត​ពី​ក្រសួង​បរិស្ថាន ក្នុង​បរិមាណចំនួន ៩ ១៥២,៤៤ គីឡូក្រាម​។ សម្រាប់​ត្រីមាសទី១ ឆ្នាំ២០២៣ ការនាំចូលប្លាស្ទិកសរុប​ទាំងពី​រ​ប្រភេទ​​មានចំនួន ៨៤​ ៨៧៧,៣៨គីឡូក្រាម។  

យោង​តាមការ​រាយការណ៍របស់​​ UNDP ក្នុងរាជធានី​​ភ្នំពេញតែមួយ ថង់​ប្លាសិ្ទក​ចំនួន​១០​លាន​ថង់ ត្រូវបានប្រើប្រាស់ជារៀងរាល់​ថ្ងៃ។ ការប្រើប្រាស់ថង់ប្លាសិ្ទកនេះ ស្ថិត​ក្នុង​រូបភាព​ជា​អាជីវកម្ម​លក់ដូរតូចធំ ដូចជាហាងលក់សម្លៀកបំពាក់ តូបអាហារជាដើម។ អាជីវកម្មទាំងនោះ​ ជំរុញឱ្យមានការ​ប្រើថង់ប្លាស្ទិកតម្លៃថោក ដើម្បីខ្ចប់ទំនិញ​ ឬបម្រើសេវាកម្មរបស់ខ្លួន។

ក្នុង​សារដែល​បង្ហោះ​លើ​ទំព័រហ្វេសប៊ុក​ក្រសួង​បរិស្ថាន​ដដែល បាន​ស្រង់​សម្តី​របស់​​លោក​ អ៊ាង សុផល្លែត រដ្ឋ​មន្រ្តី​ក្រសួង​បរិស្ថាន​​ថា ការថយចុះនេះ​ជាសញ្ញា​​វិជ្ជ​​មានបង្ហាញ​ថា​​ កា​រ​អប់រំ​ផ្សព្វផ្សាយ​​ពី​ការ​​អនុវត្ត​យុទ្ធនាការ​កាត់​បន្ថយ​ការប្រើ​ប្លាស្ទិក កន្លង​មក​ទទួល​បាន​ជោគ​ជ័យ​។

អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន លោក ខ្វៃ អាទិត្យា ប្រាប់ Newsroom Cambodia បន្ថែម​ថា ការ​ថយ​ចុះ​ការនាំ​ប្លាស្ទិក​​នេះ​កើតចេញពីយុទ្ធនាការ​កាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ប្លាស្ទិករបស់ក្រសួង ក្រោ​ម​ប្រធាន​បទ «ថ្ងៃនេះ ខ្ញុំមិនប្រើថង់ប្លាស្ទិកទេ» និងការ​ផ្លាស់ប្តូរផ្នត់គំនិត​លើ​ការប្រើប្រាស់​បា្លស្ទិក​​របស់​​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​​​។

លោក ខ្វៃ អាទិត្យា បន្ថែម​ថា៖ «យើងឃើញថាជោគជ័យដោយសារតែ​មាន​ការកែប្រែ ផ្នត់​គំនិត ការឈប់ប្រើប្រាស់ថង់ប្លាស្ទិកនេះ បានន័យថា ប្រជាពលរដ្ឋបានជ្រួតជ្រាប។ តាមរយៈ​នេះ គាត់មានការគិតគូរចំពោះសុខភាព គិតគូរចំពោះបរិស្ថាន អ៊ីចឹងហើយការបញ្ជាទិញ ឬ​ការប្រើប្រាស់អីហ្នឹង មានការថយចុះ»។

ចលនា​​កាត់បន្ថយ​​ការប្រើ​ប្រាស់​ប្លាស្ទិក​ក្រោម​ប្រធាន​បទ «ថ្ងៃនេះ ខ្ញុំ​មិន​ប្រើ​ថង់​ប្លាស្ទិក​ទេ​» នេះ​ ​ត្រូវ​បាន​ក្រសួង​បរិស្ថាន​ប្រកាស​​​ចាប់​ផ្តើ​មតាំង​ពីថ្ងៃទី​​១​ ខែកញ្ញា​ ឆ្នាំ​២០២៣​​។ ​

​បើ​តាម​គេហទំព័រ​របស់ UNDP ប្លាស្ទិក​ចំនួន​​ ៤៣០ លាន​តោនត្រូវបាន​ផលិត​ជាប្រចាំឆ្នាំ​ជុំវិញ​ពិភពលោក។ ប្លាសិ្ទក​ មានផ្ទុក​​សារធាតុ​គីមី​ច្រើន​ជាង​១៣,០០០ ប្រភេទ​ដែលមាន​ផលប៉ះពាល់​ដល់​សុខភាពមនុស្ស​ និងធម្មជាតិ​។ សារធាតុ​គីមីនេះ អាចលេច​ចេញពី​ប្លាស្ទិក​ទៅកាន់​ដី​ ខ្យល់ និង​ទឹក​ ទៅ​តាមដំណាក់​កាល​នីមួយ​ៗ​នៃ​វដ្តជីវិត​របស់​បា្លស្ទិក៕

អាជ្ញាធរបង្ក្រាប និងដុតកម្ទេចសាច់បង្កកនាំចូលខុសច្បាប់ជាង៤តោន

អគ្គនាយកដ្ឋានគយនិងរដ្ឋាករកម្ពុជា សហការជាមួយសមត្ថកិច្ចពាក់ព័ន្ធ បានបង្ក្រាប និងដុតកម្ទេច​ចោល​នូវ​បំណែក​​សាច់​នាំ​ចូល​ខុស​ច្បាប់និងខូចគុណភាព​​ជាង ៤តោន​ ខណៈ​សង្គមស៊ីវិល ជំរុញឱ្យ​អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច​ចាត់វិធាន​ការ​ទៅលើ​អ្នកនាំចូល និងអ្នកនៅពីក្រោយ​ការនាំចូល​ខុសច្បាប់​ទាំងនោះ ដើម្បីទប់ស្កាត់បញ្ហានេះកុំឱ្យកើតឡើង​ជាបន្តបន្ទាប់ទៀត។

តាមរយៈទំព័រហ្វេសប៊ុកផ្លូវការរបស់អគ្គនាយកដ្ឋានគយនិងរដ្ឋាករកម្ពុជា(General Department of Customs and Excise) នៅថ្ងៃទី២៣ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ បានឱ្យដឹងថា អគ្គនាយកដ្ឋានគយនិងរដ្ឋាករកម្ពុជា បានសហការជាមួយសមត្ថកិច្ចពាក់ព័ន្ធ បង្ក្រាបបំណែកសាច់នាំចូលខុសច្បាប់ចំនួន ២ ករណី ដោយរឹបអូសបាន​បំណែក​សាច់​ចំនួន ៤ ៥៥០គីឡូក្រាម ដែលនាំចូលគ្មានឯកសារ វេចខ្ចប់គ្មានអនាម័យ និងដឹកជញ្ជូន​មិនត្រឹម​ត្រូវ​តាមស្តង់​ដានាំឱ្យ​ខូចគុណភាពមិនអាចប្រើប្រាស់បាន។

ប្រភពដដែលបន្តថា ករណីទាំង២ដែលបង្ក្រាបបាននោះ រួមមាន ការបង្ក្រាប​​សាច់ក្របីបង្កកចំនួន ៣ ៥០០ គីឡូក្រាម បង្កប់ជាមួយទំនិញផ្សេងតាម​រថយន្តដឹកអ្នកដំណើរ ៣​គ្រឿង ចូលតាម​ច្រករបៀងក្នុងស្រុកស្វាយជ្រុំ ខេត្តស្វាយរៀង កាលពីយប់ថ្ងៃទី២២ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ រីឯករណីទី២ សមត្ថកិច្ចបង្ក្រាបបាន និងដុតកម្ទេច​ចោល​នូវ​​ជើងទា ពោះគោ ជើងជ្រូក និងគ្រឿងក្នុងជ្រូកចំនួន ១ ០៥០ គីឡូក្រាម ដឹកដោយរ៉ឺម៉កម៉ូតូតាមច្រករបៀងក្នុងក្រុងប៉ោយប៉ែត ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ កាលពីយប់ថ្ងៃទី២២ ខែមេសា ដដែលនោះ។

Newsroom Cambodia មិនអាចសុំការអធិប្បាយបន្ថែម​ជុំវិញ​ករណីនេះ ពីលោក គុណ ញឹម ប្រតិភូរាជរដ្ឋាភិបាល ទទួលបន្ទុកជាអគ្គនាយក នៃអគ្គនាយកដ្ឋានគយនិងរដ្ឋាករកម្ពុជាបានទេ នៅរសៀលថ្ងៃទី២៤ ខែមេសានេះ។

ប្រធាន​មជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋ​ដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ និងសន្តិភាព លោក យង់ គិមអេង មានប្រសាសន៍ថា បញ្ហា​នាំចូល​សាច់​បង្កកខុសច្បាប់ តែងតែកើតមានឡើងដដែលៗ ដោយលោកថា បញ្ហានេះអាចបណ្ដាលមកពីមន្ត្រីមួយចំនួន​ឃុបឃិត​ជាមួយ​ឈ្មួញ​ទើបអាចនាំចូលបាន។

លោកបានបន្តថា៖ «ខ្ញុំថាបញ្ហាសាច់បង្កកហ្នឹង ដែលឱ្យមានការនាំចូលដោយចេះតែនាំចូលបានបន្តបន្ទាប់ហ្នឹង រឿង​នេះប្រហែលជាស្ថាប័នដែលទទួលបន្ទុក ក្នុងការគ្រប់គ្រងការនាំចូលទាំងអស់ហ្នឹង ត្រូវធ្វើអធិការកិច្ចមើលឡើងវិញ អំពីមន្ត្រីរបស់ខ្លួននៅតាមច្រកចូលមួយៗថាតើបានអនុវត្តតួនាទីភារកិច្ចបានច្បាស់លាស់ទេ? ឬក៏មានអំពើគប់គិត​​ណាមួយដែ​ល​ជាការសម្រួលឱ្យមានការនាំសាច់បង្កកខុសច្បាប់ហ្នឹង​ចូល ដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់សុខភាព​ដល់​ពលរដ្ឋ»។

ករណីនេះ លោក យង់ គឹមអេង យល់ថា អាជ្ញាធរគួរបង្ក្រាបទាំង​អ្នកនាំចូលសាច់បង្កកខុសច្បាប់ទាំងនោះ​ផង និង​អ្នកនៅពីក្រោយផង ទើបអាចបញ្ចប់បញ្ហានាំចូលសាច់បង្កកខុសច្បាប់បាន។

លោកថា៖ «អ៊ីចឹងខ្ញុំថាបើសិនបើមានករណីបែបនោះ ត្រូវចាត់វិធានការលើមន្ត្រី អាហ្នឹងគឺបាត់ហើយ អាចនឹងលែង​មាន​បញ្ហាហ្នឹងកើតឡើង។ ប៉ុន្តែបើសិនជាយើងគ្រាន់តែចាប់ៗ ប៉ុន្តែយើងអត់បានរកឱ្យឃើញថា​នរណានៅពីក្រោយ នរណាអ្នកកាន់អាហ្នឹងនៅតែអញ្ចឹង បញ្ហាហ្នឹងវាវិលវល់អត់ចប់។ អ៊ីចឹងខ្ញុំសំណូមពរឱ្យរដ្ឋាភិបាល​លោក​គួរតែមានវិធានការជាក់លាក់ ហើយធ្វើការបង្ក្រាបទាំងអ្នកដែលនាំចូលទាំងអ្នកនៅពីក្រោយខ្នង»។

បើតាមអគ្គនយាកដ្ឋាន​គយ និងរដ្ឋាករកម្ពុជា គិតត្រឹមថ្ងៃទី១០ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ មានតែក្រុមហ៊ុនចំនួន ៤០ ប៉ុណ្ណោះត្រូវបានទទួលស្គាល់ថា ជាក្រុមហ៊ុនមានគុណវុឌ្ឍិក្នុងការនាំចូលមុខទំនិញសាច់បង្កក ដោយក្រុមហ៊ុនទាំងនោះត្រូវនាំចូលសាច់បង្កកតាមច្រកទ្វារកំពង់ផែរអន្តរជាតិក្រុងព្រះសីហនុ កំពង់ផែរអន្តរជាតិភ្នំពេញ ច្រកទ្វារព្រំដែនអន្តរជាតិប៉ោយប៉ែត ច្រកទ្វារព្រំដែនអន្តរជាតិបាវិត ច្រកទ្វារព្រំដែនអន្តរជាតិដូង និងច្រកទ្វារអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិ។

ចំណែក​​របាយការណ៍បូកសរុបការងាររបស់ក្រសួងកសិកម្ម នៅឆ្នាំ២០២៣ និងទិសដៅ​ឆ្នាំ​២០២៤ បានឱ្យដឹងថា នៅឆ្នាំ២០២៣ ផលិតកម្ម​សត្វ​ក្នុង​ស្រុក​អាចផ្គត់ផ្គង់​សាច់បាន​ប្រមាណ​ ៣២០ពាន់​តោន ស្មើនឹង៩៨ភាគរយនៃតម្រូវការសរុប។ ប្រភពដដែលបន្តថា បរិមាណសាច់ដែលខ្វះខាត ត្រូវបាន​នាំចូលពីបរទេស ដើម្បីបំពេញតម្រូវការសម្រាប់ម្ហូបអាហារ និងធ្វើជាវត្ថុធាតុដើម​ផលិត​ចំណី​សត្វលម្អ​ ដូចជា ឆ្កែ និងឆ្មាជាដើម។ 

ដើម្បីបំពេញតម្រូវការ កម្ពុជាបាននាំចូលសាច់ និងផលិតសត្វសរុប ៩,២៥ពាន់តោន ក្នុងនោះ​មាន​ជ្រូកកណ្ដុល ៣ពាន់ក្បាល ពពែ៣៣៦ក្បាល ចៀម ៤០០ក្បាល មាន់សាច់​រស់ ៣,៥៥លានក្បាល ទាសាច់រស់ ១៧០ពាន់ក្បាល (៤,៤៩ពាន់តោន) និងសាច់ចម្រុះ រួម​មាន ​សាច់​ជ្រូក ចៀម ក្ងាន ក្រួច គោ ក្របី ប្រហិត សាច់ក្រក ​និង​ផលិតផល​សត្វ សរុបចំនួន (៤,៧៦ពាន់តោន)។

កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៤ ក្រសួងកសិកម្ម និងក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម បានចេញ​ប្រកាសរួមគ្នា ដោយ​ផ្អាក​ការ​នាំចូលគ្រឿងក្នុង និង​បំណែក​នៃសាច់បង្កក ចាប់ពីថ្ងៃទី១២ ខែមីនា ដល់​ថ្ងៃទី១២ ខែ​កញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤៕

សមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ​​ស្នើ​រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាជួយដល់​​ព្រះសង្ឃ និងស​កម្មជន​ខ្មែរ​ក្រោម ដែល​កំពុង​ជាប់​ឃុំ​​នៅ​វៀត​​ណាម

សមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោម​ដើម្បី​សិទ្ធិ​មនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍ និងពលរដ្ឋ ព្រមទាំងព្រះសង្ឃប្រមាណ ១០០អង្គ/នាក់ បាន​ប្រមូលផ្តុំ និងដាក់ញត្តិ​ទៅក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា ស្នើ​ឱ្យមានការ​​អន្តរាគមន៍ទៅរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ឱ្យ​ដោះលែង​ព្រះសង្ឃ និងសកម្មជនខ្មែរក្រោមជាង១០អង្គ/នាក់ ដែលកំពុងជាប់ឃុំនៅប្រទេសវៀតណាម​។

ការប្រមូលផ្តុំនេះ បានធ្វើឡើង​នៅ​​វត្តសាមគ្គីរង្ស៊ី ខណ្ឌមានជ័យ រាជធានីភ្នំពេញ នៅព្រឹកថ្ងៃទី២៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤​នេះ។

ប្រធាន​សមាគម​ខ្មែរ​កម្ពុជា​ក្រោម​ដើម្បី​សិទ្ធិមនុស្ស និង​អភិវឌ្ឍន៍ លោក សឺន ជុំជួន មាន​ប្រសាសន៍ថា ការប្រមូលផ្តុំដោយសន្តិវិធីនេះ ធ្វើឡើង​ក្នុងគោលបំណងស្នើឱ្យ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា ជួយអន្តរាគមន៍ទៅ​រដ្ឋាភិបាល​វៀតណាម ដោះលែង​ព្រះសង្ឃ និងសកម្មជនខ្មែរក្រោមចំនួន ១៣អង្គ/នាក់ ដែលកំពុងជាប់ឃុំនៅវៀតណាម ឱ្យ​មានសេរីភាពវិញ ខណៈលោកថា ការចាប់ពួកគាត់ឃុំខ្លួននោះ ជារឿងអយុត្តិធម៌។

លោកថ្លែងថា៖ «ការចាប់ខ្លួននេះ មានការផ្ដន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារ គឺវាផ្ទុយទៅនឹងគោលការណ៍សិទ្ធិមនុស្ស។ គេអនុលោមទៅតាមច្បាប់របស់គេមែន ប៉ុន្តែច្បាប់ហ្នឹងវាមិនមានលក្ខណៈទូលំទូលាយ នៅក្នុងការផ្ដល់សិទ្ធិសេរីភាពដល់​ជនជាតិដើមដែលជាខ្មែរក្រោមជាដើម។ អ៊ីចឹងទៅ យើងគិតថា ជារឿងភាព​អយុត្តិធម៌មួយសម្រាប់ពួកគាត់ ហើយនៅក្នុងដំណាក់កាលនៃសវនាការជំនុំជម្រះហ្នឹង ក៏មិនមាន​មេធាវី​សម្រាប់​ការ​ពារ​ពួក​គាត់ អាហ្នឹង​ជារឿង​អយុត្តិធម៌មួយដែលមិនអាចទទួលយកបាន»។

ក្រៅពីនោះ លោកថា ការប្រមូលផ្តុំ និងដាក់ញត្តិនេះ ក៏ជាការស្នើដល់​អង្គការសហប្រជាជាតិ ជំរុញ​ទៅ​រដ្ឋាភិបាល​វៀតណាម ឱ្យគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ជាពិសេសពលរដ្ឋខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ពីព្រោះប្រទេសវៀតណាម នឹងរាយ​ការណ៍​ពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅក្នុងប្រទេសរបស់ខ្លួន ទៅអង្គការសហប្រជាជាតិ នៅ​ខែឧសភា ឆ្នាំ​២០២៤​​​ខាង​មុខ​នេះ។

លោក សឺន ជុំជួន សង្ឃឹមថា៖ «អង្គការសហប្រជាជាតិ នឹងលើកបញ្ហារបស់យើងដាក់ទៅរាជរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ដើម្បីឱ្យ​​​រាជរដ្ឋាភិបាលរៀតណាម គោរពសិទ្ធិមនុស្សមកលើខ្មែរក្រោម ហើយនឹងបន្ធូរបន្ថយ​នូវការរឹត​ត្បិត​សិទ្ធិ​សេរីភាព​ផ្សេងៗ​មកលើខ្មែរក្រោម»។

លោក ថាច់ ចន្ទ្រា ជាប្រជា​ពលរដ្ឋម្នាក់​ដែលបានចូលរួម​សម្ដែងមតិ នៅព្រឹកមិញដែរនោះ មានប្រសាសន៍ថា ពលរដ្ឋខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដែលរស់នៅប្រទេស​វៀតណាម បានរងនូវការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ និងរឹតត្បិតសេរីភាព​ផ្សេង​ៗ ពីសំណាក់អាជ្ញាធរ​វៀត​ណាម។ ករណីនេះ លោក​ស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក៏ដូចជាបណ្តាស្ថានទូតនានាប្រចាំ​នៅ​ប្រទេស​វៀតណាម ជួយ​ជំរុញ​ និងដាក់សម្ពាធទៅលើរដ្ឋាភិបាល​វៀតណាម ដើម្បី​ឱ្យ​មាន​ដំណោះស្រាយទៅលើបញ្ហាចាប់ខ្លួន​ពលរដ្ឋ និង​ព្រះសង្ឃ​កម្ពុជាក្រោមនេះ។

លោកថា៖ «វាអាស្រ័យលើរដ្ឋាភិបាល[កម្ពុជា] ធ្វើការទូតជាមួយរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ទី១។ ទី២ វាអាស្រ័យលើក្រសួងការបរទេសហ្នឹង​ គាត់ដាក់ញត្តិទៅដល់ស្ថានទូត ស្ថានកុងស៊ុលបរទេសនៅស្រុកខ្មែរ ដើម្បីដាក់​គំនៀប​ឱ្យ​រដ្ឋាភិបាល​វៀត​ណាម ហើយ​ប្រសិន​ជាពួ​កគាត់ជួយអាហ្នឹង ខ្ញុំមាន​សង្ឃឹម​ ដោយសារ​ថា​រដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ក៏មិន​មែន​នៅ​ក្រៅសង្វៀន​ច្បាប់​នៅក្នុង​សហគមន៍​អន្តរជាតិ។ ខ្ញុំគិតថា ការទូតទាំង​អស់​ហ្នឹង​ អាចគាប​សង្កត់រដ្ឋាភិបាលវៀតណាមកាន់តែខ្លាំងទៅ ពួកគាត់នឹងចូលរួមដោះស្រាយយើងហើយ»។

Newsroom Cambodia មិនអាចសុំការអត្ថាធិប្បាយជុំវិញករណីនេះ ពី​លោក ជុំ សន្ទរី អ្នក​នាំ​ពាក្យ​​ក្រសួង​​ការ​បរទេស​​កម្ពុជា និងតំណាងស្ថានទូតវៀតណាមប្រចាំ​នៅកម្ពុជា បានទេ នៅរសៀលថ្ងៃទី២៤ ខែ​មេសានេះ។

ការប្រមូលផ្តុំ និង​ដាក់ញត្តិរបស់ពលរដ្ឋ ព្រះសង្ឃ និង​សមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោមដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍នេះ ធ្វើឡើង​ក្រោយពីមានការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មាន​ជាបន្តបន្ទាប់ពីការ​ចាប់ខ្លួនព្រះសង្ឃ និង​សកម្មជនខ្មែរ​កម្ពុជា​ក្រោម​ជាបន្តបន្ទាប់។

បើតាម​សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់​សមាគមន៍ខ្មែរកម្ពុជាក្រោមដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍ ចុះថ្ងៃទី២៧ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ គឺ​អាជ្ញាធរប្រទេសវៀតណាម បានចាប់ផ្សឹកព្រះចៅអធិការវត្តទ្រនុំសេក ព្រះនាម ថាច់ ច័ន្ទតារា និងចាប់ខ្លួនលោក គឹម ឃីម កាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ ដោយចោទពីបទ «កេង​ផលប្រយោជន៍​ពី​សេរីភាពប្រជាធិបតេយ្យ ដើម្បីរំលោភលើផលប្រយោជន៍រដ្ឋ សិទ្ធិ និងផលប្រយោជន៍ស្របច្បាប់របស់អង្គការ និងបុគ្គល»។ ប្រភពដដែលបន្តថា ក្រៅពីនោះ អាជ្ញាធរ​វៀតណាម ក៏បាន​​​ចាប់​ខ្លួន លោក ថាច់ វាសនា សកម្មជនផ្នែកសាសនា ដោយ​ចោទ​ពីបទ «ការចាប់ខ្លួន ឃាត់ខ្លួន ឬឃុំខ្លួនមនុស្សដោយខុសច្បាប់» ប្រព្រឹត្តកាលពីថ្ងៃទី២២ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៣ ពេលលោកចេញអន្តរាគមន៍លើក្រុមក្មេងទំនើងដែលចូលលុកលុយវត្តអារាម។

​នាយក​ទទួល​​បន្ទុក​កិច្ច​ការ​ទូទៅ​នៃ​អង្គការ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​លីកាដូ លោក អំ សំអាត សង្កេតឃើញថា មាន​ការផ្សព្វ​ផ្សាយ​​ជាបន្តបន្ទាប់​ ពីការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ ការគំរាម​កំហែង ​និង​ការរំលោភបំពាន​សិទ្ធ​មួយចំនួន​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរក្រោម ពីសំណាក់អាជ្ញាធរ​វៀតណាម។

លោក​បន្តថា៖ «នៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ បានទទួលស្គាល់ខ្មែរដែលរស់នៅក្នុងប្រទេស និងក្រៅប្រទេស គឺ​ជា​ខ្មែរដូច​គ្នា ដូច្នេះកម្ពុជាមានសិទ្ធិក្នុងការស្នើសុំ ឬសុំកិច្ចការពារប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ដូចវៀតណាម​ធ្លាប់​ស្នើសុំ​កម្ពុជាចំពោះ​ប្រជាពលរដ្ឋវៀតណាម ដែលរស់នៅលើទឹកដីកម្ពុជា គ្រាន់តែខុសគ្នាត្រង់វៀតណាមអនុវត្តច្បាប់វៀតណាម ឯកម្ពុជាអនុវត្តច្បាប់កម្ពុជា តែទោះយ៉ាងណា​ក៏ឈរលើគោលការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស។ កម្ពុជា​មាន​សិទ្ធិ​ស្នើ​សុំទៅ​ប្រទេស​វៀត​ណាម​ដូច​ប្រទេស​ផ្សេងៗ ក្នុងពិភពលោក គេធ្វើចំពោះប្រជាពលរដ្ឋគេដែរ»៕

លោក ហ៊ុន សែន យល់ព្រមទទួលការអភ័យទោសពីលោក ជា ប៉ូច និង​គ្រោងឱ្យមេធាវីដកពាក្យបណ្តឹងពីតុលាការ

ប្រធានគណបក្សប្រជាជន​កម្ពុជា លោក ហ៊ុន សែន បាន​យល់ព្រម​ទទួល​យកការ​សុំអភ័យទោស​ពី លោក ជា ប៉ូច អតីត​មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃអតីត​​គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ ហើយ​លោក​នឹង​​ឱ្យមេធាវីរបស់លោក ដក​ពាក្យបណ្តឹងចេញពីតុលាការដើម្បីបញ្ចប់រឿងក្តីឱ្យបានឆាប់។

យោងតាមសំណេរនៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុកផ្លូវការរបស់លោក កាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ លោក ហ៊ុន សែន ប្រធានគណបក្ស​ប្រជាជនកម្ពុជា និងជាប្រធានព្រឹទ្ធសភា បាន​លើក​ឡើង​ថា ក្រោយ​ទទួលបានលិខិត​រួច លោក​យល់ព្រមទទួលយកការសុំអភ័យទោស​ ពីលោក ជា ប៉ូច ហើយ​លោកនឹង​ឱ្យ​មេធាវី​ដកពាក្យបណ្តឹងចេញពីតុលាការ ដើម្បីបញ្ចប់​រឿងក្តីនេះឱ្យបានឆាប់។

លោកបន្តថា រូបលោកនឹងទទួលយកការសុំទោស និងលើកលែងទោស​ចំពោះ​​មនុស្ស​​ផ្សេងទៀត ដែលទទួលកំហុស និង​ប្រកាសផ្តាច់ខ្លួន​ជនក្បត់បីជំនាន់​ (ទំន​ងជាសំដៅទៅមេដឹកនាំ​នយោបាយប្រឆាំង លោកសម រង្ស៊ី) ប៉ុន្តែ​លោក​នឹង​អត់ឱនឱ្យជនណា ឬក្រុមណាដែលបន្តដើរ​តាមជនក្បត់បីជំនាន់នោះឡើយ។

ក្នុងសំណេរដដែលនោះ លោក ហ៊ុន សែន បានបញ្ជាក់​ថា៖ «យើងនឹង​បន្តប្រើផ្លូវច្បាប់ ដើម្បីចាត់​កា​រ​លើ​ក្រុមណា ឬបុគ្គលណា ដែល​ជេរប្រមាថមួលបង្កាច់មកលើគណបក្ស ឬមកលើខ្ញុំ​តទៅទៀត ដោយគ្មានការលើកលែង។ យើងមិនអាចអត់ឱនឱ្យ​​បានទេ ចំពោះ​ជន​​ណា​ឬ​ក្រុមណា​ក៏ដោយ មិនថាខ្មែរ ឬបរទេស ដែលចង់ដុតផ្ទះយើង ដើម្បីចំអិនពងមាន់របស់អ្នកបានឡើយ»។

ប្រធានក្រុមមេធាវីរដ្ឋាភិបាល និងជាមេធាវីតំណាងឱ្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា​​ លោក គី​​ តិច​ មានប្រសាសន៍នៅថ្ងៃទី២៤ ខែមេសានេះថា រូបលោកបានទទួលការណែនាំពីប្រធានគណបក្ស​រួចហើយ ហើយ​បាននិងកំពុងរៀបចំនីតិវិធី​ក្នុងកា​រដកពាក្យបណ្តឹង​ពីតុលាការ។

លោក​បាន​ថ្លែង​ថា៖ «ខ្ញុំបានទទួលការណែនាំ ចំណាត់ការតាមផ្លូវច្បាប់ បាននិងកំពុងអនុវត្ត»

កាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៣ លោក ជា ប៉ូច អតីត​តំណាងរាស្ត្រ​មណ្ឌល​ព្រៃវែង និងកំពត​នៃអតីត​គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ បានផ្ញើជូនលោក ហ៊ុន សែន ប្រធានព្រឹទ្ធសភា និងជាប្រធានក្រុមឧត្តម​ប្រឹក្សាផ្ទាល់ព្រះមហាក្សត្រ ដោយ​បង្ហាញពីការសោកស្តាយ​ចំពោះ​សកម្ម​ភាព​ និងការប្រើ​ប្រាស់ពាក្យពេចន៍មួយចំនួន​របស់ខ្លួន ដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ដំណើរការ​អភិវឌ្ឍ សន្តិភាព ស្ថេរភាព និងគោលនយោបាយ​នានារបស់រដ្ឋាភិបាល ជាពិសេសធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់លោក ហ៊ុន សែន។

លិខិតដដែលរបស់លោក ជា ប៉ូច បានលើកឡើង​​បន្តថា រូបលោក បានសម្រេច​ចិត្តផ្តាច់ខ្លួន​ចេញ​ពីលោក សម រង្ស៊ី និងឈប់ធ្វើសកម្មភាពនយោបាយ​ជាមួយ​ក្រុមអតីត​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​ ព្រមទាំងគណបក្ស​ភ្លើងទៀន និងគណបក្ស​ដែលមាននិន្នាការ​ប្រឆាំង​ផងដែរ។

លោក ជា ប៉ូច បានបញ្ជាក់ក្នុងលិខិតថា៖ «ខ្ញុំបាទសូម​គោរពស្នើសុំសម្តេចតេជោ មេត្តាអធ្យាស្រ័យ និងសុំឱ្យតុលាការ​លើកលែង​ការចោទប្រកាន់ដល់រូបខ្ញុំបាទ ចំពោះទង្វើដែល​ខ្ញុំបាទ​បានប្រព្រឹត្តខុសក្នុងរយៈពេល​កន្លងទៅ»។

Newsroom Cambodia មិនអាចសុំការអត្ថាធិប្បាយបន្ថែមជុំវិញករណីនេះ ពីលោក ជា ប៉ូច បាននោះទេ។

សាស្ត្រា​ចារ្យ​វិទ្យាសាស្ត្រ​នយោបាយ​ លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា យល់ថា របថនយោបាយ​នៅកម្ពុជា ដែលឈានដល់ដំណាក់កាលនេះ អាចបណ្តាលមកពីអ្នកនយោបាយ​ទាំង២ប៉ូល រវាង​លោក ហ៊ុន សែន និងលោក សម រង្ស៊ី មិនអាចរកចំណុចរួមគ្នាបាន ទើបឈាន​ដល់​ការអនុវត្ត​​យន្តការធ្វើឱ្យភាគីម្ខាង​ទាល់ច្រក និងរកមធ្យោបាយ​ចុះចូល។ 

លោកថ្លែង​ថា៖ «ខ្ញុំគិតថា ការយល់​ព្រមរបស់​លោក ហ៊ុន សែន ពាក់ព័ន្ធនឹងអតីតគណបក្សប្រឆាំង​ហ្នឹង គឺជាយន្ត​ការនៃការអនុវត្ត​​នយោបាយ IF (Isolate and Finish) មានន័យថា ធើ្វឯកោ​ហើយបញ្ចប់ លោក សម រង្សី យន្តការហ្នឹងមានប៉ុន្នឹង ធ្វើឱ្យ​ក្រុមនយោបាយគណបក្សប្រឆាំង គាត់ទល់ដៃទល់ជើង ដើម្បីរកមធ្យោបាយចុះចូល នេះជាយន្តការដែលយើងមើលឃើញ​នៅក្រៅឆាក ប៉ុន្តែ​នៅពីក្រោយឆាក​ប្រហែលជាមាន​រឿងរ៉ាវពិបាកជាងហ្នឹង បានជាអ្នក​នយោបាយទំាងអស់នេះ ដែលកន្លងមកសុទ្ធតែជា​អ្នកស្រួចស្រាវខាងជាមួយ​ លោក សម រង្សី សុំចុះចូលនេះ»។

តែយ៉ាងណា លោកថា ការអនុវត្ត​នយោបាយ​បែបនេះ មិនមែនជាគំរូល្អដល់​អ្នកនយោបាយ​ជំនាន់​ក្រោយ​នោះទេ។

លោកថា៖ «ខ្ញុំគិតថា នយោបាយនេះ គឺ​ដោយសារតែអ្នកនយោបាយពីប៉ូល គឺ​លោក សម រង្ស៊ី និង​លោក ហ៊ុន សែន មកដល់របថនេះ ប្រហែលរកចំណុចមួយ​មិនអាចរកចំណុចរួមគ្នាបាន​ហើយ​ ចឹង​ការធើ្វនយោបាយផ្តាច់ផ្តិលនេះ គឺ​ជានយោបាយទឹកឡើងត្រីស៊ីស្រមោច វាមិនជាទម្លាប់ ឬក៏គំរូល្អដល់អ្នកនយោបាយជំនាន់ក្រោយទេ»។

ប្រធាន​មជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ និងសន្តិភាព លោក យង់ គិមអេង​ មាន​ប្រសាសន៍​​​ថា បញ្ហានយោបាយ​នៅ​កម្ពុជា ត្រូវបានគេ​មើលឃើញថាមានភាពស្មុគស្មាញ ​និង​​ពិបាក​ទស្សន៍ទាយ​ជាមុនបាន។ តែយ៉ាងណា លោកយល់ថា ជារឿងល្អមួយ​ដែលអ្នកនយោ​បាយ​​មានការ​យោគយល់​គ្នា និងសម្របសម្រួលគ្នា ដើម្បី​ឱ្យ​មានភាពចម្រុះ​ខាងនយោ​បាយ​នៅក្នុងសង្គមកម្ពុជា។ ​

លោកបន្តថា៖ «យើងដឹងហើយថា ទោះបីជាអ្នកដែលមានគំនិតខុសគ្នាក៏ដោយ ក៏មានគោលដៅតែមួយគត់ គឺដើម្បីគិតអំពីផលប្រយោជន៍ស្រុកទេស បានន័យថា អ្នកដែលមានគំនិតខុសគ្នា គឺជាទូទៅនៅក្នុងនយោបាយប្រជាធិបតេយ្យ គេមិនចាត់ទុកគ្នាជាសត្រូវទេ គេចាត់ទុកជាមិត្ត ប៉ុន្តែគ្រាន់តែទាស់គ្នាលើសំដី លើទស្សន: ប៉ុន្តែមិនមែនទាស់គ្នា ចាត់​ទុកគ្នាជាសត្រូវ​​ដែលមិនអាចជួបមុខគ្នា ធើ្វការជាមួយគ្នាបាននោះ​ទេ។​ ចឹង​ការឆ្លើយឆ្លងតាមលិខិត ការមានការយោគ​យល់​ស្រុះ​ស្រួល​នេះ ខ្ញុំថាជារឿងមានសំខាន់ សង្ឃឹមថា អាចនឹងមានការផ្តល់នូវការអធ្យាស្រ័យសំរាប់​សកម្មជន និង​​អ្នកនយោបាយផ្សេងៗទៀត ដើម្បីធើ្វឱ្យ​​មានភាពចម្រុះកាន់តែរស់រវើកនៃ​នយោបាយកម្ពុជា នាថ្ងៃអនាគត»

កាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៣ លោក ជា ប៉ូច ធ្លាប់​បាន​ចេញលិខិត​សុំទោស​ទៅ​លោក ហ៊ុន សែន ជាសាធារណៈម្តងរួចហើយ ដោយ​លោកទទួលស្គាល់កំហុស​នូវអ្វីដែល​លោក​បាននិយាយថា «គោលដៅ​ខ្ញុំ​គឺ​ទម្លាក់​លោក​ ហ៊ុន សែន ឱ្យ​បាន​»។ ក្នុងលិខិត​នោះ លោក ​ជា ប៉ូច​ ​បានពន្យល់​លោក​ ហ៊ុន​ សែន ​ថា​ ការថ្លែង​របស់​លោកកាល​ពី​អំឡុង​ខែ​មីនា​ ឆ្នាំ​ ២០២៣​ ក្នុង​កិច្ច​ប្រជុំ​ពង្រឹង​សកម្មជន​នៅ​ទី​ស្នាក់ការ​គណបក្ស​ភ្លើង​ទៀន​ រាជធានី​ភ្នំពេញ​នោះ​ គឺ​ខ្វះការ​ពិចារណា​ និង​និយាយ​ដោយ​មិន​បាន​គិត​វែង​ឆ្ងាយ​។ តែយ៉ាងណា ភ្លាម​ៗ​ក្រោយ​ពី​ទទួល​បាន​លិខិត​របស់​លោក​ ជា ប៉ូច នាអំឡុង​ពេល​​នោះ​ លោក​ ហ៊ុន សែន​ បាន​ច្រានចោល​​មិន​ទទួ​ល​ការ​សុំទោស​ពី​អ្នក​នយោបាយ​ជំទាស់រូប​នោះ​​ឡើយ​ ដោយ​​ផ្តល់​​ហេតុផលថា​ លោក​ ជា ប៉ូច ជា​មនុស្ស​មិន​សូវ​មានភាព​ស្មោះត្រង់ ហើយ​នៅ​តែ​មាន​ទំនាក់​ទំនង​ជាមួយ​ជន​ក្បត់​ជាតិបីជំនាន់៕

ក្រសួងបរិស្ថាននឹងធ្វើការបំពាក់ឧបករណ៍ស្វ័យប្រវត្តិនៅតាមរោងចក្រសហគ្រាសក្នុងយុទ្ធនាការសម្អាតទន្លេ

ក្រសួងបរិស្ថាន នឹងធ្វើការបំពាក់ឧបករណ៍ស្វ័យប្រវត្តិនៅតាមបណ្តារោងចក្រសហគ្រាស​ សម្រាប់​ការត្រួត​ពិនិត្យ​គុណភាពទឹក​មុន​នឹង​បង្ហូរ​ចេញ ដើម្បីជាការរួមចំណែកកាត់បន្ថយការបង្ហូរកាកសំណល់​រាវកខ្វក់​ទៅក្នុងទឹកទន្លេ និងជាផ្នែកមួយនៃយុទ្ធនាការសម្អាតទន្លេរបស់ក្រសួងផង​ដែរ។

អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន លោក ខ្វៃ អាទិត្យា បានថ្លែងឱ្យដឹង​នៅថ្ងៃទី២៣ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤នេះ​ថា ឧបករណ៍ដែលត្រៀមនឹងបំពាក់នៅតាមរោងចក្រសហគ្រាសនេះ មានឈ្មោះថា «ឧបករណ៍ស្វ័យ​ត្រួត​ពិនិត្យ» ដែលមានសមត្ថភាពត្រួតពិនិត្យទឹកកខ្វក់​ដែលអាចហូរចូលទៅក្នុងទន្លេ។

លោក​មានប្រសាសន៍ថា៖ «វាអាចត្រួតពិនិត្យការ​បញ្ចេញទឹកកខ្វក់ចូលទៅក្នុងទឹកទន្លេតាមរយៈ​អូរ ប្រឡាយ​នានា។ […] នេះគឺជាផ្នែកមួយនៃយុទ្ធនាការសម្អាតទន្លេ ដែលដាក់ចេញក្រោមគំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់រដ្ឋមន្ត្រី ដើម្បីធានាឱ្យ​​មានទឹកស្អាតជានិច្ច​ នៅក្នុងការបម្រើសេចក្តីត្រូវការរបស់ប្រជាពលរដ្ឋប្រកប​ដោយសុខភាពល្អ»។

លោកបន្តថា ក្រសួងក៏បាន​រៀបចំឱ្យ​រោងចក្រសហគ្រាស ជាពិសេសរោងចក្រដែលប្រើប្រាស់ទឹកច្រើន ដូចជា រោង​ចក្របោក​គក់ ជ្រលក់ក្រណាត់ និងរោងចក្រវាយនភណ្ឌមួយចំនួនទៀត ត្រូវតែដាក់បំពាក់ឧបករណ៍​នេះ។

លោកថា៖ «យើងលើកទឹកចិត្តឱ្យ​រោងចក្រទាំងអស់បំពាក់ឧបករណ៍ទាំងនេះ ដោយសារតែវាមានតម្លៃថោកសមរម្យ ជាមួយនឹងគុណប្រយោជន៍ដ៏ច្រើនដល់សង្គមជាតិ ជាពិសេសចូលរួមកាត់បន្ថយការបំពុកនានា ដែលធ្វើឱ្យ​កម្ពុជាស្អាតទាំងអស់គ្នា។ […] ទិន្នន័យដែលបានផ្តល់ដោយឧបករណ៍នេះ​ គឺ​ផ្តល់ឱ្យ​ឃើញជាក់ស្តែង នៅក្រសួងបរិស្ថាន យើងអាច​មើលឃើញអំពីកំហាប់នៃគុណភាពទឹក មុននឹងអនុញ្ញាតឱ្យ​បង្ហូរចេញ»។

ពាក់ព័ន្ធនឹងកិច្ចការនេះដែរ លោក ខ្វៃ អាទិត្យា បន្តថា ឧបករណ៍ស្វ័យប្រវត្តិនេះ ​នឹងជួយសម្រួលដល់ក្រុមការងារជំនាញផងដែរ ដោយមិនទាមទារឱ្យ​មានការចុះអធិការកិច្ចជាប្រចាំនៅតាមរោងចក្រសហគ្រាសទៀតនោះទេ ខណៈ​ម្ចាស់រោងចក្រ ក៏មិនចាំបាច់ធ្វើរបាយការណ៍ជាប្រចាំជូនដល់ក្រសួងតាមតម្រូវការនីតិវិធីទៀតនោះទេ។​

លោក​បន្តទៀតថា កិច្ចការនេះស្ថិតក្នុងមុំមួយក្នុងចំណោមមុំទាំងបីនៃយុទ្ធសាស្ត្រចក្រា ដែល​ផ្តោត​សំខាន់​​លើ​ភាពស្អាត ភាពបៃតង និងចីរភាព។ ភាពស្អាតទៀតសោតនោះ សំដៅលើបីផ្សេងៗគ្នារួមមាន ភាពស្អាតលើគោក ភាពស្អាតក្នុងទឹក និងភាពស្អាតលើអាកាស។

លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «កន្លងមកនេះ​ យើងបានតម្រូវឱ្យ​​រោងចក្រសហគ្រាស ធ្វើការគ្រប់គ្រងនិងបញ្ចេញទឹកកខ្វក់តាមរយៈការរៀបចំជាបទដ្ឋានបច្ចេកទេស ដើម្បីធ្វើឱ្យ​ការបន្សុតប្រតិកម្មក្លាយជាទឹកស្អាត ហើយបានយើងបញ្ចេញតាមរយៈការសាងសង់អាងបច្ចេកទេសអីជាដើម ដែលមានការបំពាក់ឧបករណ៍ត្រួតពិនិត្យមួយចំនួនដែរ ប៉ុន្តែយើងត្រូវពង្រឹងបន្ថែមទៀត»។

អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថានរូបនេះ ក៏បានអំពាវនាវ និងលើកទឹកចិត្តដល់ប្រជាពលរដ្ឋទូទៅ ជាពិសេសម្ចាស់រោងចក្រសហគ្រាស ចូលរួមគិតគូទៅលើបញ្ហាបរិស្ថាន និងធនធានធម្មជាតិ ដោយគ្រប់គ្រងឱ្យ​​បានល្អនៅក្នុងការបញ្ចេញកាកសំណល់ ការ​ទុក​ដាក់​សំរាម និង​សហការជាមួយក្រសួងបរិស្ថាននៅក្នុងការ​បំពាក់ឧបករណ៍ស្វ័យត្រួតពិនិត្យ ដើម្បីបញ្ជៀសការបង្ហូរទឹកបំពុលចូលទៅក្នុងទឹកទន្លេ។

គួរឲ្យដឹងផងដែរថា បន្ទាប់ពីទទួលបានជោគជ័យក្នុងជំហានទី១នៃការកាត់បន្ថយសំណល់ប្លាស្ទិកនៅលើគោក កាលពីថ្ងៃទី១ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤កន្លងទៅ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន លោក អ៊ាង សុផល្លែត បាន​ប្រកាស​ដាក់​ចេញ​នូវយុទ្ធនាការសំអាតបឹង​ទន្លេសាប ដើម្បីការពារត្រីដែលជាប្រភពអាហារូបត្ថម្ភដ៏សំខាន់ ដែលបានផ្គត់ផ្គង់អាហារដល់ប្រជាជនកម្ពុជាប្រមាណ ៧លាននាក់។

បើតាមការឱ្យ​​ដឹងពីរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន កន្លងមក ទន្លេសាប បាន​ទទួលរងការបោះសំរាម-ប្លាស្ទិកចូលយ៉ាងច្រើន។ ការលើកឡើងបែបនេះ គឺបន្ទាប់ពីលោកបានចុះត្រួតពិនិត្យមើល សកម្មភាព​សម្អាតដង​ទន្លេសាប នៅ​មុខព្រះបរមរាជវាំង រាជធានីភ្នំពេញ ដោយម៉ាស៊ីនប្រមូល​សំរាមលើផ្ទៃទឹក របស់ក្រុមហ៊ុន Everwave កាលពីថ្ងៃ​ទី២០ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤។

លោក អ៊ាង សុផល្លែត មានប្រសាសន៍ថា៖ «យុទ្ធនាការសម្អាតលើផ្ទៃទឹ​ក គឺ​សម្អាតថង់ប្លាស្ទិកលើផ្ទៃទឹក ទប់​ស្កាត់​មិន​ឱ្យ​ហូរ​ចូល​ទន្លេ​សាប តែ​ម្តង ដែល​ជា​អាទិភាព​ចម្បង។ […] ក្រសួងបរិស្ថាន ចង់​ឱ្យត្រីជា​ប្រភពប្រូតេអ៊ីនរបស់​ប្រជាជន​យើង ដែល​អាច​ចិញ្ចឹម​ជីវិ​ត​បានប្រមាណ ៧លាននាក់ នៅគង់​វង្ស»។

នាយក​ប្រតិបត្តិ​នៃ​បណ្តាញ​យុវជន​កម្ពុជា លោក ហេង គីម​ហុង ​សាទរចំពោះ​វិធាន​ការ​​នេះ ប៉ុន្តែ​លោក​ក៏​​បាន​បង្ហាញ​ការ​ព្រួយ​បារម្ភ​ដែរថា អាចនឹងមានចន្លោះប្រហោង​ដែល​មន្ត្រីខិល​ខូច​អាចនៅតែឆ្លៀតឱកាស​​នៅក្នុងការប្រព្រឹត្តិអំពើពុករលួយ ដើម្បីទាញយកផលប្រយោជន៍បុគ្គល។

លោក​ថា៖ «វិធាន​ការ​ហ្នឹង​ល្អ ដើម្បីចូលរួមការពារកុំឱ្យ​មានការហូរសាយ​ភាយ​សារធាតុ​គីមី​អី​ចូល​ទៅក្នុង​ទឹក វាល្អក្នុងការការពារទប់ស្កាត់បម្រែបម្រួលសុខុមាលភាពទន្លេ ហើយនឹង​ប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីនៅក្នុង​ទន្លេផងដែរ។ […] ប៉ុន្តែទន្ទឹម​ជាមួយ​នឹង​ឧបករណ៍ហ្នឹង ក៏ត្រូវតែធានាឱ្យ​បានពីគុណភាពមន្ត្រីដែរ កុំ​ឱ្យ​មន្ត្រីរបស់យើងគាត់ កន្លែងណា​មាន​ការ​បង្ហូរ​ទឹក​ដែល​គាត់​ដឹង​ទៅ វា​ទៅ​ជាឱកាស​នៅ​ក្នុង​ការប្រ​ព្រឹត្តិ​អំពើ​ពុក​រលួយ​អី​ផ្សេងៗ​ ត្រូវ​តែ​មាន​ការអនុ​វត្តកាតព្វកិច្ចដោយអាក់ខានពុំបានអាហ្នឹង​បាន​ល្អ»។

លោក​ក៏បាន​អំពាវនាវឱ្យ​មាន​ការចាត់វិធានការឱ្យ​បានល្អ និងមិនលើកលែងដល់បុគ្គលទាំងឡាយណាដែលប្រព្រឹត្តិផ្ទុយនឹងច្បាប់ ដែលមិនអនុញ្ញាតឱ្យ​នរណាម្នាក់ឆ្លៀតយកឪកាសនៃការអនុវត្តគោលនយោ​បាយល្អប្រសើររបស់រាជរដ្ឋាភិបាល ទៅធ្វើជាឧបករណ៍បម្រើផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន។

ចំណែក លោក អាត់ ធន់ ប្រធានសហភាពការងារកម្ពុជា (CLC) ក៏បានបង្ហាញពី​ការ​គាំទ្រ​របស់លោក​ចំពោះការ​ដាក់ចេញនូវគ្រោងការ​សកម្មភាពទប់ស្កាត់ការបំពុលប្រភពទឹក ខណៈ​លោកបានកត់សម្គាល់ឃើញថាកន្លងមកមានការបំពុលច្រើន។

លោកថា៖ «ខ្ញុំគិតថា វាជាការល្អដែលក្រសួងបានដាក់ចេញនូវវិធានការមួយនេះ ព្រោះកន្លងមកមានក្រុមហ៊ុនផ្ដេសផ្តាសច្រើនណាស់ ដែលបានបង្ហូរទឹកកខ្វក់ចូលទៅក្នុងប្រភពទឹក ដែលហូរចូលទៅក្នុងទន្លេ ហើយបង្កឱ្យ​​មានការបំពុលទឹក ហើយវាមានការប៉ះពាល់បរិស្ថាន​ខ្លាំង​ណាស់»។

លោកក៏បានជំរុញ​ និង​លើកទឹកចិត្តឱ្យ​​រោងចក្រសហគ្រាសទាំងអស់ ចូលរួមក្នុងការការពារប្រភពទឹកស្អាត តាម​រយៈការសហការនៅក្នុងការបំពាក់ឧបករណ៍ស្វ័យត្រួតពិនិត្យ ដើម្បីធានាឱ្យ​​បាន​នូវសុខុមាល​ភាព​ទឹក​ស្អាតសម្រាប់ការប្រើប្រាស់ប្រកបដោយចីរភាព។

សូមបញ្ជាក់ផងដែរថា យុទ្ធនាការសម្អាតទន្លេនឹងអូសបន្លាយរហូតដល់ឆ្នាំ២០២៨ ដែលរួមមានប្រតិបត្តិការសំអាតតាមដងទន្លេមេគង្គ ទន្លេសាប និងទន្លេបាសាក់ ព្រមទាំងកម្មវិធីអប់រំដែលផ្តោតលើ​ការ​យល់ដឹ​ង​អំពី​ការ​ទុកដាក់សំរាមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ​ក្នុង​មូល​ដ្ឋាន ក្នុង​ភូមិសាស្រ្តចម្បង​​របស់​រាជធានីភ្នំពេញ និងខេត្តជាប់ដងទន្លេ។

កាលពី​ឆ្នាំ២០២២ កម្ពុជាក៏បានអនុវត្តយុទ្ធនាការសម្អាតទន្លេមេគង្គ ដើម្បីសោភណភាព​ទីក្រុង ដោយ​​​ប្រើប្រា​ស់​ទូក​ប្រមូល​សំរាម​ បំពាក់បច្ចេកវិទ្យាថ្មីរបស់អាល្លឺម៉ង់ ដែល​មាន​សមត្ថភាពអាចប្រមូលទិន្នន័យទីតាំងដែល​មាន​សំរាម​បាន​រហ័ស តាមរយៈដ្រូន និងកាមេរ៉ា ដែលមានសមត្ថភាពប្រមូលសំរាម​​ក្នុងទឹកបានប្រមាណ ២០តោនក្នុងមួយថ្ងៃ៕

កម្រង​រូបភាព៖ អ្នកស្រី វ៉ាន់ ស៊ាប ពេញ​ចិត្តនឹង​​​អាជីពជាអ្នកបោស​សំរាម

អ្នកស្រី វ៉ាត់ ស៊ាប​ មានអាយុ៥៨ឆ្នាំ​ មានកូនចំនួន​ ៧នាក់ សព្វថ្ងៃជា​អ្នកបោស​សម្អាត​ម្នាក់​ក្នុង​រាជ​ធានី​​ភ្នំពេញ​។ អ្នកស្រី​ប្រកប​របរ​នេះ​អស់​រយៈពេល​២០ឆ្នាំ​មកហើយ ចំពោះ​អាជីពនេះ​​អ្នកស្រី​និយាយថា៖ «ខ្ញុំពេញចិត្ត​ការងារ​មួយនេះ​ ឱ្យ​តែមាន​​ការងារ​ធ្វើ​ ឯផលវិបាក​វិញ​គ្មានទេ​ មាន​តែ​ពាក្យ​មើល​ងាយ​ពី​មនុស្សមួយចំនួន​»។

អ្នកស្រី វ៉ាត់ ស៊ាប កំពុង​ចេញ​ដំណើរ​ទៅ​បោស​សម្អាត​នៅ​មុខ​បរិវេណ​ព្រះ​បរម​រាជ​វាំង ថ្ងៃទី១៩ ខែមេសា ឆ្នាំ​២០២៤​។ (ថតដោយ៖ ណឺ មិនា)
អ្នកស្រី វ៉ាត់ ស៊ាប កំពុង​បើក​មាត់​ថង់​រៀប​ចំ​ដាក់​សំរាម​ ថ្ងៃទី១៩ ខែមេសា ឆ្នាំ​២០២៤​។ (ថតដោយ៖ ណឺ មិនា)
អ្នកស្រី វ៉ាត់ ស៊ាប ញញឹម​ខណៈកំពុង​បោសសំរាម នៅថ្ងៃទី១៩ ខែមេសា ឆ្នាំ​២០២៤​។ (ថតដោយ៖ ណឺ មិនា)
អ្នកស្រី វ៉ាត់ ស៊ាប កំពុង​បោស ​និងប្រមូល​​សំរាម​ ថ្ងៃទី១៩ ខែមេសា ឆ្នាំ​២០២៤​​។ (ថតដោយ៖ ណឺ មិនា)
អ្នកស្រី វ៉ាត់ ស៊ាប បែងចែក​សំរាម​ដាក់ក្នុង​រទេះសំរាម ថ្ងៃទី១៩ ខែមេសា ឆ្នាំ​២០២៤​។ (ថតដោយ៖ ណឺ មិនា)
អ្នកស្រី វ៉ាត់ ស៊ាប កំពុងធ្វើ​ដំណើរ​ទៅ​​បោស​សំរាម​មួយកន្លែងទៀត​ ថ្ងៃទី១៩ ខែមេសា ឆ្នាំ​២០២៤​។​ (ថតដោយ៖ ណឺ មិនា)
អ្នកស្រី វ៉ាត់ ស៊ាប ​បន្ត​បោស​សម្អាត​នៅ​មុខ​ព្រះ​បរម​រាជ​រាំង​ ថ្ងៃទី១៩ ខែមេសា ឆ្នាំ​២០២៤​។​ (ថតដោយ៖ ណឺ មិនា)
អ្នកស្រី វ៉ាត់ ស៊ាប ​ធ្វើ​ដំណើរដើម្បី​​យក​សំរាម​ទៅ​ចោល ​និង​សម្រាក​អាហារ​ថ្ងៃ​​ត្រង់​ ថ្ងៃទី១៩ ខែមេសា ឆ្នាំ​២០២៤​។ (ថតដោយ៖ ណឺ មិនា)

កម្រង​រូបភាព​៖ ​​​​ប្រជាពលរដ្ឋសុំទឹក​ចេញ​ពី​អណ្តូង​​១,០០០​ឆ្នាំ​​លើ​ភ្នំ​​គូលែន​

អណ្តូង​​​១,០០០​ឆ្នាំ​ ​ស្ថិតនៅ​​​​ឃុំខ្នងភ្នំ ស្រុកស្វាយលើ ខេត្តសៀមរាប ក្បែរ​​វត្ត​ព្រះអង្គ​​ធំលើភ្នំគូ​លែន​។ ភ្ញៀវទេសចរណ៍​​អាចធ្វើ​​ដំណើរ​ដោយ​ថ្មើរជើងតាម​​ផ្លូវ​ដី​​ប្រហែល​ជា​១០នាទី​ពី​​វត្ត​ព្រះ​អង្គធំដើម្បីទៅដល់អណ្តូង​​​។ ប្រជាពលរដ្ឋទៅទីនោះ​​ដើម្បី​​ទទួលយក​ទឹក​​ដែល​ពួកគេ​​ជឿថា​​ជា​ទឹក​ស័ក្តិ​សិទ្ធិ​ អាច​ព្យាបាល​​រោគា​ផ្សេងៗ និង​ជួយ​ឱ្យ​មាន​សិរី​សួស្តី​​។

ប្រជាពលរដ្ឋ​កំពុង​ធ្វើដំណើរ​ទៅកាន់​អណ្តូង​១០០ឆ្នាំ​ ដែល​ស្ថិតនៅ​​​​ឃុំខ្នងភ្នំ ស្រុកស្វាយលើ ខេត្តសៀមរាប នាថ្ងៃទី១៥ ខែ​មេសា ឆ្នាំ២០២៤ (រូបភាព៖ ហុង សេងលី)
សកម្មភាព​ប្រជាពលរដ្ឋ​ មក​សុំ​ទឹកពី​អណ្តូ​ង​១០០០ឆ្នាំ ដែល​ស្ថិតនៅ​​​​ឃុំខ្នងភ្នំ ស្រុកស្វាយលើ ខេត្តសៀមរាប នាថ្ងៃទី១៥ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ (រូបភាព៖ ហុង សេងលី)
ស្រី្តម្នាក់កំពុង​តែ​កាន់​ដបត្រង​ទឹកពី​អណ្តូង​១០០០ឆ្នាំ ដែល​ស្ថិតនៅ​​​​ឃុំខ្នងភ្នំ ស្រុកស្វាយលើ ខេត្តសៀមរាប នាថ្ងៃទី១៥ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព៖ ហុង សេងលី)
លោកអាចារ្យកំពុងច្រកទឹក​ដាក់​ដប​ ពី​អណ្តូង​១០០០ឆ្នាំ​ ដែល​ស្ថិតនៅ​​​​ឃុំខ្នងភ្នំ ស្រុកស្វាយលើ ខេត្តសៀមរាប នាថ្ងៃទី១៥ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព៖ ហុង សេងលី)
ផ្តិលទឹកតូចៗ សម្រាប់​ដាក់​ទឹក​ចេញពីអណ្តូង​១០០០ឆ្នាំ ​ដែល​ស្ថិតនៅ​​​​ឃុំខ្នងភ្នំ ស្រុកស្វាយលើ ខេត្តសៀមរាប​ ដើម្បី​ចែក​ជូន​ដល់​ប្រជា​ពលរដ្ឋ ​នាថ្ងៃទី១៥ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព៖ ហុង សេងលី)
បុរស​ម្នាក់កំពុង​កាន់​ដប​ទឹក​សុទ្ធ​ ដើម្បី​ច្រក​ទឹក​ចេញពី​អណ្តូង​១០០០ឆ្នាំ​ ដែល​ស្ថិតនៅ​​​​ឃុំខ្នងភ្នំ ស្រុកស្វាយលើ ខេត្តសៀមរាប​ នា​ថ្ងៃទី១៥ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ (រូបភាព៖ ហុង សេងលី)
ប្រជាពលរដ្ឋ​ប្រុស​ស្រី​ កំពុង​ទទួល​ទឹក​ចេញ​អណ្តូល​១០០០ឆ្នាំ ដែល​ស្ថិតនៅ​​​​ឃុំខ្នងភ្នំ ស្រុកស្វាយលើ ខេត្តសៀមរាប​​​ នា​ថ្ងៃទី១៥ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ (រូបភាព៖ ហុង សេងលី)

រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន អំពាវនាវឱ្យបញ្ឈប់ជាបន្ទាន់​នូវសកម្មភាព​បំពាន​ដី​ព្រៃរបស់​រដ្ឋ

រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន អំពាវនាវជាថ្មី​ឱ្យបញ្ឈ​ប់​​​ជា​បន្ទាន់ នូវសកម្មភាពកាប់រានទន្រ្ទានដីព្រៃ របស់​រដ្ឋ​ដោយ​ខុស​ច្បាប់ ខណៈរាជរដ្ឋាភិបាល​កំពុង​អនុវត្តយ៉ាងតឹងរ៉ឹងនូវវិធានការច្បាប់។

ការអំពាវនាវនេះ បានធ្វើឡើង​ក្នុងសិក្ខាសាលាថ្នាក់ជាតិ ស្ដីពី ការវិនិយោគលើការបន្ស៊ាំ​នឹងការ​ប្រែប្រួល​អាកាសធាតុ តាមរយៈការស្ដារតំបន់ទេសភាពកសិអេកូឡូស៊ី នៅថ្ងៃទី២២ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ នៅរាជធានី​ភ្នំពេញ។ នេះបើតាម​ការផ្សព្វផ្សាយក្នុងបណ្តាញសង្គមហ្វេស​ប៊ុក​របស់ក្រសួងបរិស្ថាន។

ក្នុងសិក្ខាសាលានោះ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន លោក អ៊ាង សុផល្លែត បាន​លើកឡើង​ថា រដ្ឋាភិបាល​ក្នុងនីតិកាលទី៧នេះ បាន​អនុវត្ត​យ៉ាងតឹងរឹងនូវវិធានការច្បាប់ ប្រកបដោយតម្លាភាព និងប្រសិទ្ធភាព ក្នុងការ​ទប់ស្កាត់ និងបង្ក្រាបបទល្មើស​ធនធានធម្មជាតិ និងការទន្ទ្រានដីព្រៃ​របស់រដ្ឋដោយខុសច្បាប់។ លោកបន្តថា ជាក់ស្តែងនាពេលថ្មីៗនេះ ក្រោមកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាង​ក្រសួង មន្ទីរពាក់ព័ន្ធ អ្នកច្បាប់ សមត្ថកិច្ច កងរាជអាវុធហត្ថលើផ្ទៃប្រទេស និងអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ បាន​​បង្ក្រាបជាច្រើនករណី និងបានដកហូតយកដីព្រៃត្រឡប់​ជូនរដ្ឋវិញជាច្រើនហិកតា។

លោកបានគូសបញ្ជាក់ថា៖ «សូមបញ្ឈប់ជាបន្ទាន់នូវសកម្មភាពកាប់រានទន្រ្ទានដីព្រៃរបស់រដ្ឋដោយខុសច្បាប់ ពីព្រោះទង្វើបំពាននេះ មិនអាចលាក់កំបាំងបានទេ។ […] យើងរួមគ្នាឆ្ពោះទៅមុខ ដើម្បីពង្រីកគម្របព្រៃឈើឱ្យ​បានជាង ៦០% នៅឆ្នាំ២០៥០ ហើយយើងទាំងអស់គ្នាអាចធ្វើ​បាន»។

អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន លោក ខ្វៃ អាទិត្យា មាន​ប្រសាសន៍នៅថ្ងៃទី២៣ ខែមេសា​នេះថា កាគ្រប់​គ្រង ការ​ពារ និង​ទប់ស្កាត់ការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ និងការទន្រ្ទានព្រៃ​របស់រដ្ឋ​នេះ ជា គោល​នយោបាយ​របស់​រាជរដ្ឋាភិបាល ដែលបានដាក់ចេញ និងបាននិងកំពុងអនុវត្ត​។ លោក បន្ត​​ថា កន្លងមក រដ្ឋាភិបាលបានដាក់ចេញនូវយន្តការចម្បងចំនួន៤ រួម​មាន ការអនុវត្តច្បាប់ ១០០ភាគរយដោយ​មិនលើកលែងចំពោះជនល្មើសដែលបំពានធនធានធម្មជាតិ, ពង្រឹងការការពារធនធានធម្មជាតិជាមួយថ្នាក់ខេត្ត​, សហការជាមួយអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ និងកង​រាជអាវុធហត្ថ ដើម្បីពង្រឹងការគ្រប់គ្រង និងជំរុញ​ឱ្យមានការដាំដើមឈើ ដើម្បី​បង្កើនគម្រប​ព្រៃឡើងវិញ។

លោកបានគូសបញ្ជាក់​ថា៖​ «កន្លងមក កម្ពុជារបស់​យើង​ មាន​ការ​គ្រប់​គ្រង​បរិស្ថាន និង​ធនធានធម្មជាតិនេះ បានល្អប្រសើរ ជាពិសេស​យើង​បាន​មើលឃើញការកើនឡើងនៃតំបន់ការពារធម្មជាតិរបស់យើង ដែលនៅក្នុងឆ្នាំ​១៩៩៣ មកដល់ឆ្នាំ២០២៣ គឺកើនឡើងពី ២៣កន្លែង​ទៅ ៧៣​កន្លែង ហើយនៅក្នុងនោះផ្ទៃដីរបស់យើងគឺមានទៅដល់ ៧លានហិក​តា​ជាង​ ស្មើ​នឹង ៤១% នៃផ្ទៃដីប្រទេស»។

នាយកប្រតិបត្តិអង្គការ​​បណ្តាញយុវជនកម្ពុជា​ លោក ហេង គីមហុង សង្កេត​ឃើញថា តំបន់ការ​ពារ​ព្រៃ​ធម្មជាតិ​ ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា នៅតែបន្តប្រឈម​នឹងការកាប់បំផ្លាញព្រៃ​ឈើ និង​ការ​ទន្ទ្រានដីរដ្ឋដោយ​ខុសច្បាប់។

លោកថា៖​ «យើងឃើញថា ស្ថានភាពតំបន់អភិរក្សនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា នៅតែរងការគំរាមកំហែងពីការកាប់បំផ្លាញ ជាពិសេស​ព្រៃឈើនៅតាមតំបន់ការពារធម្មជាតិ រួមមាន ព្រៃឡង់ ព្រៃ​ព្រះរកា និងព្រៃនៅភាគឥសាននៃប្រទេសកម្ពុជា គឺស្ថិតនៅក្នុងស្ថានភាពគំរាមកំហែងធ្ងន់ធ្ងរ ដែលយើងមានការព្រួយបារម្ភ»។

ករណីនេះ លោកបានជំរុញ​ឱ្យ​ក្រសួង​ជំនាញ និង​អាជ្ញាធរ​មូល​ដ្ឋាន ត្រូវបង្កើនកិច្ចសហប្រតិ​បត្តិ​ការទប់​ស្កាត់​​ និងត្រូវអនុវត្តច្បាប់ឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព ជាជាងការអំពាវនាវ​ឱ្យ​​បញ្ឈប់​​ការទន្ទ្រាន​ដី​រដ្ឋ។


លោកថ្លែង​ថា៖ «យើងមានច្បាប់ មានទម្លាប់ យើងមានច្បាប់តំបន់ការពារ យើងមានក្រមបរិស្ថាន អនាគតដែល​នឹង​អនុវត្ត​នៅពេលដ៏ខ្លី មានវិធានការ​ពាក់ព័ន្ធផ្សេងៗទៀតជាច្រើន អញ្ចឹងបើសិនជាយើងគ្រាន់តែអំពាវនាវ គឺធ្វើឡើង​ច្រើន​ឆ្នាំម​ក​​ហើយ តែដីរដ្ឋ ដីអី​ហ្នឹង​អស់ហើយ។ […] អញ្ចឹងហើយមានតែការអនុវត្តច្បាប់ទេ យកច្បាប់យកទៅអនុវត្តទៅ ទប់ស្កាត់​ទៅ បើសិនជាអ្នកណាពាក់ព័ន្ធអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានពាក់ព័ន្ធ ត្រូវតែទទួលខុសត្រូវដូចគ្នាហ្នឹង ទាំងអ្នកទន្រ្ទាន ទាំង​អាជ្ញាធរ​ពាក់​ព័ន្ធ​នៅមូលដ្ឋាន មិនអាចឱ្យអ្នកណាម្នាក់រួចផុតពីការទទួលខុសត្រូវ»។

កាលពីអំឡុងចុងខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤នេះ ក្នុងទិវា​ព្រៃឈើ​ពិភពលោកខួបលើកទី១៣ ក្រុម​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​ដែល​ធ្វើការ​ក្នុង​វិស័យ​បរិស្ថានចំនួន ៧ស្ថាប័ន ក៏បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម ដោយលើកឡើង​ថា និន្នាការ​នៃ​ការទន្ទ្រាន​ដី​យក​មក​ធ្វើ​ជា​កម្ម​សិទ្ធិ​ឯកជន​ ដោយ​​ខុស​​ច្បាប់​ បាន​បន្ត​គំរាម​កំហែង​យ៉ាង​ធ្ងន់ធ្ងរ​បន្ថែម​ទៀត​ ដល់​តំបន់​​ព្រៃ​​ឈើ​ តំបន់​ការ​ពារ​​ធម្មជាតិ​ តំបន់​ព្រៃ​លិច​ទឹក​នៃ​បឹង​ទន្លេ​សាប និង​ព្រៃ​សហគមន៍​។

​​​ករណីនេះ ពួកគេ​បាន​អំពាវនាវឱ្យ​​រដ្ឋាភិបាល​ បើកលំហសេរីភាព​ឡើងវិញ ឱ្យ​​​ពលរដ្ឋ​នៅ​តាម​សហគមន៍​ ក៏ដូចជាអង្គការសង្គមស៊ីវិល ​អាច​ចូល​ល្បាត​ព្រៃ​ឡើង​វិញដោយ​ «​សេរី​ និង​គ្មាន​ការ​​គំរាម​កំហែង​ និង​បំភិត​បំភ័យ​ក្នុង​គ្រប់​រូបភាព​» ដើម្បីការពារព្រៃឈើ ដីព្រៃ និងធនធានធម្មជាតិ៕

របាយការណ៍ក្រសួងការបរទេស​​អាមេរិក​​ថា ​ស្ថានភាព​សិទ្ធិ​មនុស្ស​នៅ​​កម្ពុជាឆ្នាំ២០២៣ គ្មានអ្វីផ្លាស់ប្តូរ

របាយការណ៍​​ក្រសួង​ការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក បានលើកឡើង​ថា ស្ថានភាព​សិទ្ធិមនុស្ស​នៅកម្ពុជា ក្នុងអំឡុងឆ្នាំ២០២៣ គ្មានអ្វីផ្លាស់ប្តូរ ឬល្អប្រសើរជាងមុននោះទេ ប៉ុន្តែមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា ថាស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សមានភាពប្រសើរឡើង​។

យោង​តាម​របាយការណ៍របស់ក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក ស្តីពី ការអនុវត្ត​សិទ្ធិមនុស្សប្រចាំឆ្នាំ២០២៣ ចុះថ្ងៃទី២២ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ បាន​បង្ហាញ​ថា ស្ថាន​ភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាគ្មានអ្វីល្អប្រសើរឡើយ ទាំងស្ថាន​ភាពនៅពន្ធនាគារ សិទ្ធិទទួលបានព័ត៌មាន សេរីភាពនៅក្នុងការបញ្ចេញមតិ និង​​សេរីភាពនៅក្នុងការចូលរួមសកម្មភាពនយោបាយជាដើម។​

របាយការណ៍ដដែលនេះ បន្តថា​​ ស្ថានភាពពន្ធនាគារនៅទូទាំងប្រទេសនៅតែមាន​សភាពធ្ងន់​ធ្ងរ​ ដោយសារភាពចង្អៀតណែន​នៅ​តែ​ជា​បញ្ហា ការរំលោភបំពានលើរាងកាយ អនាម័យ​អាហារ​មិន​គ្រប់​គ្រាន់ កង្វះទឹកស្អាត និងមាន​អំពើពុករលួយជាដើម។

ក្រៅពីការលើកឡើងអំពីស្ថានភាពមិនប្រសើរឡើងនៅពន្ធនាគារ របាយការណ៍នេះ ក៏​​បានរំលេចអំពីការគំរាមកំហែង​ផ្នែកសេរីភាព​សារព័ត៌មានផងដែរ ដោយថា ចាប់ពីខែមករា ដល់ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣ មជ្ឈមណ្ឌលកម្ពុជាដើម្បីប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ និងសមាគមសម្ព័ន្ធអ្នកសារព័ត៌មានកម្ពុជា បានកត់ត្រាយ៉ាងហោចណាស់ឧប្បត្តិហេតុយាយីចំនួន៨ ទៅ​​លើអ្នក​សារ​ព័ត៌​មាន។

របាយការណ៍ដដែល បន្ថែមថា រដ្ឋាភិបាលបានរឹតត្បិតយ៉ាងខ្លាំងនូវការបញ្ចេញមតិដោយសេរី រួម​ទាំង​តាមរយៈប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានឯករាជ្យ និង​សំឡេងប្រឆាំងផ្សេងទៀត ខណៈ​បុគ្គល និងស្ថាប័នជាច្រើន បានរឹតត្បិតខ្លួនឯងដោយមិន​ហ៊ាននិយាយ ឬបញ្ចេញមតិ​ ជាពិសេស​នៅលើប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គម។

របាយការណ៍នោះ បានលើកឡើងថា៖ «រដ្ឋាភិបាល​មិន​បាន​ចាត់​វិធានការ ឬ​ចំណាត់ការ​គួរ​ឱ្យ​ទុក​ចិត្ត​ក្នុង​ការ​កំណត់​អត្តសញ្ញាណ និង​ដាក់​ទណ្ឌកម្ម​មន្ត្រី​ដែល​​អាច​ប្រព្រឹត្ត​ការ​រំលោភ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​នោះ​ទេ»។

ទន្ទឹមនឹងនេះ ក្រសួងការ​បរទេស​​អាមេរិក ក៏បានអំពាវនាវ​ឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា​ លើកកម្ពស់ និង​គោរព​សិទ្ធិមនុស្ស និង​ការទទួលខុសត្រូវចំពោះយុត្តិធម៌ សម្រាប់មនុស្សគ្រប់រូប ដោយគ្មាន​ការ​រើសអើង ហើយគោរពតាមការប្តេជ្ញាចិត្ត និងកាតព្វកិច្ចរបស់ពួកគេក្នុងផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស។

គេហទំព័រ Newsroom Cambodia បានព្យាយាមទាក់ទងសុំការអត្ថាធិប្បាយបន្ថែមពី លោក ជុំ សន្ទរី អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា ប៉ុន្តែមិនមានការឆ្លើយតបឡើយ។ ចំណែក លោក ប៉ែន បូណា អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា​ បានបដិសេធ​ឆ្លើយ​តប​ ដោយលោក​បង្វែរ​សំនួរ​ទៅ​កាន់​គណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជាវិញ។

អ្នកនាំពាក្យគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា លោក ប៉ា ប៉ុណ្ណារ៉ាដា ច្រាន​ចោល​ការលើកឡើងក្នុងរបាយការណ៍នោះ ដោយថា សិទ្ធិ​មនុស្ស​នៅកម្ពុជា មានស្ថានភាពល្អប្រសើរ​ ព្រោះកម្ពុជាមានច្បាប់ដែលចែងអំពីសិទ្ធិមនុស្ស ជាពិសេសរដ្ឋធម្មនុញ្ញ​ ហើយ​សូម្បី​សេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិ ក៏កម្ពុជាបាន​បើកទូលាយផងដែរ។

លោក​ថ្លែងថា៖ «ចំពោះសេរីភាពបញ្ចេញមតិនៅកម្ពុជា មានភាពទូលំទូលាយ ដូចបានដឹងស្រាប់ហើយ ចំនួនអ្នក​ប្រើប្រាស់បណ្តាញសង្គម ជាពិសេសគឺ Facebook មានចំនួន១៣លាននាក់ នេះមិនទាន់រាប់បញ្ចូលទាំងប្រព័ន្ធ Telegram, Line, Instagram,Tik Tok ផ្សេងៗផង។ ម្យ៉ាងវិញទៀត អង្គភាពស្ថាប័នសារព័ត៌មាន​មាន​ចំនួនជាង​ ២ ០០០ ហើយអ្នកសារព័ត៌មានរាប់ម៉ឺននាក់។ ម្យ៉ាងវិញទៀត យើងអត់មានការត្រួតពិនិត្យជាមុនទេ នូវរាល់ការបោះពុម្ភផ្សាយ ប៉ុន្តែយើងត្រូវដឹងថា ការបញ្ចេញមតិត្រូវរួមមកជាមួយការទទួលខុសត្រូវ»។

នាយក​ទទួល​បន្ទុកកិច្ចការទូទៅនៃអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្ស​​លីកាដូ លោក អំ សំអាត មាន​ប្រសាសន៍​ថា របាយការណ៍​របស់​ក្រសួងការបរទេស​អាមេរិកនេះ មិនខុសពីរបាយការណ៍ឆ្នាំមុនៗដែរ គឺនៅតែលើកឡើងពីការរំលោភសិទ្ធិ និង​សេរីភាពជាមូលដ្ឋានរបស់​ពលរដ្ឋ​។

លោកថា កន្លងមក សមាគម និងអង្គការដែលធ្វើការលើវិស័យសិទ្ធិមនុស្ស សិទ្ធិការងារ និង​ការ​ងារ​សង្គមជាដើមនោះ​ ក៏បាន​មើលឃើញថា ស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សក្នុង​ឆ្នាំ​២០២៣ មិន​មាន​អ្វី​ផ្លាស់​ប្តូរ​ទេ បើធៀបនឹងឆ្នាំ២០២២ និងប៉ុន្មានឆ្នាំមុនៗមក។

លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «របាយការណ៍របស់អង្គការជាតិ អង្គការអន្តរជាតិ អង្គការសហប្រជាជាតិ និងសហគមន៍អន្តរជាតិ ដែលលើកឡើងពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សមិនមានអ្វីផ្លាស់ប្តូរ និងស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សធ្លាក់ចុះ តែងតែត្រូវបានបដិសេធ និងច្រានចោលដោយតំណាងរាជរដ្ឋាភិបាល» ។

លោក អំ សំអាត យល់​ថា ការច្រានចោល និងបដិសេធចោលទាំងស្រុង នៃរបាយការណ៍ ឬសេចក្តីថ្លែងការណ៍ទាំងអស់នោះ មិនអាចកែលំអរស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សឱ្យល្អប្រសើរបាន​ទេ។ ករណីនេះ លោកបានជំរុញ​ឱ្យរដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា គួរពិនិត្យមើលនូវចំណុចខ្វះខាត និង​ខ្វះចន្លោះដែលមិនទាន់បានបំពេញ យកមកកែលំអរឱ្យមានភាពល្អប្រសើរ ដែលនេះជាផលចំណេញសម្រាប់កម្ពុជា និងជាការលើកកម្ពស់សិទ្ធិមនុស្ស។ របាយការណ៍ស្តីពីសិទ្ធិមនុស្សនៅ​កម្ពុជា ឆ្នាំ២០២២ របស់ក្រសួងការបរទេស​អាមេរិក បានបង្ហាញ​ពីទិដ្ឋភាព​ទីកន្លែងឃុំខ្លួនដែលមានភាពកកកុញ និងគ្មានការកែលម្អផ្នែករដ្ឋបាល ហើយជួនកាល​ការសហការពីអាជ្ញាធរដែនដីនៅមានកម្រិត ដែលជាការធ្វើឱ្យមានការលំបាក​ចូលជួបអ្នកជាប់ឃុំដែលមិនទាន់ទទួលការជំនុំជម្រះក្តី។ របាយការណ៍ដដែលនោះ​ បានយោងតាមការរាយការណ៍ពីអង្គការសង្គមស៊ីវិល ដែលធ្វើការលើផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សនៅប្រទេសកម្ពុជា និងអង្គការសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិផ្សេងទៀត៕

សង្គមស៊ីវិលនៅតែបារម្ភពីបញ្ហាឆបោកតាម​អនឡាញ និងចង់​ឱ្យរដ្ឋាភិបាលចាត់វិធានការ​ឱ្យមាន​ប្រសិទ្ធ​ភាព

សង្គម​ស៊ីវិលមួយចំនួន នៅតែបង្ហាញការព្រួយបារម្ភ​ចំពោះបញ្ហាឆបោកតាមអនឡាញ ដោយពួកគេស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ចាត់វិធានការឱ្យបានម៉ឺងម៉ាត់ និង​មាន​ប្រសិទ្ធភាព​ចំពោះបទល្មើសទាំងនោះ។

ការលើកឡើងនេះ ក្រោយពី​អាជ្ញាធរកម្ពុជា បានបណ្ដេញជនជាតិវៀតណាមជាច្រើននាក់ ដែលប្រព្រឹត្តបទល្មើសឆបោក​តាមអនឡាញ​នៅលើទឹកដីកម្ពុជា។

ប្រធាន​មជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ និងសន្តិភាព លោក យង់ គិមអេង បានប្រាប់ Newsroom Cambodia នៅថ្ងៃទី២២ ខែមេសានេះថា អំពើឆបោក​តាមអនឡាញ​ ជា​បញ្ហាប្រឈមធំមួយរបស់កម្ពុជា ដែលអាចនាំឱ្យប៉ះពាល់ដល់វិស័យទេសចរណ៍ និងការវិនិយោគពីក្រៅប្រទេស ព្រមទាំងប៉ះពាល់​ដល់​ជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋដែលជាជនរង​គ្រោះ។​ ករណីនេះ លោក​ស្នើឱ្យ​រដ្ឋាភិបាលមានវិធានការម៉ឺងម៉ាត់ចំពោះបទល្មើសឆបោកតាម​អនឡាញ ដោយ​មិន​មាន​ការយោគយល់ឡើយ ខណៈលោកថា អាចមានអំពើពុករលួយកើតឡើងក្នុងចំណោមមន្ត្រីដែលនាំឱ្យបទល្មើសនៅបន្ត​កើតមាន​​ឡើង។

លោកថ្លែងថា៖ «អំពើឆបោកតាមអនឡាញ ត្រូវធ្វើឱ្យ​ក្តៅខ្លាំងដូចគ្នា បានទៅរួច បើសិនជាមានការយោគយល់ការ មិនអនុវត្តឱ្យ​បានតឹងរ៉ឹង ឱ្យ​បានក្តៅទេ គឺ​ទង្វើឆបោកនេះនឹងនៅតែជាបញ្ហារបស់កម្ពុជា ហើយក៏នឹងអាច​​រីកកាន់​តែខ្លាំង​ទៀត ពីព្រោះថាអាចមន្ត្រីខ្លះដែលឆ្លៀតឱកាសយកតួនាទីបុណ្យស័ក្ដិទៅប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយហ្នឹង​ អាចនឹងជួយសម្រួលឱ្យ​​ក្រុមឆបោកតាមអនឡាញហ្នឹង អាច​ជ្រកក្រោមផ្លាកនៃ​ការរកស៊ីផ្សេងៗ​នៅ​ក្នុងប្រទេស​កម្ពុជា ហើយបន្តសកម្មភាពបោកប្រាស់របស់ពួកគេបន្តទៅទៀត។ អ៊ីចឹងអាជ្ញាធរត្រូវតែចាត់វិធានការ ផង​ដែរ​ទៅ​ដល់​អ្នក​ដែល​ពាក់ព័ន្ធទៅដល់មន្ត្រីដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធហ្នឹង កុំឱ្យ​មានការរួចខ្លួនអាហ្នឹងបានទៅរួច»

ជាមួយគ្នានេះ លោកបណ្ឌិត ប៉ា ច័ន្ទរឿន អ្នកជំនាញផ្នែកទស្សនវិជ្ជា អប់រំ និងជាប្រធានវិទ្យាស្ថានប្រជាធិបតេយ្យកម្ពុជា ក៏សង្កេតឃើញថា ស្ថានភាពនៃអំពើឆបោក និងការចាប់ជំរិត​​តាមអនឡាញ ជា​បញ្ហាគួរឱ្យព្រួយបារម្ភផង​ដែរ ក្រោយមានការបង្ក្រាបជាបន្តបន្ទាប់ទាំងទ្រង់ទ្រាយតូច និងទ្រង់ទ្រាយធំ ដែលជនល្មើស​ភាគច្រើនជា​ជន​ជាតិ​ចិន ហ្វីលីពីន ឥណ្ឌូនេស៊ី និងវៀតណាមជាដើម។

លោកបន្តថា បញ្ហាឆបោក និងការចាប់ជំរិតតាន​អនឡាញនេះ បានធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់កេរ្តិ៍​ឈ្មោះ​ប្រទេស​កម្ពុជា ហើយ​ក៏ជះឥទ្ធិពលអាក្រក់ដល់វិស័យផ្សេងៗក្នុងប្រទេស រួមទាំងសេដ្ឋកិច្ចជាតិផងដែរ ខណៈ​លោក​សង្កេតឃើញ​ថា វិធានការ​បង្ក្រាប​របស់​អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច ហាក់នៅ​មិនទាន់​មានប្រសិទ្ធភាពនៅ​ឡើយ។

លោកថា៖ «កន្លងមកខ្ញុំសង្កេតឃើញមានការបង្ក្រាបអីជាហូរហែរដែរ ប៉ុន្តែ​បើទោះបីជាមានសកម្មភាពបង្ហាញពីការ​បង្ក្រាប ការចាប់បញ្ជូនជនបរទេសទាំងអស់នោះត្រឡប់ទៅ​ស្រុកគេក្ដី ប៉ុន្តែសកម្មភាពនៃការឆបោកហាក់បី​ដូច​ជា​នៅ​មាន​បន្ត​បន្ទាប់​ដែលឆ្លុះបញ្ចាំងឱ្យឃើញថា អន្តរាគមន៏របស់រដ្ឋាភិបាល និងអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធទាក់ទងនឹងការបង្ក្រាប និងទប់ស្កាត់ការឆបោកអនឡាញ និងការចាប់ជំរិត​តាម​អនឡាញ​អីជាដើម ដូច​ជា​មិន​សូវ​មានប្រសិទ្ធភាពទេ»

លោក ប៉ា ច័ន្ទរឿន ជំរុញដល់​រដ្ឋាភិបាលត្រូវមានឆន្ទៈនយោបាយ លុបបំបាត់អំពើពុករលួយ និងមានការសហការជាមួយ​ប្រទេស​ពាក់ព័ន្ធ ទើបអាចដោះស្រាយបញ្ហាឆបោកតាមអនឡាញនេះមានប្រសិទ្ធភាព។

‌លោកបន្ថែមថា៖ «រឿងទប់ស្កាត់នេះខ្ញុំគិតថា រដ្ឋាភិបាលក៏ដូចជាអាជ្ញាធរ​ពាក់ព័ន្ធហ្នឹង​បានដឹងឮ និង​បានចាត់វិធាន​ការ​ជាហូរហែរមកហើយ ប៉ុន្តែរឿងការឆបោកអនឡាញនេះ វាជារឿងស្មុគស្មាញមួយដែរ ពីព្រោះវាប្រើទាំងបច្ចេក​វិទ្យា វាប្រើទាំងធនធានមនុស្សផ្ទាល់ ដូច្នេះយុទ្ធនាការអន្តរាគមន៍នៅក្នុងការទប់ស្កាត់ និងការលុបបំបាត់ការឆបោកអនឡាញហ្នឹង ទាមទារឱ្យមាន ទី១ ឆន្ទៈនយោបាយ​នៅក្នុងការលុបបំបាត់ និងទី២ ត្រូវ​លុបបំបាត់ដំបូង​គេ​ហ្នឹង គឺអំពើពុករលួយពាក់ព័ន្ធនឹងការផ្ដល់សិទ្ធិការផ្ដល់ការការពារដល់ក្រុម​​ដែលរកស៊ី ឬក៏លួចបើកនូវធ្វើសកម្មភាពឆបោកអនឡាញ និងទី៣ ត្រូវតែមានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយនឹងភាគីពាក់ព័ន្ធដទៃទៀត ជាពិសេស​ប្រទេស​​ជាមួយ​និងប្រទេស»

លោក អំ សំអាត ​នាយក​ទទួល​​បន្ទុក​កិច្ច​ការ​ទូទៅ​នៃ​អង្គការ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​លីកាដូ យល់ដូច​គ្នា​ថា ទោះជាមានការបង្ក្រាប​ទៅលើជនឆបោកអនឡាញក៏ដោយ ក៏ប៉ុន្តែបញ្ហានេះនៅតែជាបញ្ហាគួរឱ្យព្រួយបារម្ភ ដោយ​លោកចង់ឱ្យអាជ្ញាធរ​កំណត់មុខសញ្ញាជនឆបោក និងទប់ស្កាត់ពួកគេកុំឱ្យចូលមកប្រទេសកម្ពុជា។

លោកបន្ត​ថា៖ «ទោះបីថាការឆបោកតាមប្រព័ន្ធអនឡាញ ជាបទល្មើសឧក្រិដ្ឋកម្មផ្សេងៗតាមប្រព័ន្ធអនឡាញ​ រវាងជនបរទេស​និងជនបរទេស ប៉ុន្តែប្រព្រឹត្តនៅប្រទេសកម្ពុជា វាប៉ះពាល់ដល់មុខមាត់ប្រទេសកម្ពុជាយើង ដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ទៅដល់ការវិនិយោគទុន ទេសចរណ៍ និងការអភិវឌ្ឍ​ប្រទេសផ្សេងៗទៀតសម្រាប់កម្ពុជាយើង»

លោក អំ សំអាត បន្ថែមថា៖​ «ទន្ទឹមនឹងការគាំទ្រដល់ការបង្ក្រាបការទប់ស្កាត់ហ្នឹង នៅតែទទូចសុំឱ្យមានការពង្រឹងបន្ថែមទៀតទៅលើការបង្កា្របនិងការទប់​ស្កាត់ដើម្បីឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព[…] មានន័យថា ទោះបីជាមានអ្នកពាក់ព័ន្ធជាមួយនឹង​បញ្ហាឆបោក ឬក៏អ្នកនៅពីក្រោយមានឋានន្តរស័ក្ត ឬក៏មានអំណាចប៉ុណ្ណាក៏ដោយ ត្រូវអនុវត្តតាមផ្លូវច្បាប់ឱ្យខានតែបាន»

រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងមហាផ្ទៃ លោកស្រី ជូ ប៊ុនអេង ទទួលស្គាល់ថា បញ្ហាឆបោកតាមអនឡាញ​នៅ​កម្ពុជា​បច្ចុប្បន្ន​​ ជាបញ្ហាគួរឱ្យព្រួយបារម្ភ ដោយ​គ្រួសារ​លោកស្រីផ្ទាល់បានជួបប្រទះ។ តែលោកស្រីថា បញ្ហានេះ មិនមែន​កើត​ឡើងតែនៅ​កម្ពុជាទេ។

លោកស្រីមានប្រសាសន៍​ថា៖ «ការព្រួយបារម្ភហ្នឹងត្រូវហើយៗ ក៏មិនមែនមានតែនៅកម្ពុជាដែរ ពីព្រោះព្រឹកមិញនេះថ្មីៗហ្នឹងក្នុងគ្រួសារខ្ញុំតែម្ដងហ្នឹងគឺមានគេ Hack […]ហើយឆបោករឿងខ្ចីលុយ ចង់និយាយថា វាគ្រាន់តែជារឿងមួយក្នុងចំណោមរឿងអនឡាញ[…] អញ្ចឹងខ្ញុំសុំឯកភាពថា​ខាងសង្គមស៊ីវិលក៏ដូចជារដ្ឋាភិបាល ក៏ដូចជាយើង​គ្រប់គ្នាដែរ មានការបារម្ភដោយសារតែរឿងនេះវានៅ​តែបន្ដកើតមាន»

តែយ៉ាងណា លោកស្រីថា ក្រសួងមហាផ្ទៃ ក៏ដូច​ជា​អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច មិន​បានព្រងើយកន្តើយនឹងបញ្ហានេះឡើយ ហើយនឹងបន្តខិតខំក្នុងការ​ទប់ស្កាត់ និងបង្ក្រាប​ឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព។ លោកស្រីបាន​អំពាវនាវឱ្យសង្គមស៊ីវិល សហការដោយរាយការណ៍ពីបញ្ហាឆបោកតាមអនឡាញ និងអំពើពុករលួយណាមួយ​ក្នុងករណីឆបោក​នេះ បើសិនជាមានភស្តុតាងច្បាស់លាស់​។

លោកស្រីក៏បាន​​អំពាវនាវ​ដល់​អ្នកប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធអនឡាញ តាមរយៈទូរស័ព្ទ កុំព្យូទ័រ ឬកម្មវិធីផ្សេងៗក្តី ត្រូវមានការប្រុងប្រយ័ត្នពីការឆបោក ដោយត្រូវបង្ការខ្លួនជាមុន ជាជាងការដោះស្រាយក្រោយពេលរងគ្រោះ។

លោកស្រី ជូ ប៊ុនអេង ថ្លែងថា៖ «មានពេលខ្លះ វាមិនមែនសុទ្ធតែជាព័ត៌មានគួរឱ្យស្វាគមន៍ទេ ហើយយើងក៏បានដឹងដែរថា មកដល់រាល់ថ្ងៃនេះ វាមានការអូសទាញ វាមានការឆបោកភូតភរ ហើយ​ប្រសិនឃើញព័ត៌មានណាមិនទំនងទេ គឺចាំពិគ្រោះគ្នាឬផ្ដល់ព័ត៌មានឱ្យអ្នកដែលគេមានលទ្ធភាពនៅក្នុងការពិនិត្យលើសារអីហ្នឹង ដើម្បីជួយបង្ការ​ទប់​ស្កាត់​ឱ្យបា​ន​ទាន់​ពេលវេលា។ បើមិនអញ្ចឹងទេ យើងចេះតែសំងំទំនាក់ទំនងស្ងាត់ៗទៅ ទីបំផុតជឿតាមការអូសទាញ ប៉ុន្តែកុំភ្លេចថាការដែលយើងជួយសង្គ្រោះនៅពេលដែលមានបញ្ហាហើយ វាពិបាកជាងការបង្ការខ្លួនមិន​ឱ្យធ្លាក់ចូលនៅក្នុងភាពរងគ្រោះហ្នឹង»។

រដ្ឋលេខាធិការ​ក្រសួងមហាផ្ទៃ និង​ជា​ប្រធាន​គណៈកម្មការ​ចំពោះ​កិច្ច ដើម្បី​បង្ក្រាប​បទល្មើស​ឆបោក​តាម​ប្រព័ន្ធ​អនឡាញ លោក សុខ ផល មានប្រសាសន៍ថា កន្លងមក ​អាជ្ញាធរបង្ក្រាបបាន​តែ​ល្បែង​​អន​ឡាញ​ ​នៅនឹង​​កន្លែង​លេង​ល្បែង​ខុសច្បាប់។

លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ប្រទេសកម្ពុជាហ្នឹងទទួលស្គាល់ចេញអាជ្ញាប័ណ្ណឱ្យកាស៊ីណូមានច្បាប់ ហើយកាស៊ីណូមានច្បាប់ហ្នឹង គឺវាមានល្បែងអនឡាញនៅក្នុងហ្នឹង ជាប្រភេទទី១។ ប្រភេទទី២ ជាប្រភេទអនឡាញដែលអត់​ច្បាប់។ អ៊ីចឹងយើងបង្ក្រាបហ្នឹងយើងបង្ក្រាបអាប្រភេទទី២នេះ ដល់អាទី១នេះយើងបង្ក្រាបមិនទាន់បានទេពីព្រោះអាជ្ញាប័ណ្ណរដ្ឋាភិបាលឱ្យច្បាប់កាស៊ីណូទាំងអស់ហ្នឹង គឺនៅជាប់គ្នានៅហ្នឹង[…]ការវែកញែកគ្នា​រវាង​មានច្បាប់​ និងអត់ច្បាប់ វាជាការសំខាន់ យើងមិនអាចទៅចាប់អ្នកមានច្បាប់ប្រឆាំងនឹងការចេញអាជ្ញាប័ណ្ណរបស់រដ្ឋាភិបាលបានទេ»។

បើតាមលោក សុខ ផល​​ ក្នុងរយៈពេល៣ខែដើមឆ្នាំ២០២៤នេះ អាជ្ញាធរ​បានបើកប្រតិបត្តិការដោយបង្រ្កាបបានជនជាតិចិនប្រព្រឹត្តិបទល្មើសតាមអនឡាញ​​ចំនួន ១ ០៥៥នាក់ និងជនជាតិផ្សេងៗចំនួនប្រមាណ ៦ជនជាតិផ្សេងទៀត។ ដោយឡែកតាមរបាយការណ៍​របស់​អគ្គ​នាយកដ្ឋាន​អន្តោប្រវេសន៍ បានឱ្យ​ដឹង​​ថា ក្នុង​​ឆ្នាំ​២០២៣ ក្រសួង​មហាផ្ទៃ បាន​បណ្ដេញ​ជនបរទេស​ចំនួន ៥១២លើក មាន​ជនល្មើស​ចំនួន ២ ១៥៩នាក់​ ចេញ​ពី​ប្រទេស​កម្ពុជា បន្ទាប់​ពី​ពួកគេ​បាន​ប្រព្រឹត្ត​អំពើ​ល្មើសច្បាប់ឆបោកតាមអនឡាញ៕

មេធាវីការពារសិទ្ធ​ឱ្យ​សកម្មជនចលនាមាតាធម្មជាតិ បានដាក់លិខិតសុំពន្យាពេលចូលបំភ្លឺនៅតុលាការ

ក្រុមសកម្មជនចលនាមាតាធម្មជាតិ ឱ្យដឹង​ថា មេធាវីការពារក្តីរបស់ពួកគេ​ បានដាក់លិខិ​ត​ទៅសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ ស្នើ​សុំពន្យាពេលក្នុងការចូលរួមសវនការ លើសំណុំរឿង​ ប្រមាថចំពោះ​អង្គព្រះមហាក្សត្រ និងបទរួមគំនិតក្បត់ ­­­­ក្រោមហេតុផលថា ពួកគេ​​មិនទាន់ត្រៀមខ្លួនរួចរាល់ដោយសារ​ទើបតែទទួលបាន​លិខិត​អញ្ជើញ។

កាលពីថ្ងៃទី៣ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ តំណាងអយ្យការអមសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ បាន​ចេញលិខិត​អញ្ជើញលោក សំ ចំរើន មេធាវីការសិទ្ធិឱ្យ​សកម្មជន​ចលនាមាតាធម្មជាតិចំនួន ៧រូប ឱ្យ​ចូល​ទៅកាន់សាលា​ដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ ដើម្បីការពារសិទ្ធិឱ្យកូនក្តីរបស់ខ្លួនក្នុងសវនាការ លើសំណុំរឿង ប្រមាថចំពោះ​អង្គព្រះមហាក្សត្រ និងបទរួមគំនិតក្បត់ នៅថ្ងៃទី២៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ ស្អែកនេះ។ ប៉ុន្តែបើតាមក្រុមសកម្មជនចលនាមាតាធម្មជាតិ មេធាវីរបស់ពួកគេ​ទើប​តែ​ទទួល​បាន​លិខិត​អញ្ជើញនោះ នៅថ្ងៃទី២២ ខែមេសា។

សកម្មជនចលនាមាតាធម្មជាតិទាំង ៧រូបនោះ រួមមាន កញ្ញា ស៊ុន រដ្ឋា, កញ្ញា ឡុង គន្ធា, លោក យឹម លាងហ៊ី, លោក ថុន​ រដ្ឋា,​ កញ្ញា ភួន កែវរស្មី, លោក លី ចាន់ដារ៉ាវុត និង​លោក​ អេឡិចហ្សង់ដ្រូ ហ្គន់សាឡេស ដេវិសសិន ដែលជាស្ថាបនិកអង្គការចលនាមាតាធម្មជាតិ។​

លោក ថុន រដ្ឋា សកម្មជនចលនាមាតាធម្មជាតិ បានឱ្យដឹងនៅថ្ងៃទី២៣ ខែមេសានេះ​ថា​ មេធាវី​ការ​ពារ​ក្តីឱ្យ​សកម្មជនទាំង៧រូប បានដាក់ពាក្យស្នើសុំទៅ​ចៅក្រមជំនុំជម្រះ កាលពីថ្ងៃទី​២២ ខែមេសា ដើម្បីសុំ​ពន្យាពេលសវនាការ ដោយ​សារតែ​ពួកគេទើប​តែឃើញលិខិត​អញ្ជើញ​នោះនៅថ្ងៃម្សិលមិញ ហើយ​មក​​ដល់​ពេល​នេះ​ពួក​គេ​នៅមិនទាន់ទទួលបានលិខិតនោះផ្ទាល់នៅឡើយ។

លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ស្អែកនេះ[ថ្ងៃទី២៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤]ពួកខ្ញុំទាំង ៦នាក់ ដែលមាន[ឈ្មោះ​]នៅក្នុងដីកានេះ ទាំង​មេធាវី​របស់ពួកយើង គឹពួកយើងមិនទៅ​សវនាការជំនុំជម្រះនោះទេ ដោយសារតែយើងមិនទាន់បានរៀបចំខ្លួនរួចរាល់នៅក្នុងការចូលរួម។ មួយវិញទៀត ក្នុងនាមជាជនត្រូវចោទ ក៏មិនទាន់ទទួលបានដីកាផ្ទាល់ដៃដែរ អីចឹងយើងអត់ទៅចូលរួមសវនាការនោះទេ»។

ករណីនេះ លោកស្នើឱ្យតុលាការ​ផ្តល់ពេលវេលាគ្រប់គ្រាន់​សម្រាប់ពួកគាត់ ក្នុងកា​រចូលរួមសវនាការ​​ ជាជាង​ចេញ​លិខិត​អញ្ជើញ​​មក ប៉ុន្តែមិនបានបញ្ជូនមកកាន់ពួកគេ ដែលធ្វើឱ្យពួកគេមិនអាចជជែកជាមួយមេធាវី និង​​ត្រៀម​ខ្លួន​ជាមុន​​បា​ន។

ជាមួយគ្នានេះដែរ លោក ថុន រដ្ឋា យល់ថា ការដែលតុលាការនៅបន្តចោទប្រកាន់ពួក​គេ​បែបនេះ​ ជាការ​រំលោភ​សិទ្ធិសេរីភាពរបស់ពួកគេ​​យ៉ាង​ធ្ងន់​ធ្ងរ និង​មិនមានអ្វីចំណេញអ្វី​មកកាន់ជាតិ និង​រដ្ឋា​ភិបាល​នោះ​ទេ។

ចំណែក ​លោក យឹម លាងហ៊ី ជាសកម្មជនចលនាមាតាធម្មជាតិម្នាក់ទៀត បាន​លើក​ឡើង​​​ថា ដំណើការនីតិវិធីនៅតុលាការ ដែលនៅបន្តចោទប្រកាន់ពួកគេនេះ ជារូបភាពមួយគំរាម​​គំហែង និង​ជា​ការ​​បន្លាចដ​ល់មនសិកា និង​ស្មារតីរបស់​សកម្មជន និងយុវជនផ្សេងៗ​ទៀតដែលធ្វើសកម្ម​ភាព​ការ​ពារបរិស្ថា​ន។

លោកថ្លែងថា៖ «តិចឬច្រើនចំពោះដំណើរការនៃនីតិវិធីតុលាការនេះ វានៅតែជាការបង្ហាញពីការបិទសេរីភាពលំហការ​ងារ​សង្គម​ស៊ីវិល ការ​ងារ​សកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស បរិស្ថាន។ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា មានការរិតត្បិត»។

លោកបន្ថែមថា៖ «មែនទែនទៅពិភពលោកហាក់ទទួលស្គាល់ទៅអំពីភាពសកម្ម នៃការងារដើម្បីបរិស្ថានរបស់សកម្មជនយុវជនមាតាធម្មជាតិ ដូច្នេះទេអាជ្ញាធរ ឬតុលាការគួរតែទម្លាក់បទចោទទាំងអស់ ដែលមានលើសកម្មជនមាតាធម្មជាតិ[…] ដើម្បីបង្ហាញថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក៏មានការលើកទឹកចិត្ត ចំពោះយុវជនដែលចូលរួមការងារសង្គមជាតិ ការងារបរិស្ថាន​ដែរ»។

លោកមេធាវី សំ ចំរើន និងលោក សាម សុគន្ធា ដែលជាមេធាវីការពារក្តីឱ្យ​សកម្មជន​មាតាធម្មជាតិ បាន​​​បដិសេធអត្ថាធិប្បាយបន្ថែមជុំវិញករណីនេះ។​

Newsroom Cambodia ក៏​មិនអាចសុំការឆ្លើយតប​ពី​​អ្នកនាំពាក្យ​​តំណាងអយ្យការអមសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ លោក ប្លង់ សុផល បានទេ​ នៅថ្ងៃអង្គារនេះ។

នាយកទទួលបន្ទុកកិច្ចការទូទៅនៃអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្ស​លីកាដូ លោក អំ សំអាត បានឱ្យដឹងថា ​មេធាវីដែលការពារក្តីឱ្យ​សកម្មជនទាំងនោះ បានដាក់ពាក្យសុំពន្យាពេល ដោយសារ​ពួកគាត់ជាប់​ភារកិច្ចផ្សេងនៅថ្ងៃសវនាការនោះ។ ជាមួយគ្នានេះដែរ លោកបានស្នើឱ្យតុលាការ​ពិនិត្យ​ឡើងវិញ ដើម្បីធានាថាដីកាកោះ​របស់តុលាការ គឺប្រើនីតិវិធីក្នុងការបញ្ជូនទៅអ្នកពាក់ព័ន្ធក្នុងសំណុំរឿង​បាន​លឿន និង​មានពេលវេលាគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់​ជនជាប់ចោទ និងមេធាវីការពារ​ក្តីរបស់ពួកគេ អាច​ត្រៀមខ្លួនចូលរួម​ទៅ​តាមនីតិវិធីរបស់តុលាការ ។

លោកថ្លែងថា៖ «សវនាការនេះ​ជិតដល់ថ្ងៃហើយ យុវជនទាំង៦នាក់ មិនទាន់បានទទួលដីកាកោះ ចំណែក​មេធាវី​ទើបទទួល​លិខិតអញ្ជើញ ដូច្នេះពេលវេលានេះមិនគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់យុវជនទាំង ៦នាក់ និងមេធាវី ដើម្បីត្រៀមខ្លួនចូលរួមសវនាការ​ទេ ដូច្នេះតុលាការ​គួរពិនិត្យឡើងវិញលើនីតិវិធី និងមធ្យោបាយក្នុងការបញ្ជូនដីកា ដើម្បីឱ្យយុវជនទាំង ៦​នាក់ និងមេធាវីទទួលដីកាបាននូវពេលវេលាសមស្របមួយ ក៏ដូចជាសំណុំរឿងផ្សេងៗទៀតផងដែរ»។

កាលពីខែមិថុនា ឆ្នាំ​២០២១ សាលាដំបូង​រាជធានី​ភ្នំពេញ​ បាន​ចោទ​ប្រកាន់​សកម្មជន​បរិស្ថាន កញ្ញា ស៊ុន រដ្ឋា និង​​លោក យីម លាងហ៊ី ពី​បទ​រួម​គំនិត​ក្បត់ និង​ប្រមាថចំពោះអង្គ​​ព្រះមហាក្សត្រ ខណៈ​​លោក លី ចាន់ដារ៉ាវុត ត្រូវ​បាន​តុលាការ​​ចោទ​ពី​បទ «រួមគំនិតក្បត់» និង «ប្រមាថ​អង្គ​ព្រះមហាក្សត្រ» ដែរ ក្រោយ​​​ធ្វើ​វីដេអូ​​ទាមទារ​ឱ្យ​ទម្លាក់​ការ​ចោទ​ប្រកាន់​ទៅ​​លើ​​សកម្មជន​​បរិស្ថាន។ ក្នុង​សំណុំរឿង​ក្ដី​នេះ​ដែរ កញ្ញា ឡុង គន្ធា កញ្ញា ភួន កែវរស្មី និង​លោក ថុន រដ្ឋា ក្នុង​​ពេល​ឃុំ​ខ្លួន​នៅ​ពន្ធនាគារ តុលាការ​ក៏​បាន​ចោទ​ប្រកាន់​ពួក​គាត់​មួយ​បទ​ល្មើស​​ទៀត គឺ​បទ​រួម​គំនិត​ក្បត់ បន្ថែម​លើ​បទ​ចោទ​ញុះញង់ ដែល​ពួក​គាត់​ត្រូវ​បាន​ឃាត់​ខ្លួន កាល​ពី​ដើម​ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២០។

អង្គការចលនា​មាតាធម្មជាតិ ដែលមានទីតាំងនៅ​ភូមិពោធិ៍មាស ឃុំត្រពាំងជោ ស្រុកឱរ៉ាល់ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ និងដឹកនាំដោយ លោក អាឡិច ត្រូវបានក្រសួងមហាផ្ទៃ ចេញសេចក្តីប្រកាសសម្រេចលុប​ចោល​ កាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៧ បន្ទាប់ពីបានបណ្តេញ លោក អាឡិច ចេញពីប្រទេសកម្ពុជា។ លោក អាឡិច ត្រូវបានក្រសួងមហាផ្ទៃ បណ្តេញចេញកាលពីអំឡុងខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៥ បន្ទាប់ពីបានធ្វើសកម្មភាពមួយចំនួនប្រឆាំងទៅនឹងគម្រោង​សាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីនៅតំបន់អារ៉ែង និង​​ប្រឆាំង​ការ​បូម​ខ្សាច់​នៅក្នុងខេត្តកោះកុង ដែលអាជ្ញាធរអះអាងថាល្មើសច្បាប់នៅកម្ពុជា៕

គណបក្សកម្លាំងជាតិ ធ្វើបាតុកម្មទាមទារឱ្យស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ​ដោះលែងសមាជិក​បក្ស​របស់ខ្លួន ២រូប

សមាជិកគណបក្សកម្លាំងជាតិប្រមាណ ២០០​នាក់ បាន​ធ្វើបាតុកម្ម​ដោយ​សន្តិវិធីនៅថ្ងៃទី២២ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤​នេះ​​ ទាម​ទារ​ឱ្យតុលាការ និង​ស្ថាប័ន​ពាក់ព័ន្ធ ទម្លាក់ការចោទប្រកាន់ និង​​​​ដោះលែង​ថ្នាក់ដឹកនាំប្រចាំខេត្តកំពង់ស្ពឺ និងកំពង់ចាម​នៃ​គណបក្សកម្លាំងជាតិ គឺ​លោក អ៊ុំ វីរៈរដ្ឋ និងលោក មឺ សេងហ៊។

ការធ្វើបាតុកម្មនៅទីស្នាក់ការគណបក្សកម្លាំងជាតិ នៅសង្កាត់ចាក់អង្រែក្រោម ខណ្ឌមានជ័យ រាជធានីភ្នំពេញនេះ បានធ្វើឡើងក្រោយ​ពីមានការចាប់ខ្លួនថ្នាក់ដឹកនាំ​គណបក្សកម្លាំងជាតិ លោក អ៊ុំ វីរៈរដ្ឋ និងលោក មឺ សេងហ៊ ដាក់ក្នុងពន្ធនាគារ។ លោក អ៊ុ វីរៈរដ្ឋ ជាមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់គណបក្សកម្លាំងជាតិប្រចាំខេត្តកំពង់ស្ពឺ ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួន នៅថ្ងៃទី៣០ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ ខណៈ​​លោក មឺ សេងហ៊ ជាអនុប្រធានក្រុមការងារបណ្តោះអសន្នរបស់គណបក្សកម្លាំងជាតិនៅខេត្ត​កំពង់​ចាម ត្រូវបានចាប់ខ្លួនកាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤។

អនុប្រធានក្រុមការងាររាជធានីភ្នំពេញ​នៃគណបក្សកម្លាំងជាតិ លោក ឈួ ផេង បានឱ្យដឹង​ថា ការ​ធ្វើ​បាតុកម្មនេះ ក្នុងគោលបំណងសុំឱ្យមានការ​​ដោះលែងថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សកម្លាំងជាតិទាំង​ ២រូប ដែលពុំបានប្រព្រឹត្តកំហុសដូចការចោទប្រកាន់។

លោកថ្លែងថា៖ «ការចាប់ ការចោទនេះ គឺជារឿងនយោបាយសុទ្ធសាធ មិនមែនជាការអនុវត្តច្បាប់ទេ កន្លងមក​ដូចលោក អ៊ំ វិរៈរដ្ឋ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីចាស់ អគ្គមសេនាបតីតេជោ [ហ៊ុន សែន] បានសម្រួលរឿង​នេះ​ហើយ ហើយក៏បានធ្វើកិច្ចការនេះ​ជាមួយក្រសួងយុត្តិធម៌ និងតុលាការដែរ ដើម្បីដោះបន្ទុករឿងហ្នឹង តែ​មកដល់ពេលគាត់ចូលរួមជីវភាពនយោ​បាយ​ជាមួយ​គណបក្សកម្លាំងជាតិ ក៏ចោទ ហើយចាប់គាត់[…] ចំពោះលោកគា វិសាល គឺជារឿងជេរប្រមាថ មិនមែនជារឿងព្រហ្មទណ្ឌទេ យើងគិតថាជារឿងនយោបាយសុទ្ធសាធដែលចាប់ពួកគាត់ហ្នឹង»។

ជុំវិញគម្រោង​​ធ្វើ​បាតុកម្មនេះដែរ លោក ឈួ ផេង បាន​ឱ្យដឹងដែរថា កន្លងមក គណបក្សកម្លាំង​ជាតិ បាន​ជូនដំណឹងទៅអភិបាល​រាជធានីភ្នំពេញ ដើម្បីធ្វើ​បាតុកម្មដោយសន្តិវិធី​នៅ​ទីលានប្រជាធិបតេយ្យ រយៈពេល ៣ថ្ងៃ ចាប់ពី​ថ្ងៃទី២២ ដល់ថ្ងៃទី២៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤នេះ តែរដ្ឋបាល​​រាជធានី​មិន​អនុញ្ញាត ដោយបានណែនាំឱ្យធ្វើនៅទីស្នាក់ការគណបក្សកម្លាំងជាតិវិញ។ លោក​បន្ត​​ថា ដោយ​សារ​តែ​អាកាសធាតុក្តៅពេក គណបក្ស​បាន​សម្រេចថា មិនធ្វើ ៣ថ្ងៃទេ គឺ​ធ្វើតែមួយព្រឹកនៅ​​ថ្ងៃ​ទី​២២ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤នេះ។

លោកបន្ថែម​ថា៖ «យើងមិនដឹងថា តុលាការបន្ទន់ឥរិយាបទ ឬក៏ទម្លាក់បទចោទចំពោះគាត់ឬអត់ទេ តែយើងឃើញរឿងអយុត្តិធម៌ យើងត្រូវតែតវ៉ា​សម្តែងមតិក្នុងរបបប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដ ប៉ុន្តែករណីនេះប្រសិនបើតុលាការយល់ថា រដ្ឋាភិបាល​នេះ ប្រជាធិបតេយ្យពិតមែន គាត់ត្រូវតែពិចារណាសំណុំរឿងពួកគាត់ឡើងវិញ»។

Newsroom Cambodia បានព្យាយាមទាក់ទងសុំការអត្ថាធិប្បាយបន្ថែមពីអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល លោក ប៉ែន បូណា អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុតិ្តធម៌ លោក ជិន ម៉ាលីន ដែរ ប៉ុន្តែមិនទទួលបានការឆ្លើយ​តប​នៅ​ឡើយ គិតត្រឹមរសៀលថ្ងៃទី២២ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤​នេះ។

ទោះបីជាយ៉ាងណា អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល លោក ប៉ែន បូណា បានប្រាប់សារព័ត៌មានក្នុងស្រុកថា គ្មានអ្នកណាមានសិទ្ធិទៅបង្គាប់បញ្ជាលើប្រព័ន្ធតុលាការនោះទេ ព្រោះអ្វីៗគឺជាឆន្ទានុសិទ្ធិរបស់​តុលាការ​ដែល​ជាអ្នកសម្រេចប៉ុណ្ណោះ។

លោកថ្លែងថា៖ «ចំណាត់ការផ្លូវច្បាប់ចំពោះបុគ្គលណាដែលប្រព្រឹត្តល្មើសច្បាប់ គឺជាឆន្ទានុសិទ្ធិរបស់តុលាការ មានតែស្ថាប័ន​របស់តុលាការទេ ដែលជាអ្នកសម្រេចថា បុគ្គលហ្នឹងមានទោសឬគ្មានទោស ហើយមានទោសកម្រិតណា គឺតុលាការ គ្មានបុគ្គលណាផ្សេងឬក្រុមណាមួយ អាចមកទាមទារដាក់​សម្ពាធលើតុលាការឱ្យធ្វើតាមចិត្តរបស់ខ្លួនបានទេ»។

ជុំវិញករណីនេះ លោក អំ សំអាត នាយកទទួល​បន្ទុកកិច្ចការទូទៅនៃអង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ មាន​ប្រសាសន៍​ថា ជាធម្មតា នៅពេលដែលមានការចោទប្រកាន់ ការ​ចាប់ខ្លួន និងការឃុំខ្លួនថ្នាក់ដឹក​នាំ និង​សកម្មជនរបស់ខ្លួន ដោយ​គ្រាន់​តែ​ធ្វើ​សកម្មភាព​នយោបាយ គឺគណបក្សនយោបាយតែងតែចាត់ទុកថាជាការគំរាម​កំហែង បំភិតបំភ័យ និងធ្វើទុក្ខបុកម្នេញសកម្មភាពនយោបាយ និង​រំលោភសិទ្ធិមនុស្ស។ ជាមួយគ្នានេះដែរ លោកថា ទាំងអង្គការជាតិ ​និង​អង្គការអន្តរជាតិមួយចំនួន​ និងអ​ង្គការសហប្រជាជាតិ តែងសម្តែងការព្រួយបារម្ភ ពីស្ថានភាពនយោបាយ និងស្ថានភាព​សិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា​។

លោកថ្លែងថា៖ «ការចាប់ខ្លួនថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំង និងសកម្មជនការពារសិទ្ធិមនុស្ស នាំឱ្យមានការិះគន់ថាជាការគំរាម​​កំហែង បំភិតបំភ័យ និងការធ្វើទុក្ខ​បុកម្នេញ និងការរំលោភសិទ្ធិ និង​សេរីភាពជាមូលដ្ឋាន […] ដើម្បីកុំឱ្យកម្ពុជាទទួលបានការរិះគន់បន្ថែមទៀតទាក់ទងនឹងការធ្វើទុកបុកម្នេញ ការគម្រាមកំហែង ការប្រព្រឹត្តទៅលើសកម្មជនគណបក្សប្រឆាំង ដូចកន្លងមក អ្នកនយោបាយទាំងអស់គួរតែជជែកគ្នា តម្កល់អត្ថប្រយោជន៍ជាតិ តម្កល់អត្ថប្រយោជន៍ប្រជាពលរដ្ឋជាធំ ហើយ​ដោះស្រាយវិបត្តិនយោបាយសេសសល់ ដើម្បីបញ្ជប់ ធ្វើយ៉ាងណាដើម្បីស្តារនូវលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងកាគោរពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា ជាពិសេសលំហសេរីភាពនយោបាយ»៕

សង្គមស៊ីវិល និង​សហគមន៍ព្រៃឈើចំនួន៥ ធ្វើយុទ្ធនាការប្រមូលគ្រាប់ត្នោត ២ម៉ឺនគ្រាប់ ដើម្បីដាំតាមព្រំដី​សហគមន៍

អង្គការសកម្មភាពដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ និងសហគមន៍ព្រៃឈើចំនួន៥ បានរួមគ្នាធ្វើយុទ្ធនាការប្រមូលគ្រាប់ត្នោត ២០ ០០០​គ្រាប់ ដាំតាមព្រំដី​សហគមន៍ ដើម្បី​​បង្កើន​ពហុប្រយោជន៍ក្នុងសហគមន៍ ទាំង​ជីវៈចម្រុះ សេដ្ឋកិច្ច សង្គម និងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។

ប្រធានអង្គការសកម្មភាពដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍(AFD Cambodia) លោក សោម សុភក្រ័ មានប្រសាសន៍នៅថ្ងៃទី២២ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤នេះ​ថា ការធ្វើយុទ្ធនាការ​ប្រមូល​គ្រាប់ត្នោត ចំនួន ២០ ០០០គ្រាប់ យកទៅដាំនៅតាមព្រំដែនសហគមន៍ចំនួន៥ ក្នុងខេត្តកំពង់ធំ និងខេត្តព្រះវិហារ ក្នុងនោះ​មាន​សហគម​ន៍​ព្រៃឈើ​អូរសោម សហគមន៍ព្រៃឈើអូរធំ សហគមន៍ព្រៃឈើកំចាយមារ សហគមន៍ព្រៃឈើភ្នំដែកចំបក់ហោះ និងសហគមន៍ព្រៃឈើសាមគ្គីត្រពាំងទឹម។ លោកបន្ថែមថា មូលហេតុ​សំខាន់ៗ​ដែល​សម្រេច​ដាំត្នោតជាបង្គោលព្រំ ព្រោះដើម​ត្នោតមានភាពធន់ ជាងបង្គោល​ស៊ីមង់។

លោកថ្លែងថា៖ «ទី១ ដើមត្នោតងាយដុះ ធន់​ជាមួយការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ទី២ ដើមត្នោតមានពហុប្រយោជន៍ច្រើន តាំង​ពី​ស្លឹក ធាង ទឹក ផ្លែខ្ចីរហូតដល់ទុំ ដែលសហគមន៍អាចទាញប្រយោជន៍ជួយដល់ជីវភាពប្រចាំថ្ងៃ​របស់ពួកគាត់»។

លោក​បាន​អំពាវនាវ​​ដល់​គ្រប់ភាគី​ពាក់ព័ន្ធ​ ចូលរួមក្នុងការស្តារព្រៃឈើទាំងអស់គ្នា ជាពិសេស ដើមត្នោតដែលជាអត្តសញ្ញាណខ្មែរ និងអាចជួយបម្រើសេដ្ឋកិច្ច វប្បធម៌របស់ប្រជាជនក្នុងមូលដ្ឋាន និង​អាច​ជួយកាត់បន្ថយការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ដែលជាក្តីបារម្ភ នៃពិភពលោកទាំងមូល។

ប្រធានសហគមន៍​ព្រៃឈើ​អូរសោម លោកស្រី សន សុភាព បានឱ្យដឹងថា យុទ្ធនាការនេះ ចាប់ផ្តើម​តាំងពីខែមីនា និង​បញ្ចប់​នៅចុងខែមិថុនា​ ឬ​ដើមខែកក្កដា។ អ្នកស្រីបន្តថា មូល​ហេតុ​ដែលជ្រើស​រើសគ្រាប់ត្នោតមកដាំនេះ ព្រោះគ្រាប់ត្នោត មានសារៈសំខាន់ជាច្រើន។

លោកស្រីថ្លែង​ថា៖ «នេះជាសារៈប្រយោជន៍របស់យើងមួយដែរ ដោយសារនៅថ្ងៃអនាគតអាចនឹងបាត់បង់ដើមត្នោត នៅ​តាមឃុំ តាមតំបន់ដោយសារប្រជាពលរដ្ឋរាល់ថ្ងៃចេះតែកាប់ចោល ដូច្នេះយើងនឹកឃើញដាំដើមត្នោតជាបង្គោលព្រំរស់ដើម្បីការពារដីព្រៃ និងការពារព្រំមិនឱ្យមានជនល្មើសចូលមករុករានដីធ្វើជាកម្មសិទ្ធិ។ អត្ថប្រយោជន៍មួយទៀត ក៏ជួយបង្កើនជីវភាពរបស់សហគមន៍ និងជួយទប់ស្កាត់ការបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ និងជីជាតិដីផងដែរ»។

អ្នកស្រីបន្តថា ការដាំដើមត្នោតនេះ ក៏ជួយបង្កើនជីវភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងសហគមន៍ និងជួយ​ទប់ស្កាត់ការបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុផងដែរ។

លោក ទន់ មៀន ប្រធានសហគមន៍ព្រៃឈើសាមគ្គីត្រពាំងទឹម មានប្រសាសន៍ថា យុទ្ធនាការប្រមូល​គ្រាប់ត្នោត ២០ ០០០គ្រាប់ ដើម្បី​​ដាំតាម​ព្រំប្រទល់ព្រៃសហគមន៍​នេះ នឹង​ចាប់​ផ្តើម​នៅ​រដូវគ្រាប់​ត្នោតជ្រុះ ហើយ​ពេលសហគមន៍ចុះល្បាត នឹង​ចាប់ផ្តើមដាំបណ្តើរ​ៗ​រហូតអស់គ្រាប់ត្នោតដែល​ប្រមូល​បាន​​។ លោកបន្ត​ថា គ្រាប់ត្នោតនេះ គឺប្រមូលពីសហគមន៍យកទៅដាំ និង​ប្រសិនបើខ្វះ អាចសុំទិញខ្លះៗពី​អ្នកដែលគាត់មិនព្រមចូលរួ​មផ្តល់ឱ្យ​។

លោកថ្លែងថា៖ «​ជាធម្មតា ក្នុងខែនេះ ត្នោតជ្រុះតែវាមិនទាន់ស្ងួតសាច់ យើង​ចេះ​តែ​បន្តប្រមូលបណ្តើរៗប្រហែល​ចុង​ខែ៦ បាន​យើង​ចាប់ផ្តើមដាំ […] ខ្ញុំរំពឹងថា នឹងអាចប្រមូលបានគ្រាប់ត្នោតគ្រប់ ២០ ០០០គ្រាប់ ដើម្បីដាំ ព្រោះសហគមន៍ខ្ញុំសម្បូរ​ដើម​ត្នោត​ដែរ»។

លោកបញ្ជាក់ថា៖ «គ្រាប់ត្នោតនេះ គឺធន់នឹងកម្តៅ ឆេះក៏វាអត់ងាប់ដែរ ដាំ​បាន​ហើយ​មា​ន​អត្ថប្រយោជន៍ច្រើនណាស់ មិនថាដើម ឬស្លឹក ស្លឹកវាយកមកប្រើប្រាស់ ស្លឹកវាយកមកប្រក់ផ្ទះក៏បាន ទឹកត្នោតអាចផឹកអាចលក់ អញ្ចឹង​អាច​ជួយ​កាត់បន្ថយ​ភាពក្រីក្រ ព្រោះបង្កើតមុខរបរ ជួយដល់ប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ី ជួយដី ជាម្លប់សម្រាប់ជ្រកផងដែរ»។

អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន លោក ខ្វៃ អាទិត្យា យល់​ថា​ នេះ​ជា​ការ​ចូលរួមមួយ​​​ប្រសើរ​​នៅក្នុងការ​សហការគ្នាដើម្បីភាពបៃតង និងការសម្រេចនូវគោលដៅឆ្នាំ២០៥០ ដែលកម្ពុជាជាប្រទេសអព្យាក្រឹត្យ​កាបូន និងមានគម្របព្រៃ ៦០%។

លោកថ្លែង​ថា៖ «ការដាំដើមឈើនេះ មានសារៈប្រយោជន៍ណាស់ជួយដល់ភពផែនដីរបស់យើង ជាពិសេសកាត់បន្ថយនៅកំណើនផែន​ដី ចូលរួមកាត់បន្ថយបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ ពីព្រោះដើមឈើមានមុខងារ​សំខាន់​នៅ​ក្នុង​ការ​ជួយ​ស្រូបយក​នៅ​ឧស្ម័នកាបូន ឬក៏ជាតិពុលនៃបរិយាកាស និង​ជួយរក្សាទឹកនៅក្រោមដី ដែលសំខាន់សម្រាប់ជីវិតសត្វ មនុស្ស និងរុក្ខជាតិផ្សេងៗ​»។

លោកបន្ថែមថា ដើមឈើបានផ្តល់សារៈប្រយោជន៍ជាច្រើនសម្រាប់ប្រើប្រាស់ និង​លើក​កម្ពស់ជីវភាព​របស់ប្រជាលរដ្ឋ ដូចជាដើមត្នោត ដែលបានផ្តល់ទេសភាព និងទាក់ទាញ​ភ្ញៀវទេស​ចរមក​ទស្សនា និងផ្តល់ជាសម្ភារៈ​ប្រើ​ប្រាស់ និង​ស្បៀងអាហារ​ផង​ដែរ។ គួរបញ្ជាក់ថា ដើមត្នោត​មាន​កេរ្តិ៍តំណែលតាំង​ពី​បុរាណ​មក ដែលបានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់នៅក្នុងជីវភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនាសម័យមុន មិនតែប៉ុណ្ណោះ មកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ត្រូវបានពលរដ្ឋខ្មែរគ្រប់​រូបស្គាល់ថា ដើមត្នោតជាដួងព្រលឹងរបស់អ្នកស្រែចម្ការគ្រប់រូប និងជានិមិត្តរូបជាតិខ្មែរ របស់ប្រទេសកម្ពុជាផងដែរ៕

Latest News