On the 8th anniversary of the death of former king Norodom Sihanouk, who guided Cambodia though many of the 20th century’s most important historical moments, Newsroom Cambodia spoke to political analyst Mr. Meas Nee about the King Father’s lasting influence.
កាលពីខ្ញុំរៀននៅថ្នាក់ទី៦ នៃអនុវិទ្យាល័យអង្គជុំ ស្ថិតនៅភូមិព្រៃយ៉ាវ ឃុំស្រែក្នុង ស្រុកជុំគិរី ខេត្តកំពត ពេលនោះចំម៉ោងកសិកម្ម លោកគ្រូ អ្នកគ្រូក៏បាននាំកូនសិស្សដាំដើមឈើនៅក្នុងសាលា ព្រោះសាលាទើបតែសាងសង់រួចរាល់ថ្មីៗ មិនមានដើមឈើអ្វីទាំងអស់
យុវជន សិស្សនិស្សិត និងបញ្ញាវ័ន្តខ្មែរ តែងតែទន្ទេញពាក្យថា ប្រទេសកម្ពុជាជាប្រទេសដែលមាននីតិរដ្ឋ។ សូម្បីតែមេដឹកនាំប្រទេសក៏តែងតែនិយាយថា ប្រទេសកម្ពុជាគឺមាននីតិរដ្ឋហើយថា នីតិរដ្ឋ និងអធិបតេយ្យភាពកម្ពុជាមិនមាននរណារំលោភបំពានបានឡើយ។
បញ្ហាសំរាមនៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ មិនមែនជារឿងថ្មីៗ ហើយទើបតែកើតឡើងនោះទេ។ ប្រជាពលរដ្ឋដែលរស់នៅរាជធានីភ្នំពេញ តែងតែរអ៊ូរទាំ ចំពោះករណីមួយចំនួនដែលទាក់ទងទៅនឹងកាកសំណល់ ដែលមានការកើនឡើង ពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ។
នៅពេលនិយាយដល់ពាក្យថា «នយោបាយ» ប្រជាជនកម្ពុជាមួយចំនួនហាក់មិនសូវចង់តាមដាន មិនសូវចង់គិត និងត្រិះរិះពិចារណា នូវហេតុការណ៍ទាំងពួងដែលបានកើតឡើងក្នុងសង្គមជាតិ ជាពិសេសពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាសន្តិសុខជាតិ ការការពារជាតិ គោលនយោបាយការបរទេស និង គោលនយោបាយរូបិយវត្ថុជាដើម។
ពេលនិយាយពីប្រវត្តិសាស្ត្រ ទំនោរម្មណ៍របស់យុវជនកម្ពុជាសព្វថ្ងៃហាក់មិនចាប់អារម្មណ៍ មិនខ្វល់ខ្វាយ ចង់ដឹង ចង់រៀន និងចង់សិក្សាពីប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់ជាតិខ្លួនឯងឡើយ។ ដោយមើលឃើញពីការធ្លាក់ចុះនៃការសិក្សាប្រវត្តិសាស្ត្របែបនេះហើយ ទើបអ្នកឯកទេសផ្នែកប្រវត្តិសាស្ត្រលើកឡើងថា នៅពេលដែលប្រជាជនប្រទេសមួយមិនចេះប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់ខ្លួនឯង នោះនឹងធ្វើឲ្យមានហានិភ័យធំនាថ្ងៃអនាគត
ជារៀងរាល់ថ្ងៃនៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ចាប់តាំងពីព្រលឹមទល់ព្រលប់ សំឡេងម៉ាស៊ីនម៉ូតូឡានតូចធំ តែងតែបញ្ចេញភាពទ្រហឹងអឺងកងមិនដែលលុះថ្ងៃ។ មនុស្សម្នាក់ៗ
លោកបានបញ្ជាក់បន្ថែមដែរថា ការផលិតរូបបានល្អ ក៏ទាមទារអោយយើងសហការគ្នាឲ្យបានល្អ រវាងអ្នកថត និងអ្នកសរសេរអត្ថបទផងដែរ
យុវជនគឺជាកម្លាំងចលករ ជាសារវ័ន្តដែលអាចរុញច្រាន ឬក៏នាំនាវានៃប្រជាជាតិមួយឆ្ពោះទៅកាន់ទីឋានវិបុលភាព និងសុខដុមនីយកម្មបាន។
ពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ ជាពិធីមួយដែលពុទ្ធសាសនិកចំណាំទៅវត្តប្រគេនទេយ្យទានព្រះសង្ឃ ស្ដាប់លោកសូត្រមន្ត និងឱវាទធម្មទេសនា។ អ្វីដែលគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍នោះ គឺនៅបច្ឆិមយាម ឬពេលទៀបភ្លឺ ចាប់ពីបិណ្ឌ១ ដល់បិណ្ឌទី១៥ តាមវត្តអារាមជាច្រើន ជាពិសេសនៅតាមជនបទ គេតែងឮសំឡេងស្មូតទំនួញប្រេត និងសូរសូត្រធម៌ឮរងំ បក់មកតាមខ្យល់ត្រជាក់ធ្លាក់ពេលទៀបភ្លឺ។
ជារៀងរាល់ឆ្នាំ នាចុងខែតុលា ឬដើមខែវិច្ឆិកា ពោលគឺនៅពេលទឹកទន្លេមេគង្គចាប់ផ្ដើមស្រកចុះទៅវិញ កសិករនៅឃុំកោះសូទិនមានភាពមមាញឹកក្នុងការដាំថ្នាំជក់ដោយមានការងារជាច្រើនដែលត្រូវធ្វើ ដូចជា រៀបចំថ្នាលដើម្បីសាបកូនថ្នាំ រៀបចំដីចម្ការដើម្បីហាលដីឲ្យស្ងួតជាដើម។
វាជាបទពិសោធន៍មួយ សម្រាប់ជីវិតមួយនេះ ដែលត្រូវបានសមាជិកនៃក្រុមបោះឆ្នោត ផ្តល់ការគាំទ្រ ធ្វើជាពិធីករ។មានមុខងារ ជាអ្នកសម្របសម្រួលកម្មវិធីទាំងមូល ការងារនេះតម្រូវឲខ្ញុំ មានការទទួលខុសត្រូវខ្ពស់ ខុសពីសមាជិកក្រុមដទៃទៀត
គាត់បានប្រាប់ថា ពួកឈ្មួញដឺកជញ្ជូនឈើ តាមច្រកតូចៗ ប៉ុន្តែនៅពេលថ្ងៃ គ្មានសកម្មភាពអ្វីទេ ប៉ុន្តែមាននៅចន្លោះម៉ោង ២ ទៅ៣ទាបភ្លឺ។
ខ្ញុំសូមលើកទឹកចិត្តដល់ស្រ្តីទាំងអស់ ដែលមានក្តីស្រមៃដូចរូបនាងខ្ញុំដែរ ឲមានភាពក្លាហាន និងមានការតាំងចិត្តខ្ពស់ជាមួយនឹងវិជ្ជាជីវៈមួយនេះ ព្រោះចុងប៊ិករបស់យើង ពិតជាមានតម្លៃណាស់ ហើយគ្មានអ្វីដែលយើងធ្វើមិនបានទេ បើយើងពិតជាចង់ធ្វើវា ពិតប្រាកដមែន។
ពីដំបូងឡើយ អាត្មាទាំងពីរ បានគិតគ្នាថានឹងបន្តយកថ្នាក់បរិញ្ញាប័ត្រជាន់ខ្ពស់ផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ ក៏ប៉ុន្តែអ្វីៗបានផ្លាស់ប្តូរទាំងស្រុង។ អាត្មាបានសម្រេចមិនរៀនថ្នាក់បរិញ្ញាប័ត្រជាន់ខ្ពស់នោះទេ ប៉ុន្តែបានបន្តយកជំនាញអ្នកកាសែតវិញ ដោយហេតុថា អាចធ្វើឲ្យយល់ដឹងបញ្ហាសង្គម និងនយោបាយបានច្រើន។
ខណៈព្រះសុរិយាកំពុងជះពន្លឺក្រហមព្រឿងៗពីទិសខាងកើត ហាក់បីដូចជានាំយកមកជាមួយនូវពេលវេលាដ៏ល្អដល់ព្រះសង្ឃ និស្សិត រួមជាមួយសប្បុរសជនមួយក្រុម ក្នុងការជួបជុំគ្នាត្រៀមដំណើរឡើងរថយន្តទៅខេត្តសៀមរាប។ រថយន្តកំពុងចតចាំក្រុមអ្នកធ្វើដំណើរ តាមបណ្តោយដងមហាវិថីព្រះនរោត្តម ខាងត្បូងវិមានឯករាជ្យ ក្បែរសាកលវិទ្យាល័យមួយ ដែលគេតែងតែស្គាល់ថាជាកន្លែងបណ្ដុះទាំងចំណេះជំនាញទាំងគុណធម៌ដល់និស្សិត នោះគឺសាកលវិទ្យាល័យបញ្ញាសាស្ត្រកម្ពុជា។
ការធ្វើដំណើរអស់រយ:ពេលមួយព្រឹកតាមបណ្ដោយផ្លូវជាតិលេខ៦ អស់រយៈពេលប្រមាណជាបួនម៉ោងពីភ្នំពេញរហូតដល់ទឹកដីអង្គរខេត្តសៀមរាប នោះគឺជាដំណើរ «សង្គហធម៌ ឬដំណើរសង្គ្រោះជីវិតកុមារ» ដែលដឹកនាំដោយសាកលវិទ្យាល័យបញ្ញាសាស្ត្រ។ ដំណើរសង្គហធម៌ នោះ ធ្វើឡើងក្នុងគោលបំណងនាំយកថវិកាមួយចំនួនដែលបានមកពីកម្មវិធីបុណ្យផ្កាប្រាក់ប្រមូលថវិកាទៅចូលរួមជួយមន្ទីរពេទ្យកុមារអង្គរខេត្តសៀមរាប កាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២០កន្លងទៅ ក៏ដូចជាការរួមចំណែកក្នុងការជួយសង្គ្រោះជីវិតកុមាររាប់រយនាក់ដែលសម្រាកព្យាបាលនៅទីនោះ ស្របពេលដែលសង្គមកំពុងជួបវិបត្តិជំងឺកូវីដ១៩។
ជាការពិតណាស់ ជម្ងឺកូវីដ១៩ មិនមែនជាជម្ងឺគួរឲ្យខ្លាចជាងជម្ងឺនៃវិបត្តិគុណធម៌ សីលធម៌ របស់មនុស្សក្នុងសង្គមនោះទេ ពីព្រោះបើខ្វះការយល់ដឹងពីតម្លៃគុណធម៌ ...
Group 14 Trainees
