fbpx
Home Blog Page 20

កម្រងរូបភាព៖ សិប្បកម្មតម្បាញសូត្រ​​ ឃុំកោះឧកញ៉ាតី

សិប្បកម្មតម្បាញសូត្រ រមណីយដ្ឋានចម្ការស្នេហ៍ មានទីតាំងស្ថិតនៅភូមិតូច​ ឃុំកោះឧកញ៉ាតី​ ស្រុកខ្សាច់កណ្ដាល​ ខេត្តកណ្ដាល។​ សិប្បកម្ម​តម្បាញសូត្រនេះ​​ បានជួយសម្រួលជីវភាពប្រជាជននៅកោះឧកញ៉ាតី និងទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរឲ្យចូលទស្សនាជារៀងរាល់ថ្ងៃ។ ការតម្បាញសូត្រពីដង្កូវនាង​​ ជាមុខរបរបែបប្រពៃណីមួយក្នុងសង្គមខ្មែរ​ដែលមានតាំងពីបុរាណកាលមកម្ល៉េះ។  ការផលិតសូត្រមានលក្ខណៈស្មុគស្មាញ និងត្រូវឆ្លងកាត់ជាច្រើនដំណាក់កាល​ តាំងពីការចិញ្ចឹម​ និងថែទាំដង្កូវនាង រហូតដល់ការតម្បាញសូត្រ។


បុរសម្នាក់កំពុងប្ដូរចង្អេរដើម្បីសម្អាតលាមកដង្កូវ​នាង​។ (រូបភាព៖​ ឃីម​ សុគន្ធី)

ពងមេអំបៅត្រូវកម្ដៅប្រហែល២០អង្សារដោយគ្របភួយ​រយៈពេល៩ទៅ១០ថ្ងៃទើបញាស់ជាកូនដង្កូវនាង។ (រូបភាព៖​​ ឃីម សុគន្ធី)

បុរសម្នាក់កំពុងចាប់ដង្កូវនាងដាក់ក្នុងមែកឈើដើម្បីឱ្យវាធ្វើសំបុក។ (រូបភាព៖ ឃីម សុគន្ធី)

ដង្កូវនាងខ្ជាក់ទឹកមាត់ដើម្បីធ្វើសំបុករុំខ្លួនឯងក្នុងរយៈពេលមួយថ្ងៃ។ ដង្កូវនាងនៅក្នុងសំបុករយៈពេលមួយសប្ដាហ៍ទើបក្លាយជាដុកឌឿ។ ដុកឌឿដុះស្លាប
ក្លាយជាមេអំបៅក្នុងរយៈពេល៨ថ្ងៃ។ (រូបភាព៖ ឃីម សុគន្ធី)

ការចំហុយសំបុកដង្កូវនាងដើម្បីទទួលបានសរសៃសូត្រ។ (រូបភាព៖ ឃីម សុគន្ធី)

ស្រ្តីម្នាក់កំពុងតម្បាញសូត្រ។ (រូបភាព៖ ឃីម សុគន្ធី)

ស្រ្តីម្នាក់កំពុងរវៃអំបោះសូត្រ។ (រូបភាព៖ ឃីម សុគន្ធី)

កន្លែងលក់សូត្រនៅសិប្បកម្មតម្បាញសូត្ររមណីយដ្ឋានចម្ការស្នេហ៍។ (រូបភាព៖ ឃីម សុគន្ធី)

បុរសម្នាក់កំពុងបេះស្លឹកមនដែលជាអាហាររបស់ដង្កូវនាង។ (រូបភាព៖ ឃីម សុគន្ធី)

កម្រងរូបភាព៖ ក្រុមយុវជនចូលទស្សនារមណីយដ្ឋានប្រវត្តិសាស្រ្តផ្ទះតាម៉ុក​

ក្រុមយុវជនប្រមាណជាង៤០នាក់ បានចូលទស្សនារមណីយដ្ឋានប្រវត្តិសាស្រ្តផ្ទះតាម៉ុក ​អតីត មេដឹកនាំខ្មែរក្រហម កំឡុងពេលទៅទស្សនកិច្ច​ជីវចម្រុះនៅព្រៃសង្ឃ​សហគមន៍​រុក្ខាវ័នរៀបចំដោយក្រុម Guardians of Right and Eco-Nature(GREN) កាលពីថ្ងៃទី២៤ ដល់២៨ ខែមេសា ២០២៤។

រមណីយដ្ឋានប្រវត្តិសាស្រ្តផ្ទះតាម៉ុក ស្ថិតក្នុងភូមិអភិវឌ្ឍន៍ ស្រុកអន្លង់វែង ខេត្តឧត្តរមានជ័យ។ យោងតាមរដ្ឋបាលខេត្តឧត្តរមានជ័យ ផ្ទះតាម៉ុកមានផ្ទៃដី ១,៦១ហិកតា និងផ្ទះចំនួន៤ ហើយខាងក្រោយផ្ទះមានបឹងទំហំ៤១៧ ហិកតា ហៅបឹង អន្លង់វែង ឬបឹងអូរជីកដែលស្គាល់ថាជាផ្ទះ និងជាទីតាំងប្រជុំកងទ័ពសម្រាប់រៀបចំផែនការវាយប្រយុទ្ធខាងយោធារបស់តាម៉ុក។

យុវជនម្នាក់កំពុងមើលរូបដែលដាក់តាំងនៅផ្ទះតាម៉ុក ខេត្តឧត្តរមានជ័យ នាថ្ងៃទី២៨ មេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (ថតដោយ៖ ជា ម៉ារ៉ា)

ក្រុមយុវជនកំពុងមើលផែនទីគូរនាសម័យ ប៉ុល ពត កាលពីថ្ងៃទី២៩ មេសា ២០២៤។ (ថតដោយ៖ ជា ម៉ារ៉ា)

ទិដ្ឋភាពទូទៅក្នុងផ្ទះតាម៉ុក ក្នុងខេត្តឧត្តរមានជ័យ នាថ្ងៃទី២៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (ថតដោយ៖ ជា ម៉ារ៉ា)
ទិដ្ឋភាពទូទៅក្នុងផ្ទះតាម៉ុក ក្នុងខេត្តឧត្តរមានជ័យ នាថ្ងៃទី២៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (ថតដោយ៖ ជា ម៉ារ៉ា)

រូបភាពអំពីសកម្មភាពខ្លះៗនៅសម័យប៉ុល ពត ដាក់បង្ហាញក្នុងផ្ទះតាម៉ុក ក្នុងខេត្តឧត្តរមានជ័យ នាថ្ងៃទី២៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (ថតដោយ៖ ជា ម៉ារ៉ា)

មន្រ្តីនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលចំអកឱ្យលោក សម រង្ស៊ី ករណីផ្ទុះគ្រាប់ក្នុងបន្ទាយយោធានៅខេត្តកំពង់ស្ពឺ

មន្រ្តីនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល ចំអកឱ្យអតីតប្រធានគណបក្សជំទាស់ដែលកំពុងរស់នៅក្រៅប្រទេស​ដោយចាត់​ទុ​កថា ជាអ្នកនយោបាយ​ដែ​ល​អស់ផ្លូ​វ​​ដើ​រ និងគ្មានតម្លៃអ្វីសម្រាប់ការធ្វើនយោបាយតទៅទៀត ខណៈលោក​ចោ​​ទប្រកាន់​ថាការផ្ទុះគ្រាប់នៅក្នុងបន្ទាយយោធាក្នុងខេត្តកំពង់ស្ពឺ ជាការឆ្លុះបញ្ចាំងឱ្យឃើ​ញពីការទា​មទា​រ​ឱ្យក្រុមគ្រួសារត្រកូលហ៊ុនចុះចេញអំពីអំណាច។

ប្រតិកម្មរបស់មន្រ្តីនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលនៅពេលនេះ ក្រោយពេលលោក សម រង្ស៊ី អតីតប្រធាន​គ​ណ​បក្ស​ស​​ង្រ្គោះ​ជាតិ ដែលត្រូវបានតុលាការកំពូលរំលាយ បានចោទប្រកាន់ថានេះជាគឺជា​ចលនាផ្ទៃរបស់គ​ណបក្ស​ប្រ​​ជាជនកម្ពុជា និងជាសញ្ញាចាប់ផ្តើមផ្ទុះដើម្បីទាមទារឱ្យដកក្រុមគ្រួសារ ត្រកូលហ៊ុនចេញពីអំណាច។

អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលលោក ប៉ែន​ បូណា ប្រាប់គេហទំព័រ Newsroom Cambodia នៅថ្ងៃទី២៩ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ នេះថាការធ្វើនយោបាយរបៀបលោក សម រង្ស៊ី នេះជាវិធីបញ្ចប់ផ្លូវខ្លួនឯង។លោកបន្តថា ក្នុងក​រណី​នេះការធើ្វនយោបាយមិនមែនធើ្វប្រឆំាង រហូតមិនគិតប្រយោជន៍ជាតិជាធំទេ។ម្យ៉ាងវិញទៀត របៀ​ប​​​ធ្វើ​​ន​​យោបាយនេះ នឹងនាំឱ្យអតីតមេបក្សជំទាស់រូបនេះ រឹតតែកម្សត់ខ្លួន និងគ្មានទីពឹងតទៅទៀត។

 លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ធ្វើនយោបាយកាន់តែយូរ វ័យកាន់តែចាស់ បរាជ័យកាន់តែធំ ភាពឯកោកា​ន់តែ​ខ្លាំង និយាយលែងដឹងខុសត្រូវ។ អ្វីក៏អាចហារមាត់និយាយចេញមកបានដែរដោយមិនគិតពីភាពសមទំនងប្រឆាំងដោយងងឹតងងុល ពុលទឹកមាត់ ទោះប្រយោជន៍ជាតិក៏ប្រឆាំង។

ប្រតិកម្មរបស់មន្រ្តីជាន់ខ្ពស់នាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលរូបនេះ នៅក្រោយពេលមួយថ្ងៃ បន្ទាប់ពី​អតីត​មេ​បក្ស​ជំ​​ទា​​ស់ បញ្ចេញសារនយោបាយរបស់ខ្លួន នៅលើបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុក កាលពីថ្ងៃទី២៨ មេសា ឆ្នាំ​២​​០​២​៤​។​តាមរយៈសារនយោបាយរបស់លោក សម រង្ស៊ី បានលើកឡើងថាការផ្ទុះឃ្លាំងគ្រាប់នេះគឺជា​ចលនាផ្ទៃក្នុង និងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធគឺជាការប្រឆាំងនឹងក្រុមគ្រួសារត្រកូល ហ៊ុន ហើយក៏ជាសញ្ញានៃការចាប់ផ្តើមផ្ទុះហើយដែរ ដើម្បីទាមទារឲ្យដកចេញត្រកូល ហ៊ុន ចេញ។

យោងតាមសំណេរនៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុកផ្លូវការរបស់​លោក កាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ លោក សម រង្ស៊ី ប្រធានស្តីទីអតីតគណបក្សសង្រោះជាតិ បានលើកឡើងថាចលនានេះ បានរៀបចំឲ្យផ្ទុះឃ្លាំងគ្រឿង​ផ្ទុះ ជិតទីក្រុងភ្នំពេញ នៅថ្ងៃ ២៧ មេសា ២០២៤ នេះ។ លោកប​ន្តថា ហេតុនេះហើយ បានជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសចិន បានប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មាន កាលពីថ្ងៃ ២៤ មេសា ២០២៤ នេះ ថា ប្រទេសចិន និងកងទ័ពចិន នឹងការពារអាយុជីវិត និងសុវត្ថិភាព ក្រុមគ្រួសារ ហ៊ុន សែន។

លោកបន្តថា៖«ចលនាផ្ទៃក្នុងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធចាប់ផ្តើ​មផ្ទុះហើ​យ​ដើ​​ម្បី​​ទា​មទារឱ្យដកចេញត្រកូល ហ៊ុន(គឺ ហ៊ុន សែន និងកូនគាត់ដែលឡើងតាមជើងខោ) ។ចលនានេះ​បាន​​រៀ​បចំឱ្យផ្ទុះឃ្លាំងគ្រឿងផ្ទុះជិតកទីក្រុងភ្នំពេញនៅថ្ងៃទី២៧ ខែមេសា នេះ »។

ក្រៅពីនេះ លោក សម រង្ស៊ី ដែលជាអ្នកនយោបាយចាស់វស្សា និងជាដៃគូនយោ​បាយដែ​លស្វិ​​ត​ស្វា​ញ​​ជា​មួ​យ​និងលោក ហ៊ុន សែន ហើយក៏ធ្លាប់រិះគន់ដោយមិនសំចៃមាត់ បានចំអកថា អតីតនាយករដ្ឋមន្រ្តីលោក ហ៊ុន សែន កំពុងតែបង្ហាញការព្រួយបារម្ភពីសុវត្ថិភាពរបស់ខ្លួន។មិនតែប៉ុណ្ណោះ ដើម្បីការពារអំណាច និ​ង​ក្រុមគ្រួសារលោក ហ៊ុន សែន បានស្នើសុំឱ្យប្រទេសមហាអំណាចចិនកុម្មុយនីស្ត ធានានូវអំណាចផង និ​ង​​ស្ថេរភាពគ្រួសារបស់លោកផង ព្រោះតែបាត់ទំនុកចិត្តលើកងការពាររបស់លោក។

លោកបន្តថា៖ «លោក ហ៊ុន សែន កំពុងតែភ័យខ្លាំងណាស់ ហើយគាត់ឈប់ទុកចិត្តអង្គរក្សគាត់ទៀតហើ​យ​​​។ គាត់បានទៅពឹងពាក់ចិនកុម្មុយនីស្ត ឲ្យជួយការពារអាយុជីវិត និងសុវត្ថិភាពរបស់គាត់ និងក្រុមគ្រួ​​សា​រ​​គាត់»

បើទោះជាបែបណា សម្រាប់លោក ប៉ែន បូណា បានថ្លែងការពារពីជំហររបស់រដ្ឋាភិបាលថា លោក សម រង្ស៊ី គឺជាអ្នក​នយោ​​បា​យ​ដែលមានមាត់អត់គម្រប ហើយការចោទប្រកា​ន់ណាមួយរបស់​អតីតមេបក្សជំ​ទាស់​រូ​ប​នេះ​​ គឺបង្ហា​​ញ​​ឱ្យ​​ពី​​ន​យោបាយស្មោគគ្រោក និងពឹសពុល។

លោកបន្តថា៖«មួយជីវិតនយោបាយចេះតែញុះញង់មួលបង្កាច់ លាបពណ៌ ប្រមាថ … រកអ្វីជាគំរូល្អបន្តិចសម្រាប់មនុស្សជំនាន់ក្រោយមិនឃើ​ញ​»

យ៉ាងណាក៏ដោយ រហូតមកដល់ពេលនេះ គេនៅមិនទាន់មានរបាយការណ៍ណាមួយ ដែលបង្ហាញឱ្យ​ឃើ​ញ​​​​ពី​មូ​លហេតុនៅពីក្រោយនៃការផ្ទុះឃ្លាំងផ្ទុកគ្រាប់ នៅក្នុងបន្ទាយយោធា ដែលស្ថិតនៅ​ក្នុងខេត្តកំ​ពង់ស្ពឺ​នេះ​​​​នៅឡើយទេ។របាយការណ៍បឋមដែលចេញដោយកងទ័ពជើងគោក នៃយោធភូមិភាគទី៣ កាល​ពីថ្ងៃ​ទី​២៧ មេសា រកឃើញថាមានមនុស្សចំនួន២០នាក់ស្លាប់បាត់បង់ជីវិតភ្លាមៗ សម្ភារៈ និងមនុ​ស្ស​​​មួយ​ចំ​នួ​ន​​មានរងរបួសធ្ងន់ និងស្រាល។

ពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងនេះអ្នកស្រាវជ្រាវការអភិវឌ្ឍន៍សង្គមលោក បណ្ឌិត មាស​ នី  យល់ឃើញថា​របៀប​ធ្វើ​ន​​យោ​​​​បាយរបស់អ្នកនយោបាយខ្មែរ ហាក់ដើរហួសព្រំដែន​ក្នុងការប្រឆាំង។លោ​កបន្តថាការធ្វើ​នយោបា​យ​​រ​​បៀ​បនេះ វានឹងទាញឱ្យតម្លៃរបស់អ្នកនយោបាយត្រូវធ្លាក់ចុះទៅវិញទេ។មិនតែប៉ុណ្ណោះ ការប្រឆាំងវាគួរធ្វើ​ឡើ​ងក្នុងក្របខណ្ឌមួយដែលមានហេតុផលសមរម្យ និងកាលៈទេសៈដែលអាចផ្តល់អំណោយផល ស​​ម្រា​ប់ការរិះគន់។ផ្ទុយទៅវិញ ការប្រឆាំងពេលខ្លះ អាចនាំឱ្យខាតប្រយោជន៍ ប្រសិនបើការរិះគន់នោះ ប្រ​​ឆាំ​ង​​ទិ​ស​​ដៅរបស់អ្នកគាំទ្រ។ហើយអ្នកនយោបាយ គួរទុកផលប្រយោជន៍ជាតិជាធំ ជា​ជាងការរិះគន់​ណាមួយ​ដែ​​ល​​នាំ​គ្រោះដាក់ខ្លួន។

លោកបន្តថា៖«ខ្ញុំមើលទៅហាក់ដូចជាប្រឆាំងគ្រប់រឿងទោះបី រឿងតូចរឿងតាចចេញមកគឺត្រូវប្រឆាំងទាំងអស់អាហ្នឹងវាចូលរឿងប្រឆាំងជ្រុលនិយមបាទ ពេលខ្លះខ្ញុំមានអារម្មណ៍អាចជាជ្រុលនិយមក៏អាចថាបាន។ប៉ុន្តែទោះបីយ៉ាងណាក៏ខ្ញុំមិនរិះគន់អីទេរឿងហ្នឹងព្រោះនេះជាសិទ្ធិរបស់ គាត់ដែលគ្រាន់តែថាយើងធើ្វន​​យោ​​បាយយើងគួរតែមើលខ្យល់ខ្លះផង តើខ្យល់បក់ទៅខាងណាទៅហើយពេលខ្លះ ត្រូវតែទុកប្រយោជន៍ជា​​​តិជាធំកុំមើលមកប្រឆាំងដើម្បីគឺតែ ប្រជាពិថុតិឬក៏ការធើ្វអីមួយគឺដើម្បីប្រជាពិថុតិរៀងខ្លួន ដល់ប្រ​​យោ​​​ជន៍ជាតិយើងដាក់នៅពីខាងក្រោយខ្នងចោលនេះអ្នកនយោបាយខ្មែរយើង»

ហាក់មិនខុសគ្នាទេ សាស្ត្រា​ចារ្យផ្នែក​វិទ្យាសាស្ត្រ​នយោបាយ​ លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា ក៏ឯកភាពដែរថា អ្វី​​ដែ​​ល​​លោក សម រង្ស៊ី រិះគន់នេះទំនងមិនបានផ្តល់ផលចំ​ណេញណាមួយសម្រា​ប់ការធ្វើនយោ​បាយរ​​បស់​លោ​ក​ទេ។ជាងនេះទៀត ការធ្វើអត្ថាធិប្បាយដោយផ្អែកលើដំណឹងដែលខ្វះប្រភពឱ្យគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ហាក់បី​ដូ​ច​​​ជា​មិនបាន​យល់ពីបរិបទនយោបាយទៅវិញ ហើយសារនយោបាយដែលបញ្ចេញនោះទៀតសោត គ្មា​​ន​​ត​ម្លៃ​​ណាមួយ ដែលអាចទាកទាញការគាំទ្រទៀតផង។

លោកបន្តថា៖ «ខ្ញុំគិតថាសារនយោបាយលោក សម រង្ស៊ី គាត់អត់យល់ពីទិដ្ឋភាពមួយចំនួនអ្វីដែលគា​​ត់លើ​កឡើងគាត់ហាក់បីដូចជាមានព័ត៌មានច្រើននៅក្នុងដៃដែលលោកទទួលបាន​ ប៉ុន្តែសារព័ត៌មានបែបហ្នឹងគឺជាព័ត៌មានមិនឈានទៅរកការស្រស់ស្រួលគ្នាទេអ្នកនយោបាយ» ក្រុម​អ្នកជំនាញផ្នែកគោលនយោបាយ យល់ឃើញថា ការសាចទឹកដាក់គ្នារវាងអ្នកនយោបាយ និងអ្នក​ន​​យោបាយនេះ វានឹងមិនបានផ្តល់ផលចំណេញណាមួយសម្រាប់ជាតិនោះទេ។មិនតែប៉ុណ្ណោះ ការប្រកាន់​​យកគោលការណ៍ ធ្វើនយោបាយបែបទឹកឡើងត្រីស៊ីស្រមោច ទឹកហោចស្រមោចស៊ីត្រីនេះ វានឹងធ្វើឱ្យ​ជា​តិ​​​​​បែកបាក់ និងមិនមានឯកភាពផ្ទៃក្នុង ដែលកម្ពុជាធ្លាប់មានពិសោធន៍រួចហើយក្នុងរបបសាធារណៈ និង​ក​​ម្ពុ​​​ជាប្រជាធិបតេយ្យ ឬហៅថាវាលពិឃាត៕

គណបក្ស​ភ្លើងទៀន៖ សមាជិកបក្សរបស់ខ្លួន​​មួយរូបទៀត ត្រូវបានសមត្ថកិច្ច​ចាប់ខ្លួនដោយមិនដឹងមូលហេតុ

គណបក្សភ្លើងទៀន ឱ្យដឹងថា សមាជិក​បក្សរបស់ខ្លួនមួយរូបទៀត​​ដែល​ជា​ចៅសង្កាត់រងទី២ នៅសង្កាត់វាលវង់​ ក្រុងកំពង់ចាម ត្រូវ​បានស​មត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួន ដោយមិនដឹងមូលហេតុ កាលពីល្ងាចថ្ងៃទី២៨ ខែមេសាម្សិលមិញ។

តាមរយៈសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ចុះថ្ងៃទី២៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ របស់គណបក្សភ្លើងទៀន ស្ដីពីការចាប់ខ្លួនសកម្មជនគណបក្សភ្លើងទៀន បានឱ្យដឹងថា លោក គង់ ថារ៉េត ដែលជាចៅសង្កាត់រងទី២ នៅសង្កាត់វាលវង់ ក្រុងកំពង់​ចាម ខេត្តកំពង់ចាម និងជាអនុប្រធានប្រតិបត្តិគណបក្សភ្លើងទៀនក្រុងកំពង់ចាម ត្រូវបានសមត្ថកិច្ច​​ចាប់ខ្លួន ដោយមិនបាន​ដឹងពីមូលហេតុ។

សេចក្ដីថ្លែងការណ៍ដដែល បាន​ចាត់ទុកការចាប់ខ្លួនសកម្មជនគណបក្ស​ជាបន្តបន្ទាប់ នាពេលនេះ ថា​ជាការគំរាម​កំហែង ក្នុងគោលបំណងរារាំងការធ្វើសកម្មភាពនយោបាយស្របច្បាប់របស់គណបក្ស​​ និង​សកម្មជន​គណបក្សភ្លើងទៀននៅទូទាំងប្រទេស។

គណបក្សភ្លើងទៀន ក៏បានអំពាវនាវដល់អាជ្ញាធរឱ្យដោះលែងសកម្មជនគណបក្សទាំងអស់ ដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួន និង​បញ្ឈប់ការគំរាមកំហែង និងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ​តាមគ្រប់រូបភាព លើគណបក្សភ្លើងទៀនតទៅទៀត ខណៈគណបក្សប្រឆាំងមួយនេះ អះអាងថា សកម្មជនរបស់គណបក្សតែងតែប្រកាន់ខ្ជាប់នូវការធ្វើសកម្មភាពនយោ​បាយ ដោយគោរព និងអនុវត្តតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និង​ច្បាប់ជាធរមាននានារបស់ប្រទេសកម្ពុជា ជាពិសេសច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយ។

អគ្គ​លេខាធិការ​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន លោក ​លី សុធារ៉ាយុត្តិ បានប្រាប់ Newsroom Cambodia នៅថ្ងៃទី២៩ ខែ​មេសានេះថា ការចាប់ខ្លួនលោក គង់ ថារ៉េត បានធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ព្រោះគាត់ជាសកម្មជនសំខាន់ និងជាអង្គបោះឆ្នោតដែលនឹងចូលរួមបោះឆ្នោតនៅពេលខាងមុខ។

លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ការចាប់នេះ គឺ​មិនល្អសម្រាប់ដំណើរការលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងក្នុងដំណាក់ការនៃដំណើរការបោះឆ្នោតអសកលខាងមុខ ព្រោះគាត់គឺជាអង្គបោះឆ្នោត និងជាសកម្មជនសំខាន់របស់គណបក្សភ្លើង​ទៀន»

លោក​ស្នើឱ្យដោះលែង​សមាជិក និងថ្នាក់ដឹកនាំគណក្សភ្លើងទៀនទាំងអស់ ដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួន ព្រមទាំងបើកលំហរសេរីភាពបញ្ចេញមតិ និងនយោបាយ ដើម្បីធានា​នូវដំណើការ​​ប្រជាធិបបតេយ្យ ខណៈការបោះឆ្នោតអសកលនឹងប្រព្រឹត្តទៅដ៏ឆាប់នា​​ពេល​ខាងមុខនេះ។

លោក គង់ លីហួរ ជាកូនប្រុសរបស់លោក គង់ ថារ៉េត បានលើកឡើង​ថា លោកពុំបានដឹងពីមូលហេតុនៃការចាប់ខ្លួនឪពុករបស់​លោកនោះទេ ព្រោះ​នៅ​ពេលសមត្ថកិច្ច​ទៅចាប់ខ្លួន​ឳពុករបស់​លោកនោះ លោកបានស្នើ​សុំ​មើលដីកាដែរ ប៉ុន្តែសមត្ថកិច្ចមិនអនុញ្ញាត។

លោកថា៖ «គេអត់មានប្រាប់ហេតុផលយើងផង គេគ្រាន់តែគាត់ខុសៗ ហើយខ្ញុំសុំមើលដីកា ក៏គេថាដីកាគេអត់អាច​ឱ្យខ្ញុំមើលបានគេ ឱ្យតែសាម៉ីខ្លួនទេ។ និយាយទៅគេអត់មានផ្ដល់ដំណឹងថា គាត់ខុសរឿងអី គឺអត់មានសោះហ្មង។ សូម្បីតែខ្ញុំថា ឥឡូវខ្ញុំជាគ្រួសារកូនបង្កើតគាត់ ខ្ញុំសុំមើលដីកាដែលដីកាឃាត់ខ្លួនហ្នឹង។ មេប៉ុស្តិ៍វាលវង់ប្រាប់​ខ្ញុំ​ គាត់និយាយផ្ទាល់មាត់គាត់​ គាត់​ថាដីកាសួរនាំ ដល់ពេលព្រលឹមឡើងព្រឹកមិញហ្នឹង គាត់សន្លប់ គេបញ្ជូន​គាត់​ទៅ​ពេទ្យ គេប្រាប់ថាដីកាឃាត់ខ្លួនវិញ ដល់អ៊ីចឹងខ្ញុំអត់យល់ដីកាមួយណាដែរ»

លោកបន្តថា លោក គង់ ថារ៉េត ដែលមានវ័យ៦០ឆ្នាំ និងមានជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រចាំកាយ​ផង​​នោះ ត្រូវបានសមត្ថកិច្ច​​​បញ្ជូន​ទៅស្នងការនគរបាល​ខេត្ត​កំពង់ចាម​ ដើម្បីសួរនាំ​។ លោកបន្ថែមថា ក្រោយពីការចាប់ខ្លួននោះ លោកបាន​​​យកថ្នាំជូនឳពុក ប៉ុន្តែសមត្ថកិច្ច​មិន​អនុញ្ញាត ទើបធ្វើ​​ឱ្យ​ជាតិស្ករក្នុងឈាមរបស់គាត់​ឡើងខ្ពស់ បណ្តាល​​ឱ្យ​គាត់សន្លប់ និងត្រូវបានបញ្ជូនទៅព្យាបាល​នៅ​មន្ទីរពេទ្យខេត្តកំពង់ចាម ។

លោក គង់ លីហួរ ស្នើភាគីពាក់ព័ន្ធក៏ដូចជារដ្ឋាភិបាលដោះលែងឳពុកលោកវិញ ដោយលោកអះអាងថាឳពុកលោកមិនបានប្រព្រឹត្តកំហុសឡើយ ដោយការចាប់ខ្លួននេះជារឿងនយោបាយ។

លោកថា៖ «ខ្ញុំសុំសំណូមពរដល់ភាគីពាក់ព័ន្ធនឹងរដ្ឋាភិបាល ជួយដោះលែងគាត់មកវិញ ដោយសារគាត់អត់មានកំហុសទេ[…]ការចាប់ខ្លួននេះ​ធ្វើឡើងគឺជាមិនមែនរឿងបុគ្គលទេ ប៉ុន្តែគេនៅតែនិយាយថាជារឿងបុគ្គល។ អានេះជាធម្មតាការចាប់ខ្លួនរបស់អ្នកនយោបាយបក្សប្រឆាំងណាមួយ តែងតែមានការនិយាយចេញពីខាងមន្ត្រី ឬក៏ដែន​សមត្ថកិច្ចអ្នកដែលមានការងារពាក់ព័ន្ធ គេនិយាយថា ជារឿងផ្ទាល់ខ្លួនទេ មិនមែនរឿងនយោបាយទេអ្នកណាក៏គេតែងតែនិយាយអញ្ចឹង​ដែរ»

ជុំវិញរឿងនេះស្នងការនគរបាលខេត្តកំពង់ចាម លោក ហេង វុទ្ធី បានប្រាប់ថា ការចាប់ខ្លួនលោក គង់ ថារ៉េត គឺធ្វើឡើងតាមដីការតុលាការ។ លោកថា៖ «ទាល់តែមានបទល្មើសបានគេចាប់ បើអត់មានបទល្មើសគេអត់ចាប់ទេ[…]ខ្ញុំនៅចាប់បទល្មើសចាប់រាប់រយរាប់ពាន់នាក់គ្មានដែលតេសួរសោះ មនុស្សម្នាក់ហ្នឹងម៉េចសួរមូលហេតុអ្វី? វាយ៉ាងម៉េច? វាត្រូវម៉េចបងឯង? ឥឡូវដូចខ្ញុំនិយាយអ៊ីចឹងថា ខ្ញុំចាប់ខ្លួនធ្វើតាមដីការតុលាការទេ អ៊ីចឹងមានអីបន្តទៅគាត់ទៅ»។

អភិបាលខេត្តកំពង់ចាម លោក អ៊ុន ចាន់ដា មិនឆ្លើយតបទេ ដោយលោកឱ្យទៅសួរខាងអយ្យការសាលាដំបូងខេត្តកំពង់ចាម​។

លោកថា៖«សុំសួរទៅកាន់ស្ថាប័នអយ្យការ ព្រោះការចាប់មនុស្សទាល់តែមានដីកា អ៊ីចឹងសុំសួរទៅខាងហ្នឹងបានច្បាស់​ជាង ព័ត៌មានពាក់ព័ន្ធនឹងបណ្ដឹងយ៉ាងម៉េចហ្នឹង»។

ចំណែក លោក តូច ឧត្តម ព្រះរាជអាជ្ញារងអមសាលាដំបូងខេត្តកំពង់ចាម មាន​ប្រសាសន៍ថា ការអនុវត្តរបស់សមត្ថកិច្ច គឺដោយសារតែសមត្ថកិច្ច​បានទទួល​ពាក្យបណ្តឹងពី​ប្រជាពលរដ្ឋ ដែល​ទាមទារឱ្យ​មាន​ចំណាត់ការទៅលើ លោក គង់ ថារ៉េត និងទាមទារនូវ​សំណងការខូចខាតរបស់ពួកគាត់។

លោកថា៖ «ស្នងការដ្ឋាននគរបាលខេត្តកំពង់ចាម ពិតជាបានធ្វើការឃាត់ខ្លួនឈ្មោះ គង់ ថារ៉េត ពិតប្រាកដមែន ហើយការឃាត់ខ្លួននេះ គឺធ្វើឡើងតាមរយៈបណ្តឹងរបស់ឈ្មោះ ញ៉ែម សុខជា ភេទប្រុស និង​ឈ្មោះ ហៀក លាងសេង ភេទស្រី ដែលមានទីលំនៅសង្កាត់បឹងកុក ក្រុងកំពង់ចាម ដោយធ្វើការប្តឹងឈ្មោះ ថារ៉េត ថាបានធ្វើការក្លែង​បន្លំ​មេដៃរបស់ពួកគាត់ទាំងពីរនាក់។ […] ការអនុវត្តរបស់សមត្ថកិច្ច គឺធ្វើឡើងត្រឹមត្រូវតាមនីតិវិធីច្បាប់»។

នាយកទទួលបន្ទុកកិច្ចការទូទៅនៃអង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ លោក អំ សំអាត បង្ហាញ​​ការ​បារម្ភពីបរិកាស​បោះឆ្នោត​ជ្រើស​រើស​ក្រុម​ប្រឹក្សា​រាជធានី ​ខេត្ត ​ក្រុង ​ស្រុក ​ខណ្ឌ ​អាណត្តិ​ទី​​៤ ដែលនឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅ​ថ្ងៃទី​២៦ ខែ​ឧសភា ​ឆ្នាំ​២០២៤​ខាងមុខនេះ និងការរិះគន់ពីមជ្ឈដ្ឋានអន្តរជាតិ ទៅលើការចាប់ខ្លួនសកម្មជនគណបក្សនយោបាយ​ជា​បន្តបន្ទាប់។ ករណីនេះ លោក​ស្នើឱ្យអ្នកនយោបាយធ្វើឱ្យលំហប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្សមាន​ភាពប្រសើរ ដោយយកប្រយោជន៍​ជាតិ​ជាធំ ទើបអាចទទួលបានផលចំណេញពីសហគមន៍អន្តរជាតិ។

លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «អ្នកនយោបាយគួរតម្កល់ឧត្តមប្រយោជន៍ជាតិ ឧត្តមប្រយោជន៍ពលរដ្ឋជាធំ ហើយរួមគ្នាដោះស្រាយបញ្ហានយោបាយដែលសេសសល់ និងធ្វើការកែ​លម្អ​លើលំហប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្ស ឱ្យ​មាន​​ភាព​ល្អប្រសើរ ទើបអាចទទួលបានផលចំណេញច្រើនពីសហគមន៍អន្តរជាតិ»។​ បើតាម​អគ្គ​លេខាធិការ​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន លោក ​លី សុធារ៉ាយុត្តិ គិតមកដល់ពេលនេះ មានថ្នាក់ដឹកនាំ និង​សមាជិក​ និងសកម្មជនគណបក្សសរុបប្រមាណ ២០នាក់​ហើយ ដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួន និងឃុំខ្លួនជាបណ្តោះអាសន្ន​នៅពន្ធនាគារ ក្រោមបទចោទផ្សេងៗ ក្នុងនោះមានដូចជាបទចោទ ញុះញង់ ការក្លែងបន្លំឯកសារសាធារណៈ និង​ការក្លែងបន្លំស្នាមមេដៃជាដើម៕

សង្គមស៊ីវិលធ្វើយុទ្ធនាការបង្ហោះរូបថតទាមទារឱ្យមានការដោះលែងលោក កើត សារ៉ាយ

ក្រុមអង្គការ​​សង្គមស៊ីវិល បានធ្វើយុទ្ធនាការ​បង្ហោះរូបថតនៅលើបណ្តាញសង្គម ដោយ​អំពាវនាវ​ឱ្យ​​មានការដោះលែងជាបន្ទាន់ និងទម្លាក់បទចោទលើ លោក កើត សារ៉ាយ ​ប្រធានសមាគមសម្ព័ន្ធ​និស្សិតបញ្ញវន្តខ្មែរ ដោយពួកគេ​លើកឡើងថា មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលរូបនេះ ជាអ្នកនិយាយការពិត និងពុំបានធ្វើសកម្មភាពណាមួយប្រាសចាកពីផ្លូវច្បាប់ ដូចការចោទប្រកាន់នោះឡើយ។

អង្គការសង្គមស៊ីវិល ដែលបានធ្វើយុទ្ធនាការនេះ រួមមាន អង្គការភាពជាដៃគូដើម្បីបរិស្ថាន  និង​ការ​អភិវឌ្ឍ សមាគមបណ្តាញយុវជនកម្ពុជា សម្ព័ន្ធខ្មែរជំរឿន និងការពារសិទ្ធិមនុស្ស(លីកាដូ) សមាគមអាដហុក និងអង្គការ​សង់ត្រាល់ ជាដើម។

លោក សាន់ ម៉ាឡា ប្រធានកម្មវិធីបណ្តាញ និងតស៊ូមតិនៃអង្គការភាពជាដៃគូដើម្បីបរិស្ថាន និង​ការ​អភិវឌ្ឍ បានឱ្យដឹងថា នៅព្រឹកថ្ងៃទី២៩ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤នេះ ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលជាច្រើនស្ថាប័ន បាន​នាំ​គ្នាធ្វើយុទ្ធនាការនៅលើបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុក តាមរយៈការកាន់រូបថត និង​​បដាផ្សេង​ៗដោយសរសេរ​​ថា៖ «សូមដោះលែងលោក កើត សារ៉ាយ ប្រធានសមាគមសម្ព័ន្ធនិស្សិតបញ្ញវន្ត័ខ្មែរ » ។

លោកបន្ត​ថា ​ការ​បង្ហោះរូ​ប​ថត​តាម​ស្ថាប័ន​នីមួយៗនេះ គឺជាផ្នែកមួយនៃសកម្មភាពរួមគ្នារបស់អង្គការសង្គមស៊ីវិល ដើម្បីទាមទារឱ្យតុលាការពិចារណានៅក្នុងការទម្លាក់​បទចោទប្រកាន់ និងដោះលែងលោក កើត សារ៉ាយ ឱ្យមានសេរីភាពឡើងវិញ។

លោកថ្លែងថា៖ «យើងទាំងអស់គ្នាយល់ឃើញថា លោក កើត សារ៉ាយ គាត់ជាអ្នកនិយាយការពិត ហើយ​គាត់​មិនបា​នធ្វើអ្វី​ខុសនឹងច្បាប់នោះទេ សកម្មភាពដែលគាត់ឡើងទៅជួបប្រជាពលរដ្ឋនៅខេត្តព្រះវិហារ វាគឺជាសកម្មភាពមួយដែលអង្គការសង្គមស៊ីវិល ជាទូទៅ​ទៅជួបប្រជាពលរដ្ឋរងគ្រោះដើម្បីសម្ភាសន៍​ ដើម្បីសាកសួរពីព័ត៌មានទូទៅ ក៏ដូចជា​ទៅចង់​ដឹង​អំពី ជីវភាពរស់នៅ ផលលំបាកដែលកើតចេញអំពីទំនាស់ដីធ្លីនៅទីនោះ» ។

លោករំពឹងថា យុទ្ធនាការនៅតាមបណ្តាញ​សង្គម​ដែលកើតចេញពីការរួមគ្នារបស់អង្គការ​ដែល​​ធ្វើការ​​លើ​​វិស័យ​សិទ្ធិមនុស្ស បរិស្ថាន សិទ្ធិការងារ យុវជន និងសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធនេះ ជាផ្នែកមួយដែល​ជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាល យកចិត្តទុកដាក់ និងធ្វើការដោះស្រាយយ៉ាងហ្មត់ចត់ ជាពិសេសវាក៏ជាផ្នែកមួយដែលជំរុញឱ្យ​សហគមន៍អន្តរជាតិ និងអង្គការសិទ្ធិមនុស្សធំៗ កាន់តែយកចិត្តទុកដាក់ទៅលើករណី លោក កើត សារ៉ាយ បន្ថែម​ផងដែរ។

លោកបន្តថា៖ « ការចាប់ខ្លួនលោក កើត សារ៉ាយ វាជារូបភាពមិនល្អមួយប៉ះពាល់ទៅដល់សិទ្ធិសេរីភាពអង្គការសមាគម ជាពិសេសប្រាចាកអំពីមាត្រា៣៥ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាដែលធានាអំពីការចូលរួមចំណែករបស់ ពលរដ្ឋគ្រប់រូបក្នុងការងារសង្គម នយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច វប្បធម៌ហ្នឹងបាទ ហើយរដ្ឋធម្មនុញ្ញក៏បានបញ្ជាក់ផងដែរថារាល់សេចក្ដីស្នើទាំងឡាយរបស់ប្រជាពលរដ្ឋត្រូវតែទទួលបានការយកចិត្តទុកដាក់ ពិនិត្យនិងដោះស្រាយយ៉ាងម៉ត់ចត់ពីអង្គការដ្ឋ » ។

ចំណែក សមាគមបណ្តាញយុវជនកម្ពុជា ដែលចូលរួមធ្វើយុទ្ធនាការនេះ បានលើកឡើងក្នុងទំព័រ​ហ្វេសប៊ុករបស់ខ្លួន​ថា ការដោះលែង និងការទម្លាក់ចោលបទចោទលើលោក កើត សារ៉ាយ នេះ គឺជាការគោរពសេរីភាពបញ្ចេញមតិ ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងការលើកកម្ពស់ការចូលរួមរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរគ្រប់រូប ក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍ បរិយាបន្នសង្គម ព្រមទាំងយុត្តិធម៌សង្គម។

ប្រធានសមាគមបណ្តាញយុវជនកម្ពុជា លោក ហេង គឹមហុង បានឱ្យដឹងថាក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលដែលកំពុងធ្វើការទៅលើរឿងសិទ្ធិមនុស្ស សង្គមស៊ីវិល និងបរិស្ថានកំពុងតែធ្វើការចូលរួមទាំងអស់គ្នា ដើម្បីធ្វើការស្នើសុំអំពាវនាវឱ្យមានការដោះលែងលោក កើត សារ៉ាយ ដែលជាសកម្មជនមួយរូបដែលធ្វើការងារសង្គម ការលើកកម្ពស់សិទ្ធិមនុស្ស។

លោកយល់ថាការឃាត់ខ្លួនលោក កើត សារ៉ាយ គឹជាផ្នែកមួយដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ទៅដល់សិទ្ធិសេរីភាពបញ្ចេញមតិ និងសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា។ លោកថានៅថ្ងៃខាងមុន និងមានសកម្មភាពជាបន្តបន្ទាប់ទៀត តាមរយៈអង្គការសង្គមស៊ីវិលរៀងៗខ្លួន ជាបន្តបន្ទាប់ ធ្វើយ៉ាងណាឱ្យលោក កើត​ សារ៉ាយ មានសិទ្ធិសេរីភាពឡើងវិញ។

លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «​ យើងយល់ថាការឃាត់ខ្លួនលោក កើត សារ៉ាយ នេះ ហាក់បីដូចជាធ្វើឱ្យប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់សេរីភាពបញ្ចេញមតិនៅកម្ពុជា ហើយយើងអំពាវនាវឱ្យមានការដោះលែងនឹងទម្លាក់បទចោទ ដើម្បីជំរុញឱ្យមានការគោរពសិទ្ធិសេរីភាពបញ្ចេញមតិនៅកម្ពុជាឱ្យមានភាពល្អប្រសើរ »។

នាយកទទួលបន្ទុកកិច្ចការទូទៅនៃអង្គការលីកាដូ លោក​ អំ សំអាត មានប្រសាសន៍​ថា យុទ្ធនាការ​នេះ មានគោលបំណងក្នុងការសុំឱ្យមានការដោះលែងលោក កើត សារ៉ាយ ដែលជាសកម្មជនការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងបរិស្ថាន ក៏ដូចជា​សកម្មជនការពារសិទ្ធិមនុស្ស មេដឹកនាំសហជីព និងសកម្មជនការពារបរិស្ថាន និងធនធានធម្មជាតិផ្សេងៗទៀត ដែលរង​ការចោទប្រកាន់ ខណៈពួក​គេ​​គ្រាន់តែ​ធ្វើសកម្មភាពស្រប​តាម​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងបទដ្ឋានសិទ្ធិមនុស្ស កតិ​កាសញ្ញា និងអនុសញ្ញា​អន្តរជាតិដែលកម្ពុជាបានទទួលស្គាល់។

លោកថ្លែងថា៖ «យុទ្ធនាការនេះ គឺបង្ហាញអំពីការគាំទ្រដល់សកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស សកម្មជនបរិស្ថាន សង្គម សហជីព និងសកម្មជនការងារសង្គម គួរត្រូវបានលើកទឹកចិត្ត មិនគួរត្រូវបានចាប់ខ្លួន ចោទប្រកាន់ និងឃុំខ្លួនដោយគ្រាន់តែពួកគេធ្វើសកម្មភាពការពារសិទ្ធិមនុស្ស ការពារបរិស្ថាន ការពារសិទ្ធិកម្មករ និងការពារធនធានធម្មជាតិនោះទេ»។

លោកថា យុទ្ធនាការនេះនឹងនៅតែបន្ត ដោយសង្គមស៊ីវិលសង្ឃឹមថា លោក កើត សារ៉ាយ ក៏ដូចជាសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស សកម្មជនស​ហជីព និងសកម្មជនបរិស្ថានផ្សេងទៀតត្រូវបានទម្លាក់បទចោទប្រកាន់ និងដោះលែងឱ្យមានសេរីភាពវិញ។

គេហទំព័រ Newsroom Cambodia មិនអាច​សុំការអត្ថាធិប្បាយបន្ថែម ពីអ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិ​ធម៌ លោក ជិន ម៉ាលីន និងលោក គឹម សន្តិភាព បានទេ​ នៅ​រសៀលថ្ងៃចន្ទនេះ ។ ចំណែក អ្នកនាំពាក្យសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ លោក អ៊ី រិន្ទ បានបដិសេធនៅក្នុងការឆ្លើយតប ដោយសារជាប់ប្រជុំ។​

ចំណែក អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល លោក ប៉ែន បូណា មានប្រសាសន៍​ថា មានតែស្ថាប័ន​តុលាការទេ ដែល​អាច​វិនិច្ឆ័យ​បានថានរណាមានទោស ហើយការសម្រេចសេចក្តី ជាឆន្ទានុសិទ្ធិរបស់តុលា​ការ។

លោកថា៖ «មានតែស្ថាប័នតុលាការតែមួយគត់ ដែលអាចសម្រេចសេចក្តីថានរណាមានទោស នរណាអត់ទោសយ៉ាងណា គឺជាឆន្ទានុសិទ្ធិផ្តាច់មុខរបស់តុលាការ អត់មានបុគ្គលណា ឬស្ថាប័នណាទៅបង្គាន់បញ្ជាតុលាការឱ្យធ្វើអញ្ចេះអញ្ចោះ​ដោះលែងអ្នកនេះ ដោះលែងអ្នកនោះ តាមអំពើចិត្តរបស់ខ្លួនបានទេ»។

លោកថ្លែងបន្តថា៖ «សូមឱ្យសង្គមស៊ីវិលទាំងអស់ហ្នឹង ដែលគាត់ធ្វើសកម្មភាពអីហ្នឹងឱ្យគាត់គិតមើលពីផ្លូវច្បាប់ផង  តើគាត់មានសិទ្ធិយ៉ាងណាទៅដាក់សម្ពាធលើតុលាការ វាជារឿងមួយមិនសមរម្យ ចឹងតុលាការមិនអាចទៅធ្វើតាមអ្នកនេះ តាមអ្នកនោះបានទេ»។

លោក កើត សារ៉ាយ ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចរាជធានីភ្នំពេញ​ចាប់ខ្លួន កាលពីថ្ងៃទី០៥ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ ខណៈពេលដែលលោកកំពុងបំពេញការងារនៅក្នុងការិយាល័យរបស់ខ្លួន ទៅតាម​ដីកា​បញ្ជាឱ្យចូលខ្លួន​របស់ លោក សេង ហៀង ព្រះរាជអាជ្ញារងអមសាលា​ដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ។ នេះ​ជា​លើក​ទី២ ដែល​លោក កើត សារ៉ាយ ​ត្រូវ​បាន​ចាប់​ខ្លួន និង​រង​​បទ​ចោទ​ប្រកាន់​ «ញុះញង់»។ ការ​ចាប់​ខ្លួន​លោក កើត សារ៉ាយ កើត​មាន​ឡើង​បន្ទាប់​ពី​លោក​បាន​ទៅ​ជួប​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​ដែល​រត់​ចូល​ព្រៃ​ដោយ​ផ្ទាល់ និង​អត្ថាធិប្បាយ​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ស្ថានភាព​របស់​ពួកគេ ក្រោយ​ពេល​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​មួយ​ចំនួន​ដែល​រស់​នៅ​ឃុំ​ស្រយង់ ស្រុក​គូលែន ខេត្ត​ព្រះ​វិហារ បាន​ប៉ះ​ទង្គិច​ហិង្សា​ជាមួយ​សមត្ថកិច្ច​ចម្រុះ កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​​៦ ខែ​​មីនា ដើម្បី​ការពារ​ដីធ្លី​ដែល​កំពុង​មាន​ជម្លោះ។ ក្នុង​ការ​ប៉ះទង្គិច​នោះ ក៏​មាន​ការ​ចាប់​ខ្លួនប្រជា​ពលរដ្ឋ​ប្រមាណ​ ៣០នាក់ ហើយបច្ចុប្បន្នពួកគេមួយចំនួន ត្រូវបានដោះលែងឱ្យនៅក្រៅឃុំជាបណ្តោះអាសន្ន៕

នាយករដ្ឋមន្ត្រី៖ ការដោះស្រាយវិវាទការងារនៅ​ត្រីមាសទី១ឆ្នាំនេះ មានការកើនឡើង តែជាការបង្ហាញពីភាពចាស់ទុំនៃការអនុវត្តច្បាប់

នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានលើកឡើងថា ការដោះស្រាយវិវាទការងារនៅត្រីមាសទី១ ដើមឆ្នាំនេះ មានកើនឡើង​ខ្ពស់ បើធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នាកាលពីឆ្នាំ២០២៣ ដែល​នេះជា​សញ្ញាវិជ្ជមាន​មួយ​ និងជា​ការវិវឌ្ឍដោយភាពជឿជាក់ និងភាព​ចាស់ទុំពីគ្រប់ភាគី​ដែលបានចូលរួមដោះស្រាយវិវាទការ​ងារ​​​ដោយ​ការ​គោរពច្បាប់។

ការថ្លែងបែបនេះ ធ្វើឡើងនៅពេល​លោកចូលរួមក្នុងពិធី​សំណេះសំណាលជាមួយថ្នាក់ដឹកនាំអង្គការវិជ្ជាជីវៈ ក្នុងឱកាសខួបអនុស្សាវរីយ៍លើកទី១៣៨ ទិវាពលកម្មអន្តរជាតិ ១ឧសភា កាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែមេសា​ ឆ្នាំ២០២៤។

ក្នុងពិធីនោះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានថ្លែងកោតសរសើរក្រសួងការងារ ​​និ​ង​​បណ្ដុះបណ្ដាល​​វិជ្ជាជីវៈ ដែលមាន​យន្តការ​ដោះស្រាយ​វិវាទ​​ការងារ ខណៈ​អត្រា​ផ្សះផ្សា​​វិវាទ​​​​នៅ​កម្រិត​ក្រសួង​បាន​​កើនឡើង​ដល់ ៨៤% សម្រាប់​​ត្រីមាស​​ទី១​ ឆ្នាំ២០២៤ បើ​ប្រៀបធៀប​​នឹង​​រ​យៈ​ពេល​​ដូចគ្នា ​កាលពី​​ឆ្នាំមុន ​មាន​ត្រឹមតែ ៧៦%ប៉ុណ្ណោះ។

លោកបន្ត​ថា បើទោះជាការដោះស្រាយវិវាទការងារ មានការកើនឡើង ប៉ុន្តែ​នេះ​គឺ​ជា​ភាព​ចាស់​ទុំ​របស់​គ្រប់​​ភាគីពាក់ព័ន្ធដែលបានចូលរួមដោះស្រាយ ខណៈលោក​អះអាងជាថ្មីថា រាជរដ្ឋាភិបាលនៅតែ​បន្តគាំទ្រដល់ដំ​ណើរការ​របស់​ក្រុមប្រឹក្សា​អាជ្ញាកណ្ដាល ដែលជា​យន្តការ​ត្រីភាគី​សម្រាប់​ការដោះស្រាយ​វិវាទ​ការងារ ​និង​យន្តការផ្សេងៗ​ទៀត ហើយ​រដ្ឋាភិបាល​ក៏​បន្ត​លើក​កម្ពស់​​សិទ្ធិសេរីភាព​អង្គការ​វិជ្ជាជីវៈ​ដែរ។

លោក​មានប្រសាសន៍ថា៖ «មកដល់​ម៉ោង​នេះ ​កម្ពុ​ជាមាន​សមាគម​និយោជក ​និង​សហជីព​គ្រប់​កម្រិត​ជាង​៦ ៣០០ កើនឡើង​ខ្លាំង​ធៀប​នឹង​ឆ្នាំ២០១៦ មាន​ត្រឹមតែ៣៦០ បានន័យ​ថា រដ្ឋ​​បាន​​បើកទូលាយ​​សិទ្ធិសេរីភាព​រីកចម្រើន​ហើយ ដូច្នេះ​កុំ​យក​មតិ​សហជីព​មួយ​​ឬ​ពីរ​នាក់​ដែល​បង្កើត​បញ្ហា ហើយ​ដើរ​​ស្រែកថា​អត់​សិទ្ធិសេរីភាព»

អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាល​វិជ្ជាជីវៈ លោក កត្តា អ៊ន បង្ហាញការគាំទ្រចំពោះការ​លើក​ឡើង​របស់​ប្រមុខរដ្ឋាភិបាល។ តែយ៉ាងណា លោក​សង្ឃឹមថា វិវាទការ​ងារ​នឹងមាន​ការ​ថយ​ចុះ​ពីមួយ​ឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ ដោយសារការយល់ដឹងពីច្បាប់ យន្តការដោះស្រាយវិវាទ និងការដោះស្រាយកម្រិតរោង​ចក្រ និងសហគ្រាសទទួលបានជោគជ័យកើនឡើង។

អ្នកនាំពាក្យរូបនេះថា ចំនួនវិវាទដែលមិនអាចសះជាបាន នៅតែមាន បើសិនភាគីមិនគោរព និង​ទទួលយក​យន្តការដោះស្រាយ​ផ្លូវច្បាប់។

លោកបានថ្លែង​ថា៖ «កន្លងមកនេះ យើងទទួលលទ្ធផលអត្រាសះជាគ្នា​មាន​ការកើនឡើង ក្រោម​យន្តការ​ដោះស្រាយកម្រិតក្រសួង។ […] តែបើភាគីមិនគោរព និងទទួលយកយន្តការដោះស្រាយវិវាទតាមច្បាប់ នោះវិវាទរ៉ាំរ៉ៃនឹងមិនអាចសះជាទេ»។

លោកបន្តថា៖ «ជាក់ស្តែងករណីណាហ្គាវើលដ៍ យន្តការដោះស្រាយរបស់​ក្រសួង និងក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាលបានបញ្ចប់ហើយ ដូច្នេះមានតែយន្តការតុលាការទេដែលជាសមត្ថកិច្ចចុងក្រោយ។ […] ចឹងបើភាគី​កម្មករមិនសុខចិត្តប្តឹងទៅតុលាការ នេះជាយន្តការដោះស្រាយតាមច្បាប់»។

អ្នកនាំពាក្យរូបនេះ ក៏បានស្នើឱ្យ​គ្រប់ភាគីនៃវិវាទត្រូវគោរពច្បាប់ និងប្រើយន្តការដោះស្រាយវិវាទដែលមានចែងក្នុងច្បាប់ ហើយទទួលយកដំណោះស្រាយទាំងនោះ ជៀសវាងការប្រព្រឹត្តខុសច្បាប់។

ពាក់ព័ន្ធនឹងករណីនេះដែរ លោក អាត់ ធន់ ប្រធានសហភាពការងារកម្ពុជា សង្កេត​ឃើញ​ថា វិវាទការងារ​មាន​ការដោះស្រាយជាបន្តបន្ទាប់ ហើយ​ទោះបីមិនទាន់បាន​ដូច​ទាំង​ស្រុង​នូវអ្វីដែលភាគីជម្លោះ ក៏ដូចជាកម្មករចង់បាន តែការដោះស្រាយយ៉ាងហោចណាស់មិនចំណាយពេលយូរដូចមុនដែរ។

លោកថា៖ «ខ្ញុំគិតថា វិវាទ វាដូចជាមានការដោះស្រាយជាបន្តបន្ទាប់ ហើយវិវាទខ្លះក៏ដោះបានវិវាទខ្លះក៏ដោះមិន​បាន។​ […] ឃើញដូចករណីកន្លងមកនៅ Y&W ចឹងឃើញខាងរដ្ឋាភិបាលអន្តរាគមន៍​លឿនជាងមុន បើយើងប្រៀបធៀបកាលពីមុន»។

យោងតាម ​របាយ​កា​​រណ៍​ស្តីពី​ការ​បូកសរុប​លទ្ធផល​ការងារ​ឆ្នាំ ២០២៣ និង​លើក​ទិសដៅ​ការងារ​ឆ្នាំ​ ២០២៤​ របស់​ក្រសួង​កា​ងារ និង​បណ្តុះបណ្តាល​វិជ្ជាជីវៈ​ឱ្យដឹងថា ការដោះស្រាយ​វិវាទ​ការងារ​នៅ​ឆ្នាំ​ ២០២៣ មាន​ភាពល្អប្រសើរ ដោយ​ក្រសួង​បាន​ដោះស្រាយ​វិវាទ​សរុប​ចំនួន ១ ០០៥ ​ករណី​។​

របាយការណ៍ដដែលបន្តថា ដើម្បី​ពង្រឹង​ប្រសិទ្ធភាព​នៃ​ការដោះស្រាយ​វិវាទ​ការងារ ក្រសួង​​​​បាន​ធ្វើ​ឡើង​​តាម​​រយៈ​​យន្តការ​នៃ​ការដោះស្រាយ​វិវាទ​ការងារ និង​ការពង្រឹង​សមត្ថ​​ភាព​មន្ត្រី​ផ្សះផ្សា ភាពជា​ដៃគូ​នៃ​កិច្ចសន្ទនា​សង្គម យន្តការ​ត្រីភាគី និង​គាំទ្រ​និរន្តរភាព​នៃ​ក្រុមប្រឹក្សា​អាជ្ញាកណ្តាល ការដោះស្រាយ​​វិវាទ​​ការ​ងារ​​ក្រៅ​ប្រព័ន្ធតុលាការ ព្រមទាំង​ការកែលម្អ​នីតិវិធី​នៃ​ការដោះស្រាយ វិវាទ​ការងារ​ជា​​ប្រចាំ​។ 

​ជាក់ស្តែង​តាមរយៈ​ការ​ពង្រឹង​ប្រសិទ្ធភាព​នៃ​ការ​ដោះ​ស្រាយ​វិវាទ​ការងារ​នេះ ក្រសួង​ថា​៖ «​នៅក្នុង​ឆ្នាំ​២០២៣ ក្រសួង​បាន​ដោះស្រាយ វិវាទ​សរុប​ចំនួន ១ ០០៥ ​ករណី ក្នុងនោះ សះជា​ចំនួន ៨២៩ ​ករណី (​ស្មើនឹង ៨២,៤៩%) មិន​សះជា ចំនួន ១៤៨ ​ករណី ​(​ស្មើនឹង ១៤,៧៣%) មោ​ឃៈ ចំនួន ២៨ ​ករណី (​ស្មើនឹង ​២,៧៩%)​។ ក្នុងករណី​វិវាទ​ទាំងអស់នេះ វិវាទ​បុគ្គល​មាន​ចំនួន ៨១៨ ​ករណី (​ស្មើនឹង ៨១,៣៩%)​ និង​វិវាទ​ការងារ​រួមមាន​ចំនួន ​១៨៧ ​ករណី (​ស្មើនឹង ១៨,៦១%)​»។​

ដោយឡែក កញ្ញា ឈឹម សុខន អនុប្រធានសហជីពទ្រទ្រង់សិទ្ធិការងារបុគ្គលិកកម្មករខ្មែរ នៃក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ បាន​លើកឡើងថា អត្រាភាគរយដែលថាមានការកើនឡើងនេះ ​មិនបានឆ្លុះបញ្ចាំងពីតថភាព​ពិត​ទេ ខណៈវិវាទនៃក្រុមកូដករណាហ្កាវើលដ៍ នៅតែមិនអាចទទួលបានដំណោះស្រាយសមស្រប។

កញ្ញាថា៖ «បើសម្រាប់ខ្ញុំអ្នកប្រឈមផ្ទាល់ និងកំពុងតែមានវិវាទផ្ទាល់ហ្នឹង ខ្ញុំគិតថា វាអត់ឆ្លុះបញ្ចាំងទេ ដោយសារវិវាទខ្ញុំជាវិវាទយូរជាងគេ វិវាទយើងឡើងយូរអង្វែងហើយ អត់ត្រូវបានគេសួរនាំអីផង និងរម្លឹក​ពីវិវាទហ្នឹងផង។ […] សំខាន់ [ក្រសួង] គាត់ឆ្លើយជាក់ស្តែង ឆ្លើយលក្ខណៈឱ្យ​តែរួចខ្លួនទេ បើ​ឆ្លុះបញ្ចាំងពីរឿងវិញ គាត់ធ្វើតាមយន្តការ ប៉ុន្តែវាជាយន្តការដោះស្រាយអ្វីដែលភាគីក្រសួងចង់បាន និងក្រុមហ៊ុនចង់បាន វាអត់ឆ្លុះបញ្ចាំងពីអ្វីដែលភាគីកម្មករចង់បាន»។

បើតាមកញ្ញា សុខន ក្រុមកូដករណាហ្កាវើលដ៍ នៅតែមិនទាន់មានការងារធ្វើនៅឡើយទេ ហើយ​ពួកគាត់​នឹងនៅតែបន្តទាមទារឱ្យមានដំណោះស្រាយសមស្របមួយ​​ ដើម្បីបញ្ចប់វិវាទការងារដ៏រ៉ាំរ៉ៃនេះ។ ក្រុម​កូដករ​សហជីព​ក្រុមហ៊ុន​ណាហ្គាវើលដ៍ បាន​ធ្វើ​កូដកម្មអស់​រយៈពេល​ជាង ២​ឆ្នាំ​មក​ហើយ ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​វិវាទ​ការងារ​ដែលពួកគេចោទ​ក្រុម​ហ៊ុនថា​ បាន​បញ្ឈប់​បុគ្គលិក​ជាង​ ១ ០០០​​នាក់ និង​​ការ​​មិន​​ទូទាត់​​សំណង​​សម​ស្រប​តាម​ច្បាប់​ការងារ។ ក្រុម​កូដករ​​តែង​​ប្រមូល​ផ្តុំ​តវ៉ា​នៅ​ខាង​មុខ​ក្រុមហ៊ុន​កាស៊ីណូ​ណាហ្គាវើលដ៍​​ស្ទើ​រ​រៀង​រាល់​ថ្ងៃ​ ដោយ​ថ្ងៃ​ខ្លះ​មាន​​ការ​តុបតែង​ខ្លួន​ និង​អំពាវនាវ​ប្លែកៗ​ ទៅ​តាម​ពេល​វេលា​ និង​ព្រឹត្តិការណ៍ផ្សេងៗ៕

យោធិន២០នាក់​ស្លាប់​ និងជាច្រើននាក់ទៀត​របួស​​​ ក្នុង​ឧបទ្ទវហេតុផ្ទុះគ្រាប់នៅ​យោធភូមិ​ភាគ​ទី​៣

យ៉ាងហោចណាស់ យោធិនចំនួន ​២០នាក់ បានស្លាប់​បាត់បង់ជីវិត និងមានអ្នកផ្សេងទៀត​បាន​រង​​របួស​ជា​ច្រើន​នាក់ នៅក្នុងហេតុការណ៍ផ្ទុះគ្រាប់​​នៅបន្ទាយ​ទាហាន​ភូមិ​ភាគ​៣ ក្នុងខេត្តកំពង់ស្ពឺ កាលពីថ្ងៃទី២៧ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។

បើតាមការឱ្យ​ដឹងនៅក្នុងរបាយការណ៍បឋមរបស់យោធភូមិភាគទី៣ ​ករណីផ្ទុះនៅ​ឃ្លាំងស្តុកគ្រាប់នៅទីបញ្ជាការយោធភូមិភាគទី៣នេះ បានកើតឡើងនៅវេលាម៉ោងប្រហែល១៤ និង២៥នាទី ដែលបណ្តាលឱ្យ​យោធិនចំនួន ២០នាក់ បានស្លាប់​បាត់បង់ជីវិត ក្នុងចំណោមអ្នកស្លាប់​នោះ​ គឺមាននាយទាហាននៅ​ខេត្ត​កោះកុង ចំនួន ១៥នាក់ និងនាយទាហានទីបញ្ជាការយោធភូមិភាគ៣ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ ចំនួន ៥នាក់ ព្រមទាំង​បង្កឱ្យមានការ​ប៉ះពាល់ដ​ល់លំនៅដ្ឋានរបស់​ប្រជាពលរដ្ឋនៅ​ជិតៗតំបន់​នោះផង​ដែរ។

របាយការណ៍ដដែលបន្តថា យោធិនទាំង ១៥នាក់ ដែលមកពីខេត្តកោះកុង គឺជាអ្នកដឹកជញ្ជូនគ្រាប់ខូចពីតំបន់ប្រតិបត្តិការសឹករងខេត្តកោះកុង មកកាន់ទីបញ្ជាការយោធភូមិភាគទី៣ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ ខណៈ​យោធិន ៥នាក់ទៀត ដែលជានាយទាហានទីបញ្ជាការយោធនភូមិភាគ៣ខេត្តកំពង់ស្ពឺ គេនៅមិនទាន់​កំណត់អត្តសញ្ញាណបាននៅឡើយទេ។

ប្រភពដដែលបន្តទៀត​ថា​ ក្នុងឧបទ្ទវហេតុនេះ បានបណ្ដាលឱ្យ​ខូតខាត​​រថយន្ត ០៥ គ្រឿង អគារខូចខាត​ធ្ងន់ធ្ង​រ​ចំនួន ០៤ខ្នង និង​ខូចខាតផ្ទះប្រជាពលរដ្ឋជុំវិញទីបញ្ជាការយោធភូមិភាគចំនួន ២៥ខ្នង។

ទាក់ទងនឹងករណីនេះ គេហទំព័រ Newsroom Cambodia មិនអាចទាក់ទងអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការ​ពារ​ជាតិ លោក ឈុំ សុជាតិ និងអភិបាលខេត្តកំពង់ស្ពឺ លោក វ៉ី សំណាង ដើម្បី​សុំការអត្ថាធិប្បាយ​បន្ថែមជុំវិញមូលហេតុនៃការផ្ទុះ និងចំនួនអ្នករងរបួសបាន​ទេ​ ដោយទូរស័ព្ទ​មិនអាចខលចូលបាន។

អ្នកស្រី ប៉ែន សន អះអាង​ជាប្រជាពលរដ្ឋដែលមានផ្ទះនៅក្បែរ​បន្ទាយទាហានភូមិភាគ៣នោះ បាន​ឱ្យដឹងថា ករណីផ្ទុះគ្រាប់នេះ បានបណ្តាលឱ្យផ្ទះអ្នកស្រីរងការខូចខាតដំបូល និងសម្ភារៈមួយចំនួន ប៉ុន្តែ​ពុំបាន​បណ្តាល​ឱ្យ​សមាជិកគ្រួសារណាមួយ​ រងរបួសនោះទេ។​

អ្នកស្រី​និយាយ​ថា៖ «ផ្ទះ​ខ្ញុំនៅចម្ងាយប្រមាណ១០០ម៉ែត្រពីបន្ទាយហ្នឹង។ ពេលហ្នឹងខ្ញុំនៅធ្វើការនៅរោងចក្រ ហើយកូនខ្ញុំនៅផ្ទះ វាតេទៅប្រាប់ខ្ញុំថា ម៉ែផ្ទះយើងធ្លាក់ក្បឿងអស់ហើយ វាអត់ដឹងថាគ្រាប់​ឬអីទេ។ […] កូនខ្ញុំទូរស័ព្ទមកទាំងយំផងអីផង កូនទូរស័ព្ទមកហ្នឹងប្រហែលម៉ោង២កន្លះ»។

អ្នកស្រី ប៉ែន សន បន្ថែម​ថា៖ «ផ្ទះខ្ញុំមិនមានអ្នកណារងរបួសទេ ប៉ុន្តែគ្រាន់តែថាយើងខូចខាតទ្រព្យសម្បត្តិអីចឹងណា។ […] តែម៉េចក៏ដោយ ខ្ញុំភ័យណាស់ ភ័យមិនទាន់ហូបបាយកើតផង តាំងពីម្សិលមិញមករហូតដល់ឥលូវហ្នឹង ហូបបាយអត់ទាន់កើតទេ ណាមួយវាអស់ផ្ទះអស់អីផង អត់មានកន្លែងឱ្យ​កូន​ដេក»។ 

ពាក់​ព័ន្ធនឹង​រឿង​នេះ លោក យង់ គិមអេង នាយកប្រតិបត្តិមជ្ឍមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ និងសន្តិភាព បានថ្លែងថា នេះជាករណីដែលគួរឱ្យ​សោកស្តាយបំផុត ព្រមទាំងថា ការទុកដាក់​គ្រាប់មិន​បាន​ត្រឹមត្រូវ អាចជាកត្តាដែលធ្វើឱ្យ​មានការផ្ទុះផងដែរ។

លោកមានប្រសាសន៍ថា​៖ «ករណីដែលកើតឡើងនេះ គឺជាករណីដែលគួរឱ្យ​សោកស្តាយ ហើយខ្ញុំយល់ថា ប្រហែលជាមានការទុកដាក់ ឬពាក់ព័ន្ធនឹងការដឹកជញ្ជូនខុសបច្ចេកទេសយ៉ាងម៉េច​ក៏មិនដឹងបានវាមានការផ្ទុះបែបនេះ។ […] មួយទៀតប្រហែលអាចដោយសារតែកម្តៅថ្ងៃនោះ វាក្តៅខ្លាំងផងទៀត អ៊ីចឹងទំនងជាអាចជាគួបផ្សំគ្នាផង ដូច្នេះហើយបានជាអាចធ្វើឱ្យ​ផ្ទុះ»។

លោក យង់ គិមអេង សង្ឃឹមថា នឹងមានការស៊ើបអង្កេតពីសំណាក់កងយោធ​ពល​ខេមរភូមិន្ទ ដោយ​សារ​តែ​ករណី​នេះ បានឆក់យកអាយុជីវិតរបស់យោធិនជាច្រើនរូប ក៏ដូចជាការខូចខាតដ៏ធំសម្បើមសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋដែលនៅជុំវិញនោះ។

លោកថា៖ «ការដែលផ្ទុះហ្នឹង យើងឃើញថា មានការបាត់បង់អាយុជីវិតនាយទាហានផង ពលរដ្ឋដែល​នៅ​ជុំវិញហ្នឹងក៏មានការខូចខាតទ្រព្យសម្បត្តិ ចឹងប្រហែលជាអាចខាងយោធ​ពលខេមរភូមិន្ទលោកអាចនឹងធ្វើការស៊ើបអង្កេតបន្ថែមទៀត ដើម្បីសិក្សាពីមូលហេតុផ្ទុះហ្នឹង ឱ្យ​បានច្បាស់លាស់ថែមទៀត។ […] ហើយចំពោះប្រជាពលរដ្ឋក៏គួរតែមានការផ្តល់ការជួយទៅដល់ពួកគាត់ខ្លះដែរ សម្រាប់អ្នកដែ​ល​ខូចខាតផ្ទះសម្បែង ហើយគ្នាមានជីវភាពមិនសូវធូធារអីចឹង»។

ក្រោយពីបានទទួលដំណឹងអំពីឧបទ្ទវហេតុផ្ទុះគ្រាប់នេះ​ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានសម្តែង​ការសោកស្តាយជាពន់ពេក និងប្រកាសថា រដ្ឋាភិបាលនឹងទទួលរ៉ាប់រងចាត់ចែងចំណាយលើការរៀបចំពិធីបុណ្យសពឱ្យ​សាកសមនឹងពលីកម្មរបស់យោធិន។

នៅក្នុងសំណេរមួយនៅក្នុងទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់​លោក​បានរៀបរាប់ថា៖ «ខ្ញុំមាន​ក្តីរន្ធត់ក្តុកក្តួលឥតឧបមា ដែលបានទទួលដំណឹងអំពីឧបទ្ទវហេតុផ្ទុះគ្រាប់ នៅយោធភូមិភាគទី៣ ក្នុងខេត្តកំពង់ស្ពឺ កាលពីរសៀលថ្ងៃសៅរ៍ ទី២៧ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ ដែលបានបង្កឱ្យយោធិនចំនួន ២០​នាក់ បានពលីជីវិត និងយោធិនមួយ​ចំនួន​ទៀតបាន​របួស»។

លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី​​ ហ៊ុន ម៉ាណែត បន្តថា៖ «ក្នុងនាមរាជរដ្ឋាភិបាល និងក្នុងនាមខ្លួនខ្ញុំផ្ទាល់ ខ្ញុំសូមចូល​រួមរំលែកមរណទុក្ខយ៉ាងក្រៀមក្រំបំផុត​ ចំពោះក្រុមគ្រួសារយោធិនពលី និងសម្តែងនូវសមានទុក្ខសោកស្តាយចំពោះអ្នករងរបួស ក្នុងឧបទ្ទវហេតុដ៏សោកសង្រេងនេះ»។

ជាមួយគ្នានេះដែរ ប្រមុខ​រាជរដ្ឋាភិបាល ក៏​បានប្រកាសពី​ផ្តល់ការឧបត្ថម្ភជាថវិកា​ជូនគ្រួសារយោធិនពលី​ចំនួន ២ម៉ឺន​ដុល្លារអាមេរិក ក្នុងមួយគ្រួសារសព ហើយចំពោះយោធិនដែលរងរបួសក្នុង​ឧបទ្ទវហេតុនេះ ក្នុងម្នាក់ៗចំនួន ២០​លានរៀល៕​

សង្គមស៊ីវិល និងគ្រួសារ​ទាមទារឱ្យ​ក្រសួង​យុត្តិធម៌​ស៊ើបអង្កេតឡើង​វិញ​លើ​សំណុំ​រឿង​បាញ់​សម្លាប់​លោក ឈុត វុទ្ធី

ក្នុងគម្រប់ខួប​១២​ឆ្នាំ​នៃការ​​បាញ់​សម្លាប់​សកម្ម​ជន​ព្រៃឈើ លោក ឈុត វុទ្ធី ក្រុម​​​អង្គការ​​សង្គម​ស៊ីវិល និង​គ្រួសារ ទាម​ទារ​ឱ្យក្រសួង​យុត្តិធម៌​បើក​​​ការ​ស៊ើប​អង្កេត​ឡើង​វិញ​ដើម្បី​ផ្តល់​យុត្តិធម៌​។ ​

​​លិខិត​​ចំហរ​​ចេញកាលពីថ្ងៃទី​២៦​ ខែ​មេសា ឆ្នាំ​២០២៤ ដោយ​អង្គការ​​ចំនួន​៩ រួមមាន​មជ្ឈមណ្ឌល​​សិទ្ធិមនុស្ស​កម្ពុជា​ ​អង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្ស​​លីកាដូ និង​សមាគម​ការពារ​សិទ្ធិមនុស្ស​អាដហុក​ជាដើម លើក​ឡើង​ពីមរណភាព​របស់​លោក ឈុត វុទ្ធី​ ថា​មិនទាន់​ទទួលបាន​យុត្តិធម៌​​នៅគើយ។ លិខិត​ចំហរ​ដដែល​បន្ថែម​ថា អំពើ​ឃាតកម្ម​លើលោក ឈុត វុទ្ធី​​ បាន​បង្កការ​ឈឺចាប់ ​និង​សោក​ស្តាយជា​ខ្លាំងសម្រាប់​ក្រុម​គ្រួសារ មិត្តភក្តិ សកម្មជនបរិស្ថាន​ អ្នក​ស្រឡាញ់ព្រៃ​ឈើ ពលរដ្ឋសហគមន៍ព្រៃឈើ​ ព្រមទាំង​អ្នកស្រឡាញ់​គាំទ្ររូប​លោក​។​

តាមរយៈ​លិខិតចំហ​ដដែល​បញ្ជាក់ថា​៖​ «អស់រយៈពេល​១២ឆ្នាំមកហើយ​នៅតែមិនទាន់បាន​យុត្តិធម៌​ ហើយ​បាន​ជះ​ឥទ្ធិពល​អវិជ្ជមានជាខ្លាំង​ដល់សេរីភាព​ជាមូលដ្ឋាន​របស់​ពលរដ្ឋ​សហគមន៍​​ព្រៃឈើ​ សកម្មជន​ព្រៃ​ឈើ សកម្មជនបរិស្ថាន និងអ្នកស្រឡាញ់​ធនធានធម្មជាតិ​ដទៃ​​ទៀត​ ក្នុងការ​ការពារ​និង​អភិរក្សធនធានធម្មជាតិ»។​

លោក រស់ សារ៉ាត់អ្នកសម្របសម្រួល​គម្រោង​ការពារ​សេរីភាព​មូលដ្ឋាន​នៃ​មជ្ឈមណ្ឌល​សិទ្ធិ​មនុស្ស​​កម្ពុជា​(CCHR)​ បានប្រាប់ Newsroom Cambodia ថា CCHR ជំរុញ​ឱ្យ​​​រដ្ឋាភិបាល​ស៊ើបអង្កេតឡើងវិញ​លើរឿងនេះ​ ហើយ​ចូលរួម​ការពារ​សិទ្ធិសេរីភាព​ចំពោះ​សកម្មជន​ដែល​ហ៊ាន​ពលីជីវិត​ដើម្បី​ជាតិ។  

លោកដនិយាយ​ថា៖ «កន្លងមក​យើងឃើញ​ថានៅ​ពេលដែល​សកម្មជន​សិទ្ធិមនុស្ស សកម្មជន​បរិស្ថាន​ត្រូវបានសម្លាប់ ដូចជាករណីលោក ឈុត វុទ្ធីលោក ជា វិជ្ជា លោកបណ្ឌិត កែម ឡី តែងរង​ការរិះគន់​ថាករណីទាំងនោះ​មិនទទួល​បានយុត្តិធម៌ ដោយសារកង្វះការ​ស៊ើបអង្កេត​ដែល​អាចជឿ​ជាក់បាន និងឯករាជ្យភាព​នៃប្រព័ន្ធ​តុលាការ។ ដើម្បី​ផ្ដល់យុត្តិធម៌​ពិតប្រាកដ ការស៊ើប​អង្កេតដោយឯករាជ្យ និងតម្លាភាព គឺជា​ការចាំបាច់​បំផុត ដើម្បីធានា​ជនដៃដល់ និងអ្នក​ពាក់ព័ន្ធ​ត្រូវបាននាំមកផ្តន្ទាទោស»។

លោកបន្ថែម​ថា នៅពេល​ដែល​ករណី​ណាមួយ​មិនត្រូវបាន​ផ្តល់​យុត្តិធម៌ នោះ​វប្បធម៌​និទណ្ឌភាព ឬភាពរួចទោសពីការ​ទទួល​ខុសត្រូវ​ផ្លូវ​ច្បាប់ នៅ​តែមាន ដែលជា​មូលហេតុ​ធ្វើ​ឱ្យ​ សាធារណជន​បាត់បង់​ទំនុកចិត្ត​លើប្រព័ន្ធ​យុត្តិធម៌។

លោក ឆឺយ ឧត្តមរស្មី កូនប្រុស​​របស់​លោក ឈុត វុទ្ធី ប្រាប់ Newsroom Cambodia ថា លោក​ពិតជា​មានការសោកស្តាយ៉ាង​ខ្លាំងដែល​បានបាត់​បង់ធនធានមនុស្ស​ដូចឪពុករបស់លោក ហើយលោក​ចង់ឱ្យ​មាន​ការ​ស៊ើប​អង្កេតឡើងវិញ​​ចំពោះ​ការ​បាញ់សម្លាប់ឪ​ពុករបស់លោក។

លោកបាន​ថ្លែង​ថា៖ «បើរឿងនឹករឮករវាងកូន​និង​​ឪពុក​គឺគាត់ជា​ឪពុកម្នាក់​ដ៏ល្អ​ និងជាគំរូភាព​ម្នាក់​ក្នុង​សង្គមជាតិ​ ដែលខ្ញុំមាន​ឪពុកជាអ្នក​ការពារធនធាន​ធម្មជាតិ​ ជាមោទ​នភាព​ចំពោះ​ខ្ញុំយ៉ាង​ធំ​ចំពោះ​លោក​ឪពុក​ ហើយ​ចំពោះ​យុវ​ជន​ដែលបាន​ចូលរួម​គោរព​នឹក​រឮក​វិញ្ញាណក្ខន្ធ​​​របស់លោក​ ឈុត​ វុទ្ធី ហ្នឹង​ គឺ​សុទ្ធ​សឹងតែ​យុវជន​ដែល​មាន​ស្មារតី​ការពារធនធាន​ធម្មជាតិ​ដូច​លោក​ ឈុត វុទ្ធី​ ដែរ​។ អ៊ីចឹងហើយ​យើង​នៅតែ​លើកទឹក​ចិត្ត​ដល់​យុវជន​ឱ្យ​ធ្វើកិច្ចការងារ​បន្ត​ពី​លោក ឈុត​ វុទ្ធី​ ដើម្បី​​ការពារ​ព្រៃឈើ​នៅកម្ពុជា»។

លោក ឆឺយ ឧត្តមរស្មី បន្ថែម​ថា រហូត​មកដល់ពេល​នេះ យុត្តិធម៌​សម្រាប់​ឱពុក និង​ក្រុមគ្រួសារ​របស់​លោក​មិនទាន់​មាន​ពន្លឺ​នៅឡើយ។​

លោក​បន្តថា៖ «​ខ្ញុំ​ ព្រម​ទាំង​ក្រុម​គ្រួសារ​ រួម​ទាំង​ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ដែល​ស្រឡាញ់​គោរព​លោក​ ឈុត វុទ្ធី គឺ​មិនទាន់​ទទួល​បាន​យុត្តិធម៌ពិត​ប្រាកដ​ទេ​មក​ទល់​ពេលនេះ​។ ចំពោះ​អាជ្ញាធរ ​ឬក៏​ប្រព័ន្ធ​តុលាកានៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា ដើម្បី​បញ្ជាក់​ភាព​ស្អាត​ស្អំ​របស់​ខ្លួន​គួរ​តែ​រក​ឃាត​ករ​នៅពី​ក្រោយ​ខ្នង​ក្នុង​ការ​បញ្ជាបាញ់​សម្លាប់​​លោក ឈុត វុទ្ធី។​​ ខ្ញុំ​គិត​ថា​លោក​ ឈុត​ វទ្ធី​ មិនមែន​ត្រឹម​កូន​ប៉េអឹមហ្នឹង​មកមានសិទ្ធិ ឬក៏​ហ៊ានសម្រេចចិត្ត​បាញ់​សម្លាប់​​គាត់​ទេ​ ត្រូវ​តែ​ចាប់អ្នកបញ្ជាហ្នឹងមកផ្តន្ទាទោស»។

Newsroom Cambodia មិនអាចទាក់ទង​សុំ​ការ​អត្ថាធិប្បាយ​ពី​អ្នកនាំពាក្យ​ក្រសួង​យុត្តិធម៌ លោក ជិន ម៉ាលីន និង​លោក គឹម​សន្តិភាព​បាន​ទេ។​

លោក ​ឈុត វុទ្ធី ​ត្រូវ​បាន​ខ្មាន់​កាំភ្លើង​បាញ់​សម្លាប់​ កាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១២ ខណៈពេលដែលគាត់កំពុងស៊ើបអង្កេតលើការកាប់ឈើ និងការរឹបអូសដីធ្លីដោយ​ខុសច្បាប់​ នៅតំបន់ជួរភ្នំក្រវាញ​ ​ខេត្តកោះកុង ជាមួយអ្នកកាសែតពីរនាក់។

កន្លង​មក តុលាការ​ខេត្ត​កោះកុង​បាន​បិទ​ការស៊ើបអង្កេត​ទៅលើ​សំណុំ​រឿង​នេះ ដោយ​កាត់ទោស​​ឱ្យ​យុវជន​ម្នាក់ ឈ្មោះ រ៉ាន់ បូរ័ត្ន ជា​សន្តិសុខ​ក្រុមហ៊ុន ធីមប៊ឺ ហ្គ្រីន (Timber Green) ជាប់ពន្ធនាគារ​​ ២​ឆ្នាំ ពី​បទ​មនុស្ស​ឃាត​ដោយ​អចេតនា​។ មន្ត្រីកងរាជអាវុធហត្ថ​ម្នាក់ ឈ្មោះ អ៊ិន រតនា ដែល​តុលាការ​ខេត្ត​កោះកុង បាន​វិនិច្ឆ័យ​ថា ជា​ឃាតក​បាញ់សម្លាប់​លោក ឈុត វុទ្ធី បាន​ស្លាប់​ក្នុង​ហេតុការណ៍នោះ៕

តុលាការខេត្តកំពង់ស្ពឺ សម្រចចោទ​លោក​ជួន គន្ធា និង​​បក្សពួក ពីបទ​ឆបោក​និង​ញុះ​ញង់​លើ​​​ករណី​​ចែក​​ដី​ក្នុងតំបន់​ការ​ពារ

តំណាងអយ្យការ​អម​​​សាលាដំបូងខេត្តកំពង់ស្ពឺ បាន​សម្រេចចោទប្រកាន់ លោក ជួន គន្ធា និងបក្ស​ពួក ពាក់ព័ន្ធនឹងបទ ឆបោក និងញុះញង់ឱ្យមានការប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋជាអាទិ៍ ក្នុងករណីប្រកាស​ចែកដីក្នុងដែនជម្រក​សត្វព្រៃភ្នំឱរ៉ាល់​​ជូនប្រជាពលរដ្ឋ ដោយខុសច្បាប់។

កាលពីថ្ងៃទី២៣ និងទី២៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ សមត្ថកិច្ចខេត្ដកំពង់ស្ពឺ បានចាប់​​ខ្លួន​ ​លោក ជួន គន្ធា និងលោក មិន ផាន្នី ក្រោយ​ពីតុលាការចេញដីកាបញ្ជាឱ្យចូលខ្លួន​ពាក់ព័ន្ធនឹងករណី «ប៉ុនប៉ងឆបោក និងញុះញុងឱ្យមានការប្រព្រឹត្ដបទឧក្រឹដ្ឋជាអាទិ៍»​ ពាក់ព័ន្ធនឹងការទន្រ្ទានដីនៅ​ដែនជម្រកសត្វព្រៃភ្នំឱរ៉ាល់ទំហំ ៤២០ហិកតា ដោយយកទៅពុះជាដី​ឡូតិ៍​ចែក​ឱ្យពលរដ្ឋ ហើយតម្រូវឱ្យបង់សេវាចំនួន៤៥០ដុល្លារក្នុងមួយឡូតិ៍។

អ្នកនាំពាក្យតំណាងអយ្យកាអមសាលា​ដំបូង​ខេត្តកំពង់ស្ពឺ លោក ទិន សុចិត្រា មានប្រសាសន៍​នៅថ្ងៃទី២៦ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤នេះ​ថា​ ការសម្រេច​ចោទ​ប្រកាន់ទៅ​លើបុគ្គលឈ្មោះ ​ជួន គន្ធា និងឈ្មោះ​ មិន ផាន្នី ព្រម​ទាំង​​បក្សពួក ដោយផ្អែកលើទង្វើរបស់ពួកគេដែលបានគប់គិតគ្នា ក្នុងការឆបោកប្រជាពលរដ្ឋ ដោយ​ថាដីរបស់រដ្ឋ​ជាកម្មសិទ្ធិរបស់ខ្លួន ហើយជនត្រូវ​ចោទ ឈ្មោះ ជួន គន្ធា បានតាំងខ្លួនជាឯកឧត្តម ដើម្បីទទួលបានទំនុកចិត្តពីមហាជន។

លោកថា សកម្មភាពនេះ បណ្តាល​​ឱ្យមនុស្សជាច្រើននាក់ ឆ្លេឆ្លារត់រកដីដែលចែកជូនដោយឈ្មោះ ជួន គន្ធា ដែលបានបង្កឱ្យមានភាពវឹកវរ និងចលាចលក្នុងសង្គម។

អ្នកនាំពាក្យតំណាងអយ្យការនិយាយ​ថា៖ «ញុះញង់អំពីការចែកដីរបស់គាត់[លោក ជួន គន្ធា] ដោយដីទាំងអស់នោះ​ វាមិនមែនជាកម្មសិទ្ធិឯកជនទេ កម្មសិទ្ធិរបស់​រដ្ឋ ហើយគាត់ផ្សព្វផ្សាយទៅធ្វើឱ្យមានការជ្រួលច្របល់នៅក្នុងសង្គម ដែលមានប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើននាំគ្នាបំពាក់​បំពួន ដើម្បី​ទៅទ​ទួល​ថា​ ដីហ្នឹងជាដីឯកជនស្របច្បាប់របស់គាត់»។

បន្ទាប់ពីមានការចុះផ្សាយតាមរយៈគេហទំព័រអនឡាញ KH Plus News កាល​ពីថ្ងៃ​ទី២០ ខែមេសា ជុំវិញការចែកដីជូនពលរដ្ឋឥតគិតថ្លៃក្នុង១ឡូតិ៍ក្បាល១០ម៉ែត្រ បណ្ដោយ​៣០ម៉ែត្រ​ ប៉ុន្តែទាមទារឱ្យបង់សេវារដ្ឋបាលចំនួន ៤៥០ដុល្លារនោះ រដ្ឋបាលស្រុកឱរ៉ាល់ កាលពីថ្ងៃទី២១ ខែមេសា បានចេញលិខិតជំទាស់នឹងការប្រកាសចែកដីជូនពលរដ្ឋរបស់ លោក ជួន គន្ធា ដែល​មាន​ទីតាំនៅភូមិរោងម៉ាស៊ីន និងភូមិត្រពាំងធ្មៀ ឃុំតាសាល ស្រុកឱរ៉ាល់។

រដ្ឋបាលស្រុកនេះ បានអះអាងថា ដីមានទីតាំងនោះ​ គឺស្ថិតក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃភ្នំឱរ៉ាល់ដែលត្រូវបានការពារដោយច្បាប់ ហើយគ្មានបុគ្គលណាអាចកាប់ឆ្ការ ទន្រ្ទាន ឬឈូសឆាយលើដីនោះបានឡើយ។ ប្រភព​ដដែល បញ្ជាក់ថា ប្រសិនបើរដ្ឋចែកជូនដីឱ្យប្រជាពលរដ្ឋក្រីក្រគឺអនុវត្តតាមគោលនយោបាយដីសម្បទានសង្គមកិច្ច ដែលមិនតម្រូវឱ្យពលរដ្ឋក្រីក្របង់ប្រាក់នោះទេ។

យោងតាមសេចក្ដីជូនដំណឹងរបស់អយ្យការអមសាលាដំបូងខេត្តកំពង់ស្ពឺ នៅថ្ងៃទី២៦ ខែមេសានេះ ឱ្យដឹងថា បន្ទាប់ពីធ្វើការសាកសួរ​លើ ឈ្មោះ​ ជួន គន្ធា និងឈ្មោះ​ មិន ផាន្នី បានរកឃើញ​ថា បុគ្គលទាំង២រូបនេះ និងបក្សពួកជាច្រើននាក់​ទៀត បានរៀបចំរចនាសម្ព័ន្ធឆបោកប្រជាពលរដ្ឋ និងក្លែងឯកសារផ្សេងៗ ដើម្បីរុករានដីរដ្ឋ ក្នុងគោលបំណងយកមកធ្វើកម្មសិទ្ធិរបស់ក្រុមខ្លួន។

តំណាងអយ្យការសម្រេចចោទប្រកាន់ពួកគេពីបទ ប៉ុនប៉ងឆបោក, ញុះញង់ឱ្យមានការប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋជាអាទិ៍, ក្លែងបន្លំឯកសារសាធារណៈ, ប្រើប្រាស់ឯកសារសាធារណៈក្លែង,​ កាប់គាស់ រុករាន និងឈូសឆាយដីព្រៃ ដើម្បីយដីធ្វើជាកម្មសិទ្ធិដោយគ្មានការអនុញ្ញាត ប្រព្រឹត្តនៅ​ចំណុច​ភូមិរោងម៉ាស៊ីន និងភូមិត្រពាំងធ្មៀ ឃុំតាសាល ស្រុកឱរ៉ាល់ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ កាលពីអំឡុង​ដើម​ខែ​មេសា រហូតដល់ ថ្ងៃទី២១ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ តាមបញ្ញត្តិមាត្រា​២៧, ២៩, ៣៧៧​, ៣៧៨, ៤៩៤, ៤៩៥, ៦២៩, និងមាត្រា ៦៣០ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ និងតាមបញ្ញតិ្ត មាត្រា៥៦ ចំណុចទី៤ និងមាត្រា៦២ ចំណុចទី១ នៃច្បាប់ស្ដីពីតំបន់ការពារធម្មជាតិ។​

លោក សម សាមួន ស្នងការនគរបាលខេត្តកំពង់ស្ពឺ មានប្រសាសន៍ថា សំណុំរឿងនេះ មានមនុស្សជាប់ពាក់ព័ន្ធប្រមាណ ១០នាក់ ហើយសមត្ថកិច្ចនឹងតាម​ចាប់ខ្លួនជាបន្តបន្ទាប់។ លោកបន្ត​​ថា បច្ចុប្បន្ន អាជ្ញាធរក៏កំពុងស្រង់ចំនួនពលរដ្ឋដែលបង់ប្រាក់ ដើម្បីទទួលបានដីនេះផងដែរ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖«មនុស្សក្បែរ១០នាក់[ជាប់ពាក់ព័ន្ធ]»។

ចំណែក​នាយករដ្ឋបាលខេត្តកំពង់ស្ពឺ លោក កែវ​​ គុជសី ថ្លែងយ៉ាងខ្លីថា៖ «ឥលូវកំពុងរៀបចំនីតិវិធី មិនទាន់បានរាយការណ៍ [ប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មាន] ថាម៉េចទេ»។ 

អង្គការប្រឆាំងអំពើពុករលួយទប់ស្កាត់ការបំផ្លាញធនធានធម្មជាតិ និងការពារសិទ្ធិពលរដ្ឋ កាលពីថ្ងៃទី២២ ខែមេសា បាន​ដាក់ពាក្យបណ្ដឹងប្តឹង​បុគ្គលចំនួន ៤នាក់ ទៅកាន់សាលាដំបូងខេត្តកំពង់ស្ពឺ ដោយចោទប្រកាន់ថា ពួកគេបានញុះញង់ពលរដ្ឋឱ្យទន្ទ្រានដីរដ្ឋដែលជាដែនជម្រក​សត្វព្រៃភ្នំឱរ៉ាល់ នៅភូមិរោងម៉ាស៊ីន និងភូមិត្រពាំងធ្មៀ ឃុំតាសាល ស្រុកឱរ៉ាល់ ហើយយកទៅលក់ឱ្យលោក ជួន គន្ធា។

ការប្ដឹងនេះធ្វើឡើង​ក្រោយពី​អង្គការនេះ​ រកឃើញថា ដីដែលលោក ជួន គន្ធា ប្រកាសចែកជូនពលរដ្ឋក្រីក្រចំនួន ៦ ០០០ឡូតិ៍ ហើយតម្រូវឱ្យបង់ប្រាក់ក្នុងមួយឡូតិ៍ចំនួន ៤៥០ដុល្លារ ដែលមានទំហំ១០ម៉ែត្រគុណនឹង​៣០ម៉ែត្រ គឺជាដីស្ថិតកក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃភ្នំឱរ៉ាល់ ហើយត្រូវបានការពារដោយព្រះរាជក្រឹត្យ។

ប្រធានអង្គការប្រឆាំងអំពើពុករលួយទប់ស្កាត់ការបំផ្លាញធនធានធម្មជាតិនិងការពារសិទ្ធិពលរដ្ឋ​ លោក ជា ហ៊ាន ថ្លែងថា ការដាក់ពាក្យប្ដឹងប្រឆាំងនឹងបុគ្គលទាំង៤នាក់នេះ ដោយ​សារពួកគេគប់គិតគ្នាក្នុងការលក់ដីរបស់រដ្ឋជាច្រើនហិកតាទៅឱ្យ លោក ជួន គន្ធា ដែលជាដីស្ថិតនៅក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃភ្នំឱរ៉ាល់។

លោកថា៖ «ពួកគាត់បានទៅទន្រ្ទានដីរបស់រដ្ឋលក់តែម្ដង ដូច្នេះខ្ញុំត្រូវតែប្ដឹងក្នុងនាមការពារដីរដ្ឋ»។ 

លោក​សង្ឃឹមថា តុលាការនឹងចាត់វិធានការតាមច្បាប់លើអ្នកទន្រ្ទានដីរដ្ឋ ខណៈលោកអះអាងថា ប្រសិនបើតុលាការសម្រេចលើកលែងការចោទប្រកាន់នោះ ជនល្មើសនឹងនៅតែធ្វើសកម្ម​ភាព​ច្បាម​យកដីរបស់រដ្ឋជាបន្តទៀត។ 

លោក ហេង គឹមហុង ប្រធានសមាគមបណ្ដាញយុវជនកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ថា អាជ្ញាធរគួរបង្កើនការអប់រំផ្សព្វផ្សាយ និងចាត់វិធានការឱ្យបានទាន់ពេលវេលា ចំពោះជនដែលទន្រ្ទានដីរបស់រដ្ឋ ដើម្បីចៀសវាងកុំឱ្យពលរដ្ឋមួយចំនួនយល់ថា សកម្មភាពរបស់ខ្លួនស្របទៅនឹងច្បាប់។

លោកបញ្ជាក់ថា៖ «រដ្ឋត្រូវការអប់រំបន្ថែមទៀត អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានត្រូវបង្កើនវិធានការកុំឱ្យមានការបំផ្លិចបំផ្លាញ [អាជ្ញាធរ] កុំឱ្យមានការពាក់ព័ន្ធជួញដូរដីរដ្ឋ ឬក៏អីជាដើម ចឹងបើសិនជាមានសញ្ញាណាកើតឡើងត្រូវតែមានការធ្វើអន្តរាគមន៍ឱ្យបានលឿន ចៀសវាងមានការទិញលក់ ពេលខ្លះពលរដ្ឋ លោកមានការភ័ន្តច្រលំ ហើយបានមានអន្តរា​គមន៍​ចឹង»៕

ក្រុមយុវជនស្នើក្រសួងយុត្តិធម៌ បើកការស៊ើបអង្កេតឡើងវិញ​លើសំណុំរឿងឃាតកម្មលើ​លោក ឈុត វុទ្ធី

ក្រុម​យុវជ​ន សកម្មជនបរិស្ថាន និងព្រះសង្ឃ​​ជាង ២០អង្គ/នាក់ ស្នើជាថ្មីដល់​​ក្រសួងយុត្តិធម៌ បន្តជំរុញឱ្យស្ថាប័នអយ្យការ ​ស៊ើបអង្កេតឡើង​វិញ​ដោយឯករាជ្យ​ លើ​ករណី​ឃាតកម្មទៅ​លើ លោក ឈុត វុទ្ធី សកម្មជន​ព្រៃឈើ ដើម្បីឈានទៅរកការកំណត់អ្នកផ្តើមគំនិត និងជនល្មើស​ឱ្យ​មកទទួលខុសត្រូវតាម​ផ្លូវ​ច្បាប់។​

ការស្នើនេះ បានធ្វើឡើង​ក្នុងថ្ងៃខួប ១២​ឆ្នាំ នៃមរណភាពរបស់លោក ឈុត វុទ្ធី នៅ​ថ្ងៃទី២៦ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤នេះ។ នៅព្រឹកមិញនេះ ក្រុមយុវជន និងព្រះសង្ឃទាំងនោះ​ បានដើរ និងនិមន្ត​​ដោយ​ថ្មើរ​​ជើង​​​ចេញ​​​ពី​ផ្សាររាត្រី ទៅកាន់ក្រសួងយុត្តិធម៌ ដើម្បីយកញត្តិទៅដាក់ជូនថ្នាក់ដឹកនាំ​ក្រសួង ស្នើសុំឱ្យមានការអន្តរាគមន៍ជុំវិញសំណុំរឿងឃាតកម្មទៅលើលោក ឈុត វុទ្ធី​​។

សកម្មជនបរិស្ថាន​នៃចលនាមាតាធម្មជាតិ​ កញ្ញា ឡុង គន្ធា បាន​លើកឡើង​​ថា ករណីឃាតកម្ម​ទៅលើសកម្មជនព្រៃឈើ និងបរិស្ថាន លោក ឈុត វុទ្ធី នៅមិនទាន់មានពន្លឺនៃយុត្តិធម៌នៅឡើយ​ទេ បន្ទាប់ពីគាត់ត្រូវបានជនល្មើសបាញ់សម្លាប់កាលពី ១២ឆ្នាំមុន។ កញ្ញាថា ករណីនេះ ទើបពួកគាត់​​នាំគ្នា​ប្រមូលផ្តុំ និង​ដើរ​ដង្ហែក្បួនដាក់ញត្តិនៅក្រសួងយុត្តិធម៌ ដើម្បីឱ្យ​ថ្នាក់ដឹកនាំក្រសួង​ ជួយ​​​អន្តរាគមន៍​ទៅ​ស្ថាប័នអយ្យការ ធ្វើការ​ស៊ើបអង្កេតឡើងវិញទៅលើសំណុំរឿង​​នេះ។

កញ្ញាបន្ត​ថា៖ «យើងមើលឃើញថាយុត្តិធម៌សម្រាប់លោក ហាក់នៅឆ្ងាយ ខណៈ ១២​ឆ្នាំ​ហើយនៅពុំទាន់រកឃើញឃាតករពិតប្រាកដ មិនទាន់រកឃើញអ្នកពាក់ព័ន្ធដើម្បីទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខច្បាប់»។

កញ្ញាសង្ឃឹមថា ក្រសួងយុត្តិធម៌ នឹងចាប់ផ្តើមធ្វើការស៊ើបអង្កេត រកអ្នកពាក់ព័ន្ធ និង​អ្នក​នៅ​ពីក្រោយ​ករណីឃាតកម្មលោក​ ឈុត វុទ្ធី​ ដើម្បីផ្តល់យុត្តិធម៌ជូនរូបលោក និងក្រុមគ្រួសារ​លោក។

កញ្ញា ឡុង គន្ធា បន្ថែមថា៖ «យើង​ជាយុវជនជំនាន់ក្រោយ ពួកយើងនៅតែចងចាំថ្ងៃទី២៦ ខែមេសា ដែលជាថ្ងៃដែលយើងបាត់បង់សកម្ម​ជន​ការពារព្រៃឈើដ៏​ឆ្នើម គឺលោក ឈុត វុទ្ធី ហើយវីរៈភាពរបស់លោក នៅតែចងចាំក្នុងចិត្ត​យុវជ​ន​គ្រប់ៗគ្នា ហើយពួក​យើង​ជាយុវជននៅតែបន្តបេសកម្មរបស់លោក ក្នុងការការពារព្រៃឈើ និង​ការពារធនធានធម្មជាតិ»។

លោក ​ឈុត វុទ្ធី ​ត្រូវ​បាន​ខ្មាន់​កាំភ្លើង​បាញ់​សម្លាប់​ក្នុង​ខេត្ត​កោះកុង​ កាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១២ ខណៈពេលដែលគាត់កំពុងតែធ្វើការស៊ើបអង្កេតលើការកាប់ឈើ និងការរឹបអូសដីធ្លីដោយ​ខុសច្បាប់​ នៅតំបន់ជួរភ្នំក្រវាញ​ ​ជាមួយអ្នកកាសែតពីរនាក់។

កន្លង​មក តុលាការ​ខេត្ត​កោះកុង​បាន​បិទ​ការស៊ើបអង្កេត​ទៅលើ​សំណុំ​រឿង​នេះ ដោយ​កាត់ទោស​​ឱ្យ​យុវជន​ម្នាក់ ឈ្មោះ រ៉ាន់ បូរ័ត្ន ជា​សន្តិសុខ​ក្រុមហ៊ុន ធីមប៊ឺ ហ្គ្រីន (Timber Green) ជាប់ពន្ធនាគារ​​ ២​ឆ្នាំ ពី​បទ ​មនុស្ស​ឃាត​ដោយ​អចេតនា​លើ​មន្ត្រីកងរាជអាវុធហត្ថ​ម្នាក់ ឈ្មោះ អ៊ិន រតនា ដែល​តុលាការ​ខេត្ត​កោះកុង បាន​វិនិច្ឆ័យ​ថា ជា​ឃាតក​បាញ់សម្លាប់​លោក ឈុត វុទ្ធី។

បើ​ទោះបីជា​សំណុំរឿង​ឃាតកម្ម​លើ​លោក ឈុត វុទ្ធី ត្រូវ​បាន​បិទ​បញ្ចប់​រួចហើយ​ក៏ដោយ ប៉ុន្តែ​ ​មន្ត្រី​​រដ្ឋាភិបាល និង​មន្ត្រី​សិទ្ធិមនុស្ស សកម្មជន​ព្រៃឈើ ព្រមទាំង​សមាជិកគ្រួសារ​ជនរងគ្រោះ នៅ​តែមានការ​យល់ឃើញផ្សេងគ្នា អំពី​ដំណើរការ​ស្វែងរក​យុត្តិធម៌នេះ។

កញ្ញា រៀម ស្រីពេជ្ររតនា ជានិសិ្សតសិក្សាផ្នែកច្បាប់នៅពុទ្ធិកសកលវិទ្យាល័យ ដែលបាន​ចូលរួម​ដាក់​ញត្តិដែរនោះ ហាក់មិនសង្ឃឹមថា នឹងមានការឆ្លើយតបជាវិជ្ជមានពីខាងក្រសួងយុត្តិធម៌ ក្រោយការដាក់ញត្តិនេះទេ។

កញ្ញាថ្លែងថា៖«យើងឃើញថា មិនទាន់មានយុត្តិធម៌មួយដែលបង្ហាញច្បាស់លាស់ថា តើការបាញ់​សម្លាប់ លោក ឈុត វុទ្ធី នេះគឺ​មានជនល្មើសអ្វីពិតប្រាកដទេ តាមរយៈការឆ្លើយផ្តល់ព័ត៌​មាន​មក​ម្តង​បែប​នេះ ម្តងបែបនោះ»។

កញ្ញា រតនា ស្នើឱ្យក្រសួងពាក់ព័ន្ធ និងរដ្ឋាភិបាល ស៊ើបអង្កេតករណីនេះឡើងវិញ ឱ្យបានម៉ត់​ចត់​ជាង​មុន ដើម្បីស្វែងរកយុត្តិធម៌ពិតប្រាកដជូនលោក ឈុត វុទ្ធី និងក្រុមគ្រួសាររបស់​លោក។

លោក ឆឺយ ឧត្តមរស្មី ដែលជាកូនប្រុសលោក ឈុត វុទ្ធី បានប្រាប់ Newsrooom Cambodia ក៏បាន​ស្នើ​ឱ្យក្រសួងយុត្តិធម៌ និងអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចស្វែងរកឃាតករពិត និងអ្នកនៅពីក្រោយ​នៃការ​បាញ់សម្លាប់ឪពុករបស់​លោកផង​ដែរ។

លោកថ្លែងថា៖ «រហូតមកដល់ពេលនេះខ្ញុំ ក្រុមគ្រួសារ រួមទាំងប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរដែលស្រលាញ់គោរព លោក ឈុត វុទ្ធី គឺមិនទាន់ទទួលបានយុត្តិធម៌ពិតប្រាកដទេ។ សម្រាប់អាជ្ញាធរ ឬប្រព័ន្ធតុលាការនៅប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីបញ្ជាក់ភាពស្អាតស្អំរបស់ខ្លួន គួតែរកឃាតករនៅពីក្រោយខ្នងនៃកាបញ្ជាបាញ់សម្លាប់លោក ឈុត វុទ្ធី»។

គេហទំព័រ Newsroom Cambodia បានព្យាយាមទាក់ទងសុំការអត្ថាធិប្បាយបន្ថែម ពីអ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក ជិន ម៉ាលីន និងលោក គឹម សន្តិភាព ដែរ ប៉ុន្តែមិនទទួលបានការឆ្លើយតប​នៅឡើយ គិតត្រឹមថ្ងៃទី២៦ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤​នេះ។​

នាយកទទួលបន្ទុកកិច្ចការទូទៅ នៃអង្គការសិទ្ធិមនុស្ស​​លីកាដូ លោក អំ សំអាត មាន​ប្រសាសន៍​​ថា​ ការ​ដាក់​ញត្តិ​របស់​ក្រុម​យុវជន និង​សកម្មជន​ទាំងនោះ ដោយសារតែពួកគាត់​ស្រឡាញ់នូវវីរភាពដ៏​អង់អាចរបស់លោក ឈុត វុទ្ធី និងចាត់ទុកលោកជាវិរ​ជន​ការ​ពារ​ព្រៃឈើ និងបរិស្ថាន។ លោក​បន្តថា នេះ​ជាសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ពួកគាត់ ដើម្បីទាមទាររកយុត្តិធម៌ឱ្យបានពេញលេញសម្រាប់​លោក ឈុត វុទ្ធី និងក្រុមគ្រួសារ ក៏ដូចជាយុត្តិធម៌ក្នុងសង្គម​។

លោក​ថ្លែង​ថា៖ «សង្គមស៊ីវិល និងយុវជនដែលធ្វើការលើវិស័យសិទ្ធិមនុស្ស បរិស្ថាន និងព្រៃឈើ មើលឃើញថាយុត្តិ​ធម៌​សម្រាប់​លោក ឈុត វុទ្ធី និងក្រុមគ្រួសារមិនទាន់មានពេញលេញនៅ​ឡើយទេ គឺសំណុំរឿងនេះ​នៅមានមន្ទិលសង្ស័យច្រើន»។

ករណីនេះដែរ លោក អំ សំអាត ក៏បានស្នើយ៉ាងទទូចដល់រដ្ឋាភិបាល ក៏ដូចជាស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ គួរតែ​បន្ត​ការ​ស៊ើបអង្កេត​ឱ្យបាន​ម៉ត់​ចត់ និងពេញលេញ ដើម្បីផ្តល់​​យុត្តិធម៌ពិតប្រាកដ​​សម្រាប់សព​លោក ឈុត វុទ្ធី និង​ក្រុមគ្រួសារ ក៏ដូចជាមានយុត្តិធម៌ក្នុងសង្គម៕

លោក ទាវ វណ្ណុល ស្នើតំណាង​​​​អយ្យការ​ទម្លាក់ចោលការចោទ​​ ជុំវិញ​បណ្តឹងរបស់​​មេធាវីរដ្ឋាភិបាល​

ប្រធានគណបក្សភ្លើងទៀន លោក ទាវ វណ្ណុល ស្នើ​អយ្យការអមសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ ស៊ើបអង្កេតឡើងវិញជុំវិញ​សំណុំរឿងដែល​តំណាង​មេធាវីរដ្ឋាភិបាលបានដាក់ពាក្យបណ្តឹង និង​​​ទម្លាក់ចោល​បទចោទប្រកាន់ទៅលើរូបលោក ខណៈលោកថា អ្វីដែលលោកបាននិយាយ​ជាមួយសារព័ត៌មាន Nikkei Asia របស់ជប៉ុន និងវិទ្យុបារាំង RFI ជាសេរីភាពបញ្ចេញមតិ។

ការស្នើនេះ បានធ្វើ​ឡើង​ខណៈដែលលោក ទាវ វណ្ណុល បានចូលបំភ្លឺនៅអយ្យការអមសាលា​ដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃទី២៥ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ ពាក់ព័ន្ធនឹង​បណ្តឹងរបស់​មេធាវី​តំណាង​រាជរដ្ឋាភិបាល​។   

លោក​ ទាវ វណ្ណុល ប្រធានគណបក្សភ្លើងទៀន បានថ្លែងប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មាន​នៅខាងក្រៅសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ បន្ទាប់ពីការចូលបំភ្លឺ​ថា អ្វីដែល​លោកបាន​ផ្តល់បទសម្ភាសន៍​ដល់​សារ​​ព័ត៌មាន​ Nikkei Asia ​​កាលពី​ខែ​កុម្ភៈ​នោះ ​គឺ​៨០%​ជា​ពាក្យ​ពិត ហើយ​អ្វីដែលលោកបាននិយាយ​គ្រាន់តែ​ជាការបញ្ចេញមតិ តាមរយៈ​ការ​ប្រៀបធៀបអំពីស្ថានភាព​ប្រជាធិបតេយ្យ​ ក្រោមការដឹកនាំរបស់​លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត និង​អតីត​នាយករដ្ឋមន្ត្រី លោក ហ៊ុន សែន តែប៉ុណ្ណោះ​។​

លោកបន្តថា លោក​មិន​បាន​និយាយ​ចោទ​រាជរដ្ឋា​ភិបាល​ ថា​បាន​ដាក់​កាមេរ៉ា​នៅ​មុខ​ផ្ទះ​របស់​លោក ​ដើម្បី​ឃ្លាំមើល​ជីវិត​ផ្ទាល់​ខ្លួន​របស់​លោក​២៤​ម៉ោង​នោះ​ទេ​ ដោយលោកថា អាជ្ញាធរ​ទេ​ដែលជាអ្នកដាក់កាមេរ៉ានោះ។

លោក​​បាន​​ប្រាប់​ក្រុម​​អ្នក​សារ​ព័ត៌មាន​ថា៖​ «ខ្ញុំ​និយាយ​ការ​ពិត ការ​ពិត​នៅ​ក្នុង​សង្គម​យើង។​ ខ្ញុំ​សង្កេត​​ឃើញ​​ជា​មតិ​ផ្ទាល់​ខ្លួន​របស់​ខ្ញុំ ​តាំងពី​ឯកឧត្តម​​ធិបតី ​ហ៊ុន ម៉ាណែត ​បាន​ឡើង​មក​កាន់​តួនាទី​ហ្នឹង​ ការ​រឹត​ត្បិត ​ការ​ចាប់​សកម្មជន​គណបក្ស​ប្រឆាំង ​ហើយ​​អ្នក​​សម្តែង​​មតិ​ ក្នុង​ហ្នឹង ​ខ្ញុំ​បាន​លើក​ករណី​លោក ​នី ណាក់ ​អីអ៊ីចឹង […] ខ្ញុំ​បាន​ស្នើ​សុំ​អយ្យការ​ លោក​ទម្លាក់​ចោល​ការ​ចោទ​ បទ​​ចោទ​​ហ្នឹង​ ហើយ​សុំ​ឱ្យ​លោក​អយ្យការ​ទៅ​ពិនិត្យ​ដល់​ទីកន្លែង​ផ្ទាល់​ ដែល​គេ​បាន​កាមេរ៉ា​នៅ​មុខ​ផ្ទះ​ថ្នាក់ដឹក​នាំ​របស់​គណ​បក្ស​ភ្លើង​ទៀន»។​

ចំណែក លោក ជូង ជូងី មេធាវីការពារសិទ្ធិឱ្យលោក ទាវ វណ្ណុល មានប្រសាសន៍ប្រាប់ Newsroom នៅថ្ងៃទី២៦ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤នេះថា អ្វី​ដែល​​កូនក្តីរបស់លោក បាននិយាយ​ជា​មួយសារព័ត៌​មាន​របស់ជប៉ុន​នោះ ​គឺជារឿងពិត និងជាសេរីភាពនៃការបញ្ចេញ​មតិ ដែល​មិនគួរមានការចោទប្រកាន់​ណា​មួយ​នោះឡើយ។​ លោកបានស្នើដល់តំណាងអយ្យការ ស៊ើបអង្កេត​សំណុំរឿងនេះឡើងវិញ និងចុះទៅពិនិត្យកាមេរ៉ា​សុវត្ថិភាពដែល​អាជ្ញាធរបានដាក់នៅមុខ​ផ្ទះកូនក្តីរបស់លោក។  

លោក​ថ្លែង​ថា៖ «គាត់[លោក ទាវ វណ្ណុល]ស្នើឱ្យ​តុលាការជួយចុះទៅអង្កេត​តាម​កាមេរ៉ាសុវត្ថិភាព​នៅមុខផ្ទះរបស់ គាត់ ហើយ​សុំឱ្យ​​តំណាង​អយ្យការអម កុំចោទប្រកាន់គាត់ ពីព្រោះគាត់ថាអ្វីដែលគាត់លើកហ្នឹង ជាការបញ្ចេញមតិ ហើយ​អ្វីដែល​គាត់​ផ្តល់​កិច្ច​សម្ហាសន៍​ដល់​សារ​ព័ត៌មាន គឺជារឿងពិត»។

បើតាមលោក ជូង ជូងី ក្រោយកូនក្តីរបស់លោកចូលបំភ្លឺរួច តំណាងអយ្យការនៅមិនទាន់មានការឆ្លើយតបយ៉ាងណានៅឡើយ ដោយ​ថាត្រូវការពេលវេលាពិចារណាថាតើត្រូវតម្កល់រឿងមិន​ចាត់ការ ឬបន្តនីតិវិធីរបស់តុលាការ។

Newsroom Cambodia មិនអាចសុំការអត្ថាធិប្បាយជុំវិញករណីនេះ ពីអ្នកនាំពាក្យអយ្យការ​អម​សាលា​ដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ លោក ប៉េង ម៉េងគ័ង បានទេ។

កាលពីថ្ងៃទី០៥ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤​ គណបក្សភ្លើងទៀន​បានបញ្ជាក់​ថា មេធាវីតំណាង​​រាជ​រដ្ឋាភិបាល​​បាន​​​ប្ដឹង លោក វណ្ណុល ពាក់ព័ន្ធនឹងការថ្លែងក្នុងបទសម្ភាសន៍​របស់លោក​​ជាមួយនឹងកាសែត Nikkei Asia និងត្រូវបានយកមកផ្សព្វផ្សាយ​បន្ត​​ដោយវិទ្យុ​បារាំង (RFI) អំឡុងពេលលោកទៅបំពេញទស្សនៈកិច្ចនៅប្រទេសជប៉ុន។

ក្នុងបទសម្ភាសជាមួយសារព័ត៌មានជប៉ុន Nikkei Asia ដែលចុះផ្សាយនៅថ្ងៃទី៥ ខែកុម្ភៈ លោក ទាវ វណ្ណុល ថ្លែង​ថា រដ្ឋាភិបាលក្រោមការ​ដឹកនាំ​របស់​ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានរឹត​ត្បិត គ្រប់​គ្រង​​លើ​​​គូប្រជែង និង​ចាប់ខ្លួនអ្នកប្រឆាំងនយោបាយ ហើយលទ្ធិ​ប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ​បាន​និងកំពុង​ដើរ​ថយ​ក្រោយ​ចាប់​តាំង​ពី​ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ជានាយករដ្ឋមន្ត្រី។

លោក​បានសម្តែងការព្រួយបារម្ភអំពីសុវត្ថិភាពរបស់លោក ដោយនិយាយថា លោកត្រូវបាន«ឃ្លាំមើលដោយកាមេរ៉ា ២៤ម៉ោង​»។

ឆ្លើយតបចំពោះការលើកឡើងនេះ អង្គភាព​អ្នកនាំ​ពាក្យ​រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានចេញសេច​ក្ដី​ថ្លែង​ការណ៍ ដោយ​ច្រានចោល​​ការ​អះអាងរបស់លោក​ វណ្ណុល ហើយចាត់ទុក​ការលើកឡើង​របស់លោក​ ថា​​មានចេតនាអាក្រក់ ដើម្បីបង្ខូចកេរ្តិ៍ឈ្មោះរ​បស់​រាជរដ្ឋាភិបាល។អង្គភាពនេះ បានបន្តចាត់ទុកថា ការថ្លែងរបស់លោក វណ្ណុល ជាភស្តុតាងមួយ​ដែលបញ្ជាក់ពី​ការ​បញ្ចេញមតិ ដោយរំលោភបំពានធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់កិត្តិយសអ្នកដទៃដែលច្បាប់​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​បាន​ហាម​ឃាត់។

សាស្រា្តចារ្យផ្នែក​វិទ្យាសាស្រ្តនយោបាយ លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា យល់ឃើញថា អ្វីដែល​មេដឹក​នាំ​គណបក្សជំទាស់រូបនេះ បានច្រាលចោលនូវការចោទប្រកាន់ពីសំណាក់មេធាវីតំណាងរដ្ឋាភិបាល​នោះ ដោយសារ​​គាត់ចង់បាននូវលំហរសេរីភាពសម្តែងមតិ​ និងសិទ្ធិនយោបាយ ប៉ុន្តែលោកគិតថា ប្រហែលជាមិនអាចទៅរួចនោះទេ។

លោកថា៖ «បើយើងនិយាយទៅ អ្នកនយោបាយចង់បាននូវលំហសេរីភាពសិទ្ធិនយោបាយក្នុងការសម្តែងដែរ ប៉ុន្តែ​ខ្ញុំ​គិតថា គណបក្សកាន់អំណាច ឬក៏រដ្ឋាភិបាលមិនទម្លាក់ចោលទេ គឺអនុវត្តទៅតាមយន្តការ ឬក៏គេហៅថា​យុទ្ធសាស្រ្តIF [Isolate and Finish]របស់អតីតនាយករដ្ឋមន្រ្តី​ បានន័យថា​ធើ្វឱ្យឯកោនិងបញ្ចប់នោះ គឺប្រហែលជានឹងធើ្វយន្តការហ្នឹង​បន្តទៀត ដើម្បីធើ្វឱ្យ​គណបក្សប្រឆាំង​​កាន់​តែ​ខ្សោយ​មែន​ទែន​​ ហើយខ្ញុំគិតថា អ្វីដែលជាការលើកឡើងដែលទាមទាររបស់លោក ទាវ វណ្ណុល ក៏មិនមានការឆ្លើយតបជាវិជ្ជមាន ឬក៏មានការជួយជ្រុំជ្រែងពីសហគមន៍អន្តរជាតិដែរ ព្រោះ​សហគមន៍អន្តរជាតិក៏ហាក់ដូចជាមិនសូវយកចិត្តទុកដាក់លើកម្ពុជាទេនាពេលបច្ចុប្បន្ន​»៕

កម្រងរូបភាព៖ មុខរបរលក់ដូងនៅរាជធានីភ្នំពេញ

លោក ចំ រើន អាយុ ៣៥ឆ្នាំ ជាអាជីវករលក់ដូង នៅម្តុំអគារភ្នំពេញសេនធឺរ (Phnom Penh Center) ក្នុងរាជធានី​ភ្នំពេញ​។ លោក ចំ រើន បានប្រកបមុខរបរលក់ដូងនេះ​ជាង១០ឆ្នាំមកហើយ។ លោក​បាន​ទទួល​ទិញ​ផ្លែដូងបោះដុំ​ពីឈ្មួញកណ្តាលដែលបានដឹកផ្លែដូងមកពីខេត្តកំពត និងខេត្តកោះកុង យក​មកលក់ឱ្យលោក។  លោកត្រូវក្រោកពីម៉ោង ៦ព្រឹកជា​រៀងរាល់ថ្ងៃ​ ហើយ​បាន​ចាក​ចេញ​ពីផ្ទះ​របស់​​លោក​នៅសង្កាត់បឹងកេងកង ខណ្ឌបឹងកេងកង ដើម្បី​​​ទៅ​ល​ក់ដូងនៅ​ម្តុំអគារ​ភ្នំពេញសេនធឺ (Phnom Penh Center) ចាប់​ពីម៉ោង ៦ព្រឹក រហូតដល់ម៉ោង៤​ រសៀល។

ខាង​ក្រោម​នេះ​គឺ​ជា​កម្រងរូប​ភាព​នៃ​សកម្មភាពមុខ​របរ​លក់ដូង​របស់​លោក​​៖​

លោក ចំ រើន កំពុងកាប់ផ្លែដូងលក់ជូនអតិថិជន នាម៉ោង១០:៣០នាទីព្រឹក ថ្ងៃទី​២៥ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។​​​ (រូបភាព: ទេព សួគានី)
លោក ចំ រើន កំពុងកាប់ផ្លែដូងលក់ជូនអតិថិជន នាថ្ងៃទី​២៥ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។​​​ (រូបភាព: ទេព សួគានី)
អតិថិជនកំពុងទិញទឹកដូងរបស់លោក ចំ រើន នាម៉ោង១០:៣០នាទីព្រឹក នៅថ្ងៃទី​២៥ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព: ទេព សួគានី)
លោក ចំ រើន កំពុងដួសសាច់ដូងដាក់ចូលទៅក្នុងកែវ ដើម្បីលក់ជូនអតិថិជន នាម៉ោង១០:៣០​នាទី​ព្រឹក នៅថ្ងៃទី​២៥ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។​​​ (រូបភាព: ទេព សួគានី)
អតិថិជនកំពុងទិញដូងរបស់លោក ចំ រើន នាម៉ោង១០:៣០នាទីព្រឹក នៅថ្ងៃទី​២៥ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤​។ (រូបភាព: ទេព សួគានី)
ផ្លែដូងទាំងធ្លាយរបស់លោក ចំ រើន ទុកសម្រាប់កាប់លក់ជូនអតិថិជន នាម៉ោង១០:៣០នាទីព្រឹក នៅថ្ងៃទី​​២៥ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤​។ (រូបភាព: ទេព សួគានី)
ផ្លែដូងដែលបានកាប់រួច និងក្លាសេក្នុងធុងទឹកកករបស់លោក ចំ រើន ដើម្បីទុកសម្រាប់លក់​ជូន​អតិថិជ​ន នាម៉ោង១០:៣០​នាទី​ព្រឹក នៅថ្ងៃទី​២៥ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។​​​ (រូបភាព: ទេព សួគានី)
លោក ចំ រើន អង្គុយចាំលក់ដូងជូនអតិថិជនលើរ៉ឺម៉កលក់ដូងរបស់គាត់ នាម៉ោង១០:៣០​នាទី​ព្រឹក នៅថ្ងៃទី​២៥ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។​​​ (រូបភាព: ទេព សួគានី)

កម្មករ​រោង​ចក្រ ML នៅក្រុង​ប៉ោយប៉ែត​​ប្រមូលផ្ដុំ​តវ៉ាជាថ្មី ក្រោយថៅកែបើកប្រាក់ខែយឺ​ត​យ៉ាវជាញឹកញាប់ 

កម្មករកម្មការិនី​ប្រមាណ​ជាង ៤០០នាក់ ធ្វើការ​​នៅ​រោងចក្រកាត់ដេរសម្លៀកបំពាក់ អិម អិល(ML) បានម្រមូលផ្ដុំគ្នាជាថ្មីនៅ​មុខរោងចក្រ នាថ្ងៃទី២៥ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤នេះ ដើម្បីតវ៉ាទាមទារប្រាក់ខែ ដោយសារមានការបើកប្រាក់ឈ្នួល​យឺត​យ៉ាវ​ញឹក​ញាប់។ 

លោក គឹម តូនិច អះអាងជាកម្មករធ្វើការ​​នៅ​រោងចក្រ ML បាន​​​​​​ឱ្យដឹងថា ពួកគាត់​បានប្រមូលផ្តុំគ្នា តវ៉ានៅមុខ​រោងចក្រ អិមអិល អ៊ិនធីមេត អឹភែរឹល (ML Intimate Apparel) ដោយហេតុថា ក្រុមហ៊ុនបានលើកថ្ងៃបើកលុយឱ្យ​កម្មករ​ជាងមួយខែមក​ហើយ គិតពីពាក់កណ្តាលខែមីនា មក​ដល់​ពាក់កណ្តាលខែមេសានេះ។ លោកបន្តថា ក្រុមហ៊ុន​បានលើកថ្ងៃបើកលុយឱ្យ​កម្មករជាច្រើនលើក​ច្រើនសារមកហើយ ដោយ​បាន​ប្រើពាក្យដោះសារដដែលៗថាមក​ពី​បញ្ហា​នេះ បញ្ហា​នោះ ដោយមិនមានការទទួលខុសត្រូវ។ 

លោក តូនិច និយាយថា៖ «ផលប៉ះពាល់ គឺប៉ះពាល់ដល់កម្មករគ្រប់គ្នា បញ្ហាធំ​គឺបង់​អង្គការហ្នឹងតែម្តង​ បញ្ហាធំជាង​គេ។ គាត់ជំពាក់​អង្គការលើសថ្ងៃបើកលុយ តែលើសថ្ងៃបង់ គឺគេពិន័យចឹងហើយគាត់[កម្មករ]ត្អូញត្អែរ​​គ្រប់​គ្នាគ្រប់​កម្មករទាំងអស់ មិនថាតែរូបខ្ញុំ រូបកម្មករដទៃទៀត»។ 

ប្រធានសហព័ន្ធសហជីព​កំលាំងសាមគ្គីកម្មករកម្ពុជាប្រចាំរោងចក្រML លោក បាន វណ្ណៈ បានលើកឡើងថា មូលហេតុ​ដែលកម្មករធ្វើកូដកម្ម ដោយសារតែខាងរោងចក្រសន្យា​ថា​ នឹង​បើកប្រាក់ឈ្នួល​ឱ្យ​កម្មករ​នៅល្ងាចថ្ងៃទី២៤ ខែមេសា​ ម្សិលមិញនេះ ប៉ុន្តែ​បែរជាមិនគោរពសន្យា ជាហេតុធ្វើ​ឱ្យ​កម្មករ​ប្រមូលផ្តុំ​តវ៉ា​។

លោក វណ្ណៈ បន្តថា ក្នុងអំឡុងពេលតវ៉ានោះ កម្មករ​បាន​ស្នើឱ្យមានការ​ដោះស្រាយ​វិវាទការងារនេះ​ចំនួន ៣​ចំណុច ក្នុងនោះមាន ទី១ ស្នើឱ្យ​ក្រុមហ៊ុន​បើកប្រាក់ខែ និង​ប្រាក់​អត្ថប្រយោជន៍ផ្សេងៗឱ្យ​បានទៀងទាត់ ទី២ ស្នើ​ឱ្យ​​ក្រុម​ហ៊ុន​​កុំមាន​ការបន្ថែម​ម៉ោង​លើស​ពី​ម៉ោង​៦ល្ងាច ដោយ​ការបន្ថែមម៉ោងត្រូវធ្វើ​ឡើង​ដោយការស្ម័គ្រចិត្ត និង​ទី៣ ស្នើឱ្យ​ក្រុម​ហ៊ុនជួយ​ណែនាំ​ដល់​​ប្រធានផ្នែកដែលជេរប្រមាថ​​កម្មករកម្មការិនី។

ប្រធានមន្ទីរ​ការ​ងារ និង​បណ្ដុះបណ្ដាល​វិជ្ជាជីវៈ​ខេត្ត​បន្ទាយមានជ័យ លោក នួន ស៊ី​ណា មានប្រសាសន៍ថា ជុំវិញវិវាទការងារនៅរោងចក្រ​​ ML នេះ ក្រុមការងារ​របស់មន្ទីរ បាន​ទៅសម្របសម្រួល​រកដំណោះស្រាយ​រួច​ហើយ ដោយ​​​​ខាងភាគីរោង​ចក្រ បានយល់ព្រមបើកប្រាក់ឈ្នួលជូនកម្មករ​ ហើយកម្មករ​ក៏បានចូលធ្វើការ​វិញនៅព្រឹក​ថ្ងៃដដែលនេះ។ 

លោកបន្ត​​ថា៖« បើសិនជានិយោជិតគាត់មានបញ្ហាអីកើតឡើង គឺគាត់មិនបាច់ប្រជុំគ្នាទេ គាត់​អាច​ដាក់​ពាក្យ​មក​មន្ទីរការងារ រឺក៏ផ្តល់ដំណឹងមកមន្ទីរការងារ ដើម្បីឱ្យ​បានដឹង គឺយើង​ខាងមន្ទីរការងារនឹងទៅដោះស្រាយ អាហ្នឹងដូចជាការដាក់ពាក្យបណ្តឹងចឹង ក្នុងករណីគាត់[កម្មករ]ធ្វើកូដកម្មចឹង វាធ្វើឱ្យ​ប៉ះពាល់ទាំងសងខាង​ ទាំង​​ខាង​និយោជក ក៏ដូចជាបងប្អូនកម្មករនិយោជិតដែរ ព្រោះថ្ងៃធ្វើកូដកម្ម គឺបងប្អូនកម្មករនិយោជិតគាត់​មិនទទួលបាននូវប្រាក់ខែ​នៅថ្ងៃគាត់​ធ្វើកូដកម្មនោះទេ»។ 

អ្នក​គ្រប់គ្រង​កម្មវិធី​ការងារ​នៃ​មជ្ឈមណ្ឌល​សម្ព័ន្ធភាព​ការងារ និង​សិទ្ធិមនុស្ស​របស់​អង្គការ​សង់ត្រាល់​ លោក ឃុន ថារ៉ូ យល់​ថា ការ​មិន​បើក​ប្រាក់ឈ្នួលជូ​នកម្មករឱ្យបាន​ទៀងទាត់ ជាការមិនគោរពច្បាប់ការងារ និងធ្វើ​ឱ្យប៉ះ​ពាល់​ដល់​ជីវភាពរបស់កម្មករនិយោជិត។ 

លោក​ថា៖ «បើយើងនិយាយអំពីគោលការណ៍ច្បាប់នេះ ជាការអនុវត្តមិនត្រឹមត្រូវរបស់និយោជក នេះជាកំហុសធ្ងន់ ចាត់ថ្នាក់ថា​ជាកំហុសធ្ងន់​របស់​និយោជក ខណៈពេលដែល​មាន​ការពន្យារពេល​នៅក្នុងការបើកប្រាក់ឈ្នួលជូនកម្មករនិយោជិត ហើយវាមែនជាលើកទីមួយទេ នៅក្រុមហ៊ុនMLនេះ មានករណីរំលោភបំពានសិទ្ធិការងារច្រើន​ណាស់ ជាពិសេសទាក់ទងទៅនឹងការបញ្ឈប់ថ្នាក់ដឹកនាំសហជីព ការបន្តនូវការប្រើប្រាស់កិច្ចសន្យារយៈពេលខ្លី ហើយនិងទម្រង់នៃការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញទៅដល់សកម្មជន និងថ្នាក់ដឹកនាំសហជីព»។ 

ជាមួយគ្នានេះ​ដែរ​ លោក ឃុន ថារ៉ូ ក៏បាន​ស្នើឱ្យក្រសួងការងារ ឬស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ​ ធ្វើអធិការរកិច្ចពិសេស នៅរោងចក្រ ML នេះ ដើម្បីឱ្យក្រុមហ៊ុនមានការគោរពតាមកាតព្វកិច្ចរបស់ខ្លួន។ 

កាលពីថ្ងៃទី៨ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៣ កម្មករ​​ធ្វើ​ការ​​នៅ​រោងចក្រកាត់ដេរសម្លៀកបំពាក់ អិម អិល(ML)នេះ បានប្រមូល​​ផ្ដុំគ្នាតវ៉ា​នៅ​មុខរោងចក្រម្តងរួចមកហើយ ក្រោយពីរោងចក្របាន​ពន្យាពេល​បើកប្រាក់ឈ្នួល​ជូន​កម្មករ។ ក្នុងការតវ៉ានៅពេលនោះ ​ពួកគេបាន​​​ទាមទារឱ្យថៅកែបើកប្រាក់ខែឱ្យបាន​ទៀង​ទាត់ ផ្ដល់​ប្រាក់​រង្វាន់ និងត្រូវ​អនុញ្ញាតឱ្យ​​កម្មករ​​សម្រាកថ្ងៃបុណ្យជាតិ ទៅតាមច្បាប់ស្តីពីការងារ៕

របាយការណ៍​៖ ឆ្នាំ២០២៣មានការកើនឡើងនូវ​ហេតុការណ៍រឹត​ត្បិត និងការ​រំលោភបំពានសេរីភាពមូលដ្ឋាន

របាយការណ៍ប្រចាំឆ្នាំរបស់​អង្គការសង្គមស៊ីវិល​​ដែលធ្វើការផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សចំនួន៣ បាន​រកឃើញថា នៅ​ក្នុង​​ឆ្នាំ២០២៣ មានការកើនឡើងជាង១០ភាគរយនៃហេតុការណ៍រឹតត្បិត និងរំលោភបំពានសេរីភាពមូលដ្ឋាន​បើធៀបនឹង​ឆ្នាំ២០២២។

តាមរយៈរបាយការណ៍រួមគ្នាមួយប្រចាំឆ្នាំ២០២៣ ស្តីពីការឃ្លាំមើលសេរីភាពមូលដ្ឋាននៅកម្ពុជា ដែលរៀបចំ​ដោយ​គម្រោង​ឃ្លាំមើលសេរីភាពមូលដ្ឋានរបស់សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍នៅកម្ពុជា(ADHOC) មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CCHR) និងមជ្ឈមណ្ឌលសាមគ្គីភាព(Solidarity Center) ចេញផ្សាយនៅថ្ងៃទី២៤ ខែមេ​សា ឆ្នាំ២០២៤ បានឱ្យដឹងថា មានការកើនឡើង១១ភាគរយនៃហេតុការណ៍រឹតត្បិត និងរំលោភបំពានសេរីភាពមូលដ្ឋានបើប្រៀបធៀបនឹងឆ្នាំ២០២២។

សេរីភាពជាមូលដ្ឋាន​ដែលអង្គការទាំងនោះបាន​ផ្តោតទៅលើមានចំនួន៣ គឺសេរីភាពខាងសមាគម សេរីភាពខាងការ​បញ្ចេញមតិ និងសេរីភាពខាងការជួបប្រជុំ។ របាយការណ៍ដដែល បង្ហាញថា ការអនុវត្ត​សេរីភាព​ជា​មូលដ្ឋាន​ដោយសន្តិវិធី បានជួបប្រទះការរឹតត្បិត​កាន់តែខ្លាំងឡើងៗ​ដូចជា ការប្រែប្រួលផ្នែក​ច្បាប់​ រួមមានច្បាប់​បោះឆ្នោតដែលបានធ្វើវិសោធនកម្ម ក្នុងអំឡុងពេល​នៃការបោះឆ្នោត​ជាតិឆ្នាំ២០២៣។

របាយការណ៍ក៏​បានបង្ហាញនូវរបក​គំហើញសំខាន់ៗចំនួន៤ រួមមាន ទី១ មាត្រា១៤២ នៃវិសោធនកម្មច្បាប់បោះឆ្នោត​កំណត់គោលដៅទៅលើអ្នកគាំទ្រនយោបាយជំទាស់ពីការអនុវត្តសេរី ភាពខាងការបញ្ចេញមតិដោយសន្តិវិធី និងការមិនអនុវត្តស្របតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ ទី២ ​ពលរដ្ឋកាន់តែច្រើនឡើងបង្ហាញពីការធ្លាក់ចុះការអនុវត្តសេរីភាពមូលដ្ឋានរបស់ខ្លួន អ្នកសម្តែងមតិផ្នែកនយោបាយជំទាស់​បានក្លាយជាគោលដៅរងគ្រោះ និងទទួលរងនូវការយាយីតាមផ្លូវច្បាប់។ ទី៣ ការយល់ដឹងរបស់សាធារណជនអំពីសេរីភាពមូលដ្ឋានបានថយចុះ ពលរដ្ឋបានកើនឡើង​ភាពភ័យខ្លាចពីផលវិបាកនៅពេលអនុវត្តសេរីភាពទាំងនេះ និងទី៤ អង្គការសង្គមស៊ីវិល និងសហជីពនៅតែមិន​ត្រូវ​បានមើលឃើញថាជាភាគីពាក់ព័ន្ធដ៏មានសារៈសំខាន់ ទោះបីជាមានការបង្កើនកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយ​រដ្ឋាភិបាលក៏ដោយ។

ប្រភពដដែលបញ្ជាក់ថា៖ «ពលរដ្ឋត្រូវបានទទួលរងសកម្មភាព រំលោភបំពាន ការរឹតត្បិត និងការឃ្លាំមើល នៅពេលអនុវត្តសេរីភាពមូលដ្ឋានរបស់ខ្លួនក្នុងកម្រិតមួយខ្ពស់ជាងឆ្នាំមុនៗ[…]ការកើនឡើងនៃហេតុការណ៍នេះ គឺពុំមានអ្វីគួរឱ្យភ្ញាក់ផ្អើលនោះទេ ពោលគឺកើតឡើងដោយសារតែការបង្ក្រាបទៅលើអ្នកនយោបាយជំទាស់ ក្នុងអំឡុង​ពេលបោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំ២០២៣»។

បើតាម​របាយការណ៍របស់សង្គមស៊ីវិលទាំង៣ស្ថាប័ន​​ នៅ​ក្នុង​ចំណោម​ហេតុការណ៍​ចំនួន​៦៣៣ ហេតុការណ៍ពាក់​ព័ន្ធនឹងសេរីភាពមូលដ្ឋាន ដែលបានកត់ត្រានៅក្នុងឆ្នាំ២០២៣ ក្នុងនោះមានហេតុការណ៍ចំនួន ២៥៥​ករណី ជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការរឹតត្បិត​យ៉ាងតិចមួយ និង ៣៧៧ ជាប់ពាក់ព័ន្ធករណីរំលោភបំពានមានយ៉ាងតិចមួយ។

អ្នកសម្របសម្រួលគម្រោងសេរីភាពមូលដ្ឋាននៃមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា(CCHR) លោកស្រី ប្រាក់ ចាន់ម្លី បាន​ប្រាប់ Newsroom Cambodia នៅថ្ងៃ២៥ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤នេះ​ថា ករណីរឹតត្បិតសេរីភាពមូលដ្ឋានរបស់​ពលរដ្ឋ គឺកើតមានឡើងអំឡុងពេលបោះឆ្នោត ដែលជាពលពលរដ្ឋ និងគណបក្សនយោបាយ ព្រម​ទាំងសង្គម​ស៊ីវិលផ​ង​នោះ អនុវត្តនូវសិទ្ធិមូលដ្ឋានរបស់ខ្លួន។

លោក​ស្រីមានប្រសាសន៍ថា៖ «ហេតុការណ៍ទាំងអស់នេះ ច្រើនកើតឡើង​ដោយសារតែវាជាពេលវេលា​មួយ​នៅក្នុង​ការរៀបចំបោះឆ្នោតជាតិ ចឹងហើយប្រជាពលរដ្ឋឬក៏អ្នកនយោបាយហ្នឹង នៅក្នុងអំឡុងពេលហ្នឹង គាត់អាចអនុវត្តនូវសេរីភាពមូលដ្ឋានរបស់ពួកគាត់ រួមមានដូចជា សេរីភាពប្រជុំ ឬក៏បញ្ចេញមតិជាដើម ឬក៏ការធ្វើសកម្ម​ភាព​របស់​សមាគម ឬគណបក្សនយោបាយ ចឹងហើយនៅពេលដែលប្រជាពលរដ្ឋគាត់​ចាប់ផ្តើមអនុវត្ត​សេរីភាពរបស់​គាត់ នៅពេលនោះដែរ ក៏យើងរកឃើញមាននូ​វការរឹតត្បិត ឬក៏ការរំលោភបំពានទៅលើការអនុវត្តសេរីភាពរបស់​ពួក​គាត់»។

លោកស្រី ប្រាក់ ចាន់ម្លី បន្តថា រូបភាពនៃការរឹតត្បិត ឬក៏ការរំលោភបំពានសិទ្ធិមូលដ្ឋាន រួមមាន ការឃ្លាំមើលពីសំណាក់​អាជ្ញាធរ​នៅពេលមានការជួបជុំ ការ​ថត​រូប និងការកោះហៅទៅសាកសួរជាដើម។

លោកស្រីថ្លែងថា៖ «យើងរកឃើញមានការឃ្លាំមើលពីខាងសំណាក់អាជ្ញាធរ ទៅលើការអនុវត្ត​សកម្មភាពរបស់អង្គការសមាគម​ ដែលគាត់ធ្វើសកម្មភាព ឬក៏បើកវគ្គបណ្តុះបណ្តាលអីចឹង ហើយក៏មានអាជ្ញាធរគាត់មក​ឃ្លាំមើល​ ឬក៏មកថតរូបកិច្ចប្រជុំ ឬក៏វគ្គបណ្តុះបណ្តាលនៅទីកន្លែងឯកជន​របស់អង្គការសង្គមស៊ីវិល ហើយ​យើង​ក៏ឃើញ​មាន​ការ​ទទួល​រង​នូវទណ្ឌកម្មផ្នែកព្រហ្មទណ្ឌ ដូចជា ការចាប់ខ្លួន ការកោះហៅទៅសាកសួរ ដោយ​សា​រ​តែការអនុវត្ត​សេរីភាពទាំង៣​​នឹងផងដែរ»។

ករណីនេះ លោក​ស្រី ប្រាក់ ចាន់ម្លី ស្នើឱ្យ​អ្នកអនុវត្តច្បាប់ពិចារណាធ្វើបែបណាកុំឱ្យមានការរឹតត្បិត ឬការគាបសង្កត់ដល់ពលរដ្ឋ សង្គមស៊ីវិល និងអ្នកសារព័ត៌មាន ក៏ដូចជាអ្នកនយោបាយ ដើម្បីធានាថាពួកគេ​​​អាចអនុវត្តសិទ្ធិរបស់ពួកគេបានស្របទៅតាមច្បាប់។

កញ្ញា មាន លីសា សកម្មជនចលនាមាតាធម្មជាតិ មានប្រសាសន៍ថា កន្លងមក សកម្មជនបរិស្ថាន ក៏ដូចជាអ្នកការពារ​សិទ្ធិមនុស្ស ព្រមទាំងប្រជាពលរដ្ឋ​រងគ្រោះដោយសារដីធ្លីជាដើមនោះ ពិត​ជា​បាន​រង​នូវការ​​រឹត​ត្បិត​សេរីភាព​ជា​មូលដ្ឋាន​ និងត្រូវបាន​អាជ្ញាធរ​ឃ្លាំមើល​សកម្មភាពរបស់ពួកគេជាប្រចាំ​ ដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សន្តិភាពផ្លូវចិត្ត​ផងដែរ។

កញ្ញា​ថា៖ «យើងដឹងហើយថា យើងរស់នៅក្នុងប្រទេសដែលអត់មាននីតិរដ្ឋ​ គ្មានការគោរពសិទ្ធិ​ទាល់តែសោះហ្នឹង ទាក់ទ​ងជាមួយនឹងសេរីភាពដើរហើរមួយចំនួន ដែលយើង​ជាសកម្មជន យុវជន និងជាពិសេសអ្នកដែលការពារសិទ្ធិមនុស្ស អ្នកការពារធនធានធម្មជាតិ​ ដែលពួកគាត់ធ្វើដំណើរ ក៏ត្រូវបានរឹតត្បិត មានន័យថា ចុះ​ទៅតំបន់​ព្រៃ ឬក៏ចុះទៅតំបន់ការពារធម្មជាតិនានា ដើម្បីអនុវត្ត​នូវសិទ្ធិរបស់ពួកគាត់​ក្នុងកិច្ចការពារបរិស្ថានហ្នឹង ក៏ត្រូវ​បានរឹតត្បិតយ៉ាង​ឃោឃៅច្រើនដែរ»។

ជុំវិញរឿងនេះ អ្នកនាំពាក្យរាជរដ្ឋាភិបាល លោក ប៉ែន បូណា មានប្រសាសន៍ថា ស្ថានភាពនៃការអនុវត្តសិទ្ធិសេរីភាពនៅប្រទេសកម្ពុជា មិនបានធ្លាក់ចុះដូចរបាយការណ៍នេះ​ទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ លោកថា ចំនួនអ្នកបំពានច្បាប់មាន​ការកើនឡើងទៅវិញទេ។

លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «សិទ្ធិសេរីភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ការបញ្ចេញមតិនយោបាយអីហ្នឹង គឺអត់មានថយចុះទេ ប៉ុន្តែអ្វីដែលអាចកើតឡើង គឺអ្នកបំពានច្បាប់ អ្នកបញ្ចេញមតិដោយរំលោភសិទ្ធិអ្នកដទៃ រំលោភក្រមសីលធម៌ហ្នឹង​អាច​កើន ចឹងយើងត្រូវបែងចែងឱ្យ​ច្បាស់រវាងពីរហ្នឹង បើសិនជាការបញ្ចេញមតិក្នុងក្របខណ្ឌរង្វង់ច្បាប់ក្នុងការ​គោរពសិទ្ធិអ្នកដទៃ ប្រទេសកម្ពុជាយើងហ្នឹង វាបរបូណ៍ហូរហៀរ អត់មានពីណាទៅធ្វើអីទេ កុំឱ្យ​​តែធ្វើ​ខុសច្បាប់​ កុំឱ្យ​តែទៅ​បំពារបំពានអ្នកដទៃ អាហ្នឹងគេមានវិធានការណ៍»។

របាយការណ៍ប្រចាំ២០២២ ស្តីពី ការឃ្លាំមើលសេរីភាពមូលដ្ឋាននៅកម្ពុជា ដែលចេញដោយអង្គការ​-សមាគម​ទាំង​៣ដដែលនេះ កាលពីខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣ បានកត់ត្រាហេតុការណ៍សរុបចំនួន ៥៦៦​ករណី ទាក់ទងនឹងការអនុវត្តសេរីភាពមូលដ្ឋានក្នុងឆ្នាំ២០២២។ ក្នុងចំណោមនោះមាន ៣៥៤ ករណី បង្ហាញថា មានការរឹតត្បិតឬការរំលោភសេរីភាពមូលដ្ឋានយ៉ាងហោចណាស់មួយករណី។

របាយការណ៍នោះ បន្តថា​ ហេតុការណ៍ពាក់ព័ន្ធនឹងការរឹតត្បិត ឬការរំលោភសេរីភាពមូលដ្ឋាន ត្រូវបានកត់ត្រានូវ គ្រប់​រាជធានី-ខេត្តនៃប្រទេសកម្ពុជា ក៏ប៉ុន្តែករណីភាគច្រើន កើតឡើងនៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ដោយ​មាន​ហេតុការណ៍​ចំនួន ២៨៧ ករណី​ត្រូវបានកត់ត្រា៕

គណបក្សGDP ស្នើ​ដោះលែង​កញ្ញា​ឈឹម ស៊ីថរ ខណៈ​កញ្ញា​ទ​ទួល​បាន​ពាន​​រង្វាន់Per Anger Price 2024

គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន (GDP) ទាមទារឱ្យមានការ​ដោះលែង កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ  និង​អ្នកដឹកនាំសហជីពផ្សេងទៀតដែលកំពុងជាប់ឃុំ និងទម្លាក់ចោលបទចោទប្រកាន់​ទាំងអស់​ទៅលើពួកគេ​​ ក្រោយពីប្រធាន​សហជីព​នៅ​ក្រុមហ៊ុន​ណាហ្គា​រូបនេះ ​បានទទួលពានរង្វាន់ ភើអែងហ្គើឆ្នាំ២០២៤ (Per Anger Price 2024) ពីរដ្ឋាភិបាល​ស៊ុយអែត។​

សេចក្តីថ្លៃងការណ៍​របស់​គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ​មូលដ្ឋាន ចុះថ្ងៃទី២៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ បាន​លើកឡើង​ថា ថ្មីៗនេះ កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ ប្រធានសហជីព​ទ្រទ្រង់​សិទ្ធិការងារបុគ្គលិកកម្មក​រ​ខ្មែរ នៅក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ បានទទួលពានរង្វាន់ Per Anger Price 2024 ជាពាន​រង្វាន់​ដែលរដ្ឋាភិបាល​នៃប្រទេសស៊ុយអ៊ែត ផ្តល់ជូនអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ ហើយ​ការទទួលបានពានរង្វាន់នេះ ជាភស្តុតាង​មួយដែលបង្ហាគពីការប្តេជ្ញាចិត្ត​របស់កញ្ញា ដែលបាន​ពុះពារ​រកយុត្តិធម៌ ការពារសិទ្ធិកម្មករ និងលើកកម្ពស់​ប្រជាធិបតេយ្យនៅ​កម្ពុជា។

តែយ៉ាងណា គណបក្សនេះ បង្ហាញការសោកស្តាយ ដែលកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ នៅជាប់ពន្ធ​នាគារ​​ដោយ​អយុត្តិធម៌ ដែលមិនអាចធ្វើដំណើរទៅប្រទេស​ស៊ុយអ៊ែត ដើម្បីទទួលពានរង្វាន់បាន។ ករណីនេះ គណបក្ស​ប្រជាធិបតេយ្យ​មូលដ្ឋាន បានទាមទារ​ស្ថាប័នមានសមត្ថកិច្ច​ដែល​​​ពាក់ព័ន្ធ ពិចារណា​​ដោះលែងកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ និងអ្នកដឹកនាំសហជីពផ្សេងទៀត ដែលកំពុងជាប់ឃុំ​នៅក្នុងពន្ធនាគារ​ជាបន្ទាន់ និង​ទម្លាក់ចោលបទចោទប្រកាន់ទាំងអស់​ទៅលើពួកគេ។

គណបក្ស​នេះ បានគូសបញ្ជាក់ថា៖ «ការឃុំឃាំងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស​ សិទ្ធិការងារ​នៅក្នុង​ពន្ធ​នាគារ​បែបនេះ ជាការ​រំលោភបំពាន​យ៉ាងធ្ងន់​លើគោលការណ៍សេរីភាពបង្កើត​សមាគម និង​សិទ្ធិបញ្ចេញមតិ ដែលជាមូលដ្ឋានគ្រឹះនៃលទ្ធិ​​ប្រជាធិប​តេយ្យ»។

ប្រធាន​គណៈកម្មាធិការ​ដោះស្រាយវិវាទ និងវិន័យនៃ​គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូល​ដ្ឋាន លោក ធូក បូណា មាន​ប្រសាសន៍នៅថ្ងៃទី២៥ ខែមេសានេះថា ការ​បន្តឃុំខ្លួន​កញ្ញា ឈឹម ស៊ី​ថរ ក៏ដូចជាតំណាងសហជីពផ្សេង​ទៀត ជាការបង្ហាញពីការរឹតត្បិត​សេរីភាពបញ្ចេញ​មតិ និង​សិទ្ធិការងារ ខណៈពួកគេ​ជាតំណាងកើត​ចេញពីការផ្តល់សេចក្តីទុកចិត្ត​ពីសំណាក់កម្មករ ក្នុងការ​ជជែកចរចាជាមួយនិយោជក ជុំវិញបញ្ហាវិវាទការងារ និងការលើកកម្ពស់លក្ខខណ្ឌការងារ​ជាដើម។​

លោកថ្លែង​ថា៖​​ «​​ការឃុំខ្លួននេះ ធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិកម្មករ រារាំងសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ និងរារាំងសមត្ថភាពរបស់សហជីព ដែលជា​តំណាង​នៃ​សមាជិករបស់ខ្លួនប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព និង​ប៉ះពាល់ដល់​ដំណើរការ​នៃ​លទ្ធិប្រជាធិប​តេយ្យ ដូចបានធានាដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ ប្រសិនបើសកម្មជននៅតែជាប់គុក វាបង្ហាញថា កម្ពុជាមិននៅលើផ្លូវឆ្ពោះទៅរក​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដនោះទេ។ ការដោះលែងដោយឥតលក្ខខណ្ឌ កញ្ញា ស៊ីថរ គឺជាជំហានឆ្ពោះទៅកាន់ កម្ពុជា​ ជាប្រទេសមួយដែលការជំទាស់ដោយ​សន្តិភាព និង​ត្រូវបានគោរព»

Newsroom Cambodia មិនអាចសុំការអត្ថាធិប្បាយជុំវិញករណីនេះ ពី​​អ្នកនាំពាក្យសាលា​ដំបូង​រាជធានីភ្នំពេញ លោក អ៊ី រិន្ទ បាន​ទេ។

ចំណែក អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក គឹម សន្តិភាព មានប្រសាសន៍ថា ​បុគ្គល​ទាំង​ឡាយណា​​​​ដែល​​ប្រព្រឹត្ត​​ខុស​​ច្បាប់ ហើយសំណុំរឿង​ក្តីរបស់ពួកគេស្ថិតនៅក្នុងដៃតុលាការ គឺ​មាន​​តែ​​​តុលាការ​ទេ​ដែលមានឆន្ទានុសិទ្ធិ​ក្នុង​ការ​​សម្រេច ហើយ​ពួកគេ​អាច​ស្វែងរក​អ្នក​ជំនាញ​ផ្នែក​ច្បាប់ ដើម្បីជួយការពារក្តីរបស់ពួកគេ​បាន។

លោកបានថ្លែងថា៖​​ «​​មិនមែនជាការត្រូវពិចារណារបស់ក្រសួងយុត្តិធម៌ទេ​ គឺការ​​ដែលបុគ្គលមួយ គាត់កំពុងតែប្រព្រឹត្តខ្លួនឱ្យ​​វាពាក់ព័ន្ធទៅនឹងបញ្ហាសំណុំរឿងក្តីនៅតុលាការ វាជាសិទ្ធិសម្រេចរបស់ស្ថាប័នតុលាការ ចឹងរឿងអ្នកដែលកំពុងសិ្ថតនៅចំណាត់ការរបស់ស្ថាប័នតុលាការ​ ខ្ញុំថាគ្មាន​ជម្រើស​អ្វីដែលល្អជាងស្វែងរកនូវអ្នកជំនាញផ្នែកច្បាប់ មេធាវីដែលពូកែៗទៅជួយការពារគាត់ចុះ »

នាយក​ទទួលបន្ទុកកិច្ចការទូទៅនៃអង្គការ​ការពារសិទ្ធិមនុស្ស​​​​លីកាដូ លោក អំ សំអាត មាន​ប្រសាសន៍ថា ការស្នើសុំឱ្យ​មានការ​ដោះលែងបុគ្គលណាម្នាក់នោះ ជាសិទ្ធិ និងសេរីភាពរបស់បុគ្គល គណបក្ស ​ឬស្ថាប័នណា​មួយ ខណៈដែលពួកគេមើល​ឃើញ​ថា កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ ជា​សកម្ម​ជន​ការ​ពារ​សិទ្ធិ​មនុស្ស សិទ្ធិសហជីព និង​សិទ្ធិកម្មករយ៉ាងសកម្ម។

លោកយល់​ឃើញដែរថា ការបន្តឃុំខ្លួនកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ ហាក់មិនមានផលចំណេញណា​មួយ​​សម្រាប់កម្ពុជា​នោះទេ។

លោកបន្ត​ថា៖​​ «កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ គួរទទួលបានការលើកទឹកចិត្ត មិនគួរត្រូវបានរងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ ការចាប់ខ្លួន ការចោទប្រកាន់ និងកាត់ទោសដាក់ពន្ធនាគារនោះទេ។ សហគមន៍អន្តរជាតិ ក៏​ដូចជារដ្ឋាភិបាលស៊ុយអ៊ែត ដែលមើលឃើញពីគំរូវីរភាពនៃការការពារសិទ្ធិមនុស្ស សិទ្ធិសហជីព សិទ្ធិកម្មករ របស់កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ ទើបគេប្រគល់ពានរង្វាន់សិទ្ធិមនុស្សដល់គាត់»

លោក អំ សំអាត បន្ថែម​​ថា៖​​ «របាយការណ៍របស់សហគមន៍អន្តរជាតិ និងអង្គការសហប្រជាជាតិ បានលើកឡើងកាព្រួយបារម្ភពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា និងមានការរិះគន់លើការធ្លាក់ចុះនូវស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស និងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើសកម្មជនការពារសិទ្ធិមនុស្ស សកម្មជនសហជីព សកម្មជនបរិស្ថាន សកម្មជនគណបក្សនយោបាយ សកម្មជនធ្វើការងារសង្គម ក្នុងនោះគេក៏បានទាមទារឱ្យដោញលែង កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ និងសកម្មជនផ្សេងទៀតផងដែរ»។

កាលពី​អំឡុងឆ្នាំ២០២២ ​កញ្ញា​ ឈឹម ស៊ីថរ ​ត្រូវ​បានសមត្ថកិច្ច​​​ចាប់​ខ្លួន ​ហើយ​បញ្ជូន​​ទៅ​តុលាការ ​បន្ទាប់​ពី​កញ្ញា​​បាន​ដឹកនាំ​ការ​ធ្វើ​កូដកម្ម​ ​ទាម​ទារ​ឱ្យ​​ក្រុម​ហ៊ុន​កាស៊ីណូ​ណាហ្គា​វើលដ៍ ទទួល​​យក​​បុគ្គលិក​​ជា​ច្រើន​រយ​នាក់​ចូល​ធ្វើការ​វិញ​ និង​ផ្តល់​អត្ថ​ប្រយោជន៍​ផ្សេង​ទៀត​ដល់​បុគ្គ​លិក​ ដែល​ត្រូវ​បាន​បណ្តេញ​ចេញ​ពី​ការងារ​ទាំង​បង្ខំ។ កញ្ញាត្រូវបានសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំ​ពេញ សម្រេចផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារ​ចំនួន ២ឆ្នាំ ពីបទ «ញុះញង់បង្កឱ្យមានភាពវឹកវរធ្ងន់​ធ្ងរ​ដល់សន្តិសុខសង្គម»។

កញ្ញា​ឈឹម ស៊ីថរ​ ស្ថិត​ក្នុង​ចំណោម​ថ្នាក់​ដឹក​នាំ ​និង​តំណាងសហជីព​ណាហ្គា​វើលដ៍​ចំនួន​៩​នាក់ ​ដែល​ត្រូវ​បាន​តុលាការ​ចោទ​ប្រកាន់ក្នុង​សំណុំ​រឿងញុះ​ញង់ ​ខណៈ​​សមាជិក​សហ​ជីព​ចំនួន ​៨​នាក់ទៀត ​​ត្រូវ​បាន​តុលាការ​កាត់​ទោស​ឱ្យ​ជាប់​ពន្ធ​នាគារ​ម្នាក់ៗ​​ចន្លោះ​ពី ​១ឆ្នាំ​​ទៅ​១​ឆ្នាំ​កន្លះ ពី​បទ​ល្មើស​ដូចគ្នា។

គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា ការទទួលបាន​​​ពាន​រង្វាន់ Per Anger Price 2024 ជាពានរង្វាន់លេចធ្លោ​លើក​ទី២ហើយ ដែលកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ បានទទួលពីប្រទេស​ប្រជាធិបតេយ្យ ខណៈ​កាល​ពី​ឆ្នាំ​២០២២ កញ្ញាក៏ទទួលបានពាន​រង្វាន់​​​អ្នក​ការពារ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ប្រចាំ​ឆ្នាំ​២០២២​ ពី​ក្រសួង​ការ​បរទេស​សហ​រដ្ឋ​អាមេរិកផងដែរ៕​

កម្រងរូបភាព៖ ​​ពិព័រណ៌​រូបថត​បច្ចុប្បន្ន​ស្តី​អំពី​ «ការ​ក្រឡេក​មើល​របប​សាធារណ​រដ្ឋ​ខ្មែរ»

មជ្ឈមណ្ឌលបុប្ផាណា​​រៀប​ចំ​​ពិព័រណ៌​រូបថត​បច្ចុប្បន្ន​ស្តី​អំពី​ «ការ​ក្រឡេក​មើល​របប​សាធារណ​រដ្ឋ​ខ្មែរ» ជាការដាក់តាំង​​​ពិព័រណ៌រូបថតដែលបានមកពីប្រាំមួយប្រភពផ្សេងៗគ្នា ពីឆ្នាំ ១៩៧០ ដល់ឆ្នាំ ១៩៧៥ ។ ការដាក់​ពិព័រណ៌នេះ​បើក​ឱ្យ​ចូល​ទស្សនាដោយ​​សេរី​ចាប់ពី​ថ្ងៃទី​២២ខែមីនា​ ឆ្នាំ២០២៤ ដល់​ថ្ងៃទី២៧ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។​

យុវតីម្នាក់កំពុង​ថតរូប​ភាពដែលបាន​ដាក់​បង្ហាញ​នៅមជ្ឈមណ្ឌលបុប្ផា​នា​ ថ្ងៃទី​២៤ ខែ​មេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (ថតដោយ​៖ ណឺ មិនា)
រូបថតកាល​ពី​សម័យ​សាធារណរដ្ឋ ថ្ងៃទី​២៤ ខែ​មេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (ថតដោយ​៖ ណឺ មិនា)
យុវជនម្នាក់​កំពុង​មើល​រូបថត​ដែល​បាន​ដាក់​តាំង​ ថ្ងៃទី​២៤ ខែ​មេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (ថតដោយ​៖ ណឺ មិនា)
យុវជនម្នាក់កំពុង​មើល​រូបថត​ដែល​បង្ហាញ​អំពី​ការ​សម្តែង​របាំ​ ថ្ងៃទី​២៤ ខែ​មេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (ថតដោយ​៖ ណឺ មិនា)
យុវជនពីរនាក់កំពុង​មើល​រូបថតកាល​ពី​សម័យ​សាធារណរដ្ឋ ថ្ងៃទី​២៤ ខែ​មេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (ថតដោយ​៖ ណឺ មិនា)
រូបថតដែលបង្ហាញ​កាល​ពី​សម័យ​សាធារណរដ្ឋ ថ្ងៃទី​២៤ ខែ​មេសា ឆ្នាំ២០២៤។ (ថតដោយ​៖ ណឺ មិនា)

Latest News