fbpx
Home Blog Page 28

ពលរដ្ឋនៅរុនតាឯក ទទួលបាន​ប្រាក់បណ្ណសមធម៌ឡើងវិញ ក្រោយអាជ្ញាធរ​ខកខានបើកឱ្យពួកគាត់កាលពីដើមឆ្នាំ

ប្រជា​ពលរដ្ឋ​រស់នៅតំបន់រុនតាឯក ស្រុកបន្ទាយស្រី ​ខេត្តសៀមរាប បានទទួល​ប្រាក់​បណ្ណសមធម៌ ឬបណ្ណក្រីក្រ សម្រាប់ខែមករា និង​ខែ​កុម្ភៈនេះ ពីអាជ្ញាធរ ក្រោយរដ្ឋាភិបាលខកខានមិនបានបើកឱ្យ​ពួកគាត់ និង​​មានការ​តវ៉ាពីពលរដ្ឋ​។

កាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៤ ពលរដ្ឋជិត ៤០០នាក់ បាន​នាំគ្នាផ្ទុះកា​​រ​​ត​វ៉ា​នៅ​មុខ​​សាលា​ខេត្ដ​​សៀម​រាប និងមុខសាលាឃុំរុនតាឯក ដើម្បីស្នើឱ្យអាជ្ញាធរជួយដោះស្រាយ​លើ​បញ្ហា​បណ្ណ​សមធម៌ ដែលរដ្ឋាភិបាលបានផ្ដល់រយៈពេល១០ឆ្នាំ​ នូវទឹកប្រាក់​ក្នុងមួយ​គ្រួសារ​ប្រមាណ ៤០ម៉ឺនរៀល ទៅជាង ៥០ម៉ឺនរៀលទៅតាមសមាជិកគ្រួសារ ប៉ុន្តែ​​​ពួកគាត់បាន​ទទួល​​ត្រឹមតែជាង ១០ម៉ឺនរៀលក្នុងមួយគ្រួសារ​ទៅវិញ។

​លោក ម៉ត រស់ អះអាងថា​ជាប្រជា​ពលរដ្ឋរស់តំបន់រុនតាឯក បាន​ឱ្យដឹងថា គ្រួសាររបស់លោក​បានទទួល​​​​ប្រាក់ឧបត្ថម្ភ​តាមរយៈបណ្ណ​សមធម៌​សម្រាប់​​ខែកុម្ភៈនេះពីអាជ្ញាធរហើយ​​ ប៉ុន្តែ​លុយដែល​បាន​បាត់​កាលពីខែមករានោះ លោកនៅ​មិនទាន់បាននោះទេ។

លោកថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំជាប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅរុនតាឯកដែរ គាត់បានបញ្ចូលឱ្យវិញ មានចិត្តសប្បាយចិត្ត ត្រេកអរ ពីព្រោះថា​នៅតំបន់រុនតាឯកហ្នឹង វាកង្វះខាតលុយហូបចុក ព្រោះយើងរកណេះរកណោះប៉ុន្មាន ហើយជំពាក់លុយធនាគារផង […]សុំឱ្យតែរដ្ឋាភិបាលបំពេញប្រាក់ដែលធ្លាប់បានហ្នឹងមកវិញ សុំតែប៉ុណ្ណឹងបានហើយ»។

ប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅតំបន់រុនតាឯកម្នាក់ទៀត លោក នួន ណំ បានឱ្យដឹងដែរថា គ្រួសារ​របស់​​លោក បានបើកប្រាក់បណ្ណសមធម៌​សម្រាប់ខែមករា និងខែកុម្ភៈ បាន​​គ្រប់ចំនួនវិញហើយ​។ លោកបង្ហាញការ​​ត្រេក​អរដែលរដ្ឋាភិ​បាល​បានបើកប្រាក់​គ្រប់​ចំនួន​មក​វិញ តែគាត់ព្រួយបារម្ភខ្លាចមានការកាត់ប្រាក់ទៅថ្ងៃខាងមុខទៀត។

លោកថ្លែងថា៖ «បើកបានគ្រប់វិញហើយ សប្បាយចិត្តដែលបងលុយពេញមកវិញ ​[…] ខ្ញុំព្រួយបារម្ភខ្លាចថ្ងៃក្រោយ​អាចនឹងមានរឿងអញ្ចឹងទៀត ព្រោះម្តាយខ្ញុំគាត់មិនដឹងរកអ្វីទេ គាត់នៅផ្ទះ គាត់ចាស់ហើយ ខ្ញុំស៊ីឈ្នួលគេ ធ្វើចម្ការគេ»។

ចំណែក អ្នកស្រី អេង សាវង្ស ប្រជាពលរដ្ឋនៅតំបន់រុនតាឯកដែរនោះ ក៏បាន​បញ្ជាក់​ដែរ​​ថា គ្រួសាររបស់គាត់ ទទួលបាន​លុយបណ្ណសមធម៌ដែលបានបាត់កាលពីខែមករា និងសម្រាប់​ខែ​កុម្ភៈ​នេះ ពីអាជ្ញាធរ​គ្រប់ចំនួនហើយ​។

អ្នកស្រីថា៖ «មានអារម្មណ៍រំភើបណាស់ បានលុយមកវិញ ជួយរំដោះបានមួយគ្រាៗ ថ្លៃអង្គការផង ថ្លៃកូនរៀនផងហើយបង់អីចឹងណា»។

អ្នកស្រីបន្ថែម​ថា៖ «ព្រួយបារម្ភដែរ ខ្លាចបាត់ទៅ បើធ្វើតាមគោលការណ៍សន្យាសម្តេចមុន[លោក ហ៊ុន សែន​]ថាឱ្យដប់ឆ្នាំ ត្រេកអរ […] ខ្ញុំសំណូមពរឱ្យពាក្យដែលសម្តេចថាឱ្យដប់ឆ្នាំសូមបន្តឱ្យពួកខ្ញុំបាន១០ឆ្នាំទៀតមក កុំឱ្យកាត់ចេញ សូមត្រឹមដប់ឆ្នាំដែលសម្តេចសន្យាឱ្យពួកខ្ញុំ កុំឱ្យមានការផ្លាស់ប្តូរអីសុំតេប៉ុណ្នឹងទេ»។

នាយករដ្ឋបាលសាលាខេត្តសៀមរាប លោក លី វណ្ណៈ មានប្រសាសន៍ថា អាជ្ញាធរបាន​ចាប់​​​ផ្តើម​បើក​​ប្រាក់សមធម៌របស់ប្រជាពលរដ្ឋនៅ​រុនតាឯក ពីថ្ងៃទី០៥ ដល់ថ្ងៃទី៩ ខែមីនា ហើយគិត​មកដល់​ថ្ងៃទី០៧ ខែមីនានេះ គឺបានបើកប្រាក់គ្រប់ចំនួនជូនពលដ្ឋ​ហើយ។

លោក​ថា៖ « បើបងប្អូនមានចម្ងល់អាចសួរទៅមន្ត្រី​ជំនាញ ដែលចុះទៅផ្សព្វផ្សាយនៅរុនតាឯកនោះ ដោយ​ពួកគាត់ នឹង​ពន្យល់អំពីមូលហេតុ ព្រោះការព្រួយបារម្ភរបស់ពួកគាត់ ក៏ជាការយកចិត្តទុកដាក់របស់រាជរដ្ឋាភិបាលដែរ[…] បើខ្វះពិតប្រាកដមែនមន្ទីរយើងមាន យក​ឯកសារទៅសួរនាំ​នៅកន្លែងមន្ទីរអង្គភាព តែគួរតែបានទាំងអស់ មិនគួរខ្វះម្នាក់ឬ២នាក់​ទេ ព្រោះនេះ​ជាប្រព័ន្ធក្នុងការបើកប្រាក់»។

អ្នកសម្របសម្រួលគម្រោងធុរកិច្ច និងសិទ្ធិមនុស្សរបស់មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា លោក វណ្ណ សុផាត សាទរចំពោះការគិតគូរឡើងវិ​ញ​របស់រដ្ឋាភិបាល ដែលបានផ្តល់ប្រាក់ឱ្យប្រជាពលរដ្ឋនៅរុនតាឯក។

លោកថ្លែងថា៖ «សប្បាយចិត្តឃើញថា រដ្ឋាភិបាលនិងអាជ្ញាធរបានគិតគូរដល់ប្រជាពលរដ្ឋឡើងវិញ កម្រមានណាស់ ទើបតែឃើញពេលនេះ ឃើញមានរាជរដ្ឋាភិបាលលោកគិតគូរ […] តែវានៅតែនៅខ្លះ ខ្ញុំក៏លឺអីចឹងដែរ ថាគាត់​មិន​ទាន់​បាន​គ្រប់​ចំនួន អីចឹងទៅ ហើយគាត់បានទៅសួរតាមឋានានុក្រម​ ថាតើលុយនេះបានត្រឡប់មកវិញ ហើយទើ​ត្រឹម​ណា» ។

លោកសង្ឃឹម​ថា រដ្ឋាភិបាលនឹងបន្តផ្តល់ប្រាក់សមធម៌គ្រប់​ចំនួន​ដល់ប្រជាពលរដ្ឋ នៅ​តំបន់រុនតាឯកនេះ រហូតដល់១០ឆ្នាំ ដោយមិនមានការកែប្រែ។

កាលពីខែសីហា ឆ្នាំ២០២២ ប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណជិត ១ម៉ឺនគ្រួសារ ដែលរស់នៅជុំវិញតំបន់ឧទ្យាន​​​អង្គរ ត្រូវបានជូនដំណឹងឱ្យរុះរើចេញ ហើយផ្លាស់ទៅកាន់ទីតាំងថ្មី នៅ​​​តំបន់រុនតាឯក ដែល​មាន​ចម្ងាយជាង ២០គីឡូម៉ែត្រ។ ក្រោយការ​ផ្លាស់ទីលំនៅនេះ រដ្ឋាភិបាល​បាន​សម្រេចផ្តល់​ប្រាក់ឧបត្ថម្ភតាមរយៈបណ្ណសមធម៌នេះ ដល់ប្រជាពលរដ្ឋ ក្នុងនោះ​អតីតនាយក​រដ្ឋមន្ត្រី លោក ហ៊ុន សែន បាន​​អះអាងថា ប័ណ្ណសមធម៌​ដែលរដ្ឋាភិបាល​ចែក​ជូន​ពលរដ្ឋ​ដែលស្ម័គ្រចិត្តទៅរស់នៅឃុំរុនតាឯក គឺមានសុពលភាពរយៈពេល ១០​ឆ្នាំ ដោយចាប់​ផ្តើមអនុវត្តពីថ្ងៃទី១ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៣ តទៅ៕

រដ្ឋាភិបាលណែនាំស្ថាប័ន​ពាក់ព័ន្ធអនុវត្តវិធានការ​បង្ការ និងទប់ស្កាត់​គ្រោះអគ្គិភ័យ​នៅតាមរោង​ចក្រសហគ្រាស

រាជរដ្ឋាភិបាល បាន​ណែនាំដល់ក្រសួងស្ថាប័ន​ពាក់ព័ន្ធ បង្កើនការយកចិត្តទុកដាក់ និង​អនុវត្ត​នូវវិធានាការ​មួយចំនួន ដើម្បីបង្ការ និងទប់ស្កាត់គ្រោះអគ្គិភ័យនៅតាម​សហគ្រាស គ្រឹះស្ថាន​ ក្នុងវិស័យ​កម្មន្តសាល និងឧស្សាហកម្មទេស​ចរណ៍។

យោងតាមសារាចរ​របស់រាជរដ្ឋាភិបាល ចុះថ្ងៃទី០៦ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ បានលើកឡើងថា ក្នុងឆ្នាំកន្លងទៅ ករណីអគ្គិភ័យមានការកើនឡើងគួរឱ្យព្រួយបារម្ភ ជាពិសេសនៅ​តាម​សហគ្រាស គ្រឹះស្ថាន​ក្នុងវិស័យកម្មន្តសាលនិងឧស្សាហ​កម្មទេសចរណ៍ ដែលបានបណ្តាលឱ្យប៉ះពាល់ដល់​អាយុ​ជីវិត ទ្រព្យ​សម្បត្តិ បរិស្ថាន សន្តិសុខ សណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈ សុវត្ថិភាព​សង្គម និង​ដំណើរ​ការ​​អាជីវកម្ម។

សារាចរដដែល បន្តថា​ មូលហេតុចម្បងៗនៃគ្រោះអគ្គិភ័យមានជាអាទិ៍ ការឆ្លងចរន្តអគ្គិសនី ការធ្វេសប្រហែសក្នុងការអនុវត្តវិធានការចាំបាច់​ស្តីពីសុវត្ថិភាពអគ្គិភ័យ ជាពិសេសវិធានការត្រួតពិនិត្យការប្រើប្រាស់ឧបករណ៍សម្រាប់តភ្ជាប់បណ្តាញ ចរន្តអគ្គិសនី និងសម្ភារៈ​ដំណើរការ​ដោយ​ចរន្ត​អគ្គិសនី​ផ្សេងៗជាដើម។

ក្នុងគោលបំណងបង្កើនការយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់ ក្នុងការបង្ការនិងទប់ស្កាត់ឱ្យបានជាអតិបរមានូវគ្រោះថ្នាក់ អគ្គិភ័យដែលអាចកើតឡើងជាយថាហេតុ ស្របពេលដែលមានការជូនដំណឹងស្តីពីការឡើងកម្ដៅអាកាសធាតុរហូតដល់ ៤១អង្សាសេ នៅក្នុងខែមេសា និងដើមខែឧសភា ខាងមុខនេះ រដ្ឋាភិបាល បានណែនាំឱ្យ​ក្រសួង និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ត្រូវបន្តជំរុញ​ការផ្សព្វ​ផ្សាយ និង​លើកកម្ពស់ការយល់ដឹងរបស់​និយោជក​ និងកម្មករ​និយោជិត ពីច្បាប់​ស្តីពីការងារ ច្បាប់ស្តីពីការបង្ការ​និងការពន្លត់អគ្គិភ័យ និងលិខិត​បទដ្ឋានគតិយុត្តនានាដែលកម្ពុជាបានផ្តល់សច្ចាប័ន។

ជាមួយគ្នានេះដែរ រដ្ឋាភិបាល ក៏បានណែនាំដល់ក្រសួងនិងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ដាក់ចេញនូវគោល​ការណ៍ វិធានការ​ត្រួតពិនិត្យ​ឧបករណ៍ សម្ភារៈ បរិក្ខា​បង្ការ និងពន្លត់អគ្គិភ័យ និងការ​ហ្វឹកហាត់ពីជំនាញ​បង្ការ និងពន្លត់អគ្គិភ័យ​ដល់​អ្នក​ពាក់ព័ន្ធ​ និងស្ម័គ្រចិត្ត ព្រមទាំង​ត្រូវត្រួតពិនិត្យ​បច្ចេកទេសសំណង់​ អនុលោមតាមបទប្បញត្តិសុវត្ថិភាពអគ្គិភ័យ​ផងដែរ។

សារាចររបស់រដ្ឋាភិបាល បានគូសបញ្ជាក់ដែរថា៖ «និយោជកជាម្ចាស់​ឬនាយកសហគ្រាស​ គ្រឹះស្ថាន​និមួយៗ ត្រូវអនុវត្ត​ឱ្យបានខ្ជាប់ខ្ជួននូវកាតព្វកិច្ច​ និងវិធានការសុវត្ថិភាពអគ្គិភ័យ​ និងទទួលខុស​ត្រូវ​រាល់ទង្វើ និងការធ្វេសប្រហែសនានា ដែលបង្កឱ្យ​មានគ្រោះថ្នាក់អគ្គិភ័យកើត​ឡើង​នៅតាម​សហគ្រាស គ្រឹះស្ថានរបស់ខ្លួន[…] កម្មករនិយោ​ជិត ត្រូវចូលរួម​ឱ្យបានត្រឹមត្រូវ​តាមវិធានការ​សុវត្ថិភាពអគ្គិភ័យ ដែលសហគ្រាស​គ្រឹះស្ថានបាន​កំណត់ និងដាក់ចេញ ស្របតាម​ច្បាប់»។

អ្នកនាំពាក្យរាជរដ្ឋាភិបាល លោក ប៉ែន​ បូណា មានប្រសាសន៍​ថា រដ្ឋាភិបាល​បាន​ចេញ​សេច​ក្តីប្រកាស​នេះឡើង ក្នុង​គោលបំណងដើម្បីបង្ការហានិភ័យនៃគ្រោះថ្នាក់អគ្គិភ័យ នៅតាម​រោងចក្រ សហគ្រាសធំៗ នាពេលអនាគត។

លោកថា៖ «នាយករដ្ឋមន្រ្តីដែលលោកចេញសារាចរនេះ គឺដោយសារតែលោកយកចិត្តទុកដាក់សុខទុក្ខ​ សុខ​មាលភាព​របស់​​ប្រជា​ពលរដ្ឋ របស់​សហគ្រិន​អ្នករកស៊ីនៅស្រុកខ្មែរយើង ក៏ដូចជា​ទេសចរណ៍ ដូច្នេះហើយបានជាលោកចេញសារាចរណែនាំហ្នឹង ពីព្រោះរដូវនេះ​ ជារដូវប្រាំងដែលមានអគ្គិភ័យកើតឡើង​ ហើយអគ្គិភ័យ​ខ្លះកើតឡើងក្នុងទ្រង់​ទ្រាយ​ធំ វាធើ្វឱ្យ​ឆេះខូចខាត​រោងចក្រសហគ្រាស វាខូចខាតទ្រព្យសម្បត្តិច្រើន ហើយក៏ជួនកាល វាប៉ះពាល់ដល់អាយុជីវិតមនុស្សទៅទៀត»។

អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្កាលវិជ្ជាជីវ:​ លោក​ កត្តា អ៊ន មាន​ប្រសាសន៍ថា​ ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហានេះ កាលពីថ្ងៃទី១៩ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤ ក្រសួងក៏បានរៀបចំកិច្ចប្រជុំអន្តរក្រសួង ដើម្បីស្វែងរកវិធានការ​ទប់ស្កាត់​ផងដែរ ក្នុងនោះ អន្តរក្រសួងបានចេញសេចក្តីណែនាំ និងចុះ​ផ្សព្វផ្សាយ​ដល់ម្ចាស់គ្រឹះស្ថាន សហគ្រាសនានា។

ជាមួយគ្នានេះ លោកក៏បានអំពាវនាវ​ថា៖ «អំពាវនាវ​ឱ្យការចូលរួមយកចិត្តទុកដាក់ និងប្រុងប្រយ័ត្ន ពីប្រជាពលរដ្ឋ កម្មករនិយោជិត និងនិយោជក នឹងអាចជៀសផុតពីអគ្គភ័យបាន»។

ប្រធានសហព័ន្ធសហជីពវិស័យទេសចរណ៍កម្ពុជា លោក ម៉ម រិទ្ធី គាំទ្រឱ្យមានការ​ដាក់ចេញនូវវិធានការ​ទប់ស្កាត់ឱ្យ​បាន​ជាក់លាក់ និងមានប្រសិទ្ធភាព​ ពីក្រសួងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ដោយ​ក្នុងនោះ​សមត្ថកិច្ចពាក់ព័ន្ធត្រូវ​មានជំនាញ​ច្បាស់លាស់ និង​មានឧបករណ៍គ្រប់គ្រាន់​ ​ក្នុង​ការ​ពន្លត់អគ្គិភ័យ​ឱ្យ​បាន​ទាន់ពេល​វេលា ក្នុងករណីកើត​មាន​ជាយថាហេតុ ព្រមទាំងត្រូវមានបច្ចេក​ទេស​ក្នុងការ​ការ​ពារ​សុវត្ថិភាព​ដល់ជនរងគ្រោះ​ផងដែរ។

លោកថា៖ «ក្រសួងដែលពាក់ព័ន្ធ ជាពិសេសក្រសួងការងារ ឬក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុ ក្រសួងផែនការ គឺគ្រប់​សហជីព សហគ្រាស​ទាំងអស់ ដែលរកស៊ីនៅប្រទេសកម្ពុជា ឬប្រជាជនត្រូវបង្រៀនគាត់ឱ្យ​​ចេះ​ប្រើ​ឧបករ​ណ៍​ពន្លត់​អគ្គិភ័យ និងនៅតាមផ្ទះមួយៗ ឬក៏តាមអគារ គឺត្រូវតែមានបំពង់ពន្លត់អគ្គិភ័យឱ្យ​​បានគ្រប់គ្រាន់ ហើយ​មាន​គុណ​ភាព។ ក្រសួងត្រូវចុះឆែក​តាម​ក្រុមហ៊ុនមួយៗ​ ដែលកំពុងតែរកស៊ីហ្នឹង តើគាត់មានបានគោរពទៅតាមគោលការណ៍អ​ត់ ពីព្រោះកន្លង​មកយើង​ឃើញ​ថា ក្រុមហ៊ុនមួយចំនួន អត់មានបំពង់ពន្លត់អគ្គិភ័យបានត្រឹមត្រូវទេ ហើយមានការស្លាប់មនុស្សដោយ​សារ​​ការជម្លៀស​ពុំ​បាន។ ក្រសួងត្រូវចុះពិនិត្យថា​​អគារមួយ​ដែលគាត់ធើ្វឡើង តើមានការទប់ស្កាត់នឹងអគ្គិភ័យ​ទេ មាន​ច្រក​ចេញចូល និងមានប្រដាប់ពន្លត់អគ្គិភ័យ​ច្បាស់លាស់​អត់ អញ្ចឹងក្រសួងត្រូវចុះពិនិត្យ​ដើម្បីការពារ។»

គួរបញ្ជាក់ថា ការដាក់ចេញនូវវិធានការ​ជាបន្តបន្ទាប់របស់រដ្ឋាភិបាល បានធ្វើឡើងបន្ទាប់ពី​មាន​ករណី​អគ្គិភ័យ​បានឆាបឆេះអគាររោង​ចក្រ​កាត់ដេរសម្លៀកបំពាក់មួយកន្លែង ឈ្មោះ យីដា (មេនូហ្វេកធីរើ ខូ អិលធីឌី) ស្ថិតនៅភូមិឬស្សីស្រុក ឃុំឈើទាល ស្រុកកៀនស្វាយ ខេត្តកណ្តាល កាលពីអំឡុង​​ខែមករា ឆ្នាំ២០២៤ បណ្តាលឱ្យ​​កម្មការិនីម្នាក់ បានស្លាប់បាត់បង់ជីវិត និងមនុស្សច្រើននាក់ទៀត បានរងរបួស។

ចំណែក​​របាយការណ៍​រប​ស់​នាយកដ្ឋាន​បង្ការ ពន្លត់​អគ្គិភ័យ និង​សង្គ្រោះ​នៃ​អគ្គស្នងការដ្ឋាន​នគរ​បាល​ជាតិ បាន​បង្ហាញ​ថា ក្នុង​ឆ្នាំ​២០២៣ មាន​គ្រោះ​អគ្គិភ័យ​កើតឡើង​សរុប​ចំនួន ​៧៦១​ លើក កើនឡើង​លើស​ឆ្នាំ​២០២២ ​ចំនួន ​១៤៣​​លើក​ ​ក្នុងនោះ​​មាន​​អ្នកស្លាប់​ចំនួន ​៥៤នាក់ និង​ ៩៧​នាក់​​ផ្សេងទៀត​រងរបួស ខណៈ​ផ្ទះ​ចំនួន ​៥៧៩ខ្នង​ និង​តូប​ចំនួន៥៧ រួមនិងសម្ភារៈជាច្រើន​ទៀត ត្រូវបាន​បំផ្លាញ​ដោយសារគ្រោះ​អគ្គិភ័យ​៕

រដ្ឋាភិបាល​នឹង​ដាក់ចេញវិធានការ​ជា​អាទិភាពមួយចំនួន ដើម្បី​លើក​កម្ពស់​​ស្ដ្រី

លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន ម៉ាណែត គ្រោងដាក់ចេញនូវវិធានការអាទិភាពចំនួន៨ ដើម្បីលើកកម្ពស់​ស្រី្ត និងកុមារី ក៏ដូចជាសិទ្ធិចូលរួមដោយស្មើភាពជាមួយនឹងបុរស ស្រប​ពេល​ទិវាសិទ្ធិនាទីអន្តរជាតិ​ខិត​ចូល​មក​ដល់​។

តាមរយៈវីដេអូប្រមាណជិត២០នាទីលើទំព័រហ្វេសប៊ុក​ផ្លូវការ នៅថ្ងៃទី០៧ ខែមីនានេះ​​ លោក​នាយក​រដ្ឋមន្រ្តី ​ហ៊ុន ម៉ាណែត បាន​លើកឡើងនូវ​វិធានការ​ជាអាទិភាព​ទាំង៨ ដែលរដ្ឋាភិបាល​គ្រោង​ដាក់ចេញ ក្នុងនោះមាន​ដូចជា​​ ​គោល​នយោបាយ​ជាតិ​ស្តី​ពី​សមភាព​​យេនឌ័រ​ ​ដើម្បី​ពង្រឹង​និង​ពង្រីក​វិសាលភាព​ក្នុង​ការ​បញ្ជ្រាប​​​យេនឌ័រ ​និង​បង្កើន​ភាព​អង្គអាច​ដល់​ស្រ្តី​និង​ក្មេង​ស្រី​ ការគាំទ្រ​ដល់​សហគ្រិន​ស្ត្រី​ ពង្រឹង​ពង្រីក​ប្រព័ន្ធ​គាំពារ​សង្គម ព្រមទាំងការ​ដោះស្រាយ​គម្លាត​យេនឌ័រ​ក្នុង​វិស័យ​ឌីជីថល។

លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានបន្តថា លោកក៏នឹង​យក​ចិត្ត​ទុកដាក់​និង​ជំរុញ​ដល់​គ្រប់​ដៃគូ​ពាក់ព័ន្ធ​ក្នុង​ការ​លើក​កម្ពស់​កម្មវិធី​តុល្យភាព​ជីវិត​គ្រួសារ​និង​ការងារ ​ដើម្បី​កាត់​បន្ថយ​ការងារ​ស្រ្តី ​និង​ក្មេងស្រី ​បន្ត​លើក​​កម្ពស់​សីលធម៌​សង្គម​តម្លៃ​ស្រ្តី​ និង​សខុដុម​រមនា​នៅ​ក្នុង​គ្រួសារ។

លោក​បាន​​បន្ថែម​ថា​ ​រដ្ឋាភិបាលក៏​​នឹង​ដាក់​ចេញ​នូវ​វិធានការ​ភាព​ជា​អ្នក​ដឹកនាំ​របស់​ស្ត្រី​និង​ក្មេង​ស្រី ​និង​ពិនិត្យ​លទ្ធភាព​និង​វិធានការ​គោលនយោបាយ​សមស្រប​ដែល​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​​ស្រ្តី​ជា​អភិបាលរង​​នៃ​គណៈ​អភិបាល​​រាជធា​នី​​ ខេត្ត ​ក្រុង ស្រុក​ ​​​ខណ្ឌ​​ផង​ដែរ។​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​

ប្រធានសមាគម​សហគ្រិនស្ដ្រី និងជាអគ្គនាយិការក្រុមហ៊ុននំស្រួយលីលី អ្នកស្រី កែវមុំ សាទរ​ចំពោះ​ការ​សម្រេច​របស់​រដ្ឋាភិបាល​ ដោយ​ថានឹងអាចជំរុញការចូលរួមរបស់ស្ត្រីនៅក្នុង​សង្គម។​

អ្នកស្រីថា៖ «យើងពិត​ជាសប្បាយ​​រីករាយមែនទែន ដែលរាជរដ្ឋាភិបាលតែងតែគិតគូរស្ត្រី ហើយ​​ជា​ពិសេស​​នេះ ​គឺ​នៅ​ក្នុង​ឆ្នាំ២០២៤ ​ក៏​ជា​យុគស្ត្រីផងដែរ អ៊ីចឹង​គោលការណ៍​របស់​រាជ​រដ្ឋាភិបាល​ចេញ​មក​ គឺ​ល្អ​​ខ្លាំង​មែនទែន​​ក្នុង​ការ​ជួយជំរុញ ​​និង​លើក​ទឹក​ចិត្ត​ដល់​ស្ត្រី​ឱ្យ​ចូល​រួម​នៅ​ក្នុង​សង្គម​​ឱ្យ​បាន​កាន់​តែ​ច្រើន​ផង​ដែរ»។

អ្នកស្រី កែវ មុំ បានបន្តថា អ្នកស្រីចង់ឱ្យមានការផ្សព្វផ្សាយពីគោលនយោបាយនានា អំពីស្ដ្រីឱ្យបាន​ទូលំ​ទូលាយ ដើម្បីផ្ដល់​ឱកាស​​កាន់​​តែ​​ច្រើន​​ដ​ល់​​ស្ត្រី និង​ស្នើ​ដល់​រដ្ឋាភិបាល​ជួយ​​សម្រួល​ដល់​ការ​ផ្ដល់​ឥណ​ទាន​ដល់​សហគ្រិនស្រ្តី ក៏ដូចជាបន្ទាបអត្រាការប្រាក់ និងរយៈ​ពេលនៃការផ្ដល់កម្ចីផងដែរ។

អ្នកស្រីថា៖ «យើងសង្កេតឃើញថា នៅ​ពេល​ដែល​ស្ត្រីមាន​ហិរញ្ញ​វត្ថុគ្រប់គ្រាន់​ក្នុងការពង្រីក​អាជីវកម្ម​ គឺ​អាច​​ចូល​រួម​ចំណែកក្នុងការអភិវឌ្ឍ​សេដ្ឋកិច្ច​គ្រួសារ និងសេដ្ឋកិច្ចជាតិយើងផង​ដែរ ពីព្រោះនៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​តាម​ការ​សិក្សា​ស្រាវ​ជ្រាវ​ចំពោះ​សហគ្រិនស្ត្រី គឺមានរហូតដល់​ជាង​៦០​ភាគ​រយ​ យើង​ឃើញ​ថាចំនួន​នេះគឺ​ពិត​ជាច្រើនមែន»។

សកម្មជនក្រុមចលនាមាតាធម្មជាតិ កញ្ញា មាន លីសា យល់ថា វិធានការ​ដែល​រាជ​រដ្ឋាភិបាល​គ្រោង​នឹង​ដាក់ចេញនេះ អាចនឹងមិនមាន​​ប្រសិទ្ធិភាព​ ប្រសិនជាគ្មានការអនុវត្ត។ តែយ៉ាងណា កញ្ញា​ចង់​ឱ្យ​មាន​ប្រព័ន្ធ​អប់រំ​ដែល​មាន​សមភាព​រវាង​អ្នកទីក្រុង និងអ្នកនៅជនបទ ដើម្បី​ឱ្យមាន​ភាព​ជា​អ្នក​ដឹក​នាំ​ក្នុង​ចំណោម​ស្ត្រីនិ​ង​ក្មេង​ស្រី។

កញ្ញាថា៖ «ដើម្បីឱ្យ​ស្ត្រី​និងក្មេងស្រី ក្លាយជាអ្នកដឹងនាំបាន គឺត្រូវតែគាត់​ទទួលបានការអប់រំ​ជាមុនសិន ចឹង​ការ​ទទួលបានការអប់រំហ្នឹង ត្រូវមើលពីមូលដ្ឋានមែនទែន ​ក្មេង​ស្រី​នៅ​តាម​ជនបទ​ឬ​ក្មេងស្រី​នៅ​តាម​ទី​ដាច់​ស្រយាល​នានា​ទូទាំង​ប្រទេស​ហ្នឹង ឱ្យ​​​គាត់​​ទទួល​​បាន​ការ​អប់រំ​ដូច​នៅ​ទីក្រុង​ដែរ ​គឺ​ផ្តល់​នូវ​សមភាព​ឱ្យ​​គ្នា​​ ផ្តល់​ឱ្យ​​គាត់​ទទួល​បាន​សិទ្ធិ​នៃ​ការ​ទទួល​បាន​ការ​អប់រំ​ស្មើភាព​គ្នា ​ពេល​គាត់​មាន​ចំណេះដឹង​ មាន​​ការ​អប់រំ ​គាត់​នឹង​ក្លាយ​ទៅ​ជា​អ្នក​ដឹក​នាំ​ ក៏​ដូចជា​ស្វែងរក​ចំណេះដឹង​បន្ថែម ​ដើម្បី​ក្លាយ​ជា​អ្នក​ដឹកនាំ​ល្អ​សម្រាប់​ប្រទេស​ហើយ​»។

កញ្ញាបន្ថែមថា ភាពជាអ្នកដឹកនាំរបស់ស្ត្រី អាចរីកចម្រើនបាន លុះត្រាតែរដ្ឋាភិបាល​លុបបំបាត់អំពើពុក​រលួយ​ នោះ​ទើបស្ត្រីមានភាពក្លាហានក្នុងការនិយាយពីភាពអសកម្មរបស់រដ្ឋាភិបាល។

កញ្ញាថា៖ «វាពន្លេចចេញភាពជាអ្នកដឹកនាំស្រ្តីនៅក្នុងសង្គម វាធ្វើទៅបាន លុះត្រាតែរដ្ឋាភិបាល លុះ​ត្រា​តែ​​ប្រព័ន្ធ​ច្បាប់​ក្នុងស្រុកខ្មែរ មិនពុករលួយ លុះត្រាប្រព័ន្ធច្បាប់ក្នុងស្រុកខ្មែរផ្តល់ឱ្យ​ស្រ្តីទាំងអស់ហ្នឹង​ មិន​ថា​សកម្មជន​មិនថា​គាត់ជា​នរណាទេ នៅពេល​ដែល​គាត់​និយាយ​ពី​ការ​អសមត្ថភាព​របស់រដ្ឋ ឬ​ក៏​និយាយ​​បញ្ចេញមតិ​ទៅលើបញ្ហាណាមួយ​ដែលគាត់ជួបប្រទះ​នៅក្នុង​លក្ខខណ្ឌ​កាលៈទេសៈ​នៃជីវិត​របស់គាត់​​ទៅ​ដល់​សង្គម[…]​បើសិនជាគាត់​និយាយ​បញ្ហា​គាត់​ទៅ​និយាយ​ពីបញ្ហាសង្គម ឬបញ្ហានានាទៅ ត្រូវបាន​រឹត​ត្បិត​ ត្រូវ​បាន​គាប​សង្កត់​ដោយ​ប្រព័ន្ធ​ច្បាប់​ហ្នឹង​ នឹង​មិន​អាច​មាន​ស្រ្តីណា​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា ហ៊ាន​និយាយ​​ទេ ព្រោះនិយាយ​មួយ​ធ្វើការ​គាប​សង្កត់មួ​យ​បំបិទសិទ្ធិមួយ»។

អគ្គលេខាធិការនៃគណៈកម្មាធិការនៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដើម្បីអនុសញ្ញា​លុបបំបាត់​រាល់​ទម្រង់​នៃ​ការ​រើស​អើង​លើ​ស្ត្រីភេទ (អង្គការ NGO-CEDAW) អ្នកស្រី ជឹម ចាន់នាង គាំទ្រ​ចំពោះ ការដាក់​ចេញ​វិធាន​ការ​ទាំងនេះ ព្រោះស្ត្រី និង​កុមារីនៅកម្ពុជា កំពុងប្រឈមនឹងបញ្ហាជាច្រើន។

អ្នកស្រីថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំ​​សាទរ​រាល់​ចំណាត់​ការ​នានា​​ដែល​ដាក់​ចេញ​ដោយ​រាជ​រដ្ឋាភិបាល​ក្នុង​ការ​លើក​កម្ពស់​ស្ថានភាព​ស្រ្តី​និង​ក្មេងស្រី​ ដោយសារ​តែ​ពួកគាត់​កំពុង​បន្ត​ប្រឈម​នូវ​បញ្ហា​ជា​ច្រើន​ក្នុង​ការ​ចូល​រួម​គ្រប់​វិស័យ​​ក្នុង​សង្គម​ ក៏​ដូចជា​ការ​រស់​នៅ​ប្រចាំ​ថ្ងៃ»។

ក៏ប៉ុន្តែ អ្នកស្រី ជឹម ចាន់នាង បារម្ភថា​ នឹងមិនមាន​ការ​ពិភាក្សា​គ្រប់​ជ្រុង​ជ្រោយ​ដែល​ធ្វើឱ្យវិធានការ​ទាំង​នោះអ​នុវត្ត​មិនចំគោលដៅ។

អ្នកស្រីបន្ថែមថា៖ «ប៉ុន្តែ​ខ្ញុំ​​ព្រួយ​បារម្ភ​បើ​ការ​ដាក់​ចេញ​ចំណាត់​ការ​ទាំង​នេះ ​មិន​បាន​ធ្វើ​ការ​សិក្សា​ហ្មត់ចត់​ ពី​អាទិ​ភាព ​និង​ភាព​ចាំ​បាច់​នានា ​ដោយ​មាន​ការ​ពិគ្រោះ​យោបល់​ទូលំ​ទូលាយ​ជាមួយ​ភាគីពាក់ព័ន្ធ​ រួម​ទាំង​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​នោះ​ទេ ​នោះ​ចំណាត់​ការ​មួយ​ចំនួន​ វា​អាច​នឹង​មិន​ឆ្លើយ​តប​ទៅតាម​ភាព​ចាំបាច់​ចំពោះ​ស្រី្ត និង​ក្មេង​ស្រី​ និង​កាតព្វកិច្ច​របស់​រដ្ឋ​ចំពោះសន្ធិ​សញ្ញា និងអនុសញ្ញា​អន្តរជាតិ​នានា​ដែល​រាជរដ្ឋាភិបាល​បាន​ចុះសច្ចាប័ន​នោះឡើយ»។

បើយោងតាមអង្គការ UNDP  កម្ពុជា​មានវឌ្ឍនភាព​គួរឱ្យ​កត់សម្គាល់​ក្នុងការ​លើក​កម្ពស់​សមភាព​យេនឌ័រ ដោយផ្អែក​លើ​ភាគរយ​ស្រ្តីក្នុង​សភា ការអប់រំកម្លាំងពលកម្ម ក៏ដូចជាអត្រាមរណភាពមាតា។ គម្លាត​យេន​ឌ័រ​បាន​ធ្លាក់​ចុះ​ពី ០.៦៧៩ ក្នុង ឆ្នាំ១៩៩០ មកត្រឹម ០.៤៦១ នៅឆ្នាំ២០២៣៕

Voxpop៖ ទស្សនៈយុវជនលើការអានព័ត៌មាន

យុវជន ​គឺ​ជា​​កម្លាំង​​ចលករក្នុង​ការ​អភិវឌ្ឍ​ជាតិ ដូចនេះ​​យុវជន​មាន​តួនាទី​យ៉ាង​សំខាន់​ក្នុង​ការដឹង​ឮ​នូវ​រឿងរ៉ាវ ហេតុការណ៍ ព្រឹត្តិការណ៍ដែល​កើត​មាន​ក្នុង​សង្គម ដើម្បី​​​យ​ល់​ដឹ​ង​ពី​ចំណុចល្អ និងចំណុចខ្វះខាតរបស់សង្គម យុវជន​អាច​ទទួល​បាន​ដំណឹង​ទាំងនោះ​តាមរយៈ​ការអាន និងស្ដាប់ព័ត៌មាន។ ហើយ​បច្ចុប្បន្ន​ព័ត៌មាន​ត្រូវ​បាន​ផ្សព្វផ្សាយ​ជាច្រើន​ទម្រង់​ដូចជា កាសែត ទស្សនាវត្ដី វិទ្យុ ទូរទស្សន៍ និងបណ្ដាញសង្គមនានា ដែលផ្ដល់លក្ខណៈ ងាយស្រួ​​ល និងរហ័សជាងមុន។

កាលពីថ្ងៃទី១ ខែមិនា ឆ្នាំ២០២៤ Newsroom Cambodia បានសម្ភាសនិស្សិតចំនួន៦នាក់ មកពី​សាកល​វិទ្យាល័យ​ភូមិន្ទភ្នំពេញ ​​អំពី​​ទស្សនៈរបស់ពួក​គេ​​លើការអានព័ត៌មាន៖​

កញ្ញា សុភាព ហារីណា ជានិសិ្សត​ឆ្នាំទី៤​នៅ​ដេប៉ាតឺម៉ង់​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយ និង​សារ​គមនាគមន៍​​បាន​លើក​ឡើង​ថា​ បច្ចុប្បន្នយុវជនមិនសូវមើលព័ត៌មាននោះទេ ដោយ​ពួកគាត់​និយម​​មើល​មាតិកា​បែប​កម្សាន្ត​ច្រើនជាង។

កញ្ញាបាននិយាយថា៖ «សម្រាប់បង បងគិតថា​យុវជន​នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា​យើង​អត់​សូវ​សកម្ម​ជាមួយ​នឹង​ការអាន ឬមើ​លព័ត៌មានប៉ុន្មានទេ តាមអ្វីដែលបង​ឮពួកគាត់ អាហ្នឹង​ជា​គំនិត​របស់​បង។​ បង​គិត​ថាពួកគាត់ចូលចិត្តបែបកម្សាន្តបែបអីដែលសប្បាយៗច្រើន ហើយ​ចំណែកមើលព័ត៌មានដែលទាក់ទងជាមួយសកម្មភាពសង្គមគាត់ក៏អត់សូវមើលខ្លាំងទេ»។

កញ្ញា សុភាព ហារីណា សិក្សានៅដេប៉ាតឺម៉ង់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនិងសារគមនាគមន៍ (រូបភាព៖ តាំង ប៉ហ្គិច)

កញ្ញា ហារីណា បន្ថែម​ថា ​ការអាន​ព័ត៌មាន​ផ្ដល់​នូវ​គំនិត​ថ្មីៗ​ក្នុង​ការជជែក​គ្នា និង​អាច​ចូលរួម​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​សង្គម។

កញ្ញាបន្ថែម​ថា៖ «ការអានព័ត៌មាន​ហ្នឹង​វា​ក៏​ល្អ​ដែរ នៅ​ពេល​ដែល​យើង​និយាយ​គ្នា​យើង​អាច​ផ្លាស់​ប្ដូរ​គំនិត​ផ្សេងៗ ហើយ​វា​ជួយ​ដល់​ការបញ្ចេញមតិ​របស់​ពួកយើង​អាច​ជា​យុវជន​អី​អាច​ជួយ​ដល់​សង្គម​ដែរ អាចដោះស្រាយបញ្ហាអីផ្សេងៗ​ អីចឹងបងគិតថាវាល្អ»។

កញ្ញា ស្រីភួង អាយុ២០ឆ្នាំ សិក្សាផ្នែកទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ នៅវិទ្យាស្ថាន​គោល​នយោបាយ​​​សាធារណៈ​បានលើកឡើង​ថា កញ្ញាត្រូវ​តាម​ដាន​ព័ត៌មាន​រាល់ថ្ងៃ​ដើម្បី​សង្ខេប​ឱ្យ​គ្រូ ហើយ​កញ្ញាសង្កេតឃើញថាបច្ចុប្បន្នយុវជនមិនសូវខ្វល់ខ្វាយរឿងសេដ្ឋកិច្ច នយោបាយ ក្នុងនិងក្រៅប្រទេសនោះទេ។

កញ្ញា ស្រីភួង និស្សិតទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ (រូបភាព៖ តាំង ប៉ហ្គិច)

កញ្ញាបានបញ្ជាក់ថា៖ «បើតាមគំនិតរបស់ខ្ញុំ សម្រាប់ខ្ញុំ​ជាសិស្សIR (ទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ) អីចឹង គឺខ្ញុំត្រូវតាមដានព័ត៌មានជារៀងរាល់ថ្ងៃដើម្បី summery (សង្ខេប) ឱ្យគ្រូអីចឹងទៅ ហើយសម្រាប់ការយល់ដឹងរបស់ខ្ញុំលើយុវជនក្នុងសង្គមឥឡូវនឹងគឺភាគច្រើនគាត់អត់សូវរវីរវល់ ជាមួយ រឿង នយោបាយ ឬ ក៏រឿង economic (សេដ្ឋកិច្ច) ឬ​ក៏​រឿង​អ្វីៗ​ដែល​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស ឬ​ក៏​ក្រៅប្រទេស​នោះ​ទេ អីចឹង​អាច​និយាយ​បាន​ថា ពួកគាត់​អាច​នៅ​មាន​កម្រិត​នៅឡើយ​ក្នុង​ការតាមដានព័ត៌មាន»។

ព្រះអង្គ ជឹម ឆៃលន់ ជានិសិ្សត​ឆ្នាំទីមួយ​នៅ​ដេប៉ាតឺម៉ង់​ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនិងសារគមនាគមន៍នៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញមានសង្ឃដីកាថា យុវជនមិនសូវយល់ពីតម្លៃ និងតាមដានព័ត៌មាននោះទេ ដោយឡែកពួកគេ​ចាប់អារម្មណ៍លើរឿងផ្ទាល់ខ្លួនរបស់អ្នកដទៃជាង។

ព្រះអង្គមានសង្ឃដីកាថា៖ «អាត្មាយល់ឃើញថា ភាគតិចដែលគាត់មានគំនិតក្នុងការតាមដានព័ត៌មាន គាត់ដូចជាមិនយល់តម្លៃអំពីសារព័ត៌មានយ៉ាងម៉េចទេ ភាគច្រើនគាត់បែរជាចាប់អារម្មណ៍រឿងផ្ទាល់ខ្លួនរបស់អ្នកដទៃវិញ។ ឧទាហរណ៍ថានរណាម្នាក់ឈ្លោះគ្នានៅក្នុងបណ្ដាញសង្គមអីចឹងទៅ គាត់បែជាទៅតាមដានរឿងអីចឹងវិញគាត់មិនសូវជាចាប់អារម្មណ៍ទៅលើស្ថានភាពសារព័ត៌មាន»។

ព្រះអង្គ ជិន ឆៃលន់ សិក្សានៅដេប៉ាតឺម៉ង់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនិងសារគមនាគមន៍ (រូបភាព៖ តាំង ប៉ហ្គិច)

ព្រះអង្គបន្តថា៖ «ការអានព័ត៌មាន វាពិតជាមានប្រយោជន៍ ព្រោះថាសង្គមមួយអាចរីកចម្រើនទៅបានគឺចាំបាច់ណាស់​យុវជនគឺត្រូវតែមានព័ត៌មាននៅក្នុងដៃ អាចយល់ដឹងពីស្ថានភាពស្រុកទេសថាការអភិវឌ្ឍនឹងវាបែបម៉េច ហើយតើមានស្ថានភាពបែបម៉េច មានការរីកចម្រើនបែបម៉េច មានការខ្វះខាតបែបម៉េច រឿងទាំងអស់នឹងគឺស្ថិតនៅក្នុងព័ត៌មាន អីចឹងយុវជនចាំបាច់ណាស់នៅក្នុងការអានព័ត៌មាន ត្រូវការដឹងអំពីស្ថានភាពនៃការអភិវឌ្ឍស្រុកទេស។»

កញ្ញា សឿន ស្រីនិច ជានិស្សិតអក្សរសាស្ត្រខ្មែរ នៅសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ បានលើកឡើងថា កញ្ញាមិនសូវចូលចិត្តអានព័ត៌មាននោះទេ ដោយសារព័ត៌មានមួយចំនួនមិនពិត ហើយមានប្រភពមិនច្បាស់លាស់។

កញ្ញាបញ្ជាក់ថា៖ «តាមជាក់ស្ដែងចំពោះខ្ញុំផ្ទាល់ ការអានព័ត៌មាននឹងខ្ញុំអត់សូវចាប់អារម្មណ៍ក្នុងការអានព័ត៌មានប៉ុន្មានទេ ដោយសារតែពេលខ្លះប្រភពព័ត៌មានវាអត់ច្បាស់ហើយពេលខ្លះនិយាយអត់សូវពិតអីចឹងទៅវាធ្វើឱ្យខ្ញុំអត់សូវចង់អាន តែសម្រាប់បេក្ខជនដទៃខ្ញុំអត់ច្បាស់ថាគាត់ចូលចិត្តអានឬក៏អត់ចូលចិត្តអានដូចខ្ញុំអីចឹងដែរទេ តែសម្រាប់ខ្ញុំ ខ្ញុំអត់សូវចូលចិត្តអានប៉ុន្មានទេ។»

កញ្ញា សឿន ស្រីនិច និស្សិតអក្សរសាស្រ្តខ្មែរ (រូបភាព៖ តាំង ប៉ហ្គិច)

លោក ភាន់ ភ័ក្រណា អាយុ២២ឆ្នាំ ជានិស្សិតឆ្នាំទី៣ផ្នែកគណិតវិទ្យានៅសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ បានលើកឡើងថា ការអានព័ត៌មានអាចឱ្យយើងជួយដោះស្រាយបញ្ហាក្នុងសង្គម លុបបំបាត់អំពើពុករលួយ និងស្វែងរកយុត្តិធម៌ជូនប្រជាជន។

លោកបានបន្តថា៖ «ដូចជាក់ស្ដែងទូទៅអីចឹងនៅពេលដែលមានបញ្ហាណាមួយ ក្នុងនាមយើងជាយុវជនអីចឹងយើងគួរតែព្យាយាមជួយដោះស្រាយទៅលើពួកគាត់។ កាលណាយើងចេះជួយគ្នាទៅវិញទៅមកអីចឹងភាពដែលអយុត្តិធម៌មិនអាចកើតមានទៀតទេ ហើយធ្វើឱ្យសង្គមយើងលែងមានអំពើពុករលួយ កាលណាយុវជនដឹងច្បាស់ពីព័ត៌មានច្បាស់លាស់ប្រទេសយើងកាន់តែរីកចម្រើនថែមទៀត»។​

លោក ភាន់ ភ័ក្រណា និសិ្សតគណិតវិទ្យា (រូបភាព៖ តាំង ប៉ហ្គិច)

លោក ឡេវ ពិសិដ្ឋ អាយុ១៨ឆ្នាំ ជានិស្សិតផ្នែកគីមីវិទ្យានៅសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ បានលើកឡើងថា ការអានព័ត៌មានមានសារៈសំខាន់ព្រោះព្រឹត្តិការណ៍ផ្សេងៗតែងតែអាប់ដេតតាមរយៈព័ត៌មាន។

លោក ឡេវ ពិសិដ្ឋ និស្សិតគីមីវិទ្យា (រូបភាព៖ តាំង ប៉ហ្គិច)

លោកបានបន្ថែមថា៖ «ជាការពិតណាស់ ការអានព័ត៌មានគឺវាមានសារៈសំខាន់ណាស់ ព្រោះអីជាធម្មតានៅក្នុងសង្គមមួយវាតែងតែមានការផ្លាស់ប្ដូរនូវបរិបទសង្គមផ្សេងៗ ក៏ដូចជាស្ថានការណ៍អីចឹងទៅទាំងអស់នឹងគឺគេតែងតែអាប់ដេតទៅតាមព័ត៌មានដែលបង្ហោះនៅតាមឧទាហរណ៍ថាទស្សនាវត្ដី កាសែត ប្រព័ន្ធ social media(បណ្ដាញសង្គម) ជាដើម»៕

​លីកាដូ​​៖ កងកម្លាំង​​​​​ប្រើ​​អាវុធ​ ​និង​ចាប់ខ្លួន​អ្នកភូមិ​​​​​​អំឡុង​ការ​ប៉ះទង្គិច​ក្នុង​ជម្លោះ​ដីធ្លី​នៅខេត្តព្រះវិហារ

អង្គការ​ឃ្លាំមើល​សិទ្ធិមនុស្ស​លីកាដូ​​បានផ្សាយ​ថា កងកម្លាំង​​​​បាន​ប្រើប្រាស់​​អាវុធ​ ​និង​ចាប់ខ្លួន​អ្នកភូមិ​មួយ​ចំនួន​​​​​អំឡុង​ពេល​ប៉ះទង្គិច​គ្នា​ក្នុង​ជម្លោះ​ដីធ្លី​ដ៏​រ៉ាំរ៉ៃ​មួយ​ក្នុងខេត្តព្រះវិហារ។

យោងតាមអត្ថបទខ្លីរបស់អង្គការលីកាដូចេញផ្សាយថ្ងៃទី៦ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ បានឲ្យដឹងថា អ្នកភូមិមួយ ចំនួនត្រូវបានគេរាយការណ៍ថាត្រូវបានអាជ្ញាធរចាប់ និងបញ្ជូនខ្លួនទៅកាន់ក្រុងព្រះវិហារ ដោយ​មិន​ទាន់ដឹង​អំពីទីតាំង​ជាក់លាក់នៃការឃុំខ្លួននៅឡើយ។ លីកាដូបន្ត​ថា អ្នកភូមិមួយចំនួនបានរាយការណ៍ថា កង​កម្លាំង​ប្រដាប់អាវុធចម្រុះដែលប្រដាប់ដោយកាំភ្លើងយន្ត បាន​ចូល​ទៅ​ក្នុងតំបន់ជម្លោះនោះតាំងពីមុន​ពេល​ទៀបភ្លឺ  ហើយ​មាន​គ្រឿងចក្រ​សម្រាប់​ឈូស​ឆាយ​មួយ​ចំនួន​ចូល​មក​ជាមួយផងដែរ​។

ក្នុង​អត្ថបទខ្លីរបស់អង្គការលីកាដូ​ដដែលបន្ថែម​តាមន័យ​ដើម​ថា៖ «ដោយការភ័យខ្លាចថាទ្រព្យសម្បត្តិ​របស់អ្នកភូមិនឹងត្រូវបានបំផ្លាញ ហើយអ្នកទាំង​នោះ អាច​នឹង​ត្រូវ​បាន​កង​កម្លាំង​ទាំងនោះ​បណ្តេញ​ចេញ​ដោយ​បង្ខំ អ្នកភូមិទាំងនោះបានប្រមូលផ្តុំគ្នា​ទាមទារ​ឱ្យកងកម្លាំង និង​អាជ្ញាធរ​ទាំងនោះ​ចាកចេញ​ពី​តំបន់​នោះ​។ សកម្មភាពប្រឈមមុខដាក់គ្នានេះត្រូវបាន​អ្នកភូមិថតជាវីដេអូបាន ដោយឃើញមានកងកម្លាំង ប្រដាប់​អាវុធ​បាញ់​គ្រាប់កាំ​ភ្លើង​ពិត​ជាច្រើនដង និង​មានការប្រើប្រាស់​គ្រាប់បែកផ្សែងផងដែរ»។

លោក  អំ សំអាត  នាយកទទួលបន្ទុកកិច្ចការទូទៅនៃអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ​យល់ឃើញថា នេះជា​ករណីទី១ក្នុងឆ្នាំ២០២៤ និង​​ជាករណីដំបូង​ក្នុងរដ្ឋាភិបាលអាណត្តិថ្មី​ដែលមានការ​​ផ្ទុះអា​វុធ​ក្នុង​ករណី​ជម្លោះដីធ្លី ដែលបានកើតឡើងនៅស្រុកគូលែន ខេត្តព្រះវិហារ​។

លោកបញ្ជាក់ថា៖ «នៅក្នុងយុគ្គសម័យនេះហើយ មិនគួរមានការផ្ទុះអាវុធក្នុងករណីទំនាស់ដីធ្លីទេ ប្រសិនបើ​ពិនិត្យ​មើល​ទៅ​ស្ថានភាព ឬ​ស្ថានការណ៍​អនុវត្ត​របស់​កងកម្លាំង​អាច​ឈាន​ដល់​មានកាផ្ទុះអាវុធ​ អ្នកដឹកនាំ​ក្រុម​ការងារកងកំលាំងអនុវត្ត ឬអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ​គួរពិចារណាក្នុងការដកឃ្លា ដើម្បី​រក​ដំណោះស្រាយ ឬ​យុទ្ធសាស្រ្ត​ដោះស្រាយ​ដោយ​សន្តិវិធី ដើម្បីបញ្ចៀសអំពើហិង្សា ឬការផ្ទុះអាវុធ ដែលនាំ​ឱ្យ​មាន​ការចោទ​ប្រកាន់​ពី​ការរំលោភ​សិទ្ធិមនុស្ស និងបង្កព្យសន​កម្មធន់ធ្ងរ»។​

ឧត្តមសេនីយ៍ត្រី ឌិន ស៊ីដារ៉េត ស្នងការរង​ខេត្តព្រះវិហារ បាន​​​ចុច​បិទ​​ទូរស័ព្ទពេល​ Newsroom Cambodia កំពុង​ណែនាំខ្លួន​។​

ឧត្តមសេនីយ៍​ត្រី ឆយ បូរិន ស្ន​ងការរង​ខេត្តព្រះវិហារ​ម្នាក់ទៀត​ប្រាប់ Newsroom Cambodia ថា លោក​មិន​ទាន់​ទទួល​បាន​​ព័ត៌មាននៅឡើយ​ទេ​។

លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ខ្ញុំប្រចាំការនៅកន្លែង អ៊ីចឹងគេចុះធ្វើឆ្ងាយពីកន្លែង​ខ្ញុំធ្វើការ។ ព័ត៌មាន​ហ្នឹង​ខ្ញុំមិន​ទាន់​បាន​គ្រប់​ជុំ​ទេ​​ដល់ម៉ោងនឹង។​ អត់ទាន់បានក្ដាប់បានថាវាម៉េចទេ ព្រោះអីឆ្ងាយពីខេត្ត ឆ្ងាយណាស់ ប្រហែល​ជា​២០០គីឡូ​ពីកន្លែងខ្ញុំធ្វើការ អត់ទាន់ដឹងថាខាងហ្នុងវាលទ្ធផលយ៉ាងម៉េចទេ»។

​បើតាមអង្គការលីកាដូ ជម្លោះដីធ្លីនេះកើតមានឡើងរវាងក្រុមហ៊ុន សីលាដា​ម៉ិច ខូអិល​ធី​ឌី និងពលរដ្ឋ ជាច្រើនគ្រួសារដែលរស់នៅក្នុងភូមិម្រេច ភូមិស្រយ៉ង់ត្បូង និងភូមិក្តាក់ ហើយ និង​ពលរដ្ឋ​មួយ​ចំនួន​ទៀត​ដែល​ទើប​មកតាំងទីលំនៅនៅក្នុងតំបន់នោះ៕

កម្ពុជាស្វាគមន៍ការស្នើរបស់ឥណ្ឌូនេស៊ីក្នុងការចែករំលែកទិន្នន័យចារកិច្ចដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងអំពើជួញដូរមនុស្ស

មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់​​ក្រសួងមហាផ្ទៃ បានលើកឡថា កម្ពុជា ​ស្វាគមន៍​ឥណ្ឌូនេស៊ី ចំពោះការស្នើ​ឱ្យ​​ចែក​រំលែកទិន្ន​ន័យ​ និង​ព័ត៌មានចារកិច្ច ជាពិសេសទៅលើការពង្រឹង​សមត្ថភាពនគរបាល​រវាងប្រទេសទាំង២ ក្នុងគោលដៅប្រយុទ្ធប្រឆាំងអំពើជួញដូរមនុស្ស ខណៈបញ្ហានេះជាកង្វល់រួមនៅក្នុងតំបន់ ដែលទាម​ទារកិច្ច​សហការ​ក្នុង​ក្របខណ្ឌពហុភាគីនិយម។

ការស្វាគមន៍របស់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់កម្ពុជា ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូនេស៊ី លោក ចូកូ វីដូដូ(Joko Widodo) បានស្នើមកកាន់ភាគីកម្ពុជា​ឱ្យ​ចែករំលែកទិន្នន័យនិងព័ត៌មានចារកិច្ច ជុំវិញការប្រយុទ្ធប្រឆាំងអំពើជួញដូរមនុស្ស ដោយសារខ្លួនមានការព្រួយបារម្ភទៅលើបញ្ហានេះដែលកំពុងមានសន្ទុះកើនឡើងសម្រាប់ប្រទេសរបស់ខ្លួន។ ការស្នើរបស់ភាគី​​ឥណ្ឌូនេស៊ី ធ្វើឡើងក្នុងជំនួបទ្វេភាគី​រវាង លោក ចូកូ វីដូដូ និង​លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រី​កម្ពុជា កាលពី​ថ្ងៃទី០៥ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ អំឡុងភាគីទាំង២ ទៅចូលរួមកិច្ចប្រជុំ​កំពូល​ពិសេស អាស៊ាន-អូស្រ្តាលី នៅទីក្រុងម៉ែលប៊ន ប្រទេសអូស្ត្រាលី។

អនុប្រធានអចិន្ត្រៃយ៍នៃគណៈកម្មាធិការជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងការជួញដួរមនុស្ស លោកស្រី ជូ ប៊ុនអេង មានប្រសាសន៍​នៅថ្ងៃទី០៧ ខែមីនា នេះ​​ថា កន្លងមក កម្ពុជាតែងចែករំលែកព័ត៌មាន និងទិ​ន្នន័យ អំពីការ​បង្ក្រាបបទល្មើសនានា ឬអំពីជនភៀសខ្លួន​ទៅកាន់បណ្តាប្រទេសផ្សេងៗ ជាពិសេសបណ្តាប្រទេស​ក្នុងតំបន់ ឬថែមទាំងបង្ហាញតួលេខជាសាធារណៈផង។

លោកស្រីគូសបញ្ជាក់ថា៖ «បើនិយាយរឿងចែក​រំលែក​ព័ត៌មាន ទិន្នន័យ ដូចជាមិនខ្វះអ្វីទេ។ មួយឆ្នាំៗ យើងតែងអញ្ជើញ​តំណាងស្ថានទូតនីមួយៗមកចូលរួម ហើយបើជាមួយបណ្តានីមួយៗ ដឹងហើយថា យើងធ្វើការរបៀបម៉េច ជាមួយ​គ្នា​នេះ។ ខ្ញុំ​មិន​ដឹង​ទេ​ថា ការសុំឱ្យចែករំលែកទិន្នន័យពីភាគីឥណ្ឌូនេស៊ីនោះ ចង់សំដៅលើទិន្នន័យបែបណានោះ បើទិន្នន័យរួមយើងតែងតែបង្ហាញ»

ទោះជាយ៉ាងណា លោកស្រីស្នើឱ្យភាគីឥណ្ឌូនេស៊ី មក​ពិភាក្សា​ចុះអនុស្សារណៈយោគយល់(MOU) ជាមួយកម្ពុជា ទៅលើការចែករំលែក​ព័ត៌​មាន ឬទិន្នន័យដែលខ្លួនចង់បាន។

ចំណែក អ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ទូច សុឃៈ មានប្រសាសន៍ដែរ​ថា កម្ពុជាស្វាគមន៍ជានិច្ចចំពោះគោលបំណងស្នើសុំឱ្យចែករំលែកទិន្នន័យ និងព័ត៌មាន និងរាល់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការគ្រប់បែបយ៉ាង ដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងអំពើជួញដូរមនុស្ស ពីភាគីឥណ្ឌូនេស៊ី និងបណ្តាប្រទេស​នានា ខណៈ​កម្ពុជា មានឆន្ទៈពិតប្រាកដនៅក្នុងការបង្ក្រាប និងទប់ស្កាត់អំពើជួញដូរមនុស្ស។

លោកបន្តថា៖ «ក្នុងករណីមានការទំនាក់ទំនងគ្នា ចង់ដឹងនូវព័ត៌មានដែលពាក់ព័ន្ធទៅនឹងបទល្មើសកើតឡើង និងមុខ​សញ្ញាណាមួយ យើង​មិន​ខ្លាច​អី ក្នុងការសហការដើម្បីឈានទៅរកការបង្ក្រាបនោះឡើយ។ ជាក់​ស្តែង បទ​ល្មើស​ជួញ​​ដូរ​មនុស្ស​នេះ បើកើតនៅទឹកដីរដ្ឋណា រដ្ឋនោះមានកាតព្វកិច្ចដោះស្រាយ បង្ក្រាប​ហើយ តែ​វាចៀសមិ​ន​ផុត​ទេ បទល្មើសនេះមានចរិតរាលដាលក្នុងពិភពលោកនិងតំបន់ ដែលត្រូវការសហការគ្នារវាងប្រទេសនិងប្រទេស»

លោកបញ្ជាក់ថា ក្នុងក្របខណ្ឌក្រសួងមហាផ្ទៃ កន្លងមកនេះ កម្ពុជាតែងសហការជារឿយៗជាមួយ​បណ្តាប្រទេសផ្សេងៗ ទាក់ទិននឹងការបង្ក្រាបនិងទប់ស្កាត់អំពើជួញដូរមនុស្សនេះ ដោយ​តែង​ផ្តល់​ដំណឹង ឬស្នើសុំព័ត៌មានអំពើមុខសញ្ញាឧក្រិដ្ឋជន ការជួយជនរងគ្រោះ ជាដើម។

លោកបន្ថែមថា កន្លងមក កម្ពុជាបានសហការជាមួយអង្គការដៃគូ និងប្រទេសជាដៃគូក្នុងការផ្តល់ទស្សនកិច្ចសិក្សាទៅវិញទៅមករវាងមន្ត្រីជំនាញ ព្រមទាំងផ្តល់ព័ត៌មានឱ្យ​គ្នាទៅវិញទៅមក ការផ្តល់ជំនួយ​ក្នុងរូបភាពផ្សេងៗ និង​​ការ​សហការ​បង្ក្រាបមុខសញ្ញាបទល្មើសឆ្លងដែន ក្នុងគោលដៅធានាទប់ស្កាត់និងប្រឆាំងអំពើជួញដូរមនុស្សនេះ។

គួរបញ្ជាក់ថា ក្នុងជំនួបទ្វេភាគីរវាងថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេសទាំង២នោះ​ លោកចូកូ វីដូដូ បាន​ថ្លែងកោត​សរសើរ​ដល់​ភាគី​កម្ពុជា​ដែលខិត​ខំប្រឹងដោះស្រាយបញ្ហាជួញដូរមនុស្ស និងបាន​ស្នើឱ្យកម្ពុជា​ចែករំលែកទិន្នន័យ និងព័ត៌មានចារកិច្ច​ ដើម្បីជំរុញការដោះស្រាយបញ្ហាជួញដូរមនុស្ស​កាន់តែមានភាពល្អប្រសើរ​​ថែម​ទៀត។ នេះបើយោងតាមការចុះផ្សាយរបស់សារព័ត៌មានឥណ្ឌូនេស៊ី TEMPO.CO ដែលបានដកស្រង់ចេញពីសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាននៃខុទ្ទកាល័យប្រធានាធិបតី​ឥណ្ឌូ​នេស៊ី។

ប្រភពដដែល បានឱ្យដឹងថា លោកចូកូ វីដូដូ បានថ្លែងអរគុណដល់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដែលបានជួយពលរដ្ឋឥណ្ឌូនេស៊ីដែលរងគ្រោះពីបទល្មើសជួញដូរមនុស្សដែលកើតឡើងលើទឹកដីកម្ពុជា ខណៈភាគីទាំង២ បានចុះអានុស្សរណៈយោគយល់គ្នា (MOU) កាលពីឆ្នាំ២០២៣ ជុំវិញ​ការទប់ស្កាត់និងបង្រ្កាបបទល្មើសឧក្រិដ្ឋកម្មឆ្លងដែន ដែល​ចាំបាច់ត្រូវយកមកអនុវត្តភ្លាមៗទាំងការចែករំលែក ផ្លាស់ប្តូរព័ត៌មានគ្នា និងការពង្រឹងសមត្ថភាពនគរបាលទាំង២ប្រទេស។

ចំណែក ​សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន​ពីក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា ចេញផ្សាយនៅ​ថ្ងៃទី០៧ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ អំពីលទ្ធផលនៃកិច្ចប្រជុំពិសេសអាស៊ាន-អូស្ត្រាលី ក៏បានបញ្ជាក់​ដែរថា អំឡុងបំពេញ​ទស្សន​កិច្ច​នៅ​អូស្រ្តាលី លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ក៏​​បា​ន​​ពិភាក្សា​អំពី​ការ​បង្កើនកិច្ច​​សហប្រតិបត្តិការ​ប្រយុទ្ធ​ប្រឆាំង និង​ទប់​ស្កាត់​ឧក្រិដ្ឋ​កម្ម​ឆ្លង​ដែន រួមទាំងការជួញដូរមនុស្ស និងឧក្រិដ្ឋកម្មតាមប្រព័ន្ធព័ត៌មានវិទ្យាផងដែរ ជាមួយមេដឹកនាំប្រទេសទាំង៦ ដែលជួបពិភា​ក្សា​​ទ្វេភាគី ក្នុងនោះមាន វៀតណាម សិង្ហបុរី ហ្វីលីពីន ឥណ្ឌូនេស៊ី អូស្ត្រាលី និងនូវែលសេឡង់។

ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហានេះ លោកយង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា​ លើកឡើងថា កិច្ចសហប្រតិបត្តិការចែក​រំលែកព័ត៌មាន​ចារកិច្ច រវាងរដ្ឋនិងរដ្ឋ ពិតជាមានសារៈសំខាន់ក្នុងវត្ថុបំណងសន្តិសុខ ប៉ុន្តែកិច្ចការងារនេះ ត្រូវធ្វើឡើងដោយរក្សាការសម្ងាត់ ដែលជាកិច្ចសហប្រិតបត្តិការជំរុញការតាមដាន ចាប់ខ្លួន ឧក្រិដ្ឋជនឆ្លងដែន មិនថា​បញ្ហា​ជួញ​ដូរ​មនុស្ស បញ្ហាគ្រឿងញៀន និងបទល្មើសផ្សេងៗទៀតឡើយ។

លោកបន្ថែមថា៖ «កម្ពុជា​គួរ​តែ​មាន​ឆន្ទៈ​នយោបាយ​លើ​បញ្ហា​ប្រឆាំង​បទ​ល្មើស​ជួញ​ដូរ​មនុស្ស​នេះ ដោយប្រាកដ​ប្រជា ប​ង្កើន​សមត្ថភាព​ការងារ​ចារកិច្ចដោយសមធម៌ សមត្ថភាពកងកម្លាំង​ខ្លួន ដើម្បីកុំឱ្យឧក្រិដ្ឋជនយកទីតាំងកម្ពុជា​ដើម្បីប្រព្រឹត្តបទល្មើសបំផ្លាញមុខមាត់កម្ពុជា»

សម្រាប់ លោក ជ័យ តិច អ្នកស្រាវជ្រាវការអភិវឌ្ឍ​សង្គម​និង​សេដ្ឋ​កិច្ច គាំទ្រ​ឱ្យ​មាន​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិ​ការ​ពហុភាគីនិយម ទៅលើការប្រយុទ្ធប្រឆាំងអំពើជួញដូរមនុស្ស តាម​រយៈ​ការ​ចែករំលែក​ព័ត៌​មាន និង​ទិន្នន័យ​ដល់​គ្នា​ទៅ​វិញ​ទៅ​មក។ ​លោក​ចង់ឃើញកិច្ចសហការនេះជាក្របខណ្ឌតំបន់អាស៊ានទាំងមូល បន្ថែមលើកិច្ចសហការទ្វេភាគីរដ្ឋនិងរដ្ឋ ដោយសារបញ្ហាជួញដូរមនុស្សជាបញ្ហាធំ ខណៈកម្ពុជាតែងរងការរិះគន់លើបញ្ហាពីរង្វង់មតិអន្តរជាតិ។

លោកសង្កត់ធ្ងន់ថា៖ «កន្លងមក ក៏ដូចជាបច្ចុប្បន្ននេះ កម្រិតនៃកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់កម្ពុជាទៅលើការទប់ស្កាត់អំពើជួញដូរមនុស្សនេះ គឺតាមការវាយតម្លៃរបស់ភ្នាក់ងារសហរដ្ឋអាមេរិក កម្ពុជានៅមានកម្រិតទាបខ្លាំងណាស់ គឺស្ថិតនៅក្នុងបន្ទាត់ក្រហម ជាការខាតបង់របស់កម្ពុជាពាក់ព័ន្ធទៅនឹងជំនួយនានា តួយ៉ាងពី USAID ជាដើមដែលដាក់កំហិតលើកម្ពុជា»

ជាមួយគ្នានេះ លោកអំពាវនាវឱ្យរដ្ឋាភិបាលបង្កើនការយកចិត្តទុកដាក់លើបញ្ហានេះ ដែលជាផលចំណេញដល់ប្រទេសកម្ពុជាទៅថ្ងៃក្រោយ តួយ៉ាងកិច្ចសហការ និង​ការទទួលជំនួយពីប្រទេស​​សេរី នឹងអាចស្តារមុខមាត់ប្រទេសកម្ពុជាស​ម្រាប់ការវិនិយោគនិងលំហូរទេសចរណ៍។

ដោយឡែក លោកអំ សំអាត នាយកទទួលបន្ទុកកិច្ចការទូទៅនៃអង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ​ សង្កត់ធ្ងន់ថា បញ្ហាជួញដូរមនុស្ស កម្ពុជានៅតែជាប់ចំណាត់ថ្នាក់លេខ៣ នៅក្នុងបញ្ជី​ខ្មៅរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ដែលនេះ​ជារឿងមិនល្អ និង​ជះឥទ្ធិពលអាក្រក់​ដល់​កម្ពុជា ហើយ​ត្រូវតែ​បង្កើនការ​បង្ក្រាបនិងទប់ស្កាត់ ជាពិសេសបង្កើនកិច្ចសហ​ការជាមួយបណ្តាប្រទេសនានាទាំងប្រទេស​ជិត​ខាង និង​តំបន់ តួយ៉ាងសហការជាមួយឥណ្ឌូនេស៊ីនេះជាដើម។

លោកបន្តថា៖ «ដើម្បីឱ្យកិច្ចសហការមានប្រសិទ្ធភាព យើងគួរបង្កើនការជជែកគ្នាបន្ថែមទៀតទៅលើយន្តការកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ការចែករំលែកព័ត៌មាន ចែករំលែកបទពិសោធន៍​គ្នា ទៅវិញទៅមក។ កន្លងមកកម្ពុជាបានប្តេជ្ញាចិត្តនិងសហការជាមួយប្រទេសនានាផងដែរដូចជា ការពង្រឹងសមត្ថភាព កម្រិតបច្ចេកទេសជាដើម»

លោកអំពាវនាវឱ្យរដ្ឋាភិបាលបន្ថែមការយកចិត្តទុកដាក់ទៅលើការប្រឆាំងអំពើជួញដូរមនុស្សនេះ ក៏ដូចជាបង្កើនទំហំកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយប្រទេសដៃគូឱ្យកាន់តែស៊ីជម្រៅ ដោយសារបញ្ហានេះជាបទល្មើសឆ្លងដែន។

គួរជម្រាបជូនថា នៅខែសីហា ឆ្នាំ២០២៣ កម្ពុជានិងឥណ្ឌូនេស៊ីបាន​ចុះហត្ថលេខា​លើ អនុស្សរ​ណៈ​នៃការយោគយល់(MOU) រវាងក្រសួងមហាផ្ទៃកម្ពុជា និងនគរបាលជាតិឥណ្ឌូនេស៊ី ពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងការបង្ការ និងប្រយុទ្ធប្រឆាំងឧក្រិដ្ឋកម្មឆ្លងដែន និងការលើកកម្ពស់ការកសាងសមត្ថភាពធនធានមនុស្សរវាងប្រទេសទាំង២ ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងក្តីព្រួយបាម្ភនៃការកើនឡើងបទល្មើសឆ្លងដែននៅក្នុងតំបន់។ នៅខែតុលា ឆ្នាំ២០២៣ អង្គការសហប្រជាជាតិ បានចេញរបាយការណ៍របស់ខ្លួន ស្តីអំពីប្រតិ​បត្តិ​ការ​ឆបោកតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធើណែត ដែលគូសបញ្ជាក់ថា អំពើជួញដូរមនុស្សបានកើនឡើងនិង​រីកសាយភាយ​ពាសពេញតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដើម្បីបោកបញ្ឆោតមនុស្សឱ្យមកប្រព្រឹត្តបទល្មើសតាមអនឡាញ ដោយនៅកម្ពុជា នាប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយ មានជនរងគ្រោះប្រមាណជាង ១សែននាក់។ របាយការណ៍នេះទៀតសោត បានលើកហេតុផលថា កម្ពុជាមិនទាន់មានឆន្ទៈដោះស្រាយប​ញ្ហាទាំងនេះ ប៉ុន្តែរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានចេញមុខបដិសេធខ្លឹមសាររបស់របាយការណ៍នេះភ្លាមៗ៕

ពលករ​ខ្មែរ​​​២០នាក់ និងកុមារ​៥នាក់​​រងរបួស​ធ្ងន់​ និង​ស្រាល​ក្នុង​​គ្រោះ​ថ្នាក់​ចរាចរណ៍​នៅ​ប្រទេស​​ថៃ​

ពលករ​ខ្មែរ​ចំនួន​២០នាក់​ និងកុមារ​ចំនួន​៥នាក់ រង​របួស​ធ្ងន់ និង​ស្រាល ក្នុង​ករណី​​គ្រោះ​ថ្នាក់​ចរាចរណ៍​មួយ​​​ពេល​ធ្វើ​ដំណើរ​ពី​កន្លែង​ស្នាក់​នៅ​ ឆ្ពោះ​​ទៅ​​កន្លែង​ធ្វើ​​ការ​ក្នុង​ស្រុក​ណាឌី ខេត្ត​ប្រា​ជី​នបុរី ប្រទេស​ថៃ​។ នេះបើតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន​របស់ក្រសួងការបរទេស​កម្ពុជា។

ក្នុង​សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន​របស់​ការិ​យាល័យ​អ្នក​នាំ​ពាក្យ​នៃ​ក្រសួង​ការ​បរទេស​ និង​សហ​ប្រតិបត្តិ​ការអន្តរជាតិ ចេញ​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​០​៦​​ ខែ​មីនា​ ឆ្នាំ​២០២៤ បញ្ជាក់ថា ស្ថាន​អគ្គកុង​ស៊ុល​កម្ពុជា​នៅ​ខេត្ត​ស្រះ​កែវ​បាន​ទទួល​ព័ត៌មាន​ពី​អាជ្ញា​ធរ​​​​ថៃ​​ក្នុង​ស្រុក​ណា​ឌី​ ខេត្ត​ប្រា​ជី​បុរី ថា ​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​៣​ ខែ​មីនា​ ឆ្នាំ​២០២៤​ មាន​ពលករ​ខ្មែរ​ចំនួន​២០នាក់​ និងកុមារ​ចំនួន​៥នាក់​បាន​ជួប​គ្រោះ​ថ្នាក់​ចរាចរណ៍​ពេល​ធ្វើ​ដំណើរ​ពី​កន្លែង​ស្នាក់​នៅ​ក្នុង​ភូមិ​ខ្លង​ម៉ា​ហ្វៃ​ ឆ្ពោះ​​ទៅ​​កន្លែង​ធ្វើ​​ការ​ក្នុង​ស្រុក​ណាឌី ខេត្ត​ប្រា​ជី​នបុរី។

សេចក្តី​​ប្រកាស​ព័ត៌មាន​ដដែល​​​បន្ថែម​​ថា​៖ «គ្រោះ​ថ្នាក់​​នេះ​​បាន​បណ្តាល​ឱ្យ​ពលករ​ខ្មែរ​​​របួស​ធ្ងន់​ចំនួន​​២​នាក់​​ និងស្រាលចំនួន​២៣នាក់។ ក្រោយពេលកើតហេតុ​ ពលករខ្មែរចំនួន​២នាក់​ដែល​រងរបួស​ធ្ងន់​ត្រូវ​បាន​រថយន្ត​សង្គ្រោះបន្ទាន់​បញ្ជូន​ទៅ​មន្ទីរ​ពេទ្យ​ស្រុកកាប៊ិនបុរី ខេត្តប្រាជីនបុរី។ ​ចំណែក​អ្នក​រងរបួស​ស្រាល ក្រោយពីបាន​សង្គ្រោះបឋមរួច​ហើយ ត្រូវបាន​ថៅកែទទួល​យកទៅកន្លែង​ស្នាក់នៅវិញ»។

បើតាម​ស្ថាន​អគ្គកុងស៊ុល រាល់​ការ​ចំណាយ​ផ្សេង​ៗ​ក្នុង​ការ​ព្យាបាល​របួស​ត្រូវបាន​ថៅ​កែ​ថៃ​ទទួល​​បន្ទុក​ទាំង​អស់​៕​

ក្រសួងមហាផ្ទៃ ណែនាំរដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិជួយសម្រួលការចុះបញ្ជីដីធ្លីលក្ខណៈជាប្រព័ន្ធជូនពលរដ្ឋ

ថ្នាក់ដឹកនាំ​ក្រសួងមហាផ្ទៃ បានណែនាំ​ឱ្យរដ្ឋបាលក្រុង ស្រុក ខណ្ឌ ជួយ​សម្រប​សម្រួល និង​គាំទ្រក្នុងការអនុវត្តការចុះបញ្ជីដីធ្លី មាន​លក្ខណៈជា​ប្រព័ន្ធ ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព ជូនប្រជាពលរដ្ឋ ខណៈការណែនាំនេះ សង្គម​ស៊ីវិល​មើលឃើញថា​ នឹង​អាចជួយកាត់បន្ថយបញ្ហាដីធ្លី។

រដ្ឋមន្ដ្រីនៃក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ស សុខា បានបញ្ជាក់តាមរយៈលិខិតចុះថ្ងៃទី៥ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ ថា កន្លងមក ក្រុមការងារចុះបញ្ជីដីធ្លីមានលក្ខណៈជាប្រព័ន្ធ នៅតាមបណ្តារាជធានី ខេត្ត ដែលមានប្រធានការិយាល័យរៀបចំដែនដីនគរូបនីយកម្ម សំណង់ និងភូមិបាលក្រុង ស្រុក ខណ្ឌ ជាប្រធានក្រុមការងារចុះបញ្ជី បាននិងកំពុងអនុវត្តកម្មវិធីអនុវិស័យ រដ្ឋបាលដីធ្លី ក្នុងគោលបំណងធ្វើការចុះបញ្ជីកម្មសិទ្ធិ និងសិទ្ធិផ្សេងៗទៀត លើអចលនវត្ថុឱ្យបានច្បា​ស់​លាស់ និង​ជា​ផ្លូវការ ដើម្បីទប់ស្កាត់ និងដោះស្រាយវិវាទដីធ្លី សំដៅពង្រឹងសុវត្ថិភាពនៃការកាន់កាប់ដីធ្លី និងបង្កើនភាពជឿជាក់ លើប្រព័ន្ធចុះបញ្ជីដីធ្លី។

លោកបន្ថែមថា៖ «ស្នើឱ្យ​​រដ្ឋបាល រាជធានី ខេត្ត ធ្វើការណែនាំដល់រដ្ឋបាលក្រុង ស្រុក ខណ្ឌ ដើម្បីសម្របសម្រួល និង​គាំទ្រក្នុងការអនុវត្តការចុះបញ្ជី ដីធ្លីមានលក្ខណៈជាប្រព័ន្ធរបស់ក្រុមការងារចុះបញ្ជីដីធ្លីមានលក្ខណៈជាប្រព័ន្ធ ដែលមានប្រធានការិយាល័យរៀបចំ ដែនដី នគរូបនីយកម្ម សំណង់ និងភូមិបាលក្រុង ស្រុក ខណ្ឌ ជាប្រធានក្រុមការងារដឹកនាំការងារចុះបញ្ជីដីធ្លីនេះ»។

អភិបាលរងខេត្តឧត្តរមានជ័យ លោក ឌី រ៉ាដូ មានប្រសាសន៍ថា រដ្ឋបាលខេត្ត​នឹងពន្លឿនការចុះបញ្ជីដីធ្លីជូនពលរដ្ឋឱ្យបានលឿនជាងផែនការកំណត់។

លោកថា៖ «យើងអនុវត្តស្របតាមការណែនាំរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល ជាពិសេសក្រសួងដែនដី ហើយឆន្ទៈរបស់ខេត្តជាពិសេសឯកឧត្តមអភិបាលខេត្ត គឺលោកបានជំរុញ​ជំនាញធ្វើម៉េចឱ្យបានលឿនជូនដល់ប្រជាពលរដ្ឋ​[…]ផែនការ គឺយើងបញ្ចប់ឆ្នាំ២០១៧ ប៉ុន្តែឯកឧត្តមអភិបាលខេត្តលោក​មាន​ឆន្ទៈឱ្យជំនាញធ្វើម៉េចដុតដៃដុតជើងធ្វើម៉េចឱ្យបានបញ្ចប់ឱ្យបានត្រឹមឆ្នាំ២០២៥»។

លោក​បន្ត​​ថា បច្ចុប្បន្ននៅក្នុង ៥ក្រុងស្រុក កំពុងដំណើរការការចុះបញ្ជីរដីធ្លីហើយ ដែលការចុះបញ្ជីរនេះ នឹង​ផ្ដល់អត្ថ​ប្រយោជន៍ដល់ពលរដ្ឋដោយផ្ដល់ប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដល់ពួកគេ ដែលអាចចៀសវាងទំនាស់ផ្សេងៗ។

Newsroom Cambodia ពុំអាចសុំការអត្ថាធិប្បាយជុំវិញករណីនេះពីអ្នកនាំពាក្យក្រសួងរៀបចំដែនដី លោក សេង ឡូត បានទេ នៅថ្ងៃទី០៦ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤។

តែយ៉ាងណា ក្នុងកិច្ចប្រជុំ​គណៈកម្មការ​សុរិយោដី និងអាជ្ញាធរ​ជាតិដោះស្រាយ​ទំនាស់ដីធ្លី កាលពីថ្ងៃទី៧​ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ​២០២៤ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួង​រៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់​ លោក សាយ សំអាល់ បានថ្លែងថា ការចុះបញ្ជីដីធ្លី គឺជាកិច្ចការប្រវត្តិសាស្ត្រមួយក្នុងការបន្តធ្វើកំណែទម្រង់ដីធ្លីរបស់កម្ពុជា បង្កើតបរិយាកាសគ្មានវិវាទ ក្នុងគោលដៅគ្រប់គ្រង និងអភិវឌ្ឍវិស័យដីធ្លី ឱ្យបានត្រឹមត្រូវ និងកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាព។

លោកបន្តថា រាជរដ្ឋាភិបាលនឹងបញ្ចប់ការប៉ុនប៉ងធ្វើបដិវត្តន៍ដីធ្លីនៅកម្ពុជាតាមរយៈការប្រើប្រាស់កម្លាំងសរុបទូទាំងប្រទេស ដើម្បីវាស់វែង និងចេញបណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីជូនប្រជាពលរដ្ឋ។ នេះបើតាមគេហទំព័ររបស់​ក្រសួងរៀបចំដែនដី ដែលស្រង់ប្រសាសន៍របស់លោករដ្ឋមន្ត្រី។

លោក សាយ សំអាល់ បន្ថែមថា បញ្ហាទំនាស់ដីធ្លីបានថយចុះច្រើន ដោយសារផ្នែកច្បាប់មានការរីកចម្រើន ការយល់ដឹងរបស់ប្រជាពលរដ្ឋមានភាពប្រសើរជាងមុន និងដោយសារការចូលរួមចំណែកយ៉ាងសកម្មពីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន។

ប្រភពដដែល បន្តថា ក្នុងរយៈពេល ៣ខែចុងក្រោយនេះ​ ក្រសួងបានបន្តប្រើប្រាស់កម្លាំងសរុប​ទូទាំងប្រទេស ព្រមទាំងបំពាក់សម្ភារៈបន្ថែមនៅតាមមន្ទីររៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម សំណង់ និងសុរិយោដីខេត្ត ដើម្បីសម្រេចកិច្ចការវាស់វែងដីធ្លីប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព និងទាន់ពេលវេលា ហើយ​​អ្វីដែលរាជរដ្ឋាភិបាលបាននិងកំពុងអនុវត្តនាពេលនេះ គឺសំដៅបញ្ចប់ការចុះបញ្ជីដីធ្លីឱ្យបានមុនឆ្នាំ២០២៩ ដែលជាគម្រប់ខួបលើកទី៤០ នៃការចេញបណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីជូនប្រជាពលរដ្ឋ។

ប្រធានកម្មវិធីតស៊ូមតិ និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនៃអង្គការសមាគមធាងត្នោត លោក ឃុន តុលា សាទរចំពោះអ្វីដែល​ក្រសួងមហាផ្ទៃ ជំរុញ​​ឱ្យ​អាជ្ញាធរថ្នាក់ក្រោមជាតិ ធ្វើការចុះបញ្ជីដីជាលក្ខណៈប្រព័ន្ធសម្រាប់សហគមន៍ប្រជាពលរដ្ឋ​ទូទៅ ព្រោះបញ្ហាដីធ្លីនេះ​ កើតឡើងយូរណាស់មកហើយ ម្យ៉ាងប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួន ក៏បានរងផលប៉ះពាល់ ពីការរំលោភបំពានដីធ្លីផងដែរ។

លោកថា៖ «ខ្ញុំមានសុទិដ្ឋិនិយមថា ប្រសិនបើមានការយកចិត្តទុកដាក់ បានប្រសើរហើយសរាចរ ក៏ដូចជាសេចក្ដីណែនាំមួយនេះ មានភាពប្រសិទ្ធភាព ខ្ញុំគិតថា នឹងអាចដោះស្រាយបាន ហើយក៏អាចមានភាពប្រសើរឡើងដែរ ពីព្រោះមែ​ន​ទែនទៅរដ្ឋាភិបាលប្រហែលជាគាត់យល់ច្បាស់ថា បញ្ហាជម្លោះដីធ្លី​នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាហ្នឹង កើតឡើង​ក៏ដោយសារ​ប្រជាពលខ្មែរយើងមួយចំនួនហ្នឹង ក៏អត់ទាន់មានបញ្ជីស្នាម ជាពិសេសគឺប្លង់ដី ប្លង់កម្មសិទ្ធិហ្នឹង អញ្ចឹង​ប្រសិនបើរដ្ឋពន្លឿនការចុះបញ្ជីដីធ្លីជាប្រព័ន្ធកាន់តែឆាប់ បញ្ចប់ការងារមួយនេះ ខ្ញុំគិតថា ជម្លោះដីធ្លីនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានឹងអាចកាត់បន្ថយបាន»។

លោកក៏បានសំណូមពរ​ដល់​ក្រសួងពាក់ព័ន្ធ និង​អាជ្ញាធរថ្នាក់ក្រោមជាតិ គួរតែគិតគូរដល់​សហគមន៍ដែល​មិនទាន់មានប្លង់កម្មសិទ្ធិ ឬមិនទាន់មានសុវត្ថិភាពដីធ្លីផងដែរ ដោយមិនគួរផាត់ពួកគាត់ចេញនោះទេ។ បើតាមរបាយការណ៍របស់ក្រសួងរៀបចំដែនដី មកទល់ពេលនេះ ក្រសួងបានប្រគល់បណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីប្រមាណ ៥ លានបណ្ណ ជូនប្រជាពលរដ្ឋរួចហើយ ហើយនៅមានប្រមាណ ២ លានបណ្ណ ដែលកំពុងតែចែកជូនប្រជាពលរដ្ឋជារៀងរាល់ថ្ងៃ។ នៅទូទាំងប្រទេស នៅសល់ប្រមាណជា ៥ លានក្បាលដីទៀតដែលត្រូវវាស់វែង និងចុះបញ្ជីឱ្យបានចប់សព្វគ្រប់៕

នគរបាលជាតិ​អំពាវ​នាវ​ឱ្យប្រយ័ត្ន​ចំពោះ​សារដែល​សុំព័ត៌​មានផ្ទា​ល់ខ្លួន​​ពាក់ព័ន្ធនឹង​ធនាគារ

អគ្គស្នងការដ្ឋាន​​នគរបាល​ជាតិ​អំពាវ​​នា​វ​​ឱ្យ​​​​ប្រុងប្រយ័ត្ន​​ក្នុង​ករណី​​មាន​សា​​រ (SMS)​​ ​ស្នើសុំ​ព័ត៌មាន​​​ផ្ទាល់​ខ្លួន ​ដែល​អាច​ប្រឈម​នឹងការ​​ទាញ​យក​ព័ត៌មាន​​​ដើម្បី​​​ចូល​​​ទៅ​​​​​គណនី​​​​​ធនា​គារ។

​សេច​ក្តី​​​អំពា​​វ​នា​​វ​​​សី្ត​​​ពី​​​ក​រណី​​​​ប្រុង​​​ប្រយ័ត្ន​​​ចំពោះ​​សារ (SMS)​ ចេញ​​​ដោយ​អគ្គស្នង​កា​រដ្ឋាន​នគរ បាល​ជាតិ​ នៅ​​​​ថ្ងៃ​ទី​​៥ ខែមីនា​ ​បញ្ជា​ក់​​ថា ​​សាធារណ​​​ជន​​​ទាំង​​​​អស់​ត្រូវ​​​​ប្រុង​​​​ប្រយ័ត្នចំពោះ​​​​សារ (SMS) ​ស្នើ​​សុំ​ព័ត៌​​​មាន​​​​ផ្ទាល់​​​​ខ្លួន​​​ដើ​ម្បី​​​ចូល​​​គណ​​នី​​ធនាគារ ការ​​​​ស្នើ​​​​​​សុំ​​​​លេ​ខ​​​អត្ត​​​សញ្ញាណ​ ​ឬ​​ការ​​​បញ្ជាក់​​​​​នូ​វព័ត៌​​​មា​ន​​​គណនី​​​​​​ធនាគា​រ។​

អគ្គ​​​ស្នង​កា​រ​ដ្ឋាន​​នគរ​បាល​​ជា​តិ​​​ព្រមា​​នថា៖​ «សូម​កុំ​​ចុច​ទៅ​លើ​តំ​ណភ្ជា​ប់ (Link) ដែល​ទទួល​បាន​​នោះ ឬកុំឆ្លើយ​ត​ប និង​ផ្ដល់​នូវព័ត៌​​មាន​​ផ្ទាល់​ខ្លួន ឬ​ព័​ត៌​មាន​​​គណនី​​​ជា​​ដាច់​​ខាត​»។

អគ្គ​​​ស្ន​ង​​​ការ​​​ដ្ឋាន​​នគរ​បាល​​ជាតិ​​បន្ថែ​មថា បើ​​មា​ន​ការ​​មន្ទិល​​សង្ស័យ​​សូម​ទំ​នាក់​​ទំនង​​ទៅ​​កាន់​គ្រឹះ​​ស្ថា​ន​ហិរញ្ញ​​វត្ថុ​​របស់​​ខ្លួន​ដើម្បី​​បញ្ជា​ក់ឱ្យ​​បាន​ច្បា​ស់​​លាស់ ​​មុនចុចទៅលើតំណភ្ជាប់៕

ក្រុម​​កូដ​ករ​​ណា​ហ្គាវើលដ៍ស្នើ​ក្រសួង​​ការងារ​បញ្ឈប់​ការ​ធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ​ពី​ក្រុមហ៊ុន​

ក្រុម​​​កូដក​រ​​ក្រុមហ៊ុន​​​​ណា​​ហ្គា​​​​វើ​ល​​ដ៍​​ជិ​​ត​១០​​នាក់​នៅ​ព្រឹក​ថ្ងៃ​ពុធ​នេះ ​ប្រមូលផ្តុំ​គ្នា​​​​​​​នៅ​ខាងមុខ​ក្រសួង​​​ការងារ ​​ស្នើ​​​​​​​ជួ​យ​​​​អន្តរាគមន៍​​ឱ្យ​​ក្រុ​មហ៊ុន​​​​ណា​ហ្គា​​វើលដ៍​បង្វិល​​​ប្រាក់​វិភាគ​​ទា​ន​​​សហជីព​​​ដែល​​​បានបង្កក​ទៅ​​ឱ្យពួក​គេ​​​វិញ​ និង​​ស្នើ​​ខាង​ថៅ​កែ​​ប​ញ្ឈប់​​សកម្មភា​ព​​​ហៅ​​​សមាជិក​​​​​សហជីព​​​ឱ្យ​​លាលែង​​​ពី​​​​សហជីព។​ ​

អ្នក​ស្រី សុខ ស្រីនាត ​កូដករ​ម្នាក់​​ដែល​បាន​ចូលរួម​​ក្នុង​ការប្រមូល​​​​​​ផ្តុំ​​នោះ​ ប្រាប់ញូវ​ស៍រូ​មខេម​បូឌា​ថា ក្រុ​ម​​​កូដក​រ​​នៅ​​​​ថ្ងៃ​ទី៦ ខែ​មីនា ឆ្នាំ​​២០២៤  ស្នើ​សុំ​ឱ្យ​​ក្រសួង​ជួយ​អន្តរាគមន៍ទៅថៅ​កែ​​​ក្រុម​ហ៊ុន​​​​ណា​ហ្គា​​វើលដ៍​ឱ្យ​បង្វិល​​​ប្រាក់​វិភាគ​​ទាន​​សហជីព​​​ដែល​​​​បានបង្កក​ទៅ​​ឱ្យពួក​គាត់​​វិញ​ និង​​ស្នើ​​ឱ្យ​​​ក្រុមហ៊ុន​​​ប​ញ្ឈប់​​សកម្មភា​ព​​ហៅ​​​សមាជិក​​​សហជីព​​​​​​ឱ្យ​​លាលែង​​តំណែង​​​ពី​​​សហជីព​ ព្រមទាំង​​ ទទួល​យក​បុគ្គលិក​ដែល​ក្រុមហ៊ុន​ណាហ្គាវើលដ៍​​ដែល​បាន​បញ្ឈប់​ទាំងអស់​ឱ្យ​ចូល​ធ្វើការ​វិញ​ដោយ​គ្មាន​ការរើស​អើង និងគ្មានលក្ខខណ្ឌ។

លោកស្រី​បន្ថែមថា៖ «ខ្ញុំ​យល់ស្របជាមួយនឹងក្រសួងការងារ និងបណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈ ដែលថា​ថៅកែអាចបញ្ឈប់បុគ្គលិកបាន ប៉ុន្តែខ្ញុំស្នើសុំ​ឱ្យ [ការបញ្ឈប់នោះ] ស្រប​តាម​ច្បាប់​ការងារ​​មាត្រា​ទី​៩៥»។

លោក ឃុន ថារ៉ូ អ្នក​សម្រប​សម្រួល​​អង្គ​ការ​សង់ត្រាល់ (CENTRAL)​ យល់​ថា កា​រ​ប្រើប្រាស់​អំពើ​​ហិង្សា​​មាន​​​​​ច្រើ​នទម្រង់ គ្រប់​រូ​ប​ភាព ក៏ប៉ុន្តែ​អ្នក​ប្រព្រឹត្តអំ​ពើហិង្សាទាំ​ងអស់នោះមិន​ត្រូវ​បាន​យក​​​មក​​ផ្តន្ទា​ទោស ​ស៊ើប​អង្កេត ឬធ្វើ​កា​រ​ចោទ​​ប្រកាន់​​ណា​មួយ​ឡើយ។

លោក​ថ្លែង​ថា៖ «ទោះបីជា​ករណី​ក្រុមហ៊ុន​ហ្នឹង [ក្រុមហ៊ុ​នណាហ្កាវើលដ៏] រក​ឃើញ​មាន​រំលោភ​សិទ្ធិ​ការងារធ្ងន់ធ្ងរយ៉ាង​ណាក៏ដោយ ក៏​ប៉ុន្តែ​មិន​មាន​វិធានការ​ណា​ជាក់លាក់​ដើម្បី​ជំរុញ​ការ​ដាក់​សម្ពា​ធទៅលើ​នយោជកឱ្យគាត់​មានការ​ដោះ​ស្រាយ​បញ្ហា​វិវាទ​ដែល​កើត​មាន​ដែលបាន​អូសប​ន្លា​យពេលជិត ៣ឆ្នាំកន្លងមក»។

លោក អ៊ន កត្តា អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងារ និងបណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈបានលើកឡើងថា ​តាម​នីតិវិធីដោះ​ស្រាយវិវាទ​ការងារ​តាមច្បាប់​ការងារ ក្រសួង​បាន​ប្រឹង​ប្រែង​​ដោះ​​ស្រាយ​​ករណី​នេះ ​ប៉ុន្តែលោក​ថា ករណីនេះ​បាន​ផុតសមត្ថកិច្ចក្រ​សួងការងា​រ ហើយ ​ភាគី​អាច​ប្តឹង​ទៅ​តុលាការ​បាន​។ ទោះយ៉ាងណា​លោក​ថា ក្រសួ​ង​​បាន​ទទួល​លិខិ​តចំហរ និងបានជូ​នលិ​ខិត​ដល់​គណៈ​កម្មការ​ដោះ​ស្រាយ​កូដកម្ម បាតុ​កម្ម​គ្រប់​មុខ​សញ្ញា ដើម្បី​ពិនិត្យ​ខ្លឹមសារ សំណើ​សុំ អង្គ​ហេតុ និងអង្គ​ច្បាប់ចំ​ពោះករណីនេះ។

លោកបញ្ជាក់ថា៖ «កន្លងមក​ក្រសួង​​​បាន​ប្រឹងប្រែ​ងសម្រប​សម្រួល​ដោះស្រាយ​វិវាទ​តាម​យន្ត​ការ​ដោះ​ស្រា​យវិវាទ​តាមច្បាប់​ការងារចំ​នួន២លើក និង​បានបញ្ជូ​នករណីនេះទៅ​ក្រុមប្រឹក្សា​អាជ្ញា​​កណ្តាល។ ក្រុមប្រឹក្សា​អាជ្ញា​កណ្តាល​​ចេញ​សេចក្តី​បង្គាប់​រួចហើយ។ បងប្អូ​ន​មិ​នអនុវត្ត​តាម​សេចក្តី​សម្រេ​ច​របស់​អាជ្ញា​កណ្តាល ចេញធ្វើការតវ៉ា​ជា​រូបភាព បាតុកម្ម និ​ងកូដកម្ម»។

លោកបន្ថែមថា យន្តការ​គណៈ​កម្មការ​ដោះ​ស្រាយ​កូដ​កម្ម បាតុ​កម្មគ្រ​ប់​មុខ​សញ្ញា​អាចបន្ត​​សម្រុះ​សម្រួល​បាន​ នៅ​ពេល​​មាន​ការ​ស្នើ​សុំ​ពី​ភាគី​ទាំ​ងពីរ ដែល​​ភាគី​​មាន​វ​ឌ្ឍន​​ភា​ព​ចង់បញ្ចប់​​ជំលោះ​​។

ក្រុម​កូដករ​សហជីព​ក្រុមហ៊ុន​ណាហ្គាវើលដ៍ បាន​ធ្វើ​កូដកម្មអស់​រយៈពេល​ជាង​ពីរ​ឆ្នាំ​មក​ហើយ ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​វិវាទ​ការងារ​ដែលពួកគេចោទ​ក្រុម​ហ៊ុនថា​ បាន​បញ្ឈប់​បុគ្គលិក​ជាង​មួយពាន់​នាក់ និង​ការ​មិន​ទូទាត់​សំណង​សម​ស្រប​តាម​ច្បាប់​ការងារ។ ថ្នាក់ដឹកនាំ​​សហជីព​​ក្រុមហ៊ុននេះ​ យ៉ាង​​ហោច​ណាស់​៩នាក់​ ត្រូវ​បាន​ចាប់​ខ្លួន និង​ចោទ​ប្រកាន់​ ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ការធ្វើ​កូដកម្ម​ ចាប់​តាំង​ពី​ខែធ្នូ ឆ្នាំ​ ២០២១៕

អាជ្ញាធរមីន និងមជ្ឈមណ្ឌល GICHD ចុះអនុស្សរណៈលើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការគ្រប់គ្រងហានិភ័យសំណល់ជាតិផ្ទុះ​​

អាជ្ញាធរមីន និងមជ្ឈមណ្ឌលអន្តរជាតិហ្សឺណែវ បានចុះអនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នា ស្តីពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងការគ្រប់គ្រងហានិភ័យសំណល់ជាតិផ្ទុះពីសង្រ្គាមនៅកម្ពុជា។

អនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នា ស្តីពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងការគ្រប់គ្រងហានិភ័យសំណល់ជាតិផ្ទុះពីសង្រ្គាមនៅកម្ពុជា ត្រូវបានចុះហត្ថលេខាដោយ លោក លីបញ្ញារិទ្ធិ៍ អគ្គលេខាធិការអាជ្ញាធរមីន និង លោក Stefano Toscano ឯកអគ្គរដ្ឋទូត និងជានាយកនៃមជ្ឈមណ្ឌលអន្តរជាតិហ្សឺណែវ ( GICHD ) កាលពីថ្ងៃទី៥ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ នៅទីក្រុងហ្សឺណែវ ប្រទេស​ស្វីស។ នេះបើតាមទំព័រហ្វេសប៊ុកផ្លូវការរបស់អាជ្ញាធរមីន។

ក្នុង​ឱកាស​នៃការ​ចុះ​អនុស្សារណៈ​នេះ លោក លី ធុជ អនុប្រធានទី១​​នៃអាជ្ញាធរ​មីន បាន​​កោតសរ​សើរ​ចំពោះនាយកមជ្ឈមណ្ឌលអន្តរជាតិហ្សឺណែវ (GICHD Stefano Toscano) និង​សហការី ដែល​បាន​រួម​ចំណែក​ក្នុង​សកម្មភាព​មីន​សកល និង​ជួយសង្រ្គោះអាយុជីវិត​បាន​យ៉ាង​ច្រើន​នៅតាម​បណ្តាប្រទេសដែលរងផលប៉ះពាល់ដោយសារមីន និងសំណល់ជាតិផ្ទុះពីសង្រ្គាម ដោយគ្មានការរើសអើង។

លោកបន្ត​ថា ចាប់តាំ​ង​ពី​ឆ្នាំ​១៩៩២ ដល់​ឆ្នាំ​២០២៣ កម្ពុជា​បាន​រំដោះ​ផ្ទៃ​ដី​មាន​មីន និង​សំណល់ជាតិ​ផ្ទុះពីសង្រ្គាម​ចំនួន ៣ ០២៤គីឡូម៉ែត្រ​ក្រឡា ក្នុង​នោះ​រួម​ទាំង​តំប​ន់មានគ្រាប់បែកចង្កោម។

ជាមួយគ្នានេះដែរ លោក លី ធុជ លើកឡើងថា ការសសហការណ៍រវាងអាជ្ញាធរមីន និង GICHD នឹងអាចធ្វើឱ្យកម្ពុជាឈប់រងគ្រោះដោយសារគ្រាប់មីន។

លោកថ្លែងថា៖ «អាជ្ញាធរមីន និង GICHD នឹងបោះជំហានទៅមុខយ៉ាងសំខាន់ឆ្ពោះទៅរកប្រទេសកម្ពុជារួចផុតពីការគំរាមដោយសារមីន និងសំណល់ជាតិផ្ទុះពីសង្គ្រាម និងធ្វើឱ្យសហគមន៍ទាំងអស់មានការរីកចម្រើនប្រកបដោយសុវត្ថិភាព និងវិបុលភាព។ ជាមួយគ្នានោះ ការប្តេជ្ញាចិត្តនេះ គឺជាកិច្ចការរួមគ្នាឈានឆ្ពោះទៅរកអនាគតមួយដែលពិភពលោកគ្មានការគំរាមពីគ្រាប់មីន​»។

បច្ចប្បន្ននេះ កម្ពុជា នៅសល់ផ្ទៃដីមានមីនចំនួន ៥៣៣ គីឡូម៉ែត្រក្រឡា និង ១.៣២១ គីឡូម៉ែត្រក្រឡា នៃសំណល់ជាតិផ្ទុះពីសង្គ្រាម រួមទាំងគ្រាប់បែកចង្កោម ដែលត្រូវបន្តដោះស្រាយ។

លោក ឈុន បូរ៉ា នាយកប្រតិបត្តិ​អង្គ​ការ​ដោះមីន​កម្ពុជា​ សាទរចំពោះការចុះអនុស្សារណៈនេះ។ លោកថា កិច្ចការងារនេះ បានផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍ជាច្រើនដល់ប្រជាពលរដ្ឋដែលមិនទាន់យល់អំពីគ្រឿងយុទ្ធភណ្ឌដែលមិនទាន់ផ្ទុះ។

លោកថ្លែងថា៖ «កិច្ចការនេះគឺបានផ្តល់ច្រើន បើយើងផ្សព្វផ្សាយឱ្យទូលំទូលាយទៅ នឹងកាត់បន្ថយអត្រាគ្រោះថ្នាក់ដល់ប្រជាពលរដ្ឋនៅតាមមូលដ្ឋាន ដែលគាត់មិនទាន់បានជ្រាបអំពីព័ត៌មានគ្រោះថ្នាក់ យុទ្ធភ័ណ្ឌមិនទាន់ផ្ទុះនៅកម្ពុជា»។

លោកមើលឃើញថា គ្រាប់យុទ្ធភ័ណ្ឌមិនទាន់ផ្ទុះ​នៅកម្ពុជា​ នៅ​មិនទាន់អស់នៅឡើយទេ ជាពិសេសនៅតំបន់ដាច់ស្រយាល។​

អាជ្ញាធរកម្ពុជាគ្រប់គ្រងសក​ម្មភាពកំចាត់មីន និងសង្រ្គោះជនពិការដោយសារមីន បានឱ្យដឹងថា ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៧៩ ដល់ឆ្នាំ២០២៣ គ្រាប់មីន គ្រាប់បែកចង្កោម និងគ្រាប់បែកមិនទាន់ផ្ទុះ (UXO) បាន​ឆក់​យក​ជីវិត​មនុស្សចំនួន ១៩ ៨១៨នាក់ ខណៈដែលបានរងរបួសយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ឬធ្វើឱ្យមនុស្សចំនួន ៤៥ ១៨៧នាក់ផ្សេងទៀត នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។

គិតត្រឹមឆ្នាំ២០២៣ មានខេត្តនិងរាជធានី ចំនួន១៤ ត្រូវបានប្រកាសថាអស់មីន ក្នុងនោះរួមមាន រាជធានីភ្នំពេញ ខេត្តមណ្ឌលគិរី ស្ទឹងត្រែង កែប ព្រៃវែង ព្រះសីហនុ ត្បូងឃ្មុំ កំពង់ចាម ស្វាយរៀង កំពង់ឆ្នាំង កណ្តាល តាកែវ កំពត និងកំពង់ស្ពឺ។ គួរបញ្ជាក់ថា នៅក្នុងឆ្នាំ​​២០២៤ នេះ គឺជាឆ្នាំដែលកម្ពុជាត្រូវបានជ្រើសតាំងពីរដ្ឋភាគីចំនួន ១៦៤ នៃអនុសញ្ញាអូតាវ៉ា ឱ្យធ្វើជាប្រធាន និង​ជាម្ចាស់ផ្ទះ នៃកិច្ចប្រជុំកំពូលសៀមរាប-អង្គរ ស្តីពី ពិភពលោក​មួយ​ដែល​គ្មាន​មីន។ ក្នុងកិច្ចប្រជុំនោះ នឹង​ត្រូវ​មាន​ការអនុម័តផែនការសកម្មភាពសៀមរាប-អង្គរ ៥ឆ្នាំ និងសេចក្តីប្រកាសនយោបាយសៀមរាប-អង្គរ ដែលរដ្ឋភាគី និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធយកទៅអនុវត្តន៍។ ភាពជោគជ័យ នៃអនុសញ្ញាអូតាវ៉ារយៈពេល ២៥ឆ្នាំ ក៏មានការរួមចំណែកឥតឈប់ឈរពីមជ្ឈមណ្ឌល GICHD ក្នុងការពង្រឹងការអនុវត្តមាត្រា ៥នៃអនុសញ្ញាស្តីពីការបោសសម្អាតមីនផងដែរ៕

ក្រុមកម្មករណាហ្គាវើលដ៍ បន្តស្នើកិច្ចអន្តរាគមន៍ពីក្រសួងការងារ ខណៈពួកគេបន្តរងការយាយី

ក្រុមកម្មករ​​និយោជិត​សហជីពទ្រទ្រង់សិទ្ធិការងារបុគ្គលិកកម្មករខ្មែរ នៃក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ ស្នើក្រសួង​ការ​ងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ ជួយអន្តរាគមន៍ដោះស្រាយវិវាទការងារ ដោយពួកគេ​​ថាអ្នក​គ្រប់​គ្រង​ក្រុម​ហ៊ុន​ណា​ហ្គា​វើលដ៍ បន្តធ្វើទុកបុកម្នេញ និងយាយី​លើ​សមាជិក​សហជីព​ដែល​កំពុង​បម្រើការ​ងារ​នៅ​ក្នុង​ក្រុម​ហ៊ុន។ 

ការទទូចនេះ ធ្វើឡើងនៅព្រឹកថ្ងៃទី០៦ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤នេះ​ដោយក្រុមកម្មករនិយោជិតបាននាំគ្នាទៅ​ដាក់​លិខិតចំហរទៅកាន់ក្រសួងការងារ ដើម្បីទាមទារឱ្យ​មានចំណាត់ការជាក់លាក់ទៅលើវិវាទការ​ងារ​ដែលអូសបន្លាយអស់រាប់ឆ្នាំ និងថ្មីៗនេះ មានការដាក់សម្ពាធបន្ថែមទៅលើបុគ្គលិកដែលកំពុងបម្រើ​ការ​នៅ​ក្នុង​​ក្រុម​ហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ផ្ទាល់។ 

កញ្ញា ឈឹម សុខន អនុប្រធានសហជីពទ្រទ្រង់សិទ្ធិការងារបុគ្គលិកកម្មករខ្មែរ នៃក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ ដែលកំពុងបន្តធ្វើកូដកម្មមកដល់បច្ចុប្បន្ន​​ បានឱ្យដឹងថា​ ការដាក់លិខិតនេះ ធ្វើឡើងក្នុង​គោលបំណង​ធំគឺ​​ចង់បញ្ចប់វិវាទដើម្បីឱ្យ​​ពួកគេអាចចូលធ្វើការវិញបាន និងប​ញ្ឈប់នូវទង្វើបៀតបៀន យាយីទៅកាន់បុគ្គលិកដែលកំពុងបម្រើការងារ។ ក្រៅពីនោះ កញ្ញា​ថា សេដ្ឋកិច្ចក្រុមកម្មករនិយោជិតដែលកំពុងតវ៉ា​នេះ ក៏​មិនមានភាពសមប្រកបដែរ​ដោយ​ហេតុ​ថា​វិវាទ​​​នេះ​​អូសបន្លាយយូរពេក មិនមានដំណោះ​ស្រាយសមស្របដែលអាចទទួលយកបាន ហើយពួកគេក៏គ្មានចំណូល។ 

កញ្ញាថា៖ «ចង់ឱ្យ​​ដោះស្រាយវិវាទ បញ្ចប់វិវាទឱ្យ​ពួកខ្ញុំបានចូលធ្វើការវិញ ថ្នាក់ដឹកនាំ ប្រតិភូបុគ្គលិក សកម្មជន និងសមាជិកសហជីពដែលនៅសេសសល់មិនព្រមទៅបញ្ចប់កិច្ចសន្យាហ្នឹងឱ្យ​​ក្រសួងការងារជួយអន្តរាគមន៍ឱ្យ​ក្រុមហ៊ុនយកពួកខ្ញុំចូលធ្វើការវិញទៅ ហើយដោះស្រាយដោយមានយុត្តិធម៌ កុំលម្អៀង […] ភាគីក្រុមហ៊ុនគេជាអ្នកមានស្រាប់ហើយ គេមានទាំងអំណាច គេមានទាំងលុយ យើងស្នើឱ្យ​រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការងារ​ គាត់យល់ យើងវិវាទ៣ឆ្នាំហើយ សេដ្ឋកិច្ចពួកយើងក៏ពិបាកខ្លាំងដែរ។ ​ ភាគីយើង កម្មករយើង អត់មានអីទៅតតាំងជាមួយគេទេ យើងមានតែការតស៊ូ អត់ធ្មត់ សុំឱ្យ​រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការងារជួយពន្លឿននៅក្នុងកាតដោះស្រាយ និងប្រកាន់ភាពជាកណ្តាល»។ 

កញ្ញា ឈឹម សុខន បានបន្ថែមថា៖ «ខាងប្រជាពលរដ្ឋ យើងនឹងនៅតែផ្តល់ការទុកចិត្តទៅលើក្រសួង យើងនៅតែទទូចអង្វរ ធ្វើម៉េចឱ្យ​គាត់ដោះស្រាយផ្អែកតាមផ្លូវច្បាប់ បើទោះបីជាយើងមើលឃើញថាវាមានភាពលម្អៀងយ៉ាងណាក៏ដោយ ក្រែងល៏គាត់គិតថាពួកយើងជាបក្សប្រឆាំង យើងនៅតែរក្សាថាវិវាទនេះ​ មិនមានពាក់ព័ន្ធនឹងនិន្នាការនយោបាយមួយណានោះទេ »។ 

កូដករណាហ្គាវើលដ៍ម្នាក់ទៀត អ្នកស្រី ឃ្លាំង សុបិន្ត បានលើកឡើង​ថា ការដាក់លិខិតនេះ ជា​ការឆ្លើយ​តប​ទៅនឹ​ង​ការ​ធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ ម្ដងហើយម្ដងទៀត ពីសំណាក់ក្រុមហ៊ុន ពាក់ព័ន្ធនឹងការបង្កកប្រាក់​ភាគ​ទាន និង​ការរើសអើងនៅកន្លែងការងារជាដើម។ 

អ្នកស្រីថា៖ «ក្រុមហ៊ុនយក​លេសពីលិខិតដែលក្រសួងបានអនុញ្ញាត ឱ្យក្រុមហ៊ុនកាត់ប្រាក់ភាគទានពីកម្មករនិយោជិតទៅប្រើប្រាស់បណ្ដោះអាសន្ន […] នៅចុងឆ្នាំ២០២៣ហ្នឹង គេមានបង្កើតព្រឹត្តិការណ៍ថ្មីមួយដោយយកបុគ្គលិកដែលអស់លទ្ធភាពនៅក្នុងការធ្វើកូដកម្មត្រឡប់ទៅធ្វើការវិញ។ តែបុគ្គលិកចំនួន៧៣នាក់ ដែលគេបានយកត្រឡប់ទៅវិញនោះ គឺត្រូវបានគេដាក់ឱ្យ​​នៅដោយឡែកមិនឱ្យ​មានទំនាក់ទំនង ពាក់ព័ន្ធជាមួយនឹងបុគ្គលិកដទៃទៀត» 

អ្នក​ស្រី សុបិន្ត បានចាត់ទុកការធ្វើបែបនេះ ថាជាទង្វើអសីលធម៌ និងបង្កឱ្យ​មានការរើសអើងនៅកន្លែង​ការ​ងារ។ 

លើសពីនេះទៅទៀត អ្នកស្រីបានបន្ថែមថា៖ «ក្រោយពីពួកគាត់ត្រូវបានគេដាក់ឱ្យ​នៅដាច់ដោយឡែកអស់រយៈពេលជាងមួយឆ្នាំ ពួកគេត្រូបានបង្ខំឱ្យ​ចុះហត្ថលេខាលើលិខិតរំលាយកិច្ចសន្យារបស់ពួកគាត់ចោលតែម្តង […] ក្នុងចំណោម៧៣នាក់ហ្នឹង ពួកគាត់ខ្លា ព្រោះបើអត់ស៊ីញ៉េទេ គេអត់ឱ្យ​​គាត់ចេញទៅផ្ទះទេ ពួកគាត់ត្រូវស៊ីញ៉េទាំងបង្ខំ»។ 

អ្នកស្រីបញ្ជាក់ថា ក្នុងចំណោមបុគ្គលិកទាំង ៧៣​នាក់ដែលបានត្រឡប់ទៅធ្វើការវិញនោះ គឺមាន​ ៤នាក់​បាន​បដិសេធមិនព្រមចុះហត្ថលេខា ហើយត្រូវបានក្រុមការងារគេដកកាតរបស់គាត់ទាំងបង្ខំ។ 

លោក កត្តា អ៊ន អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ មានប្រសាសន៍​ថា កន្លងមក ក្រសួង​តែងតែបានខិតខំក្នុងការដោះស្រាយវិវាទនេះ រហូតឡើងទៅដល់ក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាល។

លោកថា៖ «កន្លងមក ក្រសួងបានប្រឹងប្រែងសម្របសម្រួលដោះស្រាយវិវាទតាមយន្តការដោះស្រាយវិវាទតាមច្បាប់ការងារ ចំនួន២លើក និងបានបញ្ជូនករណីនេះទៅករុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាល។ […] ក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាល បានចេញសេចក្តីបង្គាប់រួចហើយ បងប្អូនមិនអនុវត្តតាមសេចក្តីសម្រេចរបស់អជ្ញាកណ្តាល ចេញធ្វើការតវ៉ា​ជារូបភាព បាតុកម្ម និងកូដកម្ម »

លោកបន្ថែមថា៖ «ជុំវិញករណីនេះ គណៈកម្មការ[ដោះស្រាយកូដកម្ម និងបាតុកម្មគ្រប់មុខសញ្ញា]នេះ បានសម្របសម្រួល ២៧លើក តែភាគីមិនសះជា។ [..] តាមនីតិវិធីដោះស្រាយវិវាទការងារតាមច្បាប់ការងារ ក្រសួងបានប្រឹងប្រែងដោះស្រាយករណីនេះ។ ករណីនេះតាមច្បាប់ផុតសមត្ថកិច្ចក្រសួងការងារហើយ ភាគីអាចប្តឹងទៅតុលាការ »

ប្រធានសហភាពការងារកម្ពុជា លោក អាត់ ធន់ មានប្រសាសន៍​ថាការដែល​ក្រុមហ៊ុនដាក់ឱ្យ​​ក្រុម​កម្មករ​ដែល​ត្រឡប់​ចូល​ទៅធ្វើការវិញឱ្យ​​នៅដាច់ដោយឡែក គឺជាអំពើ​ទណ្ឌកម្ម​នៅក្នុងកន្លែងការងារ។ 

លោកបន្តថា នៅក្នុងច្បាប់ស្តីពីការធ្វើកូដកម្មដោយសន្តិវិធី ទោះបីកម្មករធ្វើកូដកម្មក៏ដោយ ពួកគាត់មាន​សិទ្ធិនៅក្នុងការទាមទារឱ្យ​​និយោជកទទួលយក​នូវ​លក្ខខណ្ឌរបស់គាត់។

លោកថា៖​ «ជុំវិញការងារដែលពួកគេចូលធ្វើករវិញហើយមានការរើសអើង ដោយរុញគាត់ឱ្យ​​នៅមួយកន្លែង ឬដាក់ឱ្យ​​នៅដាច់ដោយឡែកអីហ្នឹង​ គឺជាទណ្ឌកម្ម។ ការធ្វើបែបនេះ វាមិនត្រឹមត្រូវទេ ធម្មតាគាត់មានសេរីភាពនៅក្នុងការទំនាក់ទំនង អ្នកគ្រប់គ្រងមិនមានសិទ្ធិនៅក្នុងការដាក់នរណាឱ្យ​​នៅដាច់ពីអ្នកដទៃទេ។ […] និយោជក ក្រោយពីផ្សះផ្សា ឬសម្របសម្រួលចប់ហើយ មិនត្រូវមានការរើសអើង គុំគួន ឬក៏ធ្វើទុក្ខបុកម្នេញទេ​​ ចឹងការធ្វើបែបហ្នឹងខ្ញុំគិតថាជាការគុំគួន ហើយវាមិនត្រឹមត្រូវទេ »

លោកបន្ថែមថា៖ «កម្មករនិងតំណាងសហជីពបានធ្វើតាមនីតិវិធីត្រឹមត្រូវហើយ ដោយពួកគេបានប្រើវិធីសាស្ត្រស្នើទៅដល់អាជ្ញាធររដ្ឋ ជាពិសេសក្រសួងការងារ។ […] នេះជាកាសល្អសម្រាប់រាជរដ្ឋាភិបាលដែលមិនចង់ឃើញការតវ៉ា គួរតែយកកាសនេះនៅក្នុងការជជែក ដោះស្រាយជាមួយគ្នា»

គួរបញ្ជាក់ថា ក្រុម​កូដករ​សហជីព​ក្រុមហ៊ុន​ណាហ្គាវើលដ៍ បាន​ធ្វើ​កូដកម្មអស់​រយៈពេល​ជាង ២​ឆ្នាំ​មក​ហើយ ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​វិវាទ​ការងារ​ដែលពួកគេចោទ​ក្រុម​ហ៊ុនថា​ បាន​បញ្ឈប់​បុគ្គលិក​ជាង​ ១ ០០០​​នាក់ និង​​ការ​​មិន​​ទូទាត់​​សំណង​​សម​ស្រប​តាម​ច្បាប់​ការងារ។ ក្រុម​កូដករ​​តែង​​ប្រមូល​ផ្តុំ​តវ៉ា​នៅ​ខាង​មុខ​ក្រុមហ៊ុន​កាស៊ីណូ​ណាហ្គាវើលដ៍​​ស្ទើ​រ​រៀង​រាល់​ថ្ងៃ​ ដោយ​ថ្ងៃ​ខ្លះ​មាន​​ការ​តុបតែង​ខ្លួន​ និង​អំពាវនាវ​ប្លែកៗ​ ទៅ​តាមពេល​វេលា​ និង​ព្រឹត្តិការណ៍ផ្សេងៗ៕

Voxpop: ទស្សនៈ​របស់​យុវជន​លើការប្រលងចេញ និងសរសេរសារណាក្នុងការបញ្ចប់ថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រ

ជាទូទៅ​ និស្សិត​​សាកល​វិទ្យាល័យ​កម្ពុជា​ដែល​​ជិត​បញ្ចប់​ការសិក្សា​ថ្នាក់​បរិញ្ញាបត្រ ការសម្រេចចិត្ត​ដ៏​សំខាន់​មួយ​​បាន​កើត​ឡើង​រវាង​ការប្រឡងចេញ និងការសរសេរសារណាដើម្បីបញ្ចប់ការសិក្សា។ ជម្រើសទាំងពីរនេះបង្ហាញពីឱកាស និង​បញ្ហា​ប្រឈម​រៀងៗ​ខ្លួន។​​

Newsroom Cambodia នៅ​ថ្ងៃទី២៤ ​ខែកុម្ភៈ ​ឆ្នាំ២០២៤នេះ ​បាន​សម្ភាស​និស្សិត​ដែល​កំពុង​សិក្សា និង​បាន​បញ្ចប់​ការសិក្សា​​​ចំនួន​​៦រូប​ អំពីការ​យល់ឃើញ​របស់​ពួកគេ​​ទាក់​ទង​ទៅ​នឹង​ជម្រើសទាំងពីរនេះ៖

លោក សកល អាយុ២៤ឆ្នាំ ជានិស្សិត​ដែល​បាន​បញ្ចប់​ការសិក្សា​នៅ​សាកល​វិទ្យាល័យ​បញ្ញាសាស្រ្ត​លើកឡើង​​ថា ការសរសេរ​​​សារណា​​មាន​សារសំខាន់​ណាស់ ​ពិសេស​នៅ​ក្នុង​វិស័យ​ការងារ​ដែល​ទាក់ទង​ទៅ​នឹង​ការសរសេរ លើស​ពីនេះ​ទៅ​ទៀត​សម្រាប់​អ្នក​មាន​បំណង​បន្ត​សិក្សាថ្នាក់អនុបណ្ឌិត។

លោកបានប្រាប់ថា៖ «កាលពីអតីតកាលនៅក្នុងការរៀននោះ ខ្ញុំបានប្រលងចេញទេ ប៉ុន្តែ​ដោយសារ​បច្ចុប្បន្ន​ខ្ញុំ​បម្រើ​ការងារ​នៅ​​ក្នុង​​អង្គការ​អន្តរជាតិ​មួយ​តួនាទី​ជា Grant Officer អ៊ីចឹង​យើង​ធ្វើការ​សរសេរ​ច្រើន​ដើម្បី​យក​កញ្ចប់​ថវិការ​មក​អភិវឌ្ឍន៍​នៅ​ស្រុក​យើង ខ្ញុំ​យល់​ថា​យុវជន​គួរ​តែ​ជ្រើស​យក​ការ​សរសេរ​សារ​ណា ដោយសារ​តែ​ធ្វើ​ឱ្យ​យុវជន​មាន​ការស្រាវជ្រាវ​ច្រើន ជាជាង​ដែល​យើងធ្វើការប្រឡងចេញ ដោយការប្រឡងហ្នឹងគ្រាន់តែជាការធ្វើតែសលើមុខវិជ្ជាមូលដ្ឋានដែលយើងរៀន​៤​ ឆ្នាំ​នោះ​ទេ»។

លោក សកល និស្សិត​បញ្ចប់​ការសិក្សា​នៅ​សាកល​វិទ្យាល័យ​បញ្ញាសាស្រ្ត​។ (រូបភាព៖ ណឺ​ មិនា)

លោកបានបន្តថា៖ «បើយុវជនមានបំណងបន្តការសិក្សាថ្នាក់អនុបណ្ឌិតទៀតសោត ខ្ញុំ​ជឿជាក់​ថា​បើ​សិនជា​គាត់​អត់​បាន​ធ្វើ​របាយការណ៍​ស្រាវជ្រាវ​និក្ខេបបទ​ថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រទេ គាត់នឹងមានភាពប្រឈមច្រើន»។

លោក គឹម តៃសាង អាយុ២៣ឆ្នាំ ជានិសិ្សត​ដែល​បាន​បញ្ចប់​ការសិក្សា​នៅ​សាកល​វិទ្យាល័យ​ន័រតុន​បាន​ប្រាប់​ពី​ភាព​ខុស​ប្លែក​គ្នា​រវា​ង​ការសរសេរ​សារ និង​ការ​ប្រលង​ចេញ រួមទាំងការយល់ឃើញរបស់លោកទៅលើការសរសេរសារណា។

លោកថា៖ «ផ្អែកលើបទពិសោធផ្ទាល់របស់ខ្ញុំ កាលខ្ញុំបញ្ចប់ហ្នឹងគឺខ្ញុំប្រលង [ចេញ] តែ​បើ​ជា​យោបល់​របស់​ខ្ញុំ​ ការសរសេរ​សារណា​ក៏​ជា​រឿង​ល្អដែរ​ដោយសារ​ពួកគាត់​បាន​ស្រាវជ្រាវបន្ថែមហើយបានឡើងធ្វើ Presentation (បទបង្ហាញ) ជាមួយ​​លោកគ្រូ​អ្នកគ្រូដែលគាត់ចាំមើល តែមិនមែនមានន័យថាការប្រលងចេញហ្នឹងយើងអត់បានការស្រាវជ្រាវនោះទេ តែ​ដូច​យើង​ដឹង​ស្រាប់ហើយ ជាទូទៅយើងប្រលងច្រើនទាំងMid Term(ពាក់កណ្ដាលឆមាស) ទាំងFinal(បញ្ចប់) ហើយ​នៅ​មាន​ប្រលងសងទៀត អ៊ីចឹងយើងធ្វើការប្រលងច្រើន ប៉ុន្តែ​ការធ្វើ​សារណា​គឺ​តែ​ម្តង​ហើយ​វា​ទាមទារ​ឲ្យ​យើង​ស្រាវជ្រាវ​ច្រើន»។

លោកបានបន្តថា៖ «ខ្ញុំគិតថាការធ្វើសារណាគឺល្អជាង ទោះជាលំបាកបន្តិចតែវាបានផ្តល់បទពិសោធឲ្យយើងបានច្រើន»។

លោក គឹម តៃសាង និសិ្សត​​​បញ្ចប់​ការសិក្សា​នៅ​សាកល​វិទ្យាល័យ​ន័រតុន។ (រូបភាព៖ ណឺ មិនា)

កញ្ញា ព្រំ ន័រ អាយុ២៣ឆ្នាំ បច្ចុប្បន្ននៅភ្នំពេញ សិក្សានៅសាកលវិទ្យាល័យអាស៊ីអឺរ៉ុប បានលើកឡើងថា ការប្រលង​ចេញ​គឺ​ល្អ​ប្រសើរ​ជាង ព្រោះមិនត្រូវការពេលវេលាដើម្បីស្រោជ្រាវពេកទេ។

កញ្ញាបានថ្លែងថា៖ «វាអត់សូវចំណាយពេលលើយើងច្រើន ដោយសារយើងគ្រាន់តែប្រលងចេញទៅហើយហ្មង ដល់ពេល​យើង​ធ្វើ​សារណាទៅយើងត្រូវចំណាយពេលច្រើនរករបាយការណ៍រកអ៊ីចឹង» ។

កញ្ញា ព្រំ ន័រ និស្សិតសាកលវិទ្យាល័យអាស៊ីអឺរ៉ុប។ (រូបភាព៖ ជា ម៉ារ៉ា)

លោក សាង សែន អាយុ ២៣ឆ្នាំ ទីលំនៅបច្ចុប្បន្ននៅព្រែកលៀប សិក្សានៅសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទ បានលើកឡើងថា មាន​សារ​សំខាន់ទាំងពីរ ព្រោះសម្រាប់និស្សិតណាដែរមិនចាំបាច់ចង់ស្រោវជ្រាវច្រើនគាត់អាចរើសយកការប្រលងចេញ សម្រាប់​​និ​ស្សិតណាមានបំណងចង់ទៅរៀននៅក្រៅប្រទេសបន្តគាត់អាចរើសយកការធ្វើសារណា​។

លោកថ្លែងថា៖ «និស្សិតដែលអាចថាគាត់ល្មម អត់ចាំបាច់ត្រូវស្រោវជ្រាវច្រើនគាត់ប្រលងចេញធម្មតាទៅ ចំណែក​ឯ​និស្សិត​ដែល​គាត់​ត្រូវសរសេរសារណា ត្រូវត្រៀម​ប្រលង​ទៅ​ក្រៅ​តទៀត​គាត់​សរសេរ​សារណា​ទៅ​មាន​ក្រេឌីត​សម្រាប់​ការទៅ​ប្រលង​នៅ​ក្រៅ»​។

លោក សាង សែន និស្សិត​សាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទ។ (រូបភាព៖ ណឺ មិនា)

កញ្ញា គីមឡាង អាយុ២១ឆ្នាំ​ ជានិស្សិត​នៅសាលាភូមិន្ទភ្នំពេញ រៀនជំនាញអក្សរសាស្រ្តខ្មែរ​ ឆ្នាំទី៣​ កញ្ញាបាន​លើកឡើងថា ការសរសេរសារណា​ល្អជាងការប្រឡងចេញ។​​

កញ្ញាបានថ្លែងថា៖ «​ការសរសេរសារណាល្អច្រើន ដោយសារមានអត្តិភាពស្រាវជ្រាវបានច្រើនជាងការប្រឡងចេញ»។

កញ្ញា គីមឡាង និស្សិត​នៅសាលាភូមិន្ទភ្នំពេញ។ (រូបភាព៖ ជា ម៉ារ៉ា)

កញ្ញា ស្រីណូ អាយុ២២ឆ្នាំ សព្វថ្ងៃជាបុគ្គលិកអង្គការមួយកន្លែងរស់នៅទីក្រុងភ្នំពេញ បានលើកឡើងថា ការប្រឡង​ចេញ​មាន​ភាព​ងាយ​ស្រួលជាង។​

កញ្ញាបានថ្លែងថា៖ «​ការប្រឡងចេញមានភាពងាយស្រួលហើយមានតែ​បីទៅបួនមុខវិជ្ជាដើម្បីប្រឡង​ ព្រោះលោកគ្រូ អ្នកគ្រូបានដាក់គម្រោង​សំណួរឱ្យ​យើងត្រៀម​​ មួយវិញទៀតការសរសេរសារណាក៏មានភាពងាយស្រួលដែរ ព្រោះ​មាន​ពេល​ធ្វើការ​ច្រើន មិនបាច់ទៅរៀននៅសាលា​ ដល់ពេលថ្ងៃធ្វើសារណាឡើងធ្វើតែម្តង ហើយវាម្យ៉ាងម្នាក់»៕

កញ្ញា ស្រីណូ បុគ្គលិកអង្គការ។ (រូបភាព៖ ណឺ មិនា)

Voxpop: ទស្សនៈពលរដ្ឋលើបញ្ហាកកស្ទះចរាចរណ៍នៅរាជធានីភ្នំពេញ​

បញ្ហាកកស្ទះចរាចរណ៍ បានធ្វើប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់សេដ្ឋកិច្ចគ្រួសារ និង​សង្គម​។ ហើយការកកស្ទះ​ចរាចរណ៍​ក៏​បានបំពុល​បរិស្ថាន និង​ធ្វើ​ឱ្យប៉ះពាល់ដល់​ផ្លូវចិត្ត​របស់​អ្នកធ្វើដំណើរ​ផង​ដែរ។ ការកកស្ទះចរាចរណ៍ក៏បង្កឲ្យមានការជិះបំពានភ្លើងស្តុប ការជិះមិនគោរពសិទ្ធិគ្នា ខុសច្បាប់ចរាចរណ៍ បង្កឲ្យកើតមានជម្លោះជាដើម។

យោងតាមរបាយការណ៍មួយចេញផ្សាយដោយ មន្រ្តីស្រាវជ្រាវនៃនាយកដ្ឋានភូមិវិទ្យា និង​នគរូបនីយកម្ម​នៃ​វិទ្យាស្ថានមនុស្សសាស្រ្តនិងវិទ្យាសាស្រ្តសង្គម បានឲ្យដឹងថា ប្រមាណ​ជាង​មួយ​ទសវត្ស​ចុងក្រោយ​មកនេះ ការធ្វើដំណើរទៅមកក្នុងទិសដៅផ្សេងៗ ក្នុងរាជធានី​​ភ្នំពេញ តែងតែ​កើត​មាន​ការកក​​ស្ទះ​ស្ទើរ​រាល់​ថ្ងៃ ជាពិសេស​ក្នុងម៉ោងមមាញឹក ពេលព្រឹក​ចន្លោះ​ម៉ោង៦:៣០ ដល់៨:៣០​នាទី​ព្រឹក ពេលល្ងាចចន្លោះ​ម៉ោង​ ៥:៣០ ដល់ ៨:៣០ល្ងាច។

Newsroom Cambodia បានសម្ភាសន៍ពលរដ្ឋ និងនិស្សិតចំនួន​៧នាក់ អំពី​ការ​យល់ឃើញ​​របស់ពួក​គេទាក់ទងនឹងបញ្ហាកកស្ទះចរាចរណ៍នាពេលបច្ចុប្បន្ន៖

យុវតី ដូ នីហ្សា អាយុ ១៦ឆ្នាំ រៀននៅវិទ្យាល័យច្បារអំពៅលើកឡើងថា ការកកស្ទះចរាចរណ៍ធ្វើឱ្យគាត់ទៅរៀនយឺត និងត្រូវបានគ្រូស្ដីបន្ទោស។

យុវតីបានថ្លែងថា៖ «ពេលដែរខ្ញុំជិះទៅរៀន ពេលដែលមានការស្ទះផ្លូវ អ៊ីចឹងទៅខ្ញុំទៅរៀនយឺត ហើយត្រូវគ្រូស្ដីឱ្យ ត្រូវគ្រូឱ្យឈរ អ៊ីចឹងទេគ្រូឱ្យចេញ​ពី​ថ្នាក់​ដោយសារខ្ញុំមកយឺត»​។

យុវតី ដូ នីហ្សា រៀននៅវិទ្យាល័យច្បារអំពៅ។ (រូបថត៖ ណឺ មិនា)

លោក សន ណារ៉ូ អាយុ២៣ឆ្នាំ អ្នកធ្វើទីផ្សារ នៅឃុំរកាកោះ បានលើកឡើងថា បញ្ហា​កក​ស្ទះនេះ​បាន​ធ្វើ​ឱ្យ​លោក​ខកខាន​ការប្រជុំ។

លោកបានថ្លែងថា៖ «បញ្ហាកកស្ទះចរាចរណ៍បង្កផលលំបាកដូចជា ទីមួយយើងត្រូវធ្វើដំណើរទៅធ្វើការ ឬក៏ទៅកន្លែងណាមួយអ៊ីចឹងមានការស្ទះខក មានកិច្ចប្រជុំអ៊ីចឹងទៅ យើង​ទៅ​ធ្វើឱ្យយឺត​ម៉ោងយើងប្រជុំ»។

លោក សន ណារ៉ូ អ្នកធ្វើទីផ្សារ។ (រូបភាព៖ ជា ម៉ារ៉ា)

កញ្ញា មួយឃៀង  អាយុ២៣ឆ្នាំ ជានិស្សិតរៀននៅវិទ្យាស្ថានវ៉ាន់ដា បានលើកឡើងថា ពេលកកស្ទះម្ដងៗ មានអ្នកស៊ីផ្លេឱ្យកញ្ញាទៅទាំងដែលភ្លើងស្តុបនៅក្រហមនៅឡើយ។

កញ្ញាបានថ្លែងថា៖ «យើងអ្នកនៅខាងមុខ ពេលដែលភ្លើងស្តុបក្រហមយើងត្រូវឈប់ទាំងអស់គ្នា ហើយ​ដល់ពេលដែលភ្លើង​មិនទាន់បានលោតពណ៌ខៀវ​ផង គាត់​ចាប់ផ្ដើមស៊ី​ផ្លេ​ឱ្យយើងជ្រុលទៅខាងមុខ ឱ្យយើងទៅឱ្យលឿន​ទៅ​»។

កញ្ញា មួយឃៀង និស្សិតរៀននៅវិទ្យាស្ថានវ៉ាន់ដា

កញ្ញា​ ឈួន សុមេតា​ អាយុ២៣ឆ្នាំ បច្ចុប្បន្ន​រស់នៅសង្កាត់ទួលពង្រ ជានិស្សិត​រៀន​នៅ​សាកល​វិទ្យាល័យ​ន័រតុន ឆ្នាំទី២ បានលើកឡើងថា ពីផ្ទះ​ទៅសាលាឆ្ងាយខ្លាំង បើសិន​ជា​កកស្ទះចរាចរណ៍​ទៀត​ធ្វើឱ្យ​​យឺត​ម៉ោង​សិក្សា ហើយថែមទាំងក្តៅទៀតផង។

កញ្ញាបន្ថែមថា៖ «មុនទៅសាលា​ត្រូវប្រើរយៈពេលមួយម៉ោងដើម្បីទៅដល់ ​ខាតពេលត្រង់ថា​ត្រូវ​ការរៀបចំ​អី​មុន​ទុក​យូរ​ ខាតទាំងពេលយើងធ្វើដំណើរ ម៉ោងត្រូវចំណាយពេលយូរខ្លាំងដល់ថ្នាក់មួយម៉ោង។​ បើសិន​ជា​អត់ស្ទះវិញ ប្រើរយៈពេលតែកន្លះម៉ោងគឺធម្មតា​ តែបើស្ទះពេលថ្ងៃអាចក្តៅ​ ពេលព្រឹកក៏ក្តៅដែរ ដោយសារម៉ាស៊ីន ឡាន ម៉ូតូ»។

កញ្ញា កែវ ពីប៉េះ គ្រូបង្រៀនតាមផ្ទះ​បានលើកឡើងថា៖ «ពេលកកស្ទះគឺខាតពេលវេលា ទាក់ទង​នឹង​ហានិភ័យ​​ផ្សេងៗ​​ដែល​យើងមើល​មិនឃើញ​ ហើយមួយទៀតគឺក្តៅ​»។

កញ្ញា ទឹម សុផង់​ អាយុ​២៤​ឆ្នាំ​ សព្វថ្ងៃ​ជា​គ្រូបង្រៀន​នៅ​សាលាឯកជន​មួយ និង​កំពុង​រៀន​នៅ​សាកល​វិទ្យាល័យ​បញ្ញាសាស្រ្តបានឲ្យដឹងថា កញ្ញា​បាន​ជួប​បញ្ហាការ​កកស្ទះចរាចរណ៍​ដែល​បង្ក​ផល​លំបាក​ទៅ​លើ​អា​រម្មណ៍គាត់ជាខ្លាំង។

កញ្ញាបានថ្លែងថា៖ «សម្រាប់ខ្ញុំផ្ទាល់ពេលដែលស្ទះចរាចរណ៍ធ្វើឲ្យខ្ញុំមានអារម្មណ៍រាងស្ត្រេស អត់សូវ​សប្បាយ​ចិត្ត យើងត្រូវរង់ចាំពេលវេលាយូរ។ ណាមួយទៀតពេលដែលយើងទៅសាលារៀន យើង​ទៅ​រៀន​អត់​ទាន់​ពេលនៅពេលដែលស្ទះចរាចរណ៍ ហើយពាក់ព័ន្ធនឹងសុខភាពយើងដែរ ពេល​ស្ទះអ៊ីចឹង​ធ្វើ​ឱ្យ​យើង​ស្រូប​ផ្សែង​ពីឡានផ្សេងៗ ហើយបើ​មាន​អ្នក​ជំងឺ​តាមឡាន​ពេទ្យ​គឺ​គាត់​ពិបាក​ក្នុង​ការ​ទៅ​មន្ទីរពេទ្យ​បាន​លឿន​»។

កញ្ញា ទឹម សុផង់ គ្រូបង្រៀន​នៅ​សាលាឯកជន​។ (រូបភាព៖ សៀក រ៉ាមេឃ)

កញ្ញា ផែវ​ យឿន​ អាយុ​២៤​ឆ្នាំ ​ជា​និស្សិតសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញបានលើកឡើងថា នៅ​ពេល​ដែល​គាត់​ចង់​ធ្វើ​ដំណើរ​ទៅ​កន្លែង​ណាមួយគឺត្រូវចំណាយពេលវេលាច្រើន។

កញ្ញាថ្លែងថា៖ «ពេលយើងចង់ទៅកន្លែងណាអ៊ីចឹងដែលចំណាយពេលតែ១៥​នាទី​​ ​​គឺបាន​ធ្វើ​ឱ្យ​ស្ទះ​រហូត​ទៅ​ដល់​មួយ​ម៉ោងហើយបានធ្វើឱ្យយើងពិបាក»៕

កញ្ញា ផែវ​ យឿន​ ​និស្សិតសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ។ (រូបភាព៖ សៀក រ៉ាមេឃ)

លទ្ធផលផ្លូវការ៖ គណបក្សចំនួន២ ទទួលបានអសនៈក្នុងការ​បោះឆ្នោតជ្រើស​​​តាំងសមាជិក​ព្រឹទ្ធសភា

គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) បានប្រកាសលទ្ធផលផ្លូវការនៃការបោះឆ្នោត​ជ្រើស​តាំងសមាជិក​ព្រឹទ្ធសភា ក្នុងនោះគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាទទួលបានសំឡេងឆ្នោត​ច្រើន​លើសលុប​ជាងគេ ដោយទទួលបាន​ជាង ៥០អសនៈ ខណៈគណបក្សឆន្ទៈខ្មែរទទួលបាន ៣អសនៈ។

ក្នុងការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងសមាជិកព្រឹទ្ធសភា នីតិកាលទី៥នេះ មានគណបក្សនយោបាយ​ចំនួន៤ បានចូលរួមក្នុងការប្រកួតប្រជែង ក្នុងនោះមានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា គណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ គណបក្សហ៊្វុនស៊ីនប៉ិច និងគណបក្សកម្លាំងជាតិ។​

យោងតាមការ​ប្រកាសលទ្ធផលផ្លូវការនៃការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងសមាជិកព្រឹទ្ធសភា នីតិកាលទី៥ ឆ្នាំ២០២៤ នៅព្រឹកថ្ងៃទី៥ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤នេះ គ.ជ.ប បានបង្ហាញថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ទទួលបាន ៥៥​អាសនៈ និង​គណបក្សឆន្ទៈខ្មែរទទួលបាន ៣អាសនៈ ខណៈ​គណបក្សហ៊្វុន​​ស៊ិន​ប៉ិច និងគណបក្សកម្លាំងជាតិ មិនទទួលបានអាសនៈនោះទេ។

គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលទទួលបានជោគជ័យ ហើយគ្រប់គ្រងអាសនៈស្ទើរតែទាំងស្រុងនៅក្នុងព្រឹទ្ធសភា បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយនៅថ្ងៃនេះ ដោយ​បង្ហាញពីការទទួល​​យក​នូវ​លទ្ធផលផ្លូវការនៃការបោះឆ្នោតនេះ។  

សេចក្តីថ្លែងការណ៍ដដែល បន្តថា​ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ប្តេជ្ញាយ៉ាងមុតមាំក្នុងការ​បន្តនូវ​បេសកកម្ម​ជាប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់​​ព្រឹទ្ធសភា នីតិកាលទី៥ ក្នុងស្មារតីគោរពយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់តាមរដ្ឋធម្ម​នុញ្ញនៃ​ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដើម្បីបំពេញរាល់មុខងាររបស់ព្រឹទ្ធសភា ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព ក្នុងនោះមាន​មុខងារនីតិកម្ម មុខងារតំណាង មុខងារតាមដានការអនុវត្តច្បាប់ មុខងារសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ និងមុខងារអភិវឌ្ឍន៍ស្ថាប័ន ព្រមទាំងពង្រឹងការផ្សារភ្ជាប់រវាងថ្នាក់ជាតិ និងថ្នាក់ក្រោមជាតិ ឱ្យបានកាន់តែប្រសើរឡើងថែមទៀត។​

គេហទំព័រ Newsroom Cambodia បានព្យាយាមទាក់ទងសុំការអត្ថាធិប្បាយបន្ថែមពីអ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា​ លោក ឈឹម ផលវរុណ ដែរ ប៉ុន្តែលោកបដិសេធនៅក្នុងការឆ្លើយតប។

អ្នកនាំពាក្យគណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ លោក គីម សួរភិរិទ្ធិ មានប្រសាសន៍​ថា គណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ ទទួលយក​លទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោត​ ដែល គ.ជ.ប បាន​ប្រកាសនេះ។

លោកថា៖ «គណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ ទទួលបានអាសនៈ ៣ដែរ មានន័យថា អង្គបោះឆ្នោតដែលបោះឱ្យគណបក្ស​ឆន្ទៈខ្មែរ សុទ្ធសឹងតែជាមនុស្សដែលស្មោះត្រង់ ព្រោះគណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ ទទួលបេសកម្មបន្តពីគណបក្សភ្លើងទៀន​ឱ្យដាក់បញ្ជីជាផ្លូវការ អញ្ចឹង​នេះ​ជាមោទនភាពថ្មី ត្បិតតែការបោះឆ្នោតមិនទាន់ប្រព្រឹត្តទៅបានក្នុងលក្ខណៈសេរី ត្រឹមត្រូវ​មួយរយ​ភាគ​រយ តែបង្ហាញថា អ្នកប្រជាធិបតេយ្យនៅមានកម្លាំងក្នុងការធ្វើដំណើរទៅមុខ ដើម្បីស្តារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា»។

អ្នកនាំពាក្យគណបក្សកម្លាំងជាតិ លោក ជា មុនី សុំមិនធ្វើអត្ថាធិប្បាយជុំវិញលទ្ធផលបោះឆ្នោត ដោយ​គ្រាន់តែថា គណបក្ស​នេះ អរគុណដល់ក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ដែលបានបោះឆ្នោត​ជូនគណបក្សកម្លាំងជាតិ។

លោកថ្លែងថា៖ «ការបោះឆ្នោតអសកលកន្លងមក វាមិនមានលក្ខណៈសេរី និងទូលំទូលាយនោះទេ […] សម្រាប់គណបក្សកម្លាំងជាតិ បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយរួចទៅហើយ គឺយើងអរគុណចំពោះក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ដែលបានបោះឆ្នោតជូនគណបក្សកម្លាំងជាតិ»។

ចំណែក គណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច ក៏បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយប្រកាសទទួលស្គាល់លទ្ធផល​នេះដែរ ដោយថា ការបោះឆ្នោតនេះ បានប្រព្រឹត្តទៅ​ប្រកបដោយបរិយាកាសនយោបាយ​ល្អប្រសើរដែលអាចទទួលយកបាន។

នាយកប្រតិបត្តិនៃគណៈកម្មាធិការអព្យាក្រឹត និងយុត្តិធម៌ដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងត្រឹមត្រូវនៅកម្ពុជា ហៅកាត់ថា(និកហ្វិក) លោក សំ គន្ធាមី មានប្រសាសន៍ថា ការបោះឆ្នោតអសកលនេះ បានប្រព្រឹត្តិទៅយ៉ាងរលូន។

លោកថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំមើលទៅដូចមិនមានអ្វីប្លែកទេ វាដំណើរការរលូន ព្រោះការបោះឆ្នោតជាអសកល»។

ការ​បោះ​ឆ្នោត​ជ្រើស​តាំង​សមាជិក​ព្រឹទ្ធ​សភា ​នីតិ​កាល​ទី​៥ ​​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ​ កាលពី​​ថ្ងៃ​ទី២៥​ ខែ​កុម្ភៈ ​ឆ្នាំ​២០២៤។​ ការ​បោះ​ឆ្នោត​នេះ ​គឺជា​ការ​បោះ​ឆ្នោត​អសកល​ ដែល​ធ្វើ​ឡើង​រយៈ​ពេល​ ៦​ឆ្នាំ​ម្តង​។ ​អ្នក​បោះ​ឆ្នោត ​និង​អង្គ​បោះឆ្នោត​ គឺ​តំណាង​រាស្ត្រ​ក្នុង​តំណែង​ដែល​ជាប់​ឆ្នោត​ឆ្នាំ​២០២៣​ ដែល​មាន​ចំនួន​សរុប ​១២៥ នាក់​ និង​សមាជិក​ក្រុម​ប្រឹក្សា​ឃុំ​សង្កាត់​ទាំង​អស់​ក្នុង​តំណែង​ ដែល​ជាប់​ឆ្នោត​ឆ្នាំ​២០២២ ​សរុប​ចំនួន ​១១ ៦២២ នាក់ ដូច្នេះ​អង្គ​បោះ​ឆ្នោត​សរុបមាន​​ចំនួន​ ១១ ៧៤៧​ នាក់​ ​បោះ​ឆ្នោត​ក្នុង​ក្រប​ខណ្ឌ​នៃ​ភូមិ​ភាគ​នីមួយៗ​ ដែល​មណ្ឌល​បោះ​ឆ្នោតចំនួន ​៨​ភូមិភាគ។​

ការ​បោះ​ឆ្នោត​អសកល​នេះ​ នឹង​ជ្រើស​រើស​សមាជិក​ព្រឹទ្ធ​សភា​ចំនួន ​៦២​រូប​ ដោយ​សមាជិក​ចំនួន​ ៥៨ ​រូប​ត្រូវ​ជ្រើស​តាំង​ដោយ​ការ​បោះ​ឆ្នោត​អសកល​ និង​ជា​សម្ងាត់ ​តាម​រយៈ​អង្គ​បោះឆ្នោត ​ហើយ​សមាជិក​ចំនួន​ ២​រូប ​ត្រូវ​ចាត់​តាំង​ដោយ​ព្រះ​មហា​ក្សត្រ​ និង​ ២​រូប​ទៀត ​ត្រូវ​ជ្រើស​តាំង​ដោយ​រដ្ឋ​សភា ​តាម​មតិ​ភាគ​ច្រើន។​ នេះ​បើ​យោង​តាម​បទ​បញ្ជា ​និង​នីតិវិធី​ សម្រាប់​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ជ្រើស​តាំង​សមាជិក​ព្រឹទ្ធ​សភា​ ​ដែល​បោះ​ពុម្ព​ផ្សាយ​ឆ្នាំ​២០២៣ ​ដោយ​គណៈ​កម្មាធិការ​ជាតិ​រៀបចំ​ការ​បោះ​ឆ្នោត៕

ផ្ទុះរថ​យន្តដឹកភ្ញៀវទេសចរនៅមុខប្រាសាទអង្គវត្តបណ្តាលឱ្យ​មនុស្ស២នាក់រងរបួស

រថយន្តដឹកភ្ញៀវទេសចរ​៤៥កៅអី​ ១គ្រឿង​បាន​ផ្ទុះ​​​នៅ​ចំណតរថយន្តមុខប្រាសាទអង្គរ​វត្តដោយសារ​បញ្ហា​បច្ចេកទេស​ បណ្តាល​ឱ្យ​មនុស្ស​​២នាក់​រង​របួស​ និង​ខូច​ខាត​រថយន្ត​ស​រុប ​៣គ្រឿង​ ដោយសារ​តែ​បញ្ហា​​បច្ចេកទេស។ នេះបើតាម​​រដ្ឋបាល​ខេត្តសៀមរាប​​។

​សេចក្តី​ប្រកាស​ព័ត៌មាន​​សី្តពី​ករណី​ឆេះ​ផ្ទុះ​រថយន្តនៅក្នុង​ក្រុង​សៀម​រាប​ ចេញដោយរដ្ឋបាលខេត្តសៀមរាប​ នៅ​ថ្ងៃទី​៥ ខែមីនា​ ​បញ្ជាក់​ថា កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី៥ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ ពេលវេលាម៉ោង៥ និង ៥០នាទីព្រឹក រថយន្តដឹក​ភ្ញៀវ​ទេសចរប្រភេទ៤៥កៅអី ពាក់ស្លាកលេខ ភ្នំពេញ 3E-4674 ចត​ក្នុង​ចំណត​​រថយន្តវមុខប្រាសាទអង្គរវត្ត ក្រោយពេល​បានទម្លាក់ភ្ញៀវទេស​ចរ ចូលមើល​ថ្ងៃរះក្នុងប្រាសាទ​​អង្គរវត្ត បាន​ឆេះផ្ទុះ​ឡើង។

សេចក្តី​ប្រកាស​ព័ត៌មាន​ដដែល បន្ថែមថា មូល​ហេតុនៃការ​ឆេះ​ផ្ទុះនេះ ​បណ្តាល​មកពីលក្ខណៈ​​បច្ចេក​ទេស​រថយន្ត​ផ្ទាល់ បណ្តាលឱ្យ​ឆេះរាល​ដាល​ដល់រថយន្តចតក្បែរគ្នានេះ​ ចំនួន២គ្រឿងផ្សេង​ទៀត​។

សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន​បញ្ជាក់​តាមន័យ​ដើ​ម​ថា៖ «ករណីគ្រោះ​ថ្នាក់​នេះ​ មិនបាន​បង្ក​ឱ្យ​រង​របួស​ដល់​ភ្ញៀវ​ទេសចរ​នោះទេ​ ដោយ​បានបង្ក​ការខូច​ខាត​រថ​យន្ត​ចំនួន​៣គ្រឿង​ ក្នុងនោះ​រថយន្តប្រភេទ​ ៤៥​កៅអី​ ២គ្រឿង រថយន្ត​២៤​កៅ​អី ១គ្រឿង និង​បណ្តាលឱ្យ​​រងរបួសមនុស្ស​ ២នាក់»។

រដ្ឋាបាលខេត្ត​សៀមរាប បានអំពាវ​នាវ​កុំឱ្យ​មានការ​ភាន់​ច្រលំ ឬការសន្និដ្ឋានណាមួយ បង្ក​ផល​ប៉ះពាល់​​ដល់​សន្តិសុខ សណ្តាប់ធ្នាប់សង្គម។​

គួរ​បញ្ជាក់ថា ខេត្ត​សៀមរាប ជាតំបន់ទេសចរណ៍​សំខាន់របស់កម្ពុជា​ ហើយក្នុងដើម​ខែមករា​ ឆ្នាំ​២០២៤នេះ ខេត្តសៀមរាបទទួល​បាន​​ភ្ញៀវទេសចរជាង​២៦ម៉ីននាក់។​ នេះបើយោងតាម​របាយ​ការណ៍​មន្ទី​រទេស​ចរណ៍​ខេត្ត​សៀមរាប ចេញផ្សាយកាល​ពីថ្ងៃទី១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ​២០២៤​៕

Latest News