មន្រ្តីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋាភិបាលមានសុទិដិ្ឋនិយមថាកម្ពុជានឹងនៅតែអាចរក្សាទំនាក់ទំនងល្អជាមួយប្រទេសមហាអំណាចផ្នែកប្រជាធិបតេយ្យនេះបានតាមយន្តការដទៃទៀត បើទោះជានៅពេលនេះ សហរដ្ឋអាមេរិកចាត់ទុកដំណើរការបោះឆ្នោត ដែលទើបបានបិទបញ្ចប់ទៅថ្មីៗនេះ មិនបានឆ្លុះបញ្ចាំងពីបំណងរបស់ពលរដ្ឋក្តី។
លោក ផៃ ស៊ីផាន ប្រធានអង្គភាពអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល ឱ្យដឹងនៅថ្ងៃនេះថា អ្វីដែលសហរដ្ឋអាមេរិក ប្រតិកម្មអំពីដំណើរការបោះឆ្នោតនេះ អាចជាការមើលឃើញមួយជ្រុង ដែលកម្ពុជាសម្រេចបាន។ប៉ុន្តែ ការរកឃើញពីកំហុសនេះ វាមិនបានឆ្លុះបញ្ចាំងនូវបំណងពិតប្រាកដ ដែលពលរដ្ឋកម្ពុជាចង់បានការដឹកនាំតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យ ដូចដែលកម្ពុជាកំពុងមានសព្វថ្ងៃនេះឡើយ។
លោកបន្តថា៖ «សេចក្តីថ្លែងការណ៍ហ្នឹងមិនឆ្លើយតបនឹងឆន្ទៈប្រជាពលរដ្ឋដែលលោកចេញទៅបោះឆ្នោតដែលមានចំនួន ៨៤ ផ្លាយភាគរយហ្នឹងទេ។ការបោះឆ្នោតនេះគឺជាការបោះឆ្នោតមួយដែលឆ្លងកាត់នូវបទពិសោធន៍របស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ។វាជាការបោះឆ្នោតដើម្បីគាំទ្រនូវការអភិវឌ្ឋន៍ និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។អានេះគឺមានសារៈសំខាន់ណាស់…[…]..នេះជាសិទ្ធិសេរីភាពរបស់រដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិក។យើងនឹងបន្តពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងកម្ពុជានៅលើវិស័យអីដទៃទៀត។យើងគ្មានអី្វក្រៅពីមានការពន្យល់ប្រាប់ការងាទូតហើយក៏គ្មានអ្វីក្រៅពីពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងកម្ពុជា និងសហរដ្ឋអាមេរិក។អានេះជាគឺសំខាន់នៃទំនាក់ទំនងរវាងកម្ពុជា និងសហរដ្ឋអាមេរិក »។
ការបញ្ជាក់ជំហរដូចនេះ របស់មន្រ្តីរដ្ឋាភិបាល ក្រោយពីក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយថ្ងៃក្រោយ បន្ទាប់ពីកម្ពុជាប្រកាសលទ្ធផលបឋម នៃការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្រ្តលើកទី៧។តាមរយៈសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ខ្លួន គេកម្រឃើញសហរដ្ឋអាមេរិកនិយាយដោយត្រង់ គឺប្រទេសមហាអំណាចផ្នែកសព្វាវុធមួយនេះ បានចាត់ទុកការបោះឆ្នោតសកលនេះមានបញ្ហា និងគ្មានទាំងសេរី និងយុត្តិធម៌។
ជានិច្ចជាកាល គេសង្កេតឃើញ សហរដ្ឋអាមេរិកតែងបញ្ចេញប្រតិកម្មរបស់ខ្លួន ដោយឈរលើគោលការណ៍នយោបាយការទូត។ប៉ុន្តែលើកនេះវិញ ហាក់មិនដូច្នេះឡើយ។ក្នុងនាមប្រទេសមហាអំណាច ក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក បានព្រមានដោយឥតលាក់លៀមថានឹងចាត់វិធានការជាជំហានៗ តាមរយៈការការបង្កក់ទ្រព្យ បិទទិដ្ឋាការមិនឱ្យជាន់ទឹកដីអាមេរិក និងផ្អាក់កម្មវិធីជំនួយបរទេសមួយចំនួន ប្រឆាំងមន្រ្តីកម្ពុជាដែលរួមចំណែកបំផ្លាញលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ តាមរយៈការបោះឆ្នោតថ្មីៗនេះ។
តាមរយៈសេចក្តីថ្លែងការណ៍ដដែលនេះដែរ សហរដ្ឋអាមេរិក រកឃើញថា នៅមុនការបោះឆ្នោតមកដល់ រដ្ឋាភិបាលបានរុកគួន យាយី គំរាមកំហែង និងបំបិទសំឡេងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ គណបក្សនយោបាយ និងអង្គការសង្គមស៊ីវិល ដែលបង្ខំឱ្យពួកគេមិនអាចបំពេញការងារបាន ទៅតាមបេសកកម្មរបស់ខ្លួន។ក្រៅពីនេះ រដ្ឋាភិបាល បានបំពានទាំងស្មារតីនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងកាតព្វកិច្ចជាអន្តរជាតិ ដែលខ្លួនបានផ្តល់សច្ចាប័នថែមទៀតផង។
បន្ថែមពីលើនេះ សហរដ្ឋអាមេរិកក៏បានបង្ហាញការមិនពេញចិត្តដែរ ដោយលើកឡើងចំៗពីដំណើរការបោះឆ្នោតនេះថា ពលរដ្ឋមិនបានបង្ហាញពីបំណង និងឆន្ទៈពិតប្រាកដរបស់ខ្លួន ក្នុងការសម្រេចចិត្តជ្រើសរើសមេដឹកនាំ ទៅតាមបំណងប្រាថ្នារបស់ពួកគេបាន។
មិនមែនមានតែ សហរដ្ឋអាមេរិកមួយទេដែលរិះគន់ពីដំណើរការបោះឆ្នោតនេះ បណ្តាប្រទេសនៅក្នុងប្លុកលោកសេរីដទៃទៀត ក៏បង្ហាញពីជំហរមិនទទួលយកការបោះឆ្នោតនេះដូចគ្នាដែរ។ក្រោយការបោះឆ្នោតបានមួយថ្ងៃ សហព័ន្ធអាឡឺម៉ង់ បានចេញប្រតិកម្មភ្លាមៗ ដោយចាត់ទុកការបោះឆ្នោតនេះ ធ្វើតាមរបៀបរឹតត្បិត និងបង្ខិតបង្ខំ។
តាមរយៈសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ខ្លួន អាឡឺម៉ង់ រកឃើញថានៅមុនការបោះឆ្នោតចាប់ផ្តើម សិទ្ធិសេរីភាពរបស់ពលរដ្ឋត្រូវបានដកហូត និងលំហសេរីភាពខាងនយោបាយ ក៏ត្រូវបានរឹតត្បិត។ក្រៅពីពលរដ្ឋត្រូវបង្ខំចិត្តបោះឆ្នោត ដោយគ្មានគណបក្សណាដែលពួកគេពេញចិត្តហើយ លោក កឹម សុខា ដែលជាមេបក្សជំទាស់ ក៏ត្រូវបានផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារ ក្នុងកម្រិតអតិបរិមា ក្រោមបទចោទឧក្រិដ្ឋ នៅមុនការបោះឆ្នោតមកដល់ដែរ។ទាំងសហរដ្ឋអាមេរិក និងអាឡឺម៉ង់ បានបញ្ជាក់នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ខ្លួន គឺឈរនៅលើផលប្រយោជន៍ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា ដូចគ្នា។
ប្រតិកម្មនឹងការយល់ឃើញពីសហគមន៍អន្តរជាតិនេះ ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជាក៏បានចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានភ្លាមដែរ ក្រោយការបោះឆ្នោតមួយថ្ងៃ។តាមរយៈកំណត់ត្រារបស់ខ្លួន ដែលចេញកាលពីថ្ងៃទី ២៤ កក្កដា ឆ្នាំ២០២៣ ក្រសួងការបរទេស បញ្ជាក់ជំហរថា ការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្រ្តឆ្នាំ២០២៣ បានបង្ហាញដោយពិតប្រាកដដែលឆ្លុះបញ្ចាំងពីភាពចាស់ទុំខាងនយោបាយ និងប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។មិនតែប៉ុណ្ណោះ ចំនួនកើនឡើងនៃសំឡេងគាំទ្រពីពលរដ្ឋ ដែលផ្តល់ទំនុកចិត្តលើគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ជាអ្វីដែលពួកគេបានប្រើប្រាស់សិទ្ធិស្របនឹងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។
ការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្រ្ត អាណត្តិទី៧នេះ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាទទួលបានសំឡេងគាំទ្រ ១២០អាសនៈនៅក្នុងរដ្ឋសភា ក្នុងចំណោមគណបក្សនយោបាយ ១៨ គណបក្ស ស្របពេលដែលគណបក្សរាជានិយម ហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិច ទទួលបាន ៥អាសនៈ។
បើទោះបែបណា គេសង្កេតឃើញថា នៅមុនការបោះឆ្នោតជាតិអាណត្តិទី ៧ ឈានមកដល់ ទាំងតំណាងរាស្ត្រ និងសមាជិកព្រឹទ្ធសភាអាមេរិក បានស្នើច្បាប់មួយដើម្បីដាក់ទណ្ឌកម្មប្រឆាំងនឹងមន្ត្រីរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដែលពួកគេចាត់ទុក លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន និងក្រុមរបស់លោកបានចូលរួមបំផ្លាញប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា។
សេចក្តីព្រាងច្បាប់ដែលមានកម្រាស់ ២៧ទំព័រ ចេញកាលពីថ្ងៃទី ១៤ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០២៣ ដោយការិយាល័យលោក Edward J. Markey សមាជិកព្រឹទ្ធសភាអាមេរិក មកពីគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យប្រចាំរដ្ឋ Massachusetts បញ្ជាក់ថា គោលបំណងនៃសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ ធ្វើឡើងក្នុងទិសដៅដើម្បីជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា លើកកម្ពស់សិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យ ដែលកំពុងតែធ្លុះធ្លាយ ជាពិសេសអនុវត្តឱ្យបានពេញលេញនូវសិទ្ធិពលរដ្ឋ និងសិទ្ធិនយោបាយ នៅមុនការបោះឆ្នោតសកលមកដល់។
សេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាឆ្នាំ ២០២៣» ឬហៅថា “Cambodia Democracy and Human Rights Act of 2023” នេះក៏បានកំណត់ពីការដាក់ទណ្ឌកម្មប្រឆាំងមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា តាមយន្តការ បង្កកទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ពួកគេនៅសហរដ្ឋអាមេរិក បិទទិដ្ឋាការមិនឲ្យចូលសហរដ្ឋអាមេរិក និងមិនឲ្យពលរដ្ឋអាមេរិកាំងធ្វើពាណិជ្ជកម្មជាមួយជាដើម។
ចំណែកក្រុមសហជីព ដែលទ្រង់សិទ្ធិកម្មករនិយោជិត ដាក់ការព្រួយបារម្ភ ចំពោះវិធានការថ្មីៗបន្ថែមទៀត របស់សហរដ្ឋអាមេរិក ចំពោះឥរិយាបថនៅពេលនេះរបស់កម្ពុជា។សហជីព បានបង្ហាញទិន្នន័យ ដោយគិតចំពោះប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធសម្រាប់ GSP មួយ គឺកម្ពុជាទទួលបានផលប្រយោជន៍ពីការនាំទំនិញចូលទីផ្សារអាមេរិក ដោយអត់បង់ពន្ធក្នុងមួយឆ្នាំៗចន្លោះពី ៦ ទៅ ៨ពាន់លានដុល្លារ។
លោក អាត់ ធន់ ប្រធានសហភាពការងារកម្ពុជា យល់ឃើញថា ទីផ្សារសហរដ្ឋអាមេរិក វាពិតជាទីផ្សារដែលធំបើធៀបនឹងទីផ្សារដទៃទៀតដូចជាទីផ្សារសហភាពអឺរ៉ុបជាដើម។លោកបន្តថា ក្នុងមួយឆ្នាំៗ កម្ពុជាទទួលបានផលចំណេញខ្ពស់ តាមរយៈការមិនបង់ពន្ធនេះ ចូលទៅក្នុងទីផ្សារអាមេរិក។ហើយប្រសិនបើឱកាសដែលកម្ពុជាទទួលបានផលចំណេញនេះ ត្រូវបាត់បង់វាជាការសោកស្តាយ និងព្រួយបារម្ភចំពោះការធ្លាក់ចុះវិស័យការងារនៅកម្ពុជា។
បើតាមលោក អាត់ ធន់ គិតតែចំពោះវិស័យកាត់ដេរមួយផ្នែក កម្ពុជាទទួលបានផលចំណេញប្រមាណ ៤ពាន់លានដុល្លារអាមេរិកក្នុងមួយឆ្នាំៗ។តួលេខនេះ បើគិតពីការនាំទំនិញចូលទីផ្សារអាមេរិក ដោយមិនបាច់បង់ពន្ធ ធ្វើឱ្យកម្ពុជាទទួលបានអត្រាកំណើនផលទុនសរុបប្រមាណ ៨ពាន់លានដុល្លារ។
លោកបន្តថា៖ «ឥឡូវនេះគេទទួលបានផលចំណេញបណ្តើរៗហើយ ដូចនៅវៀតណាមអញ្ចឹងគឺគេចចារទ្វេភាគីជាមួយអឺរ៉ុបហ្នឹងអត់យកពន្ធទៀត។ឃើញដែរទេ ហើយប្រទេសផ្សេងៗគេបានផលចំណេញច្រើនបើសិនយើងអត់បានស្រូបកម្លាំងបញ្ជាទិញហ្នឹងខ្លាំងគេអាចមានឱកាសនាំទំឥវ៉ាន់ហ្នឹងចេញច្រើន »។
អ្នកជំនាញគោលនយោបាយ លើវិស័យកាត់ដេររូបនេះ ឱ្យដឹងទៀតថា ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធតាមរយៈគោលការណ៍ GSP របស់សហរដ្ឋអាមេរិកនេះ បានជំរុញឱ្យកំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាអាចរក្សាលំនឹងបានល្អ បើធៀបនឹងចំណូលដែលបានមកពីប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធរបស់សហភាពអឺរ៉ុបដែលហៅថា EBA។
បើទោះជាបែបណា លោក ប៉ាវ ស៊ីណា ប្រធានសហជីពចលនាកម្មករកម្ពុជា នៅតែយល់ឃើញថា ថ្វីបើប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA ផ្តល់ផលចំណេញទាបជាងប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ GSP របស់សហរដ្ឋអាមេរិកក្តី តាមរយៈចំណូលដែលបានមកពី EBA នេះនៅតែមានភាពចំាបាច់សម្រាប់កម្ពុជា ព្រោះវាបានបង្កើតឱ្យមានឱកាសការងារច្រើនសម្រាប់កម្មករនិយោជិត ១លាននាក់ និងអ្នកទទួលផលដោយប្រយោល តាមរយគោលការណ៍EBA នេះប្រមាណ ២លាននាក់ផ្សេងទៀតដែរ។
យ៉ាងនេះក្តី ក្រសួងការងារ បានចេញរបាយការណ៍ កាលពីចុងឆ្នាំ២០២២ ដោយបញ្ជាក់ជំហរថា ថ្វីត្បិតរោងចក្របានបន្តបិទទ្វារពេញមួយឆ្នាំ កាលពីឆ្នាំ២០២២ ជិត ៥០០ រោងចក្រ(៤៩១) និងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់កម្មករក្នុងវិស័យកាត់ដេរជាង ៥ម៉ឺននាក់(៥៩ ០០០)ក៏ដោយ ក៏នៅមានរោងចក្រថ្មីបន្តបើកបន្ថែមទៀតជិត ៤ពាន់រោងចក្រដែរ (៣ ៧៤៨)ដែលអាចស្រូបទាញកម្លាំងពលកម្មពីក្នុងវិស័យមួយនេះបានជាង ១៤ម៉ឺននាក់។
ចំណែក លោក កន សាវាង្ស អ្នកសម្របសម្រួលផ្នែកអង្កេត និងតស៊ូមតិជាន់ខ្ពស់ នៃអង្គការ ខុមហ្វ្រែល(Comfrel) បដិសេធក្នុងការផ្តល់យោបល់ ចំពោះដំណើរការបោះឆ្នោតសម្រាប់អាណត្តិនេះ។លោក សាវាង្ស មិនបានបញ្ជាក់ពីមូលហេតុឱ្យបានប្រាកដថាតើ ការដែលលោកមិនអាចផ្តល់ការអត្ថាធិប្បាយនេះ មកពីកត្តាអ្វីនោះទេ។
បើតាមអ្នកជំនាញកិច្ចការបោះឆ្នោតរូបនេះ អ្វីដែលលោកអាចប្រាប់បានដោយខ្លីនោះ គឺក្រុមការងាររបស់អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល មិនបានអង្កេតដោយហ្មត់ចត់ទេ អំពីដំណើរការបោះឆ្នោតលើកនេះ។
លោកបន្តថា៖ «វាជាការសម្រេចចិត្តមួយរបស់ពួកយើងទាំងអស់គ្នា។យើងធ្វើកិច្ចការនេះ មិនវាយតម្លៃតែម្តងណាស់បាទ ពីព្រោះអីបើកាលណាយើងវាយតម្លៃវាទាល់តែយើងមានការតាមដានតាំងពីដើមដល់ចប់។យើងសូមមិនលើកពីមូលហេតុទេ សូមលាក់ត្រឹមហ្នឹងចុះ »។
បើទោះជានៅពេលនេះ លោក កន សាវាង្ស ពុំអាចផ្តល់ការបំភ្លឺដោយលម្អិត ទៅលើដំណើរការបោះឆ្នោត ក៏គេអាចដឹងបានថា អ្វីដែលលោកមិនអាចបញ្ចេញព័ត៌មានកើតនេះ ទំនងព្រួយបារម្ភពីសុវត្ថិភាព ក្នុងស្ថានភាពនៃការបោះឆ្នោតដ៏លំបាក់ សម្រាប់អាណត្តិនេះ ដែលគេសង្កេតឃើញថា មានលក្ខណៈចង្អៀតទាំងនីតិវិធី និងសកម្មភាពមួយចំនួនផង។
ការបន្តនៅស្ងៀមស្ងាត់របស់ក្រុមអ្នកជំនាញកិច្ចការបោះឆ្នោត ពីអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលនេះ ស្របគ្នានឹងបណ្តាប្រទេសមហាអំណាចធំៗ ដូចជាសហរដ្ឋអាមេរិកជាដើម បន្តរិះគន់ការបោះឆ្នោតលើកនេះ ដោយចាត់ទុកថា ជាការបោះឆ្នោតមួយដែលមានការរឹតត្បិត គាប់សង្កត់ និងមិនបានធានាពីសេរី និងយុត្តិធម៌ទេ។
ប្រតិកម្មនឹងការចោទប្រកាន់នេះ លោក ហង្ស ពុទ្ធា អ្នកនាំពាក្យគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត ហៅការរិះគន់របស់ប្រទេសលោកសេរីទាំងនេះថា ជាក្រុមប្រទេសដែលមិនយល់ពីដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យរបស់ប្រទេសកម្ពុជា។អ្នកនាំពាក្យរូបនេះ ចំអកឱ្យក្រុមប្រទេសដែលរិះគន់ស្ថាប័នជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតនេះថា ជាក្រុមប្រទេសដែលមិនឈរលើគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ ដោយពិតប្រាកដណាមួយនោះដែរ។
លោកបន្តថា៖ «គ.ជ.បទទួលរងការចោទប្រកាន់ផ្សេងៗថាជាការរៀបចំបោះឆ្នោតក្លែងក្លាយ។ខ្ញុំយល់ថាអ្នកដែលនិយាយថាការបោះឆ្នោតក្លែងក្លាយនោះទេជាអ្នកប្រជាធិតេយ្យក្លែងក្លាយទៅវិញ »។
ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធទូទៅ (GSP) របស់សហរដ្ឋអាមេរិក បានផ្តល់លទ្ធភាពឱ្យកម្ពុជានាំទំនិញជាង៥ ០០០មុខចេញទៅកាន់ទីផ្សារអាមេរិកដោយមិនជាប់របាំងពន្ធគយ។ ប៉ុន្តែប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធនេះបានផុតសុពលភាពកាលពីឆ្នាំ២០២០ ហើយមិនទាន់បានផ្តល់សុពលភាពឡើងវិញនៅឡើយទេចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០២១មក។
ដោយឡែក ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធមួយទៀតឈ្មោះថា ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA ក្នុងមួយឆ្នាំៗ កម្ពុជាទទួលបានផលចំណេញប្រមាណ ៧០០លានដុល្លារអាមេរិក តាមរយៈការនាំទំនិញចូលទីផ្សារអឺរ៉ុប ដែលមិនជាប់របាំងពន្ធគយនេះដូចគ្នា។
នៅចំពោះពេល ដែលកម្ពុជាមិនទាន់មានសញ្ញាជាវិជ្ជមាន អំពីការផ្តល់ឋានៈឡើងវិញ ពីប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធទូទៅ GSP របស់អាមេរិកនេះ ទាំង លោក ហ៊ុន សែន និងមន្រ្តីរបស់លោកនៅក្នុងក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ សុទ្ធតែបានបញ្ជាក់ដូចៗគ្នាថា រដ្ឋាភិបាលរបស់លោកលែងខ្វល់នឹងការបាត់បង់ប្រពន្ធអនុគ្រោះពន្ធទាំងពីរនេះទៀតហើយ។
ថ្លែងនៅចំពោះមុខកម្មករ ក្នុងស្រុកគង់ពិសី ខេត្តកំពង់ស្ពឺ កាលពីថ្ងៃទី ៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៣ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី អះអាងដោយមោទកភាពថា រដ្ឋាភិបាលរបស់លោកឈប់ត្រូវការប្រពន្ធអនុគ្រោះ EBA របស់សហភាពអឺរ៉ុបទៀតហើយ។ក្នុងន័យនេះ បើតាមលោក ហ៊ុន សែន ដោយសារស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសកម្ពុជា នឹងចាកចេញពីភាពក្រីក្រ ទៅរកប្រាក់ចំណូលមធ្យមកម្រតខ្ពស់ ក្នុងឆ្នាំ២០២៧។
ហាក់មិនខុសគ្នាទេ លោក វង្ស៊ី វិស្សុត រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ បានលើកឡើងក្នុងវេទិកាសាធារណៈស្តីពីច្បាប់ហិរញ្ញវត្ថុ ឆ្នាំ ២០២៣ ដែលរៀបចំឡើងកាលពីថ្ងៃទី ២៥ ខែមករាថា កម្ពុជាមិនបារម្ភពីការបាត់បង់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ GSP របស់សហរដ្ឋអាមេរិក និង EBA របស់សហភាពអឺរ៉ុបនោះទេ។ក្នុងន័យនេះ បីឆ្នាំចុងក្រោយនេះ កម្ពុជាលែងពឹងផ្អែកទៅលើប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធទាំងពីរនេះទៀតហើយ ដោយជំនួសមកវិញ កម្ពុជាមានលទ្ធភាពគ្រប់គ្រាន់ ដែលអាចនាំទំនិញចូលទីផ្សារអន្តរជាតិបានដោយខ្លួនឯង។
តាមរយៈជញ្ជីពាណិជ្ជកម្ម ដែលកម្ពុជាឈរលើគោលការណ៍ឯករាជ្យ លោក វង្ស៊ី វិស្សុត លើកឡើងថា និន្នាការនេះ នាំឱ្យប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍មួយនេះ ទទួលបានផលចំណេញ ក្នុងទំហំទឹកប្រាក់ជិត ៥ពាន់លានដុល្លារ(៤ ៦៤៨) ចូលក្នុងទីផ្សារអាមេរិក គិតក្នុងរយៈពេល ៦ខែ នៅឆ្នាំ២០២២។
បើទោះជាក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ បានបញ្ចេញតួលេខ ពីការនាំចេញក្នុងទំហំទឹកប្រាក់ស្ថិតក្នុងកម្រិតខ្ពស់បែបនេះក៏ដោយចុះ បើគេក្រឡេកមើលពីស្ថិតិនៃការបិទ និងព្យួរការងារនៅក្នុងវិស័យឧស្សាហកម្មកាត់ដេរនេះវិញ ឃើញស្ថិតិស្ថិតក្នុងហានិភ័យខ្ពស់ដូចគ្នាដែរ។
ក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ បានបញ្ចេញទិន្នន័យរបស់ខ្លួន កាលពីចុងឆ្នាំ២០២២កន្លងទៅនេះ បង្ហាញថាមានរោងចក្រជាង១០០រោងចក្រ បានព្យួរការងារ(១០២) ដោយសារតែគ្មានការបញ្ជាទិញ។ចំនួននេះ នៅមិនទាន់គិតដល់រោងចក្រដែលត្រូវបិទ្វារលែងដំណើរការជិត ៥០០រោងចក្រផ្សេងទៀតក្តី។
សហភាពអឺរ៉ុប កាលពីថ្ងៃទី ១៦ ខែ មីនា ឆ្នាំ២០២៣ បានអនុម័តលើសេចក្តីសម្រេចចិត្តរបស់ខ្លួនថ្មីមួយទៀត ដោយព្រមានដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះទាំងស្រុងចេញពីកម្ពុជា ប្រសិនបើការបោះឆ្នោតអាណត្តិទី៧នេះ រកឃើញថា ប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្សនៅតែដុនដាប់។ការព្រមានលើកទី២នេះ នៅក្រោយពេលសហភាពអឺរ៉ុប បានដកហូតប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA ២០ភាគរយនេះពីកម្ពុជាម្តងរួចមកហើយ។ក៏ប៉ុន្តែទីផ្សារខ្នាតយក្សមួយនេះ បានសន្យាថាខ្លួននៅតែអាចផ្តល់ឋានៈជាប្រទេស ទទួលបានប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធដូចដើម ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលស្តារប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្សឱ្យបានប្រសើរឡើងវិញ។
នៅចំពោះមុខនេះ បើទោះជាមន្រ្តីរដ្ឋាភិបាលសុទ្ធតែបានអះអាងដូចៗគ្នាថា កម្ពុជាលែងពឹងផ្អែកលើជំនួយពីបរទេស និងមានយន្តការផ្សេងក្នុងការចរចាផ្នែកការទូតក្តី សម្រាប់អ្នកជំនាញផ្នែកវិស័យវាយណភណ្ឌកាត់ដេរ នៅតែមើលឃើញថា កម្ពុជានឹងនៅតែប្រឈមមុខខ្ពស់ ផ្នែកវិស័យការងារនេះដដែល។
ជារួមប្រសិនបើសហរដ្ឋអាមេរិកសម្រេចប្រើទណ្ឌកម្ម និងដាក់សម្ពាធដូចការសម្រេចចិត្តរបស់ខ្លួនមែន ចង់ ឬមិនចង់វានឹងជះឥទ្ធិពលអាក្រក់ ដែលធ្វើឱ្យអ្នកទទួលផលទាំងផ្ទាល់ និងប្រយោលពីវិស័យកាត់ដេរប្រមាណ ៣លាននាក់ នឹងជួបវិបត្តិគ្មានការងារធ្វើ៕
