ការប្រើប្រាស់បណ្ដាញទំនាក់ទំនងសង្គមដូចជា Facebook,Tik Tok, Instagram, Whatsapp,Telegram និងកម្មវិធីជាច្រើនទៀត កំពុងមានការពេញនិយមចំពោះមនុស្សគ្រប់វ័យ ជាពិសេសកុមារក្រោយអាយុ១៨ឆ្នាំដែលកំពុងស្ថិតនៅក្នុងវ័យសិក្សា។ បណ្តាញទំនាក់ទំនងសង្គមត្រូវបានទទួលស្គាល់ថាមានទាំងចំណុចវិជ្ជមាន និងអវិជ្ជមាន ។
Newsroom Cambodia បានសម្ភាសន៍ពលរដ្ឋចំនួន៦នាក់ ជុំវិញការយល់ឃើញរបស់ពួកគេទាក់ទងនឹងការប្រើប្រាស់បណ្ដាញទំនាក់ទំនងសង្គមរបស់កុមារក្រោមអាយុ១៨ឆ្នាំ៖
លោក វឿន ទិវា អាយុ២៥ ជាទាហាន យល់ឃើញថា ការប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គមរបស់កុមារក្រោមអាយុ១៨ឆ្នាំ ធ្វើឲ្យពួកគេយល់ដឹង តាមទាន់បច្ចេកវិទ្យាសម័យថ្មី ប៉ុន្តែអាចធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ការសិក្សារបស់ពួកគេ។
លោកបន្តថា៖ «ចំពោះផលវិជ្ជមានពួកគាត់ អាចយល់ដឹងច្រើនពីសង្គមជាក់ស្ដែង។ ផលអវិជ្ជមានពួកគាត់ អាចញៀនរបស់អស់នឹង នៅពេលដែលគាត់ញៀនច្រើន លេងច្រើន អាចប៉ះពាល់ដល់ការសិក្សារបស់ពួកគាត់»។
លោក លីប សេងហួរ ជានិសិ្សតនៅសាកលវិទ្យាល័យវិទ្យាសាស្រ្តសុខាភិបាល លើកឡើងថា បច្ចុប្បន្ននេះកុមារមួយចំនួនប្រើជំនាញរបស់ពួកគេ បង្កើតជាជំនួញ (លក់អនឡាញ) ស្របពេលដែលកុមារមួយចំនួនទៀតបង្កើតមាតិកាមិនសមរម្យ ។
លោកបន្តថា៖ « គាត់អាចបង្កើតជា Page(ទំព័រលើបណ្តាញសង្គម)គាត់បង្កើតBusiness(ជំនួញ)ខ្លួនឯងក្មេងខ្លះគាត់ឆ្លាតគាត់ចំណាប់ខាងរកស៊ីប្រើពួកនឹងទៅល្អទម្រាំពួកគាត់ចូលសាកលទៀត ការវិវឌ្ឍន៍របស់ពួកគាត់កាន់តែល្អ»។
លោកបន្ថែមថា៖ «ក្មេងខ្លះទៀតគាត់ប្រើក្រោមរូបភាពមិនត្រឹមត្រូវ ឬ Post (ផ្សព្វផ្សាយ) ប្រភេទរូបភាពមិនល្អធ្វើសកម្មភាពឆ្គាំឆ្គង វាមិនល្អដល់សង្គម […] មើលទៅមិនល្អសម្រាប់គាត់ នៅក្មេងថតរូបសិចស៊ីបង្ហាញលើ Social media(បណ្ដាញសង្គម)ដែលធ្វើឲ្យអាប់ឱនដល់មុខមាត់គាត់ ក៏ដូចជាប៉ាម៉ាក់គាត់»។
កញ្ញា ស៊ឹម ផាត់ទីយ៉ា ជាបុគ្គលិកសង្គមកិច្ច ក្នុងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល យល់ឃើញថា សព្វថ្ងៃនេះឪពុកម្ដាយមួយចំនួនធំមានលទ្ធភាពឲ្យកូនប្រើប្រាស់ទូរស័ព្ទទំនើប ធ្វើឲ្យកុមារងាយស្រួលក្នុងការប្រើបណ្ដាញទំនាក់ទំនងសង្គម ទង្វើទាំងនេះប្រៀបដូចអាវុធមុខពីរចំពោះកុមារស្ថិតក្នុងវ័យសិក្សា។
កញ្ញាបន្តថា៖ «ឧទាហរណ៍ពាក់ព័ន្ធជាមួយកម្មវិធី Tik Tok (ទិកតុក) មួយចុះ ជាកម្មវិធីដែលយើង Post (ផ្សព្វផ្សាយ) រូប ឬវីដេអូ ហើយវាទាក់ទងការ Post (ផ្សព្វផ្សាយ) វីដេអូរាំ អ្វីដែលអត់ល្អចំពោះក្មេង អ៊ីចឹងទៅនឹងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ការគិតរបស់ក្មេងហើយជះឥទ្ធិពលដល់ពួកគាត់ ឲ្យគាត់ធ្វើតាមរឿងអស់នឹងដែរ គាត់វក់លេងវាច្រើន លែងចង់រៀន ហើយរបៀបរៀបចំខ្លួនរបស់ពួកគាត់មើលទៅខុសពីក្មេងដទៃ»។
កញ្ញាបន្ថែមថា៖ «ទន្ទឹមនឹងនោះក៏មានផលវិជ្ជមានដែរ បើសិនជាក្មេងក្នុងវ័យនឹងគាត់អាចប្រើជាប្រយោជន៍មើល Youtube (យូធូប) មើលមេរៀន»។
កញ្ញា កែវ សុធា ជានិស្សិតនៅវិទ្យាស្ថានវ៉ាន់ដា បានលើកឡើងថាមានផលប៉ះពាល់ខ្លាំងប្រសិនបើកុមារធ្វើត្រាប់តាមមាតិកាមិនសមរម្យ ដែលផ្សព្វផ្សាយលើបណ្តាយសង្គម ស្របគ្នានេះធ្វើឲ្យកុមារស្គាល់ពីសង្គមខាងក្រៅកាន់តែច្បាស់។
កញ្ញាសំណូមពរថា៖ «អ្នកម្តាយ ឬលោកឪពុកគ្រប់រូប ពេលទំនេរនាំកូនដើរលេងកម្សាន្តកុំឲ្យគាត់ [កុមារ] លេងទូរសព្ទច្រើន»។
កញ្ញា ប៉ិច សៀមលី ជាបុគ្គលិកធនាគារ យល់ឃើញថាកុមារចំណាយពេលលើបណ្តាញសង្គមច្រើនខ្លាំងពេកធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ទំនាក់ទំនងរបស់កុមារជាមួយក្រុមគ្រួសារ។
កញ្ញាបន្តថា៖ «ផលប៉ះពាល់ទី១គឺជះឥទ្ធិពលខ្លាំងលើContent(មាតិកា)មិនសូវសរម្យធ្វើឲ្យគាត់យកគំរូតាម ទី២គឺប៉ះពាល់លើការសិក្សារបស់ពួកគាត់ព្រោះវ័យនឹង ជាវ័យដែលកំពុងក្រេបយកចំណេះវិជ្ជា»។
កញ្ញាបន្ថែមថា៖ «ប្រសិនបើគាត់ប្រើលើផ្លូវត្រូវគឺគាត់ទទួលបានចំណេះដឹងច្រើន គាត់ទទួលបាន Video(វីដេអូ)ល្អគាត់យកគំរូតាម»។
លោក កែវ សំណាង ជានិស្សិតសាកលវិទ្យាល័យវេស្ទើន លើកឡើងថាមានផលល្អបើកុមារប្រើបណ្តាញទំនាក់ទំនងសង្គមជាប្រយោជន៍សម្រាប់ស្រាវជ្រាវឯកសារមេរៀន។
លោកបន្តថា៖ «គុណវិបត្តិធ្វើឲ្យកុមារមួយចំនួនវក់នឹងការប្រើបណ្តាញសង្គម មិនថាYoutube(យូធូប) ឬកម្មវិធីផ្សេងៗ»៕
