fbpx
Home Blog Page 30

រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងមហាផ្ទៃ ព្រមានបណ្ដេញចេញពីក្របខ័ណ្ឌចំពោះ​មន្ត្រីនគរបាល​ដែល​ឱ្យ​អាវុធទៅអ្នកដទៃខ្ចី

រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងមហាផ្ទៃ ព្រមានបណ្ដេញមន្ត្រី​​ចេញពីក្របខ័ណ្ឌ ចំពោះមន្រ្តី​នគរបាល​រូបណាដែ​ល​ឱ្យ​លិខិត​បេសកកម្ម និងអាវុធ​ទៅឱ្យ​​អ្នកដ៏ទៃខ្ចី ហើយ​បង្កឱ្យកើតមាន​ការបាញ់បោះ​សេរី បណ្ដាល​ឱ្យមានមនុស្សស្លាប់ និងរបួស ក្នុងប្រការណាមួយ។

​​ក្នុង​ពិធី​បិទសន្និបាតបូកសរុបការងារឆ្នាំ២០២៣ និង​លើកទិសដៅការងារបន្តរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ នៅទីស្តីការក្រសួងមហាផ្ទៃ នៅ​ថ្ងៃទី២៩ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤នេះ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួង​មហាផ្ទៃ​ លោក ​ស សុខា បានលើកឡើង​ថា ប្រសិនបើកម្លាំងនគរបាលប្រើប្រាស់​អាវុធដោយ​ខុស​ច្បាប់ មិន​មាន​ការ​អនុញ្ញាត ឬ​យក​អាវុធរបស់ខ្លួនទៅឱ្យអ្នកដទៃខ្ចីឬកាន់កាប់នោះ មិនចាំបាច់ទុកក្នុងក្របខ័ណ្ឌទៀតនោះទេ។

លោកបន្ត​ថា ការ​ប្រើប្រាស់​អាវុធ​ដោយ​ខុស​ច្បាប់ មិនមានការគ្រប់គ្រងត្រឹមត្រូវបែបនេះ នឹងអាចបង្កជាគ្រោះថ្នាក់ទៅលើប្រជាពលរដ្ឋទូទៅ។

អ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ទូច សុខៈ មាន​ប្រសាសន៍ថា មូល​ហេតុ​ដែល​លោកឧបនាយក រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងមហាផ្ទៃ បានដាក់ចេញបទបញ្ជានេះ ដោយសារតែលោកចង់ឱ្យកង​កម្លាំង​នគរបាល គោរពឱ្យបានខ្ជាប់ខ្ជួននូវវិន័យ និងបទបញ្ជា ជាពិសេសការគ្រប់​គ្រង​អាវុធ​របស់​ខ្លួន​ដែល​មិន​អាច​អនុញ្ញាតឱ្យចេញពីដៃខ្លួនឯង ទៅកាន់អ្នកដទៃទេ។

លោកបន្តថា​ ការហាមឃាត់នេះ គឺដើម្បីចៀសវាងករណីដែលអ្នកដទៃ​យក​អាវុធ​របស់​មន្ត្រីទៅប្រើប្រាស់ខុស​​ពី​ភារៈកិច្ច​ ហើយបង្កទៅជាបទល្មើស ឬអសន្តិសុខណាមួយ​នៅក្នុង​សង្គម។

លោកថ្លែង​ថា៖ «កន្លងទៅ យើងមិនមានតួលេខច្បាស់លា​ស់​ណា ដែល​ថា​មានករណីហ្នឹងកើតឡើង​ទេ វាអា​ច​មាន​ករណី​ប្រហាក់​ប្រហែល ប៉ុន្តែ​ជាទស្សនៈ​វែង​ឆ្ងាយ ដើម្បីឱ្យយើងមានវិន័យត្រឹមត្រូវគ្រប់គ្រងអាវុធត្រឹមត្រូវ ដើម្បីបង្ការកុំឱ្យមានបទល្មើសផ្សេងៗ កើតចេញពីករណីអញ្ចឹង គឺយើងត្រូវតែដាក់បទបញ្ជាឱ្យបានម៉ឺងម៉ាត់ជាងមុន មិនមែនមានន័យថា វាទាល់តែមានករណីបែបហ្នឹង ទើបយើងដាក់ចេញនូវបទបញ្ជាទេ»។

លោកទូច សុខៈ បន្ថែម​ថា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ បានដាក់ចេញនូវបទបញ្ជានេះ ដើម្បីឱ្យអគ្គស្នងការដ្ឋាននគរបាលជាតិ ដែលមាន​នាយកដ្ឋានគ្រប់គ្រងអាវុធជាតិផ្ទុះ និងបណ្ដាស្នង​ការដ្ឋានរាជធានីខេត្តទាំងអស់ ត្រូវធ្វើ​បច្ចុប្បន្នភាពមន្ត្រីនគរបាលឱ្យច្បាស់ថា មន្រ្តីដែលមានសិទ្ធិកាន់កាប់អាវុធដោយ​ស្រប​ច្បាប់មាន​​ប៉ុន្មាននាក់ និង​មិនមានអាវុធកាន់កាប់ប៉ុន្មាននាក់​ ដើម្បីឈានទៅគ្រប់គ្រងឱ្យបាននូវអាវុធជាតិផ្ទុះ និងចូលរួមជួយបង្ការ​បាតុ​ភាពអវិជ្ជ​មាន ឬអសន្តិសុខក្នុងសង្គមណាមួយកើតឡើង។

អ្នកនាំពាក្យស្នងការនគរបាលរាជធានីភ្នំពេញ លោក សំ វិច្ឆិកា មានប្រសាសន៍ថា មន្ត្រីនគរបាល​នៃ​ស្នងការនគរបាលរាជធានីភ្នំពេញ កាន់កាប់អាវុធ នៅពេល​ដែល​មាន​ការ​ចុះទៅ​បំពេញបេសកកម្មត្រឹមត្រូវតែប៉ុណ្ណោះ។ លោកបន្តថា កិច្ចការងារនេះ ត្រូវបានអនុវត្ត និងរឹតបន្តឹងយ៉ាងម៉ឺនម៉ាត់ ដោយមិនឱ្យកងកម្លាំងប្រើប្រាស់អាវុធខុសបញ្ជា ឬខុសទៅនឹងគោលការណ៍ច្បាប់នោះទេ។

លោកថ្លែងថា៖ «ឯកឧត្តមស្នងការបានណែនាំរួចហើយ ករណីអាវុធដែលយើងបានប្រើប្រាស់ផ្ទាល់ខ្លួនហ្នឹង មិនឱ្យអ្នកណាប្រើប្រាស់ខ្ចីយកទៅប្រើប្រាស់បានទេ ចឹងប្រសិនបើកាលណាយកអាវុធផ្ទាល់ខ្លួនឱ្យគេប្រើប្រាស់ អាហ្នឹងត្រូវទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខច្បាប់ហើយ»។

នាយក​​ទទួល​បន្ទុក​កិច្ចការ​ទូទៅ​នៃ​អង្គការសិទ្ធិមនុស្ស​​លីកាដូ ​លោក អំ សំអាត យល់ថា សារ​​ព្រមាន​របស់​រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ ជាការក្រើនរំលឹកដល់​មន្រ្តីនគរ​បាល និង​អង្គភាពពាក់ព័ន្ធ ឱ្យមានការគោរពច្បាប់ និងវិន័យរបស់​កងម្លាំងនគរបាលជាតិ។

កន្លងមក លោកសង្កេតឃើញ​មានការប្រើប្រាស់អាវុធ និង​ការ​បាញ់បោះដោយសេរីមួយចំនួន បានកើតឡើង​បណ្តាលឱ្យមានអ្នករងរបួស និងស្លាប់ និងខ្លះទៀត​ប្រើប្រាស់អាវុធក្នុង​ការគម្រាមកំហែង និងយកខ្នងអ្នកនេះអ្នកនោះមកអាង ដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់កិត្តិយស​កងកម្លាំង និងថ្នាក់ដឹកនាំ។

តែយ៉ាងណា​ លោកមើលឃើញថា មានករណីបាញ់បោះសេរីមួយចំនួន​​ ត្រូវបាន​​សមត្ថកិច្ចអនុវត្ត​វិធានការផ្លូវច្បាប់ទៅលើ​ជនល្មើស ដោយ​មាន​បញ្ជាពីថ្នាក់ដឹកនាំ។

លោកថ្លែងថា៖ «ការឱ្យលិខិតបេសកកម្ម និងអាវុធទៅអ្នកដទៃប្រើប្រាស់អាចបង្កជាបទល្មើសផ្សេងៗកើតឡើង និងជារឿងខុសច្បាប់ […] ក្រសួង និងសមត្ថកិចក្ចពាក់ព័ន្ធត្រូវអនុវត្តតាមវិន័យកងកម្លាំង​ និងតាមផ្លូវច្បាប់ទៅលើបុគ្គលណាដែលបាន​ឱ្យអ្នកដទៃខ្ចីលិខិតបេសកកម្ម ឬអាវុធរបស់ខ្លួន ព្រោះជារឿងខុសវិន័យ និង​ខុស​ច្បាប់ ម្យ៉ាងទៀត​ ​នៅ​ពេលជនដែលទទួលបានការខ្ចីលិខិតបេសកកម្ម និងអាវុធយកទៅប្រព្រឹត្តបទល្មើផ្សេងៗអ្នកដែលឱ្យគេខ្ចីត្រូវទទួលទោសដូចគ្នា»។

លោក អំ សំអាត បន្ថែម​ថា ការអនុវត្តវិធានការនេះ មានប្រសិទ្ធភាពទាល់តែស្ថាប័ន និងមន្រ្តី​អនុវត្តច្បាប់ទាំងអស់ អាចអនុវត្តឱ្យបានតឹងរ៉ឹង​តាមវិន័យកងកម្លាំងនគរបាលជាតិ និងតាមផ្លូវច្បាប់ដោយ​មិនមានការយោគយល់៕

ជនជាតិដើមភាគតិចគួយរងបណ្ដឹងក្រុមហ៊ុនចិន ស្នើ​តុលាការ​ខេត្ត​ព្រះវិហារ​ទម្លាក់​បទ​ចោទ​លើ​ពួក​គេ

ជនជាតិ​ដើម​ភាគ​តិច​កួយចំនួន ៤នាក់ នៅឃុំឆែប ខេត្តព្រះវិហារ ដែល​រង​បណ្ដឹង​ពី​ក្រុម​ហ៊ុនចំការ​អំពៅ​ចិន ពាក់ព័ន្ធនឹង​រឿងវិវាទដីធ្លី ស្នើឱ្យតុលាការខេត្ត ទម្លាក់ចោលការចោទប្រកាន់ចំពោះពួកគេ ដោយថាការប្តឹងរបស់ក្រុមហ៊ុនទៅលើពួកគាត់​ជារឿងអយុត្តិធម៌។

ការស្នើនេះ ធ្វើឡើងក្រោយពីអយ្យការអមសាលាដំបូងខេត្តព្រះវិហារ កោះហៅពួកគេឱ្យចូលខ្លួនបំភ្លឺទាក់ទងនឹងបទ​ចោទ «រារាំងការអនុវត្តការងាររបស់ក្រុមហ៊ុន និងញុះញង់ប្រជាពលរដ្ឋឱ្យចូលកាន់កាប់ប្រើប្រាស់ដីរដ្ឋដោយខុស​ច្បាប់» កាលពីថ្ងៃទី២៧ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤។ ពលរដ្ឋទាំង៤នាក់ ដែលរងការចោទប្រកាន់នោះរួមមាន លោក ពាន សុផាត លោក អៀម អោន លោក រឹម ធឿយ និងលោក សឿន ថា។​

លោក ពាន សុផាត ជនជាតិជាតិភាគតិចគួយ នៅភូមិប្រើសក្អម ឃុំម្លូព្រៃពីរ ស្រុកឆែប ខេត្តព្រះវិហារ លើកឡើង​ថា ករណីវិវាទដីធ្លីទំហំប្រមាណ ៨០០ហិកតា រវាងពលរដ្ឋ និងក្រុមហ៊ុន​ចិនរ៉ូយហ្វេង បាន​កើតឡើងតាំងពីឆ្នាំ២០១២ រហូត​មក​ដល់បច្ចុប្បន្ន។ លោក​បន្តថា កាលពីថ្ងៃទី១១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤នេះ ភាគីក្រុមហ៊ុន បានទៅឈូសឆាយដីដែលពលរដ្ឋកំពុងបង្ក​បង្កើនផល​ និងបាន​បង្កអំពើហិង្សាទៅលើពលរដ្ឋដែលរារាំងការឈូសឆាយនោះ បណ្តាលឱ្យពលរដ្ឋ​​ចំនួន ៣នាក់ រងរបួស​ ប៉ុន្តែក្រោយហេតុការណ៍នេះ បែរជាក្រុមហ៊ុនដាក់ពាក្យប្តឹងពួកគាត់ទៅ​តុលាការ​វិញ។

លោកបន្តថា៖«គេចោទខ្ញុំអត់មានមូលហេតុ វាអយុត្តិធម៌ណាស់ ព្រោះខ្ញុំបាត់បង់ដីធ្លីហើយត្រូវគេវៃ ទាត់ធាក់របួសចំនួន៣នាក់ ពិតជាអយុត្តិធម៌ណាស់»

ករណីនេះ លោក ពាន សុផាត ​ស្នើឱ្យតុលាការទម្លាក់បទចោទចំពោះរូបលោក និងជនជាតិកួយ ៣នាក់ទៀត​ ដោយថា ពួកគាត់មិនបានប្រព្រឹត្តដូចការចោទប្រកាន់។

លោកថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំសំណូមពរដល់តុលាការសាលាដំបូងខេត្តព្រះវិហារ ឱ្យទម្លាក់ចោលបទចោទនេះ​ទាំងស្រុងព្រោះពួកយើងខ្ញុំអត់ប្រព្រឹត្តអីខុសតាម​ការចោទប្រកាន់នោះទេ ព្រោះអីខ្ញុំជាជនជាតិដើមភាគតិចរស់នៅទឹកដីកម្ពុជាតាំងពីកំណើតមក ពឹងលើដីអាស្រ័យផលសម្រាប់ចិញ្ចឹមជីវិត»។

លោក អៀម អោន ជាជនជាតិដើមភាគតិចគួយមួយរូបទៀត ដែលរងបណ្តឹងដែរនោះ បានឱ្យដឹងថា ក្នុងកំឡុងពេលឆ្លើយបំភ្លឺនៅតុលាការ​នោះ រូបលោកបាន​បដិ​សេធ​ការ​ចោទប្រកាន់។ លោកថា ក្រុមហ៊ុនបាន​ប្តឹងពួកគាត់ថាបាន​ប្រព្រឹត្ត នៅថ្ងៃទី១៦ ខែកុម្ភៈ ប៉ុន្តែជាក់ស្តែងនៅថ្ងៃនោះ ប្រជាពលរដ្ឋ​មិនបាន​ទៅកាន់ទីតាំងដីដែលមានទំនាស់ និងមិនបានធ្វើសកម្ម​ភាពណាមួយដូចការចោទប្រកាន់របស់ក្រុមហ៊ុនឡើយ។

លោកអះអាងថា៖ «នៅថ្ងៃទី១៦[ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤]ខ្ញុំឈឺ ម៉្យាងទៀតពួកសហគមន៍ខ្ញុំទាំងអស់អត់បានធ្វើអីទេនៅថ្ងៃទី១៦នោះ អានេះវាខុសពីយើងធ្វើការងារជាក់ស្ដែង[…] ខ្ញុំសូមបដិសេធចេញ និងសូមឱ្យខាងតុលាការទម្លាក់ការចោទប្រកាន់ចោល ហើយពាក្យបណ្តឹងនេះខុសទាំងទីកន្លែងសកម្មភាព ខុសទាំងទីកន្លែងបច្ចុប្បន្ន អញ្ចឹង​ទេ​ ពួកខ្ញុំអត់ទទួលយកទេ»

ជុំវិញរឿងនេះ អ្នកនាំពាក្យអយ្យការអមសាលាដំបូងខេត្តព្រះវិហារ លោកថុល គឹមហ៊ឹង មានប្រសាសន៍ថា ការលើក​ឡើង​របស់​ពលរដ្ឋ គ្រាន់​តែ​ជា​ការអះអាងរៀងខ្លួន។ លោកថា ដើមបណ្តឹង គឺជាមន្ទីរកសិកម្ម រដ្ឋបាលព្រៃឈើ និងក្រុមហ៊ុនចំការអំពៅដែលគ្រប់គ្រងលើដីនោះ។

លោកបន្ថែមថា៖ «និយាយទៅដីនោះជាដីប្លង់រឹងហើយ តែប្រជាពលរដ្ឋគាត់នៅតែចូលទៅកាន់កាប់ បើសិនជាដីនោះ មិនមែនជាដីចុះបញ្ជីរបស់រដ្ឋទេ ក៏ខាងក្រសួងឬមួយខាងរដ្ឋបាលព្រៃឈើគេមិនប្តឹងទេ»

លោកបន្ថែមថា តំណាងអយ្យការមិនទាន់សន្មត់​​នៅឡើយថាតើ​​ពលរដ្ឋបានប្រព្រឹត្តដូចក្នុង​ពាក្យ​បណ្តឹងនោះ​ដែរឬយ៉ាងណា​ ដោយថានេះ​គ្រាន់​តែ​ជាការកោះហៅមកដើម្បីឱ្យពលរដ្ឋបំភ្លឺតែប៉ុណ្ណោះ។

លោកសង្គត់ធ្ងន់ថា៖ «តំណាងអយ្យការអាចចុះទៅដល់ទីតាំងដើម្បីឱ្យខាងសុរិយោដី គាត់ចុចមើល តើដីរបស់គាត់ ពិតជាប៉ះពាល់នៅដីចុះបញ្ជីរបស់រដ្ឋនឹងអត់? [..] តំណាងអយ្យការនឹងអង្កេតឱ្យដឹងការពិតថាយ៉ាងម៉េចទៅមុខទៀត»

នាយកទទួលបន្ទុកកិច្ចការទូទៅនៃអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្ស​លីកាដូ លោក អំ សំអាត យល់ថា ការដែលពលរដ្ឋទៅ​រារាំងការឈូសឆាយដីជាការការពារប្រយោជន៍រួម មិនមែនជាប្រយោជន៍បុគ្គលនោះទេ ដែលករណីនេះ អាជ្ញាធរគួរពិចារណា និងផ្តល់ដំណោះស្រាយសមរម្យដល់ពួកគាត់។

លោក​ថា៖ «អ្វីដែលគាត់ការពារទៅលើផលប្រយោជន៍រួមហ្នឹង មិនមែនជាផលប្រយោជន៍របស់បុគ្គលទេ អាហ្នឹងត្រូវគិតគូរពិចារណាដែរ ពីព្រោះគាត់គិតថាមានអ្នករំលោភយកដីរបស់គាត់ ឬក៏ដីរបស់រដ្ឋអីចឹងទៅ គាត់នាំគ្នាទៅធ្វើការការពារ អាហ្នឹងវាជារឿងមួយមិនមានការយល់គ្នារវាងអាជ្ញាធរជាមួយពលរដ្ឋ»

មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល​រូបនេះ ចង់ឱ្យមានការ​បញ្ឈប់ការប្ដឹងពលរដ្ឋទៅតុលាការ ហើយអាជ្ញាធរគប្បីដោះស្រាយឫសគត់នៃបញ្ហាជំនួសវិញ។

លោកថា៖ «ការប្ដឹងផ្ដល់សហគមន៍​ទៅតុលាការ វាមិនមែនជារឿងល្អទេ ព្រោះកន្លងមក​យើងឃើញហើយពលរដ្ឋដែលមានរឿងដីធ្លីហ្នឹង គាត់តែងតែទទួលរងគ្រោះដោយប្រព័ន្ធតុលាការ ដែលអ្នកប្ដឹងទៅតុលាការហ្នឹងផងដែរ វាល្មមដល់ពេលបញ្ឃប់រឿងហ្នឹងហើយ កុំឱ្យពលរដ្ឋរងទុក្ខទាំងបញ្ហាដីធ្លី​ហើយ ជាប់បណ្ដឹងនៅតុលាការទៀត អ្វីដែល​សំខាន់ គឺត្រូវរកឫសគល់នៃបញ្ហា ហើយអាជ្ញាធរនិងពលរដ្ឋអាចធ្វើការចរចា និងធ្វើការដោះស្រាយគ្នាដើម្បីបញ្ចប់បញ្ហា នឹងជារឿងដែលចាំបាច់បំផុត‍»

ពលរដ្ឋបឹងតាមោក តវ៉ាជាថ្មីទាមទារឱ្យរដ្ឋាភិបាលដោះស្រាយដីធ្លីជូនពួកគេ

ប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណ ១០០នាក់ រស់នៅតំបន់​បឹងតាមោក សង្កាត់សំរោងត្បូង ខណ្ឌព្រែកព្នៅ រាជធានីភ្នំពេញ​ បានប្រមូលផ្តុំគ្នាតវ៉ានៅក្នុងសហគមន៍ជាថ្មីទៀត​​​​ នៅរសៀលថ្ងៃពុធ​នេះ​ ដោយ​ទាម​ទារ​ឱ្យ​រដ្ឋាភិបាល​ដោះ​​ស្រាយ​បញ្ហាដីធ្លី​របស់ពួកគាត់​ឱ្យបានឆាប់ មុននឹងមានការ​អភិវឌ្ឍ​ណា​មួយ។

ការតវ៉ានេះ បានធ្វើឡើងក្រោយពីមានការប៉ះទង្គិចគ្នា​ដោយហិង្សា​រវាងពលរដ្ឋ និងអាជ្ញាធរមូល​ដ្ឋាន កាលពីថ្ងៃទី២៧ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤ ម្សិលមិញ នៅពេលដែលអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន​​ចុះទៅកាយដីប្រឡាយរំដោះទឹក​ នៅតំបន់នោះ បណ្តាលឱ្យស្រ្តីមួយចំនួន និងកុមារីម្នាក់ រងរបួស។

អ្នកស្រី សឿន ស្រីសុទ្ធ ជា​ប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅបឹងតាមោក បានឱ្យដឹងថា ការដែលពួកគាត់នាំគ្នាតវ៉ា និងលើកបដានៅក្នុងសហគមន៍នេះ គឺក្នុងគោលបំណងទាមទារឱ្យ​​រដ្ឋាភិបាល រកដំណោះស្រាយរឿងវិវាទដីធ្លីរបស់ពួកគាត់ និងស្នើឱ្យអាជ្ញាធរ​ផ្អាកប្រើ​គ្រឿងចក្រ​កាយប្រឡាយ ហើយងាកមកចរចារកដំណោះស្រាយ​​ជាមួយប្រជាពលរដ្ឋ​ឱ្យបាន​រួចរាល់ជាមុនសិន។

អ្នកស្រីបន្តថា៖ «ពួកខ្ញុំសុំឱ្យគាត់កាត់ឆ្វៀល​ដី ចេញប្លង់កម្មសិទ្ធឱ្យពួកខ្ញុំសិន។ ពួកខ្ញុំមិនចង់រុះរើផ្ទះ ចង់រស់នៅកន្លែងរស់នៅនេះ ពួកខ្ញុំតស៊ូរកដំណោះស្រាយណាមួយទាល់តែបាន»។

អ្នកស្រី ឌី សារឿន ជាប្រជា​ពលរដ្ឋរស់នៅបឹងតាមោកម្នាក់ទៀត និង​បាន​អះអាងថាជាអ្នករងរបួស​​ក្នុងការប៉ះទង្គិច​កាលពីថ្ងៃម្សិលមិញ​នោះ បានលើកឡើងថា កន្លងមក ប្រជាពលរដ្ឋ បាន​តវ៉ាជាច្រើនលើកច្រើនសារមកហើយ​ ទាំងការតវ៉ានៅក្នុងសហគមន៍ និងការដាក់ញត្តិនៅតាមក្រសួងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីទាមទារឱ្យមានដំណោះស្រាយរឿងដីធ្លីនេះ ប៉ុន្តែរហូត​មក​ដល់ពេលនេះ នៅមិនទាន់មានដំណោះស្រាយសមរម្យដែលពួកគាត់អាចទទួលយក​បាន​នៅ​ឡើយ​។

អ្នកស្រី​ថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំតវ៉ារឿងដីធ្លី ដូចមិនសង្ឈឹម តវ៉ាច្រើនដងហើយ នៅតែធ្វើទៀត ដោយសារគេមិនព្រមដោះស្រាយឱ្យយើងសោះ»។

ប្រជាពលរដ្ឋនៅតំបន់បឹងតាមោកម្នាក់ទៀត អ្នកស្រី វ៉ន ផា បានស្នើ​ដល់រដ្ឋាភិបាល​ជួយអន្តរា​គមន៍ឱ្យ​មានដំណោះ​ស្រាយ​បញ្ហាដីធ្លី និងផ្ទះសម្បែងរបស់ពួកគាត់ ឱ្យបាន​ឆាប់ និងស្នើឱ្យ​អាជ្ញាធរ​បញ្ឈប់ការប្រើហិង្សាទៅលើប្រជាពលរដ្ឋ។   ​

អ្នកស្រីបន្ថែមថា៖ «សុំឱ្យសម្តេច[ហ៊ុន ម៉ាណែត] ជួយរកយុត្តិធម៌ឱ្យប្រជាពលរដ្ឋផង ពលរដ្ឋមានទុក្ខលំបាកខ្លាំងណាស់ ម្សិលមិញ អាជ្ញាធរយកអាត្រាក់កាយ​ក្រោយផ្ទះពួកខ្ញុំ និងប្រើអំពើហឹង្សា រហូតមានស្រីម្នាក់សន្លប់ ក្មេងស្រីម្នាក់ឆេះពោះ មានក្មេងចាស់ សរុប ១០នាក់របួសស្រាលទៀត»។

អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល លោក ប៉ែន ប៉ូណា បាន​បដិសេធឆ្លើយតប ដោយលោកបង្វែរសំណួរឱ្យ​សួរទៅ​កាន់អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋបាល​រាជធានីភ្នំពេញវិញ។

គេហទំព័រ Newsroom Cambodia មិនអាចសុំការអត្ថាធិប្បាយ​ពី​អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋ​បាល​រាជធានីភ្នំពេញ លោក ម៉េត មាសភក្តី បានទេ ដោយទូរស័ព្ទចូលច្រើនដងពុំមានអ្នកទទួល។ ​

តែយ៉ាងណា អភិបាលខណ្ឌព្រែកព្នៅ លោក ធឹម សំអាន មានប្រសាសន៍​ថា កន្លងមក អាជ្ញាធរ​មិន​បានទុកពលរដ្ឋទាំងនោះ​ចោលទេ ហើយអាជ្ញាធរក៏បានដោះស្រាយជូនពួកគេដែរ ប៉ុន្តែពួកគាត់មិនព្រមយក​ទទួលសំណង។

លោកថ្លែងថា​៖ «រឿងគាត់ធ្វើ [ការតវ៉ា] គឺជារឿងគាត់ធ្វើហើយ​ ប៉ុន្តែអាជ្ញាធរកន្លងមកមិនមែនទុកពួកគាត់ចោលនោះទេ​ ពួកគាត់រស់នៅលើដីរដ្ឋ ហើយរដ្ឋទៅអភិវឌ្ឍន៍​លើដីហ្នឹង ហើយ​រដ្ឋបាន​ដោះស្រាយជូ​ន​ពួកគាត់ មិនមែនឆ្ងាយ​ពីហ្នឹងទេ គឺនៅ​លើ​ផ្លូវហ្នឹង​តែ​ម្តង ដោយចែកដីជូនពួកគាត់ ដើម្បីឱ្យពួកគាត់ចេញទៅរស់នៅទីនោះ នៅទីតាំងស្របច្បាប់។ កន្លងមកចេញ​ទៅនៅ ៣២​គ្រួសារហើយ»។ 

មន្ត្រី​សម្របសម្រួលគម្រោងធុរកិច្ច​ និងសិទ្ធិមនុស្សនៅមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្ស​កម្ពុជា​ លោក វណ្ណ សុផាត មានប្រសាសន៍​ថា បើតាមនីតិវិធី​ សម្រាប់គម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ណាមួយដែលមានផល​ប៉ះពាល់​ដល់​ប្រជាពលរដ្ឋ អាជ្ញាធរគួរ​តែផ្អាកសកម្មភាព និងរកដំណោះស្រាយ​ជាមួយ​ពលរដ្ឋ​ជាមុន​សិន។

លោកបន្តថា៖ «ប្រជាពលរដ្ឋគាត់មិនទាន់យល់ព្រម​ថា​ដោះស្រាយ​ម៉េច​ផង ទៅ​កាយ​អញ្ចឹង​​បាន​ជាមានបញ្ហា […] បើសិន​ណារដ្ឋាភិបាល មានឆន្ទៈក្នុងការដោះស្រាយបានតើ គឺចេញប្លង់កម្មសិទ្ធិស្របច្បាប់ឱ្យគាត់ ឬមួយក៏ផ្តល់ជាសំណងសមរម្យទៅ»៕

ពលរដ្ឋម្នាក់សន្លប់ និងច្រើននាក់​ទៀតរង​របួសក្នុង​ករណីប៉ះទង្គិចគ្នារវាងអាជ្ញាធរខណ្ឌ​ព្រែកព្នៅ និងសហគមន៍

ភ្នំពេញ៖ ការប៉ះទង្គិចគ្នារវាង​អាជ្ញាធរខណ្ឌ​ព្រែកព្នៅប្រមាណ​ជា​២០០​នាក់ ​ និងសហគមន៍សំរោង​ត្បូង​ជាប់​ផ្ទៃ​បឹង​តាមោក កាលពីព្រឹក​ថ្ងៃអង្គារ ទី២៧ ខែកុម្ភៈ ដែលបង្កឲ្យមាន​កុមារីម្នាក់​របួស​ ​ស្រ្តីម្នាក់​សន្លប់​ និង​ស្ត្រីមួយចំនួនទៀតរង​របួស កើតមាន​ឡើង​ក្រោយមានសកម្មភាព​​​​ឈូសឆាយដីដែលកាន់កាប់ដោយសមាជិក​សហគមន៍។​

យោងតាមអត្ថបទខ្លីរបស់អង្គការលីកាដូចេញផ្សាយ ថ្ងៃទី២៧ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០២៤ បានឲ្យដឹងថា ការប្រឈមមុខដាក់គ្នាពាក់ព័ន្ធនឹងជម្លោះ​ដី​ធ្លីរ៉ាំរ៉ៃនៅតំបន់បឹងតាមោក គឺកើតឡើងនៅពេលដែលគ្រឿងចក្រឈូសឆាយចំនួន៣គ្រឿង ជាមួយនិងសន្តិសុខចំនួន១០នាក់ ត្រូវបានដាក់ពង្រាយដើម្បីឈូសឆាយដីនៅតំបន់នោះ។​

ការប៉ះទង្គិចគ្នានេះ កើតឡើងក្រោយខណ្ឌព្រែកព្នៅចេញសេចក្តីជូនដំណឹងមួយចុះថ្ងៃទី១៨ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤ ដោយបានអះអាងថាតំបន់នោះគឺជាដីរបស់រដ្ឋ ហើយ​បង្គាប់ឱ្យពលរដ្ឋបញ្ឈប់ការតាំងលំនៅ និងចូលរួមសហការជាមួយអាជ្ញាធរក្នុងការឈូសឆាយតំបន់នោះ។

អ្នកស្រី ស៊ា ដាវី អាយុ៤២ឆ្នាំ ជាតំណាងប្រជាពលរដ្ឋនៅសហគមន៍សំរោងត្បូង បានប្រាប់ញូវស៍រូមខេមបូឌាថា ការប្រើប្រាស់អំពើហិង្សាមកលើប្រជាពលរដ្ឋជា​ទង្វើរំលោភសិទ្ធិមួយយ៉ាង​សាហាវ​ព្រៃផ្សៃមកលើស្ត្រី និងកុមារ។

អ្នកស្រីបានថ្លែងថា៖ «ពួកបងជាស្រីៗ កុមារដែលចុះទៅទប់គ្រឿងចក្រហ្នឹង ហាមឃាត់គ្រឿងចក្រ​ដើម្បីស្វែងរកដំណោះស្រាយសិន ហើយត្រូវពួកគាត់ប្រើហិង្សាយ៉ាងសាហាវ យ៉ាង​កម្រោលលើ​ពួក​បង ច្រានត្រឡប់ត្រឡិន វាយអុកកែងអី ដូចពួកបងជាអ្នកប្រដាល់។ តែពួកបងគ្មានកម្លាំងអីទៅទប់ទល់ជាមួយ​​ពួកគាត់ទេ ធ្វើអោយសន្លប់ស្រ្តីម្នាក់ហើយគាត់ថា[យើង]សម្ដែង»។​

អ្នកស្រីបានថ្លែងទៀតថា៖ «ពួកគាត់មានតួនាទីជាអ្នកការពារ និងបម្រើបែរជាមកប្រើហិង្សា បំពានទាំងកម្រោល ទាំងបំពានច្បាប់មកលើប្រជាពលរដ្ឋ»។

លោក អំ សំអាត នាយកទទួលបន្ទុកកិច្ចការទូទៅនៃអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ យល់ថាការប្រើប្រាស់អំពើហិង្សានេះ គឺមិនមានផលចំណេញអ្វីនោះទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ លោកថា អំពើហិង្សានេះ ​មានតែបង្កផលលំបាកដល់​​​ភាគី​ទាំង​សងខាង ជាពិសេសគឺប្រជាសហគមន៍ដែល​មានបញ្ហា​ដីធ្លីមិនទាន់មានដំណោះស្រាយ​នៅឡើយ ហើយត្រូវទទួលរងអំពើហិង្សាបន្ថែមទៀត។

លោក អំ សំអាត ថ្លែងថា៖ «បញ្ហាដីធ្លីមិនគួរយកវិធានការណ៍ ឬក៏យន្តការផ្លូវច្បាប់ ឬតាម​ប្រព័ន្ធ​តុលាការការប្ដឹងផ្ដល់ ឬក៏ចោទប្រកាន់ចាប់ខ្លួនដីធ្លីតទៅទៀតដែល ពីព្រោះវាមិនមែនជា​ដំ​​ណោះស្រាយល្អទេ ផ្ទុយទៅវិញបញ្ហាទាំងអស់នឹងអាចនាំឲ្យមានការរិះគន់»។

លោកបន្តថា អាជ្ញាធរគួរតែសិក្សាឲ្យបានច្បាស់លាស់ និងស្វែងរកដំណោះស្រាយមួយ​ឲ្យ​បានសមស្រប​ ដើម្បីជៀសវាងការប្រើប្រាស់ហិង្សា។

លោកថ្លែងបន្ថែមថា៖ «យើងជាអង្គការសង្គមសុីវិល យើងនៅតែទទូចសុំអោយបញ្ឈប់ទៅ រាល់ការប្រើប្រាស់អំពើហិង្សា ឬការប៉ះទង្គិចដោយអំពើហិង្សា ទោះបីជាភាគីណាមួយក៏ដោយ គួរណាតែស្វែងរកដំណោះស្រាយដោយសន្តិវិធី»។​

លោក យង់ គិមអេង ប្រធានមជ្ឍមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍លើកឡើងថា ប្រសិនបើ​ការ​តវ៉ារបស់សហគមន៍ធ្វើឡើង​ដោយ សន្តិវិធី អាជ្ញាធរមាន​សមត្ថកិច្ច​គួរធ្វើការស៊ើបអង្កេតច្បាស់លាស់​ពី​ករណីដែលបង្កឲ្យមានរបួសស្នាមដល់​សមាជិកសហគមន៍នេះ ចៀសវាង​​ប្រើវិធានការ​ទប់ទល់ដែល​ហួសប្រមាណ។

លោកថ្លែងថា៖ «ប្រជាពលរដ្ឋដែលភាគច្រើនជាស្រ្តី និងកុមារ រហូតដល់អ្នកខ្លះមានសន្លប់ជាដើម ហើយក្មេងស្រីគ្នារលាកភ្លើងជាដើមហ្នឹង គួរតែធ្វើការស៊ើបអង្កេតជុំវិញបញ្ហានឹង ពីព្រោះ​មិនអាច​នឹងប្រើវិធានការទប់ទល់ដែលហួសប្រមាណដែលធ្វើអោយប៉ះពាល់ទៅដល់រូបរាងកាយរបស់ពួកគាត់ ដែលធ្វើអោយពួកគាត់ទទួលរងនូវរបួសស្នាមបែបនឹងទេ»។

Newsroom Cambodia បានទាក់ទងទៅ លោក ធឹម សំអាន អភិបាលខណ្ឌព្រែកព្នៅ នៅព្រឹកថ្ងៃ​ពុធនេះ ប៉ុន្តែលោក​មិនអាចផ្ដល់បទសម្ភាស៍បានដោយសារលោកកំពុងមានកិច្ចប្រជុំ។

រហូតមកទល់ពេលនេះ រាជរដ្ឋាភិបាល​បានកាត់ផ្ទៃបឹងតាមោកចំនួន ៨០ក្បាលដីរួចទៅហើយ ដែលគ្របដណ្ដប់ប្រមាណជិត ៧៥%នៃផ្ទៃបឹងទាំងមូល។ បឹងនេះ គឺជាបឹងធំបំផុតចុងក្រោយ​នៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ៕

សង្គមស៊ីវិល​ស្នើ​ឱ្យ​អាជ្ញាធរ​ពន្លឿន​ការ​ដោះស្រាយបញ្ហានៅបឹងតាមោកដោយសន្តិវិធី

សង្គមស៊ីវិល ស្នើឱ្យអាជ្ញាធរដោះស្រាយបញ្ហាជាមួយពលរដ្ឋរស់នៅ​បឹងតាមោក ដោយសន្តិវិធី កុំយកអំពើហិង្សាជាត្រីមុខ ក្រោយមានការប៉ះទង្គិច​រវាង​អាជ្ញាធរ​មូល​ដ្ឋាន ​ជាមួយ​ពលរដ្ឋ​នៅបឹងតាមោករហូត​មានពលរដ្ឋខ្លះបានសន្លប់ កាលពីថ្ងៃ​ម្សិលមិញ។

កាល​ពីថ្ងៃទី​២៧ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ​២០២៤ ប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅតំ​បន់​បឹង​តាមោក ខណ្ឌព្រែកព្នៅ រាជធានីភ្នំ​ពេញ បាន​តវ៉ា និងមានការប៉ះទង្គិចគ្នាដោយហិង្សា​​រយៈពេលខ្លី ​​ជាមួយ​អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ខណៈដែលអាជ្ញាធរ​បាន​​​​​​ប្រើ​​ប្រាស់​​គ្រឿង​ចក្រ​កាយធ្វើប្រឡាយរំដោះទឹក ដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់​ដល់​ដំណាំ និងការ​ចិញ្ចឹមត្រីរបស់​ពលរដ្ឋ។ ក្នុងការតវ៉ានោះ ក៏មានពលរដ្ឋ​មួយចំនួនរងរបួស​ផងដែរ នេះបើតាមការអះ​អាងរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនៅសហគមន៍បឹងតាមោក។

ជុំវិញករណីនេះ នាយក​ប្រតិបត្តិ​​នៃ​សមាគម​ធាងត្នោត លោក សឿន សារ៉ន មាន​ប្រសាសន៍​ថា អាជ្ញាធរ​​ គួរ​​តែដោះស្រាយបញ្ហាវិវាទដីធ្លីនេះ​​ឱ្យបានច្បាស់លាស់ និង​​ដោយ​សន្តិវិធី ចៀសឱ្យផុតពីការប្រើប្រាស់អំពើហិង្សាទៅលើប្រជាពលរដ្ឋ​ ជាពិសេសទៅលើស្រ្តី និងក្រុមងាយរងគ្រោះ។

លោកថ្លែងថា៖ «អាជ្ញាធរគួរតែជជែករកដំណោះស្រាយដោយសន្តិវិធី រកដំណោះស្រាយណាមួយដែលអាច​ទទួល​យក​បានទាំង​គ្រប់​ភាគី ជាពិសេស​ដោះ​ស្រាយ​យ៉ាង​ម៉េច​ឱ្យ​មាន​ភាព​យុត្តិធម៌ សមរម្យ តម្លាភាព គណនេយ្យភាព និងសមធម៌ សម្រាប់ប្រជាសហគមន៍ដែលគាត់​រស់​នៅកន្លែង​នេះ តាំងពីយូរមកហើយ»។

អ្នកសម្របសម្រួលគម្រោងធុរកិច្ច និងសិទ្ធិមនុស្សរបស់មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា លោក វណ្ណ សុផាត បានលើកឡើង​ដែរថា ប្រជាពលរដ្ឋបានរស់នៅតំបន់នោះជាច្រើនឆ្នាំមក​ហើយ ហើយនៅពេល​មានការ​អភិវឌ្ឍណាមួយ អាជ្ញាធរគួរតែមានការជជែកដោះស្រាយដោយសន្តិវិធី និង​ការទទួលយកបាន​ពីគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធ ដែលជៀសវាងផលប៉ះពាល់ដល់ប្រជាពលរដ្ឋ និងមុខមាត់របស់កម្ពុជា។

លោកថ្លែងថា៖ «អាជ្ញាធរទាំងអស់គួរតែយល់ច្បាប់របស់យើង ហើយប្រសិនបើគាត់ធ្វើទៅតាមទំនើងចិត្ត​ មិនបានអនុវត្តតាមច្បាប់ តើហៅថានីតិរដ្ឋយ៉ាងម៉េច ប្រជាពលរដ្ឋគាត់មិនមានខុសច្បាប់អ្វីទេ ពីព្រោះគាត់រស់នៅកន្លែងហ្នឹង ហើយបទដ្ឋានសិទ្ធិមនុស្ស​អន្តរជាតិ​ ប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់រូបត្រូវមានសិទ្ធិនៅក្នុងការរស់នៅ មាន​ផ្ទះ​មានសម្បែង មានសិទ្ធិនៅក្នុងការរស់នៅក្នុងនាមជាប្រជាពលរដ្ឋ»។

ចំណែក លោកបណ្ឌិត ប៉ា ច័ន្ទរឿន អ្នកជំនាញផ្នែកទស្សនៈវិជ្ជា អប់រំ និងជាប្រធានវិទ្យាស្ថានប្រជាធិបតេយ្យកម្ពុជា បង្ហាញការសោកស្តាយចំពោះករណីមានការប្រើហិង្សាទៅលើប្រជាពលរដ្ឋ រហូតដល់មាន​ស្រ្តី និងក្មេងស្រីរងរបួស។ តែយ៉ាងណា លោកជឿជាក់ថា បញ្ហាវិវាទដីធ្លីនេះ នឹង​មានដំណោះស្រាយ​ បើអាជ្ញាធរ​ពាក់ព័ន្ធ​ និងប្រជាពលរដ្ឋ​មានជជែកចរចាដោយសន្តិវិធី និងមានការយល់យោគគ្នា។

លោកបន្ថែមថា៖ «យើងតែងតែនិយាយថា សព្វថ្ងៃសង្គមមានសន្តិភាពមានការអភិវឌ្ឍ​ ការអភិវឌ្ឍមិនទុកនរណាចោល នេះជាបាវចនាប្រកបដោយចីរភាពដែលកម្ពុជាកំពុងខិតខំបំពេញ ហើយបែរ​មកឃើញរូបភាពបែបហ្នឹងគួរឱ្យសង្វែក។ ខ្ញុំមិនដឹងថា អាជ្ញាធរ​គាត់​ធ្វើនោះក្នុងជំហរអ្វីទេ តែបើជំហរការអភិវឌ្ឍ​ជាតិ សកម្មភាព[បែបនេះ]​ផ្ទុយពីគោលនយោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាល»។

អ្នកស្រី សៀ ដាវី ជាប្រជា​ពលរដ្ឋ​រស់នៅតំបន់បឹងតាមោក​ បានឱ្យដឹងថា កាល​ពី​រសៀល​ថ្ងៃ​ទី​២០ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤ ប្រជាពលរដ្ឋបានទទួលសេចក្តីជូនដំណឹងមួយពីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋា​ន ដែលក្នុងសេចក្តីជូន​ដំណឹង​នោះ អាជ្ញាធរបានតម្រូវឱ្យប្រជាពលរដ្ឋរុះរើលំនៅដ្ឋានមិនរៀបរយ និងរោង​ចិញ្ចឹមត្រីចេញ ដោយសារ​រដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញ ត្រូវ​អភិវឌ្ឍន៍ជីកប្រឡាយ ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាទឹកជន់លិចផ្នែក​ខាងលិចផ្លូវ១៥១ រហូតដល់ប្រឡាយព្រែកព្នៅ។

អ្នកស្រីបន្ត​ថា លុះដល់​ថ្ងៃទី២៧ ខែកុម្ភៈ ម្សិលមិញ អាជ្ញាធរប្រហែល​២០០នាក់ ដោយមានទាំងគ្រឿងចក្រ​ផងនោះ បានទៅ​កាយប្រឡាយនៅបឹងតាមោក ក្នុងតំបន់ដែលពួកគាត់រស់នៅ បណ្តាលឱ្យប៉ះពាល់ដល់ដំណាំ និង​ការចិញ្ចឹមត្រីរបស់ពួកគាត់ ទាំងដែលពលរដ្ឋមិនទាន់មានការព្រមព្រាងនៅឡើយ។ អ្នកស្រីថា ក្នុងការចុះអនុវត្តការកាយប្រឡាយនោះ អាជ្ញាធរ​បានរុញច្រាន​អ្នកស្រីធ្លាក់ចូលទៅក្នុងភក់ជាច្រើនសារ និងមានពលរដ្ឋមួយចំនួនទៀតបានរងរបួសផងដែរ។

អ្នកស្រី សៀ ដាវី និយាយថា៖ «វាជារឿងអយុត្តិធម៌ណាស់សម្រាប់ពួកខ្ញុំ ជាប្រជាពលរដ្ឋក្រីក្រ​ដែលមិនមានជម្រើស​កន្លែងណា​ក្រៅ​ពី​កន្លែង​ហ្នឹង​រស់​នៅ ពួកគាត់​យក​លេស​ថា​ដី​ហ្នឹង​ជាដីរបស់រដ្ឋ រដ្ឋ​ត្រូវការយកអភិវឌ្ឍន៍​ អញ្ចឹង​រដ្ឋ​មាន​សិទ្ធិ​បណ្តេញពួកខ្ញុំចេញ ដីរបស់​រដ្ឋ​ថា​មិន​ឱ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅថាតើឱ្យនរណារស់នៅ ហើយអស់លោកអភិវឌ្ឍន៍​ហ្នឹង មិនទាន់បានដោះស្រាយឱ្យពួក​ខ្ញុំ ដែល​អស់​លោក​សន្យាមួយឆ្នាំហើយ ទុកប្រឡាយនៅក្រោយផ្ទះពួកខ្ញុំហ្នឹង ថារកដំណោះស្រាយឱ្យពួកខ្ញុំ តែមួយឆ្នាំជាងកន្លងមកហើយ ដំណោះស្រាយគឺអត់ទាន់មាន​»

ជាមួយគ្នានេះ អ្នកស្រីស្នើដល់រដ្ឋាភិបាល ពន្លឿនការដោះស្រាយជូនពួកគាត់ មុននឹងមានការអភិវឌ្ឍន៍​ណាមួយ​នៅ​តំបន់នោះ។

អ្នកស្រីថ្លែងថា៖ «ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលមិនឱ្យពួកខ្ញុំរស់នៅតំបន់អភិវឌ្ឍនេះទេ សូមគិតជាសំណងទីផ្សារឱ្យពួកខ្ញុំឱ្យសមរម្យ មិន​មែន​សំណងមិនសមរម្យដែលអស់លោកឱ្យទេ សំណងប៉ុណ្ណឹងលោកថាសមរម្យ ប៉ុន្តែសម្រាប់ពួកខ្ញុំមិនសមរម្យ មិនអាចទៅទិញដីកន្លែងណានៅបាន»។

តំណាងប្រជាពលរដ្ឋ​នៅតំបន់តាមោក អ្នកស្រី សឿន ស្រីសុទ្ធ បានលើកឡើង​ថា ពួកគាត់​បានរងនូវការគំរាមកំហែង ពីសំណាក់​អាជ្ញាធរដែលចុះទៅ​កាយប្រឡាយនៅបឹងតាមោកនេះ។ អ្នកស្រី បាន​ស្នើ​ឱ្យ​អាជ្ញាធរ បញ្ឈប់ការកាយប្រឡាយ និង​​រកដំណោះស្រាយសមស្រប​ដែលប្រជាពលរដ្ឋអាចទទួលយកបានជាមុន​សិន។

អ្នកស្រីថ្លែងថា៖ «ពួកខ្ញុំបានរងការគំរាមកំហែងដោយការចាប់ខ្លួន និងដីកាពីតុលាការ […] អាជ្ញាធរបានគំរាមខ្ញុំថា ឯងធ្លាប់មានដីកាតុលាការប៉ុន្មានដងហើយ ឯងខំទៅប្រយ័ត្នគេចាប់ដាក់គុក»។

អ្នកស្រី សឿន ស្រីសុទ្ធ បន្ថែមថា៖ «រាល់ការអភិវឌ្ឍ​ សូមឱ្យមានដំណោះស្រាយជាមុនសិន ពួកខ្ញុំសូម​ឱ្យបានរស់នៅ និងមានការអភិវឌ្ឍ​នៅ​នឹង​កន្លែង តែបើមានការដោះដូរសុំឱ្យសមស្រមតាមតម្លៃទីផ្សា»។

អភិបាលខណ្ឌព្រែកព្នៅ លោក ធឹម សំអាន បានច្រានចោលការលើកឡើង​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ ដែលថា​អាជ្ញាធរប្រើហិង្សាលើប្រជាពលរដ្ឋ។ លោកបានបញ្ជាក់ថា ការកាយប្រឡាយនេះ ជាការជួយរំដោះទឹក បញ្ជៀស​កុំឱ្យមានការ​លេចទឹកនៅតំបន់មួយចំនួន​​​នៅក្នុងខណ្ឌ នារដូវវស្សា។ ​ម្យ៉ាងវិញទៀត លោកថា ​ការរស់នៅលើចញ្ចើមផ្លូវ​របស់ប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួន នៅ​បឹងតាមោក​នេះ មិនមែនជារឿងល្អសម្រាប់សណ្តាប់ធ្នាប់ និងសុវត្ថិ​ភាពចរាចរណ៍នោះទេ។

លោកថ្លែងថា៖ «ការជីកប្រឡាយនេះ មិនប៉ះពាល់ដល់ប្រជាជនទេ ប្រជាជនទេលោកចេះតែមកបំពានអាជ្ញាធរ […] បើសិនប្រជា​ពលរដ្ឋគេ​អត់ឈប់​ប្រឆាំង​ជាមួយអាជ្ញាធរទេ អាជ្ញាធរនឹង​អនុវត្តនីតិវិធីច្បាប់ ប្រទេសមានច្បាប់ គឺអនុវត្តច្បាប់»។

បឹង​តាមោក​ ឬ​បឹង​ទំនប់​កប់​ស្រូវ​ ដែល​មាន​ផ្ទៃដី​ចំនួន​៣.២៣៩​ហិកតា ​ត្រូវ​បាន​រដ្ឋាភិបាល​ដាក់​ជា​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​សាធារណៈ​របស់​រដ្ឋ​ តាម​រយៈ​អនុ​ក្រឹត្យ​មួយ​កាល​ពី​ខែ​កុម្ភៈ ​ឆ្នាំ​២០១៦។ ​នេះបើ​យោង​តាម​របាយ​ការណ៍​របស់​សមាគម​ធាង​ត្នោត​ដែល​មាន​ដាក់​ចំណង​ជើង​ថា៖ ​«បឹង​ចុង​ក្រោយ​ក្នុង​រាជធានី​ភ្នំពេញ» ​បឹង​តាមោក​ ឬ​បឹង​ទំនប់​កប់​ស្រូវ​ គឺ​ជា​បឹង​ដែល​ធំ​ជាង​គេ​បំផុត​នៅ​ក្នុង​រាជធានី​ភ្នំពេញ។

បើ​តាម​របាយ​ការណ៍​នេះ​ បឹង​តាមោក​មាន​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​ចំនួន​ ៣១៩​គ្រួសារ ​កំពុង​រស់​នៅ​ ដែល​ភាគ​ច្រើន​​រស់​នៅ​ក្នុង​ព្រំ​ប្រទល់​នៃ​បឹង​ ឬ​រស់​នៅ​តាម​ព្រំប្រទល់​បឹង ដោយ​ភាគ​ច្រើន​នៃ​គ្រួសារ​ទាំង​នោះ​ជា​អ្នក​នេសាទ​ និង​ស្ត្រី​ដែល​ប្រកប​របរ​ដាំ​ដំណាំ​លើ​ផ្ទៃ​បឹងជាដើម។ ​តែយ៉ាងណា គិត​មកដល់​ពេលនេះ មាន​គ្រួសារ​ខ្លះ ​បាន​សម្រេច​ចិត្ត​ទទួល​សំណង​ជា​ដី ​និង​​ផ្ទះ​​ដែល​មាន​ទំហំ​តូច​​ពី​រដ្ឋាភិបាល​ និង​ចាក​ចេញ​ពី​តំបន់​បឹង​តា​មោក​នោះ៕

ក្រសួងអប់រំ​ណែ​នាំឱ្យមានការប្រើ​ប្រាស់​សំណេរ ​និង​អក្ខរាវិរុទ្ធ​ភាសាខ្មែរ​ឱ្យ​បាន​ត្រឹម​ត្រូវ​

ភ្នំពេញ៖ ក្រសួង​​អប់រំ​យុវជន និង​កីឡា ជំរុញសា្ថប័នពាក់ព័​ន្ធទាំង​ថ្នាក់​ជាតិ និង​​ក្រោមជាតិ​​ឱ្យយក​​ចិត្ត​​ទុក​ដា​ក់​លើ​ការ​ប្រើប្រា​​ស់សំណេរ និង​អក្ខ​រាវិ​រុទ្ធ​ភាសា​ខ្មែរ​ ដោយ​ផ្តោ​តលើ​ក្បួន​សរសេរ អក្ខរាវិរុទ្ធ និង​វេយ្យា​ករណ៍ ដើម្បី​បណ្តុះ​ស្មារតី​ស្រលាញ់ រួម​ទាំង​អភិរក្ស​អក្សរ​​និ​ងភាសា​ជាតិ។​

យោង​​​តាម​​សេចក្តី​ណែ​នាំ​របស់​ក្រសួង​​អប់រំ​យុវជន និង​កីឡាចេញផ្សា​យ​​​​នៅ​ថ្ងៃទី២៣ ខែកុ​​ម្ភៈ​ ឆ្នាំ២០២៤ បានលើក​ឡើង​ថា សិស្សា​​នុ​សិស្ស​ យុវជន​ និង​ពល​រដ្ឋ​ទាំ​ងអស់​ត្រូវ​មាន​កា​រប្រុង​​ប្រយ័ត្ន​ឱ្យ​បាន​ខ្ពស់នៅ​ពេល​ប្រើ​ប្រាស់​ភាសា​ជាតិ​គ្រប់​កាលៈទេសៈ​ទាំង​នៅ​លើ​បណ្តាញ​ទំនាក់​ទំនង​សង្គម ឬទំនាក់ទំនង​ផ្ទាល់ កា​រ​ផ្សព្វ​ផ្សាយ ឬចែ​ករំលែ​កព័​ត៌មាន និង​ការកម្សាន្តនានា។

​ក្រសួង​លើក​ឡើ​ងថា៖ «គណៈ​គ្រប់​គ្រង​គ្រប់​គ្រឹះ​ស្ថា​នសិក្សា​សាធា​រណៈ និង​ឯក​ជន​ទាំង​អស់​ត្រូ​វ​ជំរុញ​ឱ្យ​មាន​​កា​រប្រឡង​ប្រជែង​អាន និង​សរសេ​រ ដើម្បី​លើក​កម្ពស់​ប្រសិទ្ធភាព​នៃ​ការ​អាន និង​សរសេ​រភាសាខ្មែរ​ឱ្យ​បាន​​ត្រឹម​​ត្រូវ និងផុស​​ផុល»។

សេច​ក្តី​​​ណែ​​នាំ​​ដដែ​ល ​ក៏បានលើកទឹកចិត្ត មាតា​បិ​តា អាណា​​ព្យាបា​ល​សិស្ស​ និង​​គ្រូ​ប​ង្រៀន ឱ្យបន្តជំរុញ​កូន​ចៅ និង​សិស្សា​នុសិស្ស​ឱ្យមានទម្លាប់​ប្រើ​ប្រាស់​​អក្សរខ្មែរ សម្រាប់​​កត់ត្រា និង​សរសេរ​​ភាសាខ្មែរ និង​គួរចៀស​វាងប្រើភាសាបរទេសផងដែរ៕​​

កម្ពុជា និង ម៉ាឡេស៊ី ចុះកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជំរុញនវានុវត្តន៍ផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុនិងប្រព័ន្ធទូទាត់សងប្រាក់

ភ្នំពេញ៖​ ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា និងធនាគារកណ្ដាលម៉ាឡេស៊ី នៅថ្ងៃទី២៧ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤ បានចុះហត្ថលេខាលើអនុស្សរណៈយោគយល់(MOU)ស្តីពី«កិច្ចសហប្រតិបត្តិការជំរុញនវានុវត្តន៍ផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ និងប្រព័ន្ធទូទាត់សងប្រាក់»។ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះ គឺ​ដើម្បីផ្ដល់ភាពងាយស្រួល ដល់ពលរដ្ឋទាំងពីរប្រទេស​អាចប្រើប្រាស់ឃ្យូអរកូត ​(QR Code) ក្នុងការទូទាត់ប្រាក់ឆ្លងដែន។ នេះបើយោងតាម​សេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានរបស់​ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា នៅថ្ងៃទី២៧ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤។

សេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មាននេះបញ្ជាក់ថា ៖ «អនុស្សរណៈយោគយល់នេះ នឹងជួយសម្រួល​ដល់សកម្មភាពពាណិជ្ជកម្ម និងវិស័យទេសចរណ៍ របស់ប្រទេសទាំងពីរព្រមទាំង​ជួយ​ទ្រទ្រង់ដល់កំណើនសេដ្ឋកិច្ចក្នុងតំបន់»។

លោកស្រី ជា សិរី ទេសាភិបាលធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា និងលោក Abdul Rasheed Ghaffour ទេសាភិបាលធនាគារកណ្ដាលម៉ាឡេស៊ី បានចុះហត្ថលេខា​លើអនុស្សរណៈយោគយល់​នេះ ក្រោមអធិបតីភាព​របស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត និង លោក Anwar Ibrahim នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃប្រទេសម៉ាឡេស៊ី។

យោងតាមសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មាន លោក Anwar Ibrahim បានលើកឡើងថា៖ «អនុស្សរណៈ យោគយល់នេះបានឆ្លុះបញ្ចាំងអំពីការប្ដេជ្ញាចិត្ត របស់ធនាគារកណ្ដាល ទាំងពីរក្នុងការលើកកម្ពស់ប្រតិបត្តិការទូទាត់ឆ្លងដែន ការផ្ទេរប្រាក់ និងការទូទាត់ ដោយប្រើប្រាស់ រូបិយវត្ថុជាតិ»។

ចំណែក លោកស្រី ជា សិរី បានលើកឡើងថា៖ «តាមអនុស្សរណៈយោគយល់នេះ​ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា និងធនាគារកណ្ដាលម៉ាឡេស៊ី នឹងសហការគ្នាដើម្បី​ជំរុញ​នវានុវត្តន៍ហិរញ្ញវត្ថុ និងកែលម្អប្រព័ន្ធទូទាត់ឆ្លងដែន សំដៅជំរុញសកម្មភាពពាណិជ្ជកម្ម និងបរិយាបន្ទហិរញ្ញវត្ថុរបស់ប្រទេសទាំងពីរ ព្រមទាំងជួយលើកកម្ពស់​ការប្រើប្រាស់​រូបិយវត្ថុក្នុងស្រុក ស្របតាមគោលដៅរបស់អាស៊ាន»៕

កម្ពុជាឈរលេខរៀងទី១០ ជាប្រទេសផលិតអង្ករច្រើនជាងគេលើពិភពលោក

កម្ពុជា បានជាប់ចំណាត់ថ្នាក់លេខ១០ ក្នុងចំណោមប្រទេស​ដែលផលិតអង្ករ​ច្រើនជាងគេ​ក្នុងពិភពលោក នៅឆ្នាំ២០២៣ ដោយ​ផលិតអង្ករបានចំនួន ៥.៩៣ លានតោន។

យោងតាមទិន្នន័យរបស់គេហទំព័រអាល្លឺម៉ង់ Statista បានបង្ហាញថា ប្រទេសកម្ពុជា ឈរនៅ​ចំណាត់​ថ្នាក់​ទី​១០ លើពិភពលោក ខណៈ​ប្រទេសចិនឈរលំដាប់ថ្នាក់លេខ១ ដែលផលិតអង្ករ​​បាន​ ១៤៥.៩៥ លានតោន​ និង​ឥណ្ឌា​ឈរលំដាប់ថ្នាក់លេខ២ ដែលផលិតបាន ១៣៥.៧៦ លានតោន។ ក្រៅពីនោះ ប្រទេសបង់ក្លាដេស ឥណ្ឌូនេស៊ី វៀតណាម ថៃ ហ្វីលីពីន មីយ៉ាន់ម៉ា និងជប៉ុន ឈរនៅចំណាត់ថ្នាក់បន្តបន្ទាប់ពីចំណាត់ថ្នាក់ទី៣ ដល់ទី៩។

គេហទំព័រ Newsroom Cambodia មិនអាចសុំការអត្ថាធិប្បាយជុំវិញករណីនេះ ពីរដ្ឋលេខាធិការ​ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ លោក យ៉ង សាំងកុមារ និង​​​អ្នកនាំពាក្យក្រសួងកសិកម្ម កញ្ញា អ៊ឹម រចនា បានទេនៅថ្ងៃទី២៧ ខែកុម្ភៈ។

ប្រធានសមាគមសម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជា (CCFC) លោក ថេង សាវឿន មានប្រសាសន៍​ថានេះ​ជាមោទនភាព និងជាសក្តានុពលរបស់ប្រជាកសិករជា​អ្នក​ផលិត ដែលគាត់មានសមត្ថភាព និង​លទ្ធភាព អាចដាំដុះស្រូវបានល្អប្រសើរ រហូតធានាបាននូវសន្តិសុខស្បៀង និងអាហារូបត្ថម្ភនៅក្នុងប្រទេស និង​អាចនាំចេញទៅកាន់ពិភពលោកថែមទៀត។

លោកថ្លែងថា៖ «បច្ចុប្បន្ននេះ ការនាំចេញស្រូវអង្ករ លក់ទៅក្រៅ មិនសូវមានភាពងាយស្រួលទេ ដោយសារតែមានការប្រកួតប្រជែងពីប្រទេសជិតខាង ពិសេសប្រទេសថៃ និងប្រទេសវៀតណាម ខណៈដែលយន្តការនៃការស្វះស្វែងរកទីផ្សារអន្តរជាតិរបស់កម្ពុជា នៅមានកម្រិត​​នៅឡើយ អញ្ចឹង​យើងត្រូវការការប្រកួតប្រជែង ហើយធ្វើឱ្យបញ្ហាវិបត្តិតម្លៃថ្លៃទីផ្សារលក់មិនបានតម្លៃសមរម្យរបស់កសិករច្រើនតែងតែជះជាឥទ្ធិពលកើតមានឡើង ហើយរងនូវភាពត្អូញត្អែរ និងការរិះគន់ពីសំណាក់​ប្រជាពលរដ្ឋទៅលើតម្លៃទីផ្សារទាប»។

លោក ថេង សាវឿន បន្តថា​ ចំណាត់ថ្នាក់នេះ ក៏អាចជួយឱ្យស្រូវមានការកើនឡើងដែរ ពីព្រោះថាប្រទេសលើពិភពលោកចង់បាននូវគុណភាព។ លោកបន្តថា ដើម្បីឱ្យកសិករទទួលបានផលចំណេញពីកសិកម្មបានច្រើន រាជរដ្ឋាភិបាលត្រូវតែគិតគូរអំពីយុទ្ធសាស្ត្រក្នុងការស្វែងរកទីផ្សារអន្តរជាតិបន្ថែមទៀត និង​ជំរុញឱ្យវត្ថុធាតុដើម ដូចជា ថ្លៃ ជី ប្រេង និង​សាំងជាដើម ឱ្យមាន​តម្លៃធូរ​ថ្លៃ ឬ​អាចផលិត​ជី ក៏ដូចជាថ្នាំពុលធម្មជាតិនៅក្នុង​ស្រុក ដើម្បីបម្រើផលប្រយោជន៍ក្នុងស្រុកជាជាងទិញជី ឬថ្នាំកសិកម្មពីខាងក្រៅ។

ប្រជាកសិកររស់​នៅខេត្តព្រះសីហនុ លោក ស៊ុន សុផាត យល់ថា នេះជារឿងល្អដែលកម្ពុជាទទួលបានចំណាត់ថ្នាក់លេខរៀងទី១០ ក្នុងចំណោមប្រទេសដែលផលិតអង្ករ​ច្រើននេះ។ តែយ៉ាងណា លោកមើលឃើញថា ស្រូវដែលកសិករផលិត​មក​បាន​ គឺ​ប្រើប្រាស់​ជី​ច្រើន ដែលមិនសម​មូល​ជាមួយនឹង​ថ្លៃលក់នោះទេ​។

លោក​ថ្លែង​ថា៖ «​ផលិតស្រូវដែលផលិតបាននោះ គឺផលិតបានថោក ហើយប្រសិនជាឡើង​តែ​ចំណាត់​ថ្នាក់ ហើយ​ស្រូវ​នៅ​​​តែ​​ថោក សម្រាប់កសិករប្រហែលជាមិនល្អសម្រាប់គាត់ទេ […] មានតែរាជរដ្ឋាភិបាលទេជួយរកទីផ្សារឱ្យកសិករក្នុងស្រុក ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលអត់រកទីផ្សារទេ ស្រូវហ្នឹង ផលិតមកហ្នឹង ក្រោមគំនាបនាយទុនធុនកណ្តាល​នៅគាប​សង្កត់ដដែល​ហ្នឹង ហើយរកទីផ្សារឱ្យគាត់បានហើយ ឱ្យមានភាពទូលំទូលាយ ហើយការទទួលបានព័ត៌មានទិញលក់ស្រូវពីរដ្ឋាភិបាលឱ្យបានទូលំទូលាយ កុំឱ្យឈ្មួញកណ្តាលគាបយក ហើយ​ទម្លាក់​​តម្លៃ​ពួក​គាត់»។

យោងតាមសហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជាបានឱ្យដឹងថា ​នៅក្នុងឆ្នាំ២០២៣ ​កម្ពុជាបាននាំចេញអង្ករ​ចំនួន​ ៦៥៦ ៣២៣ តោន ​តាមរយៈក្រុមហ៊ុននាំចេញអង្ករចំនួន ៦៣ ក្រុមហ៊ុន ទៅកាន់គោលដៅចំនួន ៦១ ទទួលបានទឹកប្រាក់បានចំនួនជាង៤៦៦លានដុល្លារ។​

ប្រទេសកម្ពុជាក៏បាននាំចេញស្រូវចំនួន ៤ ៣៨៧ ៣៦៣ តោន ដែលគិតជាទឹកប្រាក់បានប៉ានប្រមាណជា ១.៣២ ពាន់លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលក្នុងនោះ ៦៤% បាននាំចេញដោយឆ្លងកាត់ការស្នើសុំការបញ្ជាក់ឯកសារនាំចេញ ពីអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច៕

កម្ពុជា និងម៉ាឡេស៊ី ប្តេជ្ញាពង្រឹងទំនាក់ទំនង​ទាំងក្រប​ខណ្ឌ​ទ្វេភាគី និង​​ពហុភាគី ដើម្បី​​ផលប្រ​យោជន៍​​ប្រទេស​ទាំង​២និង​​តំបន់

ថ្នាក់ដឹកនាំនៃប្រទេសកម្ពុជា និងម៉ាឡេស៊ី បានឯកភាពគ្នា​ពង្រឹងទំនាក់ទំនងដ៏យូរលង់ រវាង​ប្រទេសទាំងពីរ​ ឱ្យកាន់​តែស៊ី​ជម្រៅថែមទៀតទាំងក្នុងក្របខណ្ឌទ្វេភាគី និងពហុភាគី ដើម្បីផលប្រយោជន៍របស់ប្រទេសទាំងពីរ និង​តំបន់។

ការឯកភាពគ្នារបស់ថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលនៃប្រទេសទាំងពីរនេះ បានបង្ហាញ​តាមរយៈ​សន្និសីទសារព័ត៌​មាន​​​រួម​គ្នារវាង លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា និងលោក ដាតុស៊េរី អាន់វ៉ាអ៊ីប្រាហ៊ឹម (Datuk Seri Anwar Ibrahim) នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃប្រទេសម៉ាឡេស៊ី នៅថ្ងៃទី២៧ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤នេះ​ នាឱកាសដែលថ្នាក់ដឹកនាំកម្ពុជា​ទៅបំពេញ​ទស្សនកិច្ចជាផ្លូវការ នៅ​ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី។

ក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មាននោះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានលើកឡើង​ថា នេះជាខួបលើក​ទី​៦៧ នៃ​ទំនាក់​ទំនង​ការទូតរវាងប្រទេសទាំង២ ហើយចំណងមិត្តភាពនេះ ក៏មានការ​វិវត្តន៍ និងរីកចម្រើន​ទៅដល់កម្រិតថ្មីមួយទៀត ក្នុងក្របខណ្ឌនៃវិស័យសេដ្ឋកិច្ច ខណៈប្រទេស​ទាំង២ បាននិងកំពុងមានទំនាក់ទំនងល្អទាំងកម្រិត​ថ្នាក់ដឹកនាំ ការផ្លាស់ប្តូររវាងប្រជាជននិងប្រជាជន និងទំនាក់ទំនង​លើវិស័យការពារជាតិ។

ជាមួយគ្នានេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ក៏បានលើកឡើងពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងប្រទេសទាំង២ នាពេល​កន្លងមក ដែល​កម្ពុជា​ និងម៉ាឡេស៊ី បានចូលរួមក្នុងកិច្ចការរក្សាសន្ដិភាព ជាមួយអង្គការសហប្រជាជាតិ (UN)។

លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ថ្លែងទៀត​​ថា«កម្ពុជាតែងតែចងចាំនូវការរួមចំណែក​ដ៏​មានតម្លៃ​របស់​កង​រក្សា​សន្តិភាពម៉ាឡេស៊ី ក្នុងដំណើរការស្វែងរកសុខសន្តិភាពរបស់កម្ពុជា​នៅដើមទស្សវតន៍ឆ្នាំ១៩៩០»។

ក្នុងអំឡុងពេលនៃដំណើរទស្សនកិច្ចផ្លូវការនេះដែរ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី​ ហ៊ុន​ ម៉ាណែត ក៏នឹង​ចូលក្រាប​បង្គំ​គាល់​ព្រះចៅ ស៊ុល​តង់ ស៊ីកាន​ដា (Sultan Ibrahim ibni Almarhum Sultan Iskandar) ព្រះមហាក្សត្រនៃប្រទេសម៉ាឡេស៊ី នៅព្រះបរមរាជវាំង និង​មាន​ជំនួប​ជាមួយ​ប្រធាន​ព្រឹទ្ធសភា និងប្រធានរដ្ឋសភាម៉ាឡេស៊ី នៅវិមានរដ្ឋសភាផងដែរ។

អ្នកនាំពាក្យរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា​ លោក ប៉ែន បូណា មានប្រសាសន៍ថា ​ដំណើរ​ទស្សនកិច្ចជាផ្លូវការ​របស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា ទៅកាន់ប្រទេស​ម៉ាឡេស៊ីនេះ ជា​ការ​​បង្ហាញ​ពីការរក្សាជំហរបន្តកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងទំនាក់ទំនងល្អ ដែលបានបន្សល់ទុកតាំងពីជំនាន់អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រី​ គឺលោក ហ៊ុន​ សែន។

លោកបន្ត​ថា៖ «ដូចដំណើរទស្សនកិច្ចទៅកាន់ប្រទេសដទៃដែរ កម្ពុជាក៏ស្វះស្វែងរកការទាក់ទាញវិនិយោគ និងទេសចរណ៍ពីម៉ាឡេស៊ីដែរ»។

បើតាមសារព័ត៌មាន Bernama News របស់ម៉ាឡេស៊ី ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចនោះ ភាគី​នៃប្រទេស​ទាំង​២ ក៏បា​ន​​ចុះហត្ថ​​លេខា​​​លើ​​អនុស្សរណៈ​នៃ​​ការ​យោគយល់​គ្នា រវាង​ធនា​គារ​ជាតិ​​នៃ​កម្ពុជា និងធនាគារ​កណ្ដាលម៉ា​ឡេ​ស៊ី ស្ដីពី​ កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​ផ្នែក​នវា​នុវត្តន៍​ហិរញ្ញ​វត្ថុ និងប្រព័ន្ធទូរទាត់​សង​ប្រាក់ ដោយ​មាន​នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃប្រទេសទាំង២នេះ ជាសាក្សី​ផ្ទាល់។

ប្រធានវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា លោក គិន ភា យល់ថា ដំណើរទស្សន​​កិច្ចផ្លូវការ​របស់​លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ទៅកាន់ប្រទេស​ម៉ាឡេស៊ីនេះ​​ អាចជាកាតាលីករមួយ ជួយជំរុញ​កិច្ចសហប្រតិបត្តិការនៃប្រទេសទាំងពីរ ព្រមទាំងជះផលវិជ្ជមាន​ទៅដល់វិស័យនយោបាយ​ សេដ្ឋកិច្ច និងការទូតជាដើម។

លោកបន្តថា៖ «ដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ គឺពិតជាមានសារៈសំខាន់ សម្រាប់ការលើកកម្ពស់កិច្ចសហប្រតិបត្តិ​ការ​ទ្វេភាគីរ​វាង​កម្ពុជា និងម៉ាឡេស៊ី។ លោក[នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត]​ទើបចូលកាន់តំណែង ដូច្នេះដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ ក៏អាចជាការឧទ្ទេសនាមខ្លួន​ទៅ​កាន់​សម​ភាគី​របស់​លោក ទៅកាន់នាយករដ្ឋមន្ត្រីម៉ាឡេស៊ី»។

ជាមួយគ្នានេះ លោក គិន ភា​ ក៏បានបង្ហាញការ​រំពឹងថា ទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសអាស៊ានទាំង២នេះ នឹងកាន់តែស៊ីជម្រៅ និងស្អិតរមួតជាងមុន ដែលអាចជួយជំរុញ​ដល់វិស័យផ្សេងៗ ដូចជា វិស័យសុខាភិបាល ថាមពល និងជំនួយផ្សេងៗថែមទៀតផង។

លោកថា៖ «វាពិតជាមានផលប្រយោជន៍ទៅលើទិដ្ឋភាពនយោបាយ និងការទូត បង្ហាញឱ្យ​ឃើញពីភាពជិតស្និទគ្នារវាងរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសទាំង២ […] ជាទិដ្ឋភាពសេដ្ឋកិច្ច គឺជំរុញ​បន្ថែមទៀតទៅលើការវិនិយោគ ការផ្លាស់ប្តូរពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសទាំង២ផង ដោយសារតែម៉ាឡេស៊ីគឺជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មដ៏សំខាន់ ហើយក៏ជាប្រទេសដែលមានវិនិយោគផ្ទាល់ពីបរទេសមកកាន់កម្ពុជាធំមួយដែរនៅក្នុងតំបន់»។

លោកក៏បានបញ្ជាក់ផងដែរថា៖ «ម៉ាឡេស៊ី គឺជាប្រទេសដែលបានទទួល​​​ពលករ​ខ្មែរ​ជាច្រើ​ន​ទៅ​ធ្វើការ និងរស់​នៅ​នៅក្នុងប្រទេសរបស់ខ្លួន ហើយ​ខ្ញុំបាន​មើល​ឃើញ​ថា វាជា​ការ​មួយ​ដែល​ប្រសើរ ដែលនាយករដ្ឋមន្ត្រី​នៃប្រទេស​​ទាំង​២ អាចពិភាក្សាគ្នាអំពីលក្ខខណ្ឌការងារ កិច្ច​គាំពារពលករ​ទេសន្តប្រវេសន៍ ដើម្បីជាការធានាដល់សុខសុវត្ថិភាព​ពលករទាំងអស់ […] កន្លងមក ក៏មានព័ត៌មានមិនល្អ ព័ត៌មានអវិជ្ជមានដែរពាក់ព័ន្ធនឹងពលករខ្មែរ ដែលទទួល​ការ​ធ្វើទុក្ខបុកម្នេញពី​ថៅ​កែ ឬក៏ពីម្ចាស់ផ្ទះ ព្រោះ​មួយ​ចំនួន​គាត់ធ្វើការនៅតាមផ្ទះរបស់​ម៉ាឡេស៊ីហ្នឹង ដែលទទួល​បញ្ហា​ច្រើន​ដែរ»។

ពលករដែលកំពុងធ្វើការ និងរស់នៅក្នុងប្រទេសម៉ាឡេស៊ី មានជាងប្រមាណ ២ម៉ឺន​នាក់ នេះ​បើតាមការលើកឡើងរបស់រដ្ឋ​មន្ត្រីក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ លោក ហេង​ សួរ នាពេលកន្លងមក​។

គួរបញ្ជាក់ថា កម្ពុជា គឺ​ជាប្រទេស​មួយ​​ក្នុង​​ចំណោម​ប្រទេស​ដំបូង​បំផុ​ត​ ដែល​បាន​បង្កើត​ទំនាក់​​ទំនង​​ការ​ទូត​ជាមួយ​ម៉ាឡេស៊ីក្នុង​ឆ្នាំ១៩៥៧ ហើយ​នៅឆ្នាំ២០២៣ កម្ពុជាបានជាប់ចំណាត់ថ្នាក់ជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មធំជាងគេទី៩ របស់ម៉ាឡេស៊ីនៅក្នុងតំបន់អាស៊ាន៕

អគ្គិសនី​កម្ពុជា សម្រេចផ្តល់​ថាមពល​អគ្គិសនីកម្លាំង​ធំដល់ពលរដ្ឋ​ សម្រាប់​ពេល​ពិធី​បុណ្យ​តាម​គេហដ្ឋាន​

ភ្នំពេញ៖ អគ្គិសនីកម្ពុជា សម្រេចផ្តល់​ថាមពល​អគ្គិសនីកម្លាំង​ធំដល់ពលរដ្ឋ​ក្នុងពេលពិធីបុណ្យផ្សេងៗតាមការស្នើសុំរបស់ពលរដ្ឋ។ នេះបើយោងតាមសេចក្តី​​ជូនដំណឹងរបស់អគ្គិសនី​កម្ពុជាដែលNewsroom ទទួលបាននៅថ្ងៃទី២៦​ ខែកុម្ភៈ។​​​

យោងតាមសេចក្ដីជូនដំណឹង ចេញកាលពីថ្ងៃទី២១​ ខែកុម្ភៈ ​ឆ្នាំ២០២៤នេះ បញ្ជាក់ថាដើម្បីជួយសម្រួលដល់តម្រូវការប្រើប្រាស់អគ្គិសនីកម្លាំង​ធំ ក្នុងការប្រារព្ធពិធីផ្សេងៗនៅតាមគេហដ្ឋានរបស់ពលរដ្ឋ អគ្គិសនីកម្ពុជា ផ្តល់ការប្រើប្រាស់​ដល់ 3ph x 100Aឬ 70kVA (ចេញពីខ្សែបណ្ដាញចែកចាយសាធារណៈ)។​​ សេចក្ដីជូនដំណឹងដដែលបន្ថែមថា ពលរដ្ឋដែលមានបំណងស្នើសុំ ការប្រើប្រាស់អគ្គិសនី កម្លាំង​ធំ ក្នុងរយៈពេលខ្លី អាចស្នើសុំតាម EDG App ឬតាមបណ្ដាសាខារបស់អគ្គិសនីឲ្យបាន យ៉ាងហោច១៥ថ្ងៃមុនពេលត្រូវការប្រើប្រាស់។ ក្នុងករណីមានពិធីបុណ្យសព ពលរដ្ឋអាចស្នើសុំបានភ្លាមៗ ហើយថ្លៃថាមពលប្រើប្រាស់ត្រូវកត់ក្នុងវិក្កយបត្រ។​

សេចក្ដីជូនដំណឹង​បញ្ជាក់ថា​៖ «ការ​ចំណាយ​លើការ​ដំឡើង​នាឡិកាស្ទង់​ ឌីសុងទ័រ​និងបរិ​​ក្ខា​ផ្សេងៗ​​​សម្រាប់​ការប្រើប្រាស់​ជាបណ្ដោះ​អាសន្ន​ក្នុងអំឡុងពេល​ប្រារព្ធពិធី​ និង​ការប្រចាំ​ការ​​ថែរក្សា​​ចរន្ត​ជាបន្ទុក​របស់អគ្គិសនី​លើកលែង​តែខ្សែបណ្ដាញ​និង​គ្រឿងបរិក្ខាអគ្គិសនី​ចាប់ពីក្រោម​​ឌីសុងទ័រ​​របស់អគ្គិសនីកម្ពុជា​ជាបន្ទុករបស់អតិថិជន​​»៕

ពលរដ្ឋ និង​សង្គមស៊ីវិល ស្នើក្រសួងពាក់ព័ន្ធពង្រឹងវិធានការ​ច្បាប់ពេល​ផ្អាកការនាំចូលគ្រឿងក្នុង​​និង​​បំណែកសាច់បង្កក

ប្រជាពលរដ្ឋ និងសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួន​ ស្នើក្រសួងពាក់ព័ន្ធពង្រឹងការអនុវត្តវិធានការច្បាប់ ស្របពេល​អគ្គនាយកដ្ឋានគយ ដាក់ចេញវិធានការ​ផ្អាកកា​រ​នាំចូ​លគ្រឿ​ង​ក្នុង និងបំណែក​សាច់បង្កក រយៈពេល​៦ខែនាពេលខាងមុខ ដោយពួកគេយល់ឃើញថា ការផ្អាកនេះ អាចនឹងមិន​​មាន​ប្រសិទ្ធិ​ភាព​ បើការ​អនុវត្តច្បាប់មិនទាន់តឹងរ៉ឹង​គ្រប់គ្រាន់​។

កាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែ​កុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៣ អគ្គនាយកដ្ឋានគយនិងរដ្ឋាករកម្ពុជា បាន​ចេញ​សេចក្តី​ជូន​ដំណឹងពីការ​​ផ្អាកជាបណ្តោះអាសន្ន​នូវការនាំចូលគ្រឿងក្នុង និងបំណែកសាច់បង្កក មួយចំនួនដែលជាគ្រឿងក្នុងសត្វចំនួន ៨មុខ ក្នុងនោះមានដូចជា​ អណ្តាត ថ្លើម ពោះវៀន ប្លោក ក្រពះ នៃសត្វជ្រូក គោ ក្របី ជាដើម​។ ប្រភពដដែលបន្តថា ការផ្អាកនេះមានរយៈពេល​៦ខែ ចាប់ពីថ្ងៃទី១២ ខែមីនា ដល់ថ្ងៃទី១២ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤។

កសិករ​ដែល​ចិញ្ចឹម​សត្វ​ជ្រូក​ជាលក្ខណៈគ្រួសាររស់នៅក្នុងខេត្តពោធិ៍សាត់ លោក រដ្ឋា មាន​​ប្រសាសន៍​ថា ការ​ផ្អាកនាំចូល​សាច់បង្កកនេះជារឿង​ដដែលៗ ហើយជាការផ្អាកដែលមាន​​រយៈពេលខ្លី។ លោកបន្ត​ថា ការ​ផ្អាក​នាំចូលសាច់​បង្កក​នេះ មិន​អាច​ធ្វើឱ្យជីវភាពកសិករ​​​ប្រសើរ​ឡើង​នោះ​ទេ​។

លោកថា៖ «សាច់បំណែកផ្សេងៗឱ្យនាំចូលធម្មតា អត់ឱ្យនាំចូលតែគ្រឿងក្នុងទេ ដោយសារ​​គ្រឿង​ក្នុង​វាយកមក វាឆាប់​ស្អុយ ចឹងគេអត់យកមក​ […] វានៅតែប៉ះពាល់ហ្នឹង សំណូមពរឱ្យជួយមើល​កសិករក្នុងស្រុក ក្នុងប្រទេសផង កុំយកតែសេដ្ឋកិច្ច នាំចូលនាំចេញនោះ បើមិនចឹងទេ​កសិករក្នុងស្រុកយើងចប់ហើយ អំបិល​ហើយ វ័ណ្ឌករដោះស្រាយ​ធនាគារមិនរួចហ្នឹងហើយ​»

លោកបន្ថែម​ថា៖ «បើផ្អាកតែ៦ខែជួយបានតិច មិនជួយបានច្រើនទេ ចុះបើជ្រូកសាច់យើងចិញ្ចឹម​រយៈ​ពេល ៥ទៅ​៦ខែដូច​គ្នា ទម្រាំ​បាន​លក់ ទម្រាំបានលក់គេឱ្យនាំចូលវិញបាត់ទៅហើយ បើថាផ្អាករហូតអាហ្នឹងល្អ»។

លោក ផល សំបូរ ជានិស្សិតកសិកម្មផ្នែកបសុពេទ្យ យល់ថា វិធាន​ការនេះ​ល្អ បើ​សិន​មានការ​អនុវត្តច្បាប់បានត្រឹមត្រូវ។

លោកបន្តថា៖ «​ថ្នាក់ដឹកនាំស្ថាប័នគយ អ្នកបច្ចេកទេស ការនាំចូលនៃកសិផល​​ ផលិតផលនានា ត្រូវពិចារណានិងយកចិត្តទុកដាក់ បើការនាំចូលនាំឱ្យមាន​ការលើសនៃតម្រូវការ រួម​ទាំង ផលិតកម្ម ឬ​ផលិតផលក្នុងស្រុកច្រើនពេក​ ត្រូវបន្ថយការនាំចូល ព្រោះបើនាំចូលច្រើនពេក ធ្វើឱ្យផលិតផល ឬ​កសិផលរបស់ប្រជាជនយើង​បាត់​បង់​ទីផ្សារ ហើយខំប្រឹងផលិតខ្លួនឯងឱ្យច្រើន និងធ្វើឱ្យទៅជា cycle ដើម្បីរក្សានូវ​សន្ដិសុខស្បៀង និង​ផលិត​ផល​ឱ្យ​មាន​​ស្ថេរ​ភាព បើទោះជានាំចូលត្រូវត្រួតពិនិត្យ​សុវត្ថិភាពចំណីអាហារឱ្យបានត្រឹមត្រូវតាមស្ដង់ដារ​បច្ចេកទេស ដើម្បីការពារ​សុខភាពប្រជាជនយើង»។

ប្រធាន​មជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋ​ដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ និងសន្តិភាព លោក យង់ គឹមអេង យល់ថា រដ្ឋាភិបាល​គួរតែផ្អាកការនាំចូល​គ្រឿងក្នុង និងបំណែកសាច់បង្កក ជារៀងរហូត​តែម្តង ព្រោះវា​មានផលប៉ះពាល់ច្រើនដល់សុខភាពពលរដ្ឋ។

លោកបន្ថែមថា៖ «គ្រឿងក្នុងសត្វបង្កកវាងាយនឹងខូចណាស់ ហើយបណ្តាប្រទេសខ្លះគេមិនហូបផង អញ្ចឹង​សុំឱ្យ​អាជ្ញាធរ​ដែល​ពាក់ព័ន្ធមានការត្រួតពិនិត្យ​ចំពោះ​សុខ​ភាព ជា​ពិសេសការនាំចូលសាច់បង្កក ធ្វើយ៉ាងណាកុំឱ្យនាំចូល​សាច់បង្កកទាំងឡាយ​ណាដែលប៉ះពាល់ដល់​សុខភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ជាពិសេសដូចជាគ្រឿងក្នុង»។

លោក​ អំ សំអាត នាយកទទួលបន្ទុកកិច្ចការទូទៅ​នៃអង្គការលីកាដូ មានប្រសាសន៍​ថា វិធានការនេះ ជា​យន្តការមួយជួយទប់ស្កាត់នូវការនាំចូលគ្រឿងក្នុងសត្វ និងបំណែកសាច់បង្កក ព្រោះសាច់ទាំងអស់នេះ​ បើសិនជាមិនបានពិនិត្យគុណភាពឱ្យបានត្រឹមត្រូវទេ ពេលប្រជាពលរដ្ឋបរិភោគគឺអាចប៉ះពាល់សុខភាព ហើយប្រជាពលរដ្ឋដែលមានសត្វសម្រាប់លក់​សាច់ និងគ្រឿងក្នុង ជួបបញ្ហាទីផ្សារ ដោយសារ​ការនាំចូលគ្រឿងក្នុង និង​បំណែកសាច់បង្កក គឺមានតំលៃទាបជាង។

លោកថ្លែងថា៖ «វិធានការនេះ អាចមានប្រសិទ្ធភាព ប្រសិន​បើអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធអនុវត្តឱ្យបានតឹងរ៉ឹង ជាពិសេសអាជ្ញាធរ​ពាក់ព័ន្ធនៅតាមច្រកទ្វារព្រំដែនទាំងអស់​ ត្រូវអនុវត្តវិធានការនេះ​ឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព ដោយទប់ស្កាត់អំពើពុករលួយ ឬផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន ដូច្នេះបើច្រកទ្វារព្រំដែនណាអនុញ្ញាតឱ្យនាំគ្រឿងក្នុង និងសាច់សត្វបង្កកចូល ក្រោយពីមានវិធានការរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល ត្រូវទទួលខុសត្រូវតាមច្បាប់ និងវិធានរដ្ឋបាល»។

ចំណែក ប្រធានសមាគមចិញ្ចឹមសត្វកម្ពុជា លោកស្រុន ពៅ យល់ឃើញថា វិធានការដែលរាជរដ្ឋាភិបាលដាក់មកនេះ នឹងអាចមានប្រសិទ្ធភាព​នៅថ្ងៃខាងមុខ ក្រោយអនុវត្តក្នុងកំឡុងរយៈពេល​៦​ខែ​នេះ។ លោកបន្តថា វិធីសាស្រ្តក៏មានរួចហើយ នៅពេលខាងមុខគឺការនាំចូលសាច់បង្កកត្រូវមកក្រសួងកសិកម្មជាអ្នកគ្រប់គ្រង នេះជាវិធានការដែលត្រូវអនុវត្តបន្ត។

លោកលើកឡើងថា៖« រាជរដ្ឋាភិបាលបានយកចិត្តទុកដាក់លើវិស័យចិញ្ចឹមសត្វនឹងរៀបចំឱ្យមានផែនការជាបន្តបន្ទាប់ ហើយខ្ញុំសង្ឃឹមថាវិធានការនេះនឹងមានប្រសិទ្ធភាពនៅថ្ងៃខាងមុខ»។

អគ្គនាយករងកាំកុងត្រូលត្រួតពិនិត្យ ផ្នែកសុខភាព ចំណីអារហារ លោក គឹម មាសសីហា បានលើកឡើថា ការដាក់ចេញនូវវិធានការផ្អាកការនាំចូល​គ្រឿងក្នុង និងបំណែកសាច់​បង្កក​នេះ ​ដោយ​សារមន្រ្តីអនុវត្តច្បាប់របស់ក្រសួង និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ បានរកឃើញ​កត្តាដែល​​នាំ​ឱ្យ​មាន​គ្រោះថ្នាក់ផ្សេងៗ​ទៅលើបណ្តា​សាច់​គ្រឿង​ក្នុង​ទាំង​ ៨មុខ ដែលមិនអនុ​លោម​ទៅ​តាម​ច្បាប់ និងមិនមានសុវត្ថិភាព។

លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ចំពោះប្រសិទ្ធភាព មុននឹងយើងរៀបចំដាក់ចេញនូវវិធានការនេះ យើងក៏បានចូលរួមសិក្សាទាំងអស់គ្នា ដោយមានក្រសួងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ដូចជា វិស័យឯកជនផងដែរ ថានៅពេលដែលយើងដាក់ចេញវិធានការនេះ​ទៅនឹ​ង​មាន​ការសាទរ​កម្រិតណា ហើយក៏ដូចជាមានភាពអនុលោមស្តង់ដាប្រតិបត្តិរបស់អន្តរជាតិយ៉ាងម៉េចដែរ ទៅតាមគោលការណ៍អន្តរជាតិ។ យើងមិនមែនចេះតែដាក់វិធានការដោយមិនមានការសិក្សាច្បាស់លាស់ទេ»។

លោបន្តថា៖ «មន្រ្តីអនុវត្តច្បាប់យើងក៏ពិនិត្យទៅតាមឃ្លាំងស្តុក ទៅតាមគោលដៅសំខាន់ៗ យកជាគំរូ និងត្រួតពិនិត្យទៅថាតើ​កន្លែងណា​មាន​កត្តា​ជាហានិភ័យទេ មុននឹងយើងសម្រេចរៀបចំវិធានការជាក់លាក់មួយ ក្រោយ​ពីវិធាន​ការរយៈពេល៦ខែនេះ ត្រូវបានកន្លងផុតទៅ យើងនឹងបន្តសកម្មភាពរបស់យើងឱ្យបានជាប់លាប់»។

បើតាម​របាយការណ៍បូកសរុបការងាររបស់ក្រសួងកសិកម្ម នៅឆ្នាំ២០២៣ និងទិសដៅឆ្នាំ២០២៤ បានឱ្យដឹងថា នៅឆ្នាំ២០២៣ ផលិតកម្មសត្វ​ក្នុងស្រុកអាចផ្គត់ផ្គង់សាច់បានប្រមាណ ៣២០ពាន់តោន ស្មើនឹង៩៨ភាគរយនៃតម្រូវការសរុប។ ប្រភពដដែលបន្តថា បរិមាណសាច់ដែលខ្វះខាត ត្រូវបាននាំចូលពីបរទេស ដើម្បីបំពេញតម្រូវការសម្រាប់ម្ហូបអាហារ និងធ្វើជាវត្ថុធាតុដើមផលិតចំណីសត្វលម្អ ដូចជា ឆ្កែ និងឆ្មាជាដើម។

ដើម្បីបំពេញតម្រូវការ កម្ពុជាបាននាំចូលសាច់ និងផលិតសត្វសរុប ៩,២៥ពាន់តោន ក្នុងនោះមានជ្រូកកណ្ដុល ៣ពាន់ក្បាល ពពែ៣៣៦ក្បាល ចៀម ៤០០ក្បាល មាន់សាច់រស់ ៣,៥៥លានក្បាល ទាសាច់រស់ ១៧០ពាន់ក្បាល (៤,៤៩ពាន់តោន) និងសាច់ចម្រុះ រួមមាន សាច់ជ្រូក ចៀម ក្ងាន ក្រួច គោ ក្របី ប្រហិត សាច់ក្រក និងផលិតផលសត្វ សរុបចំនួន (៤,៧៦ពាន់តោន)។

គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា កាលពីថ្ងៃចុង​ខែមករា ឆ្នាំ២០២៤ សមត្ថកិច្ចជំនាញខេត្តស្វាយរៀង បានបង្ក្រាបករណីរថយន្ត​កុងតឺន័រ​ចំនួន ០៤គ្រឿង ​ដែលដឹកសាច់បង្កកនាំចូលពីវៀតណាមជាច្រើនតោន ក្រោយរកឃើញថា ខ្វះខាតឯកសារបញ្ជាក់មួយចំនួន និង​ការ​រក្សា​ទុកសាច់បង្កក​មិនត្រូវតាមស្តង់ដាដែលនាំឱ្យប៉ះពាល់​​ដល់​គុណភាពសាច់។ ចំណែក​កាលពី​​ថ្ងៃទី៨ ខែកុម្ភៈ អាជ្ញាធរបានរកឃើញបង្គារ​​​មានចាក់ចាហួយ​នៅលើក្បាលចំនួន ៤ ២៣៥​គីឡូ​ក្រាម នៅ​លើ​រថយន្តមួយ​ដែល​កំពុង​ចែក​ចាយ​​​នៅ​តាមស្តង់​លក់​មួយចំនួន នៅម្តុំត្រឡោកបែក ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ​​។

ដោយឡែក នៅ​ថ្ងៃទី១៤ ខែកុម្ភៈ កម្លាំងការិយាល័យនគរបាលប្រឆាំងបទល្មើសសេដ្ឋកិច្ច ក៏​បាន​បង្ក្រាបការនាំចូល​ស្លាប​មាន់​ខូចគុណភាព ចំនួន ២ ០០០គីឡូក្រាម គ្មាន​ឯកសារ​បញ្ជាក់​ពី​ប្រភពច្បាស់​លាល់ និងមិនអនុលោមភាពផ្នែកបទដ្ឋានព័ត៌មានលក្ខខ័ណ្ឌតម្រូវម្ហូបអាហារ ដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សុខភាពប្រជាពលរដ្ឋជាអ្នកប្រើប្រាស់ផងដែរ៕

សង្គមស៊ីវិលថា ការ​មិនអនុញ្ញាតឱ្យតាំងពិព័រណ៍រូបថត​ពីសំណាក់អាជ្ញាធរ​ ជា​ការ​​រំលោភ​​សិទ្ធិ​ខាង​សមា​​គម

សង្គមស៊ីវិល លើកឡើងថា ការ​​បញ្ឈប់ការដាក់តាំង និងរុះរើរូបថតដែលបានដាក់បង្ហាញក្នុងពិព័រណ៍រូបថត ស្តីពី ផ្ទះ និងជីវិត របស់អង្គការ​សមាគមធាងត្នោត ពីសំណាក់អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន គឺជា​រំលោភសិទ្ធិ​សេរីភាព​ខាង​សមាគម​។

បើតាម​សេចក្តីជូនដំណឹង ស្តីពី ការ​ផ្អាកពិព័រណ៍រូបថតនៅទីសួនចំប៉ី ​របស់​អង្គការសមាគម​ធាង​ត្នោតបានឱ្យដឹងថា តាមការបញ្ជាក់របស់ម្ចាស់ទីតាំងភោជនីយដ្ឋានសួនចំប៉ី​ អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានបានតម្រូវ​ឱ្យបញ្ឈប់ការដាក់តាំង និងរុះរើរូបថត​ដែលបានដាក់បង្ហាញក្នុងពិព័រណ៍ នៅរសៀលថ្ងៃទី២៥ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤នេះ។

ករណីនេះ អង្គការ​សមាគមធាងត្នោត បង្ហាញការ​សោកស្តាយ​ចំពោះការហាមឃាត់របស់អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ខណៈ​ការដាក់តាំងពិព័រណ៍រូបថត​នេះ គ្រាន់តែជាសារដើម្បីបង្ហាញអំពីទុក្ខកង្វល់របស់ពលរដ្ឋ ទៅ​កា​ន់អាជ្ញាធរ និងអ្នកពាក់ព័ន្ធ។

ប្រភព​ដដែលបញ្ជាក់​​ថា៖ «យើង​មាន​ជំនឿ​ថា ការ​ដាក់​តាំងរូបថតគឺជាសិល្បៈ និងបាននាំសារសំខាន់ដែលបង្ហាញពីបញ្ហា និង​ទុក្ខកង្វល់របស់សហគមន៍ក្រីក្រដល់សាធារណជន និងអ្នកពាក់ព័ន្ធបានដឹង និងរួមគ្នាផ្តល់ជាដំណោះស្រាយ យើងពិតជាមានការ​ខកចិត្តជាខ្លាំងដែលបំណងល្អរបស់យើងត្រូវបានរារាំង»។​​

ទន្ទឹមនឹងនេះ អង្គការសមាគមធាងត្នោត ក៏បានស្នើឱ្យក្រសួងមហាផ្ទៃ ពិនិត្យចំពោះការប្រើប្រាស់អំណាច​ហួសហេតុ​ក្នុងការដាក់សម្ពាធដែលគ្មានមូលដ្ឋានទៅដល់ម្ចាស់ទីតាំង និងមិនបានផ្តល់ឱកាសឱ្យភាគីពាក់ព័ន្ធបានចូលរួមពិភាក្សាផងដែរ។

បើតាមអង្គការមួយនេះ ការតាំងពិព័រណ៍រូបថត​ គ្រោងបើកឱ្យចូលទស្សនាដោយសេរីចាប់ពីថ្ងៃទី២៣ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤ រហូតដល់ ថ្ងៃទី៤ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ នៅភោជនីយដ្ឋាន សួនចំប៉ី នៅផ្លូវ៣៥១ ខណ្ឌច្បារអំពៅ រាជធានីភ្នំពេញ។

នាយក​ប្រតិបត្តិ​អង្គការ​សមាគម​ធាង​ត្នោត លោក សឿង សារ៉ន បានលើកឡើង​ថា ព្រឹត្តិ​​ការណ៍​ពិព័រណ៍​​​រូប​ថតនេះ បាន​​លើក​​យ​ក​បញ្ហា​ប្រឈម​នានា​របស់​សហគមន៍​​នៅ​ក្នុង​ទី​ក្រុង​ ដែល​ត្រូវ​​បាន​មើល​​រំលង។ លោកបន្តថា ពួក​គាត់​ភាគ​ច្រើន​រស់​នៅ​ដោ​យ​គ្មានសុវត្ថិភាព​ដី​ធ្លី ត្រូវ​បាន​ផាត់​ចេញ​ពី​ដំណើរ​​នៃ​ការអភិវឌ្ឍ មិន​មាន​សិទ្ធិ​ក្នុង​ការសាងសង់​លំនៅ​ឋាន​សម្រាប់​ស្នាក់​នៅ ខណៈ​ហេដ្ឋា​រចនា​សម្ព័ន្ធ​មិន​​គ្រប់​​គ្រាន់ ទឹក​លិច​នា​រដូវ​វស្សា និង​ទទួល​រង​បណ្តឹង​ពីតុលាការ​ផ្សេងៗ​ជាដើម។

លោកបានរៀបរាប់បន្ត​ថា៖ «ការ​បណ្តេញ​ចេញ ឬ​បង្ខំ​ឱ្យ​គាត់​ទៅ​រស់​នៅ​ឆ្ងាយ​ពី​ទីតាំង​​ចាស់ មិន​ធ្វើ​ឱ្យ​ជីវភាព​ពួក​គាត់​​បាន​ប្រសើរ​នោះ​ទេ ផ្ទុយ​មក​វិញ​ពួក​គាត់​បានក្លាយ​ជាជន​រង​គ្រោះ​បន្ថែម​ទៀត គឺបាត់​បង់​ចំណូល ជំពាក់​​បំណុល ប៉ះពាល់​ការ​​សិក្សា​ក្មេងៗ ចំណាក​​ស្រុក​ គ្មាន​ទឹក​ស្អាត​ប្រើប្រាស់​ជាដើម»។

បើតាម លោក សឿង សារ៉ន ការដាក់តាំងពិព័ណ៌នេះ មិនបានជូនដំណឹងទៅក្រសួងមហាផ្ទៃមុន​ទេ ហើយ​ការឱ្យបញ្ឈប់ការតាំងពិព័ណ៌នេះ អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន​ក៏​មិនបានធ្វើការជូនដំណឹងច្បាស់លាស់នោះ​ដែរ។ លោកបន្ត​ថា អាជ្ញាធរត្រូវផ្តល់មូលហេតុច្បាស់លាស់ដែលតម្រូវឱ្យរុះរើការតាំងពិព័រណ៌នេះ ហើយប្រសិនបើមានបញ្ហាណាមួយ អាជ្ញាធរគួរតែជជែកគ្នាដោយបើកចំហ ដើម្បីរកដំណោះស្រាយមួយ និង​កុំឱ្យមានការភ័ន្តច្រឡំ រវាងអង្គការសង្គមស៊ីវិល អាជ្ញាធរ និងអ្នកពាក់ព័ន្ធ។

លោកថ្លែងថា៖ «វាជាផ្នែកមួយដែលប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិសេរីភាព​ខាងសមាគមរបស់យើង វាហាក់បីដូចជាអាជ្ញាធរមូលហេតុ មិនយល់ពីរបៀបនៃការធ្វើការរបស់សង្គមស៊ីវិល ជាទូទៅពួកគាត់តែងតែទាមទារឱ្យយើងជូនដំណឹង ដែលផ្ទុយទៅនឹងគោលការណ៍ច្បាប់​ស្តីពី​សមាគម និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល»។

នាយកផ្នែកតស៊ូមតិ នៃមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា លោក សួន យុធ្យា សោកស្ដាយដែលអាជ្ញាធរ​ហាម​ប្រាមនូវការតាំងពិព័រណ៍ទាំងនោះ។ លោកថា ការតាំងពិព័រណ៍នេះ​ គឺមិនមែនជាការប្រមូលផ្តុំ ញុះញង់ឱ្យមានបទល្មើសកើតឡើងនោះទេ។

លោកថ្លែងថា៖ «តើអាជ្ញាធរចុះទៅបញ្ឈប់​ការតាំងពិព័ណ៌ដោយយោងតាមច្បាប់អ្វី? តែបើអាជ្ញាធរ ចុះទៅហាមឃាត់មិនមានច្បាប់​ទេ បើមិនមែន​ផ្អែក​លើច្បាប់​ទេ មានន័យថា អាជ្ញាធរកំពុងតែរំលោភរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងរំលោភទៅលើសិទ្ធិមនុស្ស ពីព្រោះរដ្ឋធម្មនុញ្ញយើងការពារនូវសេរីភាព នៃការបញ្ចេញមតិ ហើយនេះគឺជាផ្នែកមួយ នៃការបញ្ចេញមតិ អញ្ចឹងអាជ្ញាធរគួរតែត្រឡប់ទៅមើលច្បាប់ឡើងវិញ តើយក​​ច្បាប់ណាមកអនុវត្តក្នុងការហាមឃាត់ ការតាំងពិព័រណ៍នេះ»។

គេហទំព័រ Newsroom Cambodia បានព្យាយាមទាក់ទងសុំការអត្ថាធិប្បាយបន្ថែមពី លោក ចេង មុនីរ៉ា អភិបាលខណ្ឌច្បារអំពៅដែរ ប៉ុន្តែមិនមានការឆ្លើយតបឡើយ។ ចំណែក​ អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញ លោក ម៉េត មាសភក្ដី ប្រាប់ថា ជាប់ប្រជុំ។

គ.ជ.ប អំពាវនាវ​ឱ្យ​មាន​ភាព​ស្ងប់ស្ងាត់នៅ​ថ្ងៃស​ មុន​ការ​បោះឆ្នោតជ្រើសតាំង​សមាជិក​​ព្រឹទ្ធសភា​

គណៈកម្មាធិកាជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) អំពាវនាវដល់ ភ្នាក់ងារ​​គណបក្ស​នយោបាយ សមាជិក និង​អ្នក​គាំទ្រ​គណបក្ស​នយោបាយ និង​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយ​ព័ត៌មាន​គ្រប់ប្រភេទ​ រួមទាំងប្រជាពលរដ្ឋ​ទាំងអស់ រក្សាភាពស្ងប់ស្ងាត់នៅ «ថ្ងៃស» ​​​មុន​​​ការ​បោះឆ្នោត​​ជ្រើសតាំង​សមាជិក​​ព្រឹទ្ធសភា​​​​​។

យោងតាមសេចក្តីអំពាវនាវរបស់ គ.ជ.ប ចេញ​​នៅថ្ងៃទី២៣ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤ គ.ជ.ប បាន​អំពាវនាវ​​ដល់​គណបក្សនយោបាយ បេក្ខជន ភ្នាក់ងារ ​សមាជិក និង​អ្នកគាំទ្រ​គណបក្ស​នយោបាយ រួមទាំង​​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយ​ព័ត៌មាន​គ្រប់ប្រភេទ​​​​ ត្រូវ​រក្សា​ភាព​ស្ងប់​ស្ងាត់ ​ចាប់ពីម៉ោង១០:០០យប់ ថ្ងៃទី២៣ ខែកុម្ភៈ រហូត​ដល់​ម៉ោង១២:០០យប់ ថ្ងៃទី២៥ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤។

គ.ជ.ប បញ្ជាក់​ក្នុង​សេចក្តី​អំពាវនាវ​នោះ​ថា៖ «គណបក្ស​នយោបាយ បេក្ខជន សមាជិក និងអ្នកគាំទ្រ​​គណបក្ស​នយោបាយ រួមនឹងអ្នកគ្រប់គ្រងបណ្តាញ​ផ្សព្វផ្សាយ​ព័ត៌មាន​គ្រប់​ប្រភេទ ត្រូវ​ចូលរួមគោរព​ច្បាប់ បទបញ្ជា និង​នីតិវិធី​សម្រាប់ការ​បោះឆ្នោតជ្រើសតាំង​សមាជិក​ព្រឹទ្ធសភា សេចក្តីណែនាំ រួមនឹង​ក្រម​សីលធម៌​សម្រាប់ការ​បោះឆ្នោត»។

គ.ជ.ប បន្ថែម​ថា អាជ្ញាធរគ្រប់ជាន់ថ្នាក់ដែលទទួលខុសត្រូវការងារសន្តិសុខ សណ្តាប់ធ្នាប់​សាធារណៈ និង​វិស័យការងារ​ឯទៀត ត្រូវ​ផ្តល់​កិច្ច​សហការ​ដល់​គណៈកម្មាធិការជាតិ​រៀបចំ​ការបោះឆ្នោតគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ ដើម្បីរក្សាសុវត្ថិភាព សន្តិសុខ សណ្តាប់ធ្នាប់​សាធារណៈ និងរបៀបរៀបរយក្នុងការបោះឆ្នោត​នេះ ជាពិសេស​​ក្នុង​ការចាត់វិធានការ​យ៉ាង​ម៉ឺងម៉ាត់​ដើម្បី​បង្ការ និង​ទប់ស្កាត់​រាល់​សកម្មភាព និងបាតុភាពដែល​មាន​បំណង​​បំផ្លាញ​ការបោះឆ្នោត​ តាមរយៈ​ការប្រើប្រាស់​គ្រប់​មធ្យោបាយ​ទុច្ចរិត​ធ្វើ​ឱ្យ​មាន​ការភាន់ច្រឡំ​នាំឱ្យ​​មាន​ការបាត់បង់​ទំនុកចិត្ត​ក្នុង​ការបោះឆ្នោត​ បង្ក​ការរំខាន​មិន​ឱ្យ​ដំណើរការ​បោះឆ្នោត និងរាប់សន្លឹកឆ្នោតបាន។  

គ.ជ.ប ​បាន​បន្ថែម​ក្នុង​សេចក្តី​អំពាវ​នាវ​នោះ​ថា គ.ជ.ប នឹងមាន​​វិធានការ​យ៉ាង​ម៉ឺងម៉ាត់​ចំពោះ​សកម្មភាព​ទាំងឡាយ​ណាដែ​ល​រំលោភ​ច្បាប់​ស្តីពី​ការបោះឆ្នោត​ជ្រើសតាំង​​សមាជិក​​ព្រឹទ្ធសភា បទបញ្ជា និង​នីតិវិធីរបស់ គ.ជ.ប។

ការ​បោះឆ្នោត​​ជ្រើសតាំង​សមាជិក​ព្រឹទ្ធសភា​នីតិកាលទី​៥​ នឹង​ប្រព្រឹត្តទៅនៅ​ថ្ងៃទី​២៥ ខែ​កុម្ភៈ ឆ្នាំ​២០២៤ ដោយមានគណបក្ស​នយោបាយ​ចំនួន​​៤​​បាន​ឈឈ្មោះ​បោះឆ្នោត មាន​ដូចជា​គណបក្ស​ប្រជាជនកម្ពុជា គណបក្ស​ឆន្ទៈខ្មែរ គណបក្ស​ហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិច និង​គណបក្ស​កម្លាំង​ជាតិ៕

ជនជាតិដើមភាគតិចថាវប្បធម៌ និងការនិយាយភាសាកំណើតរបស់ខ្លួននៅក្នុងសហគមន៍មានការធ្លាក់ចុះ

ជនជាតិដើមភាគតិចមួយចំនួន លើកឡើងថា ការប្រតិបត្តិនូវវប្បធម៌ ប្រពៃណី និងការ​​និយាយភាសាជនជាតិដើមភាគតិច​​នៅក្នុង​សហគមន៍ ​ហាក់​មានការធ្លាក់ចុះ ដោយ​សារ​មានការជ្រៀតចូល​នូវ​វប្បធម៌​ខាងក្រៅ ខណៈយុវជនបច្ចុប្បន្នហាក់មានការខ្មាស់អៀនក្នុងការនិយាយភាសាដើម។​

ការលើកឡើងរបស់ជនជាតិដើមភាគតិច បានធ្វើឡើងស្របពេលពិភពលោកប្រារព្ធទិវា​ភាសាកំណើត​ ថ្ងៃទី២១ ខែកុម្ភៈ។ ក្នុងទិវានេះ អង្គការសហប្រជាជាតិ បានលើកឡើងថា៖ «ភាសាតំណាងឱ្យយើងជា​នរណា។ ការការពារអត្តសញ្ញាណនេះ គឺជាបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស»

ចំណែក​ទីភ្នាក់ងារសហរដ្ឋអាមេរិកដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍អន្តរជាតិ (USAID) បានលើកឡើងក្នុងទិវានេះដែរថា ភាព​ចម្រុះនៃភាសា នាំឱ្យមានភាពសម្បូរបែបនៃវប្បធម៌ជាតិកម្ពុជា ហើយ​ភាសាជនជាតិភាគតិចចំនួន ៦ ដែល​បាន​ប្រើក្នុ​ងការរៀន និងបង្រៀននៅតាមសាលាពហុភាសា មានដូចជា ភាសា​ព្រៅ ព្នង ចារាយ កាវែត គ្រឹង និងទំពួន។

កញ្ញា សិត​ ណេង ជាជនជាតិជនជាតិដើមភាគតិចព័រ រស់នៅខេត្តពោធិ៍សាត់ បានលើកឡើងថា នៅខាង​សហគមន៍​របស់​កញ្ញា មិនសូវមានអ្នកនិយាយភាសាជនជាតិដើមភាគតិចទេ ព្រោះនៅក្នុងសហគមន៍នោះ សម្បូរជនជាតិខ្មែរច្រើន ហើយ​យុវជនហាក់មានភាពខ្មាស់អៀនក្នុងការនិយាយភាសាដើម​ និងស្លៀកសំលៀកបំពាក់ប្រពៃណី​ជន​ជាតិ​ដើមភាគតិច។ ​

កញ្ញាថ្លែងថា៖ «ពេលខ្លះគាត់អត់ចង់រៀន ព្រោះខ្លាចខ្មាស់គេ ខ្លាចគេរើសអើង […] បើយើងអត់ចេះនិយាយ អត់ប្រើប្រាស់សម្លៀក​បំពាក់​ដូចពីមុន វាបាត់បង់ខ្លាំង ខ្ញុំចង់ឱ្យមានបង្រៀនភាសាឡើងវិញ»។​

មានវ័យ ៤០ឆ្នាំ លោក សេន ប៊ុនសាន ជាជនជាតិដើមភាគតិចពូនង រស់នៅស្រុកកោះញែក ខេត្តមណ្ឌលគិរី​ យល់ថា វប្បធម៌ និងភាសារបស់ជនជាតិដើមភាគតិច ធ្លាក់ចុះនាពេលបច្ចុប្បន្ន​នេះ ដោយ​សារ​តែការជ្រៀតចូលនូវវប្បធម៌បរទេស​​ខណៈប្រទេស​មានការអភិវឌ្ឍ ការ​​​បាត់​បង់​ធន​ធាន​ធម្មជាតិ និង​ទីផ្សារ​ការ​ងារ​តម្រូវ​ឱ្យ​ចេះភាសារបរទេស ដូចជា ភាសា​ចិន និង​អង់គ្លេស ជាដើម។

លោកបន្តថា៖ «ក្មេងជំនាន់ក្រោយ មិនសូវចាប់អារម្មណ៍ទៅលើ​ប្រពៃណីវប្បធម៌ ភាសា ការសែនព្រេងវាយឃ្មោះ ក៏មិនសូវ​ចាប់អារម្មណ៍​ដែរ […] ជនជាតិភាគតិចរស់នៅពឹងផ្អែកទៅលើធនធានធម្មជាតិ ព្រៃភ្នំ ដើមឈើ។ នៅពេលបាត់បង់ធនធានធម្មជាតិធ្វើឱ្យ​បាត់បង់វប្បធម៌ ប្រពៃណី សាសនា ព្រោះការរស់នៅអាស្រ័យផលពីធនធានធម្មជាតិ»។

ករណីនេះ លោកអំពាវនាវ​ដល់​​រាជរដ្ឋាភិបាល ជួយការពារធនធានធម្មជាតិ និងវប្បធម៌ជនជាតិដើមភាគ​តិច ដើម្បីឱ្យវប្បធម៌ប្រពៃណី ភាសា និងសាសនា​ជនជាតិភាគតិចនៅរក្សាបានបន្តទៀតដល់យុវជន​ជំនាន់ក្រោយ។

ចំណែក អ្នកស្រី ទេព ទឹម ជាជនជាតិដើមភាគតិចកួយ រស់នៅក្នុងសហគមន៍ប្រមេរុ ឃុំ ប្រមេរុ ស្រុកត្បែងមានជ័យ ខេត្តព្រះវិហារ បានលើកឡើងថា កាលណាដែលបាត់បង់ភាសា គឺ​ស្មើនឹង​បាត់បង់អត្តសញ្ញាណជាតិ។ អ្នកស្រី​បារម្ភពីការបាត់បង់ភាសាកំណើតរបស់ជនជាតិដើមភាគតិច នៅពេល​ខាង​​មុខ ព្រោះបច្ចុប្បន្ន ភាសា វប្បធម៌ និង​ប្រពៃណីរបស់ពួកគាត់ នៅ​ពុំទាន់មាន​អ្នកចងក្រងទុក​នៅឡើយ។

អ្នកស្រីបន្តថា៖ «យើងព្រួយបារម្ភ​ណាស់ហើយ ដោយសារយើងមិនបានចងក្រងភាសា ចឹង​វប្បធម៌ ប្រពៃណី ការ​ប្រើប្រាស់ដីធ្លី សែនព្រេងអី យើងអត់មានឯកសារទេ ដូចរាល់ថ្ងៃ យើងដឹងពីមួយទៅមួយ ជំនាន់នេះទៅជំនាន់ក្រោយ តែអស់ពីជំនាន់​ខ្ញុំ​ទៅ ក្មេងចេញចូលច្រើនតៅទីក្រុងទៅ វាអាចនឹងបាត់បង់ភាសា បាត់​បង់​អត្តសញ្ញាណជនជាតិដើមភាគតិចមែន មិនថា​ទៅ ១០០​ឆ្នាំទេ តែ ៥០ឆ្នាំទៅមុខមិនដឹងអាម៉េច​ផង ពីព្រោះក្មេងឥលូវ គេត្រូវការរៀនសូត្រខ្ពស់ ហើយរៀនទៅអត់ត្រឡប់​មក​ស្រុក​វិញកាន់​តែ​ធ្ងន់​ធ្ងរ»។

អ្នកស្រី ទេព ទឹម បន្ត​ថា មូលហេតុដែលធ្វើឱ្យភាសាជនជាតិដើមភាគតិចមានការបាត់បង់ ព្រោះមានការរើសអើងពីសាធារណជន ហើយអ្នកស្រីស្នើឱ្យរដ្ឋភិបាលជួយលើកកម្ពស់ និងអភិរក្សភាសាជនជាតិ​ដើមភាគតិចទាំងអស់ ដើម្បីរក្សានៅអត្តសញ្ញាណរបស់ជនជាតិដើមភាគតិច​។​

អ្នកស្រីបន្តថា​៖ «ពីដំបូងឡើយមានការរើសអើងពីមជ្ឈដ្ឋាន​ខាង​ក្រៅ គេមិនឱ្យតម្លៃចឹងទៅក៏លាក់គំនួច នៃភាសា នៃជនជាតិខ្លួនឯងដោយសារតែមានការរើសអើង។ ខ្ញុំសូមសំណូមពរដល់រាជរដ្ឋាភិបាលជួយគាំទ្រ និងលើកកម្ពស់ភាសាជនជាតិដើមភាគតិច មិន​ថា​គ្រឹង គួយ ទំពូង គ្រប់​ជនជាតិទាំងអស់ កុំឱ្យមានការរើសអើង ត្រូវ​គោរព និងឱ្យតម្លៃ ភាសា​ និងវប្បធម៌ដើម្បីរក្សាបាននៅអត្តសញ្ញាណជនជាតិដើមភាគតិច»។

ប្រធានកម្មវិធីរបស់សមាគមយុវជនជនជាតិដើមភាគតិចកម្ពុជា ហៅកាត់ថា CIYA  លោក​​ រិទ្ធី វិរៈ លើក​ឡើង​ថា សម័យ​សកលភាវូបនីយកម្ម មានការទទួលយកនូវវប្បធម៌ខាងក្រៅ ក៏ដូចជាមានការអភិវឌ្ឍផ្សេងៗ រួមទាំង​ភាសាបរទេស ចំណូលស្រុក និង​ការផ្សព្វផ្សាយសាសនាជាដើម​ ហើយចំពោះការផ្សព្វផ្សាយពីភាសា និងវប្បធម៌ជនជាតិដើម នៅមានកំរិតទាបនៅឡើយ។

លោកថា៖ «ចាស់ទុំ គាត់មិនសូវបានចែករំលែកបានទូលំទូលាយជាប្រចាំដល់កូនៗចៅៗ ធ្វើឱ្យមានការរួមចំណែកក្នុងការ​​ប្រើប្រាស់ភាសាជនជាតិដើមភាគតិច មួយវិញទៀតយុវជនយើងមួយ​ចំនួន ទោះដឹង​ថា​ការផ្សព្វផ្សាយពីវប្បធម៌មានការកើនឡើង​ជាង​មុន​តែនៅមានកម្រិត​ ក្នុងការរក្សាប្រពៃណីឱ្យបានខ្ជាប់ខ្ចួន។ យុវជនមួយចំនួន ទទួលនូវបរិបទ ក្នុងការរស់នៅរបស់គាត់ មានការរើសអើង មានការជាតិសាសន៍ពណ៌សម្បុរ ធ្វើឱ្យពួកគាត់មិនហ៊ានបង្ហាញខ្លួនឯង ជាជនជាតិដើមភាគតិច នេះក៏ជាចំណែកនាំឱ្យពួកគាត់បាត់បង់ភាសាពួកគាត់ដែរ»។

លោកបន្ថែម​ថា៖ «សូមឱ្យយុវជន មានភាពក្លាហានក្នុងការប្រើភាសា និងថែរក្សាអត្តសញ្ញាណរបស់ខ្លួន និងសូមឱ្យចាស់ទុំជនជាតិដើមភាគតិច រក្សាវប្បធម៌ឱ្យបានខ្ជាប់ខ្ជួន ចែករំលែកឱ្យបានទូលំទូលាយបន្ថែមទៀត និងសូមឱ្យរដ្ឋាភិបាល និងភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ធ្វើការថែរក្សា វប្បធម៌ប្រពៃណី និងភាសាជនជាតិដើមភាគតិចតាមរយៈ ការអប់រំជាភាសាដើម និងចងក្រងភាសា និងអក្សរជនជាតិដើម»។

អ្នកនាំពាក្យក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ លោក ស៊ុំ ម៉ាប់ មានប្រសាសន៍ថា ក្រសួង បាននិងកំពុង​​ជួយ​អភិរក្ស អភិវឌ្ឍន៍ និងការពារប្រពៃណីវប្បធម៌របស់ជនជាតិដើមភាគតិច​ ព្រមទាំង​​ចូល​រួម​​រក្សានូវ​​​ជំនាញចំណេះដឹងផ្នែកវប្បធម៌ ប្រពៃណី ទំនៀម​ទម្លាប់ ការ​អភិរក្សភ្លេង និងឧបករណ៍ផ្សេងៗទៀត​ដែល​ដូនតាបានបន្សល់ទុក។

លោកបន្ថែមថា៖ «យើងចូលរួមការពារ​កន្លែង​គោរព​សក្ការៈ​បូជា ចុងក្រោយនេះយើងចូលរួមផងដែលក្នុងការបង្កើតជាសមាគមន៍ មជ្ឈមណ្ឌល សម្រាប់ជនជាតិដើមភាគតិចទាំងនោះ អាហ្នឹងទម្រង់ដែលក្រសួងវប្បធម៌ចូលរួមជាមួយនឹងបងប្អូនជនជាតិដើមភាគតិច»។

លោកបន្តថា ការអភិរក្សវប្បធម៌ និងភាសាជាកត្តាចម្បង គឺសហគមន៍​ខ្លួនឯង ដែលត្រូវតែរក្សា ការពារ និងនិយាយភាសាជនជាតិដើមភាគតិច មុននឹងមានការជួយជ្រោមជ្រែងពីមជ្ឈដ្ឋានផ្សេង។

អ្នកនាំពាក្យក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា លោក​ស្រី ឃួន វិច្ឆិកា មានប្រសាសន៍ថា កន្លងមក ក្រសួង​អប់រំតែង​តែយក​ចិត្ត​ទុកដាក់ចំពោះកុមារទាំងអស់ ជាពិសេសកុមារដែលជាជនជាតិភាគតិច​ ឱ្យបានចូ​ល​រៀន​​​ដូចកុមារដទៃទៀត។ លោកស្រីបន្តថា​ ក្នុងកម្ម​សិក្សានៅថ្នាក់ទី១ ទី២ និង​ទី៣ នៅតំបន់ដែលមានជនជាតិដើមភាគតិចរស់នៅ ក៏មានដាក់ចូល​នូវការ​បង្រៀនភាសាជនជាតិ​ដើមភាគតិច ជាមួយ​នឹង​ភាសាខ្មែរផងដែរ ដែលនេះជាការលើកកម្ពស់ និងអភិរក្ស​​នូវភាសាកំណើតរបស់ពួកគាត់។

លោក​ស្រីបញ្ជាក់​ថា៖ «កន្លងមក ក្រសួងអប់រំយុជន និងកីឡា បានខិតខំរៀបចំកម្មវិធីមួយ យើងហៅថាកម្មវិធីស្ពាន ជាកម្មវិធីពហុ​ភាសា ដែលជាការធ្វើជាស្ពានដើម្បីឱ្យកុមារជនជាតិដើមភាគតិចនោះ គាត់មានឱកាសចូលរៀនដូចបងប្អូនដទៃទៀតដែរ ក្នុងនោះ​មានខេត្តមួយចំនួន​ដែលមានជនជាតិដើមភាគតិចរស់នៅ ដូចជា នៅក្នុងខេត្តព្រះវិហារ ខេត្តស្ទឹងត្រែង រតនៈគិរី មណ្ឌលគិរី ជាដើម ក្នុងន័យនេះ គឺដើម្បីផ្ដល់ឱកាសឱ្យពួកគាត់អត់បានចូលរៀនដូចកុមារដទៃទៀតដែរ ទី២ ក៏ដើម្បីអភិរក្សភាសារបស់ជនជាតិដើម​ភាគតិច ហើយចំណុចទាំងអស់នេះ គឺបានបង្ហាញពីការយកចិត្តទុកដាក់»។

តាមរបាយការណ៍​របស់ក្រសួងអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ ជនជាតិ​ដើមភាគតិចដែល​រស់នៅ​ក្នុងប្រទេស​កម្ពុជា​ មានចំនួន ២៤ក្រុម​ រួមមាន ​ជន​ជាតិដើមភាគតិច​​​​ព្រៅ ជង ចារាយ កាចក់ កាវ៉ែត ខិ ខោញ កួយ គ្រឹង ក្រោល ព្នង ល្អិន លុន  មិល ព័រ រដែ សំរែ សួយ ស្ពុង ទំពួន ​ស្ទៀង​​ ថ្មូន រអង និងស្អូច ដែលមានចំនួន​ប្រមាណជា ១,៣៤ភាគរយ នៃប្រជាជនកម្ពុជាសរុប។

ពួកគេ​កំពុង​រស់នៅ​តាម​ខេត្ត​ចំនួន ១៥ ដូចជា​ខេត្តរតនគិរី​ មណ្ឌលគិរី​ ក្រចេះ ព្រះវិហារ កំពង់ធំ ស្ទឹងត្រែង ឧត្តរមាន​ជ័យ ត្បូងឃ្មុំ ពោធិ៍សាត់ កំពង់ស្ពឺ កោះកុង បាត់ដំបង ព្រះសីហនុ បន្ទាយមាន​ជ័យ និង​សៀមរាប ហើយ​ពួកគាត់​ភាគច្រើន​ប្រកប​ការងារ​ធ្វើស្រែ​ចម្ការ​វិលជុំ​ប្រមូលផល​អនុផល​ព្រៃឈើ ការ​ប្រមាញ់​សត្វ ការនេសាទ និង​ចិញ្ចឹមសត្វ​ជា​លក្ខណៈ​ប្រពៃណី​គ្រួសារ​៕

យុវ​ជន​​​មាតា​ធម្មជាតិ​​ថា ទឹក​ធ្លាក់​​រូ​ង​ប្រជៀវ​កំពុង​រង​ផល​​ប៉ះពាល់​ដោយ​សារ​​អាជីវកម្ម​ថ្ម​របស់​ក្រុម​ហ៊ុន​​មួយ

យុវជន​ចលនា​មាតាធម្មជាតិ បានអះអាងថា ទឹកធ្លាក់ធម្មជាតិរូងប្រជៀវ ស្ថិត​នៅ​តំបន់​អេកូទេស​ចរណ៍ជីផាត ស្រុកស្រែអំបិល ខេត្ត​កោះកុង បាននិងកំពុងទទួលរងនូវការបំផ្លិចបំផ្លាញយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ដែលបង្កដោយក្រុមហ៊ុន​អាជីវកម្មរ៉ែថ្មមួយកន្លែង ដែលមានទីតាំងនៅក្បែរនោះ។

វីដេអូមួយដែលក្រុមចលនា​មាតាធម្មជាតិ បានបង្ហោះលើបណ្តាញសង្គម Facebook កាលពីថ្ងៃទី២១ ខែកុម្ភៈ បាន​បង្ហាញថា ទឹកធ្លាក់រូវប្រជៀវដែលធ្លាប់តែស្ងប់ស្ងាត់ ហុំព័ទ្ធដោយដើមឈើពណ៌បៃតង មាន​ទឹកថ្លាឆ្វង់​គួរឱ្យ​​ចង់លេងកម្សាន្ត និងមានព្រៃឈើព័ទ្ធជុំវិញនោះ បានប្រែក្លាយជាកន្លែងដែលមានសំឡេង​បំផ្ទុះថ្ម និងកិនថ្ម ទឹកប្រែជាល្អក់ និងមានធុលីដីហុយពេញនៅតំបន់នោះថែមទៀតផង។

ប្រភពដដែលបន្តថា ការខិតខំរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ​មូលដ្ឋាន ក្រសួងទេសចរណ៍ ក្រសួងបរិស្ថាន និង​អង្គការសង្គ​មស៊ីវិល តាំងពីឆ្នាំ២០០៧ ក្នុងការបង្កើតសហគមន៍អេកូទេសចរណ៍ជីផាត ដើម្បីថែរក្សាការ​ពារ​ធន​ធាន​ធម្មជាតិ ព្រៃឈើ និងសត្វព្រៃ បានប្រែក្លាយជាឥតន័យ ព្រោះនៅក្នុងឆ្នាំ២០២៣ គេ​​បែរជា​ឃើញ​មាន​ក្រុមហ៊ុន លោកឧកញ៉ា អ៊ុត ធី មានសិទ្ធិដំណើរការរោងចក្រផលិតថ្ម នៅតំបន់នោះ​ទៅវិញ។

ក្នុងវីដេអូដដែលនោះ ក្រុមយុវជន បាននិយាយថា៖ «ពួកយើងឆ្ងល់ខ្លាំងណាស់ថា ហេតុអ្វីក្រសួងពាក់ព័ន្ធ អនុញ្ញាតឱ្យ​​មានអាជីវកម្មដែលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់ទេសភាព ធនធានធម្មជាតិ ក្នុងតំបន់អេកូទេចរណ៍​ល្បី​ឈ្មោះរបស់ប្រទេសកម្ពុជាបែបនេះ?​»។

ក្រុមសកម្មជនបរិស្ថានទាំងនោះ​ បានស្នើដល់ក្រសួងពាក់ព័ន្ធ​ រួមមាន ក្រសួង​រ៉ែ និងថាម​​ពល និងក្រសួងបរិស្ថាន មានចំណាត់ការទៅលើរឿងនេះ និងទាមទារឱ្យ​អាជ្ញាធរបញ្ឈប់អាជីវកម្មដែលពួកគេ​ថាបាន​បង្ក​ផលប៉ះ​ពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់ទឹកធ្លាក់​រូង​ប្រជៀវ ដើម្បីជាប្រយោជន៍ដល់វិស័យទេសចរណ៍នៅក្នុងស្រុក និងសហគមន៍មូលដ្ឋាន ក៏ដូចជាថែរក្សាតំបន់អេកូទេសចរណ៍ធម្មជាតិមួយនេះ។

លោក ឡឹង វណ្ណនិត ជាសកម្មជនបរិស្ថាន និងជាអ្នកចូលរួមសកម្មភាពជាមួយក្រុមយុវជនចលនាមាតា​​ធម្មជាតិ បានលើកឡើងថា ការធ្វើអាជីវកម្ម​រ៉ែថ្ម នៅក្បែរតំបន់ទេសចរណ៍បែបនេះ មិនត្រឹមតែ​មាន​​ផល​ប៉ះពាល់ដល់ធនធានធម្មជាតិនោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងបានផ្តល់ផលប៉ះពាល់ដោយប្រយោលដល់ប្រជាពលរដ្ឋដែលរស់នៅ និងអាស្រ័យផលពីប្រភពទឹកនោះថែមទៀតផង។​

លោកថា៖ «ប្រភពទឹកដែលធ្លាប់តែស្អាត បែរជាប្រើការលែងបាន ពីមុនប្រជាជនគាត់អាចយកទឹកហ្នឹង​ទៅងូត ប្រើប្រាស់ដាំស្ល និងស្រោចស្រពដំណាំតាមតម្រូវការប្រចាំថ្ងៃ […] វាក៏ប៉ះពាល់ដល់ប្រាក់ចំណូល​ប្រជាជនដែល​ពឹងផ្អែកលើវិស័យទេសចរណ៍ផងដែរ លែងមានភ្ញៀវមកលេង ធ្វើឱ្យ​ប្រជាជនបាត់ចំណូល បាត់ការងារ ដែលអាចនាំឱ្យពួកគាត់នាំគ្នាទៅកាប់ព្រៃ ឬឈានដល់ការចំណាកស្រុក ដោយមិនដឹងច្បាប់ទម្លាប់ត្រឹមត្រូវ អាចនឹងពួកគាត់ទៅទាំងខុសច្បាប់ទៀត»។

ឆ្លើយតបទៅនឹងការលើកឡើង​នេះ លោកឧកញ៉ា អ៊ុត ធី​​ ដែលជាម្ចាស់ក្រុមហ៊ុន​អាជីវកម្មរ៉ែថ្ម​​ បានបដិសេធ​ការចោទប្រកាន់របស់ក្រុមយុវជន​ចលនាមាតាធម្មជាតិ ដោយលោកអះអាង​ថា មិន​មានទឹក​ធ្លាក់​នៅ​ជិត​កន្លែង​អាជីវកម្មរបស់លោកនោះទេ។

លោកថា៖ «មុននឹងធ្វើ គេសុទ្ធតែមានសុំច្បាប់ អាជ្ញាប័ណ្ណអីស្រួលបួល មិនមែន​មក​និយាយ​ចេះ​តែ​ប៉ះពាល់ ប៉ះពាល់​ តាមតែអំពើចិត្តនោះទេ។ ទឹកធ្លាក់​អី​ អត់មាននៅនឹង​ទេ ទឹក​ធ្លាក់រមណីយដ្ឋានគេនៅខាង​ជីផាតទេ នៅហ្នឹងអត់មានទឹកធ្លាក់អីទេ ទឹកធ្លាក់អូរប្រជៀវអីណា គោកអស់ហើយ[…] អ្នក​ណាថា ទឹកធ្លាក់នៅជិតប្រវែង ១៥០ម៉ែត្រ បើសិនជានៅជិតបែបនេះមែន​ខ្ញុំឱ្យ​ឡាន Lexus ៧គ្រឿង អ្នកនិយាយ​ហ្នឹងពន្លើស ទាល់តែថ្ងៃណាមួយណាត់ជាមួយខ្ញុំ បង្កើតគណៈកម្មការចុះទៅមើលតែម្តងទៅ»។

លោកបាន​អះអាងទៀត​​ថា អាជីវកម្មរបស់លោក គឺត្រូវបានទទួលការពិនិត្យ និងវាយតម្លៃផលប៉ះពាល់បរិស្ថាន​ត្រឹមត្រូវ ពីសំណាក់ក្រសួងពាក់ព័ន្ធ មុននឹងត្រូវបានដាក់ឱ្យដំណើរការ។

លោកថា៖ «មុននឹងគេឱ្យខ្ញុំ ក្រសួងបរិស្ថាន ក្រសួងរ៉ែ គេបានចុះសិក្សាហើយ បានគេឱ្យមកខ្ញុំ […] ៤០ឆ្នាំហើយ ដែលប្រជាជនគ្មានស្ពានឆ្លង ខ្ញុំទៅធ្វើនៅហ្នឹង ប្រជាជនមានស្ពានឆ្លងត្រឹមត្រូវទាំងអស់ ហើយអ្នកដែលពូកែថាហ្នឹង ថ្ងៃណាមួយទៅពិនិត្យមើលតែម្តងទៅ បានដឹងថាម៉េច»។

គេហទំព័រ Newsroom Cambodia មិនអាចសុំការអត្ថាធិប្បាយពីអភិបាលរងខេត្តកោះកុង លោក សុខ សុទ្ធី និងប្រធានមន្ទីររ៉ែ និងថាមពល លោក ប៉ិច ស៊ីយន បាន​ទេ។

នាយកប្រតិបត្តិអង្គការ​បណ្តាញយុវជនកម្ពុជា លោក ហេង គីមហុង មានប្រសាសន៍ថា បើសិនជាមានករណីដូចការលើកឡើងរបស់ក្រុមយុវជនមាតាធម្មជាតិមែន នោះជា​ក្តីកង្វល់សង្គមស៊ីវិលជុំវិញផល​ប៉ះពាល់ទៅលើបរិស្ថាន និងធនធានធម្មជាតិ។ ករណីនេះ លោកបានជំរុញទៅអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់ និងដោះស្រាយបញ្ហានេះ។

លោកថា៖ «ខ្ញុំគិតថា វាជារឿងមួយដែលមានការប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរ​ទៅដល់ផលប្រយោជន៍របស់សហគមន៍មូលដ្ឋាន […] ខ្ញុំគិតថា ខាង​មន្ទីរទេសចរណ៍ ក៏ដូចជាមន្ត្រីពាក់ព័ន្ធ ទាក់ទងនឹងសកម្មភាពរុករករ៉ែថ្ម ឬ​ក៏អាជីវកម្មរ៉ែថ្មនេះ ត្រូវធ្វើការត្រួតពិនិត្យជាបន្ទាន់ថាតើ​មូលហេតុអីបានធ្វើឱ្យ​យើងទាញយកផលរ៉ែ ហើយ​រំខានទៅដល់ប្រយោជន៍របស់សហគមន៍មូលដ្ឋាន»។

លោកបានបន្ថែមទៀតថា៖ «ការស៊ើបអង្កេត ការផ្ទៀងផ្ទាត់ត្រូវធ្វើឡើង បើសិនជារកឃើញថាក្រុមហ៊ុននេះមិនអនុវត្តទៅតាមបទដ្ឋានស្តង់ដារសុវត្ថិភាព ដែលកំណត់ឡើងដោយក្រសួងរ៉ែ និងថាមពលទេ ហើយរហូតទៅដល់មានការបង្កឱ្យ​មានការខូចខាតទៅដល់ផលប្រយោជន៍សាធារណៈ គួរតែមានការ​ត្រួតពិនិត្យឡើងវិញ ហើយគួរតែមានការជជែកជាមួយក្រុមហ៊ុននេះ​ឡើងវិញ​ […] ប៉ុន្តែបើ​សិន​ជាមាន​ការរកឃើញថាមានការរំលោភធ្ងន់ធ្ងរ ដែល​មានការប៉ះពាល់បរិស្ថាន និងខូចខាតទៅដល់អេកូឡូស៊ី ខ្ញុំយល់ថា ប្រហែលជាត្រូវពិចារណាព្យួរជាបណ្តោះអាសន្នសិន ដើម្បីកុំឱ្យ​ប៉ះពាល់តទៅទៀត»៕

ក្រសួង​​សុខា​​ភិបាល​​ប្រាប់​​​សាធារ​ណ​​ជ​ន​​កុំ​​​ឱ្យ​​​ប្រើ​​ប្រាស់​​​ថ្នាំ៤មុ​ខ​​ដែល​​គ្មាន​​បញ្ជិកា​

ក្រសួង​​​សុខាភិ​បាល​​​​កម្ពុជា​​​​​​​​​ប្រាប់​​​​​​​​​ប្រជា​​ពល​រដ្ឋ​​​​ឱ្យ​​​​​​​ប្រុ​ង​​ប្រយ័ត្ន​​​​ក្នុង​​​​ការ​​​ប្រើ​ប្រាស់​​​ថ្នាំ​​៤​​មុ​ខដែល​​​​គ្មាន​​លេ​​ខ​បញ្ជិ​កា​​​ពី​​​ក្រសួ​​ង​សុខា​​​ភិ​បាល ក្នុង​​នោះ​​មាន​​ឱសថ CRESTOR 5mg  CRESTOR 10mg NEXIUM 20mg និង​NEXIUM 40mg ។​ ​

​បើ​​​តាម​​​​សេចក្តី​​​​ប្រកាស​​ព័​ត៌​​មាន​​​របស់​​​ក្រសួង​​​សុខា​ភិបាល ​ចុះ​ថ្ងៃ​​ទី២១​ ខែកុម្ភៈ ​ឆ្នាំ​​២០២៤​ ​ឱ្យ​ដឹង​​​​ថា ​ថ្មីៗ​នេះ ​ឱស​​ថទាំង​៤​មុខខាងលើ​​កំពុ​​ងតែ​​ចរាចរ​​នៅ​លើ​​ទីផ្សា​រ ដោយ​មាន​​​​រូបរាងប្រហាក់ប្រហែល​នឹ​​​​ង​​​​ឱស​ថ​មា​ន​លេ​ខ​​បញ្ជិកា និ​ង​​​​កំពុង​​​ចែក​ចា​​យ​​ដោ​យ​​​ក្រុមហ៊ុ​ន​ MGH​KH-Hea​lthcare Co., Ltd។

សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានដដែល​បន្ថែម​ថា អ​នុ​​​​លោ​ម​​តាមច្បាប់​​​​ស្តី​​​​ពី​​​កា​រ​​គ្រប់​​គ្រ​ង​​​ឱសថ និង​​​​ច្បាប់​​​​ស្តី​​​ពី​​វិ​​សោ​ធ​ន​​​ក​ម្ម​​ច្បា​ប់ ស្តី​​​​ពី​​​ការគ្រប់​​​គ្រង​​​ឱសថ ​ត​ម្រូវ​​ឱ្យ​​រាល់​​​​កា​រ​​ចរា​ច​រ​​ឱសថ ផលិ​​ត​ផ​ល​​បង្ការ ឬព្យាបា​ល​​ជំងឺ​​គ្រ​ប់​​​ប្រភេ​ទត្រូ​​​វ​​មា​​​ន​​កា​រ​​​អនុញ្ញាត​​​ពី​​ក្រសួង​សុខា​​​ភិ​បាល។ បច្ចុ​ប្ប​ន្ន​​​​នេះ​ ​ឱស​​ថ CRES​TO​R 5​mg,  CRESTOR 10mg, NEXIUM 20mg និង​ NEXIUM 40mg ​មិន​​ទាន់​​ត្រូ​វ​បាន​​ចុះ​​បញ្ជី​ការ​​នៅ​​ក្នុង​​ប្រទេស​​កម្ពុជា​​ឡើយ។ ​

ក្រសួង​​​​​​សុខាភិបាល​​​​​បាន​​​​អំ​ពាវនា​វ​​​ដ​ល់​​​​សា​ធារណ​​​​​ជន​​​​ស្វែ​ង​​​យល់ ​​​​​និង​​​បន្ត​​​​កា​រ​​​យក​​​​ចិត្ត​​​​ទុក​​​​ដាក់​​​​ក្នុង​កា​រ​​​​ថែ​​ទាំ​​​​សុខភាព​ ដោយ​​​​ចៀស​​​វា​ង​​​ប្រើ​​​ប្រាស់​​​​ឱស​ថ​​ដែ​​ល​​មិ​នមានគុណ​ភាព សុវត្ថិ​ភាព និង​ប្រសិទ្ធ​ភា​ព។

ក្រសួងបញ្ជាក់ក្នុង​សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាននោះ​តាមន័យ​ដើមថា៖ «ក្រសួងសុខាភិបាល​សូម​ជូន​ព័ត៌មាន​ដល់បងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់​មិនត្រូវទិញ និង​ប្រើប្រាស់​ឱសថដែល​គ្មាន​លេខ​បញ្ជិកា​​​ខាងលើ​​ជា​បន្ត​​ទៀត ព្រោះ​ឱសថ​​នេះ​មិនធានាបាន​នូវ​គុណភាព សុវត្ថិភាព និង​ប្រសិទ្ធភាព​​បាន​ឡើយ ហើយអាចជា​ឱសថ​ក្លែងក្លាយបណ្តាល​ឱ្យប៉ះពាល់​សុខភាព ឬ​មាន​គ្រោះថ្នាក់​​​ដល់អាយុជីវិត​​របស់អ្នកប្រើប្រាស់ទៀតផង»។

ក្រសួង​​​បាន​​ហា​​ម​មិន​​​ឱ្យ​បុគ្គល​​​ណា​​ម្នាក់ចែ​ក​ចាយ ឬល​ក់​​ឱស​ថ​ដែល​គ្មាន​​បញ្ចិកា​ទាំង​នេះ​ រួម​ទាំង​ជ​​​ន​ពាក់ព័ន្ធ​ផ្សេ​ងទៀ​តត្រូវ​ប​ញ្ឈប់​​កា​រ​នាំ​ចូល ចែក​​​ចាយ ឬ​​លក់​​ឱសថ​​ខាង​លើ។ ក្នុង​​​ករណី​​​មាន​ការ​​ចែក​ចាយ ឬ​​លក់​​ឱសថ​​ខាង​​លើ សូម​​សាធារ​ណៈ​​ជន​​ចូល​​រួ​ម​ផ្តល់​​ព័ត៌​​មាន​​តាម​​រយៈ​លេ​ខ ០១២ ៣៥​៥ ១៦១, ០១២ ៩៨៣ ៣៣៤, ០១៧ ៦០៦ ៦៧០, ០១២ ៥៦២ ៤៤៦, ០១៧ ៨៦៦ ៧៦០៕

Latest News