fbpx
Home Blog Page 27

Voxpop: ទស្សនៈយុវជន​លើការ​ចូលរួម​​សិក្ខាសាលា​ ឬការបណ្តុះបណ្តាល​វគ្គខ្លី

ការបណ្តុះបណ្តាល​ ឬសិក្ខាសាលា​​ផ្សេងៗ​រយៈពេលខ្លី ដែល​រៀបចំ​​​ដោយ​អង្គការ​សង្គមស៊ីវិល និង​អ្នក​ពាក់ព័ន្ធ​ តែង​ធ្វើ​ឡើង​​ដើម្បីពង្រឹង និងអភិវឌ្ឍសមត្ថភាព​ជំនាញ​សម្រាប់​យុវជន​បន្ថែមក្រៅពីការសិក្សា​​នៅ​សាលា​របស់​ពួកគេ​។ បច្ចុប្បន្ន​គេសង្កេតឃើញថា យុវជន​ដែល​បាន​ចូលរួម​រៀន​ក្រៅ​ប្រព័ន្ធ​បន្ថែម​ពី​ជំនាញ​ដែល​គាត់​រៀន​នៅ​សាលា ពួកគេមានការច្នៃប្រឌិត គិតទូលាយ យល់ពី​ស្ថានភាព​ជាក់ស្តែង​នៃ​សង្គម និង​មាន​​គំនិត​វិភាគ​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​សង្គម​។

កាលពីថ្ងៃទី៧ ខែមិនា ឆ្នាំ២០២៤ Newsroom Cambodia បានសម្ភាសន៍​ក្រុមយុវជន និង​និស្សិត​ចំនួន៦​នាក់​មក​ពី​សាកល​វិទ្យាល័យ​ផ្សេងៗ​គ្នា អំពី​ការយល់​ឃើញ​របស់​ពួកគេ​ទាក់ទង​នឹង​ការ​ចូលរួម​សិក្ខាសាលា ឬ​ការបណ្តុះបណ្តាល​វគ្គខ្លី៖

កញ្ញា នៃ សៀកម៉ី អាយុ២០ឆ្នាំ ជានិស្សិតឆ្នាំទី២​នៃ​មហាវិទ្យាល័យ​វិទ្យាសាស្រ្ត​សុខាភិបាល​លើក​ថា ការចូលរួ​ម​ក្នុង​វគ្គ​បណ្តុះបណ្តាល​ខ្លី សិក្ខាសាលា ឬ​ព្រឹត្តការណ៍ផ្សេងៗ​ក្នុង​សង្គម គឺ​ធ្វើ​ឱ្យ​​យុវជន​រៀនសូត្រ​លើសពី​ចំណេះដឹង​ដែល​រៀន​នៅសាលា និង​​ទទួល​បានបទពិសោធន៍ និង​ចំណេះដឹង​ថ្មីៗ។​

កញ្ញាបន្តថា៖ «យើងរៀនបានច្រើន យើងធ្វើអីដែលយើងអត់ធ្លាប់បានធ្វើពីមុន យើង​ទទួល​បាន​បទ​ពិសោធន៍​ពីប​ងៗដែលគាត់ធ្លាប់ធ្វើការហ្នឹងពីមុន​អ៊ីចឹងទៅ។ ហើយយើងបានជួបមនុស្សថ្មីៗអ៊ីចឹង។ និយាយ​ឱ្យចំ​​គឺ​​យើង​អាចរ​បៀប​ថាជី​វិ​ត​យើង​វា​អាច​រៀន​បាន​ច្រើន​ទាំងមិនមែននៅក្នុងសាលារៀនទេ»។

លោក ឆេន ពេជ្រតារា អាយុ២២ឆ្នាំ ជានិស្សិតព័ត៌មានវិទ្យានៃវិទ្យាស្ថានជាតិពាណិជ្ជសាស្ត្រ យល់ឃើញ​ថា ការចូលរួម​វគ្គ​បណ្តុះបណ្តាល និង​សិក្ខាសាលា​ ធ្វើឱ្យលោក​ទទួល​បាន​​​ចំណេះដឹង​ថ្មី​អំពី​សង្គ​ម​ក្រៅ​ពី​ជំនាញ​ដែល​ខ្លួនកំពុងរៀននៅសាកលវិទ្យាល័យ។

លោកបានបង្ហាញថា៖ «នៅសាលាយើងរៀនស្តាប់តែគ្រូ យើងអត់សូវស្គាល់ពីរបៀបការងារខាងក្រៅច្រើន តែបើយើងទៅចូលរួមវគ្គសិក្ខាសាលខ្លីៗហ្នឹងវាមានអ្វីដែលថ្មីៗដែលសាលាអត់ដែលបង្រៀន»។

លោក វ៉ន ចន្ថា អាយុ២៨ឆ្នាំ ជនជាតិដើមភាគតិចកួយ​ដែលបានបញ្ចប់ថ្នាក់​បរិញ្ញាបត្រ​​ជំនាញ​រដ្ឋបាលសាធារណៈ លើកឡើង​ថា ការចូលរួម​វគ្គ​បណ្តុះបណ្តាល​ខ្លី​គឺ​មាន​សារៈសំខាន់​សម្រាប់​យុវជន ព្រោះមា​នការផ្លាស់ប្តូរបទពិសោធន៍រវាងយុវជន និងយុវជន ពង្រឹងសមត្ថភាព ភាពក្លាហាន ទទួល​ស្គាល់ភាព​ចម្រុះជា​តិសាសន៍ និង​អាច​ផ្សារ​ភ្ជាប់​ទំនាក់ទំនង​ជាមួយ​បណ្តាញយុ​វជន និង​បណ្តា​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិលនានា។

លោកបន្តថា៖ «​ទាក់ទងទៅ និងការចូលរួមជាមួយនិងអង្គការដៃគូ ចូលរួម​វគ្គ​ខ្លី​អី​ហ្នឹង​នៅ​ក្នុង​សង្គម ឬ​ក៏​នៅ​ក្នុង​កម្មវិធី​អី​ផ្សេងៗ​វា​មាន​សារៈ​សំខាន់​សម្រាប់​យើង គឺ​ដើម្បី​ឱ្យ​យើង​ទទួល​បានចំណេះដឹ​ង​ថ្មីៗ ការពង្រឹង​សមត្ថភាព​ខ្លួនឯង ហើយ​យើង​មាន​ភាពក្លាហាន​ជាង​មុន​ហើយ​យើង​អាច​ស្គាល់​យុវជ​ន​ចម្រុះ ឬ​ក៏​មនុស្សចម្រុះផ្សេងគ្នាដែលមកពីបរិបទផ្សេងគ្នា»។

លោក វ៉ន ចន្ថា អាយុ២៨ឆ្នាំជនជាតិកួយបញ្ចប់ថ្នាក់បតិញ្ញាប័ត្រមុខជំនាញរដ្ឋបាលសាធារណៈ។ (រូបថត៖ ផ្តល់ដោយ វ៉ន ចន្ថា)

លោក ចាន់ វាសនា អាយុ២០ឆ្នាំ ជនជាតិដើម​ភាគតិច​កួយ​ជា​និស្សិត​ឆ្នាំទី១​នៃ​ពុទ្ធិកសាកល​វិទ្យាល័យ​ព្រះសីហមុនី​រាជា បង្ហាញថាការចូលរួមសិក្សាក្រៅប្រព័ន្ធគឺមានភាពល្អប្រសើរ ធ្វើឱ្យយុវជនចេះនិយាយ ធ្វើបទបង្ហាញ រៀនរយៈពេល​ខ្លី ប៉ុន្តែ​ងាយយ​ល់ព្រោះមានការពន្យល់ក្បោះក្បាយជាងនៅសាលា ចេះ​ធ្វើ​ការងា​រក្រុម មានភាពក្លាហានក្នុងការបញ្ចេញមតិយោបល់។

លោក​បន្ថែម​ថា៖ «​ពេលដែលចូលវគ្គសិក្ខាសាលា និ​ងវគ្គបណ្តុះបណ្តាលខ្លីៗ ឬព្រឹត្តិការណ៍​អីមួយ គឺ​ថា​វា​មាន​ភាព​ល្អប្រសើរ ព្រោះ ទី១ ចង់ឱ្យយុវជនយើងចេះនិយាយហើយទៀតធ្វើបទបង្ហាញ ហើយ​មួយ​ទៀត​ពេល​ដែល​យើង​រៀន​វគ្គ​បណ្តុះបណ្តាលអ៊ីចឹងទៅ យើងរៀនរយៈពីរថ្ងៃទេ ប៉ុន្តែយើងអាចចេះបានច្រើន ព្រោះ​មានការពន្យល់ក្បោះក្បាយអំពីប្រធានបទ»។

លោក ចាន់ វាសនា និស្សិតឆ្នាំទី១នៃពុទ្ធិកសកលវិទ្យាល័យព្រះសីហមុនីរាជា។ (រូបភាព៖ ផ្តល់ដោយ ចាន់ វាសនា)

កញ្ញា វ៉ាន់ខាំ ម៉ា ជាជនជាតិដើមភាគតិចទំពួន អាយុ​២២ឆ្នាំ ជានិស្សិតឆ្នាំទី២ មុខជំនាញ​អក្សរ​សាស្ត្រ​ខ្មែរ នៅ​​​ពុទ្ធិកសាកលវិទ្យាល័យព្រះសីហមុនី​រាជា យល់ថា ការ​ចូលរួម​សិក្ខាសាលា វគ្គបណ្តុះ​បណ្តាល​អាច​ធ្វើ​ឱ្យ​យុវជន​​អភិវឌ្ឍ​ខ្លួន​ឯង​តាមរយៈ​ការកែប្រែ​ទម្លាប់មិនល្អមួយចំនួន និង​​មាន​ការយើង​យល់ដឹង​ពី​បញ្ហា​សង្គម​តាមរយៈ​ការលើក​ឡើង​របស់​យុវជន​។

កញ្ញា​បញ្ជាក់ថា៖ «ត្រឡប់មកខ្លួនយើងវិញក៏យើងគឺអភិវឌ្ឍខ្លួនយើងបានដែរ  យើងអាចកែទម្លាប់ខ្លួនឯង  មួយចំនួន​ដែល​យើងខ្វះខាត ហើយមួយវិញទៀតយើងក៏យល់ដឹងពីសង្គមបានមួយដែរ ដោយសារអីយើង ចំណុចខ្លះគឺយើងអត់ដឹងទេទាក់ទងនិងបញ្ហាផ្សេងៗទាក់ និងយុវជន ឬសង្គម  ប៉ុន្តែក្នុងវគ្គបណ្តុះបណ្តាល​​​គឺ​​គាត់ [យុវជន] បានចែករំលែក [ពីបញ្ហាសង្គម]»។

កញ្ញា វ៉ាន់ខាំ ម៉ា ជាជនជាតិដើមភាគតិចទំពួន អាយុ ២២ឆ្នាំជានិស្សិតឆ្នាំទី២មុខជំនាញអក្សរសាស្ត្រខ្មែរនៃពុទ្ធិកសាកលវិទ្យាល័យព្រះសីហមុនីរាជា។ (រូបភាព៖ ផ្តល់ដោយ វ៉ាន់ខាំ ម៉ា)

លោក ផ្លាន សុជា អាយុ២២ឆ្នាំ ជនជាតិដើមភាគតិច​ទំពួន ជានិស្សិត​​ឆ្នាំទី៤ ជំនាញស្ថាបត្យកម្ម និង​នគរូបនីយកម្មនៅ​សាកលវិទ្យាល័យន័រតុនលើកឡើងថា មេរៀន ឬ​ប្រធានបទ​មួយ​ចំនួន​នៃ​វគ្គ​សិក្ខាសាលា ឬ​វគ្គបណ្តុះបណ្តាល គឺជាចំណេះពីខាងក្រៅដែលមិន​អាចរៀន​បាន​នៅ​សាលា។​ លោក​បន្តថា បន្ទាប់ពីបញ្ចប់សិក្ខាសាលា ឬកម្មវិធី គឺបង្កើតឱកាស​ឱ្យ​ពួកគេ​មាន​ភាព​ក្លាហាន បង្កើន​​ទំនាក់​ទំនង​ជាមួយមនុស្សថ្មីៗ អ្នកជំនាញ ឬ​បុគ្គល​ល្បីៗ បង្ហាញ​អំពី​ខ្លួនឯង ឬ​ចំណាប់​អារម្មណ៍​ផ្ទាល់​ខ្លួន​ដើម្បី​បង្កើត​ឱកាស​នានា​សម្រាប់​ខ្លួន​ឯង។

លោក ផ្លាន សុជា អាយុ២២ឆ្នាំជនជាតិដើមភាគតិចទំពួនជានិស្សិតឆ្នាំទី​៤ ជំនាញស្ថាបត្យកម្ម និងនគរូបនីយកម្មនៃសាកលវិទ្យាល័យន័រតុន។ (រូបភាព៖ ផ្តល់ដោយ ផ្លាន សុជា)

លោកបន្ថែមថា៖ «ហើយនៅក្នុង Workshop (សិក្ខាសាលា) ហ្នឹង​ទៀត​សោត បើសិន​ជា​យើង​ជា​មនុស្ស​ដែល​ចង់​ចេះ ចង់ដឹង ចង់ស្គាល់ ចឹង​យើងអាចសួរអីៗវាជារឿងមួយដែលគេកត់សម្គាល់យើងដែរ វា​អាច​ឱ្យ​គេ​ស្គា​ល់​​យើង​គេអាច​នឹង​ធ្វើការ​ទំនាក់​ទំនងជាមួយយើងក្នុងការងារណាមួយចឹង អាហ្នឹង​ជា​លទ្ធផល​ជាក់​ស្តែង​ដែល​យើង​តែង​តែ​ឃើញ ដែលខ្ញុំតែងតែឃើញកន្លងមកគឺ ក្រោយយើងពីចូលរួម Workshop (សិក្ខាសាលា) បើសិនជា​យើង​ជា​មនុស្ស​សកម្ម​ភាគច្រើន​តែងតែ​មាន​ឱកាស​ច្រើន​ក្នុង​ការទទួល​ការងារ​ណា មួយ»៕

កម្ពុជា​​ត្រៀម​ស្នើ​ដាក់​បញ្ចូល «អាពាហ៍ពិពាហ៍ខ្មែរ» ក្នុង​បញ្ជី​បេតិក​ភណ្ឌ​វប្បធម៌​អរូបី​របស់​​អង្គការ​យូណេ​ស្កូ

មន្ត្រីក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ ឱ្យដឹងថា កម្ពុជា ត្រៀមស្នើដាក់​បញ្ចូល «អាពាហ៍ពិពាហ៍ខ្មែរ» ​ក្នុង​បញ្ជីបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌​អរូបី​នៃមនុស្សជាតិរបស់អង្គការយូណេស្កូ។​

អគ្គនាយកដ្ឋានបច្ចេកទេសវប្បធម៌នៃក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ លោក ស៊ីយ៉ុន សុភារិទ្ធិ មានប្រសាសន៍នៅថ្ងៃទី១៣ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤នេះថា ការដែលកម្ពុជា ​គ្រោងស្នើដាក់បញ្ចូល អាពាហ៍​ពិពាហ៍​ខ្មែរ ទៅក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌអរូបីនេះ ក្នុងគោលបំណង​ដើម្បី​រក្សាទុក​នូវ​វប្បធម៌ ប្រពៃណីដ៏សម្បូរ​​បែប ដែល​ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា ខិតខំថែរក្សាតាំងពីបូរាណកាល​រហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ។

លោកបានថ្លែង​ថា៖ «នៅក្នុងវប្បធម៌ នៅស្រុកណាក៏មានវប្បធម៌របស់ខ្លួន ហើយតែងតែមានលក្ខណៈពិសេសខុសប្លែកពីគ្នា។ នៅក្នុងការចុះបញ្ជីនេះ គឺយើងចង់បង្ហាញពីការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់អ្នកស្រុក អ្នក​ភូមិ ដែល​បាន​ថែរក្សាប្រពៃណីរបស់ដូនតារបស់ពួកគាត់ បាន​គង់រង្សមកដល់ថ្ងៃហ្នឹង […] ហើយយើងក៏ចង់បង្ហាញពីតម្លៃហ្នឹងទៅកាន់អន្តរជាតិ ថានេះស្រុកខ្មែរ មានការថែរក្សាប្រពៃណីបានល្អហើយ ហើយដើម្បីជាការបង្ហាញថារដ្ឋភាគីកម្ពុជា ដែលមានសហគមន៍នៅក្នុងការការពារហ្នឹង គាត់នឹងខិតខំតទៅទៀត វាដូចជាកិច្ចសន្យាអន្តរជាតិ»។

លោក ស៊ីយ៉ុន សុភារិទ្ធិ បានបន្តទៀតថា ក្រសួងវប្បធម៌ បានប្រមូលនូ​វឯកសារចាំបាច់ពាក់ព័ន្ធ និងធាតុផ្សំសំខាន់នាន​ដែលចាំបាច់ នៅក្នុងការស្នើទៅកាន់អង្គការយូណេស្កូ ក្នុងនោះ​​រួមមាន វីដេអូប្រមាណ​ជា​ ១០នាទី ដែលនិយាយអំពីអាពាហ៍ពិពាហ៍ខ្មែរ និង​ការគាំទ្រផ្សេងៗពីសំណាក់ភាគីអ្នកពាក់​ព័ន្ធ។

លោកថា៖ «ប្រមូលធាតុចូលបានច្រើនហើយ ហើយយើងក៏បានរៀបចំទៅតាមតម្រូវការរបស់ខាងយូណេស្កូ គេឱ្យ​​មានវីដេអូខ្លី​ ១០នាទី មានវីដេអូគាំទ្រផ្សេងៗ មានការបំពេញសំណុំឯកសារ មានព័ត៌​មាន […] ហើយមានការរៀបចំដោយមានការចូលរួមពីអ្នកភូមិដែលជាម្ចាស់មរតក និងអ្នកដែលជាប្រតិ​បត្តិករ កន្លងមក យើងបានធ្វើការជាមួយពួកគាត់​ជាច្រើននៅតាមបណ្តាខេត្ត»។

ពិធីរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ ឬមង្គលការ ​មានដើមកំណើត​ចាប់តាំងពី​សតវត្សន៍ទី១ ដែលកើតចេញពីរឿងព្រេង​និទាន​ខ្មែរ «ព្រះថោងតោងស្បៃនាងនាគ»។

សាស្ត្រាចារ្យផ្នែក​ប្រវត្តិសាស្ត្រសិល្បៈ និងគទានុរក្សសិល្បៈ លោក យាន រស្មី បានថ្លែងថា បេតិកភណ្ឌ​​វប្បធម៌​​អរូបី មានសារសំខាន់ណាស់នៅក្នុងសង្គមជាតិ និងជាការ​​ថែ​​រក្សានូវអត្តសញ្ញាណវប្បធម៌ ព្រមទាំង​ជាកា​រផ្សាភ្ជាប់​ពីអតីតកាល មកបច្ចុប្បន្នភាព និងទៅ​អនាគតកាលផងដែរ។

លោក​ថា៖ «ការយល់នូវបេតិកភណ្ឌអរូបី​ហ្នឹង​ វាជួយឱ្យ​​យើង​មានទំនាក់ទំនងជាមួយគ្នា ឱ្យ​​មានការផ្លាស់ប្តូរគ្នា​ជា​អន្តរ​វប្បធម៌ ហើយលើកទឹកចិត្តឱ្យ​មានការគោរព និងយល់ពីគ្នាទៅវិញទៅមក […] សារសំខាន់របស់វប្បធម៌អរូបី មិនមែនត្រឹមតែកិច្ចពិធី​ដែលយើងឃើញនៅនឹងមុខ នៅក្នុងពិធីដែល​គេប្រារព្ធ​នោះ​ទេ យើងអា​ចនិ​យាយថា​វាជាធន​ធាន ឬជាសម្បត្តិនៃចំណេះដឹង ដែលចែកតពីគ្នាពីជំនាន់មួយ​ទៅជំនាន់មួយ»

លោកបន្តទៀតថា​៖ «ពិធីមង្គលការនេះ ជាពិធីមួយដែលមានប្រណិតភាព និងភាពសម្បើមខ្លាំងមែនទែន បើធៀបជាមួយនឹងកិច្ចពិធីផ្សេងៗទៀត ព្រោះវាជាកិច្ចពិធីមួយដែលនាំមនុស្សឱ្យ​ទៅដល់ទំព័រមួយផ្សេងទៀតនៃជីវិត ហើយក៏ជាការប្រកាសផងដែរនូវកិត្តិយស ក៏ដូចជាភាពថ្លៃថ្នូររបស់គេ […] ក្នុងកិច្ចពិធីរបស់ខ្មែរយើងមួយចំនួនដូចជា បង្វិលពពិល ព្រះថោងតោងស្បៃនាងនាគ គឺសុទ្ធតែជាកិច្ចពិធីដែលពាក់ព័ន្ធជាមួយនឹងទម្លាប់ចាស់ៗរបស់ខ្មែរយើងផង និងសាសនាផង ក៏ដូចជាប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរផងដែរ»។

ចំណែក ប្រធានសមាគម​ចាប៉ីអមតៈ លោក ពេជ្រ សារ៉ាត់ យល់​ឃើញថា ការដាក់បញ្ចូលពិធី​រៀបអាពាហ៍​ពិពាហ៍​ក្នុង​បញ្ជី​បេតិកភណ្ឌវប្បធម៌អរូបី​នៃមនុស្សជាតិ គឺជាការឆ្លើយតបទៅនឹងបុព្វបុរសខ្មែរ និងជាការធានា​ដើម្បីធ្វើយ៉ាងណាឱ្យ​មានទំនៀមទម្លាប់នេះបន្តទៅមុខទៀត។

លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «នេះជាការឆ្លើយតបទៅនឹងបុព្វបុរសខ្មែរយើង ដែលគាត់បានបន្សល់ទុកមក ហើយបច្ចុប្បន្នយើងធានា យើងធានាធ្វើម៉េចឱ្យ​​មានពិធីនេះតទៅមុខទៀត។ […] ស្ថិតនៅក្នុងសម័យ​ឌីជីថល យើងអាចធានាបានតាមរយៈការចុះបញ្ជី​ហ្នឹង​ឯង។ ថ្វីត្បិតតែវាមិនស្ថិតក្នុងបន្ទាត់ក្រហមនៃការបាត់បង់ តែវាជាកាតព្វកិច្ចក្នុងនា​មជាជនជាតិខ្មែរ មិនចាំបាត់ទាល់តែគេលែងការ គេ​នាំតែគ្នាសែន បានយើងដាក់ចូលជាបេតិកភណ្ឌទេ អំឡុង​ពេលហ្នឹងយើងត្រូវពញ្ញាក់​ស្មារតីផងដែរ»

ក្នុងនាមជាអ្នកអភិរក្សឧបករណ៍ភ្លេងបុរាណខ្មែរមួយរូប លោកបានសំណូមពរដល់​ក្រសួងពាក់ព័ន្ធ ជាពិសេស​ក្រសួងវប្បធម៌ និងក្រសួងអប់រំ​ ជួយ​​ពង្រឹងការយល់ដឹងបន្ថែម​អំពីប្រពៃណីនេះ ​តាមរ​យៈ​ការដាក់​នូវមុខវិជ្ជាសិល្បៈ​នេះ ​នៅតាមគ្រឹះស្ថានសិក្សាតាំងពីថ្នាក់តូចៗ។

លោកថា៖​​ «យើងចង់ឱ្យ​​ក្មេងជំនាន់ក្រោយ គាត់ដឹងថាវង់ភ្លេងបុរាណខ្មែរ ដែលមាននៅក្នុងពិធី​រៀបអាពាហ៍​ពិពាហ៍ហ្នឹង​វាមាន​អ្វីខ្លះ? ហើយធ្វើម៉េចបានស្គាល់? នៅតាមសាលាហ្នឹង ដាក់ឱ្យ​​មានឧបករណ៍ខ្លះទៅ យើងមានគ្រូស្រាប់ហ្នឹង […] ក្មេងៗគាត់ដឹងថាមានភ្លេងការ ប៉ុន្តែបើឱ្យ​ដឹងថាមាន​ឧបករ​ណ៍​អ្វីខ្លះគឺគាត់អត់ស្គាល់ទេ ចំណុចហ្នឹងហើយដែលយើងព្រួយបារម្ភ យើងចូលជាបេតិកភណ្ឌហើយ សួរថាយើងយក​អី​មក​ពង្រឹង ឱ្យ​សាកសមថាជាសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌ»

លោក ពេជ្រ សារ៉ាត់ ក៏បានកត់សម្គាល់ឃើញដែរថា ការរៀប​អាពាហ៍ពិពាហ៍បច្ចុប្បន្ន មាន​ការ​កាត់ពិធី​ខ្លីទៅៗ ដែលអាចប្រឈម​នឹង​ការ​បាត់​នូវ​អត្តសញ្ញាណនៃពិធីសំខាន់ៗមួយចំនួន។ លោកក៏បានទទូចឱ្យ​​ប្រជាពលរដ្ឋ នៅពេលដែលរៀបមង្គលការ ធ្វើ​ទៅតាមប្រពៃណីដើម​របស់​ខ្មែរ ដើម្បីជា​ចំណែកមួយ​នៅក្នុងការជួយថែរក្សា។​

កាលពី​ថ្ងៃ​ទី​១១ ខែ​មីនា ឆ្នាំ២០២៤ ក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ ក៏​បានរៀបចំសិក្ខាសាលា ស្តីពី «អាពាហ៍ពិពាហ៍ក្នុងសង្គមខ្មែរ» នៅទីស្តីការក្រសួងផងដែរ ដោយមានការចូលរួម​ពីថ្នាក់ដឹកនាំក្រសួង​ អ្នក​ស្រាវជ្រាវ អ្នក​ភ្លេង​ការ អ្នក​ភ្នួង សិស្សនិស្សិត និងមន្ត្រីពាក់ព័ន្ធជាច្រើននាក់។

បើតាមមន្ត្រីក្រសួងវប្បធម៌រូបនេះ សិក្ខាសាលា​នេះ ធ្វើឡើងក្នុងគោលបំណង​រួមគ្នាគិតអំពីយន្តការអភិរក្ស​មរតកវប្បធម៌ ពោលគឺ «អាពាហ៍ពិពាហ៍ក្នុងសង្គមខ្មែរ» ឱ្យ​​បានគង់វង្សទៅអនាគត ហើយ​ការ​​​​រួមគ្នាគិត​នោះ គឺមិនសំដៅតែម្ចាស់មរតក ឬអ្នកប្រតិបត្តិ ដូចជា អាចារ្យ អ្នកភ្លេង និងអ្នកភ្នួង​​នោះទេ គឺត្រូវ​មាន​ការចូលរួ​ម​ពីគ្រប់ភាគីទាំងអស់៕

នាយករដ្ឋមន្ត្រី​ អំពាវនាវ​​ឱ្យ​អ្នកលក់​ឡេ​​គិតគូរពីសុវត្ថិ​ភាព​អ្នកប្រើប្រាស់ ក្រោយ​ទាហាន​ម្នាក់ចូល​​ពេទ្យដោយ​​សារ​ការ​ប្រើឡេ​គ្មានគុណភាព

លោកលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន​ ម៉ាណែត អំពាវនាវ​ឱ្យអ្នកលក់ផលិតផល​ឡេ​លាប​ឱ្យ​ស្បែក​ស​ទាំង​អស់ គិតគូរដល់សុវត្ថិភាព​ដល់​អ្នកប្រើប្រាស់ ដោយ​កុំ​ដើម្បីតែភាពជោគជ័យ​​ក្នុង​ជំនួញខ្លួន ធ្វើ​ឱ្យ​ប៉ះពាល់ដល់សុខភាព និងសុវត្ថិភាពអ្នកប្រើប្រាស់។​

​​ក្នុង​ពិធី​សម្ពោធដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់មន្ទីរពេទ្យ «តេជោសែនកោះធំ» កាលពី​​ថ្ងៃ​ទី​១៣ ខែមី​នា ឆ្នាំ២​០២៤ លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានឱ្យដឹង​ថា កន្លងមក ធ្លាប់មាន​មន្ត្រីទាហានម្នាក់ បាន​​រងគ្រោះ និង​ត្រូវបាន​បញ្ជូន​ទៅកាន់មន្ទីរពេទ្យដើម្បីព្យាបាល បន្ទាប់ពីរូបគាត់បានប្រើប្រាស់​ឡេលាប​​​ឱ្យ​ស្បែកស​លឿន។

ករណីនេះ លោក​អំពាវនាវ​ដល់​​អ្នកផលិត​ និងអ្នកលក់ផលិត​ផល​ឡេលាបស្បែក​ទាំងតាមអនឡាញ និងនៅលើទីផ្សារទាំង​អស់ ត្រូវ​គិត​គូរ​ពីសុខភាព និង​សុវត្ថិភាពអ្នកប្រើប្រាស់ ជាជាង​ការ​លក់ផលិត​ផល​ដែល​គ្មានគុណភាព សុវត្ថិភាព​ ហើយលក់ដើម្បីតែភាពជោគ​ជ័យក្នុងជំនួញ​​របស់ខ្លួន​ឯង​។

លោកថ្លែងថា៖ «សូមគិតគូរអំពីការប្រើប្រាស់ ខ្ញុំមានកូនទាហានខ្ញុំម្នាក់​យកទៅមន្ទីរពេទ្យសង្គ្រោះបន្ទាន់ ធម្មជាតិម៉ែបង្កើត​មក​យ៉ាងមិច យកហ្នឹងទៅ[…] ហើយបងប្អូនដែលលក់ផលិតផល សូមគិតគូរពីបញ្ហាសុខភាព​របស់អ្នកប្រើប្រាស់ នេះ​ជា​ការ​ធ្វើបុណ្យ បើយើងមិនបានជួយអីគាត់ កុំយកបាប​ឱ្យ​គាត់ ផលិតផល​យើង​ជោគ​ជ័យ​តែត្រូវ​មានទំនួល​ខុស​ត្រូវ ហើយ​អ្នកប្រើ​សូម​ឱ្យ​មាន​ការ​គិតគូរ ការអប់រំ​សុខភាព ព្រោះអត់ស្រួលទេ»

អ្នកនាំពាក្យក្រសួងសុខាភិបាល លោក​ កុយ វ៉ាននី មានប្រសាសន៍​ថា ជាទូទៅ ផលិតផលគ្រឿង​សំអាង​នៅលើទីផ្សារ មានខ្លះគុណភាព​ល្អ និងខ្លះ​មិនសូវល្អ​ ប៉ុន្តែអ្នកប្រើប្រាស់គួរតែមានការស្វែង​​យល់​ពី​ផលិត​ផលទាំង​​នោះ​ឱ្យបាន​ច្បាស់ ​មុន​នឹង​​ប្រើ​ប្រាស់។

លោកថ្លែងថា៖ «ជាទូទៅផលិតផល គឺមិនមាន​ខុស ឬត្រូវទេ វាគឺជាការប្រើប្រាស់ខុស​ដោយអ្នកប្រើប្រាស់មួយចំនួន ដូច​ជា ​ការ​ប្រើជ្រុល ឬការប្រើប្រាស់ដោយគ្មានការពិគ្រោះយោបល់​ជាមួយគ្រូពេទ្យ ម៉្យាងវិញទៀត​ វាគឺជាការខ្វះការយល់ដឹង​លើផលិត​​ផល​ មុនពេលចាប់ផ្តើមប្រើប្រាស់»។

លោកបន្ត​ថា ការអប់រំសុខភាព និងការលើកកម្ពស់សុខភាព គឺជាអាទិភាពមួយ​របស់ក្រសួងសុខាភិបាល ហើយក្រសួង​កំពុងបង្កើនការយល់ដឹងជាសាធារណៈ លើបញ្ហាជាច្រើនអំពីការថែទាំសុខ​ភាព និងការបង្ការ​​។ លោក​ក៏បានអំពាវនាវ​ដល់​​អ្នកដែលប្រើប្រាស់ផលិតផលគ្រឿងសំអាង និងផលិតផលទាក់ទងនឹងសុខភាព ក៏ដូចជាផលិតផលអាហារបំប៉ន​ជាដើម សូម​ស្តាប់តាម​ការ​ណែនាំ​របស់គ្រូពេទ្យ និង​​​អាន​ការណែនាំនៅក្នុងផលិត​ផលនោះ​ឱ្យ​​បានត្រឹមត្រូវ​ ហើយកុំ​ប្រើប្រាស់​​លើ​ស​​កម្រិត។

នាយកប្រតិបត្តិគ្លីនីកមិត្តភាពកំពង់ឆ្នាំង​ និងជាប្រធាន​ផ្នែកផែនការ​យុទ្ធសាស្ត្រ​នៃ​គ្លីនីក​រួមមិត្ត​លោកវេជ្ជបណ្ឌិត សុខ រ៉ាផុន គាំទ្រនឹងការលើកឡើងរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី ព្រោះលោកសង្កេតឃើញថា អ្នកប្រើប្រាស់អាយុចន្លោះពី ១៨ឆ្នាំ ទៅ៤៥ឆ្នាំ គឺជាវ័យដែលមានតម្រូវការខ្លាំងក្នុងការប្រើប្រាស់គ្រឿងសម្អាងគ្រប់បែបយ៉ាង។

លោកថ្លែងថា៖ «អ្នកលក់ដែលមានវិជ្ជាជីវៈ អ្នកលក់ដែលមានក្រមសីលធម៌អ្នកលក់ អីចឹងត្រូវគិតថា ប្រសិនបើរបស់នោះល្អច្បាស់ណាស់ ជាគាត់ហ៊ានប្រើដោយខ្លួនឯងដែរ អ្នកខ្លះគាត់មិនហ៊ានប្រើរបស់ដែលគាត់នាំចូលទេ ព្រោះគាត់ដឹងថាផលិតផលនោះ មានផលប៉ះពាល់ផ្សេងៗ។ យើងបារម្ភបំផុតរាល់ថ្ងៃអ្នកលក់ឡេ លក់គ្រឿងសម្អាងគ្រប់ប្រភេទ សម្រាប់ខ្ញុំផ្ទាល់​ក្នុងនាមជាគ្រូពេទ្យម្នាក់ សូមឱ្យគិតអំពី​គុណភាព សុខភាព ប្រសិទ្ធិភាព និងសុវត្ថិ​ភាពសម្រាប់អ្នកប្រើប្រាស់»។

លោកបញ្ជាក់ថា ការប្រើប្រាស់នូវផលិត​ផល​ដែលមានការពិសោធន៍ និងវាយតម្លៃ​ពីគុណភាពត្រឹម​ត្រូវ ហើយមានការ​ណែនាំច្បាស់លាស់ នឹង​មិន​មានផលប៉ះពាល់ដល់អ្នកប្រើប្រាស់នោះទេ ។ ករណីនេះ លោកស្នើដល់អ្នកនាំចូល ត្រូវ​​នាំចូលតែផលិតផលណាដែលល្អចំពោះសុខភាព និង​មានសុវត្ថិភាពដល់អ្នកប្រើប្រាស់​បានហើយ។

លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «អ្វីដែលយើងចង់លើកទឹកចិត្តទៅដល់អ្នកនាំចូលនោះ គឺសូមនាំតែផលិតផលដែលមានគុណភាព មានប្រសិទ្ធភាព សុវត្ថិភាពចំពោះអ្នកប្រើប្រាស់នោះពិសេស និងល្អបំផុត»។

ឡេ និង​ឡេ​លាយ គឺ​ជា​វត្ថុ​ធាតុ​រាវ ដែល​ផ្សំ​ឡើយ​ដោយ​សារធាតុ​គីមី​ផ្សេងៗ សម្រាប់​លាប​ស្បែក​ដង​​ខ្លួន ស្បែក​មុខ ជើង និង​ដៃ ជាដើម។ ការ​ប្រើប្រាស់​ឡេ និង​ឡេ​លាយ ដើម្បី​លាប​លើ​ស្បែក ត្រូវ​បាន​ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ចាត់​ទុក​ថា ជា​មធ្យោបាយ​បាយ​ដើម្បី​ធ្វើ​ឱ្យ​​ស្បែក​ស​ស្អាត និង​ទទួល​បាន​​ភាព​ទាក់ទាញ។

លោក​វេជ្ជបណ្ឌិត ហេង យូសេង បម្រើ​ការងារ​នៅ​ផ្នែក​ជំងឺ​ស្បែកនៃ​មន្ទីរពេទ្យ​ព្រះកុសុមៈ​ ធ្លាប់ប្រាប់គេហទំព័រ Hello គ្រូពេទ្យថា ការប្រើប្រាស់ឡេលាយ​ពិតជាមានផលប៉ះពាល់ ហើយផលប៉ះពាល់នោះ មិនមែនឃើញភ្លាមៗនោះទេ។ លោកថ្លែង​ថា៖ «ប្រើ​​ឡេ​លាយ​​ផល​ប៉ះពាល់ ​មិន​មែន​លេច​ចេញ​ភ្លាមៗ​ទេ ប្រើ​ពេល​យ៉ាង​តិច​ពី ១-២ខែ អាហ្នឹង​យើង​អាច​ចាត់​ជា​រយៈពេល​ខ្លី​ហើយ។ អ្នក​ខ្លះ​គាត់​ប្រើ​ដំបូង​អ៊ីចឹង​ទៅ មុខ​ស​ស្អាត ប៉ុន្តែ​មាន​សម្គាល់​អត់​បន្ទាប់​ពី​ប្រើ​មួយ​រយៈ មុខ​យើង​ប្រែ​ជា​ស្តើង ចេញ​សរសៃ​ក្រហមៗ ប៉ុន្តែ​ពេល​យើង​ខាន​ឬ​ឈប់​ប្រើ​វា ស្រាប់​តែ​ផ្ទៃ​មុខ​យើង​ឡើង​រមាស់ ខ្មៅ​ស្រអាប់ ឡើង​​មុន ប៉ុន្តែ​មុន​នោះ​ មិនមាន​គ្រាប់​ទេ គ្រាន់​តែ​ក្រហម​កន្ទួលៗ»៕

លោកស្រ៊ុន ស្រ៊ន គ្រោង​ដាក់​ពាក្យបណ្តឹងប្តឹងមន្ទីរបរិស្ថានខេត្តសៀមរាប ពីបទបរិហារកេរ្តិ៍ជាសាធារណៈ

សកម្មជនដែលតែងតែផ្សព្វផ្សាយអំពីកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស លោក ស្រ៊ុន ស្រ៊ន គ្រោង​​ដាក់​ពាក្យ​​បណ្តឹង​​​ប្តឹង​​មន្ទីរបរិស្ថានខេត្តសៀមរាប ទៅតុលាការ ពីបទ​បរិហាកេរ្តិ៍ជា​សាធារណៈ បន្ទាប់ពីមន្ទីរបរិស្ថានខេត្ត បានចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន​មួយចោទរូបលោក និងក្រុមការងារ ថាបានបំផុសចលនាឱ្យ​ពលរដ្ឋរំលោភយកដីរដ្ឋដោយខុសច្បាប់។

កាលពីថ្ងៃទី១០ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ មន្ទីរបរិស្ថានខេត្តសៀមរាប បានចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន​មួយ ដោយ​លើកឡើង​ថា កាលពីថ្ងៃទី៨ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ មានទំព័រហ្វេសបុកឈ្មោះ សន្ធិសញ្ញាសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស៍ស្តីពីកម្ពុជា ដែលបានរៀបចំដោយបុគ្គល ឈ្មោះ ស្រ៊ុន ស្រ៊ន
និង កញ្ញា ភឺង សោភា បានធ្វើការផ្សាយព័ត៌មាន ដែលមានចេតនាបំផុសឱ្យមានការប្រព្រឹត្តបទ​ល្មើស​រំលោភ​ដី​រដ្ឋ​ ដែលកាន់កាប់ដោយសហគមន៍នៅ​​តំបន់ការពារធម្មជាតិព្រៃធំពពេល ភូមិពពេល ឃុំខ្នងភ្នំ ស្រុកស្វាយលើ ខេត្តសៀមរាប។

មន្ទីរបរិស្ថាន​ខេត្ត​ បន្តថា បុគ្គល ឈ្មោះ ស៊្រុន ស៊្រុន និងកញ្ញា ភឹង សោភា បានលើកឡើងថា បុគ្គលឈ្មោះ ពុំ សែន បានប្រកាសប្រគល់ដីរបស់គាត់ ប្រមាណ ៤ហិកតា ឱ្យ​អ្នក​​ទាំង​២ សម្រាប់​ធ្វើជា «ភូមិឃុំពាណិជ្ជកម្ម» និងសាងសង់​ហេដ្ឋារចនា​សម្ព័ន្ធ​មួយ​ចំនួន ដើម្បី​រៀបចំ​ជាក​ន្លែង​សិក្សាស​ង្គម​ច្បាប់។ល។ មន្ទីរបរិស្ថាន បញ្ជាក់ទៀតថា ដីនោះស្ថិតនៅទី​តាំង​ដីរដ្ឋ គ្រប់​គ្រង​ដោយ​សហគមន៍តំបន់ការពារធម្មជាតិព្រៃធំពពេល ដែលបានបង្កើតឡើង​តាំងពីឆ្នាំ២០០៨ តាមលិខិតរបស់ក្រសួងបរិស្ថាន ហើយបុគ្គលឈ្មោះ ពុំ សែន ពុំកម្មសិទ្ធិដូចការប្រកាស​នោះទេ ខណៈបុគ្គលរូបនេះធ្វើកិច្ចសន្យាឈប់កាប់រានដីសហគមន៍ធ្វើជាកម្មសិទ្ធ​ផង​ដែរ។

ជុំវិញករណីនេះ សកម្មជនកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងបារីស លោក ស្រ៊ុន ស្រ៊ន មាន​ប្រសាសន៍​ប្រាប់ Newsroom Cambodia នៅថ្ងៃទី១១ ខែមីនាថា លោក​មិនអាចទទួលយក​បាន​ឡើយ​ចំពោះ​​ការចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន​របស់​មន្ទីរបរិស្ថាន​ខេត្ត ដែលមានលក្ខណៈចោទប្រកាន់​ និងបរិហារកេរ្តិ៍​​ទៅលើ​រូបលោក និង​ក្រុមការងារ ដោយពុំមានការសួរនាំសាច់រឿង​ឱ្យ​បានច្បាស់​ជាមុន។ លោកបញ្ជាក់​ថា លោកមិនមានចេតនា និងមិនបានទៅញុះញង់ប្រជាពលរដ្ឋឱ្យ​ទន្ទ្រានយកដីរដ្ឋនោះទេ ហើយ​ការបង្កើត​ភូមិឃុំ​ពាណិជ្ជកម្ម​នៅសហគមន៍នោះ ក៏ធ្វើឡើង​គោល​បំណង​ចែករំលែក​ចំណេះដឹង ពាក់ព័ន្ធនឹងការដាំដុះ កា​រ​បង្កបង្កើនផល និងចំណេះដឹងផ្សេង​ៗ​ទៀត ទៅដល់ប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បីជួយ​បង្កើន​ជីវភាពប្រជាពលរដ្ឋក្នុងសហគមន៍ប៉ុណ្ណោះ​​។

ករណីនេះ លោកថា រូបលោក​​នឹង​រៀបចំពាក្យបណ្តឹង ប្តឹងមន្ទីរបរិស្ថានខេត្តសៀមរាប ទៅកាន់តុលាការ​ខេត្តសៀមរាប ពាក់ព័ន្ធនឹងបទបរិហារកេរ្តិ៍ជាសាធារណៈ។

លោកថា៖ «ការដែលមន្ទីរ[បរិស្ថាន​ខេត្តសៀមរាប​]ចោទយ៉ាងនេះ ពួកយើងអត់សុខចិត្តទេ ព្រោះពួកយើងមិនបានប្រព្រឹត្តបទល្មើស​ទាំងឡាយ ហើយក៏មិនមានចេតនា ឬក៏ជំរុញឱ្យខ្មែរទាំងឡាយណាទៅយក​ដីរដ្ឋទេ ហើយសាក្សីពួកយើងមិនខ្វះទេ សាក្សីផ្ទាល់ដែលនៅទីនោះប្រមាណជាជិត១០០រូប សួរទៅពួកគាត់មើលថាតើប៉ុន្មាននាក់ដែលលឺសូរថាពួកយើងញុះ​ញង់​ឱ្យ​ពួកគាត់​ទៅ​យកដីហ្នឹង»។

លោក ស៊្រុន ស្រ៊ន បញ្ជាក់ថា កន្លងមក រូបលោក និងក្រុមការងារ ​ក៏ធ្លាប់​រៀបចំ​ «ភូមិឃុំ​ពាណិជ្ជ​កម្ម» នៅតាមបណ្តាខេត្តមួយចំនួន​ផងដែរ ដូចជា នៅខេត្តកំពង់ស្ពឺ តាកែវ និងកំពង់ឆ្នាំងជាដើម។​

ពាក់ព័ន្ធនឹងករណីនេះ ប្រធានមន្ទីរបរិស្ថានខេត្តសៀមរាប លោក ស៊ុន គង់ បានបដិសេធអត្ថាធិប្បាយ។

ចំណែក អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន លោក ខ្វៃ អាទិត្យា បានបដិសេធអត្ថាធិប្បាយដែរ​ជុំវិញការរៀបចំបណ្តឹងរបស់លោក ស៊្រុន ស្រ៊ន ប្តឹង​​មន្ទីរបរិស្ថាន​ខេត្តសៀមរាប ដោយថា លោកពុំទាន់​​ឃើញ​​បណ្តឹងនោះនៅឡើយ។

អ្នកនាំពាក្យ​រូបនេះ បញ្ជាក់ថា ដីដែលលោក ពុំ សែន ថាប្រគល់ឱ្យក្រុមការងារលោក ស៊្រុន ស៊្រន​ នោះគឺ​ជាដីរបស់រដ្ឋ ដែលប្រគល់ឱ្យសហគមន៍គ្រប់គ្រង មិនមែនជាដីកម្មសិទ្ធិរបស់​លោក ពុំ សែន នោះទេ។

លោកថា៖ «​ដីដែលសហគមន៍គ្រប់គ្រងនេះ គឺយើងបានផ្តល់ឱ្យ​សហគមន៍​ធ្វើការថែទាំ គឺជាដីរដ្ឋ​ដែលគ្រប់គ្រងដោយ​សហគមន៍​​តំបន់​ការពារ​ធម្មជាតិ​ព្រៃធំពពេល​ អីញ្ចឹង​នៅក្នុងនេះ​យើងមានឯកសារថាដីនោះជាដីរបស់សហគមន៍ មិនមែនជាដីរបស់លោក ពុំ សែន ដែលត្រូវឱ្យក្រុម​ការងារ[លោក ស៊្រុន ស៊្រន] ធ្វើការ​អភិវឌ្ឍន៍នោះទេ»។

លោកបន្ថែម​ថា៖ «យើងមានភស្តុតាង​ដែល​លោក ពុំ សែន​ ធ្វើកិច្ចសន្យា​ប្រគល់​ដី​នេះ​ឱ្យ[រដ្ឋ​]​​​​វិញ ហើយ​កន្លង​មក​សហគមន៍​ក៏បាននាំគ្នា​ដាំដើម​ឈើ​ឡើង​វិញ​ផងដែរ នៅតំបន់ដែលគាត់ធ្លាប់កាប់ទន្ទ្រាន​កាល​ពីឆ្នាំ២០២១នោះ អីចឹង​មន្ទីរមិន​ចង់​ឱ្យ​មានការផ្សព្វផ្សាយ និងមិនចង់ឱ្យ​មានការអភិវឌ្ឍ ព្រោះដីហ្នឹង​ជាដីរដ្ឋគ្រប់គ្រង​ដោយសហគមន៍»។

នាយកប្រតិបត្តិបណ្តាញយុវជនកម្ពុជា លោក ហេង គីមហុង មានប្រសាសន៍ថា ក្នុងករណីដី​នោះ​ជាដីរបស់រដ្ឋ ឬជាដីតំបន់​ការពារធម្មជាតិ​ បុគ្គល​គ្រប់​រូប​មិន​អាច​ចូល​ទៅ​ទន្រ្ទាមកាន់​កាប់បាន​ទេ គឺត្រូវប្រឈមមុខជាមួយផ្លូវច្បាប់។

តែយ៉ាងណា លោកថា ភាគីទាំងពីរ គួរជជែកពិភាក្សា​គ្នា និងស្វែងយល់ពីគ្នា ព្រោះអាចមានការ​យល់ច្រឡំ ពីការប្រើប្រាស់ដីក្នុងសហគមន៍ដែលរដ្ឋបានឱ្យពលរដ្ឋគ្រប់គ្រង។ លោក​មាន​ប្រសាសន៍​ថា៖ «ពីព្រោះពេលខ្លះអ្នកយក​ដី ឬក៏ទៅទិញដី គាត់​អត់ដឹង​​ប្រភព​​ហើយ​​គា​ត់​​ក៏​អាចនឹង​មិន​បាន​ស្វែង​យល់​ស៊ី​ជម្រៅពីប្រវត្តិ​នៃ​ដី ដូច្នេះអាជ្ញាធរ​មូល​ដ្ឋាន​ត្រូវតែ​ធើ្វការអប់រំផ្សព្វផ្សាយ​ជាមុន ឬក៏ស្វែងរកភាគីពាក់ព័ន្ធ​មកជជែកជាមុន និង​ធានាថានឹងមិនមានការភាន់ច្រលំ តែប្រសិនជារកអត់ឃើញអត្តនោម័ត​នៃ​បទ​ល្មើស ប្រសិ​ន​ជាបុគ្គល​​គាត់​​មាន​ចេតនា​បំពាន ទោះបីជាដឹងហើយ​ឬក៏យល់ហើយ ​លឺហើយ ឬក៏មានការអប់រំពីអាជ្ញាធរ​ហើយ ​នៅ​​តែបំពាន​ ខ្ញុំ​យល់ថា​ជាការទទួលខុសត្រូវរបស់​បុគ្គលដែលពាក់ព័ន្ធនោះ»៕

ជប៉ុនផ្តល់​ឥណទានសម្បទាន​ប្រមាណ ១៥៤លានដុល្លារដល់កម្ពុជា សម្រាប់​​គម្រោង​អភិវឌ្ឍន៍​មន្ទីរ​ពេទ្យក្នុងតំបន់

រាជរដ្ឋាភិបាល​ជប៉ុន បាន​ផ្តល់ឥណទានសម្បទាននូវទឹកប្រាក់ចំនួន ២១ ១០៤​លាន​យ៉េន ឬស្មើ​ប្រមាណ ១៥៤លានដុល្លារអាមេរិក ដល់រាជរដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា សម្រាប់​អនុវត្តគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍មន្ទីរពេទ្យក្នុងតំបន់។

យោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួងការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិកម្ពុជា បាន​ឱ្យដឹងថា ការ​ផ្តល់​ឥណទាន​សម្បទាន​នេះ ធ្វើឡើង​តាមរយៈ​​ការ​ចុះហត្ថលេខាលើលិខិតប្តូរ​សារនិងឯកសារពាក់ព័ន្ធ រវាងលោក សុខ ចិន្តាសោភា ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងជារដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិកម្ពុជា និង​លោក កុមឺរ៉ា ម៉ា​សាហ៊ីរ៉ូ (KOMURA Masahiro) អនុរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសជប៉ុន នៅទីស្ដីការក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា នៅថ្ងៃទី១៣ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤។

សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន​បន្ត​ថា ការផ្តល់ឥណទាននេះគឺបញ្ជាក់ពីការគាំទ្ររបស់ជប៉ុន ចំពោះកម្ពុជា និងជាការ​រួមចំណែក​ដល់ការពង្រឹងទំនាក់ទំនងយូរអង្វែង និង​កិច្ចសហប្រតិបត្តិការដ៏ជិតស្និទ្ធរវាង​ប្រទេសទាំងពីរ ដែលនៅក្នុងឆ្នាំ២០២៣ ត្រូវបានដំឡើងកម្រិតទៅជា «ភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រគ្រប់​ជ្រុង​ជ្រោយ»

សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានបានបញ្ជាក់​ថា៖ «​ការផ្តល់ឥណទានសម្បទាននេះ បញ្ជាក់ពីការប្តេជ្ញាចិត្តឥតងាករេរបស់ជប៉ុន​ក្នុងការគាំទ្រដល់កិច្ច​ខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ចំពោះការជំរុញ​ការអភិវឌ្ឍសង្គម-សេដ្ឋកិច្ច»

គេហទំព័រ Newsroom Cambodia មិនអាច​សុំការអត្ថាធិប្បាយបន្ថែមពីលោក សុខ ចិន្តាសោភា ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងជារដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិកម្ពុជា បានទេនៅថ្ងៃពុធនេះ។

ចំណែក ប្រធាននាយកដ្ឋានព័ត៌មាននៃ​ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា លោក សុក ធា បានឱ្យដឹងថា ការ​ផ្តល់​ឥណទានសម្បទានសម្រាប់អនុវត្តគម្រោង​អភិវឌ្ឍន៍មន្ទីរពេទ្យក្នុងតំបន់នេះ នឹងជួយ​​លើក​​កម្ពស់​​សេវា​​ថែទាំ​​សុខភាព​របស់​មន្ទីរពេទ្យបង្អែក​​​​ក្នុង​ខេត្តសៀមរាប និង​​​កំពង់​ចាម​ ដែល​រួមប​ញ្ចូល​ទាំង​ការ​កែ​លម្អហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ការផ្គត់ផ្គង់ឧបករណ៍ ការពង្រីកសេវា និងការកសាង​សមត្ថភាព​សម្រាប់អ្នកជំនាញផ្នែកវេជ្ជសាស្ត្រ។

 លោកថ្លែងថា​៖ «គម្រោងនេះ គឺស្របនឹងគោលបំណងរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក្នុងការបង្កើនសេវាថែទាំសុខភាពនៅតាមមន្ទីរពេទ្យបង្អែកខេត្តនានា។ ការបន្តផ្តល់កម្ចីឥណទានសម្បទានសម្រាប់អនុវត្តគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍មន្ទីរពេទ្យក្នុងតំបន់នេះនឹងចូលរួមចំណែកធ្វើឱ្យកាន់តែប្រសើរបន្ថែមទៀតនូវសេវាសុខាភិបាល ដែលផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍ជាច្រើនដល់ប្រជាជនដែលរស់នៅក្នុងខេត្តក្នុង​ខេត្តសៀមរាប និង​ខេត្តកំពង់ចាម ព្រមទាំងខេត្តជិតខាង»។

ប្រធានវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃរាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជា លោក គិន ភា យល់ថា ការចុះកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ពិតជាមានសារៈសំខាន់ក្នុងការលើកកម្ពស់ទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរ និង​​ជាការឆ្លើយតបទៅ​នឹងកម្ពុជា ក្នុងការ​ពង្រឹងវិស័យសុខាភិបាល។

លោកកត់សម្គាល់ថា ទំនាក់ទំនងរវាងកម្ពុជា-ជប៉ុន មានការរីកចម្រើនខ្លាំងដែលវិវត្តពីទំនាក់ទំនងធម្មតា​ ទៅទំនាក់ទំនងភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ដែលស្របទៅនឹងគោលនយោបាយការទូតរបស់កម្ពុជា ក្នុងការធ្វើពិពិធកម្មការទូតរបស់ខ្លួន ជាមួយ​នឹង​បណ្តា​ប្រទេសទាំង​នៅក្នុង​តំបន់ និង​ពិភពលោក។

លោកបន្ថែមថា៖ «គម្រោងនេះ​សំខាន់មែនទែន ដោយសារតែវិស័យសុខាភិបាលនេះ វាជះឥទ្ធិពលផ្ទាល់តែម្តង ទៅ​នឹងជីវភាព​រស់នៅប្រចាំថ្ងៃរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ជាពិសេសពង្រឹងគុណភាពសុខាភិបាល​នៅកម្ពុជារបស់យើង»។

លោកចង់ឃើញការជួយរបស់ជប៉ុន មកដល់កម្ពុជាបន្ថែមទៀត លើវិស័យសុខាភិបាល ការអប់និងការ​អភិវឌ្ឍនានាជាដើម​ ហើយ​ទន្ទឹមនឹងនេះ កម្ពុជាក៏​ត្រូវតែខិតខំ​ប្រឹង​ប្រែង​ពង្រឹង​គុណ​ភាព គណនេយ្យ​ភាព និង​ប្រសិទ្ធិភាព​នៃការគ្រប់គ្រងសេវាសាធារណៈផ្សេងៗ ឱ្យបានកាន់តែប្រសើរឡើងផងដែរ​។

ស្របពេលគ្នានេះដែរ ក្នុងពិធីសម្ពោធមន្ទីរពេទ្យតេជោសែនកោះធំ នៅថ្ងៃទី១៣ ខែមីនានេះ​ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី​ ហ៊ុន ម៉ាណែត ក៏​បានបញ្ជាក់ពីគម្រោងរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល ក្នុងការ​​ពង្រីកសេវា​សុខាភិបាល​ ទៅ​ដល់​​មន្ទីរពេទ្យ​នៅតា​ម​មូល​ដ្ឋាន ដើម្បីបង្កើនការព្យាបាលជំងឺដែលមានសភាពធ្ងន់ធ្ងរ ជូនដល់អ្នកជំងឺឱ្យបានទាន់ពេលវេលា។​

លោកបានថ្លែង​ថា៖​ «ឯកសារអាចរង់ចាំបាន តែការសង្គ្រោះជីវិតមនុស្សមិនអាចរង់ចាំបានឡើយ ដូច្នេះរាជរដ្ឋាភិបាលនឹងបន្តធ្វើវិមជ្ឈការសេវាព្យាបាលជំងឺធ្ងន់ៗ​ ឱ្យកាន់តែកៀកប្រជាពលរដ្ឋ សង្គ្រោះជីវិតមនុស្ស​ឱ្យបានលឿនទាន់ពេល»។

លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី បាន​បញ្ជាក់ទៀតថា កាលពីពេលថ្មីៗនេះ លោកបានណែនាំ​ទៅ​ក្រសួង​សុខាភិ​បាល ត្រូវធ្វើយ៉ាង​ណា​​ផ្តល់ថ្នាំល្អៗ និងមិនហួសសុពលភាពប្រើប្រាស់ ព្រមទាំង​ដាក់នូវ​សម្ភារៈ​បរិក្ខា​ពេទ្យ​ដែល​មាន​គុណ​ភាព​ខ្ពស់ នៅតាម​មន្ទីរពេទ្យ​នៅតាម​មូលដ្ឋាន សម្រាប់​ជួយ​ព្យាបាល និងសង្គ្រោះអាយុជីវិតប្រជាពលរដ្ឋ​ឱ្យបានទាន់ពេលវេលា និងមានប្រសិទ្ធិភាពផងដែរ​៕

តុលាការ​​ចេញដីការឹបអូសបណ្តោះអាសន្ន​នូវទ្រព្យសម្បត្តិរោងចក្រY&W ក្រោយថៅកែរត់ចោលក​​ម្មករ

សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ បានចេញដីកាសម្រេចរឹបអូសជាបណ្តោះអាសន្ននូវទ្រព្យសម្បត្តិ​ក្នុងរោង​ចក្រ​វ៉ាយ​អេន​ឌាប់​បែល​យូ ហ្គាមិន (Y&W garment)​ ដើម្បីធានាសម្រាប់ការបើកប្រាក់ឈ្នួល និងប្រាក់អត្ថប្រយោជន៍ផ្សេងៗ ជូនដល់កម្មករនិយោជិតនៃក្រុមហ៊ុននេះ។

បើតាមក្រុមកម្មករ កាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤ ថៅកែ​រោង​ចក្រកាត់ដេរ ​​វ៉ាយ&ដាប់បែលយូហ្គាមេន ឈ្មោះ YUEN PO_FAI ភេទប្រុស ជនជាតិចិន បាន​រត់ចោលរោង​ចក្រ​ ដោយ​​មិនទទួល​ខុសត្រូវ​បើកប្រាក់ខែមួយខែចុងក្រោយ និង​ប្រាក់អត្ថប្រយោជន៍ផ្សេងៗជូនកម្មករសរុបចំនួន ៤ ៨៤៩នាក់​​ឡើយ។

ក្នុងដីកាបង្កាប់របស់សាលាដំបូង​រាជធានីភ្នំពេញ ចុះថ្ងៃទី១២ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ បានឱ្យ​​ដឹង​ថា ចៅ​ក្រម​​​ជំនុំ​ជម្រះ​​ លោកស្រី ឈុន ដាវី បានបង្កាប់ឱ្យ​​រឹបអូសជាបណ្តោះអាសន្ននូវទ្រព្យសម្បត្តិ និងសម្ភារៈ​ទាំង​អស់​ដែលជាកម្មសិទ្ធិរបស់ក្រុមហ៊ុន វ៉ាយអេន​ដាប់បែលយូ ហ្គាមិន មាន​ទីតាំងស្ថិតនៅផ្លូវ២១៧ ភូមិព្រែកជ្រៃ សង្កាត់ស្ពានថ្ម ខណ្ឌដង្កោ រាជធានីភ្នំពេញ។

ប្រភពដដែលបន្តថា ចៅក្រម​ជំនុំជម្រះ ក៏បានបញ្ជាឱ្យ​សហកូនបំណុល​ដែលជាម្ចាស់សហគ្រាស គឺលោក Yeun Po Fai ត្រូវផ្ញើ​ប្រាក់ចំនួន ៣ ២៩៥ ២៩៥, ៩៣ (បីលានម្ភៃប្រាំមួនម៉ឺន​ប្រាំពាន់​ពីរ​រយកៅសិប​ប្រាំ និងកៅសិបបីសេន) ដុល្លារអាមេរិក ជាប្រាក់រំដោះ ស្របតាមបញ្ញត្តិមាត្រា៥៤៧ នៃក្រមនីតិវិធីរដ្ឋប្បវេណី។

ការចេញដីការបស់តុលាការ​​ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពី​ក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ​ កាលពីថ្ងៃទី១១ ខែ​មីនា ឆ្នាំ​២០២៤ កន្លងទៅ បាន​ស្នើ​តុលាការចេញ​ដីកាសម្រេចរក្សាការពារលើទ្រព្យសម្បតិ្ត​ក្នុង​រោង​ចក្រ​​ ដើម្បីរៀបចំទុកផ្តល់​សំណងទៅដល់កម្មករនិយោជិត។

គេហទំព័រ Newsroom Cambodia មិនអាចសុំការបញ្ជាក់រឿងនេះបន្ថែម ពីចៅក្រម ឈុន ដាវី និង​លោក សួស វិទ្យារ៉ាន់ឌី អនុប្រធានលេខាធិការដ្ឋាន និងជាអ្នកនាំពាក្យសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ បានទេ។​

លោក ឈីវ ឡេងហៃ ជាអ្នកតំណាងសហជីព និងជាកម្មករនៅរោងចក្រវាយអេនដាប់បែលយូ​ បាន​ថ្លែងថា បើតាម​ព័ត៌មានដែលលោកទទួលបានពីក្រសួងការងារ គឺ​ក្រុមការងាររបស់ក្រសួង​​នឹងចុះទៅពិនិត្យមើលទ្រព្យសម្បត្តិដែលនៅសេសសល់ ដើម្បីដាក់លក់ឡៃឡុង​យកលុយមកដោះស្រាយសំណង​ជូនកម្មករ។

លោកថា​៖ «ក្រុមការងារគេកំពុងពិចារណាមើល និងដាក់ឡៃឡុងអីវ៉ាន់ទាំងអស់នោះ ការបើកលុយឱ្យ​គ្រប់​មិន​គ្រប់​ហ្នឹង យើងចាំមើលតាមនិតិវិធីច្បាប់របស់ក្រសួងការងារ។​ […] របស់ដែលមាននៅភាគច្រើន គឺជាម៉ាស៊ីនដេរ និងក្រណាត់ដែលមិនទាន់បានដេរ»

តំណាងកម្មកររូបនេះ បន្តថា​ ថៅកែរោងចក្រដែល​មានជំងឺ​ប្រចាំកាយផង​នោះ ​បានរត់ចោល​រោងចក្រ​និង​មិនបាន​បើកប្រាក់ខែជូនកម្ម​ករ ​តាំង​​ពីអំឡុង​ខែកុម្ភៈ ​បុណ្យចូលឆ្នាំចិន ដោយទុកឱ្យ​​តំណាង​​របស់គាត់​​នៅមើលការខុសត្រូវនៅក្នុងរោងចក្រជំនួស។ លោក​​បន្ថែម​ថា ក្នុងអំឡុងពេលដែលមិនមានប្រាក់ខែ កម្មករជួបការលំបាកខ្លាំងក្នុងជីវភាព​ ជាពិសេសស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ ដោយ​ពួកគាត់​មិនមានលុយគ្រប់គ្រាន់នៅក្នុងការបង់ផ្ទះជួល បង់ទឹកភ្លើង និងការ​ចំណាយ​ផ្សេងៗប្រចាំថ្ងៃ។

កម្មការិនីដែលបានបម្រើការនៅក្នុងរោងចក្រនេះអស់រយៈពេល១២ឆ្នាំ និងជាអ្នកតំណាងកម្មករមួយរូបទៀត អ្នក​ស្រី ម៉ុន លក្ខណា រំពឹងថា ក្រសួងការងារ និងតុលាការ នឹងដោះស្រាយ​បញ្ហា​នេះជូនកម្មករ ឱ្យ​បាន​ឆាប់ និង​ទទួលបានសំណងសមរម្យ ដើម្បីឱ្យ​ពួកគាត់អាចទៅរកការងារថ្មីបាន។

អ្នក​ស្រីថា៖ «ពួកខ្ញុំចង់ឱ្យ​ពួកគាត់ [ក្រសួង និងតុលាការ] ពន្លឿន​ការដោះស្រាយនេះឱ្យ​កាន់តែលឿនទៀត ព្រោះពួកយើងត្រូវការថវិកាមកដោះស្រាយបញ្ហាជីវភាព ផ្ទះជួលអីចឹង […] ខ្ញុំត្រូវបង់ថ្លៃសាលាកូនរៀន ផ្ទះជួល ហើយ​ថ្លៃធនាគារទៀត គ្រប់បែបយ៉ាង។ ខ្ញុំមិនទាន់ចូលធ្វើការនៅ​កន្លែងថ្មីទេ ខ្ញុំរងចាំមើលវិធានការនៃការដោះស្រាយសិន»

អ្នក​ស្រីបន្ថែម​ថា៖ «ខ្ញុំរំពឹងថា​បានតែតិចតួច ព្រោះថាពេលថ្ងៃដែលទៅប្រជុំ គេថាក្រសួងអត់មានលុយតម្កល់ [..] ហើយនៅក្នុងរោងចក្រ វាមិនសូវមានម៉ាស៊ីនល្អៗដែរទេ ព្រោះរោងចក្របើកយូរឆ្នាំហើយ»

ប្រធានសហភាពការងារកម្ពុជា លោក អាត់ ធន់ សាទរចំពោះវិធានការឆាប់រហ័សរបស់ក្រសួង និងតុលាការ នៅក្នុងការជួយសម្រួលទៅដល់កម្មករនិយោជិត។

លោកថា៖ «ខ្ញុំគិតថា វាជាចំណាត់ការមួយដែល​ល្អ ដែលក្នុងរយៈពេលខ្លីតុលាការអាចចេញដីកាបែបហ្នឹង គឺដើម្បីកុំឱ្យ​ខាងនិយោជក​ចេះតែគេចពីការទទួលខុសត្រូវ ចឹងខ្ញុំគិតថាគួរតែបន្តធ្វើបែបនេះ ទើបមិនមានការគេចវេសតទៅទៀត »

លោក អាត់ ធុន់ បានបញ្ជាក់ដែរ​ថា នៅពេលដែលក្រុមហ៊ុនក្ស័យធន ហើយត្រូវប្រមូលសម្ភារៈលក់បែបនេះ នោះលុយ​ដែលទទួលបាន គឺត្រូវសងមកកាន់កម្មករមុនគេបង្អស់។

លោកថា៖ «លុយដែលបានត្រូវសងមកដល់កម្មករនិយោជិតមុនគេបង្អស់ ក្នុងករណីដែលសងមិនគ្រប់ ខាងកម្មករអាចទាមទារឱ្យ​ខាងតុលាការ រកមើលទ្រព្យផ្សេងទៀតដែលពាក់ព័ន្ធ ដែលអាចមានការ​លាក់បាំងអីផ្សេងៗ […] ករណីដែលក្រុមហ៊ុន ចុះបញ្ជីទទួលខុសត្រូវ តុលាការគេមានវិធានការ ប៉ុន្តែ​យ៉ាងហោចណាស់ គឺមានន័យថាក្រុមហ៊ុនមិនអាចគេចវេស ឬរត់ចោលដោយបន្សល់ទុកនូវតែអ្វីដែល​ជាប្រយោជន៍តិចតួចដែលមិនអាចសងកម្មករបាន ហើយតុលាការអាចមានសិទ្ធិហាមឃាត់ម្ចាស់សហគ្រាសមិនឱ្យ​ចេញទៅក្រៅនៅក្នុងអំឡុងពេលនោះ »

គួររំលឹក​ថា កម្មករនិយោជិតនៃក្រុមហ៊ុន វ៉ាយ​អេន​ដាប់បែលយូ ហ្គាមេន បាននាំគ្នាធ្វើ​កូដកម្មចំនួន ២លើក​រួចមកហើយ ដែលលើកទី១ ធ្វើឡើង​កាលពីថ្ងៃទី០៩ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ និងលើកទី២ នៅថ្ងៃទី១២ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ ដើម្បី​ទាម​ទារ​ឱ្យ​ថៅកែ​បើកប្រាក់​ខែ​ និងប្រាក់អត្ថប្រយោជន៍ផ្សេងៗ ព្រមទាំង​ស្នើឱ្យក្រសួងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធជួយអន្តរាគមន៍ដោះស្រាយវិវាទការងារនេះ៕

សាលាដំបូងខេត្តសៀមរាប កំពុងសាកសួរ​ឧកញ៉ា ឡេង ចាន់ណា និង​បក្ខពួក​​ ពាក់​ព័ន្ធនឹ​ង​បទ​ល្មើស​ឆបោក

តុលាការ​សាលាដំបូងខេត្តសៀមរាប នៅថ្ងៃពុធនេះ កំពុង​សាកសួរ​​ឧកញ៉ា​ ឡេង ចាន់ណា​ អគ្គនាយកក្រុមហ៊ុនប្រ៊ីលានស៊ីធីវើលដ៍ ឯ.ក និងបក្សពួក ២នាក់ទៀត​​ ក្រោយ​​សមត្ថ​កិច្ចខេត្ត បាន​ចាប់​ឃាត់ខ្លួនអ្នកស្រី និងបក្ខពួក ​ពាក់ព័ន្ធនឹងបទល្មើស ឆបោក រំលោភលើទំនុកចិត្ត និងចេញមូលប្បទានបត្រគ្មានសាច់ប្រាក់។

អ្នកនាំពាក្យអយ្យការអមសាលាដំបូងខេត្តសៀមរាប បានចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានមួយ ឱ្យដឹងថា សមត្ថកិច្ចខេត្ត​សៀមរាប ​បាន​ឃាត់ខ្លួនអ្នកស្រី ឡេង ចាន់ណា និងបក្ខពួក កាលពីរសៀលថ្ងៃទី១២ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ តាម​ដីកា​បញ្ជា​ឱ្យចូលខ្លួនរបស់តំណាងអយ្យការអមសាលាដំបូងខេត្ត ដោយផ្អែក​​តាមបណ្តឹង​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋដែល​បាន​ដាក់ពាក្យបណ្តឹង។

ព្រះរាជអាជ្ញារងសាលាដំបូងខេត្តសៀមរាប លោកស្រី សាត ធីតា​ មានប្រសាសន៍​ថា ខាង​អយ្យការកំពុងតែធ្វើការសាកសួរ លោកស្រី ឡេង ចាន់ណា និងបក្ខពួក ដោយមិនទាន់សម្រេចបែបណានៅ​ឡើយ។

លោកស្រីថា៖ «​ប្រជាពលរដ្ឋបានប្តឹង​មកអយ្យការយើងហើយ អ៊ីចឹងហើយឥឡូវយើងកំពុងតែចាត់ការ»។

ស្នងការនគរបាលខេត្តសៀមរាប លោក តេង ច័ន្ទណាត បានឱ្យដឹងដែរ​ថា សមត្ថកិច្ច​បានចាប់ឃាត់​ខ្លួន អ្នកស្រី ឡេង ចាន់ណា និងបក្ខពួក ២នាក់ទៀត ទៅតាម​ដីកាបញ្ជាឱ្យចូលខ្លួន​របស់តំណាង​អយ្យការអមសាលាដំបូងខេត្ត ហើយការ​សម្រេច​​របស់តុលាការបែបណានោះ លោកក៏មិនទាន់ដឹងដែរ។

ឧកញ៉ា ឡេង ចាន់ណា និងបក្ខពួក ត្រូវបានប្រជាពលរដ្ឋចោទថាបានបោកលុយរាប់លានដុល្លារ ក្នុងរូបភាពទិញដី ផ្ទះ និងការវិនិយោគបានការប្រាក់ខ្ពស់ ហើយ​ករណីនេះត្រូវបាន​ប្រជាពលរដ្ឋ​ជាច្រើនពាន់នាក់ បាន​តវ៉ា​ជា​ច្រើនខែមកហើយ។

ពលរដ្ឋរងគ្រោះម្នាក់ឈ្មោះ Sothyta Ret បានផុស​​នៅលើគណនីហ្វេសប៊ុករបស់ខ្លួនកាលពីថ្ងៃទី៤​ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ថា ពលរដ្ឋដែលបានរងគ្រោះចាញ់បោក​អ្នកស្រី ឡេង ចាន់ណា និងបក្ខពួក មានជាង ២៨០០នាក់ ដោយ​ខាតបង់ទឹកប្រាក់សរុប​ជាង ២០០លានដុល្លារ។

ពលរដ្ឋរូបនេះបញ្ជាក់ថា៖ «ឯកសា​របងប្អូនរងគ្រោះនៅលើដៃខ្ញុំសរុប ២៨៥៨នាក់ ហើយទឹកលុយសរុបគឺ ២០០លាន​ជាង អញ្ចឹងបងប្អូនដែលមិនទាន់បានផ្ញើឯកសារ​មក​កាន់​នាង​ខ្ញុំ សូមផ្ញើ​ឯកសារ​មកកាន់នាង​ខ្ញុំស្រួលនាងខ្ញុំបូកទិន្នន័យ»។

នាយកចាត់ការទូទៅនៃអង្គការសិទ្ធិមនុស្ស​លីកាដូ លោក​ អំ សំអាត បង្ហាញការគាំទ្រ​ចំពោះចំណាត់ការរបស់​សមត្ថកិច្ច និងតុលាការ ប៉ុន្តែលោកថា​ ករណីស្រដៀង​គ្នានេះ បាន​កើតឡើង​ជាច្រើនករណីមកហើយ​​ ហើយក្រោយពីការចាប់ខ្លួនជន​ល្មើសកន្លង​មក ​ប្រជាពលរដ្ឋដែល​រង​គ្រោះ​ មិនទទួលបានដំណោះស្រាយសមស្របឡើយ។

លោកថា៖ «បើយើងនិយាយពីការឃាត់ខ្លួនទៅលើឧកញ៉ា ឡេង ចាន់ណា មើលទៅក៏មិនខុសអំពីការឃាត់ និង​ការចាប់ខ្លួន​ ឧកញ៉ា ជា សារ៉ន ឬក៏ប្រធានក្រុមហ៊ុនមួយចំនួន​ ដែលប្រជាពលរដ្ឋបានប្តឹងអំពីការឆបោក និងរំលោភទំនុកចិត្តកន្លង​មក។ ក្រុមហ៊ុនលើកឡើងអំពីរឿងក្ស័យធន វាខុសពីសច្ចៈ ចឹង​គាត់ជាប់ពន្ធនាគារហើយ វាអត់មានអ្វីត្រូវដោះស្រាយ»។

លោក អំ សំអាត ក៏បានអំពាវនាវ​ដល់​ប្រជាពលរដ្ឋ ត្រូវបង្កើនការ​ប្រុងប្រយ័ត្ន និង​​ត្រូវ​​ពិនិត្យមើលឱ្យ​​បានច្បាស់លាស់ មុននឹងជឿទុកចិត្ត និងដាក់ប្រាក់វិនិយោគ​ជាមួយ​​ក្រុមហ៊ុនណាមួយ។

លោក​ថ្លែង​ថា៖ «ក្រុមហ៊ុនមួយចំនួនចង់បានទំនុកចិត្តពីប្រជាពលរដ្ឋ គាត់ធ្វើជាការរៀបចំជាកម្មវិធីអី​ដែល​មាន​ការអញ្ជើញ​ថ្នាក់ដឹកនាំ ឬក៏អ្នកដែលមានឋានន្តរស័ក្តិធំៗ»

ពាក់ព័ន្ធនឹងករណីឧកញ៉ា ឡេង ចាន់ណា នេះដែរ កា​ល​ពីថ្ងៃទី​២១ ខែ​កុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤ ក្រុមអ្នកនាំពាក្យ​របស់ខុទ្ទកាល័យនាយករដ្ឋមន្ត្រី ​បាន​ចេញសេចក្តីបំភ្លឺមួយ ដោយប្រកាសថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត មិនមានជាប់ពាក់ព័ន្ធ ឬនៅពីក្រោយខ្នងក្រុមហ៊ុន ប្រ៊ីនលាន ស៊ីធី របស់​ឧកញ៉ា ឡេង ចាន់ណា នោះទេ។ ក្រុមអ្នកនាំពាក្យ បាន​បញ្ជាក់ផងដែរថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ធ្លាប់បានបញ្ជាក់ជាសាធារណៈច្រើនលើកច្រើនសាររួចមក​ហើយ​ថា លោក​មិនគាំទ្រ ឬ​នៅពីក្រោយអំពើខុសច្បាប់របស់បុគ្គលណាម្នាក់ឡើយ ព្រមទាំង​ជំរុញឱ្យអាជ្ញាធរមាន​សមត្ថកិច្ច​ អនុវត្តច្បាប់ឱ្យបានម៉ឺងម៉ាត់បំផុតលើបុគ្គលទាំងឡាយណា ដែលយកឈ្មោះលោក​ទៅពាក់ព័ន្ធ​នឹងអំពីខុសច្បាប់របស់ខ្លួន។ ការចេញសេចក្តីបំភ្លឺ​នេះ ធ្វើឡើងក្រោយពី​មាន​ការ​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​ព័ត៌មាន​ជាវីដេអូខ្លីៗមួយ​ចំនួននូវ​សម្ដី​របស់ ឧកញ៉ា ឡេង ចាន់ណា តាមបណ្តាញផ្សព្វផ្សាយសង្គមនានា ដោយបានលើកឡើងនូវឈ្មោះលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ដែលធ្វើឱ្យសាធារណជន មានការភាន់ច្រឡំថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីមាន​ជាប់ពាក់ព័ន្ធ ឬនៅពីក្រោយខ្នងក្រុមហ៊ុនរបស់​ឧកញ៉ា ឡេង ចាន់ណា នេះ៕

តុលាការខេត្តព្រះវិហារសម្រេច​ឃុំខ្លួនពលរដ្ឋ២៥នាក់ ដោយចោទ​ថាបានទន្ទ្រានដីរដ្ឋ តែពលរដ្ឋ​ច្រាលចោលការចោទនេះ

ចៅក្រមស៊ើបសួរនៃ​សាលាដំបូងខេត្តព្រះវិហារ បានសម្រេចឃុំខ្លួនពលរដ្ឋចំនួន ២៥នាក់ និងបន្តចេញដីកា​​ឱ្យ​​តាម​ចាប់​ខ្លួន​មេក្លោង​ ក្រោម​ការចោទពីបទ ទន្ទ្រានដីរដ្ឋដែលបានចុះបញ្ជីរួចរាល់ ដោយខុសច្បាប់។

កាលពីថ្ងៃទី០៦ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ មានករណីប៉ះទង្គិចគ្នាដោយហិង្សា និងមានការ​បាញ់គ្រាប់ពិត រវាងកងកម្លាំងប្រដាប់ដោយ​អាវុធ និង​មន្ត្រីរដ្ឋបាលព្រៃឈើ ជាមួយនិងប្រជាពលរដ្ឋ ក្នុងករណីវិវាទដីធ្លី ស្ថិតក្នុងភូមិ​សាស្ត្រ​​ឃុំ​ត្រយង់ ស្រុកគូលេន ខេត្តព្រះវិហារ ដោយក្នុងហេតុការណ៍នោះសមត្ថកិច្ច​ក៏បានចាប់ឃាត់ខ្លួន​ពលរដ្ឋ​ប្រមាណ ៣០​​នាក់​ផងដែរ។ នេះបើតាមការអះអាងរបស់ក្រុមប្រជាពលរដ្ឋ ហើយពួកគេបញ្ជាក់ថា ពលរដ្ឋ​ដែល​ត្រូវបានចាប់ខ្លួននោះ ភាគច្រើន​ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចបញ្ជូនខ្លួន​​ទៅតុលាការ និងមួយ​ចំនួន​តូច​ត្រូវ​បាន​​ដោះលែងវិញ។​

អ្នកនាំពាក្យសាលាដំបូងខេត្តព្រះវិហារ លោក ស្រេង វុទ្ធា បានប្រាប់ Newsroom Cambodia នៅថ្ងៃទី១២ ខែមីនានេះ​ថា ក្នុង​សំណុំរឿងនេះ សមត្ថកិច្ច​​បាន​ឃាត់ខ្លួនមនុស្ស​​ចំនួន ២៩​នាក់ ក៏​ប៉ុន្តែបានដោះលែង ៤នាក់វិញ ដោយ​សារពួកគេជាកុមារ និងមនុស្សចាស់ ខណៈមនុស្ស​ ២៥នាក់ទៀត បាន​បញ្ជូន​សំណុំរឿង និងបញ្ជូន​ខ្លួន​ម​ក​សាលា​ដំបូង​ខេត្ត​។ លោកបន្តថា ក្រោយការសាកសួរ ចៅក្រម​ស៊ើបសួរបានសម្រេច​ឃុំខ្លួន​អ្នកទាំង ២៥នាក់ ដាក់ពន្ធនាគារជាបណ្តោះអាសន្ន ពាក់ព័ន្ធនឹងបទល្មើសកាប់រានដីព្រៃរបស់រដ្ឋ​ធ្វើជាកម្មសិទ្ធិ។

លោក​បន្ត​​ថា៖ «តាម​ដីកា​សន្និដ្ឋាន​បញ្ជូនរឿង​ស៊ើប​សួរ​ទៅ​ចៅក្រម​ហ្នឹង ចៅក្រម​គាត់​បាន​សម្រេច​ឃុំខ្លួន ២៥នាក់ ឱ្យទៅផ្ទះវិញ ៤នាក់ ដោយសារអ្នកខ្លះជាអានិតិជន អ្នកខ្លះជាចាស់ជរាអីចឹង ក៏គាត់សម្រេចឱ្យទៅផ្ទះវិញ មិនឃុំខ្លួនគាត់ទេ។ អ៊ីចឹងឃុំខ្លួនរាល់ថ្ងៃនៅពន្ធនាគារនេះតែ២៥នាក់ទេ ដើម្បីស៊ើបអង្កេតរកមេក្លោងបន្តទៀត»។

អភិបាល​រង​ខេត្តព្រះវិហារ លោក ណុប វុធ្ធី បានឱ្យដឹង​នៅថ្ងៃទី១៣ មីនា​នេះ​ថា ប្រជាពលរដ្ឋ​ទាំង​​នោះ ជា​​ជនអាណា​ធិបតេយ្យ​ ដោយពួកគេបានចូលទន្ទ្រានដីរដ្ឋដែលបានចុះបញ្ជី​​ប្លង់រឹងរួចហើយ។ លោកបញ្ជាក់ថា អាជ្ញាធរ​កំពុង​​តាម​ចាប់​មេក្លោងរបស់ពួកគេបន្ថែមទៀត​។

លោកថា៖ «មិនមែន​ជា​បញ្ហាជម្លោះរវាងបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋ និងក្រុមហ៊ុនទេ អានេះជាបញ្ហាយើងចុះបង្ក្រាបពួកជនអាណាធិបតេយ្យដែលគាត់ចូលទន្ទ្រាន​យក​ដីរដ្ឋដែល​បាន​ចុះបញ្ជីរួម​ហើយ មានន័យថា គាត់​មក​ពី​ណាពីណីគាត់​ចូល​មក​គាត់​មាន​ក្រុម​មាន​បក្ស​មាន​ពួក​គាត់ ហើយមានមេក្លោង​គាត់ៗ​ចូល​ទៅកាប់ទន្ទ្រានយកដីរដ្ឋដែលចុះបញ្ជី​ប្លង់​រឹង​រួច​ហើយ[…] ក្រុមនេះគាត់តែងតែធ្វើសកម្មភាពយកដីរដ្ឋហ្នឹងរហូត»។

អភិបាលរងខេត្តព្រះវិហាររូបនេះបន្ត​ថា អាជ្ញាធរបានណែនាំពលរដ្ឋទាំងនោះ ឱ្យចាកចេញជាច្រើនដងហើយ ក៏ប៉ុន្តែពួកគាត់មិនព្រមចាកចេញទេ ហើយ​នៅពេល​ដែល​អាជ្ញាធរ​ចុះ​ទៅបណ្ដេញចេញ ពលរដ្ឋទាំងនោះបានប្រើហិង្សាដាក់អាជ្ញាធរ។

លោកថា៖ «មុននឹងធ្វើហ្នឹងមានន័យថា យើងជិតមួយឆ្នាំហើយ យើងជូនដំណឹងអប់រំណែនាំគាត់ យើងមានការផ្សព្វផ្សាយ ចាក់មេក្រូផ្សព្វផ្សាយឱ្យគាត់ចាកចេញពីដីរដ្ឋដែលបានចុះបញ្ជីរួចហើយដោយយើងមិនអនុញ្ញាតឱ្យជនណាម្នាក់ចូលទេ ប៉ុន្តែគាត់អត់ព្រមទេ ហើយរហូតដល់ពេលយើងចុះអនុវត្តវិធានការការពារដីរដ្ឋនោះ មានន័យថាសមត្ថកិច្ចយើងទាំងអស់ធ្វើសកម្មភាពទៀត យើងទុករយៈពេល២ម៉ោងឱ្យគាត់ចាកចេញទៀត ប៉ុន្តែគាត់អត់ទេគាត់តដៃជាមួយសមត្ថកិច្ចដូចជាគាត់គប់ដបសាំងដុតសមត្ថកិច្ច»។

បើតាម លោក ណុប វុធ្ធី អាជ្ញាធរ​ខេត្តព្រះវិហារ បានជូនដំណឹង​ពលរដ្ឋ​ដោយពលរដ្ឋទាំងនោះ ចេញពីដីរបស់រដ្ឋ​​​ដោយ​សន្តិវិធី ចំនួន ​​២ដងមក​ហើយ តាំងពីឆ្នាំ២០២១ និងឆ្នាំ២០២២ ក៏ប៉ុន្តែពួកគេនៅតែត្រឡប់មកវិញដោយបានសង់ខ្ទមតូចៗនៅលើដីនោះ។ រហូតដល់ថ្ងៃទី៦ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ កន្លងទៅនេះ អាជ្ញាធរបានមានវិធានការចំពោះពួកគេជាលើកទី៣ ដែលបណ្ដាលឱ្យមានការប៉ះទង្គិចគ្នារវាងអាជ្ញាធរនិងពលរដ្ឋ។ លោក​ថា ការ​បណ្ដេញពលរដ្ឋ​ទាំងនោះចេញ ជាការអនុវត្តច្បាប់ដើម្បីរក្សាដីរដ្ឋសម្រាប់អ្នកជំនាន់ក្រោយ ដោយមិនអាចបណ្ដោយឱ្យជនណាទៅប៉ះពាល់ដីនោះឡើយ។

ពលរដ្ឋរស់​នៅភូមិម្រេច ឃុំស្រយង់ ស្រុកគូលែន ​សុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះដោយបារម្ភពីសុវត្តិភាព បានប្រាប់ថា គ្រួសាររបស់គាត់ មិនបានទៅកាប់គាស់ដីព្រៃនោះទេ គឺ​ពួកគាត់​បានទិញដីនោះតពីគេ ដោយមានការបញ្ជាក់ត្រឹមភូមិឃុំ ព្រមទាំងបានរស់នៅ​រយៈពេល ១០ឆ្នាំមក​ហើយ ប៉ុន្តែអាជ្ញាធរ​បែរមិនទទួលស្គាល់ និងតម្រូវឱ្យ​ពួកគាត់ចាកចេញពីដីជម្លោះទាំងបង្ខំ។

គាត់បានបញ្ជាក់​ថា៖ «ដីខ្ញុំនេះអត់ដែលមានគាត់[អាជ្ញាធរ]ដេញទេ ហើយដីដែលខ្ញុំចូលទៅរស់នៅក៏អត់បានទៅចាប់ ទៅកាប់យកដែរ ខ្ញុំទិញមានសំបុត្រភូមិ ឃុំ តែគេអត់យកជាផ្លូវការ គេថាឱ្យតែជាសំបុត្រប្លង់ទន់គេអត់យកជាផ្លូវការទេ ក្នុងតំបន់ខ្ញុំអត់មានពីណាគេមានប្លង់រឹងទេ មុនខ្ញុំទិញក៏សួមេភូមិដែរ តែថាអត់ពាក់ព័ន្ធទេ […] ប្លង់ខ្ញុំអាចដាក់លុយដល់ធនាគារ ខ្ញុំយកលុយធនាគារយកមកលើកផ្ទះហ្នឹងចំនួន២០ ០០០(ពីរម៉ឺនដុល្លា) តែខ្ញុំសងបានជិតមួយម៉ឺនដុល្លារហើយ»។

ពលរដ្ឋរូបនេះ បាន​បន្ថែមថា ក្រោយមានការ​បង្ក្រាប​ដោយហិង្សានោះ រូបគាត់ និងពលរដ្ឋ​មួយចំនួន​ទៀត ​កំពុងរត់​គេច​ខ្លួន និង​កំពុង​​ជួបការលំបាកដោយគ្មានម្ហូបអាហារគ្រាប់គ្រាន់ ខ្វះសម្លៀកបំពាក់ និងមានជំងឺប្រចាំកាយផង។

នាយកទទួលបន្ទុកកិច្ចការទូទៅនៃអង្គការសិទ្ធិ​មនុស្ស​លីកាដូ លោក អំ សំអាត លើកឡើងថា មក​ដល់ពេលនេះ មាន​ពលរដ្ឋ ២៩នាក់ ត្រូវបានតុលាការធ្វើការចោទប្រកាន់ ពាក់ព័ន្ធនឹងបទ កាប់រានព្រៃ ឈូសឆាយដីព្រៃ និង​ហ៊ុំព័ទ្ធ​កាន់កាប់​ដីព្រៃ តាមមាត្រា៩៧ នៃច្បាប់ស្តីពី​ព្រៃឈើ។ លោកទទូចឱ្យរដ្ឋាភិបាល និង​អាជ្ញាធរមាន​​សមត្ថកិច្ច​ ដោះស្រាយបញ្ហាដីធ្លីនេះដោយ​សន្តិវិធី ដើម្បី​ជៀស​វាង​ការផ្ទុះ​អាវុធ ឬការចាប់ខ្លួនពលរដ្ឋ ដែល​បង្កឱ្យមានទុក្ខ​លំបាក​ច្រើន​សម្រាប់ពលរដ្ឋ។

លោកថ្លែងថា៖ «យើងជាអង្គការសង្គមស៊ីវិល ដែលធ្វើការផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស នៅតែទទូចដល់រដ្ឋាភិបាល ឬក៏អាជ្ញាធរហ្នឹង គាត់ធ្វើម៉េចការដោះស្រាយបញ្ហាដីធ្លីធ្វើឡើងដោយសន្តិវិធី ដោយអហិង្សា ដើម្បីចៀសវាងការផ្ទុះ​អាវុធ ឬក៏នាំឱ្យមា​នការចាប់ខ្លួនពលរដ្ឋជាច្រើន នាំឱ្យមានទុក្ខលំបាកច្រើនសម្រាប់ពលរដ្ឋវិញទេ»។

បើតាមក្រុមពលរដ្ឋ អ្នកដែលរស់នៅតំបន់មានជាង២០០គ្រួសារ ប៉ុន្តែ​ខាង​អាជ្ញាធរអះអាង​ថា មានតែជាង ១០០នាក់ប៉ុណ្ណោះ។ គួរបញ្ជាក់ដែរថា កាលពីឆ្នាំ២០០៩ ក្រុមហ៊ុនសិលាដាម៉ិច ខូអិលធីឌី (Seila Damex CO., LTD) ទទួលបានដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចពីរដ្ឋាភិបាល លើផ្ទៃដីប្រមាណ ៩ ០០០​ហិកតា ក្រោមហេតុផល​ធ្វើការអភិវឌ្ឍ​ន៍​ដាំដំណាំកៅស៊ូ ដែលមានទីតាំងស្ថិតនៅឃុំ​ស្រយង់ និងឃុំត្បែងពីរ ស្រុកគូលែន ខេត្តព្រះវិហារ និងបានបោះបង្គោលនៅឆ្នាំ២០១១ ដែលបណ្តាលឱ្យប៉ះពាល់ដីប្រជាពលរដ្ឋនៅតំបន់នោះ​ជិតជាច្រើនរយគ្រួសារ៕

សង្គមស៊ីវិលនិងសហគមន៍ជាង៦០ ស្នើ​អាជ្ញាធរអនុញ្ញាតឱ្យអង្គការសមាគម​​ធាងត្នោត​​បន្តតាំង​ពិព័រណ៍រូបថតឡើងវិញ

ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល សហជីព និងសហគមន៍​ចំនួន៦២ ស្នើអាជ្ញាធររាជធានីភ្នំពេញ អនុ​ញ្ញាត​​ឱ្យ​អង្គការសមាគម​ធាងត្នោត បន្តតាំង​ពិព័រណ៍រូបថត​ឡើងវិញ​ ដោយគ្មានការរំខាន។

កាលពីថ្ងៃទី២៥ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤ អាជ្ញាធរខណ្ឌច្បារអំពៅ បាន​បញ្ជាឱ្យ​ម្ចាស់ភោជនីយដ្ឋានសួន​ចំប៉ី បញ្ឈប់ និងរុះរើ​ពិព័រណ៍​រូបថត ក្រោមប្រធានបទ «ផ្ទះ និងជីវិត» ដែលរៀបចំដោយ​អង្គការ​សមាគមធាងត្នោត ដោយមិនបានជូនដំណឹងជាមុន និង​បញ្ជាក់ពីមូលហេតុ។

តាមរយៈសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម ស្តីពី ពិព័រណ៍រូបថតរបស់អង្គការសមាគមធាងត្នោត ដែលចេញផ្សាយនៅថ្ងៃទី១២ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤នេះ ក្រុមអង្គការមិនមែ​​នរដ្ឋា​​ភិ​​បា​​​ល និង​សហគមន៍​ទាំង៦២ ​បានបង្ហាញនូវការសោកស្តាយ និងខកចិត្ត​​ចំពោះទង្វើរបស់អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ដែលបានបញ្ជាឱ្យ​បញ្ឈប់ការ​តាំងពិព័រណ៍នេះ​។

សេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះ បានលើកឡើងថា៖​​​ «ការបញ្ឈប់ និងរុះរើពិព័រណ៍រូបថតរបស់អង្គការសមាគមធាងត្នោតខាងលើ ដោយមិ​នបានជូនដំណឹង និងប្រាប់ពីមូលហេតុជាក់លាក់នេះ គឺជាការរំលោភយ៉ាងច្បាស់ មកលើសិទិ្ធសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិ និងជាសកម្មភាពដែលមិនផ្តល់តម្លៃចំពោះសិល្បៈ […] យើងខ្ញុំសោកស្តាយ​ជាខ្លាំង ចំពោះការបន្តបង្ក្រាប និង​បំបិទសិទិ្ធដោយមិនត្រឹមត្រូវបែបនេះ​មកលើសកម្មភាព ឬទម្រង់សិល្បៈមួយ ដែលជាសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិ»។

សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមដដែល ក៏បានអំពាវនាវឱ្យអាជ្ញាធរអនុញ្ញាតឱ្យបន្តពិព័រណ៍រូបថតឡើងវិញដោយ​គ្មាន​ការ​រំខាន និងស្នើឱ្យក្រសួងមហាផ្ទៃ ណែនាំដល់អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាននៅទីតាំងផ្សេងៗទៀត ដើម្បីធានាថា​សិទិ្ធសេរីភាពជាមូលដ្ឋានរបស់ពលរដ្ឋ មិនត្រូវបានអាជ្ញាធររឹតត្បិត ជាពិសេស​រឿង​ដូចគ្នានេះ ឬប្រហាក់ប្រហែលនេះ នឹងមិនមានកើតមាននៅពេលក្រោយទៀតទេ។

អង្គការ សមាគម សហជីព និងសហគមន៍ទាំង៦២ដែលបានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម​​នោះ មាន​ដូចជា​​ មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិ​មនុស្ស​​កម្ពុជា​​​ ​​សមាគម​​​ការពារ​​សិទ្ធិ​​មនុស្ស​​​និង​អភិវឌ្ឍ​ន៍​​នៅកម្ពុជា​(ADHOC)​​ អង្គការសមាគម​ធាងត្នោត សមាគម​បណ្តាញយុវជនកម្ពុជា អង្គការសមធម៌កម្ពុជា​ អង្គការសម្ព័ន្ធខ្មែរជំរឿន​និងការពារសិទ្ធិមនុស្ស ជាដើម​។ ​

នាយកទទួលបន្ទុកកិច្ចការទូទៅ​នៃអង្គការសិទ្ធិមនុស្ស​​លីកាដូ លោក អំ សំអាត មាន​ប្រសាសន៍​ថា កា​​រ​ចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមនេះ ដោយសារសង្គមស៊ី​វិល​មាន​ការ​សោកស្តាយ និង​យល់​ថាសកម្មភាព​របស់អាជ្ញាធរមួយចំនួន​នៅសង្កាត់​និរោធ និងខណ្ឌច្បារអំពៅ បានរំលោភលើគោលការណ៍​សិទ្ធិមនុស្ស ដោយរិតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិ និង​ឯកជនភាព ដែលធានាដោយ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ច្បាប់ជាតិ និងអន្តរជាតិ។

បើ​តាម លោក អំ សំអាត ការតាំងពិព័រណ៍រូបភាពរបស់អង្គការសមាគមធាងត្នោតនេះ បានធ្វើឡើង​នៅ​ទី​កន្លែង​ឯក​ជន ដែលមានការព្រមព្រៀង​រវាងម្ចាស់ទីតាំង និងអង្គការសមាគមធាងត្នោត ដែលមិនបាច់​ឱ្យមានការ​​ជូនដំណឹងទៅអាជ្ញាធរជាមុន ដូចការធ្វើនៅទីសាធារណៈ​នោះទេ។ លោកថា ​ការតាំងពិព័រណ៍រូបភាពនេះទៀត​សោធ ជាការបញ្ចេញមតិរបស់សហគមន៍ក្រីក្រដែល​ពួកគាត់កំពុងជួបប្រទះ និងសុំការជួយ​ពីរា​ជរដ្ឋាភិបាល និងសង្គមស៊ីវិល ទៅ​លើបញ្ហារបស់ពួកគាត់។

លោកបន្ថែម​ថា៖ «ដើម្បីលើកកម្ពស់​លើ​សិទ្ធិមនុស្ស សេរីភាពជាមូលដ្ឋាន លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ នីតិរដ្ឋ ដូច្នេះអាជ្ញាធរ និង​ភាគីពា​ក់​ព័ន្ធ ត្រូវគារពតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ច្បាប់ជាតិ បទដ្ឋានអន្តរជាតិស្តីពីសិទ្ធិមនុស្សដែលប្រទេសកម្ពុជា បានទទួលស្គាល់ និង​ផ្តល់សច្ចាប័ន […] សង្គមស៊ីវិលសង្ឃឹមថា អាជ្ញាធរមួយចំនួន​ដែលបានធ្វើសកម្មភាពមិនសមរម្យ ធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់​សិទ្ធិសេរីភាពជាមូលដ្ឋានរបស់ពលរដ្ឋ ដូចជាសិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិដូចករណីនេះ និងសិទ្ធិឯកជនភាព នឹងមិន​កើតមានទៀតទេ»។

ចំណែក ប្រធានកម្មវិធីសិទ្ធិក្នុងទីក្រុង​នៃអង្គការសមាគមធាងត្នោត លោក​ ស៊ាង មួយឡៃ រំពឹង​ថា ក្រសួងមហាផ្ទៃ នឹងធ្វើការឆ្លើយតបជាវិជ្ជមានមកកាន់ក្រុមសង្គមស៊ីវិលចំពោះករណីនេះ។

លោកថ្លែងថា៖ «ក្រោមការដឹកនាំរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំថ្មី ដោយមានការគិតគូរអំពីការដឹកនាំបែបថ្មី ដែលគោរពទៅតាមច្បាប់ និងមួយ​រយៈការចុងក្រោយនេះ យើងឃើញថា ថ្នាក់ដឹកនាំបានធ្វើការកែទម្រង់ច្រើន រួមមាន ការចេញបទដ្ឋានគតិយុត្ត ការដាស់​តឿន​ដល់មន្ត្រីថ្នាក់ក្រោម និងការកាត់សាច់​ស្អុយ​ចេញ ដូច្នេះ​យើងពិតជាមានការរំពឹងទុកខ្ពស់ថា ថ្នាក់ដឹកនាំក្រសួងនឹង​មាន​ការ​គិត​គូរ និងមានការឆ្លើយតបជាវិជ្ជមានមកកាន់សង្គមស៊ីវិល និងសាធារណៈអំពីរឿងនេះ»។

តែយ៉ាងណា អ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ទូច សុឃៈ មានប្រសាសន៍ថា ក្រសួងនៅមិនទាន់​ឃើញ​លិខិត​ពីអង្គការ​​​សមាគមធាងត្នោត ដែល​ស្នើសុំកិច្ច​​អន្តរាគមន៍លើរឿងនេះ​នៅឡើយ​។

លោក​ថា​៖ «ខ្ញុំខាងក្រសួងមហាផ្ទៃ ដូចជាមិនទាន់មានលិខិតស្នាមជាផ្លូវការ ឬខ្ញុំចន្លោះប្រហោងណាមួយ មិនឃើញលិខិត​ពី​សមាគមធាងត្នោត ស្នើសុំអន្តរាគមន៍ណាមួយពីថ្នាក់ក្រសួងនោះទេ»។

ចំណែក លោក ចេង មុនីរ៉ា អភិបាលខណ្ឌច្បារអំពៅ មាន​ប្រសាសន៍​ថា ការបញ្ឈប់ និងរុះរើពិព័រណ៍​រូបថតរបស់អង្គការសមាគមធាងត្នោតនេះ មិនមែន​អាជ្ញាធរ​ជាអ្នកបិទ​នោះទេ។

លោកថ្លែងថា៖ «រឿងហ្នឹងដដែលៗ ដែលខ្ញុំធ្លាប់ប្រាប់មួយសារហើយ រឿងធ្វើសិក្ខាសាលាយើង​មិនទៅសួរនាំឯណា? ទី១ ហើយ​ទី២ ទាក់ទងទីតាំងនោះ គឺម្ចាស់ដែលគេជួលគេឱ្យរើចេញ ស្ថិតនៅលើម្ចាស់ទីតាំង»។ បើតាមអង្គការ​សមាគម​ធាងត្នោត ការតាំងពិព័រណ៍រូបថតនោះ​ ធ្វើឡើងក្នុងគោលបំណងនាំយកទុក្ខ​កង្វល់ និងបញ្ហារបស់សហគមន៍ក្រីក្រនៅរាជធានីភ្នំពេញ ឱ្យភាគីពាក់ព័ន្ធបានដឹង និងចូលរួមគ្នាក្នុងការផ្តល់នូវដំណោះស្រាយ។ ប្រភពដដែលបន្តថា ការតាំងពិព័រណ៍រូបថតនេះ​​ គ្រោងបើក​ឱ្យចូលទស្សនាដោយសេរីចាប់ពីថ្ងៃទី២៣ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤ រហូតដល់​ថ្ងៃទី៤ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ នៅភោជនីយដ្ឋានសួនចំប៉ី នៅផ្លូវលេខ​៣៥១ ខណ្ឌច្បារអំពៅ រាជធានីភ្នំពេញ ប៉ុន្តែត្រូវអាក់​ខាន​​ទៅវិញ ដោយសារ​ម្ចាស់ទីតាំងនៅ​​ភោជនីយដ្ឋានសួនចំប៉ី​ ប្រាប់ថា​​ អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានបានតម្រូវ​ឱ្យបញ្ឈប់ការដាក់តាំង និងរុះរើរូបថត​ដែលបានដាក់បង្ហាញក្នុងពិព័រណ៍នោះ កាលពីរសៀល​ថ្ងៃទី២៥​ ខែកុម្ភៈ៕

កម្ពុជា​កំពុង​​ចូល​រួម​ជាមួយ​ប្រទេសសមាជិកអាស៊ាន រៀបចំកិច្ចព្រមព្រៀងក្រប​ខណ្ឌ​សេដ្ឋកិច្ច​ឌីជីថល​អាស៊ាន

លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន​ ម៉ាណែត បានថ្លែងថា កម្ពុជា​បាន​និង​​កំពុង​ចូល​រួម​ជាមួយ​ប្រទេសសមាជិក​អាស៊ាន ក្នុងការ​ជំរុញ​ការ​រៀបចំ​កិច្ចព្រមព្រៀងក្រប​ខ័ណ្ឌសេដ្ឋកិច្ចឌីជីថលអាស៊ាន ដែល​រំពឹង​ថា នឹង​ជួយ​បង្កើន​ទំហំ​សេដ្ឋកិច្ច​ឌីជីថល​អាស៊ានពី ១ទ្រីលាន​ដុល្លារ ដល់២ទ្រីលាន​ដុល្លារ​ ត្រឹម​ឆ្នាំ​២០៣០។

វេទិកានេះ ធ្វើឡើងក្នុងគោល​បំណង​ចែក​រំលែក​បទ​ពិសោធន៍ នៃការធ្វើបរិវត្តកម្មរដ្ឋាភិបាលឌីជីថល និងការពង្រឹង និងពង្រីកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ រវាងអ្នកជំនាញបរិវត្តកម្មឌីជីថល​នៃ​បណ្តាប្រទេសក្នុងតំបន់ ក៏ដូចជាការបង្ហាញអំពីសមិទ្ធផលរបស់គណៈកម្មាធិការរដ្ឋាភិបាលឌីជីថលកម្ពុជា។

ថ្លែងក្នុងពិធីបើកវេទិការដ្ឋាភិបាលឌីជីថល និងពិព័រណ៍បច្ចេកវិទ្យាឌីជីថល នៅមជ្ឈមណ្ឌលសន្និបាត និងពិព័រណ៍កោះពេជ្រ កាលពីថ្ងៃទី១១​ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានលើកឡើងថា បច្ចេកវិទ្យាឌីជីថល គឺជាវិស័យដ៏មានសារៈសំខាន់ក្នុងយុគសម័យបរិវត្តកម្មឌីជីថលនេះ ដើម្បីជំរុញដល់​កិច្ចអភិវឌ្ឍន៍​សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គម។

លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «សម្រាប់កម្ពុជា ការធ្វើបរិវត្តកម្មឌីជីថល គឺជាការចាប់យក និងការទាញយកផលប្រយោជន៍​ជា​អតិបរមា ពីការរីកចម្រើននៃបច្ចេកវិទ្យាគមនាគមន៍ និងព័ត៌មាន និង​បច្ចេកវិទ្យាឌីជីថល ដើម្បីបង្កើនផលិតភាព និងប្រសិទ្ធភាពសេដ្ឋកិច្ច ព្រមទាំងជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ចជាតិ និងកសាងសង្គមស៊ីវីល័យ ដែលពលរដ្ឋ​អាចទទួលបាននូវផល​ប្រយោជន៍​ពី​ការ​ប្រើ​ប្រាស់​សេវា​ឌីជីថល ប្រកបដោយបរិយាប័ន្ន ភាពជឿទុកចិត្តបាន និងសុវត្ថិភាពខ្ពស់ ហើយដំណាលគ្នានេះក៏រក្សាឱ្យបាននូវអត្តសញ្ញាណ និងវប្បធម៌ជាតិផងដែរ»។

លោកបន្តថា ក្នុង​ក្រប​ខ័ណ្ឌ​តំបន់ និង​សកល រាជរដ្ឋាភិបាល បាននិងកំពុងអនុវត្តរបៀបវារៈគោល​នយោបាយ​ឌីជីថល ដោយស្មារតីបុរេសកម្ម និងបើកចំហ សំដៅសម្រេចឱ្យបានគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ឌីជីថលជាតិ និងគោលដៅ​អភិវឌ្ឍន៍ឌីជីថលតំបន់ និងសកល ដូចមានកំណត់ក្នុង ផែន​ការ​មេ​ឌីជីថលអាស៊ាន ឆ្នាំ​២០២៥ និង​យុទ្ធសាស្ត្រ​ឌីជីថល ឆ្នាំ​២០២២-២០២៥ របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ។

លោកថ្លែងថា៖ «ទន្ទឹមនេះ កម្ពុជាបាននិងកំពុងចូលរួមជាមួយប្រទេសសមាជិកអាស៊ាន ក្នុងការជំរុញការរៀបចំកិច្ចព្រមព្រៀងក្របខ័ណ្ឌសេដ្ឋកិច្ចឌីជីថលអាស៊ាន ដែលរំពឹងថានឹងជួយបង្កើនទំហំសេដ្ឋកិច្ចឌីជីថលអាស៊ានពី ១ ទ្រីលានដុល្លារ ដល់ ២ ទ្រីលានដុល្លារ ត្រឹមឆ្នាំ ២០៣០ » ។

គេហទ័ព័រ​ Newsroom Cambodia បានព្យាយាមទាក់ទងសុំការអត្ថាធិប្បាយបន្ថែមពីអ្នកនាំពាក្យក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ លោក មាស សុខសេនសាន ដែរប៉ុន្តែមិនមានការឆ្លើយតបឡើយ។

លោកបណ្ឌិត  គី សេរីវឌ្ឍន៍ សេដ្ឋវិទូនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា លើកឡើងថា នៅក្នុងប្រព័ន្ធសេដ្ឋ​កិច្ច​អាស៊ាន​នេះ មិនមែនមានតែប្រទេសកម្ពុជានោះទេ គឺមានសិង្ហបុរី និង១០​ប្រទេសផ្សេងទៀត​ដែលសុទ្ធតែមានទំហំសេដ្ឋកិច្ចធំៗ។ លោក​បន្តថា ការធ្វើសេដ្ឋកិច្ចឌីជីថលនេះ គឺមានន័យថា ជា​ការសម្រួលពាណិជ្ជកម្ម និងសេដ្ឋកិច្ចរវាងបណ្តាប្រទេសទាំងអស់នៅក្នុងតំបន់​អាស៊ាន ដើម្បី​ឱ្យកាន់តែប្រសើរ និងអាចឈានទៅការភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ចជាមួយនឹងប្រទេសចិនដែល​ហៅថា​អាស៊ាន​បូក​មួយ ឬអាស៊ានបូកបីតំបន់​ថែមទៀត។

លោកបន្ថែមថា៖ «ដើម្បីជំរុញសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាមានភាពល្អប្រសើរ នោះគឺរដ្ឋាភិបាលត្រូវតែយកចិត្តទុកដាក់ជំរុញការវិនិយោគវិស័យឧស្សាហកម្ម កម្មន្តសាល ផលិតកម្ម ការកែច្នៃម្ហូបអាហារ ដែលយើងមានវត្ថុធាតុដើមស្រាប់ឱ្យប្រសើរឡើង ដើម្បីជំរុញសេដ្ឋកិច្ចឱ្យកាន់តែរឹងមាំ ព្រោះថាកន្លងមកយើងភាគច្រើន សេដ្ឋកិច្ចរបស់យើងមានបម្រើការប្រសើរហ្នឹង គឺវិស័យ​អចលនទ្រព្យរួម​ចំណែក ហើយថ្មីៗនេះរដ្ឋាភិបាលជំរុញហើយ នៅក្នុងការធ្វើឧស្សាហកម្មកម្មន្តសាលនោះ អញ្ចឹង​ការធ្វើឧស្សាហកម្មនេះ រួមចំណែកក្នុងការជំរុញការផលិតការកែច្នៃជាដើម ការកែច្នៃនេះគឺភាគច្រើនដែលត្រូវកែច្នៃម្ហូបអាហារ និងកសិផល​ទាំងឡាយណាដែលយើងផលិតសល់ចោល»។

លោកបញ្ជាក់ថា ចំពោះក្របខ័ណ្ឌសេដ្ឋកិច្ចឌីជីថល ក៏អាចមានគុណវិបត្តិដែរ ប្រសិនបើកម្ពុជាមិនបានត្រៀមខ្លួនសម្រាប់ការផលិត។ លោកថា​ រដ្ឋាភិបាលគួរតែយកចិត្តទុកដាក់ និង​លើកទឹកចិត្ត​ឱ្យមានការផលិត និង​ការកែច្នៃបន្ថែមទៀត​​ ដើម្បីអាចឈានទៅការប្រកួតប្រជែង និងការធ្វើឱ្យផលិតផលកម្ពុជាចូលទៅក្នុងយុគសម័យនៃសេដ្ឋកិច្ចឌីជីថលបាន៕

កងកម្លាំង ៥០០នាក់ ត្រូវបានដាក់ពង្រាយក្នុងយុទ្ធនាការបង្ក្រាបបទល្មើសធនធានធម្មជាតិ​នៅខេត្ត​ពោធិ៍សាត់

កងរាជអាជអាវុធហត្ថលើផ្ទៃប្រទេស និងក្រសួងបរិស្ថាន បានដាក់កម្លាំងប្រមាណ ៥០០នាក់ ក្នុង​យុទ្ធនាការ​ទ្រ​ង់ទ្រាយធំ ដើម្បី​​ទប់ស្កាត់ និងបង្រ្កាបបទល្មើសធនធានធម្មជាតិ ក្នុងភូមិសាស្ត្រស្រុកវាលវែង និងស្រុកភ្នំក្រវាញ នៃខេត្តពោធិ៍សាត់។

អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន លោក ខ្វៃ អាទិត្យា បានឱ្យដឹងនៅថ្ងៃទី១១ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ថា ក្នុងកិច្ច​ប្រជុំ​មួយ កាលពីរសៀល​ថ្ងៃអាទិត្យ​ រវាងថ្នាក់ដឹកនាំក្រសួងបរិស្ថាន លោករដ្ឋមន្ត្រី អ៊ាង សុផល្លែត និង​នាយឧត្តមសេនីយ៍ សៅ សុខា មេបញ្ជាការកងរាជអាវុធហត្ថ​លើផ្ទៃប្រទេស និងជាប្រធានគណ:កម្មការជាតិ ដើម្បីបង្ការ ទប់ស្កាត់ និងបង្ក្រាបបទល្មើសធនធានធម្មជាតិនោះ ក្រុមការងារទាំង២ស្ថាប័ន បានសម្រេច​ដាក់ពង្រាយកម្លាំង​រួមគ្នាប្រមាណ ៥០០នាក់ ដើម្បី​ទប់ស្កាត់បទល្មើស​​ និង​ការ​ការ​ពារ​ព្រៃ​ឈើនៅក្នុងភូមិ​សាស្រ្តខេត្តពោធិ៍សាត់ ដែលជាផ្នែកមួយ​នៃ​ការ​​ប្រែក្លាយកម្ពុជាឱ្យ​ក្លាយទៅជាប្រទេស​អព្យាក្រឹត្យ​កាបូន។

លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «នេះជាការប្រតិបត្តិការនៃយុទ្ធនាការបង្រ្កាបបទល្មើសធនធានធម្មជាតិដ៏សំខាន់មួយ បន្ទាប់ពីក្រសួងបរិស្ថានបានដាក់ចេញនូវវិធានការការពារកន្លងមក […] យើងត្រូវលុបបំបាត់​វប្បធម៌អប់រំ ចុះកិច្ចសន្យា ហើយដោះលែង អ្នកដែលបានចាប់ខ្លួនត្រូវតែបញ្ជូនទៅតុលាការ»។

លោកបន្ថែម​ថា៖ «ដើម្បីធានានូវការទប់ស្កាត់មិនឱ្យ​មានការបំផ្លាញធនធានធម្មជាតិ យើងត្រូវមានវិធាន​ការដោះស្រាយ និងទប់ស្កាត់ជាបន្ទាន់ ដែលនៅក្នុងនោះយើងបានគាំទ្រទាំងកម្លាំងកាយ កម្លាំងចិត្ត កម្លាំងមធ្យោបាយ ដើម្បីឱ្យ​គណៈបញ្ជាការខេត្តអនុវត្តលើបទល្មើសកាប់ទន្រ្ទានដី និងព្រៃឈើ […] ការរៀបចំកងអន្តរាគមន៍ថ្នាក់ជាតិនេះ គឺដើម្បីជួយដល់កម្លាំងថ្នាក់ខេត្ត ដើម្បីចូលរួមបន្ថែមទៀត ឱ្យ​​ប្រព្រឹត្តិទៅដោយ​រលូន ហើយទទួល​បានសមិទ្ធផលដែលថែរក្សាដល់ធនធានធម្មជាតិសម្រាប់កូនចៅជំនាន់តទៅទៀត»។

អ្នកនាំពាក្យរូបនេះ បានគូសបញ្ជាក់ដែរថា​ នេះគឺជាការប្រើប្រាស់កម្លាំងសរុបមួយ ដែលបង្ហាញពីការប្រតិបត្តិការរួមគ្នា និងជាយុទ្ធនាការមួយដែលបំផុសស្មារតី និងបង្ហាញអំពីការយកចិត្តទុកដាក់របស់រាជរដ្ឋាភិបាលទៅលើការគ្រប់គ្រងវិស័យបរិស្ថាន។

លោកថា៖ «នៅក្នុងអង្គប្រជុំក៏បានលើកឡើង ហើយក៏បានណែនាំឱ្យ​អ្នកប្រព្រឹត្តបទល្មើសបញ្ឈប់ជាបន្ទាន់ បើសិនជាប្រតិបត្តិការអន្តរាគមន៍រកឃើញ នឹងមានការទទួលទោសទណ្ឌ ហើយបើសិនជាមានមន្ត្រីរាជការ និងអ្នកពាក់ព័ន្ធឱ្យ​ដកខ្លួន បើមិនដូច្នោះទេនឹងប្រឈមនឹងផ្លូវច្បាប់ […] យើងអន្តរាគមន៍សំខាន់​នៅខេត្តពោធិ៍​សាត់ ដោយសារយើងចង់ទប់ស្កាត់កុំឱ្យមានការទន្រ្ទាន ទប់ស្កាត់ឱ្យទាន់ពេលវេលាកុំមានការបំផ្លាញព្រៃឈើ។ ក្រុមការងារយើងបន្តយកចិត្តទុកដាក់ដូចគ្នា ទប់ស្កាយ់មិនឱ្យបទល្មើស កើតឡើង និងប៉ះពាល់ដល់ធនធានធម្មជាតិ ជីវៈចម្រុះ នៅកន្លែងនានា»

លោក ខ្វៃ អាទិត្យា ក៏បាន​អំពាវនាវ​ដល់​ប្រជាពលរដ្ឋដែលកំពុងប្រកបរបរដែលធ្វើឱ្យ​​ប៉ះពាល់ដល់ធន​ធាន​ធម្មជាតិ ត្រូវ​​បញ្ឈប់សកម្មភាពរបស់ខ្លួនជាបន្ទាន់​ និងបែរមករកមុខរបរផ្សេង ដែលមិនបង្កការរំខានដល់ធនធានធម្មជាតិ ព្រមទាំងចូលរួមទាំងអស់គ្នាក្នុងការ​ដាំដើមឈើ​ឡើង​វិញ​។

អ្នកនាំពាក្យកងរាជអាវុធហត្ថនៅលើផ្ទៃប្រទេស លោក អេង ហ៊ី បានបដិសេធមិនផ្តល់បទសម្ភាសន៍ ដោយ​ថា លោកមិនបាន​ចូលរួម​កិច្ចប្រជុំ ខណៈអភិបាល​ខេត្តពោធិ៍សាត់ លោក ខូយ រីដា ប្រាប់​ថា ជាប់​រវល់។

ចំណែក ប្រធានមន្ទីរបរិស្ថានខេត្តពោធិ៍សាត់ លោក គង់ ពុទ្ធីរ៉ា បានឱ្យ​ដឹង​ថា ការ​ដាក់​ពង្រាយ​កម្លាំងថ្នាក់​ជាតិ​នៅក្នុងកិច្ចអន្តរាគមន៍នេះ ធ្វើឡើងក្នុងជំហានទីមួយ ដោយដាក់ពង្រាយរយៈពេលមួយខែ ទៅតាម​គោលដៅនៃការលួចទន្ទ្រានព្រៃខុសច្បាប់។ បើសិនជាស្ថានភាពមិនទាន់ប្រសើរឡើងទេ លោកថា ​កងកម្លាំងនឹងត្រូវបន្តឈរជើងតទៅទៀត។

លោកបាន​ថ្លែង​ថា៖ «ឥលូវនេះ យើងអនុវត្តនៅស្រុកវាលវែងជាគោលដៅសំខាន ហើយ​មួយផ្នែកនៃការ​អន្តរាគមន៍ទៀតនោះ គឺជាស្រុកភ្នំក្រវាញ​ […] ពេលនេះ តាមការចង្អុលរបស់នាយឧត្តមសេនីយ៍ ឯកភាពគ្នាថាដាក់ពង្រាយមួយខែសិន បើស្ថានភាពមិនទាន់ល្អប្រសើរទេ នឹងបន្តទៀត»  

លោកបានបញ្ជាក់​ថា ករណីបទល្មើសធនធានធម្មជាតិ​មាន​ច្រើន ហើយមិនមែនទើបតែពេលនេះទេ គឺកើត​មាន​តាំង​ពីឆ្នាំ២០១៩មកម្ល៉េះ។ លោកបន្ថែមថា​ អ្នកដែលចូលកាប់ព្រៃខុសច្បាប់ទាំង​នោះ គឺមានទាំងអ្នកនៅខាងក្នុងតំបន់​ និងអ្នកមកពី​ខាងក្រៅ។

លោក​ថា៖ «ករណីនេះ វាមាន មាន​ច្រើន តែមិ​នមែនទើបតែពេលនេះទេ ពីមុនៗមក តាំងពី២០១៩មក តែអ្វីដែលជាការខ្លាំង​គឺ​នៅ​ឆ្នាំ​២០២៣ និង​២០២៤​នេះ​ ដោយសារតែតម្រូវការបងប្អូនយើងមានច្រើន ហើយជនខិលខូចចេះតែចូលទៅរញ៉េរញ៉ៃ ហេតុដូច្នេះហើយ​បានឯកឧត្តមរដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង[បរិស្ថាន​] រដ្ឋបាលខេត្ត​មានការជួយយកចិត្តទុកដាក់ពាក់ព័ន្ធ​ទៅនឹង​ធនធានធម្មជាតិនេះ​ ហើយដាក់កម្លាំងថ្នាក់​ជាតិ​ចូល​ដើម្បីជួយគាំទ្រ […] អ្នកខាងក្នុងក៏គាត់នៅតែចូល អ្នកខាងក្រៅក៏គាត់នៅតែមក មកពីខេត្តផ្សេងៗ ពេលខ្លះក៏មកស៊ីឈ្នួលកាប់ឱ្យ​គេ ពួកគេភាគច្រើនមកកាប់តែពេលយប់ទេ អ៊ីចឹងយើងពិបាករកអត្តសញ្ញាណមែនទែន»

បើតាម​ប្រធានមន្ទីរបរិស្ថានរូបនេះ កន្លង​មក អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច ក៏​បាន​ចាប់​បាន​បទល្មើស​ជាក់ស្តែងមួយចំនួន ដោយបាន​ឃាត់ខ្លួនជនល្មើស​ សួរនាំទៅតាមនីតិវធី និង​បញ្ជូនសំណុំរឿង​​ទៅតុលាការ។

អភិបាលស្រុកភ្នំក្រវាញ លោក ហេង សុភាណា ក៏បាន​ឱ្យដឹងដែរថា​ ក្រុមកការងារទាំងថ្នាក់ខេត្ត និងថ្នាក់ជាតិ​ បានចុះទៅអន្តរាគមន៍ករណីនេះ ដោយដកហូត​​យកដីជាច្រើន​រយ​ហិកតា​​ដែលជន​ល្មើស​បាន​ទន្ទ្រាន យក​មក​​ធ្វើជាកម្មសិទ្ធរដ្ឋវិញផងដែរ​។

លោកថា​៖ «យើង​បាន​ចាត់វិធានការបានច្រើនហើយ ហើយអ្នកដែល​មិនរាងចាល គឺយើងចាត់វិធានការច្បាប់ ដោយមិនលើកលែងទេ»

នាយកប្រតិបត្តិអង្គការ​​បណ្តាញយុវជនកម្ពុជា លោក ហេង គីមហុង យល់ថា​ ការទប់ស្កាត់បទល្មើសធនធានធម្មជាតិនេះ ត្រូវតែធ្វើឡើងជាប្រចាំ​ និងញឹកញាប់ ដោយមិនមានការលើកលែងទាំង​អ្នក​ប្រព្រឹត្តបទល្មើស​ និង​បុគ្គល ឬ​ក្រុម​ណាដែ​ល​នៅពីខាងក្រោយសកម្មភាព​បំផ្លិចបំផ្លាញធនធានធម្មជាតិនេះ។

លោក​ថា៖ «ខ្ញុំយល់ថា ដល់ពេលហើយដែលរាជរដ្ឋាភិបាលអាណត្តិទី៧នេះ ត្រូវចាត់វិធានការយ៉ាងមុតមាំ ចំពោះក្រុមអ្នកប្រព្រឹត្តិបទ​ល្មើស​ធនធានធម្មជាតិនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ច្រើនឆ្នាំមកនេះបញ្ហាធនធានធម្មជាតិក្លាយជាប្រធានបទដ៏គួរឱ្យ​ចាប់អារម្មណ៍ ដោយសារតែវាកើតឡើងដដែលៗនៅក្នុងរយៈពេលវែង ហើយព្រៃឈើចេះតែបន្តបាត់បង់បន្តិចម្តងៗជារៀងរាល់ថ្ងៃ»

លោកក៏​បានជំរុញឱ្យ​​​អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានបើកចិត្តទូលាយ នៅក្នុងការទទួលយកការរាយការណ៍ពីសំណាក់​ប្រជាពលរដ្ឋ ក៏ដូចជាប្រភពផ្សេងៗ រួមទាំងការស្វាគមន៍នូវការចូលរួមពីសំណាក់សង្គមស៊ីវិល និងយុវជនស្ម័គ្រចិត្ត ដើម្បីឈានទៅរកការអនុវត្តការការពារមួយដែលមានប្រសិទ្ធិភាព។

លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ «បើសិនជាការចាត់វិធានការមិនមានប្រសិទ្ធិភាព និងមិនគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ វានឹងធ្វើឱ្យ​​មានការរំខានខ្លាំងទៅដល់សកម្មភាពអភិរក្ស ហើយ​បាត់បង់ធនធានធម្មជាតិឥតអំពើ​ […] ជាមួយគ្នានេះដែរ ការលើកទឹកចិត្តឱ្យ​​មានការអភិរក្ស​ ពី​សំណាក់​ថ្នាក់​ជាតិ​ទៅ​ថ្នាក់​សហគមន៍មូលដ្ឋាន​ក៏ជារឿងមួយសំខាន់ដែរ ហើយការលើកទឹកចិត្តឱ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋគាត់ចូលរួមការពារធនធានធម្មជាតិ ក៏ជារឿងសំខាន់ដែរ។ ទន្ទឹមនឹងគ្នាហ្នឹង ដើម្បីឱ្យ​ការអនុវត្តមានប្រសិទ្ធិភាព លុះត្រាតែអាជ្ញាធរ​គាត់​បើក​ចិត្ត​ទូលាយ នៅក្នុងការស្វាគមន៍ប្រភព​ព័ត៌មានដែលបានផ្តល់មក»

អាជ្ញាធរចិនសង្គ្រោះយុវតីខ្មែរ​ម្នាក់​ពី​ការ​បង្ខាំង ក្រោយ​ជន​រងគ្រោះសុំការអន្តរាគមន៍

អាជ្ញាធរប្រទេសចិន បានជួយសង្គ្រោះយុវតីខ្មែរម្នាក់ ពីការបង្ខាំងទុកក្នុងបន្ទប់​នៅខេត្តលីសួយជីងធាន ប្រទេសចិន​ ក្រោយពីក្មេងស្រីរងគ្រោះ បានបង្ហោះវីដេអូស្នើសុំកិច្ចអន្តរាគមន៍ពីអាជ្ញាធរ​មានសមត្ថកិច្ច​។

កាលពីថ្ងៃទី១០ ខែមីនា ឆ្នាំ​២០២៤ ​រដ្ឋបាល​ខេត្តត្បូងឃ្មុំ បានចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន​មួយ ដោយ​បញ្ជាក់ថា យុវតី​រងគ្រោះមាន​ឈ្មោះ រុំ ភិផា កើតនៅថ្ងៃទី២២ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០០៥ បានចេញពីផ្ទះទៅធ្វើការនៅ​រោងចក្រកាត់ដេរមួយនៅរាជធានីភ្នំពេញ និង​បាន​បាត់ដំណឹងក្រោយធ្វើការបានប្រមាណ ៥ទៅ​៦ខែ ប៉ុន្តែគ្រួសារជនរងគ្រោះមិនបានប្ដឹង​សមត្ថកិច្ច​ឡើយ ដោយ​គិតស្មានថា យុវតីរូបនេះ ខឹងសមាជិកក្នុងគ្រួសារ​ហើយ​មិនផ្តល់ដំណឹង។ លុះដល់ល្ងាចថ្ងៃទី៩ ខែ​មីនា ឆ្នាំ២០២៤ ទើបគ្រួសារជនរងគ្រោះ បានឱ្យ​ដឹងថា រុំ ភិផា ត្រូវបានជួញដូរនៅប្រទេស​ចិន​ ក្រោយពីនាងបាន​បង្ហោះ​វីដេអូ​សុំការជួយសង្គ្រោះ។

ពាក់ព័ន្ធនឹងករណីនេះ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ទូច សុខៈ មានប្រសាសន៍ប្រាប់ Newsroom Cambodia នៅថ្ងៃទី១១ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤នេះ​ថា ក្រោយ​ទទួលបានព័ត៌មាននេះ អគ្គកុងស៊ុល​កម្ពុជា​ប្រចាំនៅប្រទេស​ចិន​ បាន​ទាក់ទងនិង​សហការជាមួយ​អាជ្ញាធរ​ចិន ដោយពេលនេះ​អាជ្ញាធរប្រទេសចិន បានទៅសង្គ្រោះយុវតី​ខ្មែររូបនោះ​ នៅកន្លែង​បង្ខាំង​ហើយ កាល​ពីល្ងាចថ្ងៃទី​១០ ខែ​មីនា។

លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ ‍«អគ្គកុងស៊ុលរបស់កម្ពុជាយើង​ប្រចាំនៅប្រទេសចិនហ្នឹង បានធ្វើការយ៉ាងដុតដៃដុតជើង​សហការជាមួយនឹ​ងសមត្ថកិច្ចអាជ្ញាធររបស់ចិន រហូតមកដល់ស្មាល្ងាច គឺថាសមត្ថកិច្ចអាជ្ញាធរចិនបានចូលទៅដល់ទីតាំងកន្លែងដែលបង្ខាំងប្អូនស្រីនោះហើយ បានយកប្អូនស្រីនោះមកកាន់ការិយាល័យដោយសុវត្ថិភាពហើយ»។

លោក​​​បន្តថា ក្រោយពីជួយ​​សង្គ្រោះ អាជ្ញាធរចិន​ កំពុងបន្តនីតិវិធីស៊ើប​អង្កេត និងរៀបចំឱ្យយុវតី​​រងគ្រោះត្រឡប់មកប្រទេសកំណើតវិញ។

អ្នកនាំពាក្យរូបនេះគូសបញ្ជាក់ថា៖ ‌«បច្ចុប្បន្នគឺកំពុងធ្វើកិច្ចការងារជាមួយនឹងស្ថានទូតកម្ពុជា ក៏ដូចជាអគ្គកុង​ស៊ុល​​កម្ពុជា​នៅប្រទេសចិនហ្នឹង ដើម្បីបន្តនីតិវិធីស៊ើបអង្កេតបន្ថែម និងចាត់ចែងជូនប្អូនស្រីនាង​មក​កាន់​ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។ យើងអាចនិយាយបានថា មកដល់ពេលនេះ គឺប្អូនស្រីមានសុវត្ថិភាព១០០ភាគរយ»។

ប្រធានផ្នែកប្រឆាំងការជួញដូរមនុស្ស និងទេសន្តរប្រវេសន៍នៃអង្គការសង់ត្រាល់(CENTRAL) លោក ឌីថេ ហូយ៉ា មាន​ប្រសាសន៍​ថា ការប្រើហ្វេសប៊ុក​ដើម្បី​សុំការ​ជួយសង្គ្រោះអាចមានផលវិជ្ជមាននិងអវិជ្ជមាន ដោយអាចមានការធ្វើបាបដកទូរស័ព្ទជាដើម បើសិនគេចាប់បាន។ លោកថា ស្រ្តីរងគ្រោះគប្បីទាក់ទងទៅកាន់ស្ថានទូតឬស្ថានកុងស៊ុលប្រចាំនៅប្រទេស​ណាមួយ នៅពេលជួបបញ្ហា​។

លោកបន្តថា៖ «ខ្ញុំស្នើសុំដល់ភាគីពាកព័ន្ធ ជាពិសេសរដ្ឋាភិបាល ស្ថានទូត ឬស្ថានកុងស៊ុលដែលជាសេនារីយោរបស់ក្រសួងការបរទេស ដែលធ្វើការតំណាងឱ្យរដ្ឋាភិបាលប្រទេសកម្ពុជាទាំងមូល មេត្តាធ្វើយ៉ាងណាផ្សព្វផ្សាយឱ្យបានទូលំទូលាយចំពោះព័ត៌មាន ដូចជាតាមរយៈផេករបស់ស្ថានកុងស៊ុលអីជាដើម ដើម្បីឱ្យ​ពលរដ្ឋខ្មែរដែល​លោកចាញ់បោកគេ ឬមានបញ្ហានៅប្រទេសចិនហ្នឹង ឱ្យ​​គាត់អាចទំនាក់ទំនង​តាម​រយៈ​ផេកហ្វេស​ប៊ុក ឬមួយតាមលេខទូរស័ព្ទ Hotline របស់ស្ថានទូតជាដើម ដើម្បីសម្រួលដល់ការជួយដល់ជនរងគ្រោះខ្មែរ​យើង​ដែល​លោក​ចាញ់​បោក​គេទៅប្រទេសចិន»។

លោក ហូយ៉ា ក៏បានអំពាវនាវដល់ស្ដ្រីខ្មែរ កុំឱ្យចាញ់​បោកមេខ្យល់ក្រោម​ទម្រង់ទៅធ្វើការបានប្រាក់ខែខ្ពស់ ឬ​រៀបការ​បាន​ប្ដីចិន​ជាអ្នកមានជាដើម ព្រោះការបោកបញ្ឆោតនេះ កើតមានច្រើនឆ្នាំមកហើយ។

លោកថា៖ «អំពាវនាវដល់ប្រទេសកម្ពុជារបស់យើង ជាពិសេសស្ត្រីខ្មែរមេត្តាកុំចាញ់បោកមេខ្យល់ បើទោះបីជាគេសន្យាថាទៅរកលុយបានច្រើន ឬមួយគ្រួសារចិនល្អ អ្នកមានអីក៏ដោយ គឺរូបភាពហ្នឹងគឺវាចូលចង់ពីរទស្សន៍មកហើយដែលស្ដ្រីខ្មែរចាញ់បោកគេទៅប្រទេសចិនហ្នឹង»។

គួរបញ្ជាក់ថា នេះមិនមែនជាលើកទី១ទេដែលមានក្មេងស្រី ឬ ស្ត្រីខ្មែរបានរងគ្រោះចាញ់បោកមេខ្យល់យកទៅលក់នៅក្រៅប្រទេស ក្រោមរូបភាពទៅបម្រើការងារបានចំណូល​ខ្ពស់ ឬទៅរៀបការ​ប្តីបរទេស ដោយ​រូបភាពបោកប្រាស់ទាំងនេះ មាន​ដូចជា ការជួញដូរកម្លាំងពលកម្ម ឬជួញដូរ​មនុស្ស និង​អាពាហ៍ពិពាហ៍ផ្ទុយពីឆន្ទៈ។ របាយការណ៍របស់នាយកដ្ឋានប្រឆាំងអំពើជួញដូរមនុស្ស និងការពារអនីតិជន បង្ហាញថា ការបង្រ្កាបអំពើជួញដូរមនុស្ស និងអាជីវកម្មផ្លូវភេទមានជាង ១៣០ករណី ក្នុងរយៈពេល១០ខែនៃឆ្នាំ២០២៣៕

កម្ពុជាស្នើបារាំងបន្តជួយអភិវឌ្ឍន៍ធនធានមនុស្សបន្ថែម ដោយបង្កើនជំនួយអាហាររូបករណ៍និងជំនាញបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ

រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា ស្នើបារាំងបន្តជំនួយផ្នែកអភិវឌ្ឍន៍ធនធានមនុស្ស​​បន្ថែម​ទៀត ដោយ​ការ​បង្កើន​ចំនួនអាហារ​រូប​ករណ៍ ជាពិសេសលើផ្នែកសុខាភិបាល និងផ្តល់អ្នកជំនាញ​ការជួយ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​លើ​ផែន​ការ​បណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈដល់យុវជននៃគ្រួសារក្រីក្រ ខណៈរដ្ឋាភិបាលបារាំងផ្តល់​ភ្លើងខៀវដល់កម្ពុជា។

ការស្នើរបស់កម្ពុជា ធ្វើឡើងតាមរយៈជំនួបរវាងគណៈប្រតិភូរដ្ឋសភាកម្ពុជា និងក្រុមការងារនៃគណៈកម្មការសង្គមកិច្ច នៃរដ្ឋសភាបារាំង អំឡុងដំណើរបំពេញទស្សនកិច្ចរបស់រដ្ឋសភាកម្ពុជា នៅប្រទេស​បារាំង ចាប់ពីថ្ងៃទី០២ ដល់ថ្ងៃទី១០ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤។

ក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មាននៅព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិភ្នំពេញ​ នៅព្រឹកថ្ងៃទី១១​ ខែមីនា​ ឆ្នាំ២០២៤ បន្ទាប់ពីបញ្ចប់ដំណើរទស្សនកិច្ចរយៈពេល៩ថ្ងៃ នៅបារាំងនេះ អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋសភា លោកស្រី ឡោក ខេង បានឱ្យដឹងថា ភាគី​កម្ពុជា​ បាន​ស្នើទៅកាន់​ភាគី​បារាំង ឱ្យជួយ​​បង្កើន​ជំនួយអាហារ​រូបករណ៍ដ​ល់​និស្សិត​កម្ពុជាឱ្យច្រើនជាងមុន ជាពិសេសផ្នែក​សុខាភិបាល ខណៈរដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា ចង់ពង្រីកសេវាសុខាភិបាលទៅដល់មូលដ្ឋាន ដែលទាមទារចំនួនបុគ្គលិកសុខាភិបាល និងគ្រូពេទ្យជំនាញច្រើន។

លោកស្រីគូសបញ្ជាក់ថា៖ «ចំណុចនេះ ភាគីបារាំងទទួលយកសំណើរនេះ ក៏ប៉ុន្តែបារាំងប្រាប់យើងវិញដែរថា ប​ច្ចុប្បន្នបារាំងក៏ជួបផលលំបាក​ខ្វះគ្រូពេទ្យផងដែរ»។

ទន្ទឹមគ្នានេះ លោកស្រីថា ភាគីកម្ពុជា ក៏​បានស្នើ​បារាំង​ឱ្យ​ជួយ​​លើផែនការបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ(TVET) ដល់យុវជនមកពីគ្រួសារក្រីក្រ និងងាយរង​ហានិភ័យ​ក្នុងគោលដៅ​ចំនួន ១លាន ៥សែននាក់ តាមរយៈការផ្តល់អ្នកជំនាញបច្ចេកទេស ខណៈបារាំងបើកភ្លើងខៀវ​ដល់​កម្ពុជា ស្រប​ពេល​បារាំងក៏កំពុងគិតគូរបញ្ហានេះនៅប្រទេសខ្លួនផងដែរ។

ជុំវិញបញ្ហានេះ លោកកត្តា អ៊ន អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈកម្ពុជា​ បង្ហាញ​ការ​ស្វាគមន៍​ចំពោះកិច្ចសហហប្រតិបត្តិការជាមួយបារាំងផ្នែកអភិវឌ្ឍន៍ធនធានមនុស្សនេះ ជាពិសេសទៅលើកម្មវិធីបណ្តុះបណ្តាលជំនាញវិជ្ជាជីវៈ និងបច្ចេកទេសដែល​​រដ្ឋាភិបាលកំពុង​យកចិត្តទុកដាក់ ​និងកំពុងអនុវត្ត សម្រាប់ផ្តល់ជំនាញដល់យុវជនចំនួន ១,៥លាននាក់ នៅទូទាំងប្រទេស។

លោកថា៖ «បើមានកិច្ចសហការនោះកាន់តែល្អសម្រាប់វគ្គបណ្តុះបណ្តាលជំនាញនៅកម្ពុជា ព្រោះបារាំងជាប្រទេស​អភិវឌ្ឍន៍ និងមានបទពិសោធន៏ក្នុងការបណ្តុះបណ្តាលជំនាញ»

លោកបន្ថែមថា សំណើររបស់តំណាងរដ្ឋសភានេះជាកិច្ចចាប់ផ្តើមមួយ ហើយសម្រាប់នាពេលខាងមុខ ក្រសួងការងារស្វាគមន៍ប្រតិភូបារាំងមកសិក្សា និងពិភាក្សាលើកិច្ចសហប្រិតបត្តិការនេះ។

ទាក់ទិននឹងបញ្ហានេះ លោកគិន ភា ប្រធានវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃរាជបណ្ឌិត្យ​សភា​កម្ពុជា យល់ថា ជារឿងវិជ្ជមានសម្រាប់កម្ពុជា ចំពោះសំណើរសុំបង្កើនជំនួយអាហាររូបករណ៍ និងការបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ ខណៈកន្លងមក បារាំងបានជួយកម្ពុជាច្រើនលើការអភិវឌ្ឍន៍​ធនធានមនុស្ស​លើវិស័យធំៗចំនួន​២ ក្នុងនោះមាន​វិស័យច្បាប់ និងរដ្ឋបាលសាធារណៈ និងវិស័យសុខាភិបាល ឬវេជ្ជសាស្ត្រ។

លោកបន្តថា៖ «ខ្មែរយើង ឱ្យតែមានអ្នកណាបញ្ចប់ការសិក្សាផ្នែកវេជ្ជសាស្ត្រពីបារាំង យើងមានទំនុកចិត្តខ្ពស់។ អ្នករៀនច្បាប់ រដ្ឋបាលសាធារណៈ ពីបារាំង យើងក៏មានទំនុកចិត្តខ្ពស់ ហើយអ្នកទាំងអស់នោះក៏កំពុងមាន​តួនាទី និងមុខតំណែងសំខាន់ៗនៅជួររដ្ឋាភិបាល និងបណ្តាវិស័យឯកជននានា។ យើងសង្ឃឹមថា បារាំងនៅតែបន្តផ្តល់អាហាររូបករណ៍ដល់កម្ពុជាបន្ថែមទៀត»

ចំពោះផ្នែកបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ​វិញ លោកគិន ភា បញ្ជាក់ថា កន្លងមក នៅ​មិនទាន់មានកិច្ចសហ​ប្រតិបត្តិការជាដុំកំភួនណាមួយរវាងប្រទេសទាំង២ នៅឡើយ ដោយសារបារាំងផ្តោតលើការបណ្តុះបណ្តាលចំពោះកម្រិតបញ្ញាវន្តជាន់ខ្ពស់ច្រើនជាង ក៏ប៉ុន្តែបារាំងជាប្រទេស​រីកចម្រើន​ផ្នែក​ឧស្សាហ​កម្ម ហើយមានកម្លាំងពលកម្មជំនាញ​ច្រើន ដែលអាចមានលទ្ធភាពជួយបណ្តុះបណ្តាលយុវជនកម្ពុជាបាន។

ដោយឡែក លោកមាស នី អ្នកស្រាវជ្រាវការអភិវឌ្ឍន៍សង្គម លើកឡើងថា បារាំងតែងជ្រោម​ជ្រែង​កម្ពុជា​ជា​ច្រើន​ទសវត្សរ៍មកហើយ ពាក់ព័ន្ធការបណ្តុះបណ្តាលធនធានមនុស្ស ជាពិសេស​ទៅលើវិស័យសុខាភិបា​ល ដែលការណ៍នេះ​ រដ្ឋាភិបាលគួរពិនិត្យលទ្ធភាពពង្រីកសមត្ថ​ភាព​គ្រូពេទ្យ ខណៈ​ប្រជាពលរដ្ឋ ជាពិសេសអ្នកមានជីវភាព​ធូរធារ បាត់បង់ទំនុកចិត្តលើសមត្ថភាពគ្រូពេទ្យ។

ចំណែកផ្នែកបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈវិញ លោកថា ក៏ជារឿងសំខាន់ ដោយសារអាត្រាបោះបង់ការ​សិក្សារបស់យុវជនកម្ពុជាមានភាគរយខ្ពស់ ជាក់ស្តែងក្នុងការប្រឡងសញ្ញាបត្រមធ្យមសិក្សា​ទុតិយភូមិឆ្នាំ២០២៣ កន្លង​មក មានសិស្សប្រមាណ ៣ពាន់នាក់ បោះបង់ការប្រឡង ស្របពេលយុវជនបន្តការសិក្សានៅមហាវិទ្យាល័យមានចន្លោះតែពី ១៤% ទៅ ១៥% ប៉ុណ្ណោះនៃចំនួនសិស្សចប់បាក់ឌុប។

លោកថា៖ «កម្ពុជាយើងមិនទាន់មានភាពច្បាស់លាស់ កំណត់តម្រូវការជំនាញបណ្តុះ​បណ្តាល ថាជំនាញណា​ត្រូវទីផ្សារនៅឡើយទេ ហើយយុវជនយើងក៏មិនចូលចិត្តរៀនផង ដែលពួកគាត់ចង់រកស៊ីជាង ដោយសារតម្រូវការប្រាក់ចំណូល មិនមានពេលរៀនវគ្គបណ្តុះបណ្តាលអ្វីទេ។ រដ្ឋាភិបាលក៏ធ្លាប់បង្កើតវគ្គបណ្តុះបណ្តាល​ច្រើន​​ដែរ តែ​បរាជ័យ ដោយសារយុវជនយើងមិនចង់រៀន ដូច្នេះ​រដ្ឋាភិបាលត្រូវសិក្សា និងរៀបចំផែនការឱ្យបានច្បាស់លាស់» ទាក់ទងនឹងបញ្ហាអាហាររូបករណ៍ លោកមាស នី ស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាលផ្តល់លទ្ធភាពដល់សិស្សានុសិស្សប្រកបដោយតម្លាភាព ដើម្បីការរីកចម្រើនសង្គមជាតិប្រកបដោយសមធម៌ ចៀសវាងបក្ខពួកនិយម ដោយផ្តល់អាហាររូបករណ៍តែគ្នីគ្នាឯង ឬផ្តល់ទៅដល់យុវជនពីគ្រួសារអ្នកមានអំណាច ភ្លេចគិតដល់យុវជនពីគ្រួសារក្រីក្រ៕

សង្គមស៊ីវិល និងពលរដ្ឋ​ប្រារព្ធទិវា​អន្តរជាតិនារីដោយជំរុញ​ឱ្យ​រដ្ឋាភិបាល​​លើកកម្ពស់​សិទ្ធិ​ស្រ្តី​

អង្គ​ការ​សង្គម​ស៊ីវិល និង​ពល​រដ្ឋ​ប្រមាណជា​៥០០នាក់ ជួបជុំ​គ្នា​​នៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ កាលពី​ថ្ងៃទី​៨ ខែមិនា​ ដើម្បី​រំឮក​​ទិវា​អន្តរ​ជាតិ​នារី ដោយ​​មានការ​​ទាមទារឱ្យ​រដ្ឋា​ភិបាល​អាណត្តិថ្មី​គោរព​សិទ្ធិ​ស្រ្តី និង​ដោះលែង​សកម្មជន​ទាំងអស់​ដែលកំពុង​ជាប់ឃុំនៅពន្ធធនាគារ។

​ការប្រារព្ធទិវា​អន្តរជាតិ​នារី ​​លើក​ទី១​១៣ ​នៅ​ទី​លាន​ប្រជាធិប​តេយ្យ​ នា​ព្រឹក​ថ្ងៃទី៨ ​ខែ​មិនា​​ឆ្នាំ២​០២៤ ធ្វើឡើង​ក្រោម​ប្រធានបទ​ «ធានា​សិទ្ធិ​សេរីភាព​ស្ត្រី និង​ក្មេងស្រី​ដើម្បី​ស្ថិរភាព​សេដ្ឋកិច្ច​ និង​យុត្តិធម៌​សង្គម»។ ក្រុម​តំណាង​អង្គការ​ដែល​ធ្វើការ​ផ្នែកផ្សេងៗ​គ្នា​ ​បាន​លើកឡើង​ពី​បញ្ហា​ប្រឈម​​ក្នុង​​វិស័យ​របស់​ពួកគេ ពាក់ព័ន្ធ​​នឹង​សិទ្ធិមនុស្ស សិទ្ធិការងារ និង​​​ការ​​ចោទប្រកាន់ និង​ចាប់​ខ្លួន​សកម្ម​ជន​ផ្សេងៗ។​

លោកស្រី យ៉ាង សុភ័ណ្ឌ ប្រធានសហព័ន្ធសហជីពកម្ពុជា​ថ្លែងក្នុងកម្មវិធីនោះ​ថា ការប្រារព្ធ​ទិវា​នារី​អន្តរជាតិ​នេះឡើងដើម្បី​​អបអរទិវា​នេះ​ដោយ​ទទួល​បាន​នូវ​ការខិតខំ​ប្រឹងប្រែង​ពី​វីរៈភាព​ស្រី្ដ ពង្រឹង​សាមគ្គីភាពរវាងអង្គការសង្គមស៊ីវិល សហគមសហជីព និង​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​រវាង​ក្រសួង​ពាក់ព័ន្ធ​ដៃគូក្នុងការធានាបាននូវសិទ្ធិរបស់ស្រ្តី ក្មេងស្រី ដើម្បី​ស្ថិរភាព​សង្គម និង​សង្គម​យុត្តិធម៌ និង​ដើម្បី​បើកឱកាសឱ្យមានការចូលរួមជា​សាធារណៈក្នុងការ​លើកកម្ពស់តម្រូវការឆ្លើយ​តប​សមភាព​​យេនឌ័​រ​ឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព។

លោកស្រីបន្ថែមទៀតថា៖ «ពួកយើងសង្ឃឹមថា មានដំណោះស្រាយទាំងអស់នឹងចំនួន៣ចំណុច ទី១​ ភាគីពាក់ព័ន្ធ​សាធារណៈជន​​កម្មករ​និយោជិត​បាន​ស្វែង​យល់​អំពី​បញ្ហាប្រឈម​របស់​ស្ដ្រី ​​​ក្មេងស្រី ជាពិសេសអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស។ ទី២ ភាគី​ពាក់ព័ន្ធ​ សាធារណៈជន ​កម្មករ​និយោជិត​មាន​ឱកាស​ក្នុង​ការ​ជួបជុំ​បណ្ដាញ​ដែល​បានលើកឡើង​អំពី​បញ្ហាប្រ​ឈម​ដែល​ប្រទះ​សព្វថ្ងៃ និង​អនុវត្ត​សិទ្ធិ​សេរីភាព រួមទាំងតម្រូវការ និងអនុសាសន៍​សំខាន់ៗចំនួន១៦ចំណុច។ ទី៣ បញ្ហា​ដែល​បានលើ​កឡើងនៅទិវានេះ​ ត្រូវបានពិចារណា ឬត្រូវ​បាន​ដោះស្រាយ និង​បង្កើត​ឱ្យ​មាន​គោល​នយោបាយ​​ឱ្យមានការចូលរួមនូវការអនុវត្តជាពិសេសសំណាក់រាជរដ្ឋាភិបាល»។

កញ្ញា មាន លីសា សមាជិកចលនាមាតាធម្មជាតិ បានលើក​ពីចំណាប់​អារម្មណ៍​ក្នុង​ទិវា​នារី​អន្តរជាតិ​ថា ស្រ្ដីត្រូវ​បានគេ​ដាក់​សម្ពាធ​គ្រប់បែប​យ៉ាង ប៉ុន្ដែ​ស្រ្ដី​នៅ​តែ​ក្រោកឈរ​ជំនះ​ទាមទារ​ពី​ការរើសអើង​ ស្រ្ដី​ទាមទារឱ្យមានការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស​ជាពិសេស​ស្ដ្រីត្រូ​វ​បាន​លើកទឹក​ចិត្ត​ឱ្យ​ចូលរួម​គ្រប់​សកម្មភាពដែលបម្រើប្រយោជន៍​ដល់សង្គម និង​ប្រទេសជាតិ ពិសេស​កូនចៅ​ជំនាន់​ក្រោយ។

កញ្ញាបញ្ជាក់ថា៖ «សកម្មភាពតស៊ូមតិមិនមែនជាបទឧក្រិដ្ឋទេ»។

​ក្នុង​ការ​ប្រារព្ធទិវា​នារី​អន្តរជាតិ​នោះ គេ​ឃើញ​មាន​ខាង​តំណាង​ស្ថានទូត និង​អង្គការ​ជាតិ និង​អន្តរជាតិ​ជាច្រើនបាន​ចូលរួម​ផង​ដែរ​​។

កញ្ញា សំ សីម៉ា និង កញ្ញា វ៉ាយ ឡាង ជាយុវជន​ស្ម័គ្រ​ចិត្ត​នៅអង្គការ​កម្មវិធី​អភិវឌ្ឍ​ធនធាន​យុវជន (YRDP) បាន​ថ្លែងពីតម្រូវការទាំង១៦ចំណុ​ច​ស្ដីពីសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ស្ដ្រី ​និង​ជំរុញ​ឱ្យ​រដ្ឋាភិបាល​ពន្លឿនកា​រទប់ស្កាត់អំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារ ការផ្ដល់​សេវា​គាំពារ​សង្គម​ដល់​ស្រី្ដ​មានផ្ទៃពោះ កុមារ និងស្ដ្រីមានពិការភាព ពង្រឹង​គុណភាព​អប់រំ​នៅ​សាលារដ្ឋ និង​ផ្ដល់​អាហារ​រូបករណ៍​ថ្នាក់​ឧត្តមសិក្សា។

កាលពីថ្ងៃទី៧ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ មុនមួយថ្ងៃនៃទិវានារីអន្តរជាតិ លោក​នាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន ម៉ាណែត បាន​ថ្លែង​​​ក្នុង​វីដេអូមួយ​ថា ​វត្តមាន​ស្ត្រី​កម្ពុជា​ពិត​ជា​សំខាន់​​ក្នុង​ការ​ជួយ​សម្រួល​ជីវភាព​គ្រួសារ និង​កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច​​​សង្គម។ លោក​បន្ត​ថា​ រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​បាន​នឹង​កំពុង​រៀប​ចំ​ដាក់​ចេញ​នូវ​គោល​នយោបាយ​ជាតិ​ស្ដី​ពី​សមភាព​យេនឌ័រ​ គោល​នយោបាយ​គាំទ្រ​ដល់​សហគ្រិន​ស្រ្ដី គោល​នយោបាយ​ត្រួត​ពិនិត្យ​បន្ថែម​ទៅ​លើ​ប្រព័ន្ធ​គាំពារ​សង្គម គោល​នយោបាយ​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​គម្លាត​យេនឌ័រ​លើ​វិស័យ​ឌីជីថល និង​លើក​កម្ពស់​ស្រ្ដី​ក្នុង​វិស័យ​ផ្សេងៗ​និង​ក្នុង​គ្រួសារ​ផង​ដែរ៕

សកម្មជនជាស្ត្រី សហជីព និងសង្គមស៊ីវិល​ស្នើរដ្ឋាភិបាល​គោរព​សិទ្ធិសេរីភាព​របស់ស្ត្រីឱ្យបានប្រសើរជាងមុន​

សកម្មជនជាស្ត្រី កម្មការិនី សហជីព និងសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួន ស្នើ​ដល់​រាជរដ្ឋាភិបាល បង្កើន​ការ​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់ និង​លើកកម្ពស់សិទ្ធិស្ត្រីឱ្យ​បាន​ប្រសើរជាងមុខ ដោយពួកគាត់​ថា​​​នៅ​​មិនទាន់បានអនុវត្តសិទ្ធិរបស់ខ្លួនបានពេញលេញនៅឡើយ ដោយសារស្ថានភាពសង្គមនៅមានការ​រឹតត្បិត។​

ការស្នើនេះ បានធ្វើ​ឡើង​ខណៈដែលពួកគេ​បាន​ចូលរួម​អបអរទិវានាទី​អន្តរជាតិ នៅ​ទីលានប្រជាធិបតេយ្យ រាជធានីភ្នំពេញ នៅ​​ថ្ងៃទី៨ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ ដែល​​រៀបចំឡើង​ដោយក្រុមអង្គការសង្គម​ស៊ីវិល ក្រោមប្រធានបទ «ធានាសិទ្ធិស្ត្រី និងក្មេងស្រី ដើម្បីស្ថេរភាពសេដ្ឋកិច្ច និងយុត្តិធម៌សង្គម» ដែលមាន​អ្នកចូលរួមប្រមាណ ២០០នាក់។

តំណាងសហគមន៍៩២ នៅភូមិត្រពាំងស្វាយ សង្កាត់គោកឃ្លាង ខណ្ឌសែនសុខ រាជធានីភ្នំពេញ  អ្នកស្រី ស៊ិន ស៊ីនួន បានលើកឡើងថា បច្ចុប្បន្ន​​ អ្នកស្រីនៅ​មិនទាន់អាចប្រើប្រាស់សិទ្ធិរបស់ខ្លួនបានពេញលេញនោះទេ ជាពិសេសសិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិ ដោយសារតែមានការរឹត​ត្បិត​សិទ្ធិ​សេរីភាព​។

អ្នកស្រីលើកឡើងថា៖ «បំណងរបស់យើងទាំងអស់គ្នា គឺយើងចង់បានសិទ្ធិនៅក្នុងការនិយាយស្តី​របស់យើង​ឱ្យមានសេរីភាព រិះគន់ដើម្បីស្ថាបនា ដើម្បីឱ្យរាជរដ្ឋាភិបាល លោកគិតត្រឡប់មកវិញថា ប្រជាពលរដ្ឋរបស់ខ្លួនចង់បានអី បើយើងនិយាយ​នៅ​ផ្ទះ​យើង គឺមានបញ្ហា ប៉ុន្តែបើយើងមកនិយាយនៅទីនេះ យើងត្រូវការអ្វី ប៉ុន្តែឱកាសរបស់យើងវាតិចពេក»។

តំណាងសហគមន៍រថភ្លើង នៅភូមិចុងខ្សាច់ សង្កាត់ទួលសង្កែ១ ខណ្ឌឬស្សីកែវ រាជធានីភ្នំពេញអ្នកស្រី កែវ បុប្ផា ចង់ឱ្យរដ្ឋាភិបាលលើកកម្ពស់សិទ្ធិស្ត្រីដូចមានចែងនៅក្នុងច្បាប់កំពូលនៃប្រទេសកម្ពុជា។

អ្នកស្រីនិយាយថា៖ «ពីមុនមកយើងមានទុក្ខកង្វល់អ្វី យើងអត់បានផ្សព្វផ្សាយទៅរដ្ឋាភិបាល​ដឹង​ទេ ព្រោះយើងមិនដឹងថា​ធ្វើ​តាម​រយៈណា បើយើងចូលរួមនេះ យើងមានវាចាអ្វីដែលជាទុក្ខកង្វល់ យើងតែងតែផ្តាំផ្ញើទៅរាជរដ្ឋាភិបាល​អាណត្តិទី៧ ថាប្រជាពលរដ្ឋមិនទាន់មានសិទ្ធិពេលលេញ អញ្ចឹង​សូមឱ្យគាត់លើកកម្ពស់ស្រ្តី​ ឱ្យដូចពាក្យដែលមានចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ប៉ុន្តែ​សព្វថ្ងៃមិនទាន់ពេញលេញទេ ព្រោះនៅមានការគាបសង្កត់ ហើយកន្លែងខ្លះរើសអើងស្រ្តីទៀត សូមឱ្យការអនុវត្តច្បាប់ស្មើភាពគ្នា រវាងបុរសនិងស្រ្តី អ្នកមានអំណាច និងអ្នកក្រ សូមឱ្យបានស្មើៗគ្នា»។

ស្ថិត​នៅក្នុងវ័យ ៤២ឆ្នាំ និងជាកូដករដែលកំពុងតស៊ូមតិទាមទារសិទ្ធិការងារនៅក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ជិត ៣ឆ្នាំមក​ហើយ អ្នកស្រី រី សុវណ្ណឌី ចង់ឱ្យរដ្ឋាភិបាលផ្តល់សិទ្ធិ​សេរីភាពនៅក្នុងការទាម​ទារ​យុត្តិធម៌ និងជួយអន្តរាគមន៍ក្នុងករណីវិវាទនៅក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ក្នុងឱកាសទិវាសិទ្ធិនារី។ អ្នកស្រីបន្តថា អ្នកស្រីធ្វើការតស៊ូមតិនៅកន្លែងការងារនេះ គឺអ្នកស្រីចង់បានតែយុត្តិ​ធម៌​នោះ​ទេ។

អ្នកស្រីថ្លែងថា៖ «សុំឱ្យផ្តល់ឱ្យពួកយើងមានសិទ្ធិសេរីភាព ក្នុងការទាមទារយុត្តិធម៌នៅកន្លែងការងារ ព្រោះដោយសារកន្លែងរាល់ថ្ងៃគ្រប់ទីកន្លែង គឺសិទ្ធិសហជីព សិទ្ធិសេរីភាពនៅកន្លែងការងារ ដែលជាសិទ្ធិប្រមូលផ្តុំរបស់កម្មករ ដើម្បីទាមទារសិទ្ធិសេរីភាពភាពជាមួយថៅកែហ្នឹងត្រូវបានរឹតត្បិត ហើយថៅកែហ្នឹងធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ​រៀងរាល់ថ្ងៃហ្នឹង ហើយ​ស្នើរដ្ឋាភិបាល​ជួយ​អន្តរាគមន៍ មានតែរដ្ឋាភិបាលទេដែលអាចជួយអន្តរាគមន៍ និងដោះស្រាយជួយរកយុត្តិធម៌ឱ្យយើងបាន»

កម្មការិនីរោងចក្រមួយកន្លែងនៅខេត្តកណ្តាល អ្នកស្រី វ៉ាន់ ថាណា យល់ថា ស្ត្រីនៅ​ក្នុង​សង្គមសព្វ​ថ្ងៃ មិនទាន់យល់ដឹងអំពីសិទ្ធិរបស់ខ្លួនបានច្បាស់នោះទេ ព្រោះពួកគាត់នៅមានភាពភ័យខ្លាច ព្រោះតែពួកគេបានមើលឃើញគំរូនៃភាពតស៊ូរបស់ក្រុមយុវជនដែលតែងតែត្រូវគេធ្វើបាប។​

អ្នកស្រីថ្លែងថា៖ «ថ្ងៃនេះ[ថ្ងៃទី៨ ខែមីនា]ជាថ្ងៃសិទ្ធិរបស់យើងទាំងអស់គ្នា ហើយក៏ចង់ទាមទារសិទ្ធិរបស់ពួកយើង ៨ ខែ​មីនា មិនមែនយើងមានសិទ្ធិតែមួយថ្ងៃនេះទេ យើងមានសិទ្ធិជារៀងរាល់ថ្ងៃ តែដោយសារសង្គមយើងឥលូវ​រង​ភាពអយុត្តិ​ធម៌​ច្រើន នៅពេល​ដែល​យើង​បញ្ចេញមតិទៅ តែងតែមានសម្ពាធ តែងតែបិទសិទ្ធិរបស់ពួកយើង យើងបញ្ចេញមតិទៅវាមានគេគំរាមកំហែង ចឹងវាមានអារម្មណ៍ថាភ័យខ្លាច ហើយយើងអត់ចង់ឱ្យការភ័យយខ្លាចរបស់យើងបន្តភ័យខ្លាចទៀតទេ […] ពួកយើងត្រូវការសិទ្ធិរបស់ពួកយើង ពួកយើងមិនត្រូវការការរឹតត្បិតទេ សូម្បីតែច្បាប់ក៏បានចែងការពារសិទ្ធិពួកយើងដែរ»។

ចំណែក ប្រធានសហព័ន្ធសហជីពកម្មករចំណីអាហារ និងសេវាកម្មកម្ពុជា លោក​ស្រី អ៊ូ ទេពផល្លីន មើលឃើញថា ទម្រង់នៃការបើកលំហឱ្យស្ត្រីប្រើប្រាស់សិទ្ធិនេះ នៅ​មិនទាន់ពេញលេញនោះទេ។

លោក​​ស្រី​ថា៖ «មកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ យើង​ឃើញហើយ​ថា ស្ថានភាពនៃការរំលោភសិទ្ធិស្ត្រីក៏កើតមានច្រើនដែរ ដូចជារឿងសិទ្ធិការងារ ដូចជា ការបង្កើតសាច់រឿងផ្សេងៗ ចោទប្រកាន់ថ្នាក់ដឹកនាំសហជីព ចំពោះកម្មករផ្សេងៗទៀតដែលប្រើប្រាស់សិទ្ធិក្នុងការចងក្រងសហជីពហ្នឹង ក៏ពិបាកនៅក្នុងការចងក្រងសហជីព ដោយសារទម្រង់ និងបែបបទនៅក្នុងការចងក្រងសហជីពហ្នឹង វាអត់ទាន់បានអនុវត្តទៅបានទូលំទូលាយ»។

លោកស្រី ផល្លីន បន្តទៀត​ថា ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលមានឆន្ទៈនៅក្នុងការបំពេញ​សិទ្ធិ​ស្ត្រីឱ្យ​បានពេញ​លេញ នោះគឹជារឿងងាយស្រួលនោះទេ ហើយប្រសិន​បើ​ថ្នាក់​ដឹកនាំ​មាន​ឆន្ទៈ មន្ត្រីក្រោមឱវាទក៏ផ្លាស់ប្តូរលឿនដែរ។​

លោក​ស្រីថា៖ «រដ្ឋាភិបាល​ត្រូវមានឆន្ទៈ មិនមែនរឿងនេះយើងធ្វើមិនបានទេ គឺធ្វើបាន រឿងអ្វីក៏ដោយ ក៏យើងធ្វើបានដែរ គ្រាន់តែរឿងមួយចូលទេ គឺឆន្ទៈនៅក្នុងការបើកចំហសិទ្ធិសេរីភាពឱ្យកម្មករ ឬសកម្មជនទាំងអស់គ្នា គាត់មានសិទ្ធិប្រើប្រាស់សិទ្ធិសេរីភាពខ្លួនឯង នៅពេលដែលរដ្ឋាភិបាលមិនបានបំពេញកិច្ច មានតែប្រជាពលរដ្ឋទាមទារ»

នាយក​ទទួល​បន្ទុក​កិច្ចការ​ទូទៅនៃអង្គ​ការការពារសិទ្ធិមនុស្ស​​លីកាដូ លោក អំ សំអាត សង្កេតឃើញថា បច្ចុប្បន្នមានការរិះគន់ជាច្រើន អំពីការរិតត្បឹតសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ពលរដ្ឋ ជាពិសេសសិទ្ធិនៅក្នុងការជួបជុំ ប្រមូលផ្តុំដោយសន្តិវិធី សិទ្ធិនៅក្នុងការបញ្ចេញមតិ សិទ្ធិនៅក្នុងការបង្កើតសមាគម អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល និងសហជីពជាដើម​។

លោកបន្ថែមថា៖ «អញ្ចឹងការលើកឡើងរបស់ពលរដ្ឋនេះ ក៏ជាការទាមទារដើម្បីឱ្យមានការអភិវឌ្ឍ​ទៅតាមសិទ្ធិសេរីភាពជាមូលដ្ឋាន​ឱ្យបានពេញលេញសម្រាប់ពលរដ្ឋ ដែលសិទ្ធិទាំងអស់នេះ ត្រូវបានធានាដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងបទដ្ឋានអន្តរជាតិស្តីពី​សិទ្ធិមនុស្សដែលកម្ពុជាបានទទួលស្គាល់ ជាពិសេសសេចក្តីថ្លែងការណ៍​ជាសកលស្តីពីសិទ្ធិមនុស្ស និងកតិកាសញ្ញាស្តីពីសិទ្ធិពលរដ្ឋ និងសិទ្ធនយោបាយ»។

គេហទំព័រ Newsroom Cambodia បានព្យាយាមទាក់ទងសុំការ​អត្ថាធិប្បាយបន្ថែមពីអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល លោក ប៉ែន បូណា និងអ្នកនាំពាក្យក្រសួងកិច្ចការនារី លោកស្រី ស ស៊ីណែត ព្រមទាំង​លោក កែវ រ៉េមី ប្រធានគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជាដែរ ប៉ុន្តែមិនមានការឆ្លើយតប។

តែយ៉ាងណា កាលពីថ្ងៃទី០៧ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានប្រកាស​ពីការ​​គ្រោងដាក់ចេញនូវវិធានការអាទិភាពចំនួន៨ ដើម្បីលើកកម្ពស់​ស្រី្ត និងកុមារី ក៏ដូចជាសិទ្ធិចូលរួមដោយស្មើភាពជាមួយនឹងបុរស ស្រប​ពេល​ទិវាសិទ្ធិនាទីអន្តរជាតិ​ខិត​ចូល​មក​ដល់​។

តាមរយៈវីដេអូប្រមាណជិត២០នាទីលើទំព័រហ្វេសប៊ុក​ផ្លូវការ លោក​នាយក​រដ្ឋមន្រ្តី បានបញ្ជាក់ថា វិធានការ​ជាអាទិភាពទាំង​៨នោះ មានដូចជា​​​​ ការរៀបចំ​​គោល​នយោបាយ​ជាតិ​ស្តី​ពី​សមភាព​​យេនឌ័រ​ ​ដើម្បី​ពង្រឹង​និង​ពង្រីក​វិសាលភាព​ក្នុង​ការ​បញ្ជ្រាប​​​យេនឌ័រ ​និង​បង្កើន​ភាព​អង្គអាច​ដល់​ស្រ្តី​និង​ក្មេង​ស្រី​ ការគាំទ្រ​ដល់​សហគ្រិន​ស្ត្រី​ ពង្រឹង​ពង្រីក​ប្រព័ន្ធ​គាំពារ​សង្គម ព្រមទាំងការ​ដោះស្រាយ​គម្លាត​យេនឌ័រ​ក្នុង​វិស័យ​ឌីជីថល។ ក្រៅពីនោះ រដ្ឋាភិបាលក៏​នឹង​យក​ចិត្ត​ទុកដាក់​ និង​ជំរុញ​​ដល់​គ្រប់​ដៃគូ​ពាក់ព័ន្ធ​ក្នុង​ការ​លើក​កម្ពស់​កម្មវិធី​តុល្យភាព​ជីវិត​គ្រួសារ​និង​ការងារ ​ដើម្បី​កាត់​បន្ថយ​ការងារ​ស្រ្តី ​និង​ក្មេងស្រី ​បន្ត​លើក​​កម្ពស់​សីលធម៌​សង្គម​តម្លៃ​ស្រ្តី​ និង​សខុដុម​រមនា​នៅ​ក្នុង​គ្រួសារ។

លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី ​បាន​​បន្ថែម​ថា​ ​រដ្ឋាភិបាលក៏​​នឹង​ដាក់​ចេញ​នូវ​វិធានការ​ភាព​ជា​អ្នក​ដឹកនាំ​របស់​​ស្ត្រី​​និង​​ក្មេង​ស្រី ​និង​ពិនិត្យ​លទ្ធភាព​និង​វិធានការ​គោលនយោបាយ​សមស្រប​ដែល​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​​ស្រ្តី​ជា​អភិបាលរង​​នៃ​គណៈ​អភិបាល​​រាជធា​នី​​ ខេត្ត ​ក្រុង ស្រុក​ ​​​ខណ្ឌ​​ផង​ដែរ។​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​

គួរបញ្ជាក់ថា ទិវាសិទ្ធិនារីអន្តរជាតិ បានប្រារព្ធលើកទីមួយ គឺនៅថ្ងៃទី១៩ ខែមីនា ឆ្នាំ​១៩១១ ប៉ុន្តែក្រោយមក​ក៏បាន​ប្តូរ​មក​ប្រារព្ធ​នៅថ្ងៃទី​៨ ខែមីនា ជារៀងរាល់ឆ្នាំវិញ នៅទូទាំង​ពិភពលោក។ ទិវានេះ គឺជានិម្មិត​រូប​នៃ​ការ​តស៊ូទាមទារសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ស្ត្រី ប្រឆាំងនឹងការរើសអើងផ្លូវភេទ ព្រមទាំងអសមភាពទាំងអស់រវាងបុរស និងស្ត្រី។ មុននឹងមានការទទួលស្គាល់ជាលក្ខណៈ​អន្តរជាតិ រហូតសព្វថ្ងៃនេះ គឺមាន​ការតស៊ូប្រឹងប្រែង អស់ប្រមាណ​មួយ​សតវត្ស ពីសំណាក់សកម្មជន​ ដើម្បី​​ឱ្យ​​​មាន​ការផ្លាស់ប្តូរផ្នត់គំនិតសង្គម ក្នុងការទទួលស្គាល់សិទ្ធិរបស់​ស្ត្រី៕ 

ពលរដ្ឋនៅខេត្តព្រះវិហារ អំពាវនាវឱ្យអាជ្ញាធរ​ដោះលែងសមាជិកគ្រួសារ និងពលរដ្ឋដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួនរឿងវិវាទដីធ្លី

ប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅស្រុកគូលែន ខេត្តព្រះវិហារ អំពាវនាវឱ្យអាជ្ញាធរដោះលែងសមាជិកគ្រួសារ និងពលរដ្ឋ​ផ្សេងទៀត ដែលអាជ្ញាធរបានចាប់ខ្លួន នៅពេលប៉ះទង្គិចគ្នាដោយហិង្សា ក្នុងរឿងជម្លោះដីធ្លី។

បើយោងតាមអត្ថបទដែលចេញផ្សាយដោយអង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ បានឱ្យដឹងថា កាលពីថ្ងៃទី៦ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ កងកម្លាំង​ប្រដាប់​អាវុធ​មួយ​ក្រុម ​ដែល​រួម​មាន​កង​រាជ​អាវុធហត្ថ​ ​និង​មន្ត្រី​នគរបាល​ជាច្រើន​នាក់​ ​រួម​ជាមួយនឹង​មន្ត្រី​រដ្ឋបាល​ព្រៃឈើ​មួយ​ចំនួន​ ​បាន​ប្រមូលផ្តុំ​គ្នា​​ ​ដើម្បី​ការ​ពារ​​ដីធ្លី​ដែល​កំពុង​មាន​ជម្លោះ​នៅ​ក្នុង​ខេត្ត​ព្រះវិហារ​ ​ដោយ​មាន​ការ​បាញ់​គ្រាប់​ និង​ចាប់​ខ្លួន​ពលរដ្ឋ​មួយ​ចំនួនទៅកាន់ក្រុងព្រះវិហារ ហើយក៏ពុំទាន់ដឹងពីទីតាំងជាក់លាក់នៃការ​ឃុំ​ខ្លួន​នោះនៅឡើយ។

​ប្រភពដដែលបន្តថា៖ «អ្នកភូមិ​មួយ​ចំនួន​បាន​រាយការណ៍​ថា​ ​កងកម្លាំង​ប្រដាប់​អាវុធ​ចម្រុះ​ដែល​ប្រដាប់ដោយ​កាំភ្លើងយន្ត​ ​បាន​ចូល​ទៅ​ក្នុង​តំបន់​ជម្លោះ​នោះ​តាំងពី​មុន​ទៀបភ្លឺ​ ​ហើយ​មាន​គ្រឿងចក្រ​សម្រាប់​ឈូស​ឆាយ​មួយ​ចំនួន​ចូល​មក​ជាមួយ​ផងដែរ​។​ ​ដោយ​ការ​ភ័យខ្លាច​ថា​ទ្រព្យសម្បត្តិ​របស់​អ្នកភូមិ​នឹង​ត្រូវ​បាន​បំផ្លាញ​ ​ហើយ​អ្នក​ទាំងនោះ​អាច​នឹង​ត្រូវ​បាន​កងកម្លាំង​ទាំងនោះ​បណ្តេញ​ចេញ​ដោយបង្ខំ​ ​អ្នកភូមិ​ទាំងនោះ​បាន​ប្រមូលផ្តុំ​គ្នា​ ​ទាមទារ​ឱ្យ​កងកម្លាំង​ ​និង​អាជ្ញាធរ​ទាំងនោះ​ចាកចេញ​ពី​តំបន់​នោះ​។​ ​សកម្មភាព​ប្រឈម​មុខ​ដាក់គ្នា​នេះ​ ​ត្រូវ​បាន​អ្នកភូមិ​ថត​ជា​វីដេអូ​បាន​ ​ដោយ​ឃើញ​មាន​កងកម្លាំង​ប្រដាប់​អាវុធ​បាញ់​គ្រាប់កាំភ្លើង​ពិត​ជាច្រើន​ដង​ ​និង​មាន​ការប្រើប្រាស់​គ្រាប់បែកផ្សែង​ផង​ដែរ​»។​

អ្នកស្រី ណៃ ធួន ដែលអះអាងជាពលរដ្ឋរស់នៅឃុំស្រយ៉ង់ ស្រុកគូលែន បានឱ្យដឹងថា ជម្លោះ​ដី​ធ្លី​នេះ​ កើត​មាន​ឡើង​រវាងក្រុមហ៊ុន​ ​សី​លា​ដា​ម៉ិ​ច​ ខូអិ​ល​ធី​ឌី​ និង​ពលរដ្ឋ​ជាង ២០០គ្រួសារ​​ ដែល​រស់​នៅ​ក្នុង​ភូមិ​ម្រេច ភូមិ​ស្រយ៉ង់ត្បូង​ និងភូមិ​ក្តាក់ ឃុំស្រយ៉ង់។ អ្នកស្រីបន្តថា នៅថ្ងៃកើតហេតុ សមត្ថកិច្ច​ចម្រុះបាន​ដាក់កម្លាំង និងគ្រឿងចក្រ​សម្រាប់ឈូសឆាយដីកំពុងមានជម្លោះ ហើយ​ត្រូវបាន​ប្រជាពលរដ្ឋ​រារាំង រហូត​ដល់មានការ​ប៉ះទង្គិចគ្នាដោយហិង្សា។

អ្នកស្រី ណៃ ធួន បាន​អះអាងទៀតថា ក្នុងហេតុការណ៍នោះ សមត្ថកិច្ច​បាន​ចាប់ខ្លួន​ពលរដ្ឋ​ប្រមាណជាង ២០នាក់ ដែលភាគច្រើនជាកុមារ ដែលមិនអាចគេចខ្លួនបាន។

អ្នកស្រីនិយាយ​ថា៖ «សូម​​ថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលៗ ឱ្យគាត់រកដំណោះស្រាយដល់ប្រជាពលរដ្ឋផង ប្រជាពលរដ្ឋរាល់ថ្ងៃ អ្វីៗក៏ត្រូវដុតឆេះអស់ សូម្បីតែស្រូវពូជ សូម្បីតែខោអាវស្លៀកពាក់ សូម្បីតែអីវ៉ាន់ដែលគ្នាលក់ តាំងពីគោយន្ត តាំងពីម៉ូតូលើកដាក់ឡានអស់ សូមឱ្យរដ្ឋាភិបាលលោកជួយដោះស្រាយដល់ពលរដ្ឋរងគ្រោះដូចជាពួកខ្ញុំ»។

លោក ចឹក​ វ័រ ជាពលរដ្ឋម្នាក់​ទៀត​រស់នៅឃុំស្រយង់ដែរនោះ បានឱ្យដឹងថា សមាជិកគ្រួសាររបស់​លោក​ចំនួន ៣នាក់ ត្រូវបានអាជ្ញាធរចាប់ខ្លួន ក្នុងនោះមាន​​កូនស្រីអាយុ ៥ឆ្នាំ កូនប្រុសអាយុ ១២ឆ្នាំ និងប្រពន្ធរបស់លោក។ លោក​បន្តថា កាលពីថ្ងៃទី២៥ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤ អាជ្ញាធរ​បាន​ជូនដំណឹងឱ្យ​ពលរដ្ឋ​នៅតំបន់នេះ ចាកចេញពីទីតាំងដីដែលពួកគាត់កំពុងរស់នៅ និងមាន​ជម្លោះ ដោយពុំមានការផ្តល់សំណងណាមួយឡើយ។

លោកបន្ថែមថា ដោយសារ​មិនមានសំណង និង​ដីសម្រាប់រស់នៅ និងបង្កបង្កើនផលនៅកន្លែងផ្សេងទៀត ទើប​ប្រជាពលរដ្ឋនៅទីនោះមិនព្រមចាកចេញ ហើយ​អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច ក៏បានដាក់កម្លាំងចុះ​មក​ឈូសឆាយ រហូតដល់មានការប្រើហិង្សា និងការចាប់ខ្លួនពលរដ្ឋ នៅថ្ងៃទី០៦ ខែមីនា​នោះ។

លោក ចឹក វ័រ បានអំពាវនាវដល់រដ្ឋាភិបាល និងអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច​ ដោះលែង​សមាជិក​គ្រួសារ​របស់​លោក និងពលរដ្ឋផ្សេងទៀត ឱ្យមានសេរីភាពវិញ និង​ផ្តល់ដំណោះស្រាយជូន​ពលរដ្ឋ​ដោយសន្តិវិធី។

លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «សូមជួយឱ្យបានកូនក្មេងមកវិញមកផង គ្នាប៉ុណ្ណឹង​យក​គ្នា​ទៅបង្អត់​បាយ​ឱ្យស្លាប់អស់​ហើយ សួរ​តែចិត្តគេ​ចិត្តយើង កូនគេ​កូនយើង បើកូនយើងគិតម៉េច?»។

ពលរដ្ឋ​ម្នាក់​ទៀតរស់នៅឃុំស្រយង់ ដែល​​សុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះ​ដោយ​បារម្ភពីសុវត្ថិភាព បានឱ្យដឹងថា វិវាទដីធ្លីរវាងពលរដ្ឋ និងក្រុមហ៊ុន​សី​លា​ដា​ម៉ិ​ច​ ខូអិ​ល​ធី​ឌី​ ​បានកើត​ឡើង​តាំងពីឆ្នាំ២០១២ មក ប៉ុន្តែខា​ង​អាជ្ញាធរ​មិន​បាន​ដោះ​ស្រាយជូនប្រជាពលរដ្ឋនោះទេ ហើយ​បែរជាមានការ​បង្ក្រាបទៅ​លើ​ប្រជាពលរដ្ឋដោយហិង្សាថែមទៀត។

លោកថា៖ «ហេតុការណ៍ម្សិលមិញ[ថ្ងៃទី០៦ ខែមីនា]មានអ្នករបួសធ្ងន់ម្នាក់ ហូរឈាមមិនបាត់សោះ មិនដឹងជាយ៉ាងណាទេ ព្រោះត្រូវបានចាប់ទៅ ចោលកូនតូចៗនៅចំការ និងម្នាក់ទៀតជាស្រ្តីមានកូន១ខួប ក៏ចាប់ទៅដែរ កូនទុកនៅយាយអ្នកមើល»។

ករណីនេះ លោកបានអំពាវនាវដល់​ប្រមុខរដ្ឋាភិបាល ជួយ​អន្តរាគមន៍ដោះស្រាយ​វិវាទដីធ្លីនេះ និងស្នើឱ្យមានការដោះលែងប្រជាពលរដ្ឋ​ដែលបានចាប់ខ្លួននោះមកវិញ។

គេហទំព័រ Newsroom Cambodia មិនអាចសុំការអត្ថាធិប្បាយជុំវិញករណីនេះពី ស្នងការ​នគរ​បាល​ខេត្តព្រះវិហារ លោក សួស សុខដារ៉ា និង​អភិបាលខេត្តព្រះវិហារ លោក គីម រិទ្ធី ព្រមទាំង​លោក​ សាមិត្ត វិរៈ តំណាងក្រុមហ៊ុនសី​លា​ដា​ម៉ិ​ច​ ខូអិ​ល​ធី​ឌី បាន​ទេ។

ប៉ុន្តែ​បើតាម​ អភិបាលរងខេត្តព្រះវិហារ លោក​​ ណុប វុធ្ធី ដែលបាន​​ធ្វើ​​សន្និសីទ​សារព័ត៌មាន កាលពី​ថ្ងៃទី៧ ខែមីនា បានឱ្យដឹងថា ដីដែលមានជម្លោះនោះមិនមែនជាដីរបស់ក្រុមហ៊ុនទេ​​ តែជាដីរបស់រដ្ឋដែលធ្វើសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចទៅឱ្យក្រុមហ៊ុនដើម្បីធ្វើការវិនិយោគ។

លោកបន្តថា ​មុននឹងឈានដល់ការអនុវត្តវិធានការដើម្បីថែរក្សាការពារដីរដ្ឋនេះ អាជ្ញាធរ​ខេត្ត​​ក៏ធ្លាប់​បាន​កោះហៅប្រជាពលរដ្ឋ ទៅប្រជុំ​ អប់រំ ណែនាំ និងដោះស្រាយតាមនីតិវិធីជាច្រើនដង​ ព្រមទាំង​​​បាន​ជូនដំណឹងឱ្យរុះរើចេញ​ពីដីនោះ​ដោយសន្តិវិធីដែរ ប៉ុន្តែប្រជាពលរដ្ឋមិនចាកចេញ​។

លោកថ្លែងថា៖ «មុននឹងចាត់វិធានការរក្សាការពារដីរដ្ឋនេះ​ យើងទុកឱកាសឱ្យគាត់ ១០ថ្ងៃទៀត ដោយយើងធ្វើជាសារសំឡេង​ចាក់ផ្សាយជូនបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់​ ឱ្យចាកចេញពីដីរដ្ឋដែលបានចុះបញ្ជីរួចហើយនេះ»។

អភិបាល​រងខេត្តរូបនេះ បញ្ជាក់បន្ថែម​ថា ក្នុងហេតុការណ៍នោះ ប្រជាពលរដ្ឋបាន​ប្រើ​ប្រាស់​ហិង្សា​ ទៅ​លើ​​អាជ្ញាធរ​មុន ទើប​​អាជ្ញាធរប្រើសិទ្ធិ​ការពារខ្លួន។

លោកបន្តថា៖ «ពួកគាត់ហាប់បីដូចជាចង់យកតំបន់នោះ ជាតំបន់អាណានិគម ព្រោះយើងធ្លាប់ធ្វើការបង្ក្រាបពួកគាត់ពីរដងរួចមកហើយ […] យើងមិនមែនចេះតែទៅដល់ភ្លាមធ្វើភ្លាមនោះទេ។ ក្រុមជនអាណាធិបតេយ្យ លោកមានប្រដាប់ប្រដា​តាំង​ពី​កាំបិត ពូថៅ​ ខ្វាវ រហូតដល់ប្រើប្រាស់ជំពាមកៅស៊ូបាញ់មកសមត្ថកិច្ចរបស់យើង ប៉ុន្តែដោយសារការអត់ធ្មត់យើង​សុំឱ្យគាត់ចាកចេញទុករយៈពេលពីរម៉ោងទៀត មុននឹងយើងអនុវត្ត មុននឹងយើងប្រើប្រាស់គ្រាប់បែកផ្សែង ដើម្បីបំបែកពួកគាត់ អីចឹងហើយសមត្ថកិច្ចសុំប្រើសិទ្ធិការពារខ្លូន»។

​នាយក​ទទួល​បន្ទុក​កិច្ច​ការ​ទូទៅ ​នៃ​អង្គការ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​លីកាដូ ​លោក ​អំ សំអាត មានប្រសាសន៍ថា​ នេះជាករណីទី១ នៅក្នុងឆ្នាំ២០២៤ និងជាករណីដំបូង នៅក្នុងរាជរដ្ឋាភិបាលអាណត្តិថ្មី​ ដែលមាន​ការប្រើប្រាស់​អាវុធ ឬផ្ទុះអាវុធក្នុងករណីជម្លោះដីធ្លី នៅស្រុកគូលែន ខេត្តព្រះវិហារនេះ​។

ករណីនេះ លោកស្នើ​ដល់អាជ្ញាធរ និងប្រជាពលរដ្ឋ គួរ​មានការ​ជជែកពិភាក្សា និង​​រក​​វិធីសាស្ត្រណាមួយ​ក្នុងការ​​ដោះស្រាយ ជាជាងការ​ប្រើប្រាស់អំពើហិង្សា ឬជៀសវាងការប្រើប្រាស់អាវុធពីសំណាក់សមត្ថកិច្ចទៅលើប្រជាពលរដ្ឋ ទោះពី​ក្នុងស្ថានការណ៍ណាក៏ដោយ។

លោកថ្លែងថា៖ «នៅក្នុងយុគសម័យនេះហើយ មិនគួរមានការផ្ទុះអាវុធក្នុងករណីទំនាស់ដីធ្លីទេ ប្រសិនបើពិនិត្យមើលទៅស្ថានភាព ឬស្ថានការអនុវត្តរបស់កងកំលាំង អាចឈានដល់មានការផ្ទុះអាវុធ អ្នកដឹកនាំក្រុមការងារកងកំលាំងអនុវត្ត ឬអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធគួរពិចារណាក្នុងការដកឃ្លា ដើម្បីរកដំណោះស្រាយ ឬយុទ្ធសាស្រ្តដោះស្រាយដោយសន្តិវិធី ដើម្បីបញ្ចៀសអំពើហិង្សា ឬការផ្ទុះអាវុធ ដែលនាំឱ្យមានការចោទប្រកាន់ពីការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងបង្កព្យសន:កម្មធន់ធ្ងរ»

លោកអំ សំអាត បន្ថែម​ថា៖ «យើងជាអង្គការសង្គមស៊ីវិល មិនគាំទ្រលើអំពើហិង្សាជាដាច់ខាត ទោះកើតចេញពីភាគីណាក៏ដោយ តែសុំឱ្យភាគីអាជ្ញាធរមានភាពអត់ធ្មត់ និងរកមធ្យោបាយ និងយុទ្ធសាស្រ្តដោះស្រាយដោយបញ្ចៀសអំពើហិង្សា […] អំពើហិង្សាមិនមែន​ជាដំណោះស្រាយ ហើយ​បង្កផលលំបាកសម្រាប់ភាគីទាំងសងខាង ជាពិសេសប្រជាពលរដ្ឋនឹងត្រូវរងគ្រោះ ហើយត្រូវចាប់ខ្លួនបន្ថែមទៀត»។

គួរបញ្ជាក់ថា ក្រុមហ៊ុនសិលាដាម៉ិច ខូអិលធីឌី (Seila Damex CO., LTD) ទទួលបានដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចពីរដ្ឋាភិបាលនៅឆ្នាំ២០០៩ លើផ្ទៃដីប្រមាណ ៩ ០០០​ហិកតា ក្រោមហេតុផល​ធ្វើការអភិវឌ្ឍ​ន៍​ដាំដំណាំកៅស៊ូ ដែលមានទីតាំងស្ថិតនៅឃុំ​ស្រយង់ និងឃុំត្បែងពីរ ស្រុកគូលែន ខេត្តព្រះវិហារ និងបានបោះបង្គោលនៅឆ្នាំ២០១១ ដែលបណ្តាលឱ្យប៉ះពាល់ដីប្រជាពលរដ្ឋ នៅតំបន់នោះជិត ១ ០០០​គ្រួសារ៕

Latest News